De Europeeseiie Oorlog.
Mc. 17415.
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 2 December.
Derdo Blad.
Anno 131S.
ïVtevjn van een Le-idenaar.
Uil de Omstreken.
DLXXXIX.
i Do omstandigheden dringen er toe, om
Vnn.laag een niouwe variatie te geven op
het thema van de vorige week ni.gedru .t
in de woorden van den Haagscnen burge-
ccf-ter: „ln welk een toestand leven we
Ict.h?"
Er gaat haast geen dag voorbij ox wij
■worden door ingrijpen in het oeconomisch
leven aan den oorlogstoestand herinnerd.
Hot zjjn nu de circulaires van don Minister
van Landbouw, over den kolennood, die do
aandacht vragen. De aanvoer va» gaskolen
uit Duitschland en België- liet al lang te
wenschen over en Lij dreigt meer en meer
t*> verminderen. Intusschen branden wij er
maar lustig op los. Hier en daar werd do
rtraaWerlicbting iets beperkt, wat nog wel
eens aanleiding gaf tot klachten van ver
wende burgers, die zich miskend en veron
gelijkt achtten, omdat in andere stralen do
verlichting constant bleef; maar overigens
werd er geen pitje eer uitgedaan, geen
feestavond ingekort.
Doch nu komt ineens de Minister met deo
bekenden stok achter de deur: De gemeenten
moeten het gasgebruik beperken en wie het
niet doet, krijgt geen nieuwe kolon en be
loopt derhalve "de kans, geheel van licht ver-
Btoken to worden.
Hot gebrek schijnt zóó te nijpen, dat de
maatregelen ter beperking van het lic.ht-
§ebruik onmiddellijk dienen genomen to wor-
en. Met een verzetten van de klok
komen wij er in deze donkere dagen niet.
Do zon, dio 's morgens laat verschijnt cn
'«namiddags vroeg ondergait, zou nu met
ruiko maatregelen spotten. Wij behooren ons
thans in het gebruiken van het kunstlicht
Je beperken. En daar dit niet vrijwillig gaat,
moet de overheid weer tusschenboile komen.
En zoo zien wjj dez-?r dagen, dat in groote
en kleine Gemeenteraden verordeningen wor
den aangenomen, waarin op een of audero
wijze het gebruik van gas en electriciteit
aan banden wordt gelegd. Men zoekt het
voorloopig nog lang3 indirectsn weg te ver
krijgen, n.l. door verhooging van den prijs
Ixven een bepaald maximum. Zoo heeft bijv.
de gemeente Rotterdam het ga3 en den
electrischen stroom, voor 70 pCt. van het
het normaal gebruik op den ouden prijs ge
laten en voor wat daarenboven gebruikt
wordt, het tarief vrij aanzienlijk verhoogd.
Do Gemeenteraad van Katwijk heeft reeds
dit voorbeeld gevolgd. Eldere doet men het
Weer wat anders. Dcch overal ligt hetzelfde
beginsel ten grondslag. Men wil den ver
bruikers op Btraffe van hen in de beurs to
treffen, tot zuinigheid aansporen. Of dit
middel voldoendo zal helpen, moet de tijd
leeren. Doordat de prrjsverhooging boven een
bepaald maximum vrij aanzienlijk is, zullen
de meesten wel trachten het op jninder
get ruik toe te leggen.
Menschen met groote inkomens, die op een
Èooge gas- of electriciteits-rekening niet
behoeven to zien, houden bij deze regeling
ook weer een voorsprong. Hiertegen is in
dit stelsel voorshands echter niets to doen
en er staat dan ook tegenover, dat dezen
ei dan toe zullen bijdragen, dat de gemeente
van hen een extra-bij irago ontvangt. Ove
rigens is men in dit opzicht onder den
'gegoeden stond in den regel er ook niet
tegen op de zuinigheid te betrachten.
Een andere vraag is: Hoe moet men staan
tegenover het gebruik in winkels en maga
zijnen en tegen dat van gas en electrische
metoren in iltenst der nijverheid.
t eer... bezwaar tel ik niet bijzonier.
