Mriantl bh de Ooriog.
No» 17397,
i
LEIDSCH DAGBLAD, Zaterdag 11 November.
Tweede Blad. Anno 1916.
Brieven van een Leldenaar.
Vragert en Antwoorden.
DLXXpï,
luist w den tgd toen liet nog druk
hadden over gebrek oen activiteit van ons
gemeentebestuur en de vraag werd gedaan,
of we, om Leiden haar plaats i® doen be
houden, welke ze inneemt onder de Holland-
solie steden, niet onze toevlucht moesten
ceinen tot grootsche en grootsoher onder
nemingen dan tot dpsver, kreeg ik In han
den, een pas uitgekomen rapport over Elec-
triciteitsvoorziening in de provincie Zuid-
Holland, uitgebracht door een Commissie,
benoemd bij besluit van Ged. Staten dezer
provincie, van 7 Sept. 1914.
Tenvjjl ik het lijvig rapport, met de ver
schillende bijgevoegde staten doorliep1, en
daarin een reeks gegevens over de Leidsehe
Centrale vermeld zag, en vooral, toen ik een
blik wierp op een kaart achter het werk,
waarop1 men in kleuren uitgedrukt ziet, welk
deel dor provincie elk der zes groots
Electrioiteitsfabrieken in Zuid-Holland voor
haar rekening peemt, toen gingen mijn ge
dachten onwillekeurig terug naar den tijd,
dat er in en buiten den Raad in deze ge
meente, nog druk werd gedelibereerd of het
wel in het belang der gemeente zou zijn,
wanneer wjj tot de oprichting overgingen.
Ik zelf heb er reeds in 1903 en 1904
naar mijn beste vermogen voor gejjverd,
maar ik heb er wat over moeten hooren en
ook wel van menschep, die geacht mochten
worden er iets van te weten. Als men do
jaargangen van het „Leidsch Dagblad" van
1901 tot 1906 eens wilde raadplegen, dan
zou men er verwonderd over staan, hoe
sceptisch menigeen toen nog tegenover de
oplichting van een Electriciteitsfabriek stond.
In de Raadsvergadering van 13 October
1904, kwam dan eindelijk een voorstel-van
B. en W. aan de orde, om te besluiten tot
oprichting eener Centrale vanwege de ge
meente, waarvan de oprichtingskosten een
bedrag van f4SO.OOO, niet zouden over
schrijden, en commissarissen der sledèljjke
gasfabriek uit te noodigen, voorstelien tot
uitvoering van dit besluit bp den Raad' te
doen.
Daarover is in die Raadszitting heel wat
te doen geweest. De wethouder Juta, verde
digde het voorstel met klem, doch het werd
ook fel bestredien. Het was vooral het toen
malig raadslid, do heer A. J. van Hoeken,
die do oprichting met nadruk ontried.
Zeer typeerend zijn de woorden van een
brief, door den heer Van H. bij die gelegen
heid voorgelezen, dien hij in verband met het
aanhangig voorstel van een geacht ingeze
tene had ontvangen, en waarin de oprich
ting mede sterk werd ontraden.
„Voor den winkelstand is hef in Leiden
nog nooit zoo slecht geweest als thans
(wjj schreven toen 1904) en dat alles is
- een gevolg van de Heerenc.s., om
van Leiden een groote stad te maken,
alsof men dat verkrijgen Iran door dom
me, onproductieve ondernemingen op touw'
te zetten, die de belasting op moeten
jagen."
De heer Van Hoeken voegde er bij-, dat
dit niet de uiting was van édn persoon,
maar de gedachte weergaf vao een groot
deel der burgerjj.
En inderdaad was dat zoo; een groot deel
der bn rij moest toen van al die nieuwig
heden iir-ts hebben. Dat noemden ze toen
grootdoenerij. De oprichting van het Open
haar Slachthuis heelt om dezelfde reden ten
gevolge gehad, dat bij een verkiezing ver
schillende .voorstemmers gewipt werdén en
de Raad. zoogenaamd „om"ging.
