No. 17421
Zaterdag O December.
Eerste 3Bla,cL A°. 1916.
Brieven van een Leidenaar.
FEUILLETON.
@ns slot H»©©Tba©k.
LEIDSCI
DAGBLAD
DLXXXX.
De in de Raadsvergadering van 27 No
vember aangenomen gewijzigde verordening
op de heffing van een plaatselijke directe
belasting, meer bekend onder den naam
/van hoofdelykén omslag, heeft pietterdaad1
weinig verandering in liet systeem der be
lastingheffing gebracht. Waarschijnlijk wal-
(ren B. en W. er ook nog niet mee geko
men, wanneer niet door de invoering van
de wet op do Rijksinkomstenbelasting 1914,
!de gemeentebesturen do bevoegdheid had
den gekregen, om kosteloos inzage en af
schrift te nemen van de kohieren van aan
slagen in de inkomstenbelasting; een en
ander, voor zoover betreft de gemeentelijke
belastingplichtigen^
Het Rijk heeft meer gegevens om tot een
juiste opgave van het inkomen te geraken
dan de gemeente en dat het belastbaar in
komen voor Leiden in 191G aanzienlijk hoo-
ger l;on worden geraamd dan in 1915 en
voorgaande jaren, is daaraan voor een groot
deel te danken. Om nu van deze bevoegd
heid zooveel mogelijk profiit te trekken, ver
dient het natuurlijk aanbeveling, dat do
bepalingen betreffende de berekening van
het inkomen in de gemeentelijke belasting
verordening niet al te veel afvrijken van de
bepalingen der wet.
Nu werden in Leiden sedert jaren de zig.
veranderlijke inkomsten beoordeeld naar de
voorafgaande drie jaren en niet uitsluitend
naar bet laatst verloop en jaar, zooals de
iwet van 1914 het wil. Paar om. is nu ook
de bepaling opgenomen, dat de vansten en
renten, verkregen uit beroepen en bedrijven
iof ondernemingen, worden gesteld op liet
bedrag, dat zij voor den Jmlastingschuldigo
'Zójver hebben opgeleverd over het jaar,
voorafgaande aan het dienstjaar. Men kan
daardoor een zuiverder vergelijking krijgen.
Deze verandering is tevens een groote ver
betering. Een belastingschuldige, wiens za
ken achteruitgingen of die door andere re
iden zijn inkomen zag verminderen, voelde
het altijdj en terecht, als oen onbillijkheid,
Üat hij nog enkele jaren belasting moest
betalen van reeds drie of twee jaar geler
den. verkregen en wellicht reeds verteerde
inkomsten.
Daai' kwam een niet onaanzienlijk* aantal
teclames uit voort.
Een tweede- verbetering, waardoor men
Oen billijker heffing krijgt, is de vernau
wing der klassen en aanslag naar het laagste
in plaats van naar het middencijfer. Tot
dusverre werd iemand met £510 inkomen
Oven hoog aangeslagen als iemand met f 599.
Zooals mij dikwijls bij het lezen van vra
gen over de heffing dezer belasting in dit
blad is gebleken, werd ook daarvan de on
billijkheid sterk gevoeld. Deze onbillijkheid
nam in de hoogere klassen, waar do gren
zen veel wijder waren, nog toe. Immers,
- een inkomicn van f 10.010 werd even zwaar
belast als een inkomen van f 10.999.
De lagere klossen klimmen nu op met
f50 en na f1100 met £100. Het aantal
klassen zal daardoor geduoht stijgen. In
191G waren er met het oude stelsel 112
klasseD, er zullen volgens het tegenwoordig
systeem niet minder dan 257 klassen komen.
De financieel© gevolgen van deze Wij
zigingen zullen wel niet groot zijn. Wat
men aan den eenen kant verliest, wint men
aan den andoren kant. De billijkheid wordt
er echter meer door betracht voor zoover
men er dichter mee benadert een heffing
naar draagkracht, het ideaal voor elke be
lasting.
Aan wat B. 'm W. verder ten opzichte
dezer belasting hebben overwogen, lag ook
'dit beginsel ten grondslag. Zij hebben het
niet veel verder dan tot overwegen ge
bracht en in den Raad z\jn ook geen ern
stige pogingen daartoe gedaan.
Er waren van de zijde der werklieden-
organisaties verzoeken ingekomen, tot ver
hooging van het gedrag voor het eerste
levensonderhoud en voor den kinderaftrek.
Veel verder dan tot "een becijfering daar
over i'a men niet gekomen. De gevolgen
zouden bij een eenigszins^merkbare verhoo
ging dezer bedragen geweest 'zyn, dat het
hefiings-percentage enorm steeg.
Er waren in 1916 10.542 aangeslagenen.
Wanneer men den aftrek Voor levensonder
houd met f100 verhoogde, Zou dit al een
vermindering van belastbaar inkomen Ven
gevolge hebben van f105.200. Bracht men
te gelijk den kinderaftrek Van f20 opi £50<
dan zou. waar het aantal kinderen beneden
16 jaar van de dit jaar aangeslagenen
14/457 bedroeg, het belastbaar inkomen bo
vendien nog met f433.710 verminderd wor
den. Het gevolg er van zou geweest zijn,
dat het veirnienigvuldigingscyfer in plaats
van 6.35, 7.35 had "moeten wezen.
Dat durfden noch B. en W. noch de Raad
aan. Had men nu maar kunnen doen, wab de
adresseerende vereenigingen voorsloegen,
n.I. bjj de hoogere inkomens den aftrek
verminderen, dan had men daarin de n no
dige compensatie gevonden. Doch daarte
gen verzet zich de Gemeentewet-.
Zoo is het gebleven bij een vermeerde
ring van den kinderaftrek met f5, terwijl
ook bet maximum van £200 niet meer zal
bestaan. Wie meer dan acht lcmderen be
neden 16 jaar heeft, mag meer aftrekkem.-
Daardoor zal het bedrag van het belastbaar
inkomen met ongeveer f75.000 verminde
ren. Deze wijziging zal ook een kleine ver
heuging van het vermenigvuldigingscijfer
ten gevolgo hebben, doch niet zoo veel, dat
het de moeite waard is. Doch omgekeerd
zal de ontlasting van kleine inkomens daar-«
door ook niet veel beteekenen, te meer, om!
dat deze verhoogde aftrek voor alle aange
slagenen geldt. Een lenkele alleen, thans
belastingschuldig in de laagste klassen, zal
daardoor nu afvallen.
De groote vraag was, of men, naast de
reeds bestaande degreseie, waardoor de laag
ste inkomens betrekkelijk belangrijk wor
den ontlast en die haar invloed, hoewel in
steeds geringer mate, tot inkomens van
f 2000 toe, doet gelden, ook niet eenige pror
gressie zou toepassen, waardoor de groo-
tere inkomens zwaarder zouden worden ge
troffen, ten gevolge waarvan bij' een gelijke
opbrengst de kleinere inkomens weer wat
ontlast konden worden. De Gemeentewet toch
laat wel een matige progressie toe.
In den Raad hebben enkele leden zich
voor progressie verklaard en opgemerkt
Ook niet voor de practisclie toepassing te
rug te deinzen; anderen bijv. prof. Aal-
fcerse hebben zich in beginsel er voor
verklaard, doch gezegd, dat zij de practisehe
toepassing er van in Leiden niet aandurven.
B. en W. lieten geheel in het midden hoe zij
er over dachten, doch verschillende becij
feringen brachten hen tot de conclusie, waar
toe zij reeds eer varen gekomen, dat 'n pro
gressieve heffing zoodanige gevolgen kan
en zeer waarschijnlijk zal hebben, dab ten
eenenmale ongewenscht is. 'Zij bedoelen er dit
mee: wanneer door een betrekkelijk aanzien
lijke verhooging van de weinige menschen
met groote inkomens er een paar door weg
gingen, dan zonden wij er al mee achter
uit zijn. Het is nu eenmaal niet anders; dit
gevaar bestaat.
Aangeslagenen van 500 tot f 1000 waren
er in 1916 niet minder dan .6079, dat is Sal
meer dan de helft van alle aangeslagenen.
Van f1000 tot f2000 2372; van £20u0 tot
f 3000 604 en verder loopt het met kleine
getallen af. Van f17.000 én hooger zijn de
cijfers zeer klein, meestal 3, 2 of 1. Het
hoogst aangeslagen inkomen is f94.500. Vol
gens de berekening van B. en W. zou deze
belastingschuldige bjj een matige progressie
meer moeten betalen f2768; do daarop vol
gende, met eeo inkomen van f66.500, zou
omhoog gaan met f1825. Heb geheele be
drag dier aanslagen zou dan stijgen tot
f8671 en f6014.
De groep aangeslagenen beneden £1000
inkomen zou daardoor worden ontlast met
een bedrag van ruim f1800 en ook de aan
geslagenen tot een bedrag van f4000 zou
den er nog van profiteeren. Bij' een inko
men van f4200 zou men sledits f 0.67 meer
moeten betalen. Het lijkt me toe, dat men
de progressie toch wel eerder zou kunnen
beginnen, waardoor, om eenzelfde opbrengst
to verkrijgen, de hoogst- aangeslagenen al
thans weer wat minder zwaai: getroffen zou
den worden. -
Dit neemt biet. weg, dat 9.1s eon paar
der hoogst aangeslagenen de gemeente ver
lieten, zonder dat - er andere voor in de
plaats kwamen, de vcordeelen der progressie
voor de- lagere- en middenklassen yrirjwo!
kwamen te vervallen.
Zoo is het nu eenmaal in Leiden en wij
vreezen, dat het ook in de naaste toekomst
niet anders zal worden. Onze gemeente, dicht
biji Den Haag geleden, trekt de groote kapi
talisten niet aan, en er behoeft maar weinig
te gebeuren, of zij verlaten haar. Of dat nu
zou zijn efenige honderden meer belasting,
zou ik niet durven beweren, al zou dat de
schaal wel eens naar. den verkeerden kant
-doen overslaan.
-Ik gelóóf, dat de Rijkswetgever gemeen
ten als öo onze, alleen redding zal kunnen
en moeten brengen.
SteemkolemselinftraFscMe em
Tremenverkeer.
I Geachte Heer Redacteur I I 1
Een enkele opmerking wenschte ik te
maken over de aanstaande beperking van
het treinenverkeer.
De directie zegt, zooveel mogelijk reke
ning te zullen houden met de belangen van
het reizend publiek. Is dit ernst, wat wij ze
ker mogen verwachten, dan zal de beperking
voornamelijk het verkeer op Zondag moeten"
treffen. Waarom?
Wel, het personen-verkeer op genoemden
dag, is voor zoo'n gering deel een nood-
Zakelijkheid. Wordt dit nu des Zondags
geheel stopgezet (een zeer gewensch-
te toestand in een Christelijke maatschappij),
dan komt men reeds een heel eind in de
richting van een beperking met 25 pCt.,
zonder, dat veel nadeel ondervonden zal wor
den.
Door dezen maakegel zullen minder trei
nen op de werkdagen behoeven te verval
len, hetgeen van bijzonder groot belang is.
Dank voor de plaatsing.
I I X;
ONTVLUCHTE KRIJGSGEVANGENEN.
Te Buurse, £n do gemeente Haaksber
gen, zijn twee Russische onderofficieren
aangekomen, die twee jaar in Duitsche
krijgsgevangenschap hebben doorgebracht.
Eenige dagen geleden werden zij onder mi
litair geleide vervoerd en van het oogen-
hlik, dat hun bewakers eon dutje deden,
maakten ze gebruik om uit den trein te
springen. Ongehinderd wisten ze vorder de
grens te bereiken.
Te Dihxperlo zijn twee Russen over -de
grens gekomen. Het waren tw-ee burgers
uit Warschau, die door de Duitschers wa
ren gevangengenomen en werkzaam ge
steld in de kolenmijnen te Bottrop. Ook
zijn hier een Belg en een Hollander cvor
de'grens gekomen, die in dezelfde mijnen
aan hot werk gesteld en uit Duitschland
waren gevoeld.
Te 's Heerenberg kwamen 'weer twee|
Franschen over do grens, twee Russen wer
den nog op 't laatete oogenhlik door de
Duitsche grenswacht gegrepen.