Met ui tan loring van den Zaterdagavond kan
men, dunkt mij, zonder schade voor de win-
kt iers, zelf in de wintermaanden do win
kelsluiting nog wel met een uur vervroe
gen. De oppositie tegen de negen-urcn-slui-
fing, is hier in Leiden al laug verstomd,
Sinds de ervaring heeft geleerd, dat de win-
ke'ier er geen nadeel door leed en het zou
mij zeer verwonderen, als er nu oppositie
kwam, wanneer de Gemeenteiaad besloot,
in de wintermaanden de acht-uren-sluiting
in te voeren.
Anders stoat het met een vervroeging
van het sluitingsuur van cafe's, koffiehui-
ten en vcrlofslokalen. Ik geloof echter, dat
het gemeentebestuur, als het noodig is er
Piet tegen op moet zien, daartoe over te
gaan. Vooral met buitengewone vergunnin
gen om na het bspaaldo sluitingsuur open
2e blijven, waarover de burgemeester peg-
pensschap beeft, zou ik zuinig wil'en zijn.
De pretmakers kunnen zeker zonder scl ade
wel wat vroeger naar huis gaan. M n kan
desnoods vroeger beginnen.
De nijverheid daarentegen, zou ik zoo
weinig mogelijk belemmering i., den weg
willen loggen. Elke beperking zal zioh daar
kouwens ook op de arbeiders wreken. Als
uien na een bepaald uur of na een maxi
mum gebruik van gas of electriciteit, het
tarief verhoogt, zal immers de werkgever
overwegen of het niet voordeeliger is, het
.Werk stil te doen leggen.
Maar nel zal men zonder schade de nacht
arbeid in het bakkcrsebJrjjf kunnen beper
ken, of misschien wel geheel opheffen. Daar
voor is sl dikwijls geijverd in normale tijden,
doch men durfde het toen nog niet aan.
Hierbij zal echter de Rijks wetgever de ge
meentelijke overheid de hand moeten reiken.
In deze moeilijke tijdeu ingevoerd, Zal
toon den maatregel later ongetwijfeld be
houden en zich er wel bij bevinden.
Door den burgemeester is iu de vorige
Raadsvergadering medegedeeld, dat de Com
missie voor de Strafverordeningen, het li
chaam waarvan in deze gemeente dergelijke
maatregelen uitgaan, een conceptrege'ing zou
ontwerpen. Dit is eerstdaags te verwachten
en waarschijnlijk zal reeds in de volgende
vergadering ook in Leiden oen regeling
worden voorgesteld on aangenomen, die bo- i
oogt tot een belangrijke besparing vao gas-
en electrioiteitsgebruik te komen. Voer we
deze verordening niet voor ons hebben, va't
er niet over to praten Waarschijnlijk zal
xe met voel verschillen van die, welke in
andore gemeenten ingevoerd zijn en zal het
EL' H L\ T1 -W,ntcr °P aankomen, zich
no* la het gebruik van gas en electriciteit j
voor licht of vorwarmingsdoel-ririlen te be
perken. Als de toestand blijft zooals hjj thans
is cn er bestaat kans dat hij eerder verer
gert dan verbetert, dan zal hat moeten, kan
het niet goedschiks, zooal mon het nu
tracht to doen, dan zal het kwaadschiks
moeten worden geforceerd.
Aangenaam is het niet, maar wjj kunnen
er ons nog altijd mee troosten, dat het in
landen waar de oorlog woedt, nog veel er
ger is dan hier en die gedachte leert ons,
deze lasten met grootere lijdzaamheid te
dragen.
Komen wjj af en toe tot de onaangename
ervaring, dat er schaarschte of gebrek is
aan grondstoffen cn levensmiddelen, welke
hier in voldoenden voorraad aanwezig kon
den zijn, dan treft daarvan schuld d9 over
heid, die den uitvoer regelt, en te veel over
dé grenzan laat gaat, doch waar het geldt
het gebrek aan grondstoffen, die van el
ders moeten komen en waarvan wij den
toevoer niet in onze macht hebben, zooals in
dit geval, daar dienen we ons er wel bij
neer te leggen, al mogen we van de over
heid verwacht, dat de maatregelen, die zij
in verband daarmede neemt, zoo weinig mo
gelijk drukkend zullen zijn.
BODEGRAVEN.
