No. 17739.
LEIDSCH DAGBLAD Maandag 24 December
Tweede Blad Anno 1917.
Weer Kerstfeest en nog oorlog.
P X
DE OORLOG,
BUITENLAND.
De Kerstnacht van den Beiaardist.
Al. wij morgen onder het. luiden dor
Kerkklokken ontwaken, dan is het Kerst
mis, feestdag bij uitnemendheid voor de
Christelijke naties.
De geloovigcn aller Christelijke religie
epoeden zich kerkwaarts op dezen dag der
dagen, om daar in devote overpeinzing de
geboorte van cïen Christus, den Vrede
vorst, Verlosser der wereld, Verlosser
ook van bun zondige ziel, te herdenken.
Doch ook voor hen, die zich hebben los
gemaakt van deze leer en overlevering,
gaat de dag van morgen niet onopgemerkt
voorbij.
Diep in elk menschenh&rt sluimert een
kinderziel en' daar leven nog a-1 de heer
lijke herinneringen der jeugd en ais een
der heerlijkste der verhal on, liefst door
moeder verteld, van den Stal te Bethle
hem, van de gelukkige nü>eclor cn heb
kindeko in de kribbeeenvoudig, in doeken
gewonden en toch een Koning; van do
herders in het veld, aan wie een wonder
lijk-fel licht werd geopenbaard, en van
heb sciKionste van alles, van Engelen die
daar ia zoete melodij aanheffen: ,,Eere
rij God in den Hooge, Vrede op Aarde, in
menschcn een welbehagen
Golüovigen on onge-loovigen herdenken
heb feest van het Kerstkind, 't Zij ze in
Hem aanbidden den Messias, Redder der
wereld, in Hem eeren den edelen rncn-
schenzoon, dio zich in liefdevolle overgave
voor Zijn medemonschen offerde, of in
liet uiteróte geval in hem zien de schit
terende schepping van een rijke verbeel
ding.
Thans meer dan poit, dringen deze feiten
zich aan ons op, want er is riets, dat zoo
krachtig tot het gemoed spreekt als het
contract, de eenheid van het. tegendeel.
En riet,terwijl door heb klokken-
gekl engel heen het ,,Vredo op Aarde!"
ruischt door de ziel. leggen wij het oor
to luisteren en verbeelden ons. zooals zoo
vaak in deze tijden, door de ijlo morgen
lucht heen bet gebulder van het kanon to
hop ren, dab sedert meer dan drie jaren
.diet zwijgt, zelfs niet op hotKerstfeest.
Dan wordt hot ons wonderlijk te moede.
Naaet het idyllisch tooneeltjc, waarvan
ach middelpunt is een in-gclukkige moeder
met een -"huldeloos kind, waar om lieen
eenvoudige herders cn vredeliederen rin-
gendo engelen, een halve wereld ver
woest, met dood cn verderf geslagen vol
van leed en elteude, die eÜc beschrijving
te boven gaat.
Toen wij in 1914 voor hef. eerste Korst
feest, tijetens dezen Oorlog stonden, is or
door twijfclondo zielen gevraagd of de vie
ring er van' niet zou zijn een bespotting
en van verschillende kanten werd ons toen
itïteen gezet, dat er t hel Vverh
op Aarde" in Both!ehenw«velden on be;
.Schrijnend leed, dut- opstijgt uit de loop
graven en aan do fronten. >gcèi* verband
Imoest Worden ?.v*ht,: nis of het aoddelijfcr
'en hot men/vb el iike in do wereld ooit tx
BChe-'den wnrrt Voor wio echter leer er
teven van (ten held van 't Kerstfeest ge^n
gesloten bc-elcis gebleven, wie weet hoe.. Hi
heeft relecrasrd zelf3 den booze niet te
weerstaan, en de vredestichters heeft. Zak
geerr cn bro zijn ganseho leven is ge
weest een intens werken en streven om <e
redden, wat verloren dreigde te gaan, dio
vd in rijn ziel er van overtuigd, dut oorlog,
doze y~~venal, in erijd is mc+, het
Christel iik ideaal ook al brengen vorsten
en .legerhoofden God en Ohrishis duizend
maal in het geding.
