No. 17367 fese <§ourant wordt dagelijks, met uitsondering van Son- en feestdagen, uitgegeven. W i rif ®rd lenst» Zaterdag Oetol>ei* gierde JBI ad. IEIDSCH DAGBLAD Vitus BEE ADYERTENTIEN: Van 1—5 regels /1.05, Iedere regel meer f 0.20. - Kleine advertenties Tan 30 woordon 40 Oente oontant; elk tiental woordon meer 10 Cents. Voor het inoasseeren wordt /"0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oento. 1 PKIJS DEZES COURANT; Voor Leiden per 3 maanden 1.60per week. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week.' Franco per post 1 1 f o.i2. 0.12. 2— Dit nommei' bestaat uit VEER BSade&i. De kleine boekjes worden Maandag avond bij het Leidsch Dagblad bezorgd. •Ab'ofnnés buiten. Leiden ontvangen ze Dinsdagavond. afficseele Kennisgevingen. JKeeeerings voetier voor Pluimvee. De Burgemeester der gemeente Leiden, gelet op het „Phüiavoebesluib 1916" van 'den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, brengt ter kennis van'HOUDERS ;VAN MINDER DAN 50 STUKS PLUIM- iVEE, AVELKE NIET TEVENS ANDER (VEE HOUDEN, dat voor hen, met- ingang ,van de maand November 1916 maandelijks gelegenheid besta&t MAIS EN OF GERST van de Regeering te betrekken. Bedto-eldo personen kunnon zich. t-ob het verkrijgen van een bon, geldig voor een maand, voor of op den 12den van elke vo- Vige 'maand', richten tob -het Gemeentebe stuur hunner woon plaats onder sohïiftolij- 'ïco opgaJve van het aantal stuks pluimvee, 'dat in (hun bezit is. (Deze opgaven hebben te gesdhiodtaQ UIT SLUITEND PER FORMULIER, gratis .Verkrijgbaar aan het Bureau Visdkmairkt 18. Door of vanwege hot Gemeentebestuur Wordt zoo hooctig de juistheid dter gedane opgave gecontroleerd: cn op den af to geven bon de daarop te verkrijgen hoeveel heid veevoeder aangeteekend, berekend -naar den maatstaf van li K.G. per stuk •pluimvee en" per maand. Ook nadat de' bon is afgegeven, blijft het Gemeentebestuur gerechtigd, conbróle to doen uitoefenen. Bij gebleken ONJUISTE OPGAVE WORDT DE AFGEGEVEN BON WAAR DE-LOOS VERKLAARD EN INGETROK KEN, EN WORDEN DEN HOUDER IN (VOLGENDE MAANDEN GEEN BONS (MEER UITGEREIKT, ALLES ONVER MINDERD DE STRAFRECHTERLIJKE •VI'MVOLGING, DIE TER. ZAKE ZAL •KUNNEN WORDEN INGESTELD. Door het. Gemeentebestuur aal nader vor- dten 'bekend gemaakt, bij welke winkeliers, tegen afgifte dor bons, do daarop gestelde hoeveelheden veevoeder verkrijgbaar zul len zijn, voor zoover do aanwezigen voor raad bij de winkeliers dit toelaat. DE OPGAVEN VOOR DE MAAND NO VEMBER, WORDEN DUS VOOR OF OP 12 OCTOBER AANSTAANDE INGE WACHT AAN HET BUREAU VISCH MARKT 1?. De Burgemeester voornoemd, N. O. DE GI.TSELAAR. Leiden 7 October 1916. .IPa^ÏKinsiiprijs Kieren. De .Burgemeester der gemeente Leiden Brengt ter algemeene kennis, dit mot in gang Tan 9 October 1916, do MAXIMUM-PRIJS VOOR KIPEIEREN \5, is gesteld op .9.1 - CENT PER STUK. 1 Dezè maximumprijs geldt voor allo ton .Verhoop voorhanden eieren. {Winkeliers, die van hun gewone leveran ciers geen eieren kunnen betrekken togen leen prijs, die hun veroorlooft de eieren tegen ten hoogste 9cent per «tuk te verkoopen, kunnen door bemid deling van het Distributieburoau, {Viscli- tnarkt 18, van do Regeoring eieren be trekken, tegen den prjs van f9.per 100 stuks. j 1 Da Burgemeester voornoemd, ,-t N. C. DE GIJSELAAR. !