fèo. 17542. LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 5 MeL Tweede Blad. Anno I9ïr.
Persoverzicht
Echtzaken.
In Vlaanderen.
FEUILLETON.
Dokter Stillfried.
Tegen de kaartlegster b.
„HOLLAND EXPRESS" heeft becijferd,
dat in een stad als Rotterdam jaarlijks een
i halve ton gouds aan kaartlegsters en som
nambules wordt verdaan; dat wil zeggen
aan bedriegsters, die speculcorcn op de
jgoodgoloovigheid van het publiek.
„Terwijl op dit oogenblik de belastingen
steeds zwaarder wordenterwijl er cen
trale keukens moeten worden opgericht,
hot 6teun-comitó zoowel als volo andere
inrichtingen in het belang der mindor-
gogoedo klassen grooto sommen eischen
of te kort komen, wordt uit den zak der
mingegocdon, voor een deel waarschijn
lijk uit don zak der bedeelden, xte Rotter
dam alleen duizond gulden per week be
steed voor oen troep bedriegsters.
Indien mon het eens waagde van do
roingegoede bevolking van Rotterdam een
extra-oorlogsbelasting van de helft van
die som te vragen, dan zou men do zeker
heid van een volksoproer hebben.
Do kinderen loopen zonder voldoende
schoeisel en klccdcrcn, maar duizend gul
den per weck, waarvoor duizend kinde-
ron per week een paar klompen zouden
kunnen hebben, wordt door diezelfde nood
lijdende klasso uitgegeven aan ccn troep
misdadige vrouwelijke luiaards, die een
goed leven leidea ten koste van do armen,
maar indirect tevens van do gegoeden, die,
als de min-gegocden tekort komen, moeten
bijspringen."
Do redacteur van het wcckl/ad, do lieer
Cantor, is van gevoelen dat de> Ned. Journ.-
'lering in samenwerking met de Yercen. van
Directeuren van Dagbladen tegen dio kaart
legstors, enz. een actie op touw zetten
moet. En hij besluit
„Er zijn reeds een aantal periodieken,
welko controle uitoefenen op do advcr-
tentiën, o. m. do Christelijke bladen, en
er is geen enkele reden waarom do libe
rale en de paganistischo bladen dit voor
beeld niet zouden volgen. Bladen, die, om
dat zij uiet do vijand van hun lezers willen
zijn, dio hun help?n bedriegen, maar die
zich verantwoordelijk voelen voor het heil
van den lezer en zijn familie, worden
aldus, juist omdat zij het goede nastreven,
ten achter gesteld bij de bladen van ge-
wetonlooze, misdadige exploitanten, clio om
f 15,000 's jaars aan advertentiën té innen,
niét aarzolen bedriegsters aan klandizie
on populariteit te helpen."
Fabricksdoklers. „"DE RISICO-
BANK" haalt met instemming aan een artikel
van den oud-hoogleeraar prof. dr. Korteweg, in
het „NED. TIJDSCHRIFT VOOR GENEES
KUNDE," waarin deze o. m. naar aanleiding
van do ervaring op de werf „De Schelde", te
Vlissingen, en op de werf „Feijenoord" opge
daan met fabricksdoklers, aan de werkzaamheid
van dezen toeschrijft do daling in do laatste
jaren van het ongevallenpercentagc.
Z. H. G. komt tot de conclusie, dat oen goede
vcrbanddïcnst zonder twijfel een zeer belangrijk
deel der fabrieksbeveiliging is; doch veel hoo-
ger stelt hij den goeden invloed, clio er langs
psycliischen weg" van uitgaat. Hij zegt daarom
trent:
„Het jaar 1910 leert, welke beteekenis psy-
chischo invloeden voor het ongevallengevaar
kunnen hebben. Zoo meen ik, dat 'Iq. de psy
chische invloed, die voor 1903 uitging van de
noodzakelijkheid om loon te verdienen, welke
invloed door nevenwerking der Ongevallenwet
maar al tc zeer werd opgeheven; 2o. de psychi
sche invloed, die zich in 1910 onder den vorm
van vrees voor ontslag bijzonder krachtig deed
gevoelen en ten slotte, 3o. de psychische invloed,
die do verbandkamer uitoefent, dat alle drie
deze invloeden van geheel gelijken aard zijn. Dc
opvoedendo kracht, die van de verbandkamer
uitgaat, maakt op geheel gelijksoortige wijze
als vóór 1903 dc drang naar loon en in 1910 dc
vrees voor ontslag, dat dc werkman zich kleine
lichamelijke ongemakken leert getroosten cn
niet terstond een beroep doet op de Ongevallen
wet. Door zuLk een grooterc flinkheid kunnen
vele nadeclen, waarmede de Ongevallenwet den
werkmansstand tot op heden bedreigt, worden
overwonnen.