Wat men nu van B. en W. wansclit, n.l.
om liet initiatief te nemen tot groote zaken,
werd dit Ooilege en wie met hen meegingen,
zeer kwalijk genomen.
Het voorstel tot de oprichting werd ge
lukkig aangenomen, doch verklaarden ach
toch oog 10 letlen tegen, en toen Gommis
sen issen drie jaar later met een definitief
plan kwamen, stak de oppositie wederom
het hoofd op. Da heer Lo Pook, destijds
commissaris der Stede!jjlce Gasfabriek, deed
in do zitting van 1 klaart 1908 een poging,
om op do 13 October 1904 genomen be
slissing terug te komen, wat hem evenwel
niet gelukte. Het voorgestelde plan werd
ton siotte zonder hoofdelijke stemming aan
genomen, doch toon, het er op aankwam de
bénoodigde, gelden te voteeren, stemden nog
4 leden tegeo.
Tot zoover de geschiedenis.
Ik denk, dat de tegenstanders van toen,
voor zoover ze nog leven wat verdwijnen
er in zoo'n jaar of tien al niet van het
tooneei thans wel tot het inzicht-zijn ge
komen, dat ze ongcljjk hebben gehad. En
mochten ze daarvan nog niet overtuigd zijn,
laten ze dan het rapport der provinciale
commissie maar eens lezen.
Onder de tegenstanders van toon, waren
er- ook, die, nu ja, wel niet tegen een.
Electriciteitsfabriek, door de gemeente ge
ëxploiteerd, waren doch de oprichting op-
tijdig achtten. Ook daarvan zullen ze nu
wol bekeerd zijn. Als we er nu nog mee
kennen, moesten, zouden andere Centrales
ons reeds menige gemeente en menigen pol
der, die nu den stroom van Leiden betrekt,
afgesnoept hebben niet alleen, doch de pro
vincie, zou voor de door haar op te rich
ten Centrale, allo nog overig gebied op-
eischen. Leiden zou op zichzelf alleen aan
gewezen zijn. De N. Z. H. Eiectrisohe-Tram-
vegmi. had intusschen ook voor hpar eigen
stroom gezorgd.
Wij waren nu, na Rotterdam, waar men
sinds 1895 reeds een Centrale heelt, mee
een van de eerste gemeenten in Zuid-Hol
land. Scheveningen en Den Haag kwamen
er in 1904 en 1905 mee klaar, onze Cen
trale kon in 1907 in exploitatie worden ge
bracht. Dordrecht en Gouda volgden eerst
in 1910, Delft in 1911.
En nu zieD we, dat Leiden, na Rotterdam
en Den Haag, waarmede een vergelijking
ook moeilijk te maken is, verreweg de mees
te stroom produceert van al de 15 Oentrales
welke er thans in de provincie zijn. Zoo werd
in 1913 ilbor de Leidsehe Centrale verkocht
3.350.452 K.W. U. tegen 2 957.278 door de
Centrale te Dordrecht, 1.100.815 door die te
Delft en 518.202 door die te Gouda'.
Dat de Leidsehe Centrale haar zusfer-
fabrieken ver den loef afsteekt, en dat in
de toekomst nog meer zal doen, hebben wij
te danken aan het streven, dat steeds bij
ons voorgezeten heeft, om stroom buiten de
stad te leveren. En als. men opj.de straks
genoemde kaart ziet, wat een 'groot deel
van Zuid-Holland het gebied door Leiden be-
Btreken, beslaat, waaraan nog veel meer
geleverd zal kunnen worden als thans het
geval is, dan kunnen we wel voorspellen,
dat de Leidsehe Centrale een groote bloei
periode te gemoet gaat.
Wij mogen den mannen, die trots de krach
tige oppositie in 1904, het aandurfden tot de
oprichting te besluiten, dankbaar zijn. Na
tuurlijk, want anders hadden we nu achter
het net gevischt, maar we zouden toch wel
hebben gewild, dat zjj toen nog een meer
vooruitziehden blik hadden gehad ei de fa^
fcriek groo'ter hadden opgezet. De her
haalde uitbreidingen maakten de exploita
tie voorshands wat duur, doch wo mpgen
nu verwachten, dat de tijd voor het maten
van een vrij behoorlijke winst, is aangebro
ken en in de toekomst. 2al de Electriciteits
fabriek voor de gemeente vermoedelijk eeu
r-rke bron van inkomsten worden.
