Wo. 17485.
Zes Nederlands che schepen
getorpedeerd.
Vragen en Antwoorden.
LEIDSCM DAGBLAD, ivlsand-'ig 2© Februari.
Tweed© Blad. Anno 1917.
Gemssnteia'ien.
Woningbouw nasi deu Zijlsingel.
In September van hot vorige jaar bereik
te den llaad een verzoek van do woning-
bouwvereeniging „Eensgezindheid", om oen
voorschot ten bedrage van 95 pCt. dor op
350,347.51 geraamde kosten, benoodigd
voor don aankoop van grond en het stich
ten van. 118 arbeiderswoningen op een ter
rein aan den Zijlsingel, on oen jaarlijkscho
bijdrage ia de betaling van do tor zako van
dat voorschot verschuldigde annuïteit ton
bedrage van f 2736.42.
Over hot verzoek werd door B. en W. het
gevoelen van den Directeur van Gemeente
werken, don Inspecteur van hot Bouw- en
Woningtoezicht, do-Commissie van Fabri
cage, de Commissie van Financiën en de Ge
zondheidscommissie ingewonnen.
Onverdeeld gunstig waren hun adviezen
niet. Zoowel uit technisch oogpunt als met
betrekking tot don financieelen opzet ble
ken togen het ingedieudo plan bezwaren te
bestaan, weshalve in beide, opzichten wijzi
ging van hot plan noodig bleek.
Ook de Inspecteur van het Bouw- en Wo
ningtoezicht en de Gezondheidscommissie
waren niet tevreden. Met name word be
zwaar gemaakt togen het maken van beste
den.
Na langdurige ondorhanddingen en be
sprekingen, die in liet desbotroffend inge
komen stuk uitvoerig zijn weergegeven, is
men tot overeenstemming gekomen. B. en
W. hebben hot plan gaarne gesteund, om
dat aan de te bouwen woningen van f 2.95
tot f 3.95 por week huur groote behoefte be
staat. Zij vragen daarom aan den Raad hun
Collego te machtigen aan te vragen cn te
aanvaarden uit 'a Rijks kas een voorschot,
groot in-ronde som f 352,800 of zooveel min
der als in verband mot do kosten van het
door de te Leiden gevestigde woningbouw
vereniging ,,Eonsgezindheid'' toegela
ten als Yerconiging, uitsluitend werkzaam
in het belang dor volkshuisvesting bij Kon.
besluit van 14 Januari 1916 No. 18 uit te
voeren, nader omschreven, bouwplan en don
aankoop van don daarvoor benoodigden
grond zal noodig blijken, ten behoeve van
de verstrekking aan do Voreeniging van
een oven groot voorschot.
Tevens vragen zij machtiging bij bedoelde
aanvrage tevens het verzoek te richten, dat,
dn de ten gevolge van do verstrekking van
het voorschot door de gemeente aan het Itijk
te betalen annuïteit gedurende een door het
Rijk te bepalen aantal jaren een buitenge
wone Rijksbijdrage (crisisbijdrage) verleend"
worde tot zoodanig bedrag, dat .hetgeen or
yan die annuïteit overblijft, na aftrek van
het bedrag, dat jaarlijks door de Yerconi
ging aan de gemeente in verband met naar
billijkheid vast t stellen huurprijzen voor
rente on aflossiu: verschuldigd is, voor ten
min9te 3/4 gedeelte door het Rijk en voor
de rest door de gemeente zal worden ge
dragen cn eindelijk om, na ontvangst uit
's Rijks kas van 't onder lo. vermelde voor-
Schot en onder voorbehoud, dat heb Rijk zich
beroid verklaart ten minste 3/4 gedeelte van
het tekort, hetgeen het plan jaarlijks ople
vert, gedurende eon van Rijkswege te be
palen aantal jaren voor zijn rekening te
nemen, dit voorschot te verstrekken aan
voornoemde Voreeniging, onder nader aan
te geven voorwaarden cn bepalingen.
De traui sal rijden.
In overleg met de Directie van do Stede
lijke Lichtfabrieken zijn door de Noord-Zuid-
Holl. Tramweg-Mij verschillende maatrege
len getroffen ora het. gebruik van electri-
sclie energie zooveel mogelijk te beperken.
