'Een rede van Van Betliman Hollweg
in den Rijksdag.
Uit de Cmstreken.
Tweede Kame?.
AGOiJA VAM DE WEEff.
Woensdag:
Leideoha Schouwburg: „Hamlet". Half-
Robt.
Leklsch Volkshuis: Cursus „Aan Eigen.
Paard". 8 uur.
Vrijdag:
Rapenburg 65: Ledenvergadering Ver. tot
verzorging van kleine kinderen. 'sNaniidd.
3 ufo'.
„Amicitia" I Alliance franjolae. 8 uur.
Zondag:
Leidsche' Schouwburg: „De Deserteur".
8 uur.
Dagelijkss
„Imperial-Theater", Stationsweg, 's avonds
8 uur.
Thalia Bioscope en Variété-Théater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen
8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
en dat dateerde a Ivan 1852 af. Toen werd
het door den vader van den togenwoordigen
Sinck opgericht of... hoe dat heet, want
.onze taal heeft er geen naam voor.
Geen andere Nederlandscbe stad is, yoor
ïoover wij weten-, ooit in het bezit Van
leen „Sinck's toestel" geweest.
Zoo Verdwijnt er weer iets typisch Am-
sterdamsch, tenzij, misschien, de gemeente
fle tijdsomstandigheden een beetje forceert
en met de firma Sinck "de een of andere
ïegeliag weet te treffen.
„Sinck's toestel" heeft' een te eervob ver
leden dan dat iets dergelijks niet zou mo
gen beproefd worden.
(„Hbld.")
Een groote familie. Te Lekker-
kerk is op den leeftijd van 07 jaar-en 7 maan
den overleden mejuffr. de Wed. P. Couwens
de Ja^^ nalatende 14 kinderen en bchuwd-
kindcren^52 kleinkinderen, 37 behuwd- en
kleinkinderen, 131 achter-kleinkinderen en 7
aehter-achtcr-kleinkinderen; samen 241 per
sonen.
Gisteren is 'te Amsterdam een
33-jarige wegwerker der spoor op het baan
vak halte Zaanstrant aangereden door een
losse locomotief. De man is aan de 'bekomen
ïerwondiDgen overleden.
Te Amsterdam hebben zich twee
.gevallen van vlektypl-us voorgedaan. De pa-
i tiorrtep zijn in het Wilhelminagasthuis op~-
genomen. Een tiental personen, d.e met de
patiënten zijn in aanraking gekomen, zijn
geïsoleerd in een barak in de Bellamystraat.
De 1 n d g o c d e r e n „Gr o d e s d e r g",
„Vijverberg" en „liet Hoogeland" aan den
Italiaanschen weg onder Doorwerth zijn
verkocht en zullen tot één landgoed worden
vercenigd. De bezittingen te zaaien groot
40 H.A.. maakten vroeger deel uit van het
vroegere Duno-complcx; zij grenzen nu aan
'de eigenlijke Duno-gronden,
De vooruitzichten van den sui-
keroogst op Java zijn dit jaar buitengewoon
gunstig.
De apotheken bij nacht. De
wet eischt, dat zoowel overdag als 's nachts
het huis, waarin de apotheek wordt ge
dreven, bewoond moet zijn door een apothe-
kcr ox apotheker-assistente). Destijds is dcor
een vonnis van den Hoogen Kaad uitge
maakt, dat een apotheker jiiet verplicht kan
worden bot het gerec-d maken van reec-p-
ten, maar wel, dat hij of zjjn assistent(e) het
huis des nachts moet bewonen.
Om aan dien toestand een einde 'to ma-'
iken, hebben 3e Haarlemsche apothekers een
I proef vah zes maanden genomen en zettan
deze proef vc-ort. Het resultaat is neer-
gelegd in een rapport» waaruit het volgende
;blijkt:
Van 1 Juli tot 31 December werden in
Ide drie om beurten aangewezen, voor het
ipubiiek toegankelijk gestelde apotheken ge-
ireed- gemaakt: van 912 uren 's avonds
204 recepten, van middernacht tot 8 uren
i's morgens 55 recepten. Daaruit blijkt, dat
per maand (30 dagen) in Haarlem zijn ge-
ireod gemaakt in de beide tijdsruimten, hier-
i boven genoemd, in drie van de 15 apothe-
'hc'i resp'-Ctieveljjk 34 en 9 recepten of
gemiddeld per etmaal één en (daar men
:niet van 3/10 recept kan spreken) nog niet
ten volle op iedere drie dagen één recept.
Zooals de wet bet thans eischh worden
dus 15 apothekers of hun pssistenten ver-
plicht om thuis te blijven voor één recepfy
dat voor middernacht na 9 .uren kan wor
den verwacht in de 14 dagen, en moet bijl
i allen na 12 uren de nachtschei worden
I ingeschakeld voor één recept, dat gemid-
deld eenmaal op de 50 nachten bij hen zal
worden aangeboden.' Tot nadere toelichting
van dit laatste diene; 55 nachtrecepten voor
15 apotheken in 182 dagen, wat overeen
komt met één recept op de 50 dagen,
i Beperking van brandgevaar.
.De Nederlandscbe Brandweervereeniging
ihee'i een aantal „wenken tot beperking
(van brandgevaar" het licht doen zien, waar
dij het bestuur der Verseniging met nadruk
'de aandacht van het Nederlandsche volk
jvestigt op de hcoge noodzakelijkheid, om
;Jn deze ernstige tjjden meer nog dan ooit
;ïncde te werken om te voorkomen, dat het
'nationale eigendom door brand vermindere.
Verschillende algemeene wenken worden
jüau ter behartiging aanbevolen. Zij zijn
jvermeld op een groot biljet.
X
Gisteren heeft de Duitsche rijkskanselier
in den Kijksdag zijn aangekondigde rede
jgekoudeu. Er waren weer ve!e belangstellen
den en de gewone spanning ontbrak niet.
JDocir moet de belangstelling der aanwezi
gen zijn verflauwd bij vorige redevoeringen
.Vergeleken, naar de Berlijnsche correspon
dent van het „Hbld." opmerkt.
Aan deze rede is bet volgende ontleend:
IVrwIjl de IuiiLc'ie strijders onder rof-
eflvuur in de loopgraven staan en de duik-
boeten met doo 'sverachiing de ree doorkrui
sen; terwijl wij in het vaderland aan niets
anders te werken hebben dan aan bet maken
vxji geschut en munitie, het voortbrengen
van levensmiddelen en hun eerlijke verdoc
ht) g, is er te midden van dezen tot zijn hoog
tepunt g -stegen strijd om leven en toekomst
va t liet rijk maar één dagelijksche eisch, die
alle politieke vraagstukken, zoowel van bul-
tenlandschen als binnenlandochen aard be-
heerscht: strijden, en ovenviunen (toejui
ching), zoo begon de rijkskanselier. De goed
keuring, die do Kjksdng de vorige week
met overstelpende meerderheid aan de nieu
we oorlogiskredieton gehecht hooft, verkon
digt aan de geheels wereld ons onherroe
pelijk besluit om door te vechten totdat
de vijanden lot den vrede bereid zijn.
Hoe deze vrede'er zal uitzien, daarover
is veel in de pers geschreven en in verga
deringen gesproken. Ook in bet Huis van af
gevaardigden is kort geleden de vraag be
sproken, -of en welken landaanwas en andere
waarborgen de vrede moest brengen. Hoe
beslissend die vragen ook voor onze toe
komst zijn, dat ik aan debatten daarover van
mijn plaats re ds van tevoren zou deelnemen
of voorwaarden formuleèren, zou onvrucht
baar zijo. De vijandelijke machthebbers heb
ben het rijkelijk gedaan en daarmede slechts
bereikt, dat Zij hun volk u steeds dieper in
den oorlog verstrikt hebben. (Zeer juist!).
Hun voorbeeld lokt mij niet (zeer goed!).
Een geweldige taak wacht- ons na den
oorlog op intellectueel, «economisch en so
ciaal gebied. Wij kunnen zs alleen volbren
gen als de krachtinspanning van allen die ons
in slaat stelt dezen oorlog te -.vinnen, in vre
destijd voortwerkt, als voor deze kracht-we
gen worden gebaand, waarlangs zij vrj en
opgewekt kon voortwerken'(zecr juist). Daar
voor is groote innerlijke kracht van den
staat een voorwaarde en deze voorwaarde
zal verwezenlijkt worden. De tj ieu zijn voor
bij dat in de regëeringen kabmetspolit-iek
Jieei'schta en de vrijheidlievende stroomingen
meer of minder kosmopolitisch waren. Toen
begon de nationale gedachte pas op te ko
men, thans houdt zj' het geheele volk, bo
ven elk stands- en partijverschü uit, omvat
en maakt het tot een onafscheidbare een-
beid. Geljk ook gotl-conservatijve mannen
dit erkennen, zal, naar ik geloof, ook elke
bezonnen voorstander van volksrechten de
waarde van onze monarchistische ir,steil ngen
weten te waardeeren (zeer juist).
Van d© toekomst keer ik tot de gebeur
tenissen van den teg-enwoordigen tijd terug.
Mijn laatste redevoering voor den Rijksdag
betrof de voorstellen van Dui.'schland en
rijn bondgenooten om tot vrij dos nderhande-
lingen over te gaan. Ons optreden vond b(j
do onzijdige |s laten levendige instemming.
In de. bekende aansporingen van den pre
sident der Vereenigde Staten, in het optre
den van do regeering van Zwitserland en
van de Skaudinaviscke rijken kwam ze tot
uitdrukking. Maar bij onv,,ysnnden was do
verbeten oorlogsIiartstocM van. hun macht
hebbers sterker dan de schreeuw der vol
ken naar vrede. Hun antwoord was grover
en vermeteler dan een verstandig mensch
bij ons en in de onzijdige landen had kun
nen denken (zeer juist).
Alleen onzo tegenstanders treft de vree-
seljjke schuld en de vloek van de lijdende
menschheid voor het ver-Jére bloedvergieten.
-Z@ waren het, die' de aangeboden hand ter
toenadering afsloegen.
Over de zceversperring die wjj in sa
menwerking met Oostenrijk-Hongarije om En
geland, Frankrijk én Italië hebben gelegd,
heb ik den 31sten Januari voor uw hoofd
commissie gesproken. Op de toen openbaar
gemaakte nota, waarmee wij die versperring
aankondigden, hebben wij van de onzijdige
staten antwoorden ontvangen, waarin zijvaor-
behoud maken en protesteeren.
De IVer. Staten zijn, naar men weet, een
Btap verder gegaan dan de Europeescbe on-
z'jdigen.
President Wilson heeft na de ontvangst
onzer ncta van 31 Januari de betrekkingen
met ons plotseling afgebroken. Een authen
tieke mededeeling over de redenn, die hém
tot dezen stap bewogen, hebben wjj niet
■ontvangen (hoort! hoort!) De toenmalige ge
zant der Ver. Staten te Berlijn heeft er zich
toe bepaald, mondeling het afbreken van de
diplomatieke betrekkingen mee te deelén én
Zijn passen to vragen.
Ik verzoek u zich het slot van onze nota
van 1 Mei 1916 to herinneren, waarin wij
toezegden bij bet voeren van den duikboot-
oorlog de vormen van den kruiser,oorlog
to zullen volgen. Ik zou deze slotwoorden
hier nogmaals voor willen lezen: „In den
strijd om bet bestaan, dien Duitschïand ge
dwongen is te voeren, kunnen de onzijdigen
niet verwachten, dat het zich, ter wille van
hun belangen, bij het gebruik van een krach-»
tig Wapen, beperkingen zat opleggen, wan
neer het den tegenstanders van Duitschïand
geoorólofd blijft, naar bun believen mid
delen te gebruiken, die niet het volkenrecht
in strtd zijn. Zulk eenverlangen zon met
het wezen der onzijdigheid onvereenigbaar
zi;n.
De Duitsche regeering is overtuigd, dat
de Amerikaansche regeering een dergelijk
verlangen niet heeft, Zij leidt dat af uit de
herhaalde verklaring van de Amerikaansche
regeering, dat' zij besloten is tegenover alle
oorlogvoerenden de geschonden vrijheid ter
zee to herstellen. De Duitsche regeering
gaat mitsdien uit van de verwachting dat
haar nieuwe instructies aan haar zeestrjjd-
krachten ook in de oogen der Vereenigde
Staten elk beletsel voor de verwezenlijking
der in de nota van 23 Juli 1915 aangeboden
samenwerking, met het doel om nog tjjdcns
den oorlog de vrijheid tor zee te herstel
len, uit den weg ruimen.
Mochten de stappen der Vereenigde Staten
niet leiden tot het gewenschte gevolg, n.l.
om de wetten van mmscheljjkheid door alle
oorlogvoerende volken te doen eerbiedigen,
dan zou de Duitsche regeering zich te-
f enover een nieuwen staat van za-
en bevinden (hoort! hoort!), waar
voor zij zich volle vr ij beid van
beslissing moet voorbehouden.
Onze vijanden en de ons vijandig gezin
de Amerikaansche kringen meenden op een
belangrijk verschil tusschen onze handel
wijze en. die der Engelschen te kunnen
wijzen.
Engeland, zoo is er gezegd, vernietigt
slechts oeccnomiscke waarden, di? vervan
gen kunnen worden, Duitschïand echter ver
nietigt mensciienlevens, die niet vervangen
kunnen wordeu. Waarom kwamen er bij de
Engelschen gé n Amerikaansche mensciien
levens in gevaar? Alleen maar omdat onzij
dige hnden, n.l. Amerika, vrijwillig aan de
Engelsche voorschriften voogden (zeer juist 1)
en omdat idle Engelscnen dus him doel ook
zonder geweld te gebruiken, konden berei*
ken. Wat zou er gebeurfr zijn wanneer de
Amerikanen op hot ongehinderde p ssagiers-
en goederenverkeer met Bremen én Hamburg
evenzeer prjjs gesteld hadden als op het ver
keer met Liverpool, Londen, (zeer juist).
Wjj- betreuren den breuk met het volk, dat
door de geschiedenis bestemd scheen met
ons, niet tegen ons, voor gemeenschappe
lijke idealen pj> te komen. Nadat onze eer
lijke wil tot vrede slechts den hoon van
onze tegenstanders heeft uitgelokt» is er
voor ons geen „teru g" meer, maar
slechts: „voorwaarts!" (toej.)
Dat Engeland de scherper aanwending
van het duikbootwapen als de grootste mis
daad van de wereldgeschiedenis zou uitkrij
ten, was niet anders te verwachten. Enge
land j^aant zich nu eenmaal geroepen als
meestor tor zee en den algemeénCn wél
doener van het gansche menschdom.
De spreker deed een aanhaling van Percy
Scott, cm Duitschhnds houding in den dulk-
boeloorlog te verdedigen.
Wjj treden boven lien met nog meerrecht
op, aangezien het eilandenrijk zelf met ,de
uithongeringsmethode is begonnen en ons
tot afweer gedwongen heefï. (zeer juist). De
„Köle. Ztg." trof mijns erachtens den spij
ker op den kop, toen ze aan de weergeving
van het artikel' uit de „Times" toevoegde:
als de rollen met betrekking tot den duilc-
bootcorlog tegenwoordig omgekeerd waren,
zou heel Engeland nu eenstemmig sprekeii
als toen sir Percy Scott, (zeer juist).
Maar ik herbaal, en tegenover den stook-
veldtocht die Engeland tegen ons voert on
derstreep ik dat: onze tegenwoordige duik-
bootoorlog is een antwoord op de honger-
blokkade (zeer juist),' die Engeland sedert
het begin van den oorlog tegen ons uitoe
fent. De Engelsche machtnebkrs koesterden
de hoop dat de oorlog hun niet duur te staan
"zou komen; het werk te land zouden hun de
bondgencoten uit handen nemen en Enge
land behoefde slechts dcor zijn vloot en zon
der Verliezen aan menschenlevens het ge
heele Duitsche volk door uithongering tot
overgave te dwingen. Dat program was voor
Engeland niet nieuw, aldus de rijkskanselier
en hjj herinnerde aan de concentratiekampen
in Zuid-Afrika.
In den tegenwoordigen oorlog zou het
lieole Duitsche volk, zouden de bijna 70
millioen menschen met de vrouwen, kinderen,
grijsaards en zieken, door honger en ont
bering tot onderwerping gedwóngen en En
geland aan de overwinning geholpen worden,
die het gewapenderhand niet vermocht te
verwerven, (zeer waar).
Zoo is Engeland geweest, dat van het
begin af van dezen oorlog niet een oorlog
van zee tot zee, maai- een oorlog van volk
tot volk gemaakt heelt (zeer juist). Naast
liaar schelden ziet de Engelsche regeering
zich gedwongen het Engelsche volk gerust
te stellen met de verzekering, dat zij wel
dra bet duikbootgevaar meester zal zijn.
Nu, wij zullen het afwachten. Inmiddels kan
ik verklaren, dat de reeds nu bereikte re
sultaten van den duikbootoorlog de ver
wachtingen van on zo marine ver overtrof
fen Lebben (levendige bijval). Getallen kan
ik u natuurlijk nog niet mededeelen. Onze
zeeblokkade is nauwelijks vier weken oud.
In deze vier weken valt nog de termijn,
waarin de schepen, die op 1 Februari in de
vaart waren en dus niet meer gewaarschuwd
konden worden, ontzien zijn.
Berichten van onze vijanden over schepen
die door de versperring zijn heengebroken,
waarop zij erg prat gaan, stellen ons niet
teleur.
Ten slotte nog een kort woord. Na de
afwijzing van ons vredesaanbod heeft onze
keizer in zjjn boodschap van 12 Januari liet
vertrouwen uitgesproken, dat de kracht van
eiken Duitscken man en elke Duitsche vrouw
zou verdubbelen door heiligen toorn over
de door de vijandelijke staatsleiders op
nieuw verkondigde machtsbegeerte en ver
nietigingswoede. Hgo terecht dit vertrou
wen was, heeft het Duitsche volk iu al zijn
geledingen bewezen, in den strijd, in arbeid,
in gewillig lijden.
De heldenmoed onzer vrouwen en kinde
ren, de geest der vaderlandsliefde, die zich
zoo onbuigzaam heeft betoond, heeft het
Engelsche uithongeringsplan te schande ge
maakt. (toej.).
Sedert mijn laatste rede is de militaire
toestand niet noemenswaard veranderd.
yoor den oorlog onder het oppervlak der
zeeën (weemaal sterker uitgerust dan een
jaar geleden, zien wij volkomen gerust de
volgende maanden tegemoet.
Het leger tegenover den vijand pn dat
binnen .do grenzen is gelijkelijk door den
onbuigzamen wil bezield, die niet zal - ge-
dcogen, dat ons vaderland in een smade-
Ijjken toestand geraakt en zijn vrijheid meet
opgeven. Deze wil, in leed en doodsgevaar
duizendvoudig op de proef gesteld en ge
louterd, maakt ous onoverwinnelijk en leidt
ons ter „overwinning (levendige bravo's en
handgeklap).
Na den rijkskanselier spraken eenige af
gevaardigden.
Spaün (centrum) zeide: Ons vertrouwen
is ongeschokt daar het steunt_ op het
besef, dat de duikbootoorlog bij alle be
schikbare krachten steun vindt, om den oor
log zoo spoedig 'mogelijk tot een eind te
brengen. Wilson's voorslag geraakte van
de baan, doordat onaannemelijke voorwaar
den werden gesteld. Wij kunnen het rjjks-.
bestuur vertrouwen, dat in het vredesaanbod
voldoende voor de vrijheid van ons volk
ter zelf-ontwikkeling heeft zorg gedragen,
maar het had geen aanleiding, om de vre
desvoorwaarden tot in ofderdeelen bekend
te maken. Met het" afsluiten van do boeken
bij het einde van het jaar, bleek er een
nadeelig slot voor de tegenstanders. Dezen
.eohter wilden zich door, onze pnoyerwinne-.
ljjkheid niet laten ov reilen. Zonder ee ligs-
zins te miskennen, dat do t estand ernstig
is, zullen wij voet bij stuk houden eh zege
vieren, Jioe Wilson's besluit ook moge uit
val leu (levendige bijval).'
Wij voeren den onbeperkten duikboot
oorlog niet omdat wij in een wanhopigen
toestand verkoeren, maar omdat wij hopen
daardoor den oorlog sneller tot een eind
te brengen. (Zeer juist!) W jj danken Zweden,
Nederland, Zwitserland voor hun strikte
onzijdigheid. Dat China zjfn onzijdigheid ver
laten heeft, is tr.ffend en slecht: door den
druk van Noord-Amerika verklaarbaar. De
Paus bewaart zijn onzijdigheid streng. Wij
zouden van een "oorlogsvergoeding kunnen
afzien volgens de stelling, dat een (ieder
zpjn last draagt. Op dit standpunt staat de
kanselier niet (levendige instemming). De
schade aan het bezit, de veriiézen
moeten door de aanstichters van den oor
log gedragen worden (levendige "bijval).
Juist in een oorlogsvergoeding
ligt de wezenlijke waarborg voor een
duurzamen vrede. (Instemming).
Scheidemann, van de socialistische meer
derheid, z ide o.ra,: Onze tegenstanders voe
ren den oorlog ter verovering, wij- ter ver
dediging. Wij moest.n alios doen om bin
nen afzienfcaren tijd tot een cc-ni'erentie te
komen, opdat de regeering zich door de
voorstanders van ami ex a tics niet zou ktan
dwingen tot het stellen van eisehen, die
den vrede op lesse schroeven zouden stellen.
Nadat épr. had betoogd, dat Lloyd George
de vader is van het program van eisc-hen
der entente, uitte hij den wensch, dat de
verscherpte duikbootoorlog, waartoe de rijks-
regeering heeft besloten, den vrele zal Ver
haasten. Het eirsto gevolg ervan is de
breuk met Amerika geweest. Wij! betreu
ren aldus spr. die diep.
Spr. behandelt dan den oeconomischen
toestand en wekt den rijkskanselier op,
tegen den woeker op te treden.
Hij_ verlangt voorts, dat v. Schcrlemer,
de Pruisische minister van landbouw, zal
aftreden. Dit zou aan het geheele volk een
juichkreet ontlokken!
De Rijkskanselier komt op tegen de aan
vallen. .op den minister van landbouw. Men
doet hem onrecht met de bewering, dat bijl
de vader is van de belemmeringen voor een
kundige, rechtvaardige verdeeling der le
vensmiddelen.
Wiemer (vrijzinnige volkspartij) zeide: Wij
danken de regeering voor het vredesaanbod,
waaruit blijkt, dat wij de tegenstanders niet
wilden verpletteren. De duikbootoorlog moet
door de goedkeuring der geheele natie ge
dragen worden; hij is het feitelijke antwoord
op de Engelsche uithongeringsblokkade.
Wat de kanselier heeft gezegd over het
afbreken van de betrekkingen met Amerika,
zal niet nalaten, buiten het Huis invloed
uit te oefenen en ook in bepaald: kringen
van Amerika "indruk maken, die "nog
niet het rechte zioht hadden op den waren
staat van zaken»'Dverigens achten wijl in
de beraadslaging tegenover Amerika, terug
houdendheid plicht.
De conservatief Westarp gaf in zijn woor
den blijk, dat er ook nog worden gevonden,
die veroveringszuchtig zijn. Hij zeide o.m.:
De afwijzing van ons vredesaanbod was
een slag in het gezicht van het Duitsche
volk. Allen, cok zij, die tot dusver bezwaren
tegen den onbeperkten duikbootoorlog had
den, ook de soc.-dem. partij» zijn-er nu voor.
Ook wij zijn van oordeel, dat wij geen
minuut langer moeten vechten dan voor
ons bestaan noodig is. Scheidemann denkt
daarbjj slechts aan "het heden, wij moeten
ons echter ook voor de toekomst beveili
gen (levendige toejuichingen)-Nieuwe of
fers eisehen nieuwe schadeloos
stellingen en wettigen nieuwe
aanspraken. Voor onze toerusting tegen
gevaren in de toAomst,- is een aanzienlijke
oorlogsscliadeloosstelling noodig, alsook
voor het herstel onzer deconomisc-he toe
standen. Als onze vijanden niet in
staat mochten zijn een schadeloos
stelling te betalen, dan hebben wij
in de met ons bloed veroverde ge
bieden 'groote oeconomischen
waarden. Koerland en Lithauen
zijn uitstekende geschikt voor nederzetting
en w(j kunnen daar ook de belangen van
den Balkan beschermen (instemming)." In
Briex en Longwy vinden wij steenkool
en erts; do haven van Antwerpen
is onontbeerlijk voor ons. Wjj kun
nen dan meteen den eigon haard der
Vlamingen beschermen.