Wij resten het Kerstfeest niet los van
dezen orlog en den oorlog niet van de
Kersttrcdachte. Daarom juist moeten wij
ons thans meer dan ooit Verdiepen in do
idee van het. Kerstfeest, waarvan do reali
seering :s een worolcl van waarheid en ge
rechtigheid, van broederschap cn liefde
een maatschappij, waarin het) Christelijk
beginsel, zoocis ons dit door Christus zelf
is geopenbaard, wordt l>oleden niet alleen,
maar ook wordt bel°cfd.
In zulk een wereld is voor dezen oorlog
geen plaats meer.
Als wij dit vroeger zoo niet. hebben be
grepen, dan zullen wij, na een m^r dan
driejarigen massa-moord, met. al do stoffe
lijke en zedelijk0 nadeclcn in zijn gevolg,
daarvan wel zijn doordrongen. Ook de
aanlegge-rs van dezen oorlog zelf zullen
zoo langzamerhand wel tot het besef zijn
gekomen dat hun werk niet is in overeen-
Gtemming met. de beginselen van gods
dienst, zedelijkheid, recht en humaniteit,
of om het in dén woord te zeggen
met dc Christelijke beginselen.
Als- men ziet, boe men van weerskanten
zich tracht te rechtvaardigen en aan de
schuld van den krijg poogt to ontkomen,
clan bewijst dit reeds hoe men ook daar
rich van kwaad bewust geworden is, al
tracht mc-o het onder schoenen schijn te
bemantelen.
Dat daarom dit Kerstfeest niet aan ona
voorbij ga zonder cfeb wij ons meer dan
ooit to vorm voornomen naar de mate
onzer kraohten or toe medo to werken, dat
deze oorlog voorbij ga en er een toestand
worde geschapen, dio een herhaling van een
werelddrama ala thans wordt afgespeeld,
voor het vervolg onmogelijk maakt.
Om to kunnen dragen dat een wereld ,qn
met haar cle hoogste levensidealen aan
verwoesting worden prijsgegeven, moeten
wij óf in berusting ons buigen óf in opstan
digheid tegen de oorzaken dezer ellende
ons oprichten,
j Met het Christelijk ideaaJ, dat het
i Kerstfeest doet blinken, vóór ons, voelen
wij ons aangewezen op het laatste.
Weer is het Kerstfeest en nog is het
oorlog. Maar wat nog niet eerder is ge
beurd, hebben wij thans zien gebeurener
is een wapenstilstand gesloten en het
woord vrede" is gesproken.
I Al zien wij het emde nog niet, het begin
1 van hot einde is er. Als over een jaar weer
de Kerstklokken luiden, dan zal het zeker
over een wereld, zijn, waar in vrede
heerscht, al worden de naweeën van den
oorlog cr nog govoeld
En dan zal het blijken, dat deze oorlog
de sluimerende krachten der historie heeft
i doen ontwaken, dio de volkeren in staat
zullen 6tellen in de komende tijden den
oorlog zeiven te overwinnen. En de Kerst
klokken, die „Vrede f Vrede!" luiden, zul
len nimmer weer overstemd worden door
het bulderen van hot kanon.
Wio zou niet er aan willen medewerken
om dit ideaal te verwezenlijken t
1917,
Weer luiden de klokken
Het „Vrede op aard",
Maar nóg vallen do strijé
En klettert het zwaard.
Nog vallen de strijders
Bij d ui zon don neer
En lijden en sterven
Op hef-veld van eer.
Het engelen-lied
In den heiligen nacht,
Klinkt vier jaren long
Als een bittere klacht!
Gcon „Vrede op aarde"
Maar gruw'Ijjko haat,
Die landen verwoest
En die legers verslaat!
Geen Kerstviering thuis,
In den schoot van 't gezin;
Geen vrougdc, geen wijding.
Geen eendracht, geen min!
•Slechts dood cn verniel i-
En smart en geween:
De vader aan.'t front,
En de moeder alleen.
0! Heraclsche Vader,
Die alles bestiert.