Eon dier maatregelen bestaat hierin, dat
onder voorloogigtc góedkeuring van B. en
"W. de dienstregeling der Stadslijn met het
oog op den kolennood aldus is gewijzigd,
dat het aantal ritten per dag slechts 145
in olke richting zal bedragen (thans onge
veer 175). Ingevolge art.. 25 dor voorwaar
den, waaronder aan do Maatschappij ver
gunning is verleend, mag liet aantal niet
minder bedragen dau 155. B. en W. vra
gen nu goedkeuring van den Raad voor
bedoelde wijziging.
'legemoctkoiiiiiis; aan Alplien, eaivs.,
inzake gebruik van Electriciteit.
Volgons een overeenkomst, aangegaan ïnet
Je gemeenten Alphei), Oudshooun en Aar-
landerveen, betreffende de levering van eléc-
irischen stroom, betalen deze gemeenten voor
bet vermogen per jaar een vaste som,- af
hankelijk van de hoogst opgetreden betas
ting in dat jaar. Nu verkeert bovengenoemd
Electriciteitsbedrijf in een stadium ran snel
le ontwikkeling, zoodat het benoodigd ver
toog en snel toeneemt. In het begin van 1916
•was het vermogen n.l. 62 K.W. tegen 108.5
K.W. aan het einde van dit jaar.
Deze groote toeneming over 1916 is ech-
ft-er mede een gevolg van de omstandigheid,
flat even vóór het "einde van 1916 een
groot bedrjjf is aangesloten. Door deze aan
sluiting Zijn niet alleen de belangen van Al
phen, doch ook die van de Sted. Electrici-
.teitsfabriek zeer gebaat. Toch zou het El'ec-
triciteitsbedryf in Alpben hierdoor een groo-
ten schadepost hebben, ïvant voor de wei
nige dagen, die de nieuw aangesloten fa
briek in 1916 stroom van Alphen heeft be
trokken, zou Alphen aan Leiden krachtens
contract een bedrag aan vermogen moeten
betalen, berekend voor heb geheele ja3r.
In overeenstemming met het advies van
van Commissarissen der Sted. Fabrieken van
Gas en Electriciteit, geven B. en W. den
'Raad in overweging dat ditmaal aan het
ElectricJteitsbedrijf der gemeenten Alphen,
Oudshoorn en Aar! ander veen een tegemoet
koming op het volgens contract verschul-
öigde worde verleend, onder bepaling dat
het bedrag dezer tegemoetkoming nader door
hen naar billijkheid zal worden vastgesteld.
Creeü coucessi© nmi de kleermakers
(thuiswerkera) iuzate Het minimum
gasverbruik.
Namens dn vLr s me:»w;rk.n e ke rma-
i kersorganisaties hier ter stede, is een adres
den Raad_^richt> om het minimum-gaa-
verbruik, dat tegen den prijs van 8 cents ge
leverd wordt voor kleermakers (thuiswer
kers), te verhooge®. Daar velen hunner P'jii
aangewezen op heb persen met gas, is het
hun onmogelijk het gas te ontzien.
In overeenstemming met het advies van
Commissarissen d r LichtLbr eken, die v n
oordeel zijn, :lat, by* do groote schaarse!) te
aan brandstoffen, juist do kleermakers, die
zich van 'gas bedienen, in een gunstige posi
tie verkeeren, stellen B. en W. voor, af
wijzend op dit verzoek te beschikken.
Een ijsbergplants bij liet O^eubaar
Sluclitliais.
Waar de omzet vaa do ysfabriek van hot
Openbaar Sfechthuis in de laatste jaren en
orm is toegenomen (van 304.463 K.G. in
1910 tot 1.827.992 K.G. in 1916), óoet zich.
de behoefte gevoelen aan een ijsbergplaats,
waarin het geproduceerde ijs behoorlijk kan
worden bewaard. Reeds'in het af^eloopeu
jaar overtroffen de leveranties "per dag som
tijds do 'productie, in denzelfden tijd ver
kregen; terwijl de maximumprcductie per
etmaal 10.000 üt 12.000 K.G. b:draagt, wa
ren leveringen van 15.000 h 20.000 Iv.G. per
dag geen zeldzaamheid.
De Commissie van het Openbaar Slacht
huis stelt daaropi voor en B. en W. ver
eenigen zich daarmede, ten behoeve van het
maken van die ijsbergplaats, een bedrag
van f 16.000 ter beschikking van <1 Com
missie van Beheer voornoemd te steden, ter
storting in het Afschrijving^- en Vernieu
wingsfonds, onder bepaling dat dit bedrag
uit de exploitatie van het Openbaar Slacht
huis^ in 40 jaren zal worden afgelost en
dat jaarlijks 4^2 pCt. rente door het Slacht
huis aan de gemeente zal .worden vergoed.
Oyernetuiug van stak je» grond.
In den loop van dit jaar zal worden over
gegaan tot het dempen en rioleeren van het
laatste gedeelte der sloot langs den Hee-
rensingel, waarvoor op de begrooting een
bedrag van f 562o is uitgetrokken.
Opdat jiet verhoogde voetpad langs de
lyn van bebouwing aldaar zooveel mogelijk
ter volle breedte kan worden aangelegd,
is hot geweiischt, dat eenige terreinstrook
jes, welke. thans nog particulier eigesidom
tij®, do er de gemeente in eigendom wor
den overgenomen. Do eigenaren van da
strookjes, hebben zich bereid verklaar die
strookjes zonder eenige kosten hunnerzijds
af te staan.
B. eu W. stellen nu voor, zonder betaling
genoemdo strookjes in eigendom on onder
houd l>ij de gemeente aan te nemen. Een-
soortgelijk voorstel deen zij met betrekt
king tot grond in de Lusthoflaan en de
►Sophias tra at, thans eigendom van de N. V.
Nationaal Grondbezit.
Ten einde de straat in de Lusthoflaan
to zijner tijd echter in orde te maken, zal
volgens raming van den Directeur van Ge
meentewerken een bedrag van f1310 wor
den vereisOct. Adressant zal daarom voor
de overneming dit bedrag in de gemeentekas
moeten storten.
Bezw aar van Wed. binten tegen ecu
Verordening.
Tegen art. 1 der in do vergadering van
23 November j.l. vastgestelde verordening
tot wijziging der verordening houdende re
glement op het beheer en bestuur der ►Ste
delijke Fabrieken van Gas en Electriciteit,
te Leiden, is by God; Staten bezwaar ge
rezen. iu zooverre daarbij is voorgeschreven,
dat bi; ontstentenis of verhindering van dcu
Voorzitter gedurende een tijd va*i ten hoog
ste 30 dagen deze vervangen wordt door
het lid der commissie, dat het oudste in
diensttijd is. Deze bepaling achten Ged. Sta
ten in strijd met art. 54, laatste lid der
Gemeentewet, ingevolge welk artikel altijd de
Burgemeester of oen der Wethouders voor
zitter is van 'een commissie van bijstand.
In het college van B. en W. heerseht
omtrent deze strijdvraag geen eenstemmig
heid.
De minderheid is met Commissarissen der
Stedelijke Lichtfabrieken van oord rel, dat
de. vastgestelde bepaling geenszins in strijd
is met art. 54 der Gemeentewet, doch juist
strekt om de wet te doen naleven en uit een
praktisch oogpunt zeer gewenseht is.
De meerderheid van het College van B.
en W. meent zich daarentegen aan de zijde
van Ged. Staten te moeten scharen. Indien
toch de commissie van-beheer over de licht
fabrieken beschouwd wordt a's een commis
sie, bedoeld in art. 54t 2e lid der Gemeen
tewet, dan is diet h. i. aan geen twijfel on
derhevig, dat altyd de voorzitter of een lid
van het dagelijksch bestuur der gemeente
als voorzitter der commissie moet optre
den. De bewoordingen van heb 3e lid van
art. 54 laten naar haar gevoelen geen an
dere uitlegging toe.
B. en W. stellen i daarom voor, aan het
verzoek van Ged. Staten te voldoen cn de
verordening in dien geest te wijzigen.
Eervol ontslag aïs Commissaris* der
Geui. Bank-vnn-Leening.
In verband met zijn vertrok uit Leiden,
heeft nu*. Ph. B. Libourel zich genoopt ge
zien ontslag te vragen als Commissaris der
Gemeentelijke Bank-van-Leening. B. en W.
geven den Raad in overweging, dit ontslag
eervol te verleenen, onder dankbetuiging
voor (le vele en belangrijke diensten, door
hem in die betrekking aan de gemeente
bewezen.
Ook geven B. en W. iu overweging eer
vol 'Cntslag te verleer, en als onderwijzeres in
de handwerken aan do o. 1. school 3c kl.
No. 1, aan mej. 3. A. O ver du in, in L> gaan
op 15 Febr. 1917.
RECLAMES k 10 CENT PER REGEL.
A LA CORSETJERE RAMONDT.
LEIDEN. Breeslraat 3-1. Tel. Int. 1425
Wasschen, Repareeren en Vermaken
van Corsets.
607. 1 4
X 1
Omtrent Je „Menado" vernemen wij na
der, dat ook dit vaartuig getorpedeerd, dooli
nog dryvende in. Aanvankelijk ging het ge
rucht, dat do „Menado" met machinesohade
to Falmouth achtergebleven zou zijn, deoli
dit ia onjuist. De „MenaJó" behoorde toe
het convooi. Het laatste bericht luidt, dat
men bezig in de ,,Menado" naar Falmouth
te slepen, tegelijk met de „Eendoeng". D®
bemanning van de „Menado" is oveneens op
do Scilly-eilanden gered.
De bemanning van de gezonken schepen
en vi r Ned.rlr.ndsc e m riar-cilic'er n die
als eerste-klas-passagiers mrt de .„Mtoado"
hadden gereisd, benevens vier vierdc-klas-
passagiers van hetzelfde schip, zijn te Lon
den aangekomen. Zeventig anderen zijn Za
terdag ia een Engelsche haven geland en ko
men ook naar 'Lenden.
Al de opvarenden zijn gered en niemand
werd gedood.
Het 7.al moeilijk zijn de bemanningen on
der dak te brengen, daar alle zeemanshui
zen te Londen vel zijn. De bemanningen
mogen geen bijzonderheden mededeeldn. Dé
zeven schepen waren gezamenlijk op weg,
toen zij werden aangehouden door één groote
Duitscbe duikboot, "die aan de bemanningen
wijt minuten tijd liet, om de schepen t; ver
laten en deze toen met scherp beschoot. De
kapitein gaf geen reden op voor zrjn daad.
De schepen zonken in vijt minuten. Het
weder was goed. Er heerschte geen paniek
op de schoy.en.
Donderdagavocd tegen zes uur bereikte
de „Menado" h. -wel ernstig beschadigd,'de
haven.
De „F/endand", „Zaandijk" en „Bandoeng'
bleven drijven, do „BanJoeng" werd <p het
strand gezet. Een nader bericht meldt, dat
de „Eandoeng" gezonken is.
Tot dusverre zijn 400 man van de ver
schillende in den grond geboorde schepen
te- Londen, waar zij wachten op een ge
legenheid om naar Nederland te vertrekken.
Keuter seint uit Londen, dat geen instruc
ties waren gevraagd aan of gegeven door
de Engelsche admiraliteit voer deze sche
pen; de regeling van het vertrek was ge
heel in handen der Nederlandscbe autoritei
ten.
De correspondent van de „Tel. te Londen,
hoorde, dat do Duitsche duikboot de sche
pen geheet onverwacht en zonder eenige
waarschuwing aanviel. De schepen stoomden
kftim op, teea plotseling op een schip een
torpedo werd afgevuurd. Toen kwam de duik
boot boven v.ater, vuurde drie granaten af
en oaf do bemanning van alle zeven schepen
hevel, binnen vp minuten van boord te
o aan. De Duiteche commandant, die b.ijkbaar
grootett haast wilde maken, schonk niet de
minste aandacht aaa -de mede dec-, mg, dat
het Nederlandscbe schepen waren, die geen
contrabande verveerde*. Hij bekomm?rde er
tich niet om, of de schepen ta i.ng ie i-
<len on waaruit «deze bestead. Zija jj'-cUnig
moet ongekend grof tijn geweest.