- Leiden, 7 October 1916. ItinxËuium-pi'ijzen Zee vier Ei. De Burgemeester der gemeente Leiden brengt ter algemeeae kennis, dat door don •Minister van Landbouw, Nijverheid en Han del, blijkens circulaire vati G October 191G No. 82380 Aid. Handel, met intrekking van ïiot tor rake bepaalde in de ciroui&ires van 23 September No. 76917 Afd. Handel, heeft 'goedgekeurd te. bepalen, dat, ingevolge art. '3, lid 3.der Distribntiewet '1916, tot nadere aankondiging ZÉEVISGH tegen ten hoogste do navolgende .prijzen in den Grootli.wSl, kien tusscnenhandel en in het klein mag te lcoop worden aangeboden of verkocht: i a. Kleine sshelvisoh'; grooth. prijken 18 per 50 K.G.; tusschenprij&n £10 per .50 K.G.; kleinli.prijzen £0.28 per IC.G.' b. .Wijting £7.50 p. 50. K.G.; £9.50 o. 50 K.G.; £0.27 p. K.G. i" i i i" Kleine Gul £8 p. 50 K.G.; £10 n. 50 E.G.; £0.28 p'. K.G. d. Klein© poen o£ Pieterman £7 p. 50 K G.; f9 p. "50 JC.G.;*f0.26 p. K.G, )<e. Ilorstaakretel f5 p. 50 K.G. ff 7 p. 50 -K G.; f 0.22 p. K.G. tVv 4 h f. Makreel £10 p. 50 K.G.; 112 p. 50 K.G.; £0.32 p. K.G. g. Kleine Schol IS p. 50 K.G.; £10 p. 50 K.G.; £0.28 p. K.G. h. Gerookte kleine schelvisch £12 p. 50 K.G.; f 0.34 p. K.G. i. Engelsche bokking (ronder staart; giooth. 1O.03V- p. stuk; kleinh. 10.05 p. stuk. j. .Volle haring (zonder staart) £20.25 p. ton (850 st.); f0.04 p. stuk. k. Maatjesharing (zonder staart) £21.50 p. ton (900 st.); £0.04 p. stuk. 1. Gemarineerde haring-(zonder kop) gr.h. f 0.041/2 p. stuk; tusschenh. £0.04 V p. stuk; kleinhandel £0.06 p. stuk. KLACHTEN óver niet-iaachtneming van bovenvermelde maxima, behooren te worden gericht tot den Burgemeester, Raadhuis, ka mer No. 10, tot de Commissie vöor de. maxi mum-prijzen, Nieuwc-Rijn 28, óf lot den Directeur van den Gemeentelijken Keurings dienst, Hugo de Grootstraat 32. Overschrijding van. de maximum-prijzen wordt overeenkomstig der Dis'ributiewet ge straft met gevangenisstraf van ten hoogste vier jaar of tien duizend jjuiden boete, on verminderd de mogelijkheid vaa verbeurd verklaring der goederen. De winkeliers zijn verplicht lijsten, hou dende de maximum-prijzen op een, ya'n den openbaren weg af, duidelijk zichtbare plaats op te' hangen en opgehangen te houden. Deze lijsten zijn gratis verkrijgbaar aan liet Bureau Vischmarkt 18. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR. Leiden, 7 October 1916. Verkoop van Kcgeerisissveevoeder. Do Burgemeester der geraeenta Leiden noodigt winkeliers, die zich wenscüeu _!e belasten met den verkoop van PLUIMVEEVOEDER uit, hiervan vóór 12 October a.s. schrif telijk medodeoühg t. doen aan hei Bureau, {Vischmarkt 18. Voor do voorwaarden, waarop dat ve :- voeder zal kunnen worden vorkregön en ver kocht, wordt verwezen haar de „Staats courant" van 5 October j.l. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR. Leiden, 7 October. 1916. f-ioedScoopo SU01'en. De B.irgomeester dor gemeente Leiden brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, in verband met do stijging van den eieren- prijs. do goedkoops eieren, dis uitsluitend op medisch advies worden verstrekt door het Distributiebureau, van ai Maandag 9 October verkrijgbaar zijn a 7M> CENT PER STUK. De Burgemeester vcornoemd, "N. C. DE GIJSELAAR. Leden, 7 October 1916. De Burgemeester der gemeente Leiden brengt ter algemeens kennis, dat de Minis ter van Landbouw, Nijverheid en Handel, onder intrekking van d;ens beschikkingen van 11 en 15 September 191G, No. 72286 en 75856 in zake PULP neeil goedgevonden te bepalen; I. V astgesteld worden do volgende maxi mum .'