Pak me mee.
?lo0 17750.
LEID5CH DAGBLAD Woensdag 9 Januari
Tweede B*ad
Anno 1918.
PERSOVERZICHT.
Nederland en de Oorlog
VRAGENRDBRIEK.
FEUILLETON.
IteeBi innn's wevli.
Het eerstvolgend nummer bevat-o. a. ah
voorplaatDe aankomst van de Britscho
gewonde krijgsgevangenen aan het station
te Roosendaal.
VerderHoe Amerikaansche kinderen
een prettig Nieuwjaar bereidden voor de
kinderen uit het verwoeste gedeelte van
frankrijk. Interessant kiekje van do
Jaarmarkt te Rabat. Pax Domino, door
Max Alandt. H. M. de Koningin,
Koningin-Moeder en Prinses Juliana op
een arresledetocht door Den Haag.
Bobsleesport op het kopje te Bloemen-
daal. 40-jarig bestaan van het Nedorl.
Schoolmuseum te AmsterTun Do stoom
schepen „Nieuw-AmstercD.'ien Sindoro".
Eerst© transport Engelsche krijgsgevan
genen ondergebracht in het Galery Hotel
te Schevoniugen, met 3 foto's. Mata-
Hari, met. 4 foto's eu een facsimile.
Onder do oorlogsfoto's trekken de aan
dacht Aan het front van den Elzas, met
2 foto's. Aan het front van de Aisne.
Do eerste teekenen der verb'oedering aan
het Oostfront. Vervoer van een zwa-ar
gewonde door Oostenrijksche soldaten.
Een pagina Carricaturen door Ton'
van Tast-.
De kosmische beteekenis van
den wereldoorlog. „DE BEWE
GING" opent den jaargang met eea opsiol
van den heer A. Moresco hierover.'
Een fragment mogo hier volgen.
„Na alies, wat reeds over het ODtstaan,
het verloop en de gevogen van het wereld
bloedbad is geschreven, behoeven de feiten
van mnterieelen en geeste ijken aard, waar
het hier op aankomt, slechts met een enkel
woord te worden aangest'pt.
Omtrent de oeconom sche co-zakcn van d< n
«oorlog bestaat maar we'nig meeningsver-
uchii. De oorzaken worden gewoonlijk sa
mengevat onder den term imperialisme; waar
onder dan wordt verstaan het streven der
groote nationale gemeenschappen, om hun
oeoonomischen ea zoo mogel'jk ook hun poii-
tieken invloed zoo ver' moge ijk uit te brei
den bui en de ei een grenzen, c-p zulk een
uitbreiding bij andere Sta ei t ve h'ndiren.
Dit imperial isme komt bij a lc Satan voor,
wier neconomis-ne oruwik :-;'.i;:g z kere greo
ren heeft overschreden; al moe», dan ook
worden toegegeven, dat de ui ing van dit
streven stt.k beïnvloed wordt doov d> gees
telijke en mor. ee jagonsriuippeu d-r bó rcf-
fende volken, zoodat deze uiiing bij het eeoo
volk een veel weerzinwekkender en voor het
beschaafde gemoed slut nder vorm kan aan
nemen dan bij het andere. E.n volk k. jjgr
sterker imperialistische neig ngen, n a. mate
de organen, welke zijn mae.ieel bestaan
in stand moeten houden, wince aaa capaci
teit; op dezelfde wij zo ais eea kind harder
gaat; loopen, naarmate zjjlx cc on Innger c«
steviger worden.