Wanneer wordt het' Kerstfeest
Weer blijde gevierd?!
De Vogellijm. wij geven de voorkeur
aan dezen naam boven het Engelsche Mist
letoe die op vrucht- en woudboometi
woekert, is een bij uitstek klassieke plant;
is i*tjk aan legenden ea overleveringen,
en vervuldo zelfs een rol in de Scandina^
vischo mythologie; een eer, die nog aan
weinig planten is te beurt gevallen.
In de mythe van Baldur is zy de Mistel-
lein, tl ie, door onvoorzichtigheid van Freya,
den blinkenden god doodelijk gewond doet
vallen. De Scandinaviërs zagen dus in haar
een werktuig des ongeluks.
De oude Germanen, Britten en Galliërs,
zoo aclirjjft Van Beden, hielden de Vogel
lijm in hooge achting, en beschouwden haar
niet als een schadelijke woekerplant, maar
als een gave des hemels, en als een genees
middel tegen vole kwalen. Vooral wanneer
zij in heilige eikenbosschen groeide, was
zij een bron van vreugde en een gunstig
toeken; want men dacht, dat de goden haar
uit do bovenwereld op die eiken hadden ge
zonden.
Bij do Galliërs werden de Vogellijm kak
ken met groote plechtigheid in de heilige
eikenbosschen geplukt en verzameld.
Op den zesden dag ca de. eerste nieuwe
maan des jaars, zegt Pltnius, werden twee
witte ossen, die voor het eerst waren aan
gespannen, onder den boom waarop do Vis-
cum album voorkwam, gebracht. In lange,
witte klecderen gehuld, steeg de Druïde
op hen en sneed met een gouden offermes
den Vogeiiijmtak af, die in een wit laken op
gevangen en onder de omstanders verdeeld
werd, die bet groot? wondermiddel, d? „Pink-
pilien" van dien lijd, waren:
Maar ook de oude Nederlanders bewezen
dezelfde eer aan deze parasiet, doch vooral
in Engeland heeft zij zelfs tot. op den inb
uigen dag haar beteekenis in het volksleven
behouden en is zij vooral o-p het Kerstfoest
aller lieveling.
Na de.invoering van bet Christendom is
daar, behalve de Hulst en de Klimop, ook
de Vogellijm tot een attribuut voor het
Kerstfeest gemaakt,, en de „K.ss under the
Mistletoe*' behoort tot de eigenaardigheden,
van dat feest, welker oorsp.ong moet ge-
-zochc worden in het verdwenen heidendom.
Iedere Bngelscjhman dr-agi eo.dgon tijd
vóór en na het Kerstfeest een takje Vogel
lijm op rijn borst, de koetster aan zyn zweep
.n de wiiieide jonge ing hang. het. aan da
iantaarn in de gang van het huis, zoociaelk
meisje, daaronder doo.looper.de hem ein km»
moet geven.
Bergschotten gingen bij vti'o maan,
in Maarr, de Vogellijm p. ukken, en vlochten
daaruit kransen, die hen voor tering en an
dere ziekten moesten .vrijwaren. De naam
Maretakken of Gtest nak e z.g; voldoe, de.
welke gees.eiyko ën eth.r.scüe b; leek.nis
onze voorvaderen aan rib p an. hebben ver
bonden. .Bij de Gal iërs h e te zij de boom
der boven.ucht of de boom van den.hoogen
top.
Het geloof aan haar geneeskracht be
rustte bij do Ouden n el op ondervinding.
Zij zeiden alleen: die planu komt uit -den
hemel, dus is zij overal goed voor.
gaat over hoed het aardrijk uit en hun woorden
tot het einde der wereld".
In de streken van Drente, die het dichtst aan
Twente grenzen dus to Kocvorden en om
streken bestaat een gebruik, dat hier wel
vermelding verdient. Daar wordt cle hoorn op
Kerstnacht voor hot laatst gebruikt. De ver6t-
afgolegene der clorpsgonoolen begint in dien
nacht den hoorn to blazen en wordt weldra ver
gezeld van zijn buurmakkers. Telkens,, als men
een hotstede genaderd is, wordt het troepje
grooter totdat men, aan. dc kerk gekomen, el
liet jonge volkje uil de parochie bijeen liceft
geblazen. Met dezelfdo plechtigheid, keort men,
na afloop der nachtmis, naar huis, waar de.
hoorn zorgvuldig wordt opgeborgen, om het
volgende jaar in den Advent weer zijn diens'
tc doen.
Wie was de componist van „Stille Nacht"?
Do componist van. het bckonde „Stille Nacht,
Heilige Nacht'', dat waarschijnlijk liet meest j
algemeeno en meest gezongen Kerstlied is, was
do hulp-prioslor Joseph Mohr. te Obcrndövf
aan de Salzbaeh, dio met de hulp van den or
ganist Franz Grnfcer in 1818 het „Stille Nacht"'
gedicht heeft en op loon gezet. Aanvankelijk
hoeft men Mohr den dichter cn Gnber den
componist genoemd, maar uit authentieke stuk-
kon valt af to leiden, dat Joseph Mohr ook de
melodio heeft aangegeven; Gruher beeft zich in
hoofdzaak belast met het samenstellen van eeu
goedo begeleiding.
In den Kerstnacht van ISIS word het „Stille
Nacht" het eerst gezongen door twee solisten
en koor met begeleiding van guitaar cn orgel;
liet orgel van de Nicolaaskork te Oberndorf
was echter slecht, vandaar dal het gedurende i
don dienst zweeg. Mohr zolf zong met zijn i
mooie tenorslem en Omber zong de bas-solo.
Be hoorders waron verrukt over de buiten-
gc.vono melodie. Toch zal niemand vermoed I
hebben, 'dat "dézo door dc geheel e wereld zou
gaan.
In 1831 verscheen het „Stille Nacht" bet
cor^t in druk. Men hield toon aanvankelijk Mi
chael Haydn voor den componist Toen Gruber
in 1863 stierf kroeg hij ep zijn grafzerk: „Dein
Schopfer des beknnnlen Woihnacliisliedes:
„Stille Nacht, Heiügo Nacht", Mc.hr hoeft men
echter niet herdacht.
In allo hoeken van do wereld vrordl h«)f
Kerstlied nu gezongen. De zendelingen brach
ten het evengoed naar China als naar de bin
nenlanden-van Afrika.
O© Vogellrim of Maretak spee't in nor
male tijden een- hoofdrol by het Kerstfeest
in Engeland.
Dat Albion's zonen een ruim gebruik van
deae j>arcsieti;che pant maken, be.\yst
het foit, dat er in gewone lyden by het
Kerstfeest voor ongeveer f30.000 in om
gezet wordt.
Wy spraken daar juist van parasietisohe
planten of kortweg parasieten genoemd, en
Iwyfelen niet of eeaige opheideii.:g zal daar
omtrent aangenaam wezen, terwyl -wy dan
van deze gelegenheid gebruik maken om
eenige bijzonderheden van cleze hoogst in
teressante plant ie vertellen.
Beginnen wij met te vertollen, dat de
parasieten woekerplanten zyc, die voo.zien»
van zuig- of boor wortels, op andere planten
groeien.
Zy zijn niet in staat om haar voedsel zelf
te bereiden, laten dat eenvoudig andere plan
ten doen, en stelen dus V3n die, waarop zij
voorkomen, de beste sappen. Treffen wy
„parasieten" in onze menschelijke samenle
ving aan, niet minder talryk zyn ze in de
plantenwereld en de „Mistletoe" der Engel-
schen, onze Vogeliym, Viscum album, behoo-
rende tot de familie der Loranthaceae, is
er éón van en wordt in het zuiden van ons
vaderland gevonden.
Jammer, dat wij hieraan toe moeten voe
gen, dat zy spoedig uitgeroeid zal zyn eu
op de lyst van onze inlandsche planten ge
schrapt zal moeten worden.
De Widdewintersbc-orn.
Ieder, die Twentenaar van geboorte is, of
daar eenige jaren gewoond heeft, zal zeker het
geluid van den MmöovaiitOcsh'oorri vvel con-s
gehoord hebben.
Dit geluid wordt vernomen in den Advent, do
vier weken, die Kerstmis voorafguan. Meestal
hoort men het- 's avonds, wanneer het eigen
aardige, hormonieuzo geluid van den hoorn,
heinde en ver in 't rond klinkt
Do hoorn is 'n instrument van geknipt vlier-
of beukenhout, dat bij bet mondstuk 4 a 5 c-.M.
doorsnede heeft, van daar zich langzaam ver
wijdt en rechtuit doorloopt tot op 3/4 zijner
lengte; het# laatste gedeelte is in een kwartcir
kel omgebogen en heeft aan hot uiteinde een
wijdte van ongeveer 9 a 10 c.M.
Vanwaar nu het gebruik in Twente, om go-
durende den Advent, tot Kerstavond, op don
hoorn to blazen? Do volgende verklaring wordt
er van gegeven. Oudtijds bestond bij dc Israë
lieten do gewoonte door de tonen van de tuba
hoorn, bazuin, trompet do gasten ter brui
loft te noodigen. Ook werd dc tuba gestoken, als
do krijgslieden do legerplaatsen moesten ver
laten, 'om den vijand aan te vallen. Dit oude
gebruik is thans door do Christenen met een
meer geestelijke bedoeling govolgd.
„"Wij stekon" aldus een oud-schrijver
de trompet en noodigen dc volkeren uit om te
komen op do bruiloft van den Zoon Gods, Die
zich door Zijn menschwordiüg rnet de mensche-
lijke natuur verlooft, Zijn getrouwe legerscha
ren togen den holsehon vijand oproept en van
Wion dc Kerk dan ook straks ract den Psal
mist zal zingen: „Hij is als een bruidegom, die
zijn kamer is ingetreden, vroolijk als een- held
ten baan gaat."
Allerwaarschijnlijkst is dit do ware verkla
ring van hot gebruik der Twentenaren, die
met hun vervaarlijk geblaas van den midde-
wintorshoom willen weergeven, wal in den
zelfden Psalm van den komonden Bruidegom
cn Zijn leerlingen gezegd wordt: „Hun geluid
Aan de ,.Tomp3" wordt uit Mi Jril gc-
meld, dat do nieuwe Portuguese he rejec
ting van p'an is het algemoen kiesrecht
weer ia tc vo ron.
De 58 slachtoffers ran den braad in
do rr.ya Annador E^chweiler B-rgworks
Veröin, zijn met indrakwekkende plechtig-
liekl te ALs'Iori begraven. Vertegeawoor-
digers van de Pr i Lche regeering, den
m'ynraad, de - R.-K.- cn Eva .gtii-:>-e geos-
telijkiiid waren bij de begrafenis aanwe-
I zig. Behalve 23 gedepcrte.rio Bi.'gen en
Bussen, zijn ook 2 Nc-derianlsche mijn
werkers, woonachtig te Kerkrad? (L.) bij
j do ramp omgekomen.
De Nooracho stad Vardo, gelegen op
een eilandje in de Noord >]yke Usz??, he'ft
j volslagen gebrek aan drinkwater, doordat
een stoomboot, de waterk iling, die de slad
met het 'Ivater van het vasteland voorzag,
met haar ati: r he it vernield. Dé bowenr-rs
drinken nu gesmolten sneouw. De ^schade
kan eerst in het voorjaar worden hersteld,
j De 18,(700 wemde vis^-chers. dia ander?
I jaren Vafdo bezoeken, kunnen daar thans
I geen verblijf zoeken.
Naar do „Corriero dolle. Sera" meldt,
j rijn ter hoogte van Acircalo twee etoom-
J sell op en in aanvaring gekomen. Een or van
was een Japansch scliip, dat is ge ronken,
j hot ande.ro heeft zwaar beschadigd Messina
j bereikt.
I De kopitoin-aviateur Hans.Hesso Ls van
Berlijn naar Mosooi gevlogen. Den terugweg,
een-afstand van 10 dagen rcizons, tegde hij af j
in 34 uur.
De tosstand In Argentinië.
De „Daily Mail" meldt uit Buenos Aires d.d
17 Dccemhor, dat op het congres van spoor- 1
wcgpeisoneel ec-n hevige twist was tussebcn do J
twoo concuvrcerendc verbuigingen van dat
porsoneel. De voorzitter was haast vermoord.
Do meerderheid verlangde de fusie der beide
vereenigingen ten einde sterker te slaan tegen
over do maatschappijen.
Er was algemeen een vijancügc stemming te
gen de ariieidsregeling door de regeering voor
gesteld, al was dézo ook voor de arbeiders
gunstig. Men verlangde n i. dat de maximam-
eischen ronden wordeu ingewilligd.
.Tn het ilgeincen is do toestand bier niet ver
beterd en moedwillige branden van don reeds
ingebaahlcn of nog te veld staanden oogst, ko
nten herhaaldelijk voor.
Mem verdenkt Duitsche agenten van dezo
brandstichtingen.
Een vraag aan de Duiische regcering.
De „Leipziger Volksztg." in over de sober®
inededeeling van liet Wolff-bui-cau, dat na het
Duitsche vredesaanbod van September j.I. „vaa
Duitsche zijdo gcon verdere stappen zijn ge
daan", niet best te spreken.
Gold hel hier een mmder gewichtig? aan
gelegenheid, dan W33 de ecnigszins zonder
linge wiize, waarop de eerste losse betrekkin
gen wc-rden verbroken, te begrijpen, merkt
het blad op. Maar hier ging het om hot geluk
van honderd-duizenden, ora het hoogste goed
der, menschheid. Daarc-m kan bel met do ka
rige woorden van Wo'ff geen genoegen hemen.
Hot orgaan zegt, het recht en den plicht te
hebben, van do Duitsche regeeriug nader (e.
vernemen, wat haar veroorloofde te conclu-
decron, dat ..Engeland niets heeft gedaan, om
een onmiddellijke beantwoording van de
vraag mogelijk te maken". Het wijst er op,
dat op het door een neutrale mogendheid over
gebrachte aanbod door Engeland is geant
woord, dat het bereid was, de mcdcdeeling
over cle vredesvoorwaarden te ontvangen cn
met zijn bondgenocten daarover te beraad
slagen. De „Leipziger Volksztg." vraagt, of d«
Duitsche regcering dit antwoord lieeft ontvan
gen, cn zoo ia, waarom zij dan geen voorstellen
heeft gedaan.
Zij is cok van mcening. dat de manier,
waarop het Y/olffbureau de rede van Asquith
beeft beantwoord, in het geheel niet opgaat.
„De toon en do inhoud zijn geenszins in over
eenstemming met deze zoor waardige rede".
Do „Leipziger Volksztg." verlangt van do
Duitsche regcering volledige opheldering in
deze aangelegenheid.
Gevaar voor duisternis in Berlijn.
De „Vorwërts" meldt, dat er gevaar voor de
verzorging van Berlijn met gas is ontstaan.
Van een voorraad van 57.800 ton op 1 October
is thans nog slechte 1408 ton over, dat is vcor
drie dagen gasLicbt. Op de herhaalde dringen
de vertoogon van het Berlijnsche stedelijk be-
stuur is herhaaldelijk verbetering toegezegd
maar nïr-f gekomen. Wanneer die nu niet
spoedig komi. is er gevaar, dat Berlijn over en
kele dagen geen gas meer heeft.
EenhtidskJeec'ing voer mannen in Duitschlané.
Do in Duitschlaud binnenkort in te voeren
eenlieicbtkleeding -vcor mannen beslaat uil tivce
scoilen costumcSh.n l een gesloten jas (verton)
met broek, zonder vest en zonder voering, en
een jacketeostuum met vest en broek. De stof
fen zijD verschillend en dienovereenkomstig de
prijzen De kleeren worden alleen op vertoon
van een kaart afgegeven.
Dc conferentie le Bern.
Volgens mededeeüng van den Noderland-
sclïcn Anti-Oorlog-Baad ontving het Bureau
van internationale Centrale Organisatie voor
Duurzamen Vrede namens minister Balfour up
een. desbetreffend gedaan nader verzoek an'-
woord dat <3o Engelsche regeêring niet van
plan is aan EngHschc onderdanen passen te
geven tot bijwoning ee-ner conferentie met on
derdanen uit neutrale landen to Bern lu hou-
den ter bespreking van grondslagen van
Volksverbond
In dc Italiaansehe Kamer.
De Italiaansche Kamer hoeft, na vijf dagen
in coniité-goncraal to liebbcn vergaderd, do
operü>aro ziftingen hervat.
De minister van oorlog Aifieri verklaarde:
„Wij moeten hier in het openbaar hca-balea-
wat er tijdens de geheime zittingen gezegd is.
Onze kinderen, ouzo soIdate-D, die daarginds
tusschen do Breata en cle Phivo strijden, en
muur wie onze bewondcrondo gevoelens stced9
meor uit gaan (zeer levendige tpejuiclungcn),
hebben hel recht om ons te hooren Wat daar
geschiedt, is eenvoudig een wonder. Do ver
halen der krijgsverrichtingen zijn veeleer ver-
z.icht dan overdreven. Dat van heden is wel
zeer schóón. (Zeer levendige instemming.)
Er is gezegd dat de Grappa ons Verdun was,
Do vergelijking zelve strekt ons tot roem en
.eer. (Levendige instemming). De jongste zo-
non van Italië bieden in zegevierende en held-
'haftige tegenaanvallen sedert vele dagen, in
can zoo good, als goïmprovïsefrdc telling hot
hoofd aan dc beste (roeper, van den vijand,
zeer talrijk en opgewonden door vroegere suc
cessen.. (Zeer levendige en algemccnc toejui
chingen.)
Het vaderland schrijft daarginds met het
bloed zijner soldaten een der schoonste, roem
rijkste, me(i?t v lekkelooze bladzijden der ge
schiedenis van het nieuwo Italië (zeer leven
dige toejuichingen), een der roemrijkste blad
zijden der wereldgeschiedenis. (Zeer levendi
ge, langdurige en algemeeno toejuichingen, ook
op de tribune, waar men „Leve het leger!
reept.)
Sta mij foc. uit uw naam, uit naam van on%
land, o.nze gr .eie dankbaarheid, do ganscho
bewondering van Italië te betuigen, aan het
roemrijke, dappere-4de logor, wedijverend met
de verdediger.- van dc F Lave cn de hoogvlakte
van Asiage, aan dc treepen der geallieerden,
als trouwe wapenbroeders strijdend aan onze
zijde, aan de heldhaftige opperbevelhebbers."
(Een Vlaamsche vertelling).
Tikke-takko, tik-tak, ting-tang
Do uurwerken in het winkeltjo deden
statig voort hun werk, de wekkers op de
schabben, de slingerhorloges langs' den
muur, in da leegte van dien lallen, dood-
schen Kerstnacht.
Tikko-takke, tik-tak, ting-tangai
nooreen. Kerstnacht!
Het uur genaakte voor den beiaardist
to verkonden, bij klokkespel, hoog
over heS stille stewlje, de geboorte van
hot Gods-kind. En daar stond hy in zyn
winkeltje
Het keerake pinkoldo in zijn nanneken op
den tc.'g au daar glimoogde een sterreke
uit elke:, slinger.
Urenlang, traagkiuipc-udo uren had hij
gewoeld op 't bed, koortsïg-ylend in. mar
teling, met gedurig dat beeld voor de
oogen van die vrotjWQ» zyn "vrouvie, zijn
hc-ti on eljn sterkte on dio nu dood was.
Hy had aaar rion rerkwynen zoo onver
wachts, zoo haastig, on acht dagen gele
den nu, daar werd zij weggerukt, die
moeder, die er zoo noodig wag, die men
behouden moest en niet behouden mocht>
en hij had haar zien dragen naar dat
kerkhof, zijn vrouwe in dion put....
Tik-tak, tikke-takke, ting-tang
In de schouw zacht ruischte de wind;
het leek hem eon verre mompelzang van
heb Requiem.
In eiken slinger zag hij het wenken van
den vinger des doods.
Elko wijzer wees .het uur van den dood.
Zijn schaduwbeeld-zag hij dansen op den
grond en langs den muur een dans van
den dood.
Mijn vrouw, ach! het moest hom ter
kele uit, heesoh on dof: hy wrong en
neen, zyn knok-grillonde vingers kraakten,
en hij knarsetandde, cn zijn oogen
staarden roerlocs:
Bet r ware ik nooit geboren Heb
ik dat verdiend!
Hij snakte naar buiten, naar buiten in
de koude luc-in
Do straat lag hoe! en al oversneeuwd en
dichte vlokken dwarrelden om en om.
Heb ik dat verdiend!
Hy voelde de guurheid niet van de koude
en sehoorvoette, achteloos, tot over den
knoessel voorc door de krakende sneeuw.
'b Was stil, alleen bij poozen blies de
wind langs gevels en deed het glas reute'en
van do dofgetimmerde 1 ante eras en schui
felde hoog langs de telefoondraden.
Heb ik dat verdiend! Beter wmre ik
nooit geboren!
Hij stond aan het bel fori;.
Daarboven uit den toren vielen gedempt
vier klokkeslagen.
Kerstnacht! Het feest der geboorte van
het Godskind.
Als een werktuig, onbedacht draaide
hij het kryachende slot open van het toren-
deurkc- en sloot ze weer toe.
Hij tastte in den donkere naar de
boilanteern, frotste vuur aan en deed het
wiékjen opvlammen. Het fiets? licht danste
spookachtig en de schim van den beiaar
dist speelde allerhande gebarenspel op de
grauwe wanden.
Hij voelde zich voortgestuwd langs de
steenen wenteltrap naar boven.
Killig zweet brak hem -uit, en hy rilde,
.maar gevoelloos snelde- hij voort met de
zwenkende lanteorn in de linkerhand en
hij greep naar de Ioidkoordo met de rech
terhand, nijdig om hoogcr en hooger.
O, heb ik dat verdiend I
Hijgend cn afgetobd, daar hield hij zich
vast aan de ïsuning op de hoogste trap
en staarde strak beneen in de akelige diepte
van den zwarten torenkuil.
Beter ware ilc nooit geboren!
II y voelde zich weggesbuw.1
Hier-hingen de klokken, zyn klokken, die
hij kende zoolang als eigen kinderen, elk
meteigen karakter en eigen spraak en
eigen doening.
Kerstnacht! De geboorte van het Gods
kind! Het klavier wachtte.
Het stuk, dat hij deunen zou uit «le- klok
ken, lag voor zijn oogön: Fax hominibus bo-
nae voluntatis!
Hij sloeg toe.op de klavierstaven de be
vende vuisten gebald, en de eerst? zilveren
klokkeklanken klingelden over het sluime
rende stesdje?
Eerst zacht en zoetelijk ruis .-nde stem-
mekens uit de verte, dan stijoaderend en
aangroeiend, een koor van Engelen, blij-
helmend in de lucht, on krachtiger kling-
klangelden vol innige melodie de klokken,
en dan galmde oen zegezang uit dc zang
van den vrede:
Pax hominibus bona? voluntatis.
Do klokjes spraken tot hun meester-en
het bonsde in zijn horte bij iodèren klank:
Vrede! En (luchtiger sloeg hy toe op de
staven
O, daar zag hij het Kindek e, dat den
Vrede L-racht op aarde, liggende op wat
stroo, in een kribbek?, den Godmensoh,
lijdende voor den schuldigen mensch, dien
Hij zoo liefhad.
Do klokje^ spraken voort tot luin mees
ter, en het bonsde voort in zijn herte bij
ioderen klank. Pax! Vrede!
Daar zag hij het Kindeken, blikkend in
de toekomst op het afschuwelijk wange
drag van den raon&oh me*t den laster en
de doornenkrone, en het kruis...
Het Kindeke leed en Het lacht?....
Do klokj. s spreken voort tot hun mees*
ter en zo kiinklangelden voort in de plech
tigheid van den Kerstnacht en zy juich
ten over het stadje en de beiaardist weend§
in stilte en in vrede.