Do rederijkerabaxmer ,,H. K. Poot", al
hier, heeft haar 150ste toon eeluit voering
gegeven. Voor deze gelegenheid was de zaal
met planten versierd en werd elke dame,
dio binnenkwam, een tuiltje bloemen aan
geboden. Het was dus "een feestavond. De
Voorzitter opende met een kort woord cle
bijeenkomst. Daarna werden zeer verdien
stelijk drie ééh-acters opgevoerd. Nadat
het scherm bij het slot van het laatste stuk
je gevallen was, werd hot opnieuw gehaald
en verscheen mr. La Gro op het tooneel, om
uit naam van vele ingezetenen de feest
vierende rederijkerskamer een stoffelijk
huldeblijk aan te bieden. Een gezollig bal
besloot dit feest van „H. K. Poot".
HAZERSWOUDE.
Ü3. Doevendans, van Amst iriara, hi.ld'
een lezing over ,,het Doel der Schepping",
naar aanleiding van Psalm 19. De zaal van
„Salvatori" was goed gevuld, de aandacht
ongestoord en de lezing viel door haar dui
delijke bewijsvoering onder het bereik van
iedereen.
De levering der brandstoffen op het
Dorp, is door hot g:m entebesiuur opgedra
gen aan don heer F. IViegman.
LISSE.
Gisteravond werd een groote propa-
canda-vergadorlng gehouden in het Gebouw
vod den Ned. R.-K Volksbond, door hot
Retraitenfonds St.-Ignatius", waarin als
spreker optrad, pater Simplicius, van Bre
da, O. F. M. te .Woe-rdfeoi, met het onder
werp ,,Hot nut van besloten retraites in
verband met het leekenapostölaat.
SASSENHEIM.
Do abnormale toestand met de postbe
stellingen is gelukkig van korten duur ge
weest. De middag- en ook de aivondbestel-
lingen zijn nu weer als voorheen.
Op voorstel van B. on W. werd door
dien Raad bepaald, dat die gasprijs op 10
on 10) cent blijft gehandhaafd. Wanneer
evenwel in de maanden December en Ja
nuari het verbruik boven 50 kub. M. gaat,
wordt de prijs met minstens 4 cents per
kub. M. verhoogdvoor Febr. is dit 45
kub. M., voor Maart 40 kub. M.
B. en W. zijn evenwel gemachtigd, na over
leg met Ledden, met meer dm 4 ets. to vcr-
hoogen.
VOORHOUT.
Do Raad vergadert Donderdag a.9.,
des morgens to tien uren.
ZWAMMERDAM
Met ingang van 16 Jan. a.s. is eervol
ontslag aangevraagd als onderwijzeres aan
do openbare school no. 1 door mej. J. Smits,
alhier.
Do voordracht voor hoofd der school
no. 2 in .den Tempel bestaat uilden hoer
L. van Rammel onderwijzer te Apeldoorn
mej. G. A. do Blaauw, hoofd der eohool te
Zervenhuiaandon heer B. T. Krabbendam,
hoofd der school te Drumpt, gem. Wa-
dmooyen.
NOORDWIJK.
Gemeenteraad.
Aanwezig 11 leden. Afwezig de heeten
Graaf van Limburg Stirnm en Passchier.
Voorzitter: Jhr. W. O. van Panhuis, bur
gemeester.
Bij de vaststelling der gedrukte notulen
deelde de Voorzitter mede, dat een schrijven
ingekomen was van hit Ratdriid, den heer
C. W. G. Alkemade, waarin deze opmerkte,
dat de conc!u?io van den Raad betreffende
het Raad-^bes uit, om niet over te gaan t>t
onbewoonbaarverklaring van een 15-tal wo
ningen, te Noordwjjk-aan-Zee, in de notu
len niet juist is weergegeven. In deze con
clusie wordt n.l. gezegd, dat de Raad het
besluit heeft genomen op1 grond, dat er geen
gen eegaaam aantal woningen beschikbaar zou
bljjven.
Dit ia volgens hem niet juist.
Het motief voor de afstemming was, vol
gens hem, dat do tijdsomstandigheden den
bouw van woningen ten gevolge der hoogere
prijzen der nrri rialen, ni t wel mogelijk is.
De heer Alkemade, dit schreven nader toe
lichtend, zegt, dat bet motief zooals het in do
notulen is genoemd, niet juist kan zijn.
De Voorzitter meent, dat het eigenlijk
op hetzelfde neerkomt, wat de heer Alke
made ontkent.
Do heer Van der Moer is het niet met den
lieer Alkémade eens.
