Pak me mee.
No. 17711.
LEIDSCH
DAGBLAD Woensdag 21
November Tweede Blad Anno 1917.
PERSOVERZICHT.
FEUILLETON. m
Een man'^ werk.
DE OORLOG,
X
Het eerstvolgend nummer bevat oa. als
voorplaat: In de Artillerie-Inlichtingen
aan de Hembrug bij Amsterdam.
iVoortaDat ook in den oorlog zich de
zroolijkheid niet bij de soldaten ver
loochent, bewijst het achttal Scfcotsche
Hooglanders. Grooto Ivindoroperetten-
Tdvue in den Dierentuin te 's-Gravenhage.
Baboratorjruni voor de Gezondheidsleer
on voor de Tropische Hygiëne te Amster
dam. Te Ouderkerk aan den Amstel is
het grafmonument onthuld van de politie
mannen Prins en Reyerskerk. Te Axel,
ifc Zeeland, bracht een vreemde vlieger
groofce consternatie teweeg, met 2 foto's.
Aan het front van de Marne. Achter het
Fransche front.— Artistiek bewerkte bloem
vazen. Overblijfselen van een weverij en
oud Klooster te Reims in Frankrijk.
Aan het front van de Aisne. Prof. dr.
Friedberg. Friedrich von Payer. Het
offensief der Contralen in Italië, met 3
foto's. Opperbevelhebber Padorna.
In de Schormzaal van Humbeek te Amster
dam werd ter cere van den heer L. van
Humbeek een ,,Assaut d'entramement" ge
geven. Te Utrecht werd vorige week de
Ohr. Hoogero Burgerschool met 5-jarigen
cursus officieel geopend. In de Artillerie-
Inrichtingen aan de Hembrug bij Amster
dam. met 5 foto's. In liet interneerings-
kamp te Harderwijk hebben zeev geani
meerde wie-lerweclstrijden plaats gehad.
Een pagina Caricaturen door Ton
van Tast.
Dienstweigering. De beschik
king, door. den Minister van Oorlog dezer
dagen genomen ter tegemoetkoming aan de
gewetensenmren tegen den militairen
dien&t, is eer een tegemoetkoming van den
dienetweigecvsr aan de militaire overheid
dan omgekeerd, meent „DE BLIJDE
AVERjlf.D", en geen ernstige dienstweigeraar
zal deze oplossing bevredigend achten.
De soldaat, die bezwaren tegen den ge-
wapenden dioiut heeft, begint met gehoor
zaamheid. niet aan zijü geweten, maar aan
zyn meerderen. Hy gaat dienen, doch doet
meedeeling van zrju bezwaren aan zijn com
mandant. Deze brougt daarvan een spoed-
rapport uit aan den Minister. De Minister
stelt de zaak in handen van een commis
sie van ad'/kis en oordeelt naar dat advies,
of er aan. de gewetensbezwaren tegemoet
gekomen zal worden. De dienstplichtige
wordt m de gelegenheid gesteM, om ©en
vrijwillige verbintenis aan te gaan voor
dienst, die niet bepaald gericht is op
strijd met de wapenen; hg verbindt zich
daarby een jaar langer onder de wape
nen" te big ven, dan de werkelijke dienst
duurt.
De bezwaarde zal dus wel geen wapen-
werk, maai* wel leger werk moeten verrich
ten. Hij blijft militair, „onder de wape
nen"; hij krijgt een plaats in de oorlogs
machinerie, hij Kil moeten medewerken,
dat anderen liet oorlogswerk kunnen ver
richten; zijn bezwaard geweten zal wellicht
een weinig verlicht, maar niet ontlast zijn.