Het tegenwoordig geslacht en het ge
meentebestuur in do eerste plaats, ïrioga
er uit lesreu, dat wij, willen we de gemeen
te vooruit brengen, of zelfs voor achteruit
gang behoeden, wat moeten aandurven.
anders de „Bloinmersdijk" Keeït getorpe
deerd. Zijn rapport aan zjjn chefs kan
dus gelezen en herlezen zijn. Maar nog
altjjd vernemen wij niets naders omtrent
de beslissing der Duitaeha regeering in
deze voor onze nationale: eer zoo belang
rijke zaak.
Wij hopen, dat nader bericht nu niet
lang meer. zah—uitbljven,'!
ZAKKEN.
DE ZOMERTIJD.
Naar aanleiding van een gehouden en
quête door de Kamer van Koophandel te
Haarlem besloot de Kamer, om zich uit te
spieken voor wederinvoering van den zo
mertijd in 1917; al of niet verlengd met de
maand October, Algemeen was men ingeno
men met de vervroeging van den (lag ge
durende den zomer, al was in eenige bedre
ven, die in verband staan met landbouw en
veehouderij, zooals melkinrichtingen, eenige
belemmering ondervonden. De commissie van
verkeer uit de" Kamer meende echter, dat
het vee wel aan de vervroeging van den
tijd zou te wennen zftn, wanneer geleide
lik, gedurende eenige dagen de melktijd
gewijzigd werd. In tegenstelling met het
gevoelen van het hoofdbestuur van Bloem
bollencultuur, dat in dit bedrijf, voor zoover
dat zonder-'gedetailleerd onderzoek was na te
gaan, geen bezwaren waren ondervonden,
deelde een der leden mede, dat door Zijn
arbeiders in de maand April door de nacht-
Vorsten gedurende het eerste uur van den
dag belemmering in hét werk was onder
vonden.
FRYATT-GEDENKTEEKEN.
De nSinisber van landbouw, (nijverheid
on handel heeft de vo-lgende circulaire tót
•de burgemeesters gericht
Mijn .aandfaoht wordt er op gevestigd, dafc
in voel gemeenten d'o afnemers van meel
en bloem nalatig zijn, de zakken, waarin
meel en bloem aan do afnemers geleverd
wordt, aan de fabrieken terug te zenden.
In verband met de heersdhende sohaarsdh-
te aan jute zoude dit stoornis in de meed
ein bloemverzending aanleiding kunnen ge
ven. Ik verzoek u ctëdhailv© beleefd uw me
dewerking te willen verleen en, dat door de
afnemers van bloem en meel in uw gemeen
te voor een behoorlijke terugzending van de
sakken wordt zorg gedragen.
OUDE METADEN.
In de vergadering van Kamer van Koop
handel en Fabrieken to Maastricht is voor
lezing gedaan van een brief van het Natio
naal Steuncomité, waarin or op gewezen
wordt, dat de voorraad van oud koper' en
andere metalen in ons land niet onuitputte
lijk is, cn er ma-atrcgelen dienon genomen
te worden, om dezen niet onnoodig te ver
kleinen on geen oude kunstvoorwerpen te
loor te doon gaan. Iedereen is verplicht
hiertoe mede te werken. Dat de ernst vr
den toestand niet voldoende gevoeld wordt
bewijst de voortdurende stroom van aanvra
gen ot uitvoer van oud koper, om den we
derinvoer van artikelen, uit het buitenland
mogelijk te maken, zelfs voor die artikelen
welke in ons land kunnen worden vervaar
digd of van elders zonder togenlevering
kunnen betrokken worden. Door er voor te
zorgen, dat de leveringen hier in het land
geschieden, kan daartegen gewaakt worden.
SPIONNAGE VOOR DUITSCHLAND.
KüNST. LETTEREN. ENZ.