Nergens vonden wrj dit ko ter. juister en
pakkender uitgedrukt, d~n dvc den Rus i-
echen sociaal-demo'raa Le> Tr-.izky, waar
deze den wereldoorlog óms- bx/jx als den
„opstand der pro iujkra h en t ;e.i de «•;«.-
tionale grenzen/' Inde rial is induxtax
wat haar omvang en capacit i. b t. eft, seilet
de laa.s e die.'euniën der n:g n i nd? eeuw
zoodanig toegen .men, dat z:j al enga een
«organisatie ging-elschec, die zca niet b a
nen do grenzen der afzond riek- S.cten kon
beperken; zoodat zij, ove: die gr,nzen been,
geboelc werelddeelcn ginon;-t n. Goüjk
do trusts en kartellen hu<i bezit en hun
macht uitstrekten over de mijne lande rij mi
en fabrieken van vele Staten, zoo orga
niseerden zich ooje de arf» :d r in ernatio-
r.aal, on zoo deed een ccx-£i iet tusschoa
twee trusts of tusschen .ee w ko.v. rs on
de arbeiders in don eea of and r n tak van
nijverheid, zich some in meer dan één we
relddeel gevoelen. Wat wonder, dat ach
allengs de behoef ie gevoelen d - d ca;, do
schepping van een industri ele on commer-
eieele ordening, waardoor d» na i. a'o g on
zen zouden ophouden, eer. belemmering tot
verdere ontwikkeling tc zij.:?
Hier was het lichaam, hot ma erïeelc, bet
physieke gestel van een nieuw g.mc -i.schaps-
wezen zich aan het vormen. De staathuishou
ding ontwikkelde zich tot were'dhu'.sliouding.
En hoe openbaarde zich nu het psychische,
geestelijke correlaat van dit mr.terieèle pro
ces? Of Jieyer, om een in oafesn tijd gang
bare en voor ieder duidelijke uitdrukking te
bezigen, wat was de „ideëel© bovenbouw"
van den bier aangeduiden „oeconomischen
ondergrond"?
Ook hier kan worden volstaan met een
enkele verwijzing naar feitco, waarmede in
onzen tijd een ieder, hetzij door s udie, hetzij
door zijn werkkring, hetzij door de dagelijk-
selie krantenlectuur, verirouwdMs geraakt
De geestelijke b.weg'ng, waarin hat nieu
we stadium in de cvoiutie der menxheijjke
samenleving het eerst en tot dusver het
meest consequent tot uitdrukking kwam, is
ongetwijfeld het socia.i me geweest Wawuer
hier van het socialisme a's van een geeste
lijke beweging wordt gesp.oken, dan wordt
natuurlijk niet gedoeld op de oogmerken van
oeconomischën, politieleen of organisatori-
schen aard, die het tracht te verwezenlijken, j
doch uitsluitend op het levensii z ht en de I
gevoelens van m eraationa e a uihoo ig. e d,
welke hoe bij zijn aanhangers heelt gekweekt. i
Maar ook buiten het jsfocialisme heeft het
saamhoorigheidsbesef zich baan gebroken. De j
verbroeder.ng der volkeren, hoc verbond d r
volkeren, de democrat seering der beschaafde
wereld, het zijn leuzen, welke thans, te
midden van het s.njdgewoel, hoe langer hoe
luider worden aangeheven, en we ke niemand,
het recht heeft te bespotten. Want zij han
gen niet 9,ls ijle spooksels in de lucht. Zij
zijn de uitdrukking van een sterk levend al-
gemeen gevoel; en hun bodem is (le oeco-
nomlsche, d.w.z. de „physieke"' werkelijkheid.
Zoo groeit dan to midden van bloed en
tranen, te midden van een individueel en I
collectief leed, dat ale b.s.hrijving te bo- j
ven gaat, de nieuwe samenlevingsvorm, het I
nieuwe gemeenschapswezen. Het zal zijn or- j
ganisaüe scheppen uit enkele orga en van de j
oude gemeenschappen, de nationale Staten., i
De rechtspraak,, de hand'ca ving der orde, de
i productie, de distributie, de ruil, dat alle» j
I zal internationaal worden geregeld en ge- j
I organisëerd.
En de nationale Staat dan? Zal hij verdwrj-
neu en geheel worden opgelost in den nieu- j
wen gemeenschapsvorm? Het is onvoorzich- j
tig, ja hoogst gewaagd op dit g bied zich i
aan eenige toekoms .voorspel ing te- buiten
fe gaan. Toch gelooven wij g rechtigd te
zjjn tot de uitspraak, dat er grootere kans
is op het behoud, dan op het verdwijnen
der nationale co!lectivi;eiteu.