De duikbootcommandan t viel' de schepen
zonder meer aan en liet do bemanning van
do zeven vaartuigen, ongeveer 209 man, in
den stikdonker en, koudon nacht, ver van de
kust ronddrijven.
De Hollanders hadden het kwaad te ver
duren, hoewel tij natuurlijk blij zijn, dat zó
allen gered zijn. Zij zijn echter van alles
beroofd; zy bleven tusschen de 13 en 14
uur in de boeten, voor een Britsche trawler
ben allen oppikte.
De Duitsche duikboötccmmandant wilde
zelfs niet één Nederlandsch schip sparen,
om het de bemanning van de andere aan
boord te laten nemen. ïïy besloot ze alle
in den grond te boren; dat niet alle gezon
ken zijn, is stellig' ciiefc te danken aan den.
Duitschen commandant, die blijkbaar bang
was, lang boven water te blijven.
Volgens nog niet nader door dezen cor
respondent gtc ntro'.eerdVb rich.or, hebben
de Duitscliers aan de Hollanders op een
schip zelfs last gegeven, de bómmen neer te
leggen, waardoor diet vei n i-etig-d is.
De Haagsdlic Drieboek-corrcspondcnb
van de „Tol." verneemt, dab in kringen,
welke met de regeering m nauwe betrek
king staan, men overtuigd is, dat minister
Loudon izoh thans iniet zal bepalen tot een
protest en het vragen van ïinancieelc ver
goeding voor de getorpedeerde schepen,
naar den wensoh kenbaar zal maken, <lat
de Duitsche regeering nog op een andere
wijze, wellce voor onze scheepvaart onmid
dellijk van belang is, het geleden verlies
zal vergoeden.
In veedors- en a9siuadeurskringon
heerseht groote ontstemming en verslagen
heid. De twee directeuren van de Maat
schappij Nederland", de hoeren Jonck-
lieer en Odenwald, zeiden, dat men niet
uit het oog dient te verliezen, dat er voor
deze schepen relatieve zekerheid bestond.
De Duitsche regeering was op de hoogte,
dat zij dien dog zouden vertrekken. Die
zelfde relatieve zekerheid oestaat ook voor
de schepen, die langs de bewuste vaargeul
zouden varen. Het is nu gebleken, dat we
aan die zekerheid niets hebben. Er hadden
schepen van de Nederland" bij deze ramp
betrokken kunnen zijn, want de „Grotius"
cn „Kambanga-n" zouden eveneens ver
trokken. Gebrek aan kolen was oorzaak,
dab ze in hun haven in Engeland achter
bleven.
Wij vernemen dab, in ^.verband met de
torpedeering onzer schepen, de roeders
der vaartuigen, die -tot vertrek gereed la
gen, besloten hebben hot vertrek op te
schorten. Voorts vernemen wij -dat behal
ve Hollandsehe Assuvantiemaatscliappijen
ook de Duitsche met aanzienlijke bedragen
bij de. getorpedeerde schepen en ladingen
zijn betrokken.
Om verkeerde indrukken tc voo(komen,
stelt het Duitsche gezantschap vast, dat
met. het oog op den boe stand van de Ne
derlandscbe schepen in Engelsche havens
de termijn om uit te varen, dm op 5 Fe
bruari was afgeloopon, tot op 9 Februari
dos middag» werd verlengd. Nadab deze
termijn door de Nederlandscbe schepen niet
had kunnen worden benut, werd hun als
laatste mogelijkheid om de Engelsche ha
vens met zekerheid te kunnen verlaten .en
naar heb westen uit het. versperde gebied
to stoom en, een tijdstip niet later dan mid
dernacht van 10 op 11 Februari gegeven.