Dé heer A'kemzde vrragfc pertinent, wie
de conclusie lr.eft gemaakt en herhaalt nog
eens, dab zij niot juist is, al is zij ook in
verschillende dagbladen zoo weergegeven. J
De Voorzitter antwoordt, dat' de secre
taris in overleg met hem deze conclusie
heeft gemaakt.
In stemming gebracht, wordt het voor
stel om de conclusie in den zin. zooals
dat is voorgesteld, door den heer Alkemade,
aangenomen met 6 tegen 5 Eiiemmeu. Tegen
stemden de heeren Van der Meer, Van Boe
len, Do Wont, C. Alkemade en N. M. Al
kemade.
Meflegedéeld werd, dat voor den tijl van
vijf jaar aan J. van Dijk ICS rceden bouw
land is verhuurd, tegen 30 ets. per vierk.
roede.
Missive van Ged. Staten inzake het be
sluit der leening voor de uitgaven der dis
tributie.
In verband met dit schrijven geven B.
cn W. in overweging, dezo leening voor dit
dienstjaar uit te stellen, waartoe werd be
sloten.
Ingekomen was een schrijven van het De
partement Noordwjjk, houdondo het verzoek,
over te gaan tot gemeentelijken woningbouw.
Adressanten achten gemeentelijken bouwi
rationeeler dan die door woningbouwvere
nigingen.
B. en W. stellen voor, dit adres in hun
handen te stellen.
De heer Van der Meer vraagt, wat B.
en W. zullen doen, wanneer er geen plan
nen inkomen.
De Voorzitter kan dit nog niet zeggen.
Hij vernam evenwel, dat er door een vere
niging plannen zullen worden ingediend.
Naar aanleiding van een schrijven van
den tijdelijken Gemeente-Inspecteur van Z.-
Holland en Zeeland, waarin betoogd wordt de
wenschelijkheid, dat dragers van bacillen
van diphtheritls en andere besmettelijke
ziekten, nit de scholen werden geweerd',
werd door B. en W. voorgesteld een nieuw
ait. 77a der Algemeene Politie-verordening,
luidende: „Het is verboden aan hoofden van
6cholen in hun scholen toe t9 laten en aan
ouders .of voogden kinderen naar school te
zenden, die dragers zijn van bacillen der
besmettelijke ziekte diphtheritis, en kinderen
welke lijdende zijn aan kinkhoest, huid- of
oogziekten, wat de beide laatstgenoemde
ziekten betreft, fcenzjj met overlegging van
een schriftriyke verklaring van een genees
heer, dat hij deze ziekte in behande'ing heeft
en meent, dat de aandoening niet van be
smettellen aard is."
De heer Van der Meer vraagt, hoe men
weten lean, of iemand bacillendrager is?
De Voorzitter antwoordt, dat een genees
heer dit moet constateeren. Hij deelt mede,
dat er reeds onder de schoo.jeugd zeven
gevallen van bacillendragers werden aan
getroffen. Hierna werd het voorstel zonder
hoofdelijke stemming aangenomen.
Daarop werd, in verband m-1 de bekendo
circulaires van den Minister van Landbouw,
omtrent den dreigenden kolennood, door B.
en W. voorgesteld den bestaanden en voor
1916 en 1917 bepaalden gasprijs zoowel
voor gewone als voor muntgasmeters, t®
handhaven onder de bepaling echter, dat de
pitys zal worden verhoogd met 5 ets. per kub.
M., voor elke kub. M. gas, welke verbruikt
zal worden in de maanaen Dec. en Januari
boven een maximum van 60 kub. M. per
maand en de overige madnden, boven een
maximum van 40 kub. M.
De heer C. Alkemade is het er niet moe
eens, dat de gasmotoren in deze verhooging
deelen. Deze zijn in dienst dei' nijverheid.
De heeren C. w. G. Alkemade, Van der
Niet en N. M. Alkemade sluiten zich daar
bij aan.
De Voorzitter zegt, dat B. en W. daar
over ook wel gedacht hebben. Het is ech
ter moeilik de rechte formule te vinden.
Na nog eenige discussie stelt de heer N. M.
Alkemade voor, den gasprijs boven het ge
noemd maximum voor het g-^bru'k van mo
toren in dienst der industrie, te stellen op
11 cents per kub. M. B. en VV. nemen
dit voorstel over.
Het a'dus aangevulde voorstel, wordt zon
der hoofdelijke stemming aangenomen.