Een ernstige dienstweigeraar zal daarom
dez8 regeling onvoldoende en onaanneme
lijk achtm. Hij, die min waardige o~f deug
delijke bezwaren tegen den militairen
'dienst heeft, zal er zeker ook geen gebruik
van maken, afgeschrikt door do verlenging
van zyn diensttijd met een jaar. Zoo is
deze regeling een zeef met verstopte
gaatjes, een onbruikbaar ding. Ondanks
©na bezwaar tegen het inquisitie werk, dat
'door den Centralen Raad verricht most
wqrden, achten wy het voorstel uit den
tVrgz.-pein. Bond veel aannemelijker. Het
best vinden we nog steeds do oplossing van
mr. Teding van Berkhout. Laat ieder vrij,
onï te kiezen tusschen militairen en burger
lijken dienst, buiten het leger. Maak den bur
gerlijke:^ dienstplicht zooveol zwaarder dan
de militaire, dat alleen mannen met zwaar
wichtige gewetensbezwaren zich voor den
burgerlijken dienst zullen opgeven.
Bjj de aanstaande behandeling van Ide
oorlogsbegrooting, zal deze zaak zeker in
de Kamer aan 'de orde komen en het vol-
Roman van SILAS K. HOCKING.
Uib heb Engelsch vertaald.
6)
Alles was heel duidelijk en eenvoudig en
niet weinig vleiend voor Fenlovo's eigen
waan. En toch ging hij voorzichtig te werk,
alsof hij vreesde een andoren invloed in
werking te brengen, dien de naald weer
zou kunnen d©en afwijken.
Hij kwam dikwijls te Stonehurtt en liet
heb voorkomen alsof hij Richard Bardell
over zaken of over sportaangclegenheden
raoeeb spreken. Adela ontving hem met een
innemende vriendelijkheid, die hom be
koorde, en daar Bardcll en Jono zijn bond
genoot en waren, stond men hem toe veel
tijd in haar gezelschap door te brengen.
.Adela sejieen er niets tegen to hebben. Niets
hinderde haar of was haar lastig. Zij luis
terde met heb grootste geduld naar hem,
wanneer bij do eigenschappen van een ras
paard opsomde of zijn stamboom beschreef,
en scheen daarin het grootste belang to
stollen. In waarheid echter interesseerde
hot haar niet in heb minst. Zoo zij normaal
was geweest, zou liet ha-ar ontzaglijk ver
veeld hebbenmaar in die dagen verveelde
haar niets. Heb was te veel moeite
eischte te reel inspanning, om zich tob eenige
aandoening op te werken. Het kwam haar
altijd voor alsof dab gedeelte van haar
dood was, alsof do gevoelige kant van haar
natuur geheel was weggekwijndhet ver
mogen om iels diep of scherp te voelen woS
verdwenen. Het was een te groot© inspan-
maakt Onvoldoende van de ministerieel©
tegemoetkoming aangetoond en een betere
regeling geëischt worden. In elk geval is
de zaak thans aan de orde en in het middel
punt gebracht der publieke aandacht. Het
is daarvoor meer dan tijd. Ei* zijn reeds
meer idan 100 dienstweigeraars als boos
doeners zwaar gestraft on daaronder zijn
zeker mannen, die door voor lien heilige
overtuiging gedreven worden. Daarmee mor
gen we geen vrede hebben. Er moet. een
uitweg gevonden worden uit het dilemma:
Ontrouw aan liet geweten of do cachot.
De onderwijzerssalarissen
Onder hot opschrift „Wat Cort wil", lezen
wy in het „FRIES GH DAGBLAD":
't Blijkt ons, dat niet alle voorstanders
van het Ohr. Ond., noch ook alle school
besturen, volkomen begrepen hebben de
kleine verademing, die 'de Minister voor
stelt.
Daarom zij 't hier nog eens uiteengezet.
Onderscheid wordt gemaakt 'tusschon do
„leerkrachten" met meer en dio met min
der dan vijf dienstjaren.
De laatsten krijgen zóóveel bij hun trak
tement aangevuld, dat zrj op 100 gld. boven
het Rijks-minimum komen. De eersten zoo
veel, dat. zij op 200 gld. boven dat minimum
komen. Staat dus een onderwijzer met 2
dienstjaren op f50 boven het minimum,
dan krijgt hy er nog f50 bij; staat een
onderwijzer met bijv. 6 dienstjaren even
eens op f50 boven het minimum, dan krijgt
hg er f 150 bij.
Gerekend wordt naar het traktement^
zooals dat stond op 1 October. 1917.
Voor onderwijzeressen en geestelijken
blijft echter de verhooging stop staan,
zoodra zij gekomen zijn, na 5 dienstjaren,
op f200 boven het wettelijk minimum.
Deze regeling wordt voorgesteld in
werking te treden 1 Januari 1917, zoo
dat de ajlerkarigst bezoldigden straks over
dit gansche loopende jaar de verhooging
nog krijgen kunnen.
Nu wachto men zich vooral aan alle
kanten voor overdrijving.
Do onderwijzers moeten er voor waken,
dat niet het deel de vijand zij van het
geheel.
Zjj krygen hier eenige verlichting.
Niet allen individueel, maar dan toch,
die 't*slechts bezoldigd werden. En zij
krygen die verlichting van 1 Januari ai,
zoodat bijv. zij, die zich in schulden hebben
moeten steken (en zoo zijn er: diep-droeve
dingen heeft meer dan één ons in vertrou
wen geklaagd!) zich daarvan misschien
wat bevrijden kunnen.
Maar laat aan den anderen kant het
publiek de besturen, die beter meeleven,
zullen uit ziehzelf wel wijzer zrjn, vertrouwen
we! nu niet gaan denken, dat de onder
wijzers met deze rioodregeling, die voor velen
geen rooden duit verhooging meebrengt, er
nu zijn.
Dan doet ze meer kwaad, dan goed.
Ze geeft iets, dkt erkeuinen we.
Maar anderzijds, als men deze te kleine
verlichting bijv. vergelijken gaat met de
royale verhoogingen, die vele gemeente
besturen voor kun onderwijzers hebben in
't leven geroepen, Bevestigt ze ons meer
dan ooit Ge overtuiging, dat de finale
regeling, en de g e lu» 31 e financieel© gelijk
stelling, straks 'in onze nieuwe periode
bovenaan behooren te staan op het program.
Het fiasco Van „vak j." In DE
SCHOOL MET DEN BIJBEL" schrijft J. S.
IC. over het fiasco van vak j (vrije- en orde-
oefeningen der gymnastiek). De schrijver
zegt, dat het aantal tegeustanders niet ver
minderd, eer toegenomen is, en acht het
wenschelijk, de 'oorzaken dezer mislukking
op te 6poren, nu de wetgever voornemens
is, de regeling der lichamelijke opvoeding
opüieuw ter band te nemen. Hy gaat na,
in hoeverre de opmerking, dat het stelsel
kunstmatig is. gegrond moet worden ge
noemd, en {merkt op, dat de schoolopvoeding,
die de kinderen dwingt uren stil te zitten
op de 'schoolbanken, onnatuurlijk is. Als
compensatie hiervoor -en als tegenhanger van
de „geestelijke vetmesterij" wilde men in
tensieve, alzijdige beweging doen verrichten,
langs kunstmatigen weg, en zoo ontstonden
de gymnastische systemen van den nieu-
weren tijd, die den natuurlijken drang naar
spel en beweging moesten voldoen. Van de
ning, om in iets belang te stellen. Zij bezat
niet meer den wil om aan iemand of iets
weorstand te bieden.
Fenlovo voglde Bardclls raad op een paar
punten op, ofschoon hij er eigenlijk iets be-
leedigonds in vond, dat Bardell hem over
heb geheel raad gaf. Hij meende, dat hij
even goed zijn weg kon vinden als andere
menschen.
Adela is nogal een ernstig meisje,"
merkte Bardell op zekeren dag tegen hem
op. „Ontwikkeld, weet je, en heeft neiging
tot godsdienstigheid."
„Wel, wat zou dat?" vroeg Fenlovo
kortaf.
„Ik wou je slechts een wenk geven, dat
is alles," zei Bardell op nederigen toon.
„Denk je, dat ik niet ernstig ben?"
„O neen, in 't geheel niet. Maar jou
wereld is niet bepaald do hare en als men
neiging voor het godsdienstige heeft
„Wel, ik ben godsdienstig," snauwde Fen-
love hem toe. „Ik geloof oprecht in Christus
en eerbiedig den Staat, en dat alles. Ik
houd de Kerk hoog."
„Ik ben volkomen overtuigd, dat je dat
doet, Sir Jasper, maar do zaak is, dat je
soms uitdrukkingen gebruikt, waaraan zij
nu niet precies gewoon is. Zij heeft een
diep geworteldcn afkeer van wat men
..platte taal" zou kunnen noemen. Je wilt
haar winnen, en
„Wel?"
„Ik wou alleen maar aan de hand doen
hoe je haar wat te gemoet kunt komen.
Praten over stallen en d'e renbaan is niet
in haar lijn
„Waarover moet ik dan praten?"
„Wel, daar heb je den godsdienst, Sir
Jasper...."
„Godsdienst moge... Kijk eens hier, Bar-
vrije oefeningen op de plaats zegt de
schryver, dat toen door zucht naar variatie
en gedachtelooze uitbreiding een chaos van
oefeningen gekregen heeft, zoodat het bijna
een menschen leeftijd eisclit ze allemaal uit
te voeren. „We noemen verder de kunst
matige passen, waarbij het vernuft zooveel
ingewikkelde oefeningen heeft uitgedacht,
liefst nog verzwaard met huppen en draaien,
dat het kind gevaar loopt zijn beenen te
breken, als het ze wil uitvoeren. We her
inneren aan de zoogenaamde oefeningen, die
voor een groot deel zoo goed als geen hy
giënische of practische waarde hebban, en
waarmee heel wat kostbare, voor lichaams
oefeningen bestemde tijd vermorst wordt.
iWe herinneren ten slotte aan "de nog inge
wikkelder reien, die we als contrabande boe
eer hoo liever geheel overboord moeten
werpen. En niettegenstaande er vooral in de
laatste jaren heel wat verbeteringen in zyn
aangebracht, de spelen bijv. niet alleen in
naam, maar inderdaad een voorname plaats
in het stelsel hebben gekregen, toch blijft
het huidige systeem vatbaar voor critiek en
verbetering."
Toch gelooft do schryver, dat „vak j"
om zyn kunstmatig zyn maar niet zoo voet
stoots verworpen mag worden.
Hij acht „vak j" inet al zyn fouten en
gebreken als stelsel onaanvechtbaar, om
dat geen natuurlyk stelsel in den korten
tijd, die er op bet leerplan voor wordt uit
getrokken, zoo grqoten en zoo gunstigen
invloed kan oefenen op de organische ver
richtingen, en de stofwisseling der "kinderen,
op goede lichaamshouding en gewensebte
lichaamskracht, op vlugheid en fermheid, als
het systeem, waarvan „vak j" een onderdeel
is. Hij zoekt de oorzaak van de mislukking
groolendeels buiten het stelsel.
Organisatie der Clir-Kist Unie.
Het verloop der vergaderingen der Chr.-
Hist. Unie, waardoor weder in twee Kamer-
kringen do organisatie tot'stand kwam, te
Leiden en te Tilburg, geeft „DE NEDER
LANDER" twee opmerkingen in de pen.
Te Leiden werd nadrukkelijk besloten geen
leden van Kamer of Staten in de besturen
te kiezen. Wy achten dit niet goed gezien,
zegt het blad. De t^ak der Besturen, is in
hoofdzaak de organisatie der Unie krachtig
aan te vatten en uit te bouwen. Slechts zeer
weinigen beech ikke n over het daartoe ver-
eisclite orgaiiiseerend talent. Als er nu in
Kamer of Staten een man is, die over dit
talent wèl beschikt, moet het dan niet in
het nadeel der Unie worden geacht, dien
man uit het Kringbestuur te houden, alleen
omdat hij Kamerlid of Statefilid is? De logica
van dit besluit ontgait ons eu wy vreeaen,
dat door het stellen van zoodanige 'vaste
regels, misschien een goeie kracht voor de
Unie kan verloren gaan. Laten overal de
beste mannen worden gekozen zonder hot
stellen van hekjes of muurtjes.
Onzo tweede opmerking is deze: "Spoediger
dan men verwacht, zal 'de nieuw© organisatie
misschien moeten fungeeren. Een beknopt
huishoudelijk reglement voor de Kamerkring-
Vereeniging is daartoe wel noodig. Zouden
de Kamerkringen, die nog moeten samen
komen, niet van de organisatievergadering
fevens gebrnik maken tot vaststelling van
hun reglement? Het Hoofdbestuur heeft de
modellen gereed en zal gaarne eenige exem
plaren aan de bestoren of tijdelijke com
mission toezenden.
Bommen op KonstauiinopeL
Zooals uit een officieel Engelsch bericht
is op te maken, hebben de Eugclschen
luchtaanvallen op Konstantinopel gedaan.
Bij de jongste luchtaanvallen bovon Gal-
iipoli en Konstantinopel zijn de Engelsche
ffnarinevliegtuigen door ecu Grieksche ma-
riiie-eeiüieid gesteund. Gedurende de vijf
nachten, waarin de aanvallen werden on
dernomen, werden eenige zeer bevredi
gende resultaten bereikt.
Het schiereiland Galiipoli werd dag en
nacht gebombardeerd. Onder de doelpun
ten bevonden zioh stapelplaatsen, vlieg-
parken, de marine-vliegtuig-basis van. No-
gara en bot Turksche koiup bij Bulair.
Te Konstantinopel wierpen onze vlieg-
1 tuigen, ondanks heb hevige vuur van hot
doll, je moet mij mijn eigen weg laten
gaan. Godsdienst is een onderwerp, dat je
in vijf minuten kunt afpraten
„Dan is er de philanthropic," ging Bar
dell voort. „De lotsverbetering van de
pachters, de verbetering van de conditie©
van den werkenden stand in het algemeen,
het vraagstuk van de huisvesting
Fenlovo toonde grimmig zijn tanden.
„Hoor eens," snauwde hij hem toe. „Bedoel
je, wou je zeggen wat?"
„Ik wou niets zeggen. Ilc wou er alleen
op wijzen, hoe je heb best Adela kunt win
nen. Die- Drysdale wou haar door over
dingen to praten, die ia haar smaak vielen
en haar interesseerden. Je weet hoo
moisjes
„Maar, kerel," viel Fenlove hem in do
redo, „ik kan niet spreken over boeken en
kunst en microben en al dat geklets en
wat meer is, ik zal 't ook niet. probeereu,"
en hij draaide op zijn hielen rond en verliet
de kamer.
Maar toch nam hij Bardell's wenk ter
harte en handelde daarnaar. Hij kleedde
zich minder opzichtig dan hij gewoon was,
als hij een bezoelc te Stonohurst bracht, en*,
droeg zijn hoed minder scheef. Hij hield
streng de wacht over zijn tong en vermeed
staluitdrukkingen, en ofschoon het hem on
mogelijk was de paarden geheel -uit zijn
gesprekken te houden, drong hij Adela heb
onderwerp niet op. Hij sprak over bazaars
met haar, over hospitaal-Zondagen en het
kerkkoor, over den tuin van de pastorie te
Wareburn zijn landgoed in Buchs en
over de plichten van de geestelijkheid, en
zoodoende maakte hij een veel gunstiger
indruk dan hij tob dusver hacl gedaan.
Maar het was niet- vóór Nieuwjaar, dat
hij Adela formeel tea huwelijk vroeg. In
afweergeschut, van 800 voet hoogte' bom
men neer, ten einde heb Duitsohe oorlogs
schip, do „Goeben," to treffen. Het eer
ste bommensalvo miste 'b schip, doch trof
eenige duikbooten en duikbootjagers, diq
terzijde heb schip lagen gemeerd. Heb
tweede salvo trof de „Goeben", oen wei
nig vooraan middenscheeps en veroorzaak
te een groot© ontploffing en een zwaren
'brand. Vervolgens bombardeerden onze
vliegtuigen het stoomschip, waarin, naar
werd gemeld, het Duitsche hoofdkwartier
te Konstantiuopel is gevestigd. De bom
men werden van 1300 voet hoogte neerge
worpen; twee rake schoten, op den ach
tersteven van liet schip werden onmiddel
lijk verkregen. Het volgende doelpunt van
den aanval was het departement van oor
log, waar twee treffers in het centrum
van het gebouw werden waargenomen.
De Turksche gezant te Bern heeft, met
betrekking tob deze luchtaanvallen, een
verklaring afgelegd, waarin hij erkent,
dat het departement- van oorlog en een
torpedojager werden getroffen en dab
„eenige schade werd aangericht".
Ter beveiliging der llaliaansche kunstwerken.
Aan alle in het Italiaansc-he gebied
opereerende Duitsche en Oostenrijksche
commando"s, is opgedragen, alle ounoo-
dige en opzettelijke beschadiging van kunst
werken in Italië en vooral in Venetië, te
verhinderen. Reeds zijn vakkundigen «naar
de bezette gebieden gezonden om de leger
leiding ten deze van raad cn voorlichting
te dienen-. Natuurlijk moet do verantwoor
delijkheid voor betgeen door krijgsnootl-
zaak geschiedde en wat tijdens de vlucht
der Italiaansche legers geschiedde, wier
houding van grooten invloed was ook op
de burgerlijke bevolking beslist van de
hand worden gewezen, evenals wat gebeu
ren zal als de Italiaansche legerleiding in
de toekomst kunstwerken opzettelijk al3
middelpunt uitkiest .voor krijgsoperaties.
De „Gaz. do Laus." heeft dezer dagen
een adres aan de Zwitsersche regeering ter
teekening gelegd, waarin verzocht wordt,
bemiddelend op te treden in het belang
der bedreigde kunstschatten van Noord-
ïtalië (Verona, Venetië, Padua, e. a.).
Het „Journal de Genève" is nog prak
tischer te werk gegaan, en heeft onmiddel
lijk aan den keizer van Oostenrijk het ver
zoek gericht, ondier teekend door al wie in
Genève en daarbuiten voor kunst voelt.
„Deze kunstschatten, heet heb in dat
adres, zijn niet alleefo de roem van
Italië zij zijn heb erfd-eel van heel de be
schaafde mcnschheid- De vernieling, waar
mede zij bedreigd worden, zou alom diepe
droefheid veroorzaken en algemcene veront
waardiging.
De toestand te Venetic.
De „Daily Mail" verneemt, volgens een
telegram van Reuter uit hot Italiaansche
hoofdkwartier, dat, nu het- strijdgewoel
Venetië nadert, daar slechts een 20.000 in
woners zijn gebleven. A-He kunstwerken,
welke maar cenigszio3 vervoerbaar wa
ren, zijn ïn veiligheid gebracht. Het Doge
paleis is nog slechts oen zielloos geraamte,
geheel dichtgespijkerd en leeggehaald. De
werkplaatsen zijn goslotenvan de hotels
is alleen nog het beroemde Danïelihotel
geopend. De enkele winkels, welke nog
open zijn, verkoopen hun. voorraden. De
achtergebleven Venefcianetn zijn zeer rus
tig en hopen maar het beste. De burge
meester, graaf Grimani, een afstamme
ling van den Doge, verklaart- te zullen
blijven, wat er ook n»g© gebeuren. Bijna
allo gondels zijn verdwenende gonde
liers brengen vele families met hun bezit
tingen door do lagunen naar de verschil
lende kustplaatsjes. Het Canale grande
heeft met zijn gesloten paleizen een troos
teloos aanzien en herinnert aan de Ro-
meinsc-ho senatoren, die zwijgend op hun
zetels de komst, der Gothea afwachtten.
Britscke monitors nemen deel aar. de ver
dediging van de Piave, en beschieten den
vijand aan den riviermond.
De duikbootoorlog.
