Nederland en de Oorlog.
fto. 17514.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 31 ü/laac».
Tw/aede ^Sad. Anno 1957.
Engelsche Brieven.
ingezonden.
FEUILLETON.
Dokter Stillfried.
'QfSSi onaen Londen&olien jnödöworkor).
(Nadruk verboden).
Londen, 7 Maart'.
Toen de Duitacho regeering: don verscherp
ten duikbootcn-oorlog proclameerde, ver
scheen ia een Amerikaansch blad een spot
prent met het opschrift:
„Zijn laatste kan s."
Zij stelde voor den keizer aan dc speelta
fel, in een houding van de diepste wanhoop,
ïle oogen strak gericht op het balletje dat
danst in do roulette, -dc blauwachtig vorma-
'gerde hand'machteloos liggend op de tafel,
niet ver van het laatste goudstuk, dat straks
óf weggestreken zal worden door do hark
van den croupier, óf tot een stapel zal aan
groeien, waarmee dan meteen de kans ge
keerd Z3l zijn.
Die plaat geeft aanschouwelijk dc opvat
ting woer van de groote massa van. hot pu
bliek over de geheel© wereld, midden-
Europa zelfs niet uitgezonderd. Zeer zeker
is Duitschland nog niet overwonnen» -maar
voor „nog niet overwonnen" in „overwin
naar" is omgezet, moet er heel' wat meer in
spanning worden ontwikkeld dan het zet
ten van een handteekening onder een pro
clamatie.
De l&atste kans! He-t doel moet bereikt,
met wclko onheilige middelen dan^ook....
.Ta, maar, zal het?
"Jlondora de Britschc en Fransclic kusten
en do geheele Middellandsche Zen wemelt
het van periscopen, als men de Duitsche bla
den gelooven wil. De gehcclo „gevaarlijke
zone" is schoon gevaagd van koopvaarders,
zegt een draadloos bericht uit Berlijn.
En heden komt de Britschc minister van
Marino ons vertellen, dat er ruim vijfduizend
schepen in de afgeloopen week in Britscho
havens zijn binnengeloopen of er uitgozeild.
Dat klopt nn niet heel precies met elkaar.
Wie bluft er nu? Zijn de officiccle cijfers
der Britsehe admiraliteit vervalscht of is
het draadlooze telegram dat immers ook
door geheel Duitschland verspreid, wordt,
bedoeld om daar dc bevolking een hart on
der den vastgesnoerden riem te steken?
Hot Brit-sche ministerie van Buitenland-
- fiche Zaken heeft mij in do afgeloopen week
in do gelegenheid gesteld om mot. eigen
oogen te zien, of werkelijk het bedrijf in de
Britsehe havens stilligt, of er werkelijk iets
waar is van de bewering dat dc duikbooten
zoo daadwerkelijk de Britschc kust blokkee-
^en, dat or binnenkort gebrek to verwachten
£3 tengevolge van die afsluiting.
Nu moet ik vooropstellen, dat de Britsehe
regeeriug zelf niet nalaat den toestand zoo
zwart mogelijk voor te stellen. De eerste mi
nister spreekt van een „ernstig gevaar", dc
minister van Marine erkent volmondig, dat
de oplossing van het duikbootenvraagstuk
nog niet gevonden is, de minister van Land
bouw wekt iedereen, die rap van lijf en
leden ie, op, den landbouw «n don tuinbouw
te helpen bovorderen, de voedsel-controleur
waarschuwt tegen allo overdaad, stelt maxi
mum-bedragen vast voor vlecscli cn brood en
suiker. Stemt dat tot ongerustheid? Natuur
lijk niet. Het toont voorzichtigheid en staats-
manswijsheid.
Laten wij in den tijd van overvloed voor
ziening maken tegen een mogcLijkcn schaar
beken tijd. In ons eigen verdrukte land weet
men, wat het zeggen wil, dat do bodem niet
genoeg koren opbrengt voor do behoeften
van het.' volk! In Engeland, waar honderd
duizenden hectaren grond in gewone tijden
(cn zelfs na twee jaren oorlog!) braak zijn
gebleven, ontbreekt hot door die ernstige
waarschuwingen thans niet meer aan goe
den wil en ijver om te doen, wat de-taak der
regccring en van den scheepvaart-controleur
kan verlichten.