Naar al.e waarschijn ijkaei l zul en do na
tionaliteiten tot de komer.de w._rc dgemoen-
schap in dezelfde verhouding s a i, as ieder
burger individueel tot zijn vader and. Het j
nationale element zal de kleur, de nuance
van het individueete schenken aan de ma*- j
sale .eenheid van de were .domvattende coi- j
iectiviteir. Zooals destqds de alg raeene idee
van het Christendom zich in andere ui.er'ijko j
vormen vertollne, naarmate 5;j de Semieti- j
sche. de Romaanse he, of de Germaans he
psyche bevruchtte, zoo zal ook de idee der
cieuwe wereldgemeenschap zich in ar.de.e
kleeren huilen, naarmate zij de cetie dan i
wei de andere nationaliteit b zi t. Ieder
k zal in de nieuwe gemee s h psgedac ite
ijn eigen nadouate ziel uitleven, je lore na-
tonaliteit zal de vruchten van eigen kun
nen, van- eigen aangeboren of verworven
eigenschappen, van eigen his.orisclie ont-
wikkeling, leggen op hei alt ar van de vgroo-
te Geipeenschap, en daarin de bron vinden
van het hoogste nationale ge.uk.
Melk en melkproducten.
riet Bureau voor Mededéelingen in zake
de VOèdeelvoorziening méldt:
Terwijl in het begin van den winter de
melkproductie nog vrij bevredigend was,
is zij in den laatsten tijd dermate ver
minderd, dat het noodig is, willen de ste
den een eenigermate voldoende hoeveel
heid ontvangen, de melk van verder weg
aan te voeren, dan aanvankelijk het geval
was- Bij de reeds bestaande transport
moeilijkheden levert de melkaanvoer
steeds moer bezwaren op, terwijl de kos
ten van vervoer zwaarder op den melk
prijs bomen te drukken. Het gevolg hier
van zou zijn, dat de voor de schatkist
toch reeds zware last van toeslag op den
melkprijs verre cle raming zou overtref
fen. Het is daarom noodig gebleken, den
maximumprijs voor melk met 2 ent. por
Liter te verhoogen.
Aan den anderen kant hebben de afne
mende productie en de stijgende moeilijk
heden bij den aanvoer natuurlijk invloed
op de hoe-veelheid, die beschikbaar kan
v/orden gesteld. Daarin zal nu worden
voorzien, door, met ingang van 7 dezer,
te beginnen met cle aflevering vqn de
voor de regeering gereserveerde melkpro
ducten, bestaande uit gecondenseerde tap
temelk in vaten en melkpoeder en tapte
melk in kisten.
De levering dez'er artikelen geschiedt
via de burgemeesters door het Itijks-
Distributiekantoor. Er zijn nieuwe maxi
mumprijzen vastgesteld voor den groot
handel (d. i. cle prijzen, die de gemeente
besturen betalen err aan de detaillisten in
rekeningbrengen) en voor den kleinhan
del.^ Een tusschenhandelprijs is niet noo
dig, omdat in dit artikel normaal niet ge
grossierd wordt.
Tegelijk zal nu ook door de cóndelis-
fabrieken in den handel worden gebracht-
de verplichte voorraad gecondenseerde
melk on gesteriliseerde melk in bussc.i,
waarvoor oveneens nieuwe maximumprij
zen zijn vastgesteld, ook voor den tus-
sdhenhandel, omdat in deze producten
grossierderij pleegt te bestaan- Met deze
gecondenseerde' en gesteriliseerde bussen-
melk bemoeit het Rijksdistributiekantoor
zich niet. De winkeliers- zullen clus, hetzij
direct bij den fabrikant, hetzij bij den
grossier moeten bestellen.
Terwijl de regcerigsartikclen (ge on-
denseerde taptemelk in vaten en melk
en taptemelkpoeder in kisten) vervaar
digd zijn in den zomer cn de maximum
prijzen daarvoor dus den zomerprijs van
melk (11 cent) tot grondslag hobben, zijn
die voor bussenmelk gebaseerd op den
winterprijs van 1-4 cent van de zpmer-
fabricage hebben de fabrieken geen voor
raad meer.
Wanneer van deze verschillende melk
producten gebruik wordt gemaakt op dc^
wijze, als reeds vroeger aanbevolen werd,
zal daardoor een belangrijke aanvulling
worden bereikt van het inelkrantso?n.
Brandstoffen.
Een aantal ingezetenen van Haarlem heeft
een telegrafisch protest gericht lot den mi
nister van landbouw ter zake d-at het llaar-
IcTP.scho Kolenbi.rre.au de vierde verstekking
van brandstcffen pas 14 dezer zal doen ge
schieden. Gevraagd wordt om telegrafische
lastgeving aan her kolenbuccau, dadelijk-tot
de vierde verstrekking over te gaan, omdat
een aantal ingezetenen geen braifdstof meer
heeft.
In Duitschland werkende Nederlandsche
arbeiders.
Dc minister *van Landbouw,heeft bepaald,
dat aan in Duitschland werkende Noderlan-
sche arbeiders-, volke éénmaal per week in
Nederland terugkeeren, op hun verzoek, door
<le gemeentebosturen, in afwijking van het be
paalde in art. 32 der Distributieregelitig van
brood,, bloem, meel en rogge," per tijdvak van
11 dagen twee broodkaarten kunnen worden
uitgereikt.
Vervoer van hout.
Do minister v?.n Landbouw, enz., over
wegende, dat thans oen grootere hoeveel
heid aan sc-hoepsruimte is beschikbaar
gworden, hoeft bepaald, dat he«fc vervoer
van allo hout per water met ingang van
15 Januari 1918 is toegestaan.
Deze beschikking geeft geen ontheffing
van hot verbod van yerv°er por spo°r of
tramweg. Deze verboden blijven van toe-
Passing met uitzondering vanteen of
griencHhout, ook genaamd twijghout;
waarden- of rüshout, mits geen brand
hout zijndeessehemliaklliout, bestemd
voor den tuinbouw of voor waterwerken
dwarsliggers; Palen en ander hout, be
stemd voor Rijkstelegraaf- en telefoon
lijnen voor den openbaron dienst en voor
mijnen in Limburg.
Moeilijkheden met Brandstoffen.
Mijnheer de Redacteur 1
Sedert 'n week kan men eiken middag voor
het bureau van de BraiKlstoffeneommissio
een drom mensehen zien, die, trots de felle
koude, een paar uur in lievig gedrang
staan, om hun bon voor brandstoffen in te
ruilen voor iets anders of den naam van
hun leverancier to laten oycrst-empelen.
Wat is de oorzaak?
Er zijn verscheidene handelaren (en toe
vallig niet clo kleinste), dio geheel of bijna
zijn uitverkocht, terwijl cr aan den ande
ren kant zijn, dio niet alleen genoog lieb-
bon voor do tweede distributie, doch nog
genoeg overhouden. ErgoDo ontvangen
goederen zijn niet goed verdeeld, maar dan
kan cle Coniniksio dit toch nog goed maken,
door eenvoudig dc goederen, welke in clo
vcrketrdo pakhuizen zitten, in beslag te
nemen cn too te wijzen aan die hande
laren, wien ze wettig toebehooren. Dan
kunnen do mensehen thuis blijven en do
handelaren kan zijn klanten bedienen- Hot
ligt toch in de lijn, dat een handelaar, die
door duizend monsclien is opgegeven als
leverancier, ook voor duizend menschen
goederen ontvangt.
Do Minister heeft eenmaal gezegd: ,,De
bestaande verhoudingen in den handel
moeten zoovec-l mogelijk worden besten
digd" maar zooals het nu gaat, wordt do
goheclo boel -uit zijn verband gerukt. Dit
toch kan do bedoeling niet zijn van cle Com
missie, on wo zullen hopen, clat er spoedig
verbetering komt.