Te Winterswijk zijn twee Franseke krijgs
gevangenen aangekomen, die uit hot kamp
to Meschede ontvlucht waren. Ze waren
een week onder weg geweest. De eene, ser
geant bij het 21ste regiment koloniale infan
terie, zat sedert 3 Februari 1915 gevangen
en was nu al voor de vijfde maal ontvlucht,
waarvan driemaal in de richting van Zwifc-i
serland. De ander, sergeant bij het 21e re
giment jagors te voet, word op 9 Maart j.l.
te Douaumont krijgsgevangen gemaakt.
Ook ia hier een 2o-jarige Fransche krijgs
gevangene aangekomen, die op 7 Sept.
1914 als korporaal bij hot korps vliegers
te Maubeuge was gevangen genomen en nu
uit het kamp te Duimen ontsnap* was. Dit
was reeds zijn vijfde poging tob ontvluch
ting. Behalve dezo drio zijn er nog vier
Franschen aangekomen. Hier zijn mede
twee Russen over do grens gekomen, dio
te Warschau als burgers krijgsgevangen
gemaakt waren. Een van" hen was dames
kapper en de andere apothekersbediende,
doch bedden waren reeds sederi een jaar ge
dwongen in de mijnen te arbeiden, waar
volgens hun mede deelingen, Poolsche Ros
sen vaji allerhande beroep, onderwijzers,
apothekers, advocaten, enz.kolen arbeid
verrichten. Er zijn nog vier andere Russen
aangekomen, waaronder een 28-jarige ge
huwde landbouwer uit het Siberische gou
vernement Tobolsk, die uit het kamp bij
Münster, waar hij in een cokesfabriek ge
werkt had, ontvlucht was met een kameraad
die onderweg weer was aangehouden. Hij
had acht dagen over don afstand gedaan.
Te Babbcrich arriveerde een Rus, te Ze
venaar na een tocht van ver schelden o da
gen,. twee Russen, te Gennep de Belg L.
ALani'ket, te Heifhuysscn drie RuaseD, te
Siittard in weinige dagen tijd ruim twintig
Russen, waaronder een viertal, die in een
munitiefabriek te Aken had gewerkt, te
Roermond twee Russen, te Bergon vïer Rus-
Ben en één Franschman en te Schinveld
'één Rus.
Er kwamen in Limburg nog meerdere
ontvluchte krijgsgevangenen aan. Zoo kwa
men bij Simpelveld twee Russen over de
grens, bij Itteren drie Russen, bij Heerlen
drie Russen, nabij Vlodrop olf en bij Kerk
rad e acht Russen.
Verder kwamen in Maastricht aan der
tien Russen waarvan acht ontvlucht uit het
kamp te Walm en drie Franschen ont
vlucht uit Keulen en nog di'io Russen, di'e
bij Eysden over de grens waren gekomen
en volgens hun zeggen do elcctrische" dra-ad
hadden doorgeknipt.
Een Fransch ingenieur fa in de buurt van
IJzendijke over de grens gekomen, na een
zeer -romantischen en gevaarlijken-tocht. Hij
as van plan zich naar Frankrijk te be
geven.
KUNSTMEST.
De "regeerings-kunstmesfc-comim heeft per
circulaire meegedeeld, dïit de moeilijkheden
omtrent den aanvoer van super-fosfa-at
thans zijn opgelost; de achterstand kan
echter niet moer worden ingehaald. De com
missie heeft daarom twee posten superfos
faat ïn do Vereenigde Staten gekocht. Een
schip ligt aldaar reeds voor Nederland ter
laden, en met e-enjge reederijen wordt on*
derhandeld «ver het verdere vervoer. La-
dien er zich geen verdere groote moeilijk*
heden voordoen, bestaat er gegronde hoop^
dat er vrijwel voldoende superfosfaat vooc
alle bes teil era zal komen.
Hoewel omtrent de aankomst in Neder*
land van zwavelzure ammoniak en chilisak
peter slechts gedeeltelijk zekerheid bestaat,
meent de commissie gegronde redenen jt-a
hebben om een geregel den aanvoer re mo
gen verwachten. Het blijft echter twijfelach
tig, of de geheele hoeveelheid, welke bc
eteld werd\ zal kunnen worden geleverd,
aangezien er telkens nieuwe bezwaren kun
nen-rijzen.