Men meldt ons:
Het Bestuur van dsn BondNeutra
le Landen heeft besloten aan de directie
der Great-Eastern Railway", ter herden
king van den moord op Oaptain Fryatt
een marmeren gedenkplaat aan te bieden
met een bronzen medaillön-portret-van den
vermoorde in hsvut-reKef.
De directie der Great-Eastern Rail
way" zal deze plaat in het hoofdgebouw,
Liverpoolstrect Station, te Londen, plaat
sen.
De peningmeester mr. J. B. de la Faiille,
Vossiuestraat 54, Amsterdam, zal gaarne
bijdragen in ontvangst nemen, vertrou
wend, dat- de hier geboden gelegenheid,
blijvend uiting te geven aan de veront
waardiging over deze lage w-raafoefening,
velen in den lande welkom zal zijn.
DE „U 53" EN DE „BLOMMERSDIJK".
Het wordt nu tijd, dat wij spoedig iets
naders vernemen aangaande de'houding van
de Duitsolie regeering in zake de „Blom-
mcrsdjjk", vindt „Het Vaderland". Het
blad zegt:
„Het was op 8 October, dat de Duitsche
duikboot 53" de „Blommersdrjk" nabij
de kust van Massachusets tot zinken
bracht. Het verslag van den kapitein en
het ambtelijke bericht van onzen gezant
to Washington stemden ddarin overeen,
dat de gezagvoerder ider duikboot, naj het
onderzoek van de scheepspapieren van de
„Blommcrsdyk" had gezegd, dat hij ieder
schip zou torpedeeren, dat voornemens was
oen Britsclie haven aan te loopen. Hoewel
het vaartuig geladen was met graan voor
onze regeering en geen lading in had, die
voor Engeland bestemd was, werd het op
bovens taanden grond toch iet zinken ge
bracht.
Toen onzo gezant te Berlqn, op last van
ouzo regeering, te Berlijn om opheldering
verzocht, luidde het antwoord, dat de
commandanten der Duitsche duikbooten
gestrenge orders hebben, om elechts over
eenkomstig 4® bepalingen van het Duit
sche Prijsreglement te handelen. Daar dit
geen bepaling bevat, dat alle .schepen, die
Engeland aandoen, getorpedeerd moeten
worden, achtte de regeering te- Berlijn het
„volstrekt onwaarschijnlijk", dat de gezag
voerder der „U. 53" dit gezegd zou hebben.
In elk geval zou zulk een verklaring vol
komen in strijd zijn met de hem verstrekte
bevelen.
„Mocht bij het onderzoek, dat na ont
vangst van hot rapport van den comman
dant der duikboot zou worden ingesteld,
blijken, dat het tot zinken brengen van
het stoomschip „Blommersdrjk" in sfcryd
mej de bepalingen van het Duitsche Prijs
reglement was geschied, dan zou de Duit
sche regeering, zonder de zaak voor een
Prijsgerechfc te brengen, voor het schip
en de lading schadevergoeding geven."
Sinds deze verklaring van do Duitsche
regeering in de „St.-Ort." werd gepubli
ceerd (13 October), zjjn ruim drie weken
voorbijgegaan. De^ „U 53" is sedert in
Duitschland aangekomen. De Duitsche bla
den publiceeren hot reisverhaal van don
kapitein, waaruit blijkt, dat hj' en niemand
Op het politiebureau Kattenburg te Am
sterdam zit op het oogenblik een jongeman,
genaamd Borg, die zijn nog in leven zijn een
voudig dankt aan de goedhartigheid van de
Engelsohe autoriteiten. Hij was te Londen ge
arresteerd wegens het verschaffen van be
richten omtrent vlootbewegingen en scheeps-
routen aan Duitschland. Borg werkte in
dienst van zekeren Ten Cafce, wonende 's-Gra
ven hek je te Amsterdam, „berichtgever" in
Duitschen dienst. Het was Borg mogelijk
die berichten over te brengen, wijl iiy als
lichtmatroos behoorde tot de bemanning .van
het op Engeland varende Nederlandsche s.s.