Hartelijk dank voor do plaatsing,
Hoogachtend,
J ZEILSTRA Bz., Langcbrug 48.
Reddingsbrigade.
Het verzoek om toezending van giften,
ten einde te komen tot het oprichten van
een monument, dat do herinnering aan
de heldendaad van den jeugdigen Rijkers
zal levendig- honden, heeft, mijn volle» sym
pathie.
Dezen jongen, dapperen man, wiens le
ven zoo veel beloven moest, mogen wij,
Leidenaars, niet vergeten, en dit te meer
niet. omdat wij, door cenigszins gebrek
aan organisatie, aan zijn d»od ©eniger
mate schuld hebben: uitgezonderd de vier
dappero mannen, die hun pogingen om te
redden, niet alleen slechts met een ijs
koud bad zagen Beloond, maar waarvan
cr toch zeker één groote kans liep mede
to verdrinken-
Er bestaat in Nederland een Bond tot
het Redden van Drenkelingen, en, o. a-
te Haarlem, een Reddingsbrigade. De
heer A. J. Meijerink, te Haarlem, is van
den eerste secretaris en van de laatste
Vereeniging voorzitter en heeft, op uit-
npodiging van de reeds 150 jaren bestaan
de Maatschappij tot Redding van Dren
kelingen, lezingen met lichtbeelden en
domónstiTities van Reddingsmiddelen voor
ijs- en waterongelukken gehouden ie Rot
terdam, 's-Gravenhage, Breda, Helmond
en Haarlem.
De heer Meijerink, dien ik noöit heb
ontmoet of gezie'n, om inlichtingen ge
vraagd, heeft onmiddellijk een brief ge
zonden met de noodige inlichtingen, vier
jaarverslagen en nog eenige boekjes, en
is-, op uitnoodiging natuurlijk, gaarne be
reid, ook te Leiden een deruonstrati© te
houden.
Eenigen -tijd geleden heb ik aan den
Raad van Leiden een adres gezonden
Thans zond ik als bijlage tot dat ad<-es
aan don Leidsdhen Gemeenteraad vier
jaarverslagen en de Statuten der Red
dingsbrigade voor drenkelingen.
Er bestaat misschien dan ge-én bezwaar
aan die Leid sche Reddingsbrigade het toe
zicht over de ijsbanen in Leiden op te dra
gen, zooals ik dat in mijn voornoemd
adres aanhaalde, betreffende de mogelij
ke oprichting van een „ijswacht"-
Daar ik een zeer drukke werkkring heb,
die mij belet een werkzaam aandeel te ne
men in he-t tot-stand-komen voor demon
stratie, enz., en oprichting reddingsbri
gade of ijswacht, heb ik den steun van de
Lcidsche Zwemclub gevraagd en haar aan-
geboclcn do voornoemden brief, n\.et ter
inzage „Do Hulpmiddelen van de Haar-
lemsche Reddingsbrigade" en met- drie
brochures en een reclamc-briefkaalt.
Ik twijfel or niet aan, of deze iu Leiden
zeer geziene en actieve Vereeniging, dio
reeds zoo veel goeds tot stand bracht, zal
uit mijn bescheiden pogen, mij slechte
ingegeven, door een, helaas, verdrongen,
jongen held, wel iets goeds tot stand we
ten te brengen.
Moge nu oc-k hot Comité voor dj oprich
ting van een monument voor Rijkers be
sluiten, dat het schoonste monument voor
hem zal zijn de oprichting van een
Leidsehe Reddingsbrigade.
X.
De Centrale Keuken en de Gezondheids
toestand.
Geachte Redactie
Het stuk van den Leidschen Briefschrij
ver in TJw blac! van Zaterdag j.l. noopt
ons tot protest.
1. Do Centrale Keuken, moent hij, is
niet alleen voor de minder-bedeclden.
