Nederland en de Oorlog.
De Wereldkrijg.
No. 17543.
LEIDSCH DAGBLAD, Maandag 7 Mel. Tweede Blad. Anno 1917.
Binnenland.
FEUILLETON.
DE KLIMOP,
9fcan hel gevaar ontsnapt.
Do vischbottcr Urk 72 was niet ver van de
haven van IJmuiden aan het visschen, toen de
opvarenden in de onmiddellijke nabijheid van
hun vaartuig een groote mijn opmerkten. Uit
angst voor een ontploffing, welke zeer zeker den
ondergang van het visschersvaartuig tengevol
ge zon hebben gehad, liet men onmiddellijk hot
yischtuig slippen, doch zetle er een boei op.
Later op den dag keerde de botter naar de
zelfde plaats terug en was zoo gelukkig het
Vischtuig weer te kunnen ophalen, waardoor
een groot bedrag bespaard bleef.
Nedcriandsche ambulance naar Frankrijk.
De Franschc bladen bespreken in zoor sym
pathieke bewoordingen de zending van een No-
derlandscho ambulance, onder leiding van me-
rrouw Van Bevervoorde,- naar Frankrijk. Zij
herinneren hierbij aan allo werken van barm
hartigheid, waaraan Nederland van het begin
van den oorlog deel nam en voegen ei bij. dat
frankrijk dit nonït zal vergeten.
Oe Stockholmschc vredesconferentie.
Uit Stockholm wordt geseinde
Naar aanleiding van de sehceve voorstelling,
dio i/i sommige kringen hccrscht over den op
roep Nan do Noderlandsche delegatie van het
Internationaal Socialistisch Bureau, geeft deze
delegatie éénstemmig' de volgende verklaring:
De delegatio vrijst beslist iedcren uitleg van
haar oproep af, die haar zou toeschrijven een
afzonderlijken'Vrc-dc tusschen enkele oorlogvoe
rende machten te booogen. Zij verklaart als haar
doel een algemccnen vrede te willen bevorde
ren, op de basis, welke is aangegeven door het
Internationaal Congres van Kopenhagen in
1910 De delegatie is evenmin een Duitsch werk
tuig als zij zich toegankelijk toont voor intri
ges, van welke zijde ook.
Distributiecommissie huiden en leer.
De Minister van Landbouw enz.'maakt be
kend: dat door hem zijn benoemd tot leden van
de directie van het Rijksdistributickanloor voor
huiden en leer (R. D. H. L J. L. van Gijn, di
recteur van hot Rijksprocfstation ten bate der
leerindustrie lo Waalwijk; L. Verwoerd, te Am
sterdam en dat liet R. D. II. L. met ingang van
15 Mei zal zijn gevestigd Van Speijkslraat 5.
Den Kaai;.
(generaal Snijders te Zierikzee.
Zaterdagmiddag 1 uur is te Zicrikzëë aan
gekomen generaal Snijders met den comman
dant van Zeeland, schout-bjj-nacht W. C. J.
Smit, en gevolg, om de verwoesting, door de
bommen aangericht, in oogeuschouw tc nemen.
D« nieu wste smokkcHrucs.
Do correspondent van de „Tel." te Rot
terdam meldt
Do smokkelaars zijn onvermoeid in het
uitdenken van nieuwe trucs, om de kommie-
zen om den tuin te leiden. Als nieuwste
aiuifjes kunnen wij het volgende melden.
Voor oua ijzer heeft een combinatie zich
ut voer consenten weten to verschaffen. De
audijzeren staven zijn echter hol en opge
vuld met tin en rood koper, waarvan de
uitvoer verboden is. De partij tin, die op
deze wijze over de grens moet, is niet min
der dan 7000 kilo. Dezelfde combinatie
heeft een nieuwigheid uitgedacht om rub
ber te smokkelen. De blokken rubber wor
den eenvoudig onder de kolen bij. de stook
plaats van een Rijn-vrachtboot gemengd.
Om de rubber te ontdekken, zal men de ge-
heele kolenlading moeten verwijderen een
do brandstof stuk voor stuk moeten nazien
om te ervaren wat .kool en wat rubber is.
Onze ijverige grens-kommiezen zullen er
«onder twijfel in slagen, deze smokkelaars
te ontmaskeren.
Onze scheepvaart op den Grooten Oceaan.
We lezen in het „Hbld.":
„Aan een schrijven van onzen correspon
dent te San Francisco cl. cl12 Maart, dat
overigens zijn belang heeft verloren, ont
boenen wij, dat do Amerixaansche handels
schepen op den Grooten Oceaan niet ge-
^wapend zullen wordendozo zee „wordt als
een veilig vaarwater beschouwd waar der
gelijke krachtmaatregelen niet noodig zijn.
Dit is van des tc meer beteekenis voor cTo
Ncderlandsche handels-marine, waar liet
aantal Noderlandsche koopvaarders, die
dezen oceaan oversteken, met de maand
toeneemt. Het is een van de eigenaardige
gevolgen van den oorlog, dat Nederland
momcntcol do 2de natie is met Japan als
nummer één, van de vreemde naties, wier
schepen, de Golden Gate binnen varen.
Laatstleden Zondag verliet de „Merauke"
de havea van San Francisco, hedenmorgen
liep de „Tjisondari" binnen, morgen of
overmorgen verwachten wij de „Vondel",
dio gevolgd zal worden door de „Kawi", de
„Buitenzorg", de „Rotti", do Rembrandt"
e. t. t. q. q., zoodat wij werkelijk kunnen
zeggen, dat San Francisco aanspraak be
gint to maken op de onderscheiding een be
langrijke haven te worden voor de Neder-
landsche koopvaardij.
„Zoodra omtrent de plannen, welke
men heeft op het gebied van een nader©
verbinding tussclien deze haven en de ha
vens in den Orient met meer stelligheid
kan worden geschreven, hoop ik op dit on
derwerp te kunnen terugkomen. Dat de be
trokken maatschappijen zich veel voorstel
len van de vaart op den Grooten Oceaan
is thans rc-cds veilig aan te nemen en elke
toevoeging aan cR vloot van Ncderland
sche schepen, varende op den Grooten
Oceaan, vermeerdert do kans, dat de thans
bestaande verbinding een blijvend karakter
zal hebben."
„De Vrijzinnig-Democraat" deelt me
de, dat de door het hoofdbestuur (van den
Vrijzinnig-Democratischen Bond) uitge
schreven proefstcinniing, die tot doel heeft
na te gaan of de candidatenlijsten voor de
Kamerverkiezing onder het stelsel van
Evenredige Vertegenwoordiging kunnen
saamgesteld worden door alle partijgenoo-
ten, hun voorkeurstemmen te doen uitbren
gen, gehouden zal worden in de afdcolin-
gen Den Haag (436 1.), Groningen (360 1.),
Baarn, do afcL A. N. W. V. hierbij inbegre
pen (175 1.), Marum (174 1.), Hengelo (88 1.),
Gasselternijeveenschemond (20 1-).
De leden, die zicli bereid verklaarden hun
naam voor do candidatenlijst der procf-
stemming tc geven, zijn in de alfabetisch©
volgorde dr. G. Bellaar Spruijt, A. B. Da
vids, A. Ekering, prof. dr. D. van Embden,
mr. E. Fokker, mej. C. S. Groot, S. E. den
Hartog, dr. Hingst, dr. J. F. Hoekstra,
mej. J. J. Jochim, prof. mr. R. Kranenburg,
3. H. van de Putte, P. Ribbius, mevr. M. W.
H. Rutgers-Hoitsema, dr. A. Schuckink Kool,
Th. G. G. Valette, D. Zie3eniss.
Van deze lijst worden 10 namen in voor
keur op volgorde genummerd. De u t lag der
stemming zal door een deskunuige worden
vastgesteld. Het rapport uezer commissie
wordt gepubliceerd.
Het Corr.-Bur. meldt:
Naar wij vernemen wordt er met het De
partement van Financiën en do Algemccne
Rekenkamer overleg gepleegd omtrent het
gebruik van den postcheque- en giro-dienst
voor den Rijksdienst zeiven (betaling van
belasting, voldoening van vorderingen,
traktementen, pensioenen, enz.). Voor dat
overleg zijn aangewezen mr. L. J. T. Trip,
thesaurier-generaal, en mr. J. P. A. La-
man do Vries, hoofddirecteur bij de admi
nistratie der directe belastingen, invoer
rechten en accijnzonde heer M. G. de
Bloeme, directeur van den postchèque- en
giro-dienst, en J. O. de Bruyn, hoofdcom
mies bij de directie van dien dienst, alsme-
dè de heeren F. J. Wakerlin en D. Koolt
referendarissen bij de Algemeene Reken
kamer Het lid van dat college, de heer R.
Zuyderhoff, zal daaraan mede deelnemen.
Eenige Tweede-Kamer-clubs komen he
den en ook Dinsdagochtend (vóór don aan
vang dor Kamervergadering) bijeen ter be
paling van de houding, door do fracties aan
te nemen in zake het voorstel van den heer"
Van Leeuwen tot het benoemen eener com
missie tot het ontwerpen van een adres
aan H. M. de Koningin in zake vergrooting
van het aandeel der Kamer in het bestuur
der buitenlandsche betrekkingen.
Bij de bespreking der ingezonden plan
nen tot viering van het XlVdo Lustrum van
hot Delft-sch Studentencorps is besloten,
dat er wegens de abnormale tijden geen
maskerade zal worden gehouden.
Bij Kon. besluit is, te rekenen van 16
April 1917, aan ^!en op ziju aanvrage eer
vol ontslagen kolonel der infanterie, yhr.
L. M. A. von Schmid, een voortdurend pen
sioen toegekend ten bedragen van f 2300
's j aars.
Do heer P Peereboom heeft onslag ge
nomen als lid van de Provinciale Staten
van Friesland.
Nadat to Amsterdam en andere plaat
sen reeds "comitéJs xijn gevormd van perso
neel, werkzaam in binnen- en buitendienst
van het levens en brandverzekeringsbe-
drijf in verband met do monopolisatieplan-
nen voor deze bedrijven van minister
Trcub, was ook ir „Mille Colonne", in
Den Haag, een vergadering van belangheb
benden belegd.
De lieer \Y. Langenberg, voorzitter van
het comité te Amsterdam, hield een kort©
inleiding, waarin hij opwekte tot aaneen
sluiting, ten einde voor de gemeenschap
pelijke belangen te kunnen opkomen.
Nadat verschillende aanwezigen vragen
haddon gesteld, vroeg do voorzitter hun,
die met de plannen van het voorloopig
comité instemmen, te blijven in een huishou
delijke vergadering.
Alle aanwezigen stonden echter op en
verlieten in druk gesprek de zaal.
De algemeene toestand.
Do Franschcn hebben een goeden slag
geslagen. Een officieel Duitsch bericht
meldde, dat ten noorden van de
Ais ne een nieuwe slag was ont
brand. Het Franschc communiqué van
gistermiddag vertelt al iets over de resul
taten en daaruit blijkt, dat de Duitschcrs
weer een stevigen klap hebben gekregen.
In dit communiqué lezen we o.m.
„Ten noord-oosten van Soissons hebben
do Duitschers in den loop van den nacht
talrijke tegen-aanvallen met groote troe
penmachten gedaan op do gisteren door de
Franschen veroverde stellingen.
De strijd was bijzonder hardnekkig in de
streek van Laffaux, ten noorden van dc
hoeve Froidemont, ten noorden van Braye-
en-Laonnois en ten noord-oosten van Erny.
De pogingen der Duitschers mislukten over
al en de aanvalscolonnes werden door het
vuur der Franschen of met do bajonet te
ruggeworpen.
Het resultaat van alle operaties op 4 en
5 Mei te zamen met dat der Briteche opera
ties, is, dat de Franschen over een front
van 30 kilometer inhet bezit zijn ge
komen van don heuvelkam langs
den Chemin des Dames. Het aan
tal gevangenen bedraagt thans 5800,
onder wie 150 officieren en ver
scheidene bataljons-commandanten. De
Franschen veroverden zeven kanonnen
waaronder van zwaar kaliber.
Er hadden hevige artillerie-gevechten
plaats ten noord-westen van Réïms en in
Champagne.
Ten westen van Mont-Cornillet verover
den do Franschen een versterkt punt. Zij
sloegen na oen hevigen strijd twee pogin
gen der Duitschers tegen de loopgraven in
de streek van den Mont Haut af. Een onver
waclite aanval der Duitschers in de richting
van Maisons do Champagne is insgelijks
mislukt."
Het Duitsch© legerbericht van gister
avond spreekt van een zwaren nederlaag
dor Duitschers. Ze zouden na de Duitsche
zege de aanvallen nog niet hebben hervat.
Al weer iets, wat niet erg duidelijk is en
dat nadere berichten ons moeten ophelde
ren. Men ziet hoe veel gevangenen de
Franschen hebben gemaakt, men weet dat
Craonne in Fransche handen is gevallen en
ook den hiervoor genoemden heuvelrug.
En toch zouden de Franschen een zware
nederlaag hebben to boeken. De stellingen
bij Craonne waren bovendien van het groot
ste gewicht. Ze vormden een zeer sterk punt
dat in de Franséiie linie vooruitdrong van
de Duitsche verdedigingswerken.
Deze plaatsen zijn alle door de Duit
schers met alle macht verdedigd. Ze heb
ben er geweldige verliezen voor over ge
had om te houden, wat ze hebben cn de
„Petit Parisien" deelt mee, dat. men aan
het Fransch-Engelsche front sedert den len
April de lijken der Duitschers bij honderd
duizenden kan tellen.
De Duitsche en oek Franschc en Engel-
sche legerberichten doen blijken van de
hardnekkigheid, waarmee do .Duitschers
hun stellingen verdedigen en tegenaanval
len doen. In het communiqué, dat hiervoor
is meegedeeld, heeft men al iets kunnen le
zen, Haig meldt krachtige Duitsche aanval
len bij Le Vergnier en Bullecourt, wat don
aanvallers evenwel geen enkel resultaat op
leverde.
Maar om nog even terug te kceren tot
den slag, waarin we in het begin van dit
overzicht gewaagden.
Het Duitsche communiqué van gister
morgen, meldt ook geen bijzonderheden, die
wijzen op een zwaren nederlaag.
Wel wordt gemeld, dat het reusachtig
offensief, dat ingezet was, werd afgeslagen.
Integendeel is er wel een bevestiging van
Fransche successen. Zoo wordt gemeld: Ten
oosten van de boerderij van Coyère liggen
onze troepen aan de noordelijke helling
van den Chemin des Dames. Hieruit is te
lezen, dat de heuvelkam moest worden op
gegeven. Van buit wordt door de Duitschers
niet gesproken. Alleen ribden we» vermeld,
dat eenige honderden gevangenen zijn aan
gevoerd.
In Champagne zouden bij de vergeafsche
aanvallen der Franschen 672 gevangenen
en 200 machine-gewei'en in handen der Duit
schers zijn gebleven.
Het Fransche communiqué meldt nog,
dat in den nacht van 3 op 4 Mei door Fran
sche luchteskaders 8500 kilo ontplofbare
stoffen is geworpen op militaire inrichtin
gen der Duitschers en dat verscheidene
branden werden geconstateerd.
De geallieerden hebben de mili
taire maatregelen te land en ter zee
waarschijnlijk besproken. Haig is met den
chef van den Britschen generalen staf, ge
neraal Robertson, naar Parijs geweest om
te confereeron over de leiding der operaties.
Maar dat ook de zee-oorlog ter sprake zal
zijn gekomen, mag worden opgemaakt uit
het feit, dat admiraal Jellicoe voor deze
gelegenheid naar Frankrrjks hoofdstad kwam.
Zouden we iets naders vernemen over
Duitsch lands oorlogsdoel 1 We heb
ben melding gemaakt van een paar inter
pellaties, die zijn ingediend bij den Rijks
dag en thans heeft minister Helffrich mee
gedeeld, dat de rijkskanselier beloofd
heeft de beide o o r 1 o g s i nire r p e 1 1 a-
t i o s binnen veertien dagen tc beantwoor
den.
Blijkens een bericht uit Scandinavië aan
de „Voss. Ztg." is er gisting in het
Russische legercomraaudo, die
wellicht eerlang tot aanmerkelijke wijzi-
gingen in de bezetting van hoogc posten zal
leiden. Te Petrograd vreest men, dat de op
perbevelhebber Alexojcf zich te veel door
persoonlijke voorkeur laat leiden, zijh
gunstelingen bevoordeelt en generaals, die
lïij niet goed gozind is, wil wegwerken.
Generaal Kornilof, commandant van de
troepen te Petrograd, verklaart in een
cfcLgorder, dat hij berichten heeft ontvan
gen over concentratie van een
groote Duitsche troepenmacht
aan hot noordelijk deel van het Russische
front. Vijandelijke koopvaardijschepen lig
gen te Libau gereed om, zoodra het ijs ge
smolten is, onder dekking van de
vloot, troepen aan land tc zet
ten. Do landing zou wellicht Petro
grad omvatten.
Dientengevolge geeft hij last de troepen
in hot district Petrograd te rcorganiseeivn
ten einde de hoofdstad te verdedigen.
Vrijdagavond is er voor de legaties van
Engeland, Frankrijk en Italië te Petro
grad een groote p r o-g callieerde be
toog i n g gehouden.
De Britsche gezant verschoen op het bal-
con cn hield een rede, waarin hij verklaar
de, dat 't voor de wereld duidelijk was, dat
Engeland niet ter wille van veroveringen
streed. Het had zich slechte in den oorlog
gemengd toen België overweldigd en de
rechten van andere naties met vooten ge
treden werden.
Men kon do Britsche democratie, de oud
ste ter wereld, onmogelijk er van verden
ken,. zich tegen de vrijheid der volkeren te
kanten. Het eenig doel van Engeland was
de plechtige wreking van het recht.
De gezant deed een beroep op do Russen
om de regeering te steunen als de ware en
oprechte verdedigster van de belangen van
het volk.
De Duitsche grondwetscommissie.
De Duitsche grondwetscommissie, uit deft
Rijksdag is gisteren voor het eerst bijeen
geweest. Ingekomen was een voorstel
van het centrum, de vrijzinnige volkspar
tij en de nationa^vl-liberaïen tot herziening
van de Rijksgrondwet.
Daarin wordt verlangd
le. Verantwoordelijkheid van don Rijks
kanselier of zijn plaatsvervanger tegenover
den Rijksdag
2e benoeming van offieicren en ambtena
ren der marine met m ede-onder tcekening
van den rijksminister van marine
3e. verantwoordelijkheid van aezen mi
nister voor het beheer van het ministerie
van marine tegenover den Rijksdag
4e benoeming van officieren en ambtena
ren van het leger met mede-onderteekening
van den minister van oorlog, die, met uit
zondering van den Beierschen minister van
oorlog, tegenover den Rijksdag verant
woordelijk is.
Voorts wordt verlangd, dat goedkeu
ring van kredieten en uitgaven ten behoe
ve van leger on vloot in oorlog en vrede
op grond van de rijkswet zal geschieden.
Verder wordt de indiening van oen wets
ontwerp verlangd, hetwelk do verantwoor
delijkheid van den Rijkskanselier bij ver
zaking zijner ambtsplichten door een staats-
gerechtshof regelt.
Dc sociaal-democraten hebben bovendien
voorstellen ingediend betreffende het kies
recht, afschaffing van hot wetsartikel be
treffende het vereonigmgsrecht. voor jonge
lieden. enz.
Nog is bij de grondwetscommissie een
voorstel ingediend om in de rijksgrondwet
©en nieuw artikel 20a in te lasschon, lui
dende Voor den duur van den oorlog geldt
de Rijksdagzitting als permanent.
Een sociaal-democratisch voorstel luidt:
De Rijksdag moet worden saamgesteld door
algemeen, gelijk, r echtst re cksch, geheim
kiesrecht en met evenredige vertegenwoor
diging. Aan de verkiezingen nemen alle
onderdanen des rijks boven de 20 jaar en
zonder onderscheid van geslacht deel. De
zelfde bepaling geldt ook voor de volksver
tegenwoordiging in alle bondstaten en in
Elzas-Lotharingcn.
De commissie heeft besloten het eerstge
noemde voorstel te behandelen tezamen met
het destijds door Bernstein bij den Rijka
dag inergdiende voorstel„Voor de onder
handelingen over het sluiten van bondge
nootschappen, voor oorlogsverklaringen en
vredesverdragen is de goedkeuring van den
Rijksdag noodig.
„De grondwettelijke verantwoordelijkheid
van den rijkskanselier wordt omschreven
door de bepaling dat do rijkskanselier zijn
ontslag moet krijgen als de Rijksdag dit
wil."
Dc grondwetscommissie heeft reeds met
de 4 stemmen van de conservatieven tegen
besloten, overeenkomstig het voorstel van
centrum, nationaal-liberalcn en vrijzinni
gen, art. 7 alinea 2 van de Rijksgrondwet
als volgt te veranderenVerordeningen
en beschikkingen des keizers worden in naam
van het rijk uitgevaardigd en behoeven
voor hun geldigheid het contraseign van
den rijkskanselier of diens plaatsvervanger,
die daardoor de verantwoordelijkheid te
genover den Rijksdag op zic-h nemen.
Bovendien heeft de commissie het voor
stel van dezelfde groepen aangenomen, vol
gens hetwelk een wetsontwerp dient te
worden ingccticnd, waarin de verantwoor
delijkheid van den rijkskanselier wegen*
verzaking zijner ambtsplichten en de vast
stelling daarvan door een staatsgerechthof.
wordt geregeld.
Roman naar het Italiaansch van
GRAZIA DELEDDA.
I.
Het was Zaterdag, de vooravond van het feest
va" Heiligen Basilio, pastoor van het dorp
Barunèi.
jlA ue verte weerklonken nu en dan het bar-
ston en knetteren van vuurpijlen, tromjpelslag
cn kindergeschrccuw, terwijl men in het hellen
de, met dikko keien bestrato steegje, dat nog
door do rozige schemering belicht was, alleen
do door don neus klinkende stem van don Si-
mone Decherchi hoorde.
„En nu is do jongen verdwenen," zei de oude
edelman, dio voor de deur van zijn huis zat on
mot con anderen ouden man redetwistte, Cosi
mu Damianu, schoonvader van don neef van
don Sim.one. -
„Wio heeft hem gezien? Waarheen ia hij ge
gaan? Niemand weet het; de menschon denkeu,
dat zijn vader hem vermoord hoeftEn dat
alles, omdat cr geen vrees meer voor God ia,
geen eerlijkheidIn mijn tijd zou men niet
eens hebben durven vermoeden, dat een vader
zijn zoon kon doodslaan."
„Vrees voor God, zeker, de menschen bezit
ten die niet meer," zei ziu Cosintru, wiens stem
op die van don Simono leek; „maar dat belee-
kent niets. Zelfa de Bijbel geeft voorbeelden van
vreeselijken laster tegen arme onscbuldigen, en
wat don verdwenen jongen betreft, den zoon
aan Santus, den ljerder, hij was een ware deug
niet; op zijn dertiende jaar stal hij reeds aU
een echte dief, en Santus kon het niet langer
uithouden. Hij heeft hem geslagen en de jon
gen is verdwenen; hij is de wijdo wereld inge
gaan. Men zegt, dat hij, vóór hij weg ging, te
gen den ouden herder, zijns vaders gezel, gezegd
heeft: „Ik ga heen als de veer, die door don
wind wordt gedragen, en je zult mij niet meer
zien."
Don Simono schudde ongeloovig het hoofd,
en keek in de verte naar het einde van do
straat. Een donker figuurtje naderde behoed
zaam langs de muren van de lage, grijze huis
jes.
Een ander figuurtje, dat van een boerinnetje,
teekendo zich af op den gelen achtergrond van
een verlicht deurtje, alsof zij luisterde naar dc
praatjes van de twee oude mannen.
Door de openstaande deur van het huis van
don Simone zag men een gang en achter in de
gang een andere dour met con achtergrond van
geboomte.
Het huis Decherchi was oud, misschien mid-
deleeuwsch. De groote,. zwarte deur met spitse
boog, de kroonlijst on de twee ijzeren balkonne
tjes, dio dreigden te vallen, maakten het heel
verschillend van de kleine, armoedige huisjes
van het dorp. Het leek een vervallen, vergaan
huis, maar dat toch een zekeren schijn van
grootheid en macht had. Do afgebrokkelde mu
ren mot do vergane steenen, dc zwarte worm-
stekelige deur, onder haar boog verscholen als
een vervallen edelman achter ziju titel, de
kroonlijst, waarop de wolfsmelk groeide, dc
versleten on glimmende sprei van oud, groen
achtig damast, dio zoo treurig van een klein
balkon van de bovenverdieping hing, hadden
iets droefgeestigs trotsch en ook geheimzinnigs;
dit alles trok <Je aandacht van de dorpbewoners,
die de familie Decherchi voor do oudste en edel
ste van het dorp hielden.
Don Simono leek oj) zijn huis; hij droeg bur-
gerkleeding, maar had de Sardijnscho muts en
de gouden knoopon aan den kraag van zijn
hemd behouden.
Hij' ook was vervallen en trot3ch, lang en go-
bogen; zijn mond' was tandenloos en li ij had
zwarte en schitterende oogen. Zijn dik, sneeuw
wit haar, zijn korte en witte baard, gaven aan
zijn olijfklourig gelaat met den grooten neus en
do vooruitstekende wangbeenderen iets opval
lends en karakteristieks.
En ziu (oom) Cosimu Damianu, dio bij de fa
milie Decherchi inwoonde, leek veel op don Si
mone. Dezelfde lange gestalte, hetzelfde witte
haar, dezelfde trekken, dezelfde stem; maar iets
ruws, primitiefs, ook de hoerendracht, deden
hem kennen als de oude plebejer, de nederige
en geduldige werkman, op wien de lange samen
leving mot een verheven man als don Simone
een soort physieke en moreelo suggestie had
uitgeoefend.
„Tien dagen gingen voorbij en de jongen keer
de niet terug," aldus vervolgde ziu Cosiinn.
„Toen vertrok de vader om hem te zoeken; hij
kwam te Oziori aan en bereikte Gallura. Daar
ontmoette hij een hei-der, en dozen vroeg hij:
„Hebt gij soms een jonden gezien met blauwe
oogen en een moedervlek op het voorhoofd?"
„Inderdaad, ik hem hem gezien; hij dient als
knecht in een boorderijtje van de Gallura," ant
woordde dc herder.
„En Santus, gerustgesteld, keerde naar het
dorp terug. En ziedaar, nu* vertellen do men
schen allerlei verhalen cn de justitie luistert
naar de praatjes, en de arme vader wordt door
iedereen vervolgd. Nu zeggen ze, dat hij weer
vertrokken is, om zijn zoon op te zoeken. Is dat
nu niet dwaas?"
Don Simone schudde aldoor het hoofd en
glimlachte, eenigszina ironisch; ziu Cosimu was^
immers altijd oen naïeve, arglooze man geweest!
Maar zonder zich do zichtbare ironie van den
ouden edelman aan te trekken, vroeg de boer,
zich opwindend:
„Maar waarom wil je met alle geweld altijd
kwaad denken van je naasten?"
De ancjer glimlachte niet meer; hij werd ern
stig, bijna somber.
„Dc tijden ziju slecht. Er is geen vrees voor -
God meer en alles is tegenwoordig mogelijk. Do
jongeren gelooven niet aan een God, en wij,
ouderenzijn als het zachte deeg, zie je,
zóó en hij maakte een beweging met de
hand alsof hij iets zachts cn rokbaars uit el
kaar trok, „en alles loopt verkeerd...."
„Dat kan wel waar wezen," riep oora Cosimu
utf, en hij begon met zijn stok op een steen le
slaan, en zei niets meer. Don Simono zag hem
aan cn lachte weer. „Ik bon als de justitie: ik
denk altijd het ergste en dikwijls raad ik bef
goed; wij zullen wat te zien krijgen, als we le
ven, Cosimu Damianu!"
Dc ander ging door met den slok op don
grond te stampen, cn beiden, de een treurig, de
ander glimlachend, dachten aan hetzelfde on
derwerp, of liever aan denzelfden persoon.
Op dat oogenblik was een nogal oude vrouw,
in een lange, zwarte sjaal gewikkeld, met franje
en borduursel, bij de twee oudjes komen staan,
nadat zij de steile straat was opgeklommen.
„Waar is Rosa?" vroeg ze, de punten van
haar sjaal losmakende
„Zij moet op de plaats zijn met Anncsa," ant
woordde ziu Cosimu.
„Wat een warmte! In de kerk was het stik
kend," hernam de vrouw, zij was lang, had een
wasachtig gezicht met een sraallcn neus ea
zwarte oogen met kringen er om heen: langs de
slapon lag het gladde haar, dat op grijs sa
tijn geleek.
Ziu Cosimu keek naar haar en schudde het
hoofd. Zoo lang cn wasachtig, met haar zwarte
sjaal, scheen zijn dierbare dochter hem de Moe
dor der Smarten.
„Zoo, was het zoo warm in de kerk?" hernam
hij, als een lichte vermaning. „Is het daarom,
dat je niet terug kwam? Wat zocht je nog daar
ginds?"
„Ik biechtte; morgen is er algemeene com
munie," antwoordde de vrouw kalm, en zij ging
heen om naar binnen te gaan, maar bij de deur
gekomen, keerde zij zich nog om cn zei: „Is
Paulu niet thuis gekomen? Als hij nu nog niet
terug is, dan komt hij vanavond niet meer. We
zullen maar dadelijk het avondeten klaar ma
ken."
„Wat krijgen we te eten, Rachele?" vroeg haar
schoonvader geeuwend.
„We hebben nog de forellen, babbai (vader),
en dan zullen wo eieren bakken. Gelukkig heb
ben wij geen gasten."
„Nu! Ze kunnen nog wel komen!" riep ooo-
Cosimu uit, niet zonder bitterheid. „Het loge
ment is arm, maar nog goed genoeg voor wie
niet betalen wil!"
„We hadden do forellen en ik dacht er niet
meer aan!" riep don Simone uit, zich als cei
kind verheugend bij de gedachte aan het lek
kere avoudmaaltijdje.
„En als cr gasten komen, is er ook genoeg -
voor hen! Ja, ik herinner mij wel; voor het feest
kwamen altijd veel gasten; één jaar hebben wij
er zelfs tien of twaalf gehad. Nu gaat men niet
meer naar dc feesten; de menschen willen nieL
meer van Heiligen hooren spreken
„Nu zijn do menschen arm, mijn beste Simon,
Ze leve* ook zonder feestdagen."
(Wordt vervolgd).
