No. 17507.
LEIDSCH DAGBLAD, Vrijdag 23 Maart.
Tweede Blad. Anno 1917.
Tweede Kamer.
De Revolutie in Rusland.
üe [yröiieesciie Ösriog.
Gemengd Nieuws,
5n£!8zonö!en
Zitting van gisteren.
INDISCHE BEGROOTINO.
Bij de afdeeliug Oorlog vraagt de hoor
ELAND inlichtingen over de kwestie der
vliegtuigen. Ligt do schuld bij de commissie
in Amerika of bij hen, die do vliegtuigen
in Indie hebben opgetuigd?
De MINISTER zal omtrent do opmer
kingen van don heer Koster inlichtingen
inwinnen. Wat de vliegtuigen betreft, spr.'s
indruk i3, dat de motoren gebreken had
den, omdat zij binnen den garantietermijn
werden teruggezonden.
Bij do afdooling Marine bepleit de heer
HUG ENHOLTZ positieverbetering voor
hot personeel beneden den rang van offi
cier. Ook bespreekt hij dc kwestie van het
hospita-al te Soerabaja. Spr. vraagt oen
afdoendo verklaring van don Minister en
zal anders een beslissing van de Kamer uit
lokken.
De heer DUYMAER VAN TWIST be
spreekt dc grieven betreffende achteruit
zetting van den oud-gezagvoerder Poort
man, die, toen hij oen jaar verlof naar
Ei.'opa aanvroeg, eenvoudig werd ontsla
gen.
De hoer DE MEESTER sluit zich aun
bij den heer Hugenholtz i. z. het hospitaal.
Waarom is daarvoor geen post op de be
grooting gebracht? vraagt spr. Do toestan
den aldaar behoeven dringend verbetering
cv heerecht een luizenplaag. Voorts dringt
hij aan op oen mobilisatie-toelage voor het
marine-personeol.
De MINISTER VAN KOLONIËN zal 't
geval van den oud-gezagvoerder in ernsti
ge ov wweging nemen. Het hospitaal is
door behoprlijko verbetering «wel te ma
ken tot beantwoordend aan het doel, in-
tusschcn zal spr. aanbouw van een geheel
nieuw hospitaal overwegen.
De MINISTER VAN MARINE betoogt,
dat de bezoldiging der onderofficieren in
het Indische leger voldoende is. Uit de ver
hooging van den post voor verbetering der
officicrssalarissen valt niet te coneludee-
Ten, dat de ondcroff.- traktementen ver
betering behoeven.
De hoer HUGENHOLTZ repliceert on
dient do volgende motie inDo Kamer,
van oordeel, dal ingrijpondc verbeteringen
moeten worden aangebracht in de genees
kundige .verpleging der militairen te Soe
rabaja, gaat over tot tic ordo van den dag.
Do MINISTER zal zich tegen dc motie
niet verzetten, waarna de motie z h. st.
wordt aangenomen.
Bij de- onderaf, personeel van den hydro-
graphischön dienst wijst de heer JANSEN
op den achterstand bij do hydrographische
ppmetingen in Indie
De MINISTEI? zegt, dat deze kwestie
onder de oogen wordt, gezien en maatrege
len beraamd.
Hot wetsontwerp Uifgaven in Nod.-Indie
wordt z. h. st. aangenomen.
Bij het w. o. Uitgaven in Nederland
spreekt de heer DE MEESTER over nn-
derafd. eeredionst en mankt een opmerking
over vereffening van gelden uitgegeven
voor ambtenaren.
De MINISTER betoogt, dat niet op de
suppl. begrooting daarmee gewacht kon
worden. Verschillende ambtenaren^ dio op
reis zijn en ergens schipbreuk leden, moes
ten worden geholpen.
Bij onderafd. 46 spreekt de lieer EERD-
MANS over de opleiding der geneeskun
digen ip de tropische ziekten cn vraagt
subsidie voor den desbetreffenden cursus
te Leiden.