Dat is onwaar. Uit de Centrale Keuken
wenschen de gegoeden niet te eten- Niet
een der gemeentelijke autoriteiten, burge
meester, wethouders, gemeenteraadsleden
j eet er uit; ook geen der fabrikanten, ban-
I kiers, enz. De arbeidersgezinnen en cle
gezinnen der kleine burgers moeten er
uit eten. Die hebben geen voorraden kun
nen inslaan. Die hebben geen elcctrioitcit
en komen dus gas te kort. Daarom is «Ie
Centrale Reuken, de keuken der nu eder-
bedeeldenimmers, de gegoeden, die de
Keuken, o zoo, aanprijzen, wenschen cr,
zooals blijkt, geen eten van te nemen-
2. Woordelijk schrijft Uw Briefschrijver:
„Bij al het leed, dat in deze tijden geleden
moet werden, is het toch een troost dab
do algemeen© gezondheids toestand, wei
nig te wenscher overlaat"
O- k dat is onwaar. De gezoadhcirjsfoe-
p.t iud Is at zeer veel te wonschxn over
Zeer vc-ei. Slechts enkele cijfers in zake
cle tiiLciculosesberfto. Dcz» cijtera ontlee-
rrn wij aan dc maandstaten, uitgegeven
d or h'-t Central-Bureau voor Statistiek.
In het jaar, voorafgaand aan den oorlog
(Augustus 1913Augustus 1914) stierven;
in ons land aan de tering 8733 menschen-
In het derde oorlogsjaar stierven aan die
ziekte 11,768. personen. In liet derde oor-
i logsjaar stierven dus aan do tering 3035
menschen moer, dan in hc-t 'j^ar, vooraf
gaande aan den oorlog. Een stijging alzoo
van pl.tn. 35 pCt.
Dat noem ik oen schrikbarende stijging:
ik weet niet, hoe Uw Briefschrijver daar
over denkt.
Zoodra ons cle volledige cijfers in zake
do kindersterfte en de algeme-ene sterf
te ten dienste staan, waaruit, voor zoover
wij op heden kunnen nagaan, niet anders
dan verontrustbarende conclusiën te trek
ken zijn, zullen wij deze cijfers publicoe-
re-n en uit dat alles zal blijken, dat cle ge-
zondsheidstoesband van on<ze volksklasse
alles te wenschen overlaat.
S. DE JONGH (Glisee).
[Onze Briefschrijver deelt on3 mede,
dat hij op dit oogenblik geen aanleiding
vindt op dit. schrijven kantteekeningen te
maken. In verband met andere zaken
komt hij er later wellicht op terug.
Red.]-
W. K., Leiden. Een beits vlek ver
wijdert. u* uit een stof gemakkelijk mot een
warm sopje van salmoniakzeep.
B. en Co., Leiden. Kanariozaad is in
den zaadhandol nog wel verkrijgbaar tegen
60 ets. per y2 K.G. Daa.r Is voor een kana
rie, cho toch niet veel noodig heeft, nog
wel aan to komen, al is het niet bij uw
kruidenier Ander z.g. zangzaad ie wel icte
good'kooper, maar voor kanaries minder
aan to bevolen.
Mevr. Sp. Tan 1 M3. gas kan ccji
gewoon gasgloeilicht ongeveer 6 uur bran
den.
Romaa van SILAS K HOOKING.
41)
Aldus verstreken do wekon en maanden
en Drysdal o was feitelijk vergeten door
degenen, ddo hem eens kenden. Hij was
echter springlevend en had het verschrik
kelijk cl'ruk. Hij gunde zich weinig of geen
tijd om to peinzen of een blik in zijn bin
nenste to werpen. Van 's morgens vroeg
tot 's avonds laat was hij aan het werk. Als
hij zien niet prepareerde voor zijn lezingen
of die niet hield, was hij in zijn labora
torium, om to beproeven de geheimen van
ziekten te ontsluieren en do beste manier
to vinden om die to vcorkomeft.
.Nu en dan had hij zijn kwade dagen en
wel wanneer herinneringen uit.heb ve-r-
ledeu als een 6troom over hem heen gingen,
wanneer de gedachte aan Adela's ontrouw
hom ongenadig kweldemaar over het ge
heel was hij tamelijk opgewekt. Hij had
rijn werk en het werk was zijn cenigo be
looning.