.ijzen, zoowel wat betreft pulp, cam pagne 19161917, als oudere pulp; a. voer natte pulp: f4.50 per 1000. K.G-_op voertuig aan de iabriek; 1 1.50 per 1000 K.G. rietwerk op de bin nenrivieren en rondom de fabrieken, met vracht voor rekening der koopers; f5.75 per 1000 K.G. groote vaart „Hol land", lranco voor den v al; 15.75 per 1000 K.G. en 15 cent extra on kosten als van oujs, op Rct.e en Leidsche {Vliet, franco voor den wal; alles onder waarborg van voldoend go- wicht en van voldoende kwaliteit (maximum .60 pCt. van bet bietengewicht); b. voor gedroogde pulp f 10.50 per 100 K.G. gewone condities, geleverd in 2alc, welke teruggeleverd moet worden; c. voor suikerpulp met een- suikergehalte van ten minste 30 pCt. £14 per 100 K.G.; niet een suikergehalte van ten minsts 20 pCt. £13 en met een suikergehalte van ten minste 10 pC't. f 12 per 100 K.G., gewone conditie, geleverd 111 zak, welke teruggele verd moet Dorden; II. a. Pulp jnag ni.t afgeleverd word.n tegen hoogere prijzen dan de gestelde maxi ma, 00lc a 1 werd de ver 1;00p30ver- fcènkomst vóór de va slstclling van de maximumprijzen gesloten; b. Pulp mao' slechts worden afgeleverd: I. aan producenten van beetw ortelen, 'die ingevolge contract, recht hebben 0111 voor go- leverde bieten pulp terug te ontvangen, zulks echter tot ten hoogsteƒ50 pCt. van het ge wicht van de geleverde beetwortelen en uit sluitend voor eigen gebruik; II. aan melkveehouders, die melk voor consumptie leverei), vdor -eigen gebruik; in. aan handelaars; die bewijzen, op hun beurt weder te leverei! aan melkveehouders, als bovenbedoeld. De aandacht wordt,er 'op gevestigd, dat overtreding van het hjervoron bepaalde, in gevolge art. 12 der Distributiewet, straibaar is, met mogelijkheid van verbeurdverklaring der goederen, en dut jan de gestelde straf bepalingen streng dé -baud ral worden ge houden. De Burgemeester voornoemd, N. O. DE GIJSELAAR. Leiden, 7 October 1916. HINDERWET. Bureemeeater eri Wethouders van Leiden: Gezien hot verzoek van de firma GEEKS. VAN WIJK cu Cu-, om ve routining tot uitbreiding \aru de fabriek van sujetten, gareos en wollen»dekens in het perceel Vestoat-réat no. 42-46, Sectie I. no. 2516, door bijtr.kkuig van de perccelen Sec tio I nos. 935 tot <3e5, 937. 2023, 2029. 1375, 1376. 1411 tot. 1415 cn 2273 tot 2283, ter vergrooting van de wol- fabriek. in welk cedceltc geplaatst, zullen worden verschillende niéuwe \Y,ol- en finishing-machines, alsmede eenige machines uit de bestaande fabriek, (Lio gedreven zullen., worden door do in de fabriek aanwezige electriseh© installatie Gelet op de artt. 6 <rrt 7 der Hinderwet; Geven bij deze kennis aan het publiek, dat genoemd verzoek met de bijlagen op do Secreta rie dezer gemeente ter visie gelegd i3; alsmede dat op Zaterdag, den 21 October e.k., des namiddag3 to half twee. op het Pandhuis, gelegenheid sal worden gegeven om bezwaren tegen dit verzoolc in to brengen, terwijl ?'j er do aandacht op vestigen, dV nïet tot beroep ge rechtigd zijn zij. die niet - overeenkomstig art. 7 der Hinderwet voor het gemeentebestuur of eon zijner leden zijn verso](enen. (qh einde hun be swaren mondeling too to Lichten. Burgemeester oh Wethoudera voornoemd, N. O. DE GIJSFJ.AAB, Burgemeester. VAN STIHJEN. S3cretarl3# Lolden, 7 October 1916. LEIDEN. 7 OCTOBER. - Voor bat examen voor apoflicker assistent zijn alhier geriaageï -de dames M. A'. C. van Berkel, te 's-GravcnhageR. J. Leusen, te Rotterdam, H. M. W. tan der Hcyden. alhier, en de heer A. Keilholz, mede alhier. Men deelt ons nader mede, dat. de bazaar ton bale van de class, zending, cla-ssis Leiden, van ,,Staalwijlc" en van „Pniél'' in November in den foyer der Stadsizaal zal gehouden v/orden. Aan D. Tuibbof, hoofdgiasstoker aan da Sted. Fabrieken van Gas en Eiectrici- teit alhier, is een jaarlijkseh pensioen van 414 verleend. Het vijE-en-twintig-jarig bestaan van het wijkgebouv/ ,,PniL:l", alhier, zal a.s. Dinsdagavond worden herdacht. In plaats van den heer L. Mens is als directeur van de Chr. Zangvereeniging jj.Ziugb den Heer", to Hillegom, benoemd d© hoer A. Tel jour J., muziekonderwijzer alhier, en organist der Ned.