Havas seint, dat de resultaten van den
strijd tegen de duikbooten 3teeds bevre
digender worden. De totale verliezen van
haaf kalme onverschilligheid was 'niet do
minste verandering gekomen of het moest
zijn, dat dio nog meer geprononceerd was
geworden.
Dr. Hunter was ernstig ongerust gewor
den, ofschoon hij zijn vrees voor zich hield.
Hij had nooit een dergelijk geval meer ge
zien. Haar hoofd was zeer helder, maar
haar gevoelige natuur was als met een
ijskorst omgeven. Het was als een stroom,
die door een plotselinge vorst was vast
gelegd, en al zijn pogingen om die te doen
ontdooien, waren vruchteloos gebleken. Hij
had geprobeerd haar boos te maken, had
de wonde van haar verdriet trachten open
te rijten, doch zonder resultaat. Zij bleef
volkomen kalm en onbewogen. Al wat zij
verlangde was alleen gelaten te worden
om zich ongestoord met eten snelvlietendon
en gqluidloozen stroom te kunnen laten
afdrijven naar de stille zee, dio buiten het
gezicht lag.
Haar vrienden haddon opgehouden belang
in haar te stellen. Zij was vriendelijk ou
Lief en meegaande, nooit tegenstrev end,
altijd bereid om den wil van anderen te
doen.
Fenlove nam op een dag, toen hij naast
haar zat, haar hand in de zijne cn hield die
eenige oogenblikkcn zwijgend vast. Zij'clecd
geen poging om haar weg te trekken.
„Wat is uw hand koud," waagde hij
eindelijk op zachten toon op te merken.
„Het is koud weer," antwoordde zij".
„Maar uw hart is warm," opperde hij.
„Het klopt," hernam zij met een matten i
glimlach.
„En ik hoc-p. dat het voor mij klopt." j
„Voor u? En kalm, met een vragenden
blik sloeg zij haar oogen tot- hem op.
de drie vloten der geallieerden bedroegen
in do afgeloopen week slechts 9 schepen,
waaronder een visschersschuit. Dat is ver
reweg het geringste aantal sedert heb be
gin van den onbeperkten duikbootoorlog.
Minister Geddes heeft in het Lagerhuis
Vrijdag ook gesproken over de goede re
sultaten der twee laatste maanden. Maar
hij waarschuwde, dat het duikbootgevaar
nog niet geweken is.
De natie moet niet jubelen of treuren
om één goede of één slechte week of
maand op het gebied der scheepsverlie-
zen, zeide Geddes. De voortdurend dalen
de lijn der torpe dee ringen sedert April
toont, dat vrij de duikboot beet hebben en
voor het ©ogenblik de baas zijn, terwijl dë
toenemende aanbouw van schepen te
genwicht geldt voor 's vijands inspanning.
Werkdwang in België.
Volgons door de Belgische regeering ont
vangen inlichtingen, worden te Bruggd-
thans de mannen uit alle klassen der maat
schappij, maar in het bijzonder de arbei
ders, gedwongen, voor de Dnitsehe over
heid te werken. Zij worden verdeeld ia
drie categorieën: zij die weigeren te wer
ken. zij die werk aanvaarden, en zij die
militairen arbeid willen verrichten. Do
mannen van de eerste categorie worden
onverbiddelijk met gevangenisstraf gestraft
en daarna naar het front gezonden, zoo
dicht achter de linies, dat velen hunner
er gekwetst of gedood worden. Het is ge
makkelijk te begrijpen, dat er mannen
zijn, die, -door dit vooruitzicht, cn dat van
de gevangenis metalecht voedsel,benauwd,
zwak door ontbering, toegeven aan de
smeekbeden van hun gezinnen. De werk
willigen. krijgen drie mark, zij, die mili
tairen arbeid willen verrichten, krijgen
zes tot tien mark per dag.
Ook de vrouwen worden sedert korten
tijd gedwongen voor de Duitschcr3 te wer
ken. Zij herstellen militaire kleeren en
maken patronen.
De kogel voor Scheidemann.