Zijn oogmerk was niet onedel. Het was
niet. om rijk te worden of naam te maken,
cl'at hij zich afsloofde, maar voor het wel
zijn van het menschclom, voor het lenigen
xun menschel ijk lijden en het opvroolijken
vsji het mensefcelijk bestaan.
Do wereld denkt te gering van zulke
mannen, die dag en nacht worstelen met
de geheimen van de natuur en ze baar
trachtte® te ontrukkenmaar al krijgen
*e hun beloouing niet. in goud of toejui-
obfagen, das toch wel in iet*, dat veel
beter is dan een van die beide. Hij, die in
do wereld een man's werk doet, hoe nede
rig en obscuur d^it ^ok moge zijn, dio dat
eerlijk en nauwgezet doet, is daardoor een
beter en grooter man, hij kweekte in zijn
karakter hoedanigheden aan, dio de, aarde
tot een hemel maken.
Toen do lange vacantie aanbrak, ging hij
alleen op reis, om te voet het Borner Ober-
i land dbor te trekken. Hij had zijn ouders
nog zoo pas gezien, dat hij geen roeping
I gevoelde naar Engeland terug te keeren
I bovendien wilde hij elke mogelijkheid voor-
I komen, om Adela of haar familie to ont-
moeten. Hij wenschte zichzelf volkomen in
j de macht te hebben, voordat hij weer naar
Engeland ging.
Hij wist zeer veel van botanie en zoölogie
af on wenschte zijn vacantd© to wijden aan
het verzamelen van nieuwe kennis. Aldus
stiet hij, door eon van c!io vreemde toeval
ligheden, waarvan do wereld zoo vol is, o-p
Richard BardJell. Hij was do laatste man
in do werpld, dien hij verwachtte of ver
langde to zien. Desniettemin verheugde hij
cr zich over hem -een dienst to kunnen be
wijzenmaar toen_hij alles had gedaan,
wat in zijn vermogen stond, stelde hij ver
der geen belang in hemhij zette, ten
zeerste geschokt., zijn tocht over de borgen
voort, terwijl de oude wonden opnieuw
bloedden, maar daar het een onmisbaar
deel van een man's werk is zichzelf to over
winnen, accepteerde hij den oogenblikke-
1 ijken terugslag zonder te vertwijfelen. Hij
zou ten slotte toch overwinnen.
HOOFDSTUK XVIII.
Verlies en winst.
Bardell had veel stof tot nadenken, tér-
wijl hij week na week op zijn rug naar de
zoldering lag te staren, toezag, hoo de
schaduwen zich langzaam verplaatsen en
luisterde naar het tjilpen van de krekels
in do lange, stille dagen of cr op lotte of
hij ook een sneeuwval hoorde in een ver
wijderd (lal.
Hij was over hot geheel bijzonder gedul
dig. Do overtuiging had zich vast in zijn
gemoed geprent, clat God zeer goeder
tieren was geweest. Do schaduw van een
misdaad was uit zijn hart en zijn leven w.eg-
gonomen en hoe donker cn dreigend die
schaduw was geweest, had hij niet beseft
voordat zij verdwenen was. Ofschoon hij
hulpbehoevend waa en veel pijn had, was
het leven vroolijker cn mooier geworden,
dan heb maanden achtereen was geweest.
Hij- begreep nu d-o gcheimzinnigo toospe-
epelingen in den brief van Sandy Brim
stone. Sandy liad ongetwijfeld zijn best ge
daan, maar Drysdal o was ontsnapt, hoe
on op welke marnier wist hij niet inaar
daar bekommerde hij zich ook «iet om
het was 'voldoende, dat Drysdal e leefde,
dat hij hem gezien en gesproken had
Do eenige vijand, met wien hij nu reke
ning moest houden, was Jasper Fenlovo,
en hij koesterde weinig hoop, dat Jasper
conigo genade zou tooneii. Hij was reeds
verbitterd en hij zou bitterder dan ooit
worden, als hij bemerkte, dat Drysdalo
nog in leven was. Allo kans, om Adcla
ooit terug te winnen, was geheel verkeken.