Engeland zal altijd een land blijven, dat
veel invoer van buiten noodig heeft even
als Nederland maar daarom juist was do
Inperking van luxe-artikelen zoo bitter
noodig.
Ik heb nu een driedaagscho rondreis ge
maakt door de dokken en havens van Liver
pool, het „ship-canal" cn de dokken van Man
chester, do Theems en de Londcn3cho dok
ken en het heeft mij getroffen, dat ik liet
havenbedrijf overal in volle werking zag,
cn dat de reusachtige Transatlautischo -boo-*
ten geenszins schitterden door afwezigheid
of doelloos vastgemeerd lagen aan do kaden,
maar alle zoudor uitzondering op volle
kracht werden gelost of geladen. Do be
drijvigheid, het binnenkomen van grooto
schepen, het rustig vertrekken, het was' al
les een verrassing en een zeer vreedzaam
gezicht. Alleen do lange, donkergovorfde ka-
nonnen op de achterplecht van do Britsehe
koopvaarders deed aaa oorlog dónken, maar
do Anierikaansclie, Spaansclie» on Scandina
vische booten, die ik er zag, misten dat ver
dedigingsmiddel cn waren took zonder ave
rij door het zoogenaamd cordon van duik
booten heengebroken.
Hoe dat in zijn work gaat, weet ik niet.
De admiraliteit neemt de regeling van do
scheepvaart op zich, instrueert de schepen
over den te volgen koers of convoyeert zo
fot ze in veilige watoren zijn. Dat er deson
danks heel wat schepen naar do diepte gaan,
behoeft geen verwondering te baren, als men
bedenkt dat.de kleine Noordzee alleen reeds
ruw geschat, GD0.000 vierkante kilomotcrs
groot is on dus onmogelijk in haar geheel
nauwkeurig gepatrouilleerd kan worden, af
gezien 'nog van hot mijnengevaar, dat meer
offers geëisckt lieoft dan do duikbooten, die
oogen hebben on weten, waarheen zo' hun
projectielen zenden.
De admiraliteit lean echter niet alles doen;
de góheeJo*bevolking moot medewerken om
de taak van do koopvaart te verlicht én. Naar
sir Edward Carson in een pessimistisch ge
tinte-redo zeide, is-ondanks allo voorzorgen
in de afgolonpon maand over do geheclc be
streken zee zoowat een half millioen tonnen
scheepsruim to gezonken. Dat is zeer zeker
eon groot getal, en als dat zoo voortgaat,
wordt hel in 12* maanden tijds zes millioen
ton.
Be teekent dat uithongering van Engeland
en een overwinning yooc dc DuitschorsV Niet
zoo vlug, want sir Edv/hrd verzuimde (waar
schijnlijk niet zonder bedoeling, om liet pu
bliek niet in de oude .zorgeloosheid te doen
vervallen) te vermelden, dat over de gohcelo
wereld alle scheepswerven met dubbele ploe
gen nacht «n dag werken om dat verlies te
vergoeden. Amerika alleen kan anderhalf
millioen ton afleveren. Japan, China, alle
neutrale en alle geallieerde landen voegen
er te zamen minstens drie en een half mil--
lioon bij en zoodoende wordt het verlies te
ruggebracht tot één millioen per jaar.
De woorden „per jaar" schrijft ik niet zon
der aarzolen neer. Ligt er niet in opgesloten,
dat de oorlog nog jaren kan duren?Dat
ovenwol de Britscho regecring met die mo-
gelijlcheid^c-kcning houdt, is een bemoedi-
gond teeken.
In de havens, dio ik bezocht, word, naar
ik met cigeu oogen zag, met volle kracht ge
werkt. In Liverpool bijvoorbeeld zijn dage
lijks tienduizend dokwerkers aan don ar
beid tegen van twaalf tot dertien duizend
vóór den oorlog. De vermindering is aan vrij
willige dieiLstnamo of aan reerutcering te
wijten, terwijl natuurlijk ook een aantal
mannen door oudere en minder krachtige
zijn vervangen. Dit gooit wel vermindering
van arbeid, maar cr is meestal een arbeiders-
bataillon in khaki te krijgen om overal in
den omtrek, waar handen te kort komen, tij
delijke hulp tè vorleenen.
Die bataillons, van 1500 man elk, staan
onder militaire discipline en doen zeer goed
werk. Er ia veel vraag naar en zo reizen het
liocle land door.
Loopt men zoo eens door de mijlenlange
loodsenreeksen, pakhuizen en graansilo's op
de kaden to Liverpool, te Manchester (waar
door het scheepskanaal van 36 tnijlon lengte
de zeeschepen dc stad bereiken) on in do.
Londensche dokken, dan waant men zich on
willekeurig in een land van „peace and plen
ty", waar geen honger kan bestaan." Do
reusachtige hoeveelheden van allerlei levens
middelen cn oorlogsbehoeften, die uit den
buik van zoo'n transailantioker te voor
schijn komen en door een heir van dokwer
kers naar do verschillende afdcelingen in
do loodsen worden gekruid, de kolossaio
graanpakhuizon van zes of zeven verdiepin
gen vol van ondor tot boven de duizen
den aangevoerde karkassen van groot en
klein vee in de koelkamors, dat alles schijnt
een voorraad van jaren. En wanneer men
daarover vragen richt aan do zaakkundige
leiders, dan wordt men versterkt in zijn
overtuiging, dat geen duikbootencampagne,
hoo goed georganiseerd en hoe compleet, in
slaat' zal zijn in Engeland een zoodanige
I schaarschte aan de eerste lovensbehoofton
j teweeg to brengen, dat het eerder tot opge-
ven zal worden gedwongen dan de raidden-
Europeesch© rijken, die nu al twee jaar den
druk der Britscho blokkade moeten verduren.
Prijsstijging van ijzer.
De gemeenteraad van Sittord besloot tot
den verkoop van een aanzienlijke partij gas
buizen, verleden jaar door de gemeente ge
kocht tegen den prijs van f53,547 van een
Duitsche firma, met het oog op het aanleggen
van een gasleiding tusschen do Staatsmijn
„Emma" te Hoensbroek en de gemeente Sit-
tard. De directie der Staatsmijnen bleek be
reid tot aankoop van do buizen tegen een
bedrag van circa f 100.000.
Zij, die gewetensbezwaren hebben.
Te Rotterdam heeft zich, in navolging
van Zwolle, een plaatselijk comité gevormd,
met het doel aan geestverwanten do gelegen
heid te geven om door mede-ondertockening
van een verzoekschrift bij de regeeriug aan
te dringen op de indiening van een wetsvoor
stel in den geest van het op 23 Februari bij
den 'Deenschen Rijksdag ingediende wets
ontwerp, waarbjj dienstplichtigen, voor wie
militaire dienst, van welken aard ook, onver-
eenigbaar met "hun geweten is, vrijstelling
kunnen verkrijgen om in dejplaats daarvan
voor werk van burgerlijken' aard ten be
hoeve van den staat te*worden gebezigd.
Gciuternccrdcn.
De opperbevelhebber van land- on zee
macht heeft bepaald, dat de geïnterneerde
militairen, ongeacht hun rang, zich niet bui
ten hun standplaats mogen begeven, dan
wanneer zij voorzien zijn van een model-
verlofpas.
Diensvolgens mogen aan de statUms aan
de geïnterneerde militairen, ongeacht hun
rang, geen plaatskaarten van welke soort ook
worden afgegeven, kilometerboekjes afge
stempeld en tienrittenboekjes en kilometer
boekjes voor vaste reizen geknipt worden,
zonder vertoon van bovengenoemde verlof
pas. Is de geïnterneerde in het bezit van
een abonnementskaart, dan zal steeds do ver
lofpas ter inzage zijn tè vragen.
Plaatskaarten tegen militair taiief mogen
aan geïnterneerden niet worden afgegeven.
Dc dood van een deserteur.
Op de grens bij Losser werd do Duitsche
deserteur J. Kasper door een Duitschen Feld-
webel doodgeschoten. Omtrent dit tragisch
ongeval weet men te Losser de volgende
bijzonderheden mede te deelen.