Daar om redenen, die aan Engeland waren
te wijten, ook deze termijn niet kon wor
den benut, hoeft Duitsohland, dat met het
oog op den toestand van Nederland en zijn
'scheepvaart bereid was het verlaten van
de Engelsche harens naar mogelijkheid te
ondersteunen, weer op 14 Februari den
reeders d? volgende verdere concessies ge
daan
Dè Nederlandsche schepen te Dartmouth
cn Falmouth kunnen uitvaren hetzij op 22
Februari of op 17 Maart. Op 22 Februari
kan hun slechts betrekkelijke veiligheid ge
waarborgd worden. Eerst op 17 Maart kan
volstrekte zekerheid worden gegeven, daar
vóór dien datum niet alle Duitsche strijd
krachten desbetreffende- instructies met
volle zekerheid konden hebben ontvangen.
Hetzelfde begrip van betrekkelijke vei
ligheid geldt ook thans nog voor de vrije
vaargeul in dc Noordzee.
Eenzelfde verklaring geeft Wolff's bureau
cn de Dvitscli peis uit zich in denzelfdcn
geest. Y:in die zijde schuift men alle schuld
op Engeland.
De Franseho pers oordeelt, diit Duitschlanus
optreden een gevolg is van de tegemoetko
mend.: houding dor neutralen jegens Duitsoh
land.
De Nederlondscho pers.
Dc .Nederlandsche pers is zoor scherp in
haar critiok. Veel kunnen we daarvan niet
meededen, maar wc zullen toch een paar oor-
deden geven.
Hot „Alg. Hbld." zogt.o.m.:
„Over het torpedeeren van de :cs in ballast
varende Nederlandsche schepen, die graan
voor ons volk van .Amerika gingen halen, is
weinig tc zeggen. Het is een toepassing van
dén .verscherpten 'duikbooteneorlog,waarte
gen de regeering reeds geprotesteerd heeft.
Maar misschien kunnen wij toch wel even
hierop wijzen. De verscherpte duikbootenoor
log is hier wel ten uitvoer gebracht met zulk
een volstrekte geringschatting van de rech-
teu en belangen van bet Nederlandsche volk,
dat. de overtuiging wel bij ieder wakker moet
worden: op een dergelijke wijze zou niet een
volk behandeld worden, welks verontwaardi
ging gmnukkdijk gewekt kon worden en eeni
ge bcteekenis kon hebben. Natuurlijk niet do
Amerikaanseho republiek. Ieder voelt dat
een torpedeering onder zulke omstandigheden
van Amerikaanseho schepen", van schepen
vóór de afkondiging ran den verscherpten
duikbooteneorlog in Engeland aanwezig, na
waarschuwing van de Duitsche regeering ver
trokken, in den dienst uitsluitend van do
voeding van het Amerikaanseho volk, uitge
sloten is. Maar wij gelooyen zelfs, dat zulk
i '-u ia-handeling; onmogelijk zou zijn. geweest
tegenover een land, dat geloond had dien
duikbootenoorlog niet le kunnch dulden, goed
keuren of verontschuldigen."
Het slot van het artikel' luidt:
„Nadat liet bovenstaande geschreven is, le
zen wij dat heb Amerikaanseho stoomschip
„Rhil udclphia" dc gevaarlijke zone passeerde
„zonder oen duikboot te zien" .Wat niet be-
teokent zonder door 'n duikboot gezien tc
worden."
De duikbootoorlog l>reugt blijkbaar in do
eerste plaats gevaar voor ongewapende en
niet-Arnerikaanscho schepen."
De „Nieuwe Crt." schrijft o.a
,,Er is aan het uitvaren dezer schepen
overleg vooraf gegaan. Men vindt hierboven
officieel vastgesteld, dat op verzoek van
Nederlandsche zijde door de Duitsche auto
riteiten was meegedeeld, dat. 22 Februari
een betrekkelijk veilige dag zou zijn. Er
was dus roden te over voor dc Duitsche
admiraliteit, ooi bij haar nachtelijke draad-
looze orders aan de duikbootconimandantcn
op zee, van die overleggingen gewag tc ma
ken. Eu dat te meer, omdat, men voortdu
rend van Duitsche zijde vorzekert, en in
enkele gevallen inderdaad ook bewezen
heeft, dat men de je nieuwe bedreiging van
de neutralen ten onzen aanzien niet nog
ernstiger wilde maken, dan de eenmaal
aangenomen methode vorderde.