De Voorzittor deelt nu mede, dat reeds
een aanvang is gemaakt met het bestraten
van 200 M. van den Voorweg. Het volgend
jaar zal daarmee worden voortgegaan. Thans
zal het overig deel reed3 eenigszins
in orde worden gebracht.
Nog deelt de Voorzitter naar aanleiding
van een desbetreffende vraag mode, dat de
in een vorige vergadering behandelde rio-
leeringskwestie in de volgende zitting aan
de orde zal worden gesteld.
Daarop wordt de vergadering gesloten.
BURGERLIJKE STAND -OMSTREKEN.
iUIAiBGOM. li o vallen: O. K. vnn Dijk geb.
Tjth9, Z. P. O. Spreeuw geb. Hoogland! Z.
M. E. H. Payena £©b. Kamphuijs, D. W. Mets
«ct>. MaUp&Eurd. Z. JEL. S. Lyofciama gob. Van
I/ooij. D. J. Borkhont geb. Van dor Post,
Gohuffd: J. Jansen en O. Vastononvr.
LLSSE. Geboren: Jaoobus Comolia, Z. van
A. Duivenvoorden en M. Soluama. Joh&nnea
Cornell^ Z. von L. Soboorl en H. Demmerg,
Adriaaia, D. van j. o. Kandnlorp en Kj U.
KoeUewijn.
I/BIDEEDOItP. Goboroni Lambertns, Z. van
W. M. van Tol en J. Goddijn. JEngelima Johan
nft, D. wm J. Gioaon en E.i Ovordijk. Wiibolm
Z. van O. VeofKHnd en iL Wosoel.
NOORD VV 1JKBRHOUT. Geboren: 'etTOnoüi,
D. van G. Hoemskork en J. O. y. <1. Weyden.
Jacoba. D. van iï. U.nHïhof »u j no >g Mibuoin.
üYoriottenr jo*4.nna /.3oa*>*ric-n. 53 j.
Dirk van Voen. 5 n.ud. G«rardns I'edens. 67 J.
(Sneok) St.-Bavo. Petrus J. de Lang*. 65 j. (Am-
sterdam) St.-li \x>.
Gohuvrd: Johamnea v. Sohooten, 2$ J., en Ma
ria v. d. Berg, 21 J. Antoniu3 v. d. Lans, 40 i;
on Apoionia Brouwer, 47 J.
UUDSlLOURN. Bev aaieni O. Verdouw geb.
Pouw, D. 0. Boot geb. Venjtmsb, Z. R. Groen
gtfb. Vxtrrk, Z. M. Verduijn geb. v. d. Lee, D.
itBBUWJLJK.Bovallen: JN. Stoof geb. üoster-
om. Z. M. Hoogenboom geb. Butrmik, z.
TER-AAR. Bevallen: O. Broer geb. Mcer-
loo, D.
Over ie dom iaomk 83 j., wed. van Ww
Waasonburg.
VOORtHiüUT. Geboren: Mlobael, Z. van O.
van Dam on J. A. Smit. Maria Oornelia. D. van
O. Augovaare en E. Zoet. Oc*rnelin Jaooba, D.
van j. van Steijn en A. A. van der Ploeg. Jo-
banna Pronotsoa, D. van J. van Kampen on O.
Pranok.
Ovorloden: Petrus Jaoobus van der Salm,
14 J., wonende to Stompwljk, 2. van J. VV.- vnn
der Salm en M. O. van Leeuwen.
WOUBRUGGE. Gehuwd: J. Roljngoed, jm,
27 j-, en P. Morbus, jd. 20 J.
ZEVENHOVEN, Boyallenj 0. Vork geb. y3
d. Loden, Ds
I>© IbïoeïiilbollenpLmftaEiaclïistteo
Op „Rijkscforp", te Wassenaar werden,
wij met ve>Le andere, uit alle plaatsen uib
do bloembollenstreek opgekomen belang
stellen den in de gelegekeid gesteld een
bloeanbollenplantrna-chinö in werking be
zien, welke op initiatief on aanwijzing, van
oen der fiimantrem van dio firma Horman en
Zonen, dtoor d'eai aroMteofc den beer Leien,
te Wassenaar, was geteekend en uitge
werkt on door do firma Sohulte, elecbrisdao
smederij -te Yoorhoub, was eaamgesbeld.