De MINISTER verdedigt do vestiging
van den leergang in een groote havenplaats
met bet oog op de scheepshygiëne, In Lei
don heeft men geen tropenhygiëiusten uit
ervaring. Spr. ziet geen aanleiding om
van do tot dusver gevólgde gedragslijn af
te wijken. I
Dc heer HEER-ES merkt op, dat,, als het
instituut te Leiden evenals dat. te Amster
dam word gesubsidieerd, ook daar wel ge
heel deskundigen aan zoudcji zijn te ver
binden. Er is hier een onbillijkheid, welke
dient, uit den .weg te word« geruimd,
meent spr.
De Ji-er EER DM AN S repliceert, waar
na de MINISTER nog kort antwoordt.
Bij de af deeling Marino spreekt de heer
BI' i!ON VAN IJSSELMONDE en be
toogt. dat de verdediging van Indië een
plicht is tegenover de inlandscho bevol
king Een ontkrzecbasis is noodzakelijk,
evenals liet maken van steunpunten. Niet
minder belangrijk is de pcrsoneeel-kwestie.
Spr. rdedigt den aanbouw van torpedo-
booten en mijucnleggers en dringt aan op
den houw van Rijkswerven.
De MINISTER zegt, dat het bouwen va t
slagschepen inderdaad kostbaar is, muir
tevens gcwcnscht. Men vergete met, dat
ook do l.n delsoorlog moet kunnen worden
gevoerd <n daarvoor />jn kruisers onmis
baar
Dc bc r L IC HON VAN IJSSEU.MONDE
verderiigt nog zijn amendomonr den desbe-
I •eironde n post met f 500.000 te vormtndc-
rj:j ten einde geen depotschepen aan te
bo'.iw cn
Hierna wordt dc vergadering verdaagd
tot A rijdagmorgen halftwaalf.
Miljoekof vertelt aan een correspondent
van dó Daily Tel." dat de zaken goed
gaan cn men al heel spoedig aan don mou
wen toestand gewoon raakt
Het. is nu nog te vroog om te spreken
over dc uitwerking der revolutie op de bui-
tcnlandschè politiek van Rusland, maar
Miljoekof herhaalde zijn overtuiging, dat
Rusland sterker is dan ooit.
Over wijzigingen in de politiek ten aan
zien van Polen is na don afstand van den
tsaar nog geen beslissing genomen
De belofte van een vrij, hereenigd Polen
onder den seopter van den Russischen tsaar
vereischt nu natuurlijk herziening, maar in
deze woelige dagen ia er nog geen tijd ge
weest om deze aangelegenheid te bespre
ken.
Miljoekof zeide, dat hij niet boducht
was ovor den raad van arbeidersafgevaar
digden. H' n vertegenwoordigers vinden
hun weg in de onderscheidene takken van
bestuur en het praktische werk zal de hef
tigheid van deze zeer stoere democraten
wol wat intoonien en hun inzicht verbroe
den.
De regeering is voornemens geld op te
nemen voor do oorlogvoering, en de voed
selvoorraden, die verborgen zijn en overal
in het land zijn opgetast in beslag te no
men.
Vast staat reeds, dat de vrouwen mee zul
len stemmen voor de constitueerende verga
deringen komt het vrouwenkies
recht als vanzelf sprekend.
Op verschillende plaatsen ;s de revolu-
tionnairo beweging in vollen gang.
Het Zwocdschc blad ,,Aftenposten" meldt
dat do toestand in Rusland nog lang niet
zuiver is, wijl men niet weet, wat het leger
zal doen. De Oostenrïjksche bladen hopen
op oen tegenrevolutie, want dan is Rus
land tijdelijk onschadelijk gemaakt. Mis
schien dat onder den indruk hiervan wel
wordt meegedeeld, dat die tegenrevolutie
bogonnen is cn dat dit het motief is voor
de gevangenneming van den tsaar. Op dc
overige Ententc-staten zou dit al merkbaar
zijn. Jamm*or, dat niet wordt gezegd op
welke wijze.
De „Times" verneemt echter, dat. het
nieuw?; van het front niet verontrustend is.