Diep in zijn hart verheugde' Richard
Bardell zich daarover. De gebeurtenissen
der laatste paar maanden hadden niet
alleen zijn oordéel gewijzigd, maar ook zijn
hart veranderd. Na een lange wandeling in
hot „verre land" waa hij weer zichzelf ge
worden. God had zijn oogen geopend.
Hij was tot het besluit gekomen, voordat
hem het ongeluk overkwam, geen moeite
te doen om Adela te overreden. Zij moest
haar eigen hart volgen. Hij had reeds bijna
eenmaal haar loven to gronde doen gaan,
hij wilde geen tweede poging wagen. Bo
vendien zag hij in hoo verachtelijk: laf har-
big en zelfzuchtig hij zou handelen, wan
neer hij zichzelf trachtte te redden door
zijn kind op te offeren. Hij wild© voor
zijn eigen dwaasheid boeten cn alles als een
man trachten te dragen.
- Hij stolclo het dag op dag uit met Adela
over Hector Drysdalo to spreken. Hij was
bang voor een nieuwen schok en toch be
greep hij, dat zij het vroeg of laat réoest
weten. Drysdalo leefde; maar hij was niet
naar liaar terug gekeerd, had haar zelfs
vermedendat was op zichzelf pijnlijk veel-
beteekenend. Bardell vond, dat het slechts I
ócn beteekenis kon hebben hij begeerde
haar niet meer, do afwezigheid had zijn
liefdo doen slijten.
Het zou e<£n bitter ontwaken voor Adela
wezon. Zij had hem zoo onvoorwaardelijk
vertrouwdHet bericht, van zijn dood was
bijna haar dood geweest. Wat meest zij wel
clenke-n, als zij vernam, dat hij al dien tijd j
in loven was geweest.? Dat het haar eenigs- j
zins gunstig voor Fenlovo zou stemmen,
geloofd© hij niet.; het zou haar bitter stem
men jegens alle mannen.
Alckis aarzelde hij dag aan dag. Hij wist.
niet hoe hij moest beginnen, om haar cle
waarheid to zeggen, en toch moest dio ge
zegd worden en misschien wel hoe eer hoe
beter. Zij mocht hem eens onverwacht ont
moeten. Die gedachte gaf bij hem den door
slag.
Zij had hem op een namiddag voorgelezen
en toen het artikel uit was en zij do cou
rant neerlegde, zei hij tegen haar, zonder
zijn oogen van de zoldering af te wenden
„Ik zou gaarne met jo over iets willen
spreken, Adela."
„Ja, vader?" En er kwam een verschrikte
uitdrukking in haar oogen.
,,'t. Is niet over sir Jasper," zei hij, in
wendig lachend.
„Daar ben ik blij om," antwoordde zij
met een diepe ademhaling. „Ik zou het
heerlijk vinden, als ik nooit weer zijn naam
hoorde noemen."
„Neen, het is niet over hem," ging hij
langzaam voort, „maar over een andoren
man."
,,U bedoelt
„Ik bedoel dr. Drysclale," zeide hij en
wachtte.
Zij keerclo haar hoofd plotseling naar
hem toe en staarde hem aan, terwijl een
uitdrukking als van vrees over haar gelaat
gleed. Het. was do eenigo naam, dien haar
vader altijd had vermeden. Wat kon hij in
zijn hoofd hebben, dat hij nu over hem
sprak?"
Wel?" vroeg zij en Iiield haar adom in
om zijn antwoord to hooren.
„Jo hebt cr zeker nooit aan getwijfeld,
denk ik, dat het bericht van zijn dood waar
was
„Weineen," zei ze met een snik. „Waar*
om zou ik ook?"
„Dat bericht is niet bepaald bevestigd
geworden, voor zoover ik mij herinner," zei
hij ontwijkend„bovendien gebeurt heb
wel, dat reizigers en onderzoekers, wier
dood vermeld is, weer levend opduiken."
(Wordt vervolgd.)