JJstrnom." De Engelsche autoriteiten' héb-
1 oèn den. jongeman, met het oog op diens
jeugdigen leeftijd aan boord van de „IJ-
stroom" teruggebracht, na aan den .gezag
voerder te hebben gevraagd Borg bij aan
komst in Nederland aan de politie over te
leveren en verder den jongeman- aangezegd'
zich maar liever niet meer in Engelsohe
havens te vertoonen.
By aankomst te IJmuiden is Borg aan den
commandant van een aldaar gestationneerd
Nederlandsch marinevaartuig overgegeven en
vervolgens naar het politiebureau Katten
burg te Amsterdam overgebracht.
C'Tel.'O
DE HUUROPDRUYING.
Ook to Enschede, waar tot nog toe de
gevallen slechts sporadiisch voorkwamen,
beginnen do huiseigenaren de huur op te
drijven. Zoo werd van een blok Woningen
aan de Parkweg 5461 de huur verhoogd
met ƒ5, 10 of 15 per jaar. Vermoede
lijk naar het aantal kinderen, ebt do be
woners bezitten, wamt juist do groote ge
zinnen werden hefc zwamrat opgeslagen.
Deze woningen veükeeren bovendien in
adleabehalven solid'en toestand on voor
herstel wordt niets gedaan.
MOSSELEN NAAR DUITSCHLAND.
Men meldt uit
In navolging van Bruinisso en Harlingen
is mem ook hier begonnen met 'het verhan
delen van mosselen, gekookt, en ingezoutan,
in plaats van levend dn do schelp. De zaak
heeft reeds zulk oen uitbreiding gekregen,
dat de ondernemers voor het schoonmaken
(knipaon) en koken dor mosselen togen
goed loon de hulp van jderdsn inroepen.
AR es gaat tegen hooge prijzen in vaatjes
naar DuafechLand, De afname gaat zoo
vlug, dat or ail spoedig gebrek aan levend
product dreigt te ontstaan on do prijzen
daarvan snel stijgen en reeds verdubbeld
zijn.
DUITSOHE DESERTEURS.
To Gennep zijn twee .Duitsdho deserteurs
aangekomen, beiden van ongeveer twintig-
jarigen leeftijd. Ze zijn reedb gewond ge-
woest.
To Aalten heeft zich een Duitsck militair
aangemeld, die tweemaal wiaS verwond. Hij
had in Rusland, Servië dn Roemenië ge
streden.
EEN KLACHT VAN GEÏNTER
NEERDEN.
Do „Tol." bevat een klacht over heb op
treden van majoor Hoegen, den comman
dant van hetBelgische interneeringskamp
in Gaasberland. Deze weigerde aan den
soldaat Do Raoymaeker verlof om zijn bind
te bezoeken, dat hij sedert het begin van
don oorlog niet gezietn had en dat nu voor
eenige dagen uit België in ccn katholiek
gesticht te Sbanda.ardbuiten vertoefde, hoe-
wol hot Belgische consulaat zich bereid
verklaarde de reiskosten te betalen en d'o
luitenant van don eoklaat zich borg stelde
voor gijn behoorlijk gedrag.
£5-Jarig Tooneeljabllenm te Leiden
van Alida Tartaud—Klein.
Kan het anders, dan dab Alida' Tartaud—
Klein, ook te Leiden haar 25-jarig tooneel-
jubifeum gaat herdenken. Onder al de too-
neelkun3tenaar3 behoort zy hier tot de po
pulairs ten, en we kunnen gerust zeggen
dat die populariteit nog stijgende is. Dat
is geen complimentje om de jubilaresse aan
genaam te zijn, maar de eenvoudige waar
heid. Wie veel in aanraking komt jnet het
den-schouw'burg-bezoekend publiek, heeft
dit meermalen mogen constateeren.
Mogen constateeren! Want 't ie een ge
noegen als men zoo iets ervaart van een ac
trice of acteur, die op on3 vaderlandsch too
neei iets beteekent. Alida Tartaud heeft zich
tot een groote hoogte opgewerkt, ze heeft
de tooneelminnaars reeds zooveel gegeven en
nog kan men heel veel van baar verwachten.