K. had den officier der Duitsche
grenswacht beleedigd waarop de officier aan
een onder hem 3taanden Feldwebel last had
gegeven, bedoelden K. neer te schieten, zoo
dra hij hiertoe gelegenheid vond. Maandag
avond bevond genoemde deserteur zich in
eeu dafé te Overdinkel, nabij de grens, toen
hy eea boodschap ontving, dat iemand aan
de grens hem wenschte te spreken. K. be
gaf zich onmiddellijk derwaarts en zag aan
deoverzijde der grens een vrouw staan.
Nauwelijks had K. een voet gezet op "Duitsch
grondgebied, toen achter hem eon donderend
„halt" klonk. Toen hij zich omkeerde, ont
ving hij direct het doodelijlc lood in de borst.
Als belooning voor dit optreden ontving be
doelde Feldwebeï 5 mark in geld en 14 da
gen extra-verlof.
Dc redding van Nederlandscho zeelieden.
Havas seint uit -Parijs
Het Petit Journal" bevat het relaas
var; dc redding in eten nacht van 20 cn 21
Februari van de bomanning van hot Ne
der! andsche stoomschip „Tongborgen", dat
door een Duitsche duikboot werd getorpe
deerd. De redding geschiedde door een
Fransche reddingboot „Amiral Roussin".
Het was vreeselijk weer, de zee was woest
-en er woedden lievige sneeuwjachtèn. Met
ontzaggelijke inspanning bereikte men het
stoomschip, waar het water reeds de rui
men en machinekamer was binnengedron
gen. Op de brug zag men 32 man, ontdaan
on rillend.
Het „Petit Journal" vertelt dan van den
geweldigen strijd tegen cl© ontkotende
elementen om de Noderlandscho zeelieden
aan ce<i dood te ontrukken. Eindelijk waren
de mannen overgebracht cp do redding
boot en in twee sloepen van do „Tengber-
gon". Het was middernacht. Er woedde
een ware storm en do beide sloepen dans
ten op vreeselijke wijze op do golven. Een
er van 6loeg om en opnieuw moest heb
reddingswerk beginnen in de duisternis.
Toen do dag aanbrak, was er geen sloep te
zien. In tusschen bracht de gezagvoerder
van d© reddingboot eerst de uitgeputte
geredden aan wal en daarna ging de boot
woer uit om de vermiste sloep te zoeken.
Hoewel do rcddingsmanschappen met hun
bevroren handen nauwelijks meer de rie
men konden hantèeren, wilden zij hun po
gingen niet opgeven. Na lange uren van
zoeken, waarin men vaak zich afvroeg of
de poging niet moest worden opgegeven,
word do schoon© taak beloond cn vond men
de sloep, waarin de mannen met ijs be
dekt onbeweeglijk lagen. De sloep werd
op sleeptouw genomen. Zoo werden van do
32 man van de „Tcngbergon" 30 gered.
-Uit do textielindustrie.
Do correspondent yan het „Hblcl." te Ens.chc-
dó meldt:
De Twentsclio katoenindustrie beleeft moeilij
ke tijden. Tot boden heeft zij zich, trots dc velo
belemmeringen, verbonden aan don aanvoer van
do noodigo grondstoffen, tamelijk wel slaande
kunnen bondon. Was de te geringe aanroer van
steenkolen tot nog toe oorzaak, dat minder ge
werkt moest worden, thans staat de algeheeie
stopzetting voor dc dour, daar do aanvoer van
katoenen gareus bijna tot nul gereduceerd is.
Ton gevolge der verscherpte duikboolactie zijn
heel wat minder Nederlandscho schepen in de
vaart op Engeland cn werd in don aanvoer bijna
uitsluitend door Engelache schepen voorzien.
Hier is nu een verandering ten slechte gekomen,
er worden bijna geen garens moor aangevoerd.
Vermoedelijk is het geval met dc „Mclita" hier
aan niet vreemd, doch hoe dan ook, er is tclo-
grafisch bericht gekomen van Engelscbe spin
nerijen, dat het War Trade Department wel nieu-
wo vergunningen voor uitvoer verstrekt hooft,
doch onder voorwaarde, dat de garens met Ne-
derlandsche schepsn worden vervoerd.
Gebeurt zulks niet, dan. moesten dc spinnerij
en den aanmaak voor Holland stopzetten, omdat
do ruimte in de opslagplaatsen te klein wordt.
Er liggen thans reeds millioenon kilogrammen
garens in Engeland voor Twente gereed, 6lechls
wachtend op vocschoping. En hier? Dc nocd
staat voor de deur!
Van de Nederlandscho reedcrijen schijnt geen
hulp te wachten, niettegenstaande ee telkens en
telkens de vrachtprijzen omhoog halen, waarte
gen do fabrikanten zich niet verzotten, omdat
hoofdzaak is, dat ze grondstoffen krijgen tön
einde de arbeiders aan het werk to kunnen hou
den. Verwacht wordt echter, dat de regecring ;n
dezen zal kunnen ingrijpen.
Komt cr niet spoedig, heel spoedig hulp, dan
beleekent dit, dat een 30.000 arbeiders binnen
kort werkloos worden.
Verlof «aar Dnitschland en Oostenrijk.
Met het oog op het gevaar van overbren
ging van in Duitschland cn Oostenrijk voor
komende besmettelijke ziokten naar ons land
heeft de opperbevelhebber bepaald, dat aan
■militairen, ook aan geincerncerde Duitsche
militairen, die met verlof naar een der ge
noemde landen vertrekken, vóór hun vertrek
moet worden opgedragen, zich bij terugkeer
in ons land reohtstreoka te begeven naar
een der militaire ziekeninrichtingon to Gro
ningen, Assen, Kampen, Arnhem,Ven lo,
Roermond en Maastricht, al naar gelang van
den weg, langs welken zij onze grenzen pas-,
seeren, ten einde aldaar in observatie te
worden opgenomen, gedurende veertien
dagen.
Deze maatrogel behoeft niot te, worden in
acht genomen ton aanzien van militairen,
die in het belang van het onderhoud van hun
gezin hun in Duitschland gelegen land gaan
bewerken.
liegeerings-groentondrogery.
In verband mot de moeilijkheid oui zieli
van de noodigo grondstoffen te voorzien
heeft de directie der cacaofabriek „Do Valk"
Cfirma Bruyne en Raadsheer) to Weesp het
daarheen weten to leidon, dat de fabriek
voor oen ander dool wordt gebezigd. Dc fir
ma zfd zich gaan bezighouden met het dro
gen 7an regeerïngsgroenten. De fabriek zat
daarvoor spoedig dag en naclit moeten
vorken,
Aanyoer en distributie van bouwmaterialen.
By Kon. besluit is ingesteld een Rjjkscora-
mïssie in zake den aanvoer en de di'stributiG
van bouwmaterialen, met uitzondering van
ijzer, staal en hout.
In die commissie zijn benoemd: a. tot
voorzitter, de heer J. M. K. Pennink C.i.,
oud-directeur der gemeente-waterleiding fco
Amsterdam; b. tot lid en secretaris, de heer
J. Slicher, te Amsterdam; 0. tot leden o.m. de
heeren P. A. Wernink, directeur der N. V»
Werninka Betonfabriek- en H. C. M. Dolk.
directeur der N. V. „Schelpkalk", te Lei*
den.
De dagelijksciie behandeling van" do za-
zaken der commissie zal geschieden door
den voorzitter, cn den secretaris die het
advies der andere leden zullen vragen zoo
dikwijls zij dit noodig achten.
LIJST VAM ONBESTELBARE
BRIEVEN EN BRIEFKAARTEN, WAARVAN
DE AFZENDERS ONBEKEND ZIJN.
Terusonlvangen in. do lsto helft dor maand Maart
Binnenland, Brieven: Moj. Aronda, Leiden
J. G. G. Bast to, Nijmegen Mej. M. Bufct9r, zon
der pi. v. beat. Comm. v. h. 4e Keg. 2e Batfc.
4e Comp. Ie Dlv, Veldleger, Hazërswoudö A.
Coater, Oegstgceat MejC. t. Embden, Arnheip
letter H. W„ Den. lïaag v. neyningen, Lei-
muiden C. v. d. Hoorn, Ter-Aar De Jong.
Botterdam J, Kriek, Amsterdam Mej. 6.