Hoewol or het vorig jaar reeds mede ge
werkt was, was die machine door verachil-
lendo aangebrachte verbote-ringen thain
in een stadium, dat" gedemonstreerd kon
worden.
Da machine, welke door twee paarden
getrokken wordt, is vierwielig, tussohen
welko wialon oen ijzeren, in twee afdeelin-
gen verdeelde bak hangt, waarin
vóór twee, aohter drie zaken bollen wor
den gestort, dde geleidelijk naar onder af
glijden waar dezo in bet laagste punt wor
den opgevangen door de in de voorste af-
doelirkg twee, in de achterst clrie draaien
de wielen waar dan kleine Bohopbakjes be
vestigd zijn, cn dio naar boven draaiend
worden losgelaten, aohter cb „glem-erf
sobuivors", welke zich onder den bak bevin
den en door den grond werken.
Zijn de twee oorste gleuven, die tussohen
de drie achterste liggen, govuLd, dan wrin
gen deze dicht door <Jo opening der drie
achterste. Deze moeten echter, nadat de
bol'len er in gelegd zijn, met de bark dicht
gehaald worden.
Voor tuilpen lijkb ons de machine ze-er wel
bruikbaar, on over het algemeen wao bet
oordeel niet ongunstig,, ofschoon or reeds
klein soort hyaointbollen (13 o.M. en daar
bon eden) medio zijn gelegd
Do capaciteit is ongeveer gelijk' aan die
van de onlangs door ons beschreven bloera-
boJl enrooimaOhine en is bij oen gemiddel
den werkdag 400 500 Rijnl. Roeden.
De roodmeohine valt heel goed in het
op deze wijze beplante bollenland inwijji
aan begin cai einde een draaipunt blijft be
houden, en de bedden over .do geheele leng-
to vain het land liggen.
Voor de toekomst, welke do vrees doet
ko-c-steren, dat gobrek aan werkkrachten
zich danig zal doen gevoelen, en wanneer de
productie zekor hooger opgevoerd zal
moeten warden, zullen deze twee machines
vao groot belang kunnen worden, wijl tij
dig plan bon en oogsten dan mogelijk wordt
en grooto voordooien kan brengen.
Van de bovenbedoelde machine is reeds
©en tweede exemplaar in bewerking, dat,
naar men ons verzekerde, ook wed or van
verbeteringen is voorzien, waarbij men al
leen nog al eens te kampen heeft met de
materiaalschaa/rsohte, in do tegenwoordi
ge tijdsomstandigheden eon alom heer-
eohende kwaal.
In ie<ier geval kan men rekenen, dat
ook hiervoor veel belangstelling is, daar
voor do toekomst de land)bouw-ma-chino
voor heb bloembo-llenbedrijf hiermede wol
een boelen stap is vooruit gegaan.
LIJST VAM ONBESTELBARE
BRIEVEN EN BRIEFKAARTEN, WAARVAN DE
AFZENDERS ONBEKEND ZIJN.
TcjTig'ontvains'on in do 2d© helft dor maand Nov.
Binnenland. Erioven: Adm. Sint Antonius.
W-oerOen Mej. C. Appel. Utrecht L. 0. Arena.
Gorimoliem D. Borgman, Amsterdam Moj. J.
de la Court Dekiker. Amsterdam F. Demmenie,
Katwijk aan Zoo Drieman. Amsterdam G.
M. treor, DcicLen F. Hormana. Vlaardinson
Ho-U. Stoomboot Maatoohij.. Amstordara J. Huis
hof. Hoilo Moj. IJfcs, Lolden (2 sinks) Moj. T.
Koonrnja Don Haaj? L. v. d. Moer, Leiden
N. v. d. MeiJ Pz., Rijneburg W. do Mol. Lelden
Moj. S. Seinteer, Den Haa# Movr. Snijders. Den
Jtlaa^ Mej. SpdJikor, Amsterdam H. Form in.
Leüiden Mej. M. B. Tukke v. Teylinsen, Leiden
li. do Klerk Wol ton». Lolden.