De hulde, die haar in de afgeloopen da
gen ten deel is gevallen en in de komende
weken gebracht zal worden, is een uiting
van dankbaarheid voor-het schoone, 'hefc dik
wijls ontroerend-motie, dat deze kunstena
res ons gaf.
Eenige avonden achtereen, is 't voor haar
in haar woonplaats als een jubileum-a vónd-
geweest. Niet alleen de officieel© huldigings
avond. Dab bewijst, hoe bemind Alida Tar
taud in de Maasstad is.
En al is de waardeering hier een geheel
andere, al heeft men hier niet die bekend
heid van het beminnelijke persoontje, met
haar warm mee-voelen met haar piedemen-
6chen, zooals dat in haar onmiddellijke om
geving tot uiting komt, hier is niet minder
de waardeeriug voor de kunstenares. De Rot
terdammers hebben hier jarenlang een groo
te populariteit genoten en zonder ook
maar iets te kort te doen aan de andere
leden van hefc gezelschap, die wel weten,
dab men in Leiden hen gaarne ziet Alida
Tartaud heeft daarin niet een gering aan
deel.
In deze kolommen is zoo -dikwijls den lof
gezongen van mevrouw Tartaud. Hoe ver
leidelijk is T om hier eens uit te weiden
over haar spel, om eens iets te vertellen van
haar zelf, zooals ons dat door anderen wordt
verteld, nu kort geleden nog door den knajj-
pen schetser van Onder de Menschen",
in de ,,N. R. Cfc."
Maar onze plaatsruimte gedoogt, helaas,
niet om met iets meer dan in eenige grove
Ijoen aan dit jubileum to berinneren. Want
onwillekeurig zouden we in den breede her
inneren, aan wat we zooal van Alida Tar
taud zagen, 't Is zoo prettig zoo na- te bab
belen over herinneringen, vooral als die mooi
zin. En dat is hier 't geval. Want zelfs
als de rol niet erg dankbaar was, wist deze
actrice met haar warm-saudoend, diep-door-
voeld spel, indruk te maken. O, 't lijkt zoo
eenvoudig, als ze optreedt, 't gaat alles
zoo gewoontjes. Maar dan gevoelt men eerst
goed, welk een groot actrice mevrouw Tar
taud is.
Bijna hadden we, .om dit even aan te too-
cen, een aantal rollen opgenoemd, maar
het dreigend gevaar om te veel van euro
p-Iaats te vergen.
Maandag 20 November a.<?„ zal er gele
genheid zrn om. aan Alida Tartaud duidelyk
te maken, hoe men haar in Leiden waar
deert.
En meer dan door dit korte woord, z>al
'fc haar we twijfelen daaraan niet in
den schouwburg door een talrijke opkomst
en een warm applaus duidelijk worden, dat
men weet, wat zij voor het Nederlandsch
tooneei beteekent-.. Een opwekking onzer
zijds och, we achten dit overbodig. Men
gaat JUida Tartaud zien jn haar nieuwste
creatie, in „Sonna", het Indisch tooneel-
spel, dat Fabricius voor haar schreef, maar
bovenal om te getuigen.
De schouwburggang betreft nu eens ©en
persoon, waarby ftbe critiek op het stuk
en dat zegt voor een Leidenaar heel wat
terzijde zal worden gesteld. Wat Alida
Tartaud den hiervoor genoemden avond geeft,
daarop zal niemand letten, als men haaf
maar ziet.
RECLAMES ii 40 CENT PER REGEL.
A LA C0RSETIÈRE RAM0NDT, LESSEN
BreesSraat 34. Tal. int, 1425.
'n a"e mftt011 on Prüzen
vwitdL S 9 steods voOrhanden
6570 4
Yraag: Wij zijn meit zijn tweeën broers
in dienst De oudste is ongeveer drie jaar,
de jongste dertien maanden onder de wape
nen. Hebben mijn ouders reolit op Rijksver
goeding, daar hot inkomen tot op dc helft
is verminderd 1 Mij zijn gezinnen Bekend,
waarvan do vader w erkt, dio in verhouding
or beter aan toe zijn en bovendien vergoe
ding genieten.