Mayer, Aruhem Mïlo M. Mare, Amsterdam
Mevr. v. P.ooy .Hoymans, Waalwijk 3Iej. L, Tie-
lemans, Leiden L. v. Wolverhorst. Leiden.
Briefkaart en: J. v. Hago, Dirk3land
Moj. Sr"Hoorn, Zaandam Mej. C, do Koning
Cans, Den Haag B. F.emmers, Amsterdam
Mej. M. Scheffer. Botterdam P. Smit, Den Haag
Mej, J. Winkes, Den Haag W. J. Waezer.
Nijmegen Zeven etuke zonder adres.
Buitenland. Brio ven: Frau Ernst Hof er. Baden,
NOTA. Aanbevolen wordt om het ndrea van
den afzender op de brioven cn briefkaarten ta
vermoldon; opdat deze bij onbeatolbaarheid kun
nen worden teruggegoven. Voorts ia het gowonscht
alle per post to verzonden stukken steeds van ©en
volledig adres straatnaam - en huisnummer
t© voorzien.
Peulvruchten,
Mrjnheer de Redacteur!
Inzendster L. E. Z. van het tweede stukje
„Peulvruchten" zegt, dat men do Regec-
ringsbooneu eenige uren vóór men ze eten
wil, op het vuur moet zetten en ze een paar
uren moet laten koken. Is dat samen min
der dan 4 uur, zooals ik schreef? Schrijfster
I zal goed doen eens in de leer te gaan bg
j een bekwame huisvrouw; die za! haar ver
tellen, dat goede boonen, onafhankelijk van
de hoeveelheid, nooit moer dan één uur ko
ken. Hoelang z(j vóór het koken te vuur
staan, hangt van de hoeveelheid af. Misschien
heeft schrijfster nimmer goede boonen toe
bereid, of wel heeft zjj een maag als de kip
pen, die met succes zelfs kiezel verorberen,
j Wat nu de vinnige zinsnede betreft van het.
I volk warm te willen maken, zij geantwoord,
dat dit geenszins mijn bedoeling is, wel om
de ondeugdelijkheid Van de peulvruchten on
der do aandacht te brengen van de heeren
door wier tusschenkomst ze worden ver
strekt, maar door wie ze misschien niet wor-
I den gegeten. Het is wel interessant, dat in
j hetzelfde nummer van de krant, waarin L.
E. Z. de peulvruchten aanprijst, wordt be-
i richt, dat een Kamerlid een 'demonstratie
van eenige Regeeringsartikelcn heeft ge-
houden (waarbij ook peulvruchten waren)
met het doel om „de afschuwelijk slechte
kwaliteit te doea uitkomen." Zou bedoeld»
heer mijn ingezonden stukje gelezen heb
ben? En dan, petroleum inplaats van gas!
Had ik te maar!
Met dank voor de plaatsing,
UEd. Dn.,
V. d. Cr.
Roman Baar het Duitsch van
DORA DUNCKER.
2)
Dio her els jagen iemand dc patiënten
ir.aar weg. Zoodra jij met de lijsten klaar bent,
moeten wij dadelijk een prospectus met matige
prijzen verzenden. De gchcelc wereld door zijn
beroemde menschen gewend, dat ifiön hun te
gemoet komt. Bovendien moeten er meer ver
makelijkheden op touw gezet worden. Een paar
maal in de week totpieelvoorstollingen, wat mij
betreft in den Kygiëa-tempei, openluchtspelen,
tuinfeesten, bcrgverlichtingen, vuurwerk, kort
om: iets bijzónders, uat het publiek in span
ning houdt en de curatoren imponeert."
Stilifried had zich geheel buiten adem ge
praat.
Juffrouw Amalie klopte hom bezorgd op don.
rug.
„Wat windt jij jc op' arm Fritsjol Alsof zoo'n
,u its tekende dokter als jij zulke kunstgrepen
noodig had."
„De geest van dcu tijd," zei Stillfried schou
derophalend.
Juffrouw Amalie zuchtte hoorbaar on wierp
Vlen jongen Radtke een van haar in bet lot be
rustende blikken toe, waarna zij het blad, waar
op do spijzen nauwelijks waren aangeroerd, ter
zijde zette en zacht do kamer uitging.
Toen de boeren alleen waren, stak Slillfried
oóri sigaret op, een „Bloem Pacha", van tien
pfennig-hel etuk, en vlijde zich behaaglijk in
Lu b érsioel. Er lag nu een zei f vol da ne glim-.
lach op zijn knap gezicht, waarvan plotseling
allo bezorgdheid was verdwenen.
„Wol, Radtke een sigaret bied ik je niet
aan, ik weet, dat jij overdag nooit rookthoe
bevallen je mijn nieuwe denkbeelden?"
„Niet kwaad, doktor. Maar de jonge mail
aarzelclö bevangen „ik vrees, dat zij veel
geld zullen verslinden."
Er ontstond voor een paar oogenbükkeiv een
onbohaaglijko pauze.
„Ja, als jij terugkrabbelt, Radtke
Het jongmensclr word vuurrood.
„Hoe kan u ook maar meonon, dokter
„Nu goud.'goed, beste Paul. Wij zijo, dunkt
me, dus voor zoover in het rciue. Maak nu al
lereerst de bewuste lijsten ia orde en denk voor
al om actueele beroemdheden. Jo begrijpt, mo
dern, tip top. En jo telefoneert aan Korb, dat
ik hem vanavond verwacht. Ik zal hem wegens
Lanka zóó tor degc onder handen nemen, dat hij
een extra mooi artikeltje voor ons zal samen
flansen. Overigens zal ik eens bedenken, wat er
nog over is aan excellente persoonlijke relaties
uit mijn Beilijnschcn tijd."
Radtke was aarzelend opgestaan.
„Juffrouw Kleemann zou u gaarne willen
spreken over mevrouw Slenlin dio dame
voelt zich weer zeer zwak."
„Dat hoeft den tijd," antwoordde Stillfried
ongeduldig. „Juffrouw Kleomann, anders zoo'n
verstandige vrouw, moost toch eindelijk weten,
dat ik niets zoo onaangenaam vind, als over
kwalen te lioorcn."
„En dan Radtkc's knap gebruind gezicht
'was weer door een blos gekleurd; dó jonge man
streed blijkbaar mol eeu niet gemakkelijk te no
men besluit.
„Ik wou alleen nog vragen
hebben^ geen tijd te verliezen, waarde
Radtke. Mijn toestand wordt critiok. Vergeet
Lauka niet
„Neon, zeker niet maar
Stillfried trok ziju wenkbrauwen samen.
„Toch niet weer de oude geschiedenis?"
„Ja, toch wel, doktor," zei Radtke nu op on
gewoon vasten toon, „Ik heb het juffrouw Marie
beloofd."
„Je moest uw invloed neen, zeg maar
niets^ het is zoo, mijnhoor Radtke beter ge
bruiken dan het meisje in haar onverslandigo
on kinderachtige wenschon to sterken."
Het jongmensch was zeer ernstig geworden.
Bescheiden, maar beslist zei hij:
„U kan hot onmogelijk kinderachtig en on
verstandig vinden, dokter, als een dochter zich
bezorgd over liaJt vader maakt, on hem gaarne
zou willen helpen."
Slillfried had zich met een beweging van
weerzin afgewond. Hij antwoordde niets.
„U sprak er van, doktor, do kunst en do kun
stenaars hier op Wolkenstcin-to brongen dat
zou een goede gelegenheid wezon voor uw broe
der, Marietjo'shij verbeterdo zich ver
logen „do vader van juffrouw Mario hier
heen to laten komen."
Stillfried keerde zich haastigs om.
„Höo komt u daarbij? Dat zal in geen geval
gebeuren
„De heer Richard Stillfried was, zooals ik ruij
heb laten vertellen een groot tooneelspelcr."
„V/as! Ja, „maar is dat niet meer; hij is uit
de mode, verouderd. Zulke lui kan men niet ge
bruiken als men een inrichting in dc hoogte wil
brengen. Om medelijden te betoonen, moet men
eerst zelf het ergste te -boven ziju. Zeg mijn
nicht dat, mijnheer Radtke, en ook verzoek ik
Marie dringend, niet weer met die' oude geschie
denis bij mij aan te komen. Ik heb mijn broeder 'n
dochter afgenomen; meer kan ik niet voor hem
doen. Dat hij bovendien nog vijf kinderon liecft
te vorzorgen, is niet mijn schuld."