Het is vrij zeker, dat de leveringen doo?
al deze invloeden eerst laat in het voor
jaar lcunneh afloopen, zoodat alle landbou
wers moeten zorg dragen, hetgeen telken
male beschikbaar wordt gesteld, terstond
te betalen en af te nemen, daar het andera
niet mogelijk zal zijn, in Februari en
Maartalles te bestemder plaats geleverd
te hebben.
Het zal noodzakelijk zijn, aan een gedeeL
to van'de afnemers den pllaht op te leg-?
gen eerder dan de overige afnemers af tol
nomen. Zoo zal bij de tweede veudeeling
van sup erf osf a-at, welke 30 percent der be
stellingen zal bedragen en welke thans aan
vangt, aan afnemers in Zeeland, Zuid-Hol
land, Noord-Holland en Groningen do plicht
worden opgelegd vóór 15 Januari 1917 te
hebben afgenomen, terwijl voor het overige
deel van Nederland, waarvoor de meststof
fen daarna ter beschikking komen, tot 15
Februari gelegenheid tot afneming wordt
gegeven.
VERHOOGING VAN MOBILISATIE-
TOELAGE.
Bij minfaterieele beschikking is bepaald,
dat te rekenen van en met den dog, waarop
een lichting met onbepaald (klein) verlof
vertrekt, voor do dienstplichtigen van be*-
claelde lichting, die dat verlof niet genie
ten voor zooveel zij behooren tot een ber
reden korps, tot het korp3 panteerfortartil-
iorio of tot het korps t-orpedasten de mo-
bilisatietoelago wordt verhoogd met f 0.15
per dag.
Onderofficieren, dis geen mohilisatietoo'
lage genieten, doch overigens voor de be
doelde verhooging in aanmerking zouden
komen, treden in het genot van een mobilfa
satieteelage tot gelijk bedrag van f 0.15.
Het vorenstaande geldt ni'et alleen voor
hen, voor wie de gelegenheid om mot on
bepaald (klein) verlof te vertrekken, nog
niet bestaat, maar eveneens voor dienst
plichtigen van genoemde korpsen, die vrij
willig van onbepaald (klein) verlof zijn"te-
willig van deze gelegenheid geen gebruik
maken of vrijwillig van onbepaald (klein)
verlof zijn teruggekeerd.
De verhooging der mobilisatietoelnge.
wordt niet genoten voor verblijf onder da
wapenen vóór 1 December 1916.
Moet ©en met onbepaald (klein) verlof
vertrokken lichting temgkeeren, dan. ver
valt, met ingang van den dag van dien te-,
rugkeer," de verhooging, genoten door nie*
met zoodanig verlof zijnde dienstplichtigen
van die IichtiDg.
Deze beschikking geldt niet ten aanzien
van buitengewone militaire kommiezen.
ONTVLUCHTE POLEN.
Bij de politie te Nijmegen meldden ridh
twee Polen,, die uit Duibsdbland -godudht
waren, om inlijving bij het leger te voorko
men. Ze zijn ter beeóhdklkfiig ge-steld van den
Rusriscilien cnsul-generaal t© Rotterdam.
Roman naar het Duitsch.
DOOR
HERMINE yiLLINGER'.
23)
Ik ben niets meer dan.een arm boerenmeisje
van huils uit. Ik was In dienst bij henu en
jn vrouw. Goede menschen, och ja, heel
goede menschen, maar zo zagen er ui't of ze
niet genoog kregen. Ik at wel driemaal zoo
veel als do menschen binnen. „Mevrouw,
mevrouw," heb ik vaak tegen haar gezegd,
„daar kan een mensch niet van leven, 'fc is
of het voor de muizen bestemd is, wat u
far op uw bord neemt." En jawel, op een
goedoti dag sterft zij. Er scheelde wat aan
do f undamonton, dat wil zeggen in goed Hol
ten dscli, het mankeerde haar-aan eten en
drinken. Och ja'fc Was nog geen jaar daar
na, daar komt de professor de.keuken in en
zcgt: „Ralbin, jij moest mijn vrouw wor
den." Doodelijk ben ik er van geschrokken.-
'Ik had het zeker niet gedaan, als ik neen
had kunnen zeggen. Och ja! het ergste was,
^dat Bernardje zoo vaak getuige geweest is
hoe de professor op mij geknord heeft. Maar
'■was de professor het liuis uit, o, da-n hadden
hot naar onzen zin. De mouwen omhoog-
£n dan er op los schoongemaakt en gewerkt
gepoetst. Dat was mijn redding. Anders
md ik het niet uitgehouden.''
elhamel, die dit verhaal telkens to hoo-
bhN eeK zoo vaak de spraakzame vrouw
J naar binnenkwam, stond eensklaps op.
0 pcndiul© sloeg vijfde werkvrouw
klopte, otm do garderobe voor cio tbiöatör-
voré-rst'öliling te halen.
BolOiamel vertrok
- Nadab zij oen paai- straten van dó groote
drukke Zvni'bsorsellii© stad bad doorgeloop en,
kwam zij aan den schouwburg, oen groot,
kazerneachtig gebouw.
Een trotsdhe, bijna ongenaakbare uitdruk
king vertoonde aiclli op Belhameil's gesdebt,
toen de zijdeur van dien sohouwburg achter
haar dicht viol. Op do, trap in cb gang geen
enkele groet der mannelijke en vrouwelij
ke collega's, die zij tegenlcwam. Belhamel
had het bij allen verkorven, daar zij geen
deel nam aan den algem een en gezel'ligen
omgang, en er zich. niet alle kracht tegen
verzet had mee te doen- aan den irufciomen
toon der collega's onder elkaar.
Het gevolg hiervan was, dat men liaar
bespot-te haar. „do Freule" noemde.
ÏXut was nu eenmaal li-aar lot. Aan iede-r
theater hadden de collega's haar gehaat,
onrdab zij zich ver van hen verwijdord
hield, omdat zij ©en andere opvatting van
de kunst had en stcedb zocht on zocht naar
personen, die Iraar opinio deelden. Zij duld
de niets, zij vergaf niets. Diadel ijk was zij
op het punt eon oirwaardigen meerdere den
gobeelen rommel vopr de voeten te worpen.
Dat ging alles goed zoo lang zij door
Grootmama geholpen werd.
Nu moosb zij van haar salaris loven.
Zij speelde do rol van Maigda uit Sucler-
mann's „Heimat".
Al den hoon, den spot en dó verachting,
dio in haar was, legde zij in dezo rol. Zij
bracht iets natuurlijks en emvoudgg bot
eband:
Maar. „Loo jammer", zei men Mot en
daar „dlafc zij zoo weinig beminnelijk
zijn kaai
De vrouw van dien -directeur zei in de di-
rectiehamer tot haar man
„Dut kan zoo niet langer zoo lang zij
hier fa, nog geen enkel nieuw toilet ©n
dan Magdia, die zoo op toiletten gesteld fa!
Wij moeten dadelijk na de voorstelling eens
met die R-eebadh praten, versta je?"
Haar man knikte. Hij was klein en .-dik en
had heel ko-rbe armen. Aan zijn hoofd, op
oen zeer korten hals, zaten een paar kolos
sale O-oren. Hij was zestig era de klein©,
handige vrouw dertig. In d'en schouwburg
ti oom dó men lioar de regentes.
Zij dón rokken ni krikten om hour slank©
gestalte, fijne laarsjes van glanzend lócter
blorükon onder die rokiken uit en ©en stöike
koliotrQop-'odeuT omgaf baar.
Zij brok haar echtgenoot met zich meo en
klopte bij BelhameLs kleedkamer aan. Dó
gardterobdère ve-rdlweien. De actrice stond
voor dó directeursvroufw. De bedde vrou
wen zagen ólkand<?r aan met ooge-n, dio
elkander niets ontveinsden.
Het kleine vrouwtje, waar zij allen voor
kropen, riep uitermate woedend uafc
„Ufa een hoogmoedig, onbeminnelijk we
zen, weet u dat wel?"
„Ja," kreeg zij ten antwoord.
„Maar dnfc verwijt komt hier toch eigen
lijk volstrekt niet van pas", meende de
düreotenir, „het is hier de kwestie.
„Jawel," viel zijn vrouw hem in de róde,
„u brengt ons theater ïn discrediefc door
uw prullige toiletten. Dat gaat zoo niet
langer, Wij bunnen geen actrice gebrui
ken, die niets voor haar toilet uitgeeft'."
„Mijn salaris-woroorlooffc mij geen groó-
fcero uitgaven,," zei Belhamel, terwijl zij dó
schouders ©en weinig ophaalde.