Antwoord: U moet. maar ©ens gaan
informeeren op hot bureau voor militaire
zaken op het raadhuis. Aldaar zal men U
wel volkomen inlichfcon.
Vraag: Ik heb voor de mobilisatie^ een
rijwiel gekocht op afbetaling, maar daar ik
in dienst moest,, was ik onmachtig vorder te>
betalen. Heeft nu do eigenaar recht om het
rijwiel terug te nemen, daar ik al meer
dan de helft botaald heb?
Antwoord: Daartoe heeft hij het
re»cht, wan hot rijwiel behoort aan hem,
zoolang ge het niot hebt betaald. Gooi het
op e»cn occoordje zoo mogelijk.
Vraag: Hoe krijgt men een inktvlek
uit witte voile-stof?
Antwoord: Uit «ongekleurde stoffen
worden inktvlekken hot best verwijderd met
een min of meer sterke oplossing van zu
ringzout in water. Niet toepassen op ge>-
kleurdo artikelen s. v, p.
Vraag: Ik ben in 1898 geboren. Daar
in de Vragen en Antwoorden stond: opko
men tusechen 16 en 20 Januari van do in
1898 geborenen, vraag ik U van welk jaaü,
er bedoeld wordt?
Antwoord: Zij, die in 1898 geboren
zijn, komen te behooren tob de militielicb-
tiDg 1918, waarvan heb eerste gedeelte ge
woonlijk tusschen 16 en 20 Januari van dat
jaar worclb opgeroepen.
Vraag: Zou U zoo goed willen zijn mij
in to lichten op welke dagen de Minister van
Oorlog audiëntie geeft en op welke uren
Moet ik vooraf schrijven en aan wien van
het Departement?
Antwoord; De Minister van Oorlog
verleent Donderdags om 1$ uur n.m.
audiëntie. In den laatsten. rijd verleent do
Minister geen audiëntie dan om teer ge
wichtige redenen. Gaat U do dagbladen
maar na, dan zult U ontwaren, dat er riko
week een aankondiging in voorkomt, daö
geen audiëntie verleend wordt. U behoeft
voor een audiëntie niet vooraf te schrijven
Op den bepaalden dag gaat u naar het De
partement en laat U aldaar inschrijven bij
den Kamerbewaarder. We raden U aan, ah
ge den Minister iets to vragen hebt, zulks
maar per request te doen.
V r a a gZou u ook kuunen zeggen hoe
het komt, dat er geregeld in uw blad hoeft
gestaan dat lichting 1903 van do bereden
wapens waarschijnlijk 1 November naar
huis mocht. Nu is hefc November en er is
nog niets officieel bekend, tor wijl lichting
1809 van do infanterie 17 November al naar
huis mag. Dat is toch niet eerlijk, daar dio
menschen cerat al 2 jaar aan een stuk ge
diend hebben en nu nog weer zooveel langer
dan de anderen?
Antwoord: Juiafc, waarschijnlijk 1'
November zou de lichting 1908 der beredcu -
wapens met verlof gaan; het was dus nog
niet zeker en alzoo had U het antwoord
moeten lezen. Thans is bekend, dat waar
schijnlijk omstreeks 1 December de datum
is waarop deze lichting naar huis zal.gaan.
In dezen bijzoncleren tijd kan men niet lan
gen tijd van to voren oen datum vaststellen.
In hoever een en ander niet eerlijk is,
kunt u en kunnen ook wij niet beoordeelen.