Ook de militaire vwligheid van do gren
zen moet worden bereikt, zelfs al zouden
tegenover de militaire (eisehen) oeconomi-
sche bezwaren (staaii. Gelijk in het oosten
onze flank lnoe-t worden beschermd, zoo moet
ook de rechterflank van ons westelijk - front
worden beschermd. Daaruit blijkt de groote
defensieve en offensieve waarde van de
Vlaamscke kust, dio onze positie tegenover
Engeland versterkt.
De kanselier legde nadruk op do Brit-
sche onveranderlijkheid van dat besluit. Daar
aan mag de geheele wereld niet twijfblen.
(Instemming). Alles moet vermeden,
wat ook slechts den schijn zou
kunnen wekken, dat er in deze kwestie
sprake zou kunnen zijn van een terug
wijken.
Het jongste verlies aan Nederlandsche
schepen betreuren wij, maar de schuld treft
Engeland, dat het uitvaren der schepen bin
nen den toegestanen termijn beTette. Dat ta
een ernstige waarschuwing voor 'de neu
tralen.
De heele positie thans geeft ons liet on
wankelbare vertrouwen dat het Duitsche volk
niet kan ondergaan, dat een vrede zal wor
den bereikt, dio het bestaan, de veiligheid
en de ontwikkeling van Duitschïand vcor de
toekomst waarborgt.(Levendige toejuichin
gen.)
De verdere beraadslagingen worden ver
daagd.
RECLAMES h 40 CENT PER REGEL.
A LA CORSÉTIERE RAMONDT.
LEIDEN. Breestrnat 3-1. Tel. Int. 1425.
Corsets naar maat. Ook
volgens medisch advies.
6670 1 4
ICn -A-- T'-VhL.JL
HILLEGOM.
D^drie-maandelijkscho kook- en kuis-
houdcursus vrfh het „Nut", alhier, is beslo
ten met een openbare les. In het leerlokaal,
een oud kantoor van de firma Schoo, -kwa
men Dinsdag vole dames en oolc eenige hee-
ren kijken hoo en wat er onderwezen is aoh~
eon groep jonge vrouwen en meisjes.
NOORWIJKERHOUT.
Het bouwen eener tweede R.-K. School,
annex zusterhuis, werd na gehouden aanbe
steding gegund aan den heer J. van Pa*
reira, alhier.
Tot koster der nieuwe Pu-K. kerk al
hier, is aangesteld de heer Job. v. d. Wey-
den, alhier.
VALKENBURG.
Gisteravond gaf Valkenburg's Zang
koor zijn zevende uitvoering in de Ned.-
Hcrv. Kerk.
Ds. Koek opende het samenzijn met. het'
verzoek gezamenlijk te zingen Psalm 138
vers 1, waarna zijneerivaarde voorging in
gebed en eenige welkomstwoorden tot de
Vcreeniging richtte.
Het programma droeg edn ^eei\ afwisse
lend karakterhet bestond uit 7 zangnum
mers en 2 muzieknummers voor orgel. Van'
de zangnummers waren die, welke door het
geheele koor gegeven werden, verreweg he€
beste. Zouden wij een vergelijking maken
tusscfrén de stemmen van eenige jaren ge
leden en van dit jaar, dan is zeer zeker een
grooto vooruitgang tc bespeuren cn wel spe
ciaal bij de mannenstemmen.
Als algemeene opmerking bij dc dames
koren, duetten en solo's kan gezegd wor
den, dat het accompagnement te zwaar was.
Do solo's weiden ten beste gegeven door
de dames G. Binnendijk en A. van der Na
gel de duetten, gezongen door de dames
G. Binnendijk on M. v. d. Jagfe, kunnen vari
het geheele programma wol de minst ge
slaagde nummers genoemd worden.
Mej. M. Peet spoelde de twee muziek
nummers op het orgel. Vooral hei tweede
stuk ,,Nachspiele" met veel vaardigheid.
Nadat als laatste nummer het „Wilhel
mus" gezongen was, sprak ds. Koek nog
eenige woorden van dank voor het genot,
dat deze avond gesticht had, en wenschto
de Vereeniging met haar directeur een har
telijk tot weerziens toe, terwijl hij -tevens
den wensch uitte, dat het volgend jaar een
actueel vredeslied op het programma zal
kunnen staan.
Ten slotte word met dankgebed en het
^jngen van Gez. 3 vers 6 geëindigd.
KERKELIJKE BERICHTEN.
R ij n s b u r g. Chr. Geref. Gem. Donder
dagmorgen te tien uren on 's avonds te
halfzeven, ds. Joh. Janssen, van,Utrecht.
BURGERLIJKE STAND. OMSTREKEN.
WASSENAAR. Geboren: Malg.-rius An-
t-onins, Z. van G. Ruigrok van de Werve on
Loojjestein. Dirk Arnold Willem, Z.
van Jonkheer G. C. W. van Tets cn P. J.
Gevers* Christiaan Johan, Z. van G.
Slicker eh J. Veldhuizen.
Overleden: Maria Petrocella vanL<eu-
\ven> wed. P. H. Knijnenburg, 75 j.
Petrus van der Lely, wedr. A. van Swieten,
S6 jaar.
VOORSCHOTEN. Geboren: Nicolaas. Zo
van A. Timmers en II. oVgelaa'r.
Ondertrouwd: P. Rijnsburger, 25 j.
en M. Rodenburg, 24 j.
Overleden: Pietir Cornelis Brussé, jm.
26 jaar.
HILLEGOM. Ondertrouwd: H. v. den
Berg en W. Kruijt.
Getrouwd: H. J. vah Tongeren en A.
M. Berkhout. J. J^eiten en H. M. «Weijers.
Bevallen: G. AaijPosima Z. A'.
0. Zwagerman— Scholten, D. M. M. Ruig
rok—Mei; la rul Z. G. M. v. der MeijVan
der Steen D. G. hi. SmidLommerse, D.
A. J. van RoodeSeijsener, D. C. W.
SchipperBremer, Z. J. J. Verschoor
Van den Bergh, Z. J. E. Veelenturf—
Sefsener, D.
Overleden: J. Wesselink, 67 j. K.
Degenaars, 7 j. J. van der Schrier, 61 j.
J. van Werkhoven, 74 j.
ZOETER WOUDE. Geboren: Sophia Ma
ria Johanna Theresia. D. van W. A. Wou-
terlood en M. A. C. M. Grftpink. Maria,
D. van C. H. Smits en S. M. Moonen.
Overleden: Franciscus Bchilpervordt,
S3 j.'wedn. van Apolonia Springers. Pie-
ter de Lange, 73 j., wedn. van Martha Wit-
senburg. Christina Rooijakkers, 73 j.
echtg. van Pieter Molenkamp.
Vergadering van heden.
VOLKENRECHTELIJKE
VERPLICHTINGEN VAN DEN STAAT.
Aan de orde is liet wetsontwerp tot *cor-
koming van inbreuk op dc? volkenrechtelij
ke verplichtingen van den Staaft.
De heer DE BEAUFORT, haast onver
staanbaar, maakt eenige bedenkingen te
gen het wetsontwerp. Hij vraagt o-a. of
de onbevoegdheid van den rechter hl dan
niet ^00r Regeering gewensckt wordt
in alle gevallen dat tegen een vreemden
Staat een eiscli wordt ingesteld.
De heer VAN DOORN voornaamste be
zwaar tegen het wetsontwerp is dab het de
kwestie niet oplost.
De Rotterdamsche uitspraak acht hij een
wonderlijke.
Spr. stelt zich op het standpunt der be
perkte bevoegdheid van den rechter.
Het kan toch nipt de bedoeling zijn iede
re actie tegen liet buitenland te beletten-
De heer BEUMER keurt de houding der
Regcering- goed ten aanzien van de Rot-
terdamsche rechtzaak.
Het wetsontwerp acht spr, niet noodig,