Heeft men hier tc denken aan een veran
dering Yan dozo gezindheid Is deze daad
oen uiting van ergernis over het feit, dat de
Nederlandsche koopvaardij, overtuigd van
het navigare necessc, niet langer werke
loos in do haven blijft liggen!"
,,Dozè vernietiging van oen hoclc flottille
van groote Nederlandsche booten is wol de
grootste vernedering, die tijdens don boelen
duur van dozen oorlog een neutrale staat
heeft moeten verduren Als de duikboot-
commandant, die dezen moordaanslag in bet
groot, op z'n geweten heeft, zijn toebereid
selen maakte voor deze heldendaad, dan
moot- bij or zich zeer duidelijk rekenschap
van hebben gegeven, dat hij de souvereiïii-
teit van een vrij en onafhankelijk land zoo
bloedig ging beleedigon als na het ultima
tum aan België niet meer gebeurd was en...
dat zijn regeering zulks uitstekend zou tan
don.
Wij moeten bekennen; dat we nic-t meer
inzien óp welke manier de eer van dc Ne
derlandsche natie nog verder door protes
ten kau op tc houden zijn."
De „N. R- Ct." zegt o.w., dat na do
torpedeering van deze neutrale schepen
weer eens te Berlijn op het succes van den
duikbootoorlog kan worden gewezen.
Het „Vaderland" zegt, dat het struisvo-
"gelpolifcielc zou zijn, niet op tc merken, dot
behalve een diepe ontroering de ramp ook
hevige ontstemming en verbittering in dc
gemoederen heeft teweeg gebracht. Het
blad vervolgt
Inderdaad het is vrecsclijk, dat- wij.
klein, vreodzaanT, nijver land, dit alles moe
ten dulden. In dezen menschoutecrcnden
oorlog tusschen twee volken is hel lot van
onze scheepvaart dat van dc ongelukkige
die door geweld en overmacht tusschen een
in den blinde schietende schutter en zijff
doel wordt geplaatst-. De in den blinde
schietende schutter is Duitschland degene
dio ons dwingt ons in liet gebied te begeven
dat door die niets ontziende schoten wordt
bestreken, is Engeland."
,,De Tijd" oordeelt.:
,,Dc zes schepen zijn getorpodoerd ondcl
de voor Duitschland meest bezwarende om
standigheden, zelfs in het kader van den
verscherpten duikboot-oorlog. Het lijdt na
tuurlijk geen twijfol, dat deze daad is in
strijd met het volkenrecht, dat wel ver
beurdverklaring,; doch niet vernietiging
kont van schepen, die de blokkade trach
ten te breken
Ingezonden.
Be ,,Cia«vevorde«lujjJ'.
De jongste wijziging in" dé „gas ver orde
ning" treft .naar verhouding do minder ge
goeden heb zwaarst; dunkt me. Wie vóór
de Tioodstand intrad reeds uithoofde zijner,
beperkte middelen gedwongen was de uiter
ste zuinigheid te betrachten in het gasver
bruik, moet.t:ch het verbruik terugbrengen,
tot 60 pCt., or hij wordt onbarmhartig in
tijm schrale beurs getroffen e«i met nog)
erger bedreigd. Hij brandde 's avonds één
„pit"; moet dat(nu worden geen pit? Zy'a
vrouw kookte op gas heb eenvoudig maal' en
het kraantje ging dicht, als het slechts evea
kon. In 200'n gezin blijft het verbruik nood
wendig boven do 60 procent of zoifs boven
de 70 procent. En dat, terwijl heb gemeen
tebestuur vroeger propaganda maakte voor
het gebruik van gas in de keuken. Wioi
daarentegen zich vroeger het gas onbekrom
pen kon laten toestroomen, zal allicht be
neden de 60 procent blijven, nu hy zich gaat
„bekrimpen."