„DE RISICO-BANK" voegt hieraan uit eigen
ervaring toe:
In do^ïerste plaats willen wij verklaren, dat
wij, al is het ook langs ccn anderen weg, tot
dezelfde overtuiging kwamen als dr. Korteweg.
Daarom raden wij herhaaldelijk de aanstel
ling van fahricksdokler3< aan, niet alleen in
groote ondernemingen, maar ook in kleinere.
Er zijn reeds verschillende, die con fabricks- l
dokter aanstelden, soms denzelfden, die ook in
andere ondernemingen werkzaam is. Van een
van die dokters hebben jvij een paar verslagen
van zijn werkzaamheid gezien. Uit óén daar
van, bctrcffcndo een onderneming met 125 werk-
liodcn, verraste ons de mcdcdceling, dat niet
óén ongeval wegens opgetreden wondinfectie be
hoefde te worden aangegeven. M. a. w. de fa-
brieksdoktcr had hier praktisch infectie totaal
geweerd, terwijl er 539 gekwetsten in de ver
bandkamer waren goweest.
In do tweede plaats willen wij nog opmerken,
dat wij, evenals prof. Korteweg, groot gewicht
hechten aan do werkplaats als herstellingsoord,
voor ongevallenpatiënten, cn aan de rol, die een
fabricks doktor in dit verband kan vervullon.
Hij kan gemakkelijker dan anderen overleggen,
welke werkzaamheden den getroffene zullen
worden opgedragen en kan levens den invloed
daarvan geregeld nagaan. Uit ervaring weten
wij hoe goed dit werkt; vooral daar, waar do
rente, die getroffenen van dc Rijksbank ont
vangen, aangevuld wordt tot het volle loon cn
bovenal, wanneer bovendien de getroffenen hun
•eigenlijke geneeskundige behandeling aan den
fabricksdokler hebben toevertrouwd, zoodat deze
over hun toestand volledig kan oordeelen.
KUNST, LETTEREN ENZ.
Bosboomtcntoonstelling te 's-Gravenhage.
Op de Bosbcomtentoonstelling;, eenige
maanden geleden te Amsterdam gehouden, is
thans die te 's-Gravenhage gevolgd, in„Pul-
chri Studio." Er z\jn ongeveer 250 wer
ken bijeengebracht uit particuliere verza
melingen; ook vele musea zofiden in, o.a.
het Rijksmuseum en 's Rijks Prentenkabinet,
die te 's-Gravenhage, Alkmaar, Dordt, het
Sted. Museum te Amsterdam, Fodor, Willet
Holthuyzen aldaar, mus. Mesdag in Den
Haag, enz.
Ei* zrjn schilderijen uit alle - tijdperken
van Bosboom's leven; behalve deze prachtige
aquarellen en de eenige steentcekening, die
wij van Bosboom kennen uit I860, ook vele
schetsen en eenige curiositeiten als facsi
miles van zijn aanteekeningen Bosboom's
eigen levensbeschrijving.
Wij kunnen slechts enkele der voornaamst#
werken noemen. Hiertoe behooren in. Öe eer
st© plaats talrijke kerkinterieurs, 0.3. die t<3
Rouaan, Antwerpen, Brugge, Trier en Kleef;
die te Midwolde, Medum, Alkmaar, Amster
dam en de Bakenessekerk te Haarlem; te
veel om ze alle op te noemen. De vroegst
ontstane zijn kleurig, soms met een levendig
rood en blauw, de latere hebben een ge-
dempteren toon, en tegelijkertijd een over
vloed van licht. De voorwerpen hebben op
deze latere minder binnenteekening, de coil-
tours zijn waziger, het zijn als 't ware kleur
vlekken, men moet ze dan ook op eenigen af
stand zien en dan pas bereiken ze het effect,
dat Bosboom verlangde, dat ze zouden geven.
Er lif* een geheele reeks van aquarellen
Uit 1887 van het Hofje van Nieuwkoop,
waar Bosboom werkte. Hoe Bosboom's ate
lier er uitzag zien wjj het best op het schil
derij, waar wij den schilder zien zitten bij'
zijn werk, om hem heen allerlei 17de-eeuw-
sche meubelen, waardoor het geheel het aan
zien heeft van een '17de-eeuwsche oud-Bol-
landsch interieur. Vele landschappen van
Bosboom doen niet onder voor zijn kerkinte
rieurs. Wij vinden er vele uit de buurt-win
Scheveningen en daar de nïeesto van hen
aquarellen zijn, hebben zij veel voor bij de
schilderijen, want hoe voortreffelijk ook,
deze doen toch altijd wat zwaar aan. Geheel
verschillend van de meeste zijner werken, is
de Zijlpoort, te Leiden, de blauwe lucht, al
leen al ongewoon voor hem, men zou eerder
aan Weissenbruch denken. Eigenaardig is
het schilderij „Hallen te Ieperen", de con
tours zijn stijf, alsof ze met de lineaal ge
trokken waren, doch ook hier toont zich Bos
boom's voorliefde voor het atmosferische in
do lucht en in de wjjze, waarop zoo'n ge
bouw als een massa van één kleur met tal
rijke nuances is weergegeven.
Ten slotte ziet men op deze tentoonstel
ling nog twee portretten in 1867 gecopieerd
door Bosboom naar Rembrandt's schilde
rijen, voorstellende de Maerten Day en Mach-
teld van Doorn. Een copie verschilt altijd
van het origineel doordat de persoonlijkheid
van den copist, in dit geval Bosboom, er in
aan den dag komt, Zoo stel ik mij voor,
dat Bosboom een kanten kraag, zooals beide
personen dragen, meer weergeeft als een
witte massa, en deze scherper laat spreken
tegenover het weer zachte bruin van ach
tergrond en kostuum, dan op de schilderijen
zelf het geval zal zijn. Daarmee is dan ook
veel van Rembrandt's idee er uit verdwenen,
het vertelt ons echter iets van een anderen
tijd cn in zoover kan mon vcva deze stukjes
nog iets leeren.
Begin Mei ïs ook de tentoonstelling voor
Reclame en Kunst weer geopend in het Ste
delijk Museum te Amsterdam. Zjj bevat werk
van Do Bazel, Toorop, Chris Lebeam, Roland
Hblst, Lauweriks, Roll, P. van der Hem,
Van ïïeukelom, U Gestel, ^Eisenlöffel, druk
werk van S. de Roos, enz. Verder vele!
Duitsche affiches en enkelo Fransche.
Stopzetting Haarlergschsn schouwburgbouw.
Het voornemen bestaat, de werkzaamhe
den ^aan den in aanbouw zijnden schouw
burg aan het Wilsonsplein te Haarlem stop
te zetten. De tijdsomstandigheden, waar
door de verkrijging van de noodige materia
len bemoeilijkt, en in vele gevallen onmo
gelijk wordt, moeten ten deele tot dezen
maatregel aanleiding hebben gegeven.
Hoofdoorzaak schijnt echter te zijn dat da
beschikbar© bouwsom, indien men door
werkte, zou blijken onvoldoende te zijn, ter
wijl do middelen om de dreigende tekorten
te dekken niet aanwezig zijn. Naar men
weet is door een onbekenden gever de bouw
som aan de gemeente geschonken.
Het Huis Goupi!.
Naar wij vernemen is do firma Boussod
Valaclon Co. (v. h. Goupil) te Parijs aan
het afwikkelen van haar zaken. Het filiaal
te 's-Gravenhage op de Plaats, waaraan
voor Den Haag en voor do geschiedenis
der Nederlandsche schildersschool inzon
derheid van de 80er jaren der 19e eeuw een
schat van herinneringen verbonden zijn, is
overgegaan aan een combinatie die, naar
wij vernemen, niet de bedoeling heeft den
kunsthandel voort te zetten. Er is in het
Haagsche filiaal nog een vrij aanzienlijke
voorraad schilderijen en andere werken van
kunst, die vermoedelijk op de eèn of andere
wijze van do hand zullen worden gedaan.
Met de zaak van Goupil (Boussod Vala
don Co. wilde er' bij de Hagenaars nooit
goed in) verdwijnt een stuk Haagsche ge
schiedenis, dat als men zich het later zal
herinneren, velerlei beroemde namen zal
doen opdoemen, waarbij als handelend mid
delpunt de naam en do figuur van den heer
Tersteog Sr., een kunsthandelaar van een
verdwijnend type, een man die voor zijn
moeilijk vak allo hoedanigheden in zich ver-
.eenigde en bovendien nog iets anders was
de raad-adviseur en vriend van de Haagsche
schilders uit dien tijd. („N Ct.")
Uit de tooneelwereld.
Eliso Willebook Lemairo zal het volgend
seizoen deel uitmaken van de N.V. „Too-
neelvereeniging", directie Heijermans,
Museh en Van der Horst,
„Roman, tweede Deel"i
Het vorig seizoen hoeft do N.V. „Too-
neelvereeniging" opgevoerd het eerste too
neelwerk van Mario HoijermansPeers,
„Roman, tweede Deel". Dit stuk is thans
in het Duitsch verschenen in een vertaling
van Else Otten.
KANTONGERECHT TE HAARLEM,
Do kantonrechter veroordeelde:
G. B., te Haarlemmermeer, tot
2 m. 5 of 2 m. 5 d. hechtenis, wegens over
treding der Haarlemsche Melkverorde-
niug.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
De Distrib u tiewet-
Tegen do kruidenierster H. J. H., te L-c
muiden, werd f 200 boete of 100 dagen
hechtenis gevraagd wegens overtreding van
den maximumprijs. Zij had groene zeep
verkocht voor meer dan 14 cents. Beklaag
de bewccrdo, dat de burgemeester in die
dagen, teen er in Leimuiden een zecpcrisis
heerschte, gezegd had, dat de vrije zeep
niet aan den maximumprijs gebonden was.
Hij had dit verklaard „aan een winkelier
in de buurt".
Verder bleek echter, dat de Leimuider
winkeliers zich georganiseerd hebben om
zich te verzetten tegen de Distri butieswet.
Eenige winkeliers zijn al veroordeeld, doch
de geldboeten worden betaald uit do „weer-
standskas", die zij gezamenlijk hebben op
gericht en waarin zij twee kwartjes per
week bijdragen.
Minister en burgemeester zien dit georga
niseerde verzet met lecde oogen aan en het
O. M. achtte daarom een hooge boete wen-
echolijk.
Do juffrouw vond het verschrikkelijk,
want ze was onschuldig.
Twee lantaarns.
Tegen H. S., dio niot verschenen was,
werd een maand gevangenisstraf goëisckt
wegens diefstal van twee rijwiellantaarns
bij een fietshandelaar te Leimuiden.
De rechtbank veroordeelde
W. J. S. T., voerman te Haarlem-'
m e r m e e r wegens diefstal, tot een maand
gevangenisstraf,
N. van der V., haltechef toHaarl'era-
m 0 r m e e r wegens tot gevaar doen ont
staan voor een trein, tot f 10 boete of 10
dagen hechtenis,
KRIJGSRAAD TE 's-GRAVENHAGE.
De waara. auditeur-militair Mr. B. van
Rossum, heeft gisteren geëischt tegen:
W. v. d. N., milicien der infanterie, af
komstig uit Leiden, wegens het ple-:
gen van daden van geweld tegen zijn meer
dere in rang, 6 dagen militaire gevangenis
straf, onder inachtneming van do omstan
digheid, dat bckl. psychisch minder toereken
baar is.
Gr. C. S., landstorm-infanterist, afkom
stig uit Leiden, wegens 2de desertie, 10
weken militaire detentie.
W. W. M. van W. milicien dor infanterie,
afkomstig uit Leèden, wegens princi-
pieele dienstweigering, 4 maanden militai
re gevangenisstraf.
Een#correspondent van de „Tel." schrijft:.
Tusschen Gent en Antwerpen, in het
vroeger zoo vroolijke' Waasland, ligt de
volkrijke stad Sint Nicolaas, in vredestijd
een gewichtig centrum van de nijverheid.
Nu hecrscht er het hongerspook. Voor
aardappelen betaalden do gefortuneerden
150 franc per zak van 1Ö0 K.G. Maar aard
appelen zijn er niet meer. Vieesch is een
weelde-artikel. Boter is voor de volksklas
se iets onbekends. Melk is er nu en dan voor
zieken en kleino kinderen. Suiker kost 10
fr. en koffie 25 fr. per K.G. Voor 'n haring
betaalt men een franc, voor boonen en erw
ten 7 8 franc per K.G.
Do volksstand kan zich dat niet aanschaf-'
fen en leeft van de comité's. Wat eet heb
volk dan? Brood, rijst, boonen, koolra
penalles per klein rantsoen bedeeld.
Er wordt honger geleden, 't Aantal zieken
en verzwakten stijgt onrustbarend. Er
hcerscht nood.
En bij de ellende is er nog altijd onrust,
wanhoop om de schandelijke deportatie.
Neen, do deportatie is niot geëindigd. Do
neutrale wereld is weer oens bedrogen ge
worden door die mededeeling over den te
rugkeer der gedeporteerden, de mededee
ling der Duitschers. Alleen zieken keeren
terug, Vijftienhonderd burgers van Sint
Nicolaas leven in slavernij en worden in
slavernij gehoudon. En dat kan de Duit-
Bcho regeering niet tegenspreken.
Op 9 November verleden jaar in den
voormiddag krogen to Sint-Nicolaa-s dó
eerst-aangewezenen, ten getalo van 200 on
geveer, hun oproepingsbrief. Het vertrek
scliiedde op 11 November. Werkloozen niet
alleen, maar ook werken'den, moesten naar
Duitsehland. Voor ons ligt het bewijs, dat
R. G., wonende op liet Herken, die werk
had, weggevoerd werd en op 13 Februari
in Duitsehland overleden is. Hij laat een
vrouw en een kind achter. Helaas, hij is het
eenige slachtoffer niet.
Op 30 November had te Sint-Nicolaas een
tweede deportatie plaats. Het groote plein
geleek een slavenmarkt. Het was afgezet
door soldaten. Hier moesten do aangewezen
gedeporteerden vergaderen. Om 8 uur
's morgens stonden er ongeveer 900, allen
met hun pakje in do hand. Door de Statie
straat werden zo als vee naar den trein ge
voerd. De overheid had maatregelen ge
nomen tegen weerstand. In de straten bij
het station Vijfstraton, bij den overweg,
aan do Truweelstraat, aan de bar
rière van do Hofstraat, aan de Gazometer-
straat, enz., stonden mitrailleurs tob vuren
gereed. Do stad was vol militairen, waar
bij veel uit naburige plaatsen ontboden.
Maar wat kan 't volk doen.
Hartverscheurende tooncclcn hadden
plaats. Omstreeks den middag vertrokken
de weggevoerden en weenende- moeders en
vrouwen en kinderen stonden op 'fc veld
langs den spoorweg om hun familieleden
nog oen laatsten groet toe te roepen.
Alleen zieke gedeporteerden keeren té-
rug, zeiden wij hierboven. To Sint-Nico»
laas zijn er 400 uit- Duitsehland teruggeky*
mon maar men schat dat 75 pCfc. van die ore
gelukkigen aan tuberculose of andere hu-
geneeslijke kwalen lijdt 1
W10 nog werkkracht heeft, wordt
Duitsehland gehouden, ondanks allo com
muniqué, dio dienen om do neutrale volko
ren zand in de oogen to strooien.
De Gedeporteerden van Gent zijn fa
N.-Frankrijb. Ook te Gent zijn tob nu toe
alleen zieken teruggekeerd. Vooral na do
harde vorst was hun aantal groot. Van ve
len waren voeten of handen bevroren.
Gent, Aalst, Ninave, Gerardsbergen on
allo omliggende gemeenten moesten opge-
eischten afstaan voor heb étappengehied
van Noord-Frankrijk. Welnu, de famiLio
kont de verblijfplaats dier o n-
gelukkigen zelfs niet. Nu cn dan
komt op cie commandantur een doodsbe
richtDe familie verneemt dan, dat de
vader of de zoon „ergens in Frankrijk" ge
storven en begraven is. En de laatste her
innering aan den verdwenen© is het ver
trek, toen men hem zag, met zijn pakj©
in de hand, tusschen Duit-sclie soldaten.
BUITEftLAftDSGSIE BERlGHTEft.
Koning Lodewijk van Beieren heeft aan
den ouden sociaal-dcmocratischen lc-ider,
Peter Iioll, to Passau, het König-Ludwig-
kruis toegekend. Holl heeft de- onderschei
ding aangenomen, hetgeen begrijpelijker
wijs critiek van do radicaal-socialistische
-bladen uitlokt.
In Noorwegen heeft dc ingenieur Nio.
Fougner van de s^gsoring verlof gekre
gen om als proef tweo beton-ijzeren sche
pen voor de Noordzeevaart to bouwen, cea
van 1000 cn een van 600 ton dood gewicht.
Men denkt, dat de schepen in 4 of 5 maan
den gereed zullen zijn. Lukt de proef, dan
hoopt men zoo spoedig in het gebrek aan
scheepsruimto te kunnen voorzien. Bij
Fougners maatschappij is ook reeds een
ijzeren zeelichter van 3000 ton in aanbouw*
Een nederlaag voor do Pruisische
conservatieven.
Dezer dagen hield het Pruisische Huia
van Afgevaardigden een zitting, waarin do
conservatieven een nederlaag leden. Er
werd n.l. besloten, de behandeling der
Fidei-Kommis-wet, de ultra-reactionair©
wet, die de bescherming van heb groot
grondbezit beoogt, en die de Pruisisch©
regecring op aandringen der conservatie
ven eenigo maanden geieden tegen den
uitdrukkelijken wenscli der linkscho par
tijen in behandeling gebracht heeft, tot na.
het zomerroos uit te stellen.
Heydebrand, do leider der conservatie
ven, protesteerde tegen het uitstel der be
handeling van het ontwerp, „dat vier
jaren tijds en een oneindige hoeveelheid
arbeid en vlijt gekost heeft."
De president verklaarde, dat hij het
voorstel tot verdaging had «jggediend 11a
een bespreking met de partijleiders; do
meerderheid van dezen was van meening,
dat het ontwerp thans niet behandeld mag
worden.
Dr. Waldstein (lib.) verklaarde, dat zijn
partij het uitstel had voorgesteld en dab
alle partijen, d!e> conservatieve uitgezon
derd, hiermede instemden. Het is hierbij
niet de bedoeling geweest, partijbelangen
te dienen, want die zouden meer gebaat
zijn geweest door do behandeling. Het tijd
stip is daarvoor echter ongeschikt en wel
om redenen van binnen- en buitenlandsch©
politiek. (Links: „zeer juist"; rechts:,
„wat gaat ons het buitenland aan?")
Minister Breitenbach verklaarde, dat do
regeering indertijd het wetsontwerp heeft
ingediend, omdat zij het geschikt achtto
voor een gelijkmatige verdeeling der Fi-
dei-kommis in het geheele rijk. Uit do be
sprekingen in de commissies en uit hetgeen
reeds in deze zitting gezegd was, had do
regeering begrepen, dat do behandeling
van het ontwerp tot beschouwingen zou
kunnen leiden welke do innerlijke eenheid
des lands zou kunnen schaden. Om die ro-<
den vond zij liet gewenscht, hét wetsont
werp" later, in een rustiger tijdperk, in
behandeling te brengen.
Ondanks heb verzet der corservatieven;
werd besloten, het ontwerp niet in dezo
zitting te behandelen.
Roman naar hot Duitsch van
DORA DUNGKER
32) Slot.
Alles zweeg. Met een zacktcn druk liet Sliil-
ried Gertrudo's liand uit de zijne glijden cn
deed vastberaden een paar schreden naar vo
ren.
„Waarde on geachte hoeren," begon hij. Zijn
stem klonk warm cn hartelijk cn had niets van
den mecsleïachligcn toon, dien hij zoo dikwijls
had aangeslagen om zijn innerlijke onzekerheid
tc verbergen. „Ik dank u allen hartelijk en op
recht, dat gij mij in de gelegenheid stelt gebre
ken to herstellen, die reeds lang hadden moeten
hersteld worden. Ik geloof, hij keek Gusla-
va met een vriendelijken, dankbaren blik aan
„dat Heidelberg wel zijn plicht zal doen. Maar
ik moet ulieden nog voor meer danken voor
liet_yerlrouwcn n.ldat gij mij in dit eerste
proefjaar van onzen gemeenschappelijken ar
beid voor Wolkenslein onverdiend hebt ge
schonken.-"
Deze woorden verwekten bij do toehoorders
luide oppositie. „Neen, mijne hoeren ik blijf
er bij, onverdiend hebt geschonken. Ik kan en
wil li mijn dankbaarheid niet in woorden loonon,
maar ik fcstoof a, dol u rich op inija woord
moogt verlaten, dat ons dierbaar Wolkensteïn
een genccsinrichting in den besten zin van het
woord worden cn blijven zal."
Hij had eenvoudig en kalm en met zulk een
oprechte overtuiging gesproken, dat Gustava
haastig op hem toetrad en hem de hand drukte.
„Was het zoo goed, Gustava?" fluisterde liij
Zij knikte, hom toe en keek hem met een blik
vol vertrouwen in de oogen. Toon verliet zij de
zaal. Haar taak daar was afgedaan.
In de hal van het Noorscho huis beneden aan
den borg brandde een helder vuur in den haard.
Nadat do rector uit de oude, groote hoek
kast een stapel boeken had genomen, had hij
zijn leestafel vlak bij do knetterende vlammen
geschoven. Hij was heel alleen in huis. Óndanks
het regenachtige weer, had de tooneclspeler met
Mafietjo en Radtko een namiddagwandeling
naar het „Barenloch" ondernomen.
Robby was boven in Wolkenslein om zijn zus
ter een bezoek to brengen, dio bij sinds den
avond van het feest niet had weergezien, en
Oscar Fredcnskircli, die do laats Ce dagen slechts
nog dc maaltijden met de zijnen gebruikte, was
reeds urenlang in do fabriek om proeven lo ne
men mol een nieuwe aardevermenging.
Hij scheen nog slechts gedachten voor zijn
werk le hebben. Zijn vader ging hij uit den
weg en zelfs Robby veronachtzaamde hij. Een
paar dagen geleden had hij het schijnbaar plot
selinge besluit genomen aan zijn fabricage van
vaatwerk voor natuurkundige en chemische
doeleinden, afkoelingspannen, smeltkroezen,
buizen, retorten, isolatoren too to voegen. Met
koortsachtiger! ijver had hij dit werk onderno
men, waarvan hot plan oogcnschijnlijk sedert
kort bij hem was opgekomen. Hij was voornff*
mens in de eerstvolgende dagen een groote rei3
to aanvaarden om laboratoria en ziekenhuizen
lo bezoeken en relaties voor de nieuwe fabrika
ten aan te knoopen.
De rector schudde zijn hoofd over deze rasle-
looze wijze van werken. Oscar was altijd een on
vermoeid werker geweest, maar hij had een op
geruimde bedaardheid hij zijn arbeid bewaard.
Nu scheen iets onzichtbaars achter hem te
staan, dat hem duwde en drong en dreef en hem
rust noch genoegen gunde. Ook het plotselinge
besluit om een nieuwe, zuiver praclische fabri
cage ter hand tc nemen, kwam den ouden man
vreemd voor. Zijn zoon had tot dusver uitslui
tend belangstelling en liefhebberij gehad in het
fabriceeren van kunst- en luxe-artikelen. Wat
kon hem er nu toe bewegen, plotseling een an
der doel na te streven?
De rector keek van het boek* op, waarover hij
gebogen had gezeten, ver weg met zijn gedach
ten van do dichtbedrukte bladzijden.
Van uit den tuin klonken haastige, vlugge
voetstappen. Robby kwam buiten adem en warm
de hal binnenstormen.
„Jongen, jongen, hoe kun jo toch' zoo loopen,
bij dien scherpen, wind! Als je zuster dat eens
wist
Het jongemensch wierp verdrietig een pak*
boeken ter zijde, dat Iiij in dc hand bad gehad,
en zei minachtend: ,,'t Is mij heclomaal onver
schillig wat Gustava vindt. Ik heb voor altijd
met haar afgedaan."
Do rector glimlachte oen weinig ongeloovig.
Hij kende Robby's licht opbruischond tempera
ment zoowel ton goede als ten kwade.
„Wat is er clan gebeurd, jongenlief?"
Robert mokte en wou er niet raec voor den
dag komen.
„Zij wil weg," barstte bij eindelijk los, „ïiea-
Icraaal weg van Wolkenslein,. van Untersberg,
van wat weet ik er van! Zij wil weer naar
Holland, waarschijnlijk naar Amsterdam, naar
dien Rembrandt, op wicn zij zoo dol is."
Hij draaide zich haastig om.cn liep naar do
deur.
„Daar komt mijnheer Frcdcnskrich aan. Nu
kan die het ook dadelijk hooren en er zijn veto
legen uitspreken."
„Een veto? Tegen wal?" vroeg Fredenskircbi
bij het binnentreden zonder bijzondere belang
stelling.
„Mijn zuster wil weg. Voorgoed én voor al
tijd, morgen al!"
Dat kwam er half woedend, half wanhopig
uit. -
Osear had zich afgewend en keek, bij r.ot
raam slaande, naar den opnieuw neervallenden
regen, die den ganscben bonten hcrfstpracht van
zijn tuin in grijze,zware sluiers hulde.
De jongen trad dicht op hem too en legde de
hand op zijn arm^ v
„IJ moet haar de les lezen, beste meester. Wat
is dat voor een onzin om heel alleen in den'
vreemdo les le willen geven, beste meester,
schilderijen kopieeren dan moet zij liever
voor ons werken, als zij volstrekt niet woer met
dc hocgere kunst wil beginnen."
Oscar slikte mot inspanning. Met half afge
wend gelaat naar do verregende dahlia's, did
onder het raam stonden, kijkend, zei hij:
„Heb je je zuster dat gezegd, Robby?" Hi£
wachtte met ingehouden adem op antwoord.
„Ja, maar zij heeft er mij* geen antwoord op
gegeven."
De oude man bij den haard keek bezorgd naar
zijn zoon. Zoo langzamerhand meende hij le be
grijpen, waarom Oscar zich met zoo'n blinde
overijling aan liet werk overgaf.
„W ilt u met haar spreken, meester?" dronjj
Robby ïfan.
Oscar trok langzaam zijn schouders op. Hu
vermoedde half cn half wat Gustava Hill weg
dreef. En bij vroeg zichzelf af: Kan het wer
kelijk zoo zijn, dat zij er zoozeer op gesteld
was voor Untersberg werk tc leveren? Neemt
zij het mij zoo kwalijk, dat ik mijn woord niot
heb gehouden, niot op mijn afspraak op dea
avond van het feest ben teruggekomen?"
Hij slaakte een diepen zucht en drukte zïjti
voorhoofd tegen de koude ruiten. Zijn gedachten'
verdrongen elkaar en waren verward.
„Hoe zal ik uitvinden wat zij denkt cii ge*
voelt? Waarom ontwijkt zij, mij? Wharo-n
spreekt zij niet tegen mij? Zij moet tocli we»