Briefkaarten: E. Beokers. zonder pl. y.
be=<t. M. S. Beinema., Rotterdam M. S. Bin-
kop, ^Rott-ardom Moj. Joaama, - Hazoravronde
(Dorp) J. Kroot. Leiden Ncegcrs, Den Ilatg
E. v. RnaJto, Den Haa-sr W. t'. SLrag, Amster
dam O. SK»o3. Den Holder Mej. O. Smit-, liaar-
lom Mej. J. v. Veen, Den Haas A. Yeenstra,
Haarlem Mej. G. Zaal, Den Haag- Vijf stuka
zond-er adres.
BultenlancL Brlofkaarton: IU. M. Mena,
Derün.
NUTA. AanbOToion wordt om bet adres van den
afzender Op de brieven en briefkaarten te ver
melden, opdat deze bij onbestelbaarhoid kunnen
worden teruggegeven. Voorts ls het geweuscht allo
per post to vorzenden stukken Bt-eods van eon
volledig adres straatnaam en huisnummer to
voorzien.
BÏÏÏTENLANDSCHE BERICHTEH
Op 59-jarigeu leeftijd is te Bristol
overleden Sir George Whit?. Hij begou zijn
leven als klsrk op een procurenrskanboor,
weid makelaar in effecten, had groot aan
deel in de eerste electrische trams in Lon
den en richtte te Bristol de eerste vliegtuig^
fabriek in Engeland.op. Hy was pen schat
rijk man,
De Duitscho pers vermeldt een hon
derdjarig jubileum. Op 24 November 1816
heeft koning Friedrich Wilhelm III van
Pruisen de Pruisische oorlogsvlag gesticht,
een wit veld met den zwarten Pruisischen
adelaar en het ijzeren kruis. Deze vlag heeft
de vuurdoop pekregen op 27 Juni IS49, teen
een gewapende Pruisische mailboot bij Briis-
terort in gevecht kwam met een Deensche
brik,
Omtrent de vloedgolf in de Golf van
Genua wordt gemeld dat tusseheoi Livorno
on Savona zware schade ia aangericht. De
spoorweg Genu a-S peria is op drie plaat-
een vernield, do lijn Genua-Savona op ver
scheidene plaatsen. Te Chdavari, Starla,
Bonossola, Genua, Sampierdarona, Cor-
nigliano, Pogli, Voltri on Aronza.no drong
het zoowater de huizen en winkels binnen
en beeïiorf er veel.
In do haven Genua zijn tal van lichters
cd andere kleine schepen gezonhon. Langs
d< ust zijn vissohersschepen gestrand.
•Nj Ohiavard is een goederentrein in zoe
gestort.
De vloedgolf heeft ook cle haven van
Marseille gctoistOTd daar moeten eenige
honderden visschersschepen gezonken zija.
Uit Toscane wordt gameid dat Arno
buiten haar oevers is getreden en veel
sohade heeft aangericht, vooral in Signa»
Poggio en Cagano.
De Tiber bij Rome staat ook onmstba
rend hoog.
Hava3 verneemt nit Allantic City, daf
Maandag het protocol is geteekend over de
terugtrekking van de Amerikaanscke troe
pen uit Mexicaanseh gebied.
Sardinië is door een zware cycloon ge*
teisterd.
Naar de „Grondwet" jneldt, heeft er
Zaterdag een herige gasontploiiing plaats
gevonden in do slachthuizen van Cureghem-
Anderlècht, waarbij een twaalftal werklie
den zijn omgekomen.
De schado beloopt 60.000 franc,
Naar het ,,Hbld." uit betrokken kringen
verneemt is do Duitscho militaire censuur er
op bedacht, paal cn perk to stellen aan een
te sterke ^voorliefde voor biosooop-voorstel
lingen; met name wil zij beperken ook een
Ln Duitschland merkbare vooiiietele voor
.clctectivc-filma. Naar hot ,,Hbld." ten minst*
verneemt laat de Duitscho censuur nog weL
de vortooning toe van bestaande detective
drama's doch de_ aanmaak van nieuwe der
gelijke film-stukkon wordt tegengegaan.
De staking in de Austra'ische kolen
mijnen is, na het treffen van een vergelijk,
geëindigd. Maandag hervatten de werkiedeD
den arbeid.
JKijke fjzerbeddsngcELin Norioacidiëi
Het in exploitatie brengen van het mijn
bekken in Normandië, heeft Diet vermoeda
rijkdommen aan het lichtgebracht, "zoowel
aan steenkolen als aan yaer. Het Normasi-
dische bekken bevat ijzer in overvloed. De
niatigste schattingen stellen den rijkdom er
van gelijk met dien van de LothariHgsclw
beddingen voor den oorlog.