Yraag: Is het volgens do distributie-
wet geoorloofd, dat hij, die door hBt ge
meentebestuur wordt aangesteld om re-
geeringsaardappelen aan do handelaars te
verdoelen ook zelf regeeringsaardappelen
in heb klein verkoopt? Mag zoo iemand
aan handelaars- uit andere gemeenten re-
geeriDgsaardappelen verstrekken? De vori
ge week is voor de gemeente Zw. een wa
gon regeeriugsrtardappelen aangekomen, in
houdende 140 HL.; mot de verdeeling werd
belast de handelaar A. van W. Van deze wa
gon is aan 5 handelaars in de gemeente ver
strekt 85 H.L., terwijl Van W. 55 H.L. voor
zichzclve behield. Aangezien de vijf hande
laars deze aardappelen moesten verkoop on
met f 0.35 winst per H.L. is door hen ver
diend 85 0.35 2D.75. Door Vau VV. is
verdiend 140 x 0.25 (gtossiersloon) ^33,
55 x 0.35 (voor verkoop; 19.25, als
handelaar 54.25. Heeft do handelaar Var
W. hierin gehandeld zooals Tiij volgens do
wet behoorde te doen?
Antwoord: De distribut-iowet regelt
de zaak niét zoo in onderdeden, da-t hier ge
zegd kan wórden, dat Vaa W. buiten rim
boekje is gegaan. Het is de vraag, welke op-
dracht hij heeft gekregen bij bestuursmaat
regel. U zult het best doen de kwestie uit
een te zetten voor don directeur van het
Distribptiebureau in Den Haag. De man zal
echter wel weten, hoe ver zijn bevoegdheid
gaat en deze Diet te buiten gaan, dunkt ons.
Vraag: Zou u zoo goed willen zijn mij
raad to geven hoe ik een witte krulbont
uit moet wasschen?
Antwoord: Is hot een goed soort, bont,
dan zouden we u raden dose to laten uit-
stoomen. Bij uit wasschen hebt u den uit
slag minder in de hand. Wilt gy het zelf
doen, zorg dan eerst, dat de bonfc stofvrij
is; vervolgens niet wasschen, nuar herhaal-
(lelijk uitspoelen in een lauwwarm ze>psopje
.van z.g. Marseiliezeep. Langzaam laten
drogen.
^Vraag: Ik zou gaarne willen 'weten of
iemand, die tien dagen heohfcenis moet on
dergaan en tot hefc ondergaan van die straf
uit zjjn werk wordt gehaald, naar Hoariem
wordt gebracht en daar hot besjheii krijgt,
dat er geen plaats voor hem is, wederom
naar Leiden teruggebracht wordt en daar
de boodsohap krijgt: „je kan wel naar huis
gaan", geen recht op schadevergoeding
heeft voor dien dag, dat hy niet heeft
kunnen werken? Hij kan do boete niet be
talen, omdat zijn inkomen het niet toelaat.
Gaat het nu maar aan, om je een dag uit
je werk te halen?
Antwoord: Het is voor u minder aan
genaam, maar u had al dien laat en dat
tijdsverzuim kunnen voorkomen, al? u bui
ten do rechterlijke macht waarb gebleven.
U zult tevergeefs om schadevergoeding vra
gen en zult zien, dat u over eonigen tijd
nogmaals wordt gehaald, tenzyu do boete
betaalt, wat voor u, nu u toch werk hebt,
altijd nog voordeeliger is.-
Vraag: Wy hebben een paar huisjes,
doch bezwaard met hypotheek. Eenigo ja
ren geleden hebben we een testament laten
'maken, die het langst leeft alles. Teen
hadden we nog geen kinderen; m iar nu b ib-
ben wij er vier. Als we. nu een van. beidei»
komen te overlijden, kunnen we dan alles
zoo laton zooals het nu is, of moeten de
huisjes dan verkocht worden voor de kin
deren, dat die hun aandeel er van moeten
hebben?
Antwoord: Als een'der ouders komt
bo sterven, erven de kinderen do helft der
nalatenschap, tenzij er -beschikkingen ge
maakt zyn. Aan do z.g. legitieme portie
der kinderen, kan do langstlevende echter
noqjfc komen. In uw goval (4 kinderen) is
de legitieme portio voor ieder kind aj\
van hetgeen zonder testament zou geno
ten zijn.
De overlevende heeft echter het vrucht
genot van de goederen der kindoren, tot
him meerderjarigheid en ook kunnen de kin
deren, al zijn zo meerderjarig, doze in hel
vruchtgenot laten. Hefc best is een notaris
fco raadplegen.