- Ware het niet niogo.yk verschillende maxi
ma vasb te stellen, en daarbij rekening te
houden met de behoefte van liet gezin, meb
het aantal personen bijv., voor wie geko>kÖ
moet worden
De enorme verhooging van den gasprijs
moet als rem werken in het gasverbruik, ta
teveiis wordt men bedreigd met afsnijding.
Dat is het ergste. Maar was dat laatste
dan alleen niet voldoends? Of is de prijsver-
hooging bedoeld als belasting, waardoor dao
naar verhouding het zwaarst getroffen wor*
den tij, dte net met hun inkomen konden
rondkomen?
Onbillijk kan het- ook zip, dat dé veror*
d'ening alleen rekening houdb met de over
eenkomstige maand yan 1916. Stel, dat dó
laatste wijziging in werking trad. Op die ka»
mer moet 's avonds het licht brandea. Nu
mag niettemin de groot-ere hoeveelheid be
noodigd gas niet meer'zijn dan 60 procent
van de kleinere van verleden jaar. Of iemand
is verleden jaar een dag of wat uit de stad
geweest met 2 ij a gvzin en heeft dus toen min»
der gas gebruikt dan hij nu noodig zal heb
ben, omdat hij thuis moet blijven. Die koinb
ver boven de 60 procent eu moet een aantal
kub. M, betalen a 24 ets., afgezien van waü
nog volgen kan.
Zou. hel niet billyk zyn, dergelyke per
sonen in de gelegenheid te stellen de omsta»
dighedeo, waarin zij verkeeren, kenbaar to
maken bij do autoriteiten en dat er rekc*
ning mee gehouden werd?
Met beleefden dank voor do plaatsing,
Uw D\v.,
N. N.
Vraag: Ik be-n van militielichting 1917
en ingedeeld cij het -1de regiment veld-ar-
tillerio, 3de af l., te Ede. Zou u mij ook
kunnen Joggen, wanneer ik in dienst moet?
Antwoord: Neon, de datum van op
komst ven dat wapen is nog niet bekend.
Wellicht gaat het thans mot de lichting
1917 ais verlet!0:1 jaar met 1916; daarvan
kwam het eerste gedeelte begin Mei en hét
tweede gedeelte begin October onder da
ava penen.
Vraag: Op welken naamdag was da
eerste Maart in 1893?
A nt-vo o r d op Woensdag.
Vraag: Wat moet een bruidegom voor
handschoenen dragen, on welke das of strik-
jo wanneer hij trouwt in jacquetteostuum
(zwarte jas cn vost cn gestreepte pantalon)
én is eon braid ook verplicht witte glacé
handschoenen te dragen, wanneer ze in een
mantelcostuurn trouwt
A nhcoord: Vrijheid, blijheid voor den
bruidegom. De. wet spieokt- van geen das
sen en handschoenen,en zijn vrouw behoeft
hij dan nog niet naar dc oogen te zien.
Niemand zal het. hom kwalijk nemen wan
neer hij ecu gekleurde das draagt en bruino
handschoenen. Het bruidje is heolomaal
vrij. Mot of zonder witte glacé vindt bruide
gom haar. mooi on met hem houdt zij op den
trouwdag alleen rekening.
V r a a gIk zou gaarne naar Engeland -
willen. Is dit mogelijk? Ik ben vrij van mi
litairen dienst.
A n t w o o r d Als uw papieren in ordo
zijn, zal dat wel gaan, tenminste wanneer
or passagiersbootenr'varen. Wendt u tot don
Engel sta-, en consul to 's-Gravcnhage.
Op de vraag: Dc bonboekjes, deze week
uitgegeven, zijn genummerd van 1—64,
maar van. mijn boekjes, en meerdere met
mij, ontbreken de nummers 23 tot en met
37. Kunt u mij ook zeggen, wat daar do
bedoeling vail is, of is dit een font van
den drukker of binder? Zoo ja, hoe er dau
mede te handelen? werd geantwoord: Ga
er even mee naar het distributiebureau,
dan krijgt 11 nog déze nummers.
Dit antwoord is onjuist-, daar het 011*
gebleken is, dat het weglaten dier num
mers opzettelijk is geschiedt, om later te
vermelden redenen-
Men wacht e alzoo af l