De mijnen in Normandië, die stil lagen,
werden weer in exploitatie gebracht. Do
hoogovens te Caen rijn nu uitsluitend in han
den van de groote Fransche yzersmelter^-
nijverheid. De eerste* hoogovens rijn al vol
tooid.
860 personen dooi' een cycloon gedood.
In Pondichery heeft een cycloon gewoed^
waardoor 300 personen g-.dood werden.
De materiee'.e schade i3 aanzienlijk.
Pondichery is een Fransche bezitting it
Voor-Indië, in Madras gelegen en heeft ruim
272.000 inwoners. De hoofdstad van het ge
bied, die dezelfde naam draagt, ligt op de
ku^ti van Karomanda en heeft 47.000 in
woners.
Kwestie over de kroning van koning Karei.
Op een conferentie van Hongaarscho p>
litici, die dcor minister-president, graaf T:sza
weid bijgewoond, heeft graaf Apponyi den
Wensch geuit, dat niet de minister-president^
zcoals i n 1S67 den koning den kroon op het
hoofd zou zetten. Graaf Julius Andrassy en
Theodor Batthyany deelden deze meening.
Tis2a betoogde echter, dat het in strjjl met
den geest van het par".em?n a isme zou zijn,
wanneer' niet een vertegenwoordiger uit den
eigen kring in den Rijksdag daartoe geko
zen werd.
De oppositie heeft nu den vorst-primaat,^
Tschernoch, die, zooals men weet, met graat
Tisza, de kroon zal opzetten, verzocht tegen
de medewerking van den protestant, Tisza to
pr«. lesteeren. De vorst-primaat verklaarde
echt-er, dat het 'niet aangaat, don eersten
waardigheidsbekleder van het land bij do
kroning, op den achtergrond te dringen.
I)o alïomccno toestand.
Officieelo berichten omtrent Grieken
land zijn er niet. We moetan ons tevreden
Bteiien met particuliere mede leelin^en. Daar
uit blgkt niet, hoo 't eigenlyk met <lo zaker
gesteld is. De „Lok. Anz." vindt in de
„Corr. della Sera" de mededeeling uit Atho
ne. dat er een coup de théatre wordt afge
speeld. De trcopan uit Athene trekken noord
waarts het binnen'ar.d in. Waarvoor dat ge
schiedt, wordt niet verteld en is ook niet
te bevroeden.
De „Times" vertelt neg do reden van da
weigering. In een onderhoud met den Fran-
schen mi.itairen attaché, zou de koning deze
hebben meegedeeld. De regcering wil do
kanonnen niet uitleveren, wijl dan het otfi-
oieele Griekenland te zwak wordt en men
een oprukken van Venizelos' troepen ncat
Thessalië en Athene vreest. Do attaché z:i-
de, dat de Entente hiertoe waarborgen wilda
geven, maar dat de kanonnen morsten wor
den uitgeleverd, wijl de Entente anders do
zaak zelf zal moeten regelen.
In elk geval verwacht men een blokkade
der Grieksclie havens, en dat iï vanUietee-
kenis, want de voorraden zjjn in Grieken'and,
waar reeds lang controle op den aanvoer
werd geoefend, niet groot.
Berichten in de „Ev. News" molden, dat
Fransche matrozen en Griekscho
troepen op elkander hebben ge
vuurd. Dit zou zijn geschied bij hrt Vem-
zelistisch blad „Ethniki". Aan de man festa-
tie namen ook mannen in uniform deal.
Eniten Griekenland, in Rus'rod en Arrcu-
tinie, worden nu pogingen gelaan, om vrij
willigers bijeen te brengen, tot versterking
van de troepenmacht der geallieerden. Groo
ts giften komon binnen, zoo van den mil io
nair Negroponti, min'stór van fica c ëa der
veorloopigo Venizolistisohe regeering, 2 mil-
lioen franc.
^De „Frankf. Ztg." ziet 't voor dan koning
niét gunstig in, waaruit zou zijn op te ma
ken, dat zjjn aanhang toch niet zoo heef
groot is. Dit blad beweert, dat afrei
ting der dynastie an proclania'.ie der repu
bliek spoedig worlt vrrwheht. E;n gerucht
overigens dat niet voor den eersten keen
loopt 'i