Het to Frankfurt a. M. verschijnende
„Deuteches Blafcfc" bevat de volgende ont
boezeming aan het adres van Scheidemaan
„Het optreden van den aan hoogmoeds
waanzin lijdéhden, helaas in de pers onzin
nig vaak vermelden Scheidemann neemt
steeds meer het karakter van hoogverraad
aan.
Wij, en met ons veel Duitsch voelende
mannen, verlangen, dat deze praatjes
maker, die gaarne van zich hoort spreken,
eindelijk voor een krijgsraad zal verschij
nen.
Het. beste voor dezen heer zou een goed-
gerichte kogel zijn".
Oc stemming in Engeland.
Na heft-igo redevoeringen van eenige
werklieden-afgevaardigden tijdens een
groot© meeting in Finsbury-park, bij
eengeroepen door do British Wor
kers Leatjüó werd cöii motie aan
genomen van proteèt, dat aan pacifistische
agitato ra was toegestaan gebruik t-e makea
van openbar© parken voor hun deloyale
propaganda en strenge maatregelen worden
geeischt om te voorkomen dat publiek©
eigendom in en aldus worden misbruikt.
Os buil der Centraler» aan iialiaansch geschut.
Heb bureau van Wolft geeft cog eenige
beschouwingen ten beste over -den omvang
van den buit in Italië. Hefc getal van 2590
kanonnen die buitgemaakt zijn, is meer,
dan wat Italië in vredestijd aan axtiMerio
bezat20.000 paarden zijn noodig, om deze
stukken te bespannen, ruim 30.000 man
schappen vereischt de bediening. Dit ge
schut is te zamen op zijn minst een vierde
milliard waard. Daarbij komen cle som
men voor de munitie, die Cadorna voor
zijn twaalfde offensief had opgestapeld en
die verloren is gegaan en al het andere
verloren materiaal.
Geen (Dhineesche troepen naar Europa,
D© „Fraukf. Ztg." ontleent via Ba
zel, aan de Pekingsch© couranten, dat
de Chineesche regeering aan de andere
geallieerden een aanbieding had gedaan,
i om troepen naar Europa te sturen.
„Ja, voor mij. Waarom zou dat iu©fc,
Adela? Ik heb u al jarenlang aangebeden.
En liefde vraagt liefde, beweert men. Het
een© vuur steek het andere aan. Mijn liefdo
is als een oven."
„Wat een vreemde beeldspraak."
„Maar mijn liefde is geen beeldspraak,
doch werkelijkheid wondervolle werke
lijkheid. Liefde is het heerlijkst© in do
wereld."
„En het meest tragische."
Hij liet haar hand plotseling van schrik
vallen. Dit was niet. het antwoord, dat hij
verwacht of verlangd had. Yoor een oogen
blik waë hij uit heb veld geslagen. Haar
woorden schenen een toestand aan te dui
den, dien hij gehoopt had, dat zij te boven
was gekomen.
„Neen, neen, liefde is niet tragisch," zei
hij eindelijk. „Er zijn .tragisch© dingen in
het leven, natuurlijkniemand kan daar
aan naar mijn oordeel ontkomen, maar
liefd© o, liefde is iets wonderlijks en
bestendigs evenals de sterren hij hield
op en glimlachte, waarbij hij al zijn tanden
lieb zien. Hij vond (hen zin nogal mooi. Die
klonk poëtisch en hij hield zich gewoonlijk
niet op met poëzie of beeldspraak.
„Maar de sterren zijn zoo ver weg. Sir
Jasper, cn zoo heel, heel, koud.
Weer voelde hij zich uit het veld geslagen
en hij had nog wel gemeend, dat hij zoo
goed o-p gang was.
„Ik haalde haar slechts aan om haar
bestendigheid," stamelde kij, „niet om haar
afstand. Mijn liefde is dichtbij cn warm als
de zon. O, u weet niet, hoe warm dio is!
Zij verwarmt mij dag en nacht en ik zou
wenschon, dat zij u ook verwarrad©."
(Wordt vervolgd).