D.oemaleden treden overal in kazernes
voor soldaten op, om den strijders voor het
vaderland den toestand duidelijk te ma
ken.
De socialistische revolutionnairen laten
het er niet bij zitten. Weder zijn ze in een
scherp gesteld manifest, onderteekend door
Tsjciaze en Tsjenkeli, tegen de voorloopigo
regeoring tc veldo getrokken. Ze houden
er dc arbeider in voor dat ze weer bedro
gen zijn. Ook wekken ze op tot voortzetting
en het beginnen van staking in de oorlogs
bedrijven, zich niet door beffiften te laten
overreden en onmiddellijke vredesonder
handelingen te cischon.
Dit socialistisch manifest is uitgevaar
digd na een vergaderingin het Taurische
palcis (het Dopma-gebouw) van arbeiders-
vertegenwoordigers en soldaten.
De leden der voorloopigo regcering,
o.w. prins Lwof cn Miljoekof, die op do
noodzakelijkheid om den oorlog voort te
zetten, wilden wijzen, werden uitgejouwd.
-Do „Lek. Anz." verneemt nog, dat Za
terdag van do vorigo week socialistische
volksmassa's heb Doemagebouw hebben bo-
logerd. .Slechts met, moeite kon dit door
dosoldaten worden verd 'dlgd. Vooral
kantte men zich tegen do benoeming van
grootvorst Nicolans tot opperbevcjjiebber.
Do leden der voorloopigo regecring konden
slechts in gepantserde auto's over straat
gaan.
Dc „Lok Anz." weet ook te vertel! m,
dat niemand weet-, waar grootvorst Nico-
laas is en dat de regeering vreest, dat li ij
haar nieuwe moeilijkheden in den weg 'zal
leggen.
Zooals eenorzijds de toestand wel wat to
mooi zal worden geschetst, zal men ander
zijds ter geruststelling van de eigen bevol
king iu deze dagen, nu 't op de fronten
minder fortuinlijk gaat. dc toestand in Rus
land wel wat zwarter afschilderen.
De t-aar is thans op Tsarkojc Solo aan
gekomen. waar ook zijn vrouw en kinderen
zijn. Uitgezonderd prinses Marie lijden
de/.c laatst en allen aan mazelen cn dc toe
stand van Tatiana moet nogal ernstig zijn.
In het. Engclsche Lagerhuis is ook dc
Russische revolutie besproken. Minister
Bonar Law heeft, bij dc indiening van oen
motie, strekkende om aa^i. het Russische
volk een broed.i rgroet te zenden cn harte
lijke gelukwenschen aan te bieden wegens
de vestiging van vrije staatsinstellingen,
verklaard, dat do gebeurtenissen in Rus
land elkaar met zoo. verbluffende snelheid
waren opgevolgd in deze laatste dertien
dagen, dat zij de aandacht, van dc geheele
wereld hadden getrokken, zelfs te midden
van de grooto beroering, nog nooi^ooor
menschen op aarde veroorzaakt Wat in
Rusland was geschied, herinnerde ons aan
de eerste dagen van de Fransclie Revolu
tie. Het was nog te vroeg om te Verkla
ren, dat in Rusland alle gevaar voorbij
was, maar het was niet te vroeg voor do
„moedor der parlementen" om een groet
te zenden aan het parlement van het geal
lieerde land, en aan de rogeering, die zich
daar had gevórmd, on die verklaard had,
voornemens tc zijn den oorlog tot een zege
vierend eind te brengen.
In zjjn verdere rede sprak Bonar Law
nog zijn medelijden uit met den tsaar, die
drie jaar lang Engelands trouwe bondgenoot
was geweest, maar voor wiens schouders
de hem door zijn geboorte opgelegde taak
te zwaar was. In dezen oorlog, waarin het
gaat om den strijd voor de vrije staats
instellingen, heeft liet militair despotisme
liet niet kunnen houden.
Na Bonar Law hield Asquith een door
toejuichingen onderbroken rede, waarin hij
zich bij de regeering aansloot Hij xeide o.m.:
„Elke slag, door de geallieerden in dezen
oorlog toegebracht, was gericht tegen het
plan onzer vijahden om een internationale
autocratie te stichten; elke slag is uitge
deeld ten behoeve van de vrijheid dor vol-
zoo klein als groot."
Onder luide toejuichingen en geestdrift
is daarop de motie aangenomen.
Wilson heeft nog al verwachtingen van
de resolutie. Hij hoopt maar, dat hierdoor
de mogelijkheid op de verwezenlijking van
den Vredebond toeneemt. Maar onderwijl
wordt in zijn land grooter het aantak dier
genen, die hem te laks vinden -in zijn hou
ding jegens Duitschland.
Vrijheid voor Fiulaud.
Het „Berl. Tagebl." verneemt uit Stock
holm, dat voor Finland het volgende ma
nifest is afgekondigd:
„Op grond van de macht, waarmee wg
zijn bekleed, bevestigen wij nogmaals de vrij
heid van godsdienst, de organieke wetten,
rechten en priviléges, die de inwoners ran
Finland krachtens de Finsche grondwet ge
nieten. Wij beloven, ze ongerept te zullen
laten.
Van nu af aan zijn opgeheven: le liet
manifest van den tsaar van 15 Febr. 1889;
2e het protocol van den ministerraad van
8 Juni 1908, aangaande het toetsingsrecht
van Finsche aangelegenheden; 3e de wet.en,
die zonder toestemming van den Finschen
Landdag, op 31 Juni 1910 zijn uitgevaar
digd, alsmede de verordening, die op grond
daarvan zijn uitge\aardigd.
-Wij beschikken, dat na den oorlog de oekas
van 2 Juni 1904, die handelt over de veld
en vestingtroepen in Finland, a'smede in
het algemeen alle verordeningen, d'e tijdens
den oorlog fcijn uitgevaardigd en in tegen
spraak zgn met de Finsche wetten, wor
den opgeheven.
Verder 'beschikken wij de opheffing der
verordening van 13 Juni 1890 over de Fin
sche post, en dc voorkopige verordening
van 30 Sept. 1909 over de controle van het
ministerie van spoorwegen over de Finsche
sporen.
Wij bevelen een onverwijlde politieke en
godsdienstige amnestie, vrij'atin? van poli
tieke gevangenen on vrijheid voor de ban
nelingen en vluchtelingen, om naar hun lend
terug te keeren.
Wij gelasten zoo spoedig mogelijk den Land-
flag bijeen te roepen, waaraan een ontwerp
van een nieuw politiek bewind zal worden
voorgelegd. Ook dient do Landdag, de wet
ten, die de ontwikkeling der staatsinrich
ting van Finland betreffen, aan een voorbe
reidend onderzoek te onderwerpen.
Deze voorstellen zullen de rechten van
den Landdag, aangaande de ontvangsten en
uitgaven yan de staatska.?, alsmede het oude
recht van het Finsche volk, om de in- en
uitvoerrechten vast te stellen bevestigen en
uitbreiden.
Ten slotte is het onze wensch, dat de
wetten; die de Land-dag aanneemt zoo spoe
dig mogelijk in werking treden. De Landdag
zal ook beraadslagen over een wets-niwerp,
dat hem het recht geeft, de door de le
den <ler Finsche regeering uitgevaardigde
verordeningen te controleeren. zromede over
wetten aangaande het hooggerechtshof, de
onafhankelijkheid en vrijheid der pers en dc
vrijheid van verc-eniging en vergadering."
De nlgeiHcene toestand.
Op het westelijk front belemmeren wind
en sneeüvvbuien de operaties. Dit is mode
:en oi'v: -.-ik van de geringere Snelheid van
den opxnarscli. Toch bieden de
Duitschers meer tegen-
stand. Waaruit zou kunnen worden
opgemaakt, dat ze de linie Kome-rijk—St.
Quant-in— La Fère— Laon willen vasthou
den. Een EngeLch bericht uit het hoofd
kwartier vertelt, dat tusschen Atreoht cn
Utres, welke laatste plaats door een rcck3
sterke, pariten wordt verdedigd, krachtig
weerstand bieden en dat ze tusschen
Ytres cn Croisilels een recks ersterkingen
bezetten. Deze Engclsche tij ling wil ook
vaststellen, dat de Duitsohers hun terug
tocht tijdelijk moeten staken om de levens
middelen voorziening der troepen wat in
orde te brengen, want daarmee was het
niet gunstig gesteld.
Ook Fransclie berichten spreken'van ver
woede tegenaanvallen der Duitschers om
den oostelijken oever van het St. Quentin
kanaal weer in bezit tc krijgen. De Duit
schers zijn hier echter van verschillende
punten verdreven. Ten noorden van Sois-
sons-zijn de Fransnhcn ook weer vooruit
gekomen.
Het bevrijde gebied wordt steeds grooter.
't Is nu al meer dan een tiende van het
bezette Fransohc gebied, dat bevrijd is,
n.l. 2210 vierkante kilometer van de 20.930
waar zich Duitschers bevinden. Dit gebied
omvat 352 gemeenten met 192.000 inwo
ners.
De „Manchester Guardian" spreekt de
meening uit,dat de Ncderlandsohe pers
verkeerd doet, als zij de geruchten uit
Berlijn jsslooft, volgens hetwelk Hinden
burg een tweede. Tannenberg in het westen
voorbereidt. Er zijn daar geen vleugels.
Hindenburg zou flanken moeten maken,
voor hij die kan omvatten. Het- blad vindt
het verdacht, dat Duitsche telegrammen
zoo vrij uit over het onderwerp spreken,
en is van meening, dat dc Duitschers de
linie willen verkorten, om divisies voor een
groot offensief elders vrij te krijgen.
In dezon geest vinden we meer uitlatin
gen in de Engclsche pers en daarbij ook
weer de opirrie verkondigd, dat verder te
rugtrekken der Duitschers te verwach
ten is.
De „Times" schrijft, dat yncn den in
druk heeft, dat de Duitschers doende zijn
met een veel omvangrijker terugtocht dan
men meende. De lijn van het kanaal St.
Quenbin is al niei erg goed, maar er ligt
niets beters achter voor men de noorde
lijke grens van Frankrijk nadert. Zoo-
do einde veronderstelt men zelfs, «dot de
Duitsche legers zicli. spoedig «op een linie
zullen bevinden, die dicht langs de Fran-
sche grens lóópt u Rijssel over Valen
ciennes naar Hipson -n Mézrircs en daarna
langs de Maas naar Verdun. Zulk een uit
gebreide beweging zou beteekenen. dat dc
Duitschers bijna het. geheele bezette ge
bied in Frankrijk zullen ontruimen, be
halve het ijzerertsgebied \an Fransch-
Lotliaringen. Het blad schrijft verder:
Wat echter ook de plannen van den vij
and mogen zijn, het. Duitsche vermoeden
dat Hindenburg een nieuwe slag van Tan-
npnberg in den zin heeft, is onzin, evenals
de vrees van sledht in gelichte menschen in
Engeland, dot de Duitschers ons in een
val lokken. Waar zijn aan het westelijke
front terreinen, gelijkende op de Masocri-
sche meren on moerassen, te midden waar
van Hindenburg de eenige overwinning
behaald heeft?
Over de verwoestingen vernemen we na
der. dat do Duitschers hun. takt'ek blijven
volhouden. Van Duitsche zjjda komt thans
een tegenspraak van het vergiftigen der
putten. Ze zijn alleen onbruikbaar gemaakt.
De geheele Amerikaansche pers consta
teert, dat de -Duitschers' terugtrekken, om
dat zij niets anders kunnen.
De militaire deskundigen wijzen er op,
dat de verkorting van het Lont door de
Duitschers ook een verkorting van het
F ra nsch-Br i t o k e front beteekent, hetgeen
een Iron taan val vergemakkelijkt,- wijl daar
voor dan minder menschen en materiaal noo-
dig zijn.
Vol:,ens een Exchange-'.elegram uit N-w-
York van Woensdag verneem-, de Trib ne"
uit Washington, dat de vertraging in het
antwoord op de Oostenrïjksche duikbootnota
het gevolg is van het uitwerken van een
plan voor een afzonderlijken vrede tusschen
Oostenrijk-Hongarije en de Entente. Men ver-
noemt dat de grondslag gelegd is voor een
overeenkomst over deze kwestie. De gele
genheid om 0 o s t e n r ij k van Duits ch-
'1 a n d los te maken is, zoo gelooft men,
uitstekend. De omwenteling in Ru hndh eft
een ernstigen terugslag gehad -op de Ger-
maansche keizerrijken. De greep van de
Hohenzollerns wordt zwakker. Daarom is het
in Oostenrijlc's belang om uit den oorlog
te gaan, voor het in de ineenstorting van
DuitSchland wordt meegesleept.
Er gebeurt overigens weinig op de fron
ten. De Duitschers hopen er maar op, dat
de gebeurtenissen in Rusland a.breuk zullen
doen aan de werkzaamheid der Russische
legers.
De Engelschen verdiepen zich weer in de
waarde van den duikbootoorlog. Ar
chibald Huid schrijft, dat het Duitsche plan
van een korten en triomfantelijken ze:roo-
vèrsveldtochtgeheel mislukt is. De oecono-
mische toestand van Engeland is daarvoor
het beste bewijs.
Hij heeft de jongste Duitsche medede
lingen over de resultaten, die zij op zee heb
ben bereikt, geilen. Zij zijn wanhopig mis,
en enkel maar uit den duim gezogen met
het oogmerk, diegenen te misleiden, die van
deze bandelooze actie een spoedigen vrede
verwachten. Zelfs indien de Duitschers even
veel kwaad zouden kunnen blijven doen ge
durende de komende drie kwartalen, als zij
gedaan hebben in de eerste weken ven do
duikboot-campagne, toen zij met hun
max.mum-aantal öuikSooten wc: ken zou
nog het nettoverlies aan tonnenmaat niet,
van dien aard zijn, dat het de voorzetting
van den oorlog door ons zou bemoeilijken.
Ecu der mefst typische per-
soncn zoo schrijft men uit Spijk aan „Dc
Golderl." gaat ons metterwoon •verla
ten. Wilson, een neger, geboren op rie Ber
muda-eilanden, kwam met oen pioegkolen-
dragers vóór eenige jaren op het Spijk.
Het. beviel liem daar zoo goed, dat hij vast
werk zocht en vond op* dc Hoilandsch-
Duitsehc steenfabriek: Nu gaat hij met zijn
vroegoren baas. Versteeg, naar de fabrie
ken tier firma Van Wijk, iu Hetcrcn. Deze
zvyarto werkman kan zijn blanken lotge
noot en steeds 'als -voorbeeld gesteld worden
van trouwe plichtsbetrachting.
Eenaaiigcnamevonds t. E e n
bewoner van dc Ridderstraat, te Hat tem,
zoo meldt do ,,Zw. Ot.", had in zijn berg-
plar'is een zeer zwaren steen, die, volgons
zijïi horinnering, nog nooit van plaats ver
anderd wasthans zou het geschieden,
daar men den steen wilde wegnomen. Na
veel moeite gelukte het den steen te ver
wijderen men dcijd een ontdekking, die
den eigenaar der bergplaats deed water
tanden. Na het verwijderen van den steen
zag men oen kelderopening, daarin afge
daald, voor oover mogelijk ble k, dat dc
kelder nagenoeg geheel met kalk ivao ge
vuld, welke daar dus al jaren verborgen
was gebleven Een aardig voordeeltje in
dezen tijd!
W i j v e r n e ni o n, dat h c t L e g e r
des' Heils zijn jaarlijlcselie Week van Zelf
verloochening begint Zaterdag 24 Maart'.