„Hm," klonk van de lippen van den
directeur met bre-edeu lach, „dat' is geen
kwestie van salaris. Ik heb u al vaak ge
zegd, er zijn andere manieren
„Voor mij niet", viel Belhamel ham in dó
rede, „dat heb ik u oiok ail dikwijls gezegd."
„Dus dan is het daarmee uit tusschen
ons," verklaarde do directoursvrouw met
fliükkenendó oogen vol leedvermaak. „Do
teilet-kiwestiie fa in uw contract uitdruk
kelijk genoemd! u lis ndot in sbaat aan clie
voorwaarde te voldben dós.
Een oogenblik stilte. De directeur ©n
zijn vrouw verwachtten de noodzakelijke uit
barsting van wanhoop, die onver my del ijk
volgde, wanneer zij iemand zyh congé gaven.
Z\j wachtten tevergeefs.
„Dan hebben wij elkaar niets meer te
zeggen," sprak Belhamel met 'een haast on
merkbaar hoofdknikje.
De directeur <en zijn vrouw wisten niet
hbo zij "de deur uitkwamen. Zij stieten -op
den drempel tegen elkander aan; hierover
verschrikt, wendden zij tegelijkertijd de
oogen op de actrice.
Deze had hun reeds den rug toegekeerd.
Wat zy zoöeven ondervonden had, was
.ïriols meaws in haar tooneel-carrière. Se
dert Grootmama's dood had„zy drie-, vier
maal haar ontslag gekregen wegens de
toiletkwestie.
Een warme kamer wachtte haar thuis.
Een koude avondmaaltijd stond op tafel
gereed, met kokend water voor de thee.
Belhamel was uitersb vemiooid. Zij had
vier weken lang bijna 'eiken avond gespeeld.
Het was haar totaal onmogelijk over iets
na te denken. Zy at, want zij had vreeseh
l\jken honger, dronk het 'eenó kopje thee
voor en het andere na^ en strekte zich
daarna! uit op de breede, zachte canapé.
De lamp werd dichtbij geschoven. Onnufs
brief ter hand genomen. En nadat Belhamel
de blaadjes naar rangorde neergelegd haefy
begon zij te lezen:
„O, Belhamel, ik ben gelukzalig. Ik heb
zoo'n angst gehad! Luister hoe alles ge^.
gaan fa. Ik kan niet besluiten je vóór myn!
vertrek to schrijven. Ik was zoo bang, dat
je geen genoegen zou nemen met mijn plan,-,
mij waarschuwen en mijn eindelijk opge
vat besluit aan het wankelen brengen. Maa£
het zat zóó in mij, ik moest er naaf toe.
-Ik had hem al zoo lang lief door zijn brie
ven. Ilc heb je verteld' hoe IirJ schreef,, dati
ik allen aanleg had een beroemde schrijft
ster te worden, en dat hrf pij? daaraan»
helpen wou. 0. zoo grootsch leek mij myn.
toekomst, zoo heerlijk! In gedachten bouw^
'de ik Reebach reeds op, ik maakte ©rt
een slot Reebach van. Ik zag ons allen in
do toekomst )rijk en gelukkig.
Op rcfa was ik wel is waar weer moó--
delocS. Ik voelde mij zoo klein en schaamde?
mij erg. Ik besef nu pas welk een koruij
schen indruk Ernestine en ik op de men-i
schen gemaakt moeten hebben. Stel je'
haar voor met een heel klein verschoten;
hoedje van Cassale op het hoofd en met
zooveel rokken aan, dat zij zich op dei
bank, waar zij zat, niet bewegen kon. Daar-i
enboven hield zij haar marktmand stijf op
dó knieën vasb en als zy iets at, hetgeen!
zij heel vaak deed, verborg zij zich achter,
het deksel van haar mand. Haar mederen
zigors en ook den conducteur behandelde zij[
zoo onvriendelijk mogelijk, en zij bewaakt
ten ze met zulke wantrouwende blikken afa-.
of wij door louter doodelijk© vijanden om-;
rïngd waren. 11
Êl dan, toen wij 'het groote, drukke
station van do plaats onzer bestemming
binnen reden met zijn hónderden menschen!
In oen wip was Ernestine, er van "doom ik