Radtke wou iets antwoorden, maar hij be
dwong zich en maakte rechtsomkeert, ten cindó
zijn gewaarwordingen niet te verraden.
„Jo behoeft mij daarom niet voor een on-
mcnscli to houden, Radtke!" riep Siillfriod hem
na. „Gharitó biea ordonnée commonce par soi-
mOme." Dat is een zeer goede stelregel."
Toen Radtko Vertrokken was, sprong Slill
fried op on duwde het raam weer open, dat hij
even te voren had gesloten. Het was inlusschcn
zeer warm geworden.
Terwijl hij hot hoofd naar buiten stak, zag hij,
dat juffrouw Kleemann nog steeds in het prieel
zat te werken.
„Als ik zoo rustig had gewerkt!" dacht hij.on
floot tusschen zijn tanden.
Een wonderlijk wezen, die Gertrude Klee
mann!
Tot dusver was hij nog niet recht wijs "it
haar geworden, ofschoon zij sinds begin Mei in
Wolkenslein ca wekenlang zijn eeiiigc patiënte
was geweest.
Zij was wegens een onbeduidend zenuwlijden
gekomen, dat zeer spoedig bleek overwonnen te
zijn; maar zij dacht ook nu nog niet aan vcr-
-trekken on Stillfried wachtte zich wel daarover
tö spreken. Niot alleen, dat zij, zoo ook al niet
de duurste, dan toch do kamers in huis bewoon
de, dio het mooist waren gelegen, en zeer boog
pensiongold betaalde, zij maakte zich ook
nuttig waar zij rnaar kon en nam Stillfried-.hot.
grootste deel der verzorging van de enkele pa
tiënten, die cr waren, uit handen.
Menigmaal ergerde hij zich geducht over de
-kalme, zekere manier, waarmede juffrouw Klee
mann aomraigo gevallen placht te beoordeelen.
Hij sprak haar alleen tegen om haar geen ge
lijk le moeten geven.
Zij was oogenschijnlijk ergens op de een o£
andero wijzo iu de gelegenheid geweest mot
zieken om. te gaan; misschien had zij zelfs een
practischen cursus in de ziekenverpleging door
gemaakt.
Een andere maal steldé hij haar hulp op prijs
cn liet hij haar naar eigen goeddunken hande
len.
Ofschoon Gc-rlrude Kleemann geen schoon
heid was, maar slechls een zeer aantrekkelijke,
innemende verschijning, met een slank, elas
tisch figuur en mooi blond haar,-mocht Slill
fried haar in den grond van zijn hart graag lij
den, ofschoon hij zichzelf die vriéndelijke ge*
zindheid niet wilde bekennen.
Haar grondigheid in alle zaken vond hij pe
dant en burgerlijk, haai veelomvattende- ken*
nis, die zij zich als dochter van een ouden, be
kenden geleerdo had eigen gemaakt, oordeelde
hij totaal overbodigen ballast ^oor een vrouw,
dio ia de cersto plaats mooi en beminnelijk
moest wezen, wanneer zij niet juist toevallig ais
genie op dc wereld was gekomen.
Als het voortdurend bezig-zijn met zichzelf cn
do onbevredigende opkomst van zijn sanatorium
hem claarloc tijd liet, beredeneerde hij wel tien
maal op een dag, dat wil zeggen, telkenmalo al3
Gertrude Kleemann hom in den weg liep, dat zij
eigenlijk alles miste, wat do vrouw in zijn oogen
beminnenswaard'maakte: dat schitterende, prik
kelende, belooverendo, dat niet te beschrijven'
iels, hetwelk zoowel de zinngn als hel verstand
boeit.
Eens had hij veel van een meisje 'gehouden,-
dat al dio eigenschappen en nog velo meer ia
zich verccnigde,- totdat cr plotseling iets tus-
schcnbcide was gekomen. Stillfried maakte eeui
haastige, heftige beweging. Weg daarmee!
(Wordt vcrvolgd)V