-IIcrv, Kerk te Leidschendam. De heer Epsöcaanp, houder van een pofferbjeskraam,- staand© op dk?. Beesten markt, alhier, kwam tot de ontdekldng, dat men in zijn kraam had ingebroken en uit een lade een bedrag ran 360 ontvreemd. He verdenking viel op een tweetal mannen uit Leiden, IC. en Va-n L., die in Den Ha ag groote verteringen maakten, groot-er dan van hen kon worden verwapht. De mannen werden aangehouden en door de Leidsch© recherche tot bekentenis gebracht. Bij ©en hunner werd cp zolder verborgen r.og een bedrag van f 150 in ©en zakje gevonden. Het overig© geld hadden zij reeds zoekgemaakt. Zij werden ter beschikking van de- justitie gesteld cn gevankelijk naar Den Haag ver voerd. Door den lieer M. Joustra, archivaris van het Batakseh Instituut alhier, zullen to Arnhem en to Gouda vanwege de Indi sche G'ommdsai© van het Ned. On der wijze rs- Genootsoha.p in heb a.s. winterseizoen In- disdio leergangen voor onderwijzers wor den gehouden. Deze cursussen genieten sub sidie van het Dop. van Koloniën. Do reeks voordrachten te Amsterdam wordt voortgezet. Daar zal o.m. als spreker optreden prof. dr. J. Boekc, allrier. Net!. FiftJestantsulliond. Gisteravond hield do afdéeling Leiden en Omstreken van den Ned. Protestantenbond in het Nutsgebouw alhier, onder voorzit terschap van "dr. W. J. Lente, een alge- meene ledenvergadering. Uit het jaarverslag van den secretaris, dg. T. Ph. Makkink, bleek, dat het leden tal, ondanks de ongunstige tgdsomstandig- licden, was gestegen van $25 tot 341. In de .Waalscht Kerk wérden een achttal ayonclgodsclienstoefenlngen gehoudoa. Het bezoek was niet groot en de menschen, die men eo.*, gaarne» zou zien, kwamen fcr te weinig. (Voorts gingen de gewone werkzaamheden haar geregelden gang. (Uit de verslagen van het .Wijkgebouv/, de Wijkverpleging, de Zondagsschool, -enz., ble.ek, dat deze on- deraldeelingen haar arbeid geregeld voort zetten en in bloeienden staat verkearen, al heeft men er,-doordat de. werkzaamheden voortdurend uitbreiden, ste.eds behoefte aan meer arbeidskrachten en aan meerdere in komsten. Het Wijkgebouw ontving een legaat van wijlen den heer G. Blansjaar, de aldeeling zelf werd door wijlen den heer Steen wijk een bedrag van f 200 en door wijlen den heer Dobbe een som van f300 gelegateerd. Uit dc rekening' en verantwoording van den penningmeester, den heer M. Joustra, bleek, dat, met inbegrip der subsidies van de gemeente voor wijkverpleging en tee kencursus, en de bijdragen aan de wijk verpleging verleend, de inkomsten hebben bedragen f2225.87 en de uitg. f 1757.90, zoeda-t het batig saildo bedraagt 467.97. Daar de uitgaven steeds grooter worden en de inkomsten daarmede geen gelijken tred houden, is meerdere financieele steun dringend inoodig. Tob afgevaardigde naar de algemeene vergadering, dit jaar in Groningen te hou den, werden benoemd mej. Th. A. van Eek en dr. W. J. Lente. Tot bestuursleden werden herbenoemd de hoeren dr. H. J. Boonaeker, dr. W. J. Lente en ds. J. Ph. Makkink. Besloten werd dezen winter een tweebal lezingen te houden. Voorts zullen dezen winter penige lezin gen cn cursus zen worden gdhouden in het Wijkgebouw Geloof, Hoop, Liefde", die geopend worden door prof. dr.. Ph. Kxlin- stannm, uit Amsterdam. Prof. Eerdmans zal politieke vragen van den dag behandelen, mr. J. Draayer ce.n cursus, geven en verder staat nog de vol gende onderwerpen op het programma: Jcan Jaurès, Oorