Be Wereldkrijg.
Gemengd Nieuws,
Uit de Omstreken.
Rechtzaken.
Gemeenteraad van leiden.
AGENDA VAN DE WEEK.
Donderdag
„Den Burcht": Concert Sfafmuziek vierde
reg. inf. S uur.
..Musis Sao rum"Volkszangavoml.
8 uur-
Stadszaal, (kleine zaal): Wijnkoop. 8.30 uur,
Zaterdag
-^„Zomerzorg" (tuin zaal): Meeting der
E. D. 'A. P. 8.30 uur.
Zondag:
„Zomerzorg": Tweede Caforet-avond. 8.15
«nr.
Maandag:
„Zomerzorg' (tuin): Gezellige bijeen
komst werkliedenzangver. „Kunst na Ar
beid". 8.30 uur.
Dagelijks!
Leidsche kunstclub „De Sphinx". Rapen
burg SI: Werkdagen van 1012 én van
25 uur. 'g Zondags van 24 uur.
„Imperial-Theater", Stationsweg, 's avonds
8 uur.
Thalia Bioscope en Variété-Theater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 'a Zondags alleen
S uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 nur).
„Hollandis-bioscoop'' Öranjegrïoht 8 uur.
(Woensdag- en Zaterdagmiddag ook 2 en
uur). 1
Wlehijdcn.
Lantaarns deze week aansteken
9.44 u. Laatste kwartier 11 Juli. Zonsonder
gang 9.14 u. Zonsopgang 4.54 u. (Zomer
tijd).
Hcog water te Katwijk.
Vrijdag, des voormiddags 9.24, des na
middags 10.
Gisternacht is in de consistorie
der Ned.-Herv. kerk te IJsëlmonde inge
broken. De aldaar zich bevindende brand
kast is opengebroken en daaruit is een be
drag van ongeveer fSO gestolen en jeeang
geldswaardig papier.
Ten huizo van mej. de weduwe'
Oh. J. Mian, bewoonster van een bovenhuis
aan het Haagscheveer te Rotterdam, is tij-
jdens haar afwezigheid ingebroken. Ben be
drag'van ruim f218, twee gouden en een
izilveren horloge benevens twee gouden rin
gen zijn er gestolen.
Het boeier jacht „Volhoud e/
eigenaar de heer Van Dusseldorp, van Rot
terdam, is op de Boschplaat bij Ameland
gestrand en geheel wrak geslagen. De be
manning is op Ameland geland. Den inven
taris poogde men te bergen. Het schip was
verzekerd.
Dinsdagmiddag kwam iemand
met kar en paard vóór een overweg nabij
het station Epe, terwijl de boomen gesloten
waren. Men had de onvoorzichtigheid dc
boomen voor hem te openen en juist terwijl
de wagen op de rails was, reed een rangee-
rende trein achteruit, zoodat de wagen in
stukken gereden werd en de voerman ex af
geslingerd werd. Deze verwondde zich ern
stig en vrees bestaat, dat een zijner armen
moet geamputeerd worden. Het paard raakte'
los en wist zich te redden.
Spoorwegongeval. De 1 o k a al-
trein, welke van Hoorn gistermorgen ora
8.35 vertrok, is bij Zwaag ontspoord, ver
moedelijk ten gevolge van een verkeerden
wisselstand. Een wagen der tweede klasse is'
omgevallen. Een persoon^brak daarbij een
'been. Verder kwamen geen ongelukken voor.
De buitenplaats ,,M a r i a 's
Oord,3' een oud fa-mïtHegoed aan den Dijk-
•jweg, te Naaldwijk, is publiek verkocht voor
f 28.S00 en door evci tuinder aangekocht.
Uit Breda meldt men ons, dat on-
jÖer Strijbeek, bij Kessel, een militaire pa
trouille lieeft geschoten op e?n andere pa
trouille, in den waan, dat dit smokkelaars
warep. Een militair, Van der Loo. \yerd
gedood.
V e r k.e e r gestremd. Men m el dt
ons uit Dordrecht: Gisteravond zijn twee
schepen onder de groote spoorbrug bij Dor
drecht vastgeraakt, zoo9at 't spcorvegver-
.ikesr ovc-r de brug gestremd is. Per boot
.worden de reizigers van Zwyndr.echt naar
i Dordrecht Vice versa vervoerd. Vermoede
lijk zou het verkeer hedenmogen om elf
Uren hersteld zijn.
KÜWST, LETTEREN ENZ.
Eén standbeeld voor Björnson.
Te Bergen is eeu standbeeld voor BjÓm--
son onthuld, dat door den Noorschen beeld
houwer Vigeland werd uitgevoerd en den
dichter als agitator en redenaar voorst.lt 't
8taal voer <len schouwburg, voor welke
Bjö:n:on zich steeds bijzonder interesseerde.
Journalistiek.
Tot Kamervers! aggever en Haagsch re-
;dacteur van ..Het Volk'3 is benoemd de
!fceer Alb. J- Luikdnga, thans verbonden
ie-an de Haagsch e Courant"; tot verslag-
Igever te Amsterd-am de heer H. Kentber,
'.thans corrector-verslaggever aan dit blad.
Do hoer II. Spiekman, Rottendajasch re-
hl acteur van „Het Volk33 heeft als zooda
nig ontslag gevraagd en gekregen.
ACADEMIENIEUWS.
Leiden. Bevofderd zijn tot dooier in de
rechtswetenschap, op Stellingen, de heeren
!D. Schutte, geb. te Nieuwpoort, en H. Gil-
tay, geb. te Delft.
Leiden. Bevorderd is tot arts de
'heer A. E. Kampsébuur, geb. te Batavia.
Geslaagd zftn voor het candidajafeexamen
in de klassieke letteren de heer ,W. Riet
veld; voor het candidaatsexamen in de rech
ten de heeren A. N. ML Allard en J. P.
H. de Kdrte.
Ujrecht. Bevorderd is tot doctor in
de staatswetenschap mr. J. H. W. Verzijl,
referendaris ter gemeente-secXetarte van
Utrecht, geboren te Utrecht, op proef
schrift: „Het prysreoht .tegenover neutralen
in den wereldoorlog van 1914 en volgende
jaren."
Groningen. Dc bevordering van
den heer J. Th- Ubbink, tot doctor in de
godgeleerdheid, geschiedde met lof.
Amsterdam. Tok arts zijn bevor
derd de heeren H. A. F. Rath, geb. te
Oss; 0. Banning, geb. te Bolswa-rd, en N.
H- A. J. Sdluilbe, geb. te Arnhem.
FAILLISSEMENTEN.
C. A. Combé, koopman en winkelier, 4e
IJmuiden.
De nalatenschap van C. Ditweg, hande
laar in aardappelen, laatstelijk gewoond
hebbende te Amsterdam en aldaar over
leden.
KATWIJK-AAN-ZEE.
Door den landbouwer Van Rijn, al
hier, werden gisteravond1 een tweetal- mili
tairen op he eter daad betrapt, terwijl deze
bezig waren met aardappelen rooien, on
wel op liet land van den landbouwer O-,
alhier. Proces-verbaal kon natuurlijk niet
uitblijven.
Uit Katwijk^aan-Z ee meldt men ons
Hedennacht wdrden jailhier een viertal
knapen van 7 tot 13 jaar zwervende aan
getroffen.
Bij onderzoek bleek, dat twee er van in
Leiden thuis behoorden en twee te Sche-
veningen woonachtig waren. Nadat aam al
len nachtverblijf en voeding was verstrekt
werden zij hedenmorgen dioor bemiddeling
van de politie naar de respectieve woon
plaatsen overgebracht.
BURGERLIJKE STAND'. OMSTREKEN.
OUDSHOORN-.- Overleden: W.
Zekvcld, 45 jr., wedr. vak IC. van Muijen.
Gehuwd: B- de Lange, 23 jr. en A. B.
Oliemans, -19 jr.
REEUWIJK. Overleden: A. Zui-
dani, 71 jr.
Gehuwd: G, Hoogervor-st en A. Smit.
G. J. Bunnik en E C. Straver.
TER-AAR. Bevallen: H. Ver-
sluijs, geb- De Bruijn, d.
O v e t 1 e d e n M. Schreuder, 7 w.
VALKENBURG. Geboren: Pielcvnella
Gornolia, D. van Gers. Dongelmans en Corna.
van der Ploeg.
WOUBRUGGE- Bevallen: M.
Wolvers, geb. Van Dijk, D. G. P. van
Zwieten, geb. Zandstra, d.
WASSENAAR. Geboren: Helena Maria,
D. van Th. Tï. Vogels en B. van Veen. Ma-
rimis, Z. van G. van der Lee en M. Brak.
Overleden: Cornelia van Wissen, wed. J
Noordovor 62 j. Levenloos aangegeven kind
van C. J. Knijnenbuxg en C. Overdevest.
ZWAMMERDAM. Bevallen: J.
den Hertog, geb' G-eldorblom, d. J. Lod
der, gc'b. Van Veg-ton, d.
Overleden: G. van der Hoeven 75
jr., gek. met J. van der Smit.
KRIJGSRAAD TE 's-GRAVENIUOE.
Door den krijgsraad werd geëischt 3
maanden militaire detentie en 6 nmnden
gevangenisstraf mot ontzegging voor den
tijd van 5 jaar voor P. V., milicien-soldaat
afkomstig nit Leiden, die terecht stond
wegens eerste desertie en verduistering bij
recidive; 2 mnanden militaire de'cnt'e tegen
L. C. van E, landstormrlicbtig sold a',even
eens afkomstig uit Leiden, wegens eerste
desertie.
x
Hedenmiddag te twee uren vergaderde de
Raad dezer gemeente.
Voorzitter: de burgemeester, fjr. mr. dr.
N. C. de Gijselaar.
Aanwezig 23 leden; afwezig de heëreh
Eeeres; Van Hamel, De Boer, Van der Pot»
Fischer en Vergouwen-
Twee vacatures (mr. Tepe en K. H. Korff).
Mededeeling wordt gelang van de vol
gende
Ingekomen stukken.
- Verzoek van den gepensioTmeerden agent
van politie 1ste klasse A. van Gent, om
art, 24 der Pensioensverordening niet van.
toepassing te doen zijn op de jaren, in mi
litairen dienst of in dienst van andere ge
meenten doorgebracht, en hem alsnog een
hooger suppletie-pensioen toe te kennen.
(Voorgesteld wordt om requestrant niet ont
vankelijk te verklaren in zijn verzoek).
Verzoek van deVer. van bezoldigde
Agenten van Politie „Door Eendracht Saam-
gebracht*3, .om het daarheen te leiden, dat
bij -de berekening van de toe te kennen
suppletiepensioenen alleen rekening gehou
den wordt met het pensioen, dat door het
Rijk wordt toegekend voor de jarep. in
dienst der gemeente Leiden doorgebracht
(Voorgesteld wordt het adres voor ken
nisgeving aan te nemen).
Verzoek van J. N. van der Reiden, en
A. Th. J. Swaving, om een gedeelte van het
perceel weiland in den Mare dij ksc hen polder
sectie C. No. 1493, te mogen koopen of
in huur te mogen ontvangen. (In handen
gesteld van B. en W.)
Adhaesiebetuigmg van het beslnar der
Vereen, van den Handeldryvenden en In-
dustrieelen Middenstand; voor Leiden en Om
streken, aan het verzoek van het Centraal-
Bureau van Advies voor den Middenstand te
's-Gravenhage, om toekenning van een sub
sidie.
(In handen gesteld van B. en W., ten ein
de het te voegen bij de desbetreffende stuk
ken).
Motie ran de Ver. van Ambtenaren c-n
,Werklieden in dienst der gemeente Leiden in
zake de toekenning van cm tydelyke loons-
verhooging. (Aangenomen voor kennisge
ving).
Verzoek van de Comm. voor den in Sopt
a.s. te houden bazaar, ten behoeve van de
Zendingsschool, om de Stedszaal van 15 tot
22 Sept. kosteloos of tegen verlaagd terief
ten gebruik© af te staan. (In handen gesteld
Van B. en W.)
ic Benoeming van een opzichter van Gemeen
tewerken. (153)
De heer HOOGENBOOM merkt op, dat
deze titularis jsich in hoofdzaak ook zal
moeten bewegen op het gebied, van water
bouwkunde. Het rapport der Commissie van
Flabricagë oordeelt spr. zeer sober en even
zoo een advies van den directeur van ge
meentewerken. Bij hot inzien der sollicita
tie-stukken vindt spr., dat er meerdere can-
didaten W3ren, die, gelet op den werkkring,
moer in aanmerking kwamen. Spr. merkt op,
'dat het misschien gewenscht is deze voor
dracht terug te zenden.
De heer A. MULDER zegt, d3t het, toen
'de heer Neuteboom solliciteerde, eigenlijk
uitgemaakt was,- dat hij benoemd moest wor
den.
Hij is een zelfstandig man, die door de
praktijk bewezen heeft in alle opzichten
voor deze functie in aanmerking te komen.
De heer SIJTSMA heeft ook hij de stukken
te weinig bijzonderheden govonden. "t Was
beter geweest, dat wat de heer Mulder hier
zegt in de leeskamer to vinden was geweest.
Dan was misschien dit debat vermeden. Spr.
vindt dit goen aanbevelenswaardige manier
De heer BOTERMANS merkt op, dat do
andere sollicitanten, die zich opgaven, wel
wat jong waren.
De heer HOOGENBOOM geeft tekennen,
dat de Raad .geen duidelijke meening kan
hebben. Onder de sollicitanten zijn er drie,
die belangrijk beter" onderlegd zijn dan do
heer Neuteboom. Een hunner kon niet te
genover. den heer Neuteboom worden achter
gesteld wat-' do leeftijd aangaat. Spr. wijst
nader op de capaciteiten van dezen candi-
daat. Deze drie hebben op- waterbouwkundig
gebiod heel wat meer gepresteerd dan de hee
ren Neuteb°om en Splinter. Zij" zijn ook op
waterbouwkundig gebiedwerkzaam geweest
en al zijn zij jonger dan de heer Neuteboom,
dez-e kan, wat capaciteiten aangaat, niet in
hun schaduw staan. Spr. stelt daarom voor
de voordracht terug te zenden en B. en W.
uit te noodigen een nieuwe voordracht in tc
dienen.
(De lieer Van Hamel is ter vergadering
gekomen..)
De VOORZITTER merkt, op, dat de hoe
ren vrij zijn,-wijl 't hier een aanbeveling be
treft.
De heer HOOGENBOOM handhaaft zijn
voorstel, wijl de Raad steeds gesteld is op
het advies van B. en W.
Do VOORZITTER wijst er nogmaals óp,
dat het hier slechts een aanbeveling betreft.
Spr. merkt verder op, dat van dc Commissie
van Fabricage geen levensbeschouwing van
al do candidaten mag verlangd worden.
De heer FOKKER stelt, mede namens
oenige leden, voor om de deuren tc sluiten,
wijl deze besprekingen voor de betroffen
personen wel eens onaangenaam kuïmcn zijn.
Dc Raad gaat hierop over in een vergade
ring met geslóten deuren.
(De zitting duurt voort).
Dc algemeene toestand.
Het Duitsche communiqué van gisteren
bracht de tijding van een Duitsch suc
ces bij de'Yser. Dit wordt in het En-
gelsche Iegerb richt van gistermiddag beves
tigd. Daarin wrrjrdt gemeld: „Na een zeer
hevige beschieting van 24 uur heeft de
vijand gisteravond een vastberaden aanval
gedaan op onze stellingen aan het fcont bij
Nieuwpoort. Ten gevolge van hot geconcen
treerd© vuur des vgands worden on:e verde
digingswerken-in het dudnvak door de ver
nieling van de bruggen over den Yser geïso
leerd. Zoodoende wist de vijand ome stekin
gen op een front van 1400 M. breedte en
tot een diepte van. 600 M. binnen te 'drin
gen en nabij de zao den rechteroever van:
den Yser te bereiken. Bij Lombaertzrjd© is'
!de' vijand, na tijdelijk enkele onzer voorste
stellingen-to hebben bezet; naar zijn eigen
linies teruggedreven."
De Duitschers leggen langs de geheele
linie in "Vlaanderen grootere bedrijvigheid
aan den dag. Dat blijkt niet alleen uit hun
voordeelen in de duinstreek, maar ook uit
het volgende Belgische legerbericht, d.d.
11 Juli:
„Vannacht heeft de vjjand getracht oozo
voorposten ten zuiden van St. Joris te na-de
ren; hij is door ons vuur teruggedreven.
Vanochtend is het geschutvuur over en weer
op ons front vrij. hevig geweest. Vanmid
dag is van Nieuwpoort tot- ten noorden van'
Dixmuiden uiterst v:rwoed ge/ochtee. Min»
der hevig was de strjjd bij Steenstraete en
Het Sas. Sedert gisteren beschiet de Duit
sche artillerie verscheidene p'aatsen achter
ons front Onder de burgerlijke Bevolking
zijn eenige slachtoffers."
Waarschijnlijk worden deze bewegingen
uitgevoerd om aanvallen, die de vijand in
den zin heeft, te very delen, want. de Duit
schers schijnen toch niet heel gerust op hun
positie. Zoo worden de bewoners van Mee-
nen en Komen weggevoerd naar Aalst. Wel
worden deze personen gebruikt om voor de
Duitsche troepen te werken.
De Enge'sche beschouwingen wijzen er ep,
dat de Duitsche hulpmiddelen uitgeput ge
raken. Voor de Centra!en voorspelt dat wei
nig gosers want de geest der Franschen is
schitterend en de macht der geallieerden
aan het westeljjk front wordt met den dag
grooter. i
Het_ Russisch offènrsief aan het
oostelyk front is nog niet tot staan gekomen.
Weer is -te Londen een draadloos Russisch'
gteiberiebt opgevangen. Dit luidt: „Generaal
Tsjremisof heeft Halicz genomen, is daarna
verder naar het'.westen opgerukt eu heeft
'den linkeroever van 'de Lommen bereikt
De Russen hebben eveneens hun front tus-
schen Bohorodcznny en Solotwina (b' id? aan
!de JBistrica) vooruitgeschoven en in één
ge v echts dag meer dan 2000 gova n-
geneu gemaakt en 30 kanonnen
vermeesterd.
Later: Wij zijn de Lomnica overgestoken
en hebben Re dorpen Gludniki en Babtu
genomen. Sedert Zondag hebben wij in de'
gevechten in de l'iichting van Dolina meer
dan 10.000 gevangenen gemaakt, 80
kanonnen en een groot aantal
'schansmortieren 'en machinege
weren bemachtigd.
By do Russen in Amerika komt na. de
revolutie een sterk verlangen voor hun land
te vechten. Zoo zijn gisteren te Haparanda
500 Russische emigranten aangekomen, dié
ten strijde willen trekken.
Konstantinopel leeft een bezoek
gehad van geallieerde vliegers, 't
gebeurde in den nacht van 10 Juli met vol
gens de Turken geen succes. Anders tortelt
do Engelsche admiraliteit. Haar officii e' be
richt Zegt, dat in de oostelijke Middelland-
sche Zee de marinevliegdienst Maandagavond'
met succes de Turksch-Duitsche vloot, die by
Konstantinopel lag, heeft aangeval1 en. Toen
de plaats van de „Göben", die omringd was
door oorlogsschepen en een duikboot, be
paald was, deden de vliegers van een hoogte'
van 800 voet een aanval en troffen ter
stond de„Göben"en andere schepen
in haar nabyheid Een groote ontplof
fing en tal van branden ontstonden
aan boord. De vliegers deden ook èen
aanval op en troffen het departement van
oorlog. De vijand bleek geheel verrast: geen
afweergeschut opende, het vuur vóór dat de
bommen geworpen waren. De vliegers keer_
den veilig terug.
Do politieke crisis in Duitschlaiid.
Een nog niet door Wolff bevestigd bericht
meldt, dat Von Botlunann Hollweg als rijks
kanselier heengaat. Te Berlijn lie-p dit ge
rucht en de „Tclegraphcn Union" vertelt, dat
dit wordt bevestigd.
Er loopen nog meer geruchten, namelijk
dat het Pruisische staatsministerie ontslag
heeft ingediend.
De keizer zou op al die aanvragen nog niet
hebben beslist. Men neemt aan, dat Yon
Betünmann juist heengaat om den keizer het
nemen van een beslissing gemakkelijk te ma
ken. Maar de rijkskanselier zelf heeft zich
hierover niet uitgelaten.
Ook wordt nog gemeld, dat graaf Von
Hertling, de Beiersche minister-president
naar Berlijn is gegaan. Reeds meldden we,
dat er gemompeld werd, dat hij v. Bethmann-
zou vervangen.
Het seniorenconvent van den Rijksdag is
overeengekomen, dat de hoofdcommissie Vrij
dag zal vergaderen en Zaterdag het krediet-
ontwerp en dê daarmee samenhangende
vraagstukken van buiten- en binnenlandschc
politiek zal behandelen.
Ook is gistermiddag om twaalf uur woer
een nieuwe kroonraad begonnen in tegen-
woordigheid^van den kroonprins.
De keizer heeft Dinsdag avond den Oos-
tenrijksch-Hongaarsehe gezant en, gister den
kroonprins ontvangen-.
Gisterochtend heeft de keizer kennis ge
nomen van het rapport van den chef van hot
civiele kabinet en van militaire rapporten.
De keizer zou met zijn zoon bobben gespro
ken, wijl deze langer dan hijzelf onder dc
nieuwe verhoudingen zal moeten rogecren.
Ten opzichte van het kiesrecht in Pruisen
is thans de beslissing gevallen. Daar krijgt
men hot gelijke kiesrecht.
Officieel is het volgende besluit, door keizer
Wilhelm in liet groot hoofdkwartier gegeven,
bekend gemaakt:
„Z.M. de koning heeft aan den president van
't staatsministerie*de volgende bcsckïkkin ge
richt: Naar aanleiding van het op mijn be
schikking van 7 April van dit jaar uitge
brachte rapport van mijn staatsministerie
bepaal ik hierdoor, in aanv.ullig daarvan dat
het aan den Landdag der monarchie voor te
leggen wetsontwerp tot .wijziging van het
kiesrecht voor het Huis van Afgevaardigden
op den grondslag van het gelijk'c kiesrecht
moet worden opgesteld.
HcU oïitwerp moet in elk geval zoo tfdig
worden ingediend dat dc eerstvolgende ver
kiezingen vólgens het nieuwe kiesrecht kun
nen worden gehouden.
Ik draag u op de hiervoor noodige maat
regelen tc nemen."
De Rijksdag schijnt het toestaan van
nieuwe credieten te willen gébruiken om
eenige cisohen door te zetten.
Voordat gister dc Rijksdag tot de orde van
den dag overging sielde Spalin (centrum)
voor dc buiten- en binnenlandsohe politiek
en het kredietontwerp van dc agenda af tc
voeren.
Westarp (conservatief) stelde voor het ere-
dictontwerp.te.behandelen, op dat niet de in
druk worde gevestigd; dat do goedkeuring
daarvan afhankelijk wordt gemaakt van
©enigerlei voorwaarden.
Haasc (onafhankelijk soc.-dcon.)Wij zijn
tegen het crediet en bochten er dus geen
waarde aan, hoe over deze voorstellen wordt
besloten.
Scheidemann (soc.-dem.): Wij zijn niet ge
woon welke middelen ook toe te staan en la
ter er over te redekavelen of dat juist was
of.niet, maar er óns tevoren over tc spreken.
Westarp: Het is oórlog en daarom dienen
de middelen zonder onderzoek te worden toe
gestaan; in dit geval dient dat nog heden te
geschieden wegens den indruk in het bui
tenland.
Payer (vrijzinnig): Het betreft hier slechts
een uitstel van twee dagen. Het credietont-
worp hangt samen met politieke vraagstuk
ken. waarover de hoofdcommissie nog geen
rapport hoeft ingediend.
Martin (Duitsche groep): Ik kan den sa
menhang van hef credict met politieke vraag
stukken niet erkennen.
Daarop werd het' voorstel Westarp verwor
pen (vóór stemden de rechterzijde, eenige na
tionaal liberalen en onafhankelijke socialis
ten) en het voorstel Spahn (uitstel) aange^
nomen.
De Duitsche bladen geven natuurlijk lan
ge artikelen over den huidigen' toestand.
Het- gros der bladen gaf te kennen, dat
gelijk kiesrecht in Pruisen noodzakelijk is
en eveneens invoering van den parlemen
tairen regeeringsvorm in het rijk. Maar er
worden eenige andere stammen vernomen.
De „Kreuzztg." het orgaan der conser
vatieven, verklaart zich tan stelligst? tegen
beide en noemt ze onaannemelijk. .Als de
Rijksdag zich mocht plaatsen op het stand
punt van de vredes-formule, die centrum,
vrijzinnigen en sociaal-democraten van plan
schijnen voor te stellen, zouden de conser
vatieven, dat als een ernstige benadeeling-
van de belangen des vaderlands beschou
wen. De Ryksdag zou daardoor de oorlogs
zuchtigheid van Duitsfcnlands vijanden ver
sterken .en de Duitsche troepen in den rag
aanvallen.3'
Baron Von Zèdlitz betoogt in de vrij-
conservatieve „Post", dat een gemeenschap1-
pelijke uitspraak van alle partijen over het'
oorlogsdoel veel wenschelijker is dan een
vredesformule, waartegen een deel van rden
Rijksdag zich zou moeten kanten.
Zulk een uitspraak zou z. i. moeten be
helzen, dat Duitschland geen veroverings-,
maar een verdedigingsoorlog voert en dat
het eenige' oorlogsdoel de in-stand-houding
en beveiliging van zrjn 'bestaans- en ontwik-
kelïngsmogelykheid is. Maar voor alles zou
den de vaste wil om te overwinnen ter
bereiking van dit oorlogsdoel en het on
wankelbare "vertrouwen op de overwinning
er in uitgèsproken moeten worden. Von
Zedlitz meent, dat het zoowel in het binnen-1
land als naar buiten den grootsten invloed
zou hebben, zoo de keizer in persoon ini
den Rijksdag zich tot drager van zulk oen
uitspraak maakte.
Maar de eerste eisch is reeds ingewil
ligd. .Wat voor na den oorlog in de Paasch-
boodschap van den keizer werd toegezegd,
doch door velen direct wercl verlangd, ig
verkregen.
De „Nordd. Allg. Ztg." schrijft naar aan
leiding van de keizerlyke beschikking: „Deze
geeft ten aanzien van het Pruisische kies
recht volle klaarheid. De in de Paasehbood-
schap voorloopig opengelaten kwestie "of 3t
hervormingsrecht naast rechtstreeksch en
geheim kiesrecht meervoudig of gelijk kies
recht moet bevatten, is nu in laatst bedoelden
zin beslist.
Hiermede is aan het staatsminister ie oen
bepaalde weg voor do samenstelling van
het ontwerp gewezen, over welk ontwerp
de Landdag zal hebben te beslissen.
Terwyl- de koning in vrije beslissing zijn
wil te kennen geeft, bekrachtigt by door
een verstrekkende daad zijn vast vertrouwen
in ons volk, dat zoo schitterende daden;
heeft volbracht en waaraan een zoo groote
taak is opgelegd. Het is een daad van be
slissende bcteekeni3 voor Pruisen en Duitsch
land, ©en daad, die uit de geweldige gebeur-*
tenissen van den oorlog de noodzakelijke
conclusies trekt en naar wij vertrouwen'
voor kroon en volk van duurzaam heil zal
zyn."
Onder de vele mededeeling^n, die in ver
band met wat in Duitschland gebeurt-, de
ronde deden, was er ook een, die meldde,
dat Erzberger te Weenen was geweest én
door keizer Karei ontvangen. Dit is, naar
thans wordt bericht, niet juist.
Het verloop van de Duitsche regeerings-
crisis wordt, naar het „Berliner Tageblatt'
mededeelt, in Beieren met buit.ngewonei
spanning gevolgd, niet alleen in zul.'er po- -
litieko, "maar ook in andere kringen. Over
het algemeen erkent de pers de noodzake
lijkheid van een onmiddellijke, voikomen
parlomentariseering. De „Müncher.er Neues-
ten Nachtrichten" schrijft hierover o a.: „Er
mag geen twijfel meer blijven beslaan, dat
de benoeming van een aantel parlements
leden tot- min of meer gewichtige functies,
absoluut nog geen parleanehtariseering be-
teekent .Voor zoover deze benoemingen vol
gen na het hooren van de meening -der
verschillende partijen, kuirneu zij wel als
het begin van het einde Van het bureau
cratisch systeem beschouwd worden, Men
moet echter duidelijk voor oagon houden,
dat wij nog ver verwijderd zyn van een
afdoende oplossing der crisis".
De centrum-pers te Marcheü. h:-cht- n.et-
geheel en al haar goedkeuring over het
optreden van Erzberger. Maar vooral is
dit gedeelte der Beiersche pers z.g. bevreesd
voor een „Scheidemannschen0 vrede.
VanderTcldc te Havre teiaig.
Minister Vandervelde is gisteravond om
7 uur van zijn réis naar Rusland en Roe
menië té Havre teruggekeerd. De Broucke-
re is in Rusland gebleven, -waar hij nog
eeniiigen tijd zal vertoeven.
Vanderveldc is zeer tevreden over zijn
reis cn verklaart, dat het huidige Russi
sche offensief zijn optimisme in allen deel©
bcvestcgt li j zal Vrijdag deelnemen aan
een kabinetsraadminister Hymans, die
daarvoor uit Engeland overkomt, eveneens
Kolcngebrek in Oostenrijk.
Ten gevolge van het nieuw ingestelde
onderzoek naar dc behoefte aan kolen, is
gebleken, dat de burgerlijke bevolking in
Oostenrijk-Hongarije in den aanstaanden
herfst en winter belangrijk minder kolen
ter beschikking zal krijgen.
Dc aankomst der Amerikanen.
„Sammy" ia aangekomen om met den
„poilu" en „Tommy37 in Frankrijk den lasfl
te de-elen," seint de Parijscho correspondent
van de „Times" uit „een haven in Frankrijk.3*
„Hij is aangekomen in een havenvanwaar
ik telegrafeer en vereert de café's en sa
lons van de plaats reeds met zijn- clandisie.
De aankomst der troepen was zoo goed-
geheim gehouden, dat zelfs de bevolking
der stad niet vist dat de transportschepen!
er zouden aankomen. Het eerste transport
schip kwam vroeg in den ochtend in zicht
en, na groeten te hebben gewisseld met de
bootjes waarin en d< per#