Zooals bekend is, komen de Heilsolda
ten hoofdzakelijk voort uit de- arbeiders
klassen, en-zijn zij dus menschen, wier ver
diensten niet zoo ruim zijn. dat rij zelf veel
kunnen bijdragen tot uitbreiding van lm i
werk. Zij hebben daarom een week in 't
jaar vastgesteld, -waarin zij zich een of
andere zaak ontzeggen, om ract het aldus
bespaarde geld hun werk te helpen uit-
.breidon. De lielR van het gold, dat in deze
Week bijeengebracht wordt, komt. ten bate
van het werk in het eigen Innd, terwijl do
andere helft wordt besteed voor den zich
steeds uitbrcidenden Zendingsarbeid in
Indië, China, Japan. Korea, Afrika, enz.
Dit jaar hoeft men nog een bijzonder
doel, om daarvoor een deel der opbrengst
van de Weck te besteden, en wel dc op
richting Van een tehuis voor behoeftige
ouden van dagen, dat den naam van
„A\ondstond-tehuis". 'al dragen.
E e n c r f c n i sk \v c s t i e «S e dc rt
enkele weken houdt tc Zwartsluis een
erfeniskwestie de gemoederen in «spanning.
Ongeveer een maand geleden overleed
mej. G. Huisman. Bij opening van bet
testament bleek zij haar.geheele vermogen,
behaLve een legaat van f r>00, te hebben
nagelaten aan de Ned -Herv. schoof aldaar
Toen deze de nalatenschap wilde aanvaar
den, ontving het bestuur oen schrijven van
ds. J. Luuriug, tc Gorinchem, vroeger te
Zwartsluis, dat. men alvorens hiertoe over
te gaan, eerst eens moet Uvken. in een be
paalde kast op een ber aaide plaats. Men
deed hot en vond aldaar een eigenhandig
schrijven van erflaatster, waarin zij allo
lijf* en linnengoedoren, goud, zilver, ju-
weelen en oud porselein naliet aan de
kinderen van ds. L., die indertijd veel
propaganda heeft gemaakt voor do bijzon
dere school. Na enkele dagen kwam hij
zijn deel in ontvangst nemen.
Het onthaal was verre van hartelijk
in een onderhoud met het schoolbestuur,
waarin hem het vuur zeer na aan do sche
nen word gelegd, legde hij do verklaring
af van do drfenis af te zien, onder voor
waarde, dat de familie gelegenheid zou
worden gegeven het goud en zilver, enz.
(allemaal familiestukken) tegen taxatie
waarde over te nemen. Zulks geschiedde
en reeds gingen enkele stukkon in handen
der familie over.
Men dacht, dat hiermede doze onver
kwikkelijke geschiedonis een einde had
genomen, doch enkele dagen later kreeg
het bestuur een uitnoódiging om voor den
Kantonrechter te verschijnen, bij wien ds.
L. zijn zaak aanhangig had gemaakt, ter
wijl het reeds verkochte weer moest wor
den teruggegeven. (,,Zw. Ct.")
In de tram Leiden-Katwijk.
Mijnheer de Redacteur
De heer F. v d. Bergh, kunstschilder te
Katwijk (Rijn), dio dagelijks per tram van
Katwijk naar Leiden reist, hoeft gelijk,
waar hij in Uw blad zegt, dat do atmosfeer
in do wagens der Noord-Zuid-Holl. Tram
weg-Mij. dikwijls te wenschen overlaat.
Of dit echter de gevreesde ziekte van
nekkramp ten gevolge kan hebben, zou ik,
geen deskundige zijnde, niet gaarno
onderschrijven. Wel heb ik eens gehoord,
dat nekkramp juist het gevolg zou zijn van
koude, vocht t-n ontberingen. Doch 't is
beter, dit dc medici te laten uitmaken.
Ook ik reis gedurende oen jaar sc'qj^r
dagelijks van Katwijk paar Leiden, vJPk
tweo tot drie lcecr per dag heen cn terug,
on^lcan in deze dus ook van eonige ervaring
spreken.
Vooreerst zegt de heer Van den Bergh,
dat de kleine raampjes in do wagens, die
nu vaak gesloten zijn, geregeld kunnen,
openblijven. Ik zou willen zeggen, dat dit
zeker, zonder eenig gevaar voor koudc-
vatten zelfs in 't hartje van den winter,
aan de gunstige windzijde geschieden kan.
Het ware m. i. goed, dat conducteurs der
trams geregeld voor het open houden dezer
raampjes zorgden. En nu ik toch over deze
tram aan 't schrijven ben geraakt, mag ik
er met uw goedvinden noe wel v-.l^ndo
aan toevoegen.
Er is, ook in dit blad over deze tram veel
goeds, maar vaak ook heel veel kwaafls
geschreven. Laat mij vooropstellen, dat ik
er in 't afgeloopen jaar veel meer
go eds dan kwaads van ondervonden heb.
Over 't algemeen vertrekken en arrivee-
ren de trams goed op tijd, het personeel
is niet, wat men noemt indringerig, maar
uiterst voorkomen! en gel reus i/, de vrg 9
ijn doorgaans keurig in orde dc bedie
ning laat niets te wenschen over.
Wat, het personeel betreft, zoo is 't rriij
zelfs dikwijls opgevallen, dat dit, zelfs voor
een minder beschaafd publiek en nret 't
minste voor de bandeloosheid der jeugd,
(waarvan de arme kerels dikwijls heel veel
te verduren hebben), een voorbeeldig gc-
dubl in acht neemt cu pas op het juiste en
besliste mom.en£ ingrijpt. Er is daar een
vr oor beeldig personeel, dat den.
duurtetoeslag dubbel on dwars verdient, en
waarvoor w ij, reizigers, gaarne
ons dubbeltje in o e r betalen.
Wel geef ik (om nog even lrij de behande
ling aen 't publiek tc blijven) toe, dat door
het groote verkeer dgr militairen soms de
wagens wat- al te volgepropt, worden en
waren de soldaten niet.zoo voorkomend om
op tc staan zelfs menige dame zou zich
met een staanplaats je moeten tevreden
stellen. Doch ware dit niet te verhelpen
door nog wat meer extra militaire trams te
laten rijden? Vooral met 't oog op het aan
staand- seizoen zou dit ten sterkste zijn aan
Ie raden.
Mr t dank voor de verleende ruimte,
A. EELLENAERS.
„Huize Molenweg" Katwijk (Rijn).
Peulvruchten.
Mijnheer de Redacteur 1
Scd- it 12 Dcc. l*eb ik tweemaal een kaart
en in de laatste weken een paar bons»voor
peulvrucht a ontvangen daarop zijn in
al dien tijd. vier keer eenige onsen ver
krijgbanr geweest-. Boonen één keer (mijn
gezin telt maar drie personen)toen was
het nog Dec. En nu deze week waren or
weer verkrijgbaar één ons por hoofd
Maar wat ondeugdelijk goed was dat!
Zij zagen er dóf cn schraal uitcr 'was een
muf luchtje aan. Maar men moet toch eten
De komkóimnerachtige v: 'naardappeM:. zier
cr ook zoo bekoorlijk niet. uit. Dus werden
de boonen twee etmalen geweckt (een half
moet voldoende zijn) cn daarna vier uren
(in plaats van één) met toevoeging van zui
veringszout gekookt. Zij waren nu eetbaar.
Maar nu rijst de vraag, waarom die boonen
niet ccii-paar jaar vroeger voor de con
sumptie zijn afgestaan. Want dat zij var
den oogst van '14 of '15 zijn, is*buiten kijf
Zulbm de peulvruchten van den laatster
oogst ook wo; r bei. aard blijven tot '19 oi
20? En wie» die verharde boonen gaar wil
koken, moot beslist voel gas gebruiken,
zoodat op het einde der maand do meter;
van 12 cents aangesproken moeten w.vr-
den.
M ij beleven wel zonderlinge torstanden.
I «Jankend voor de opname.
UI'M. dw. dn.
V d. G.
t A1LLISS1D! I \TL_t
S. GobitS, koopman, Amsterdam.
N. van Bokhoven, schocnwihk.ol'ior, t«
Rotterdam.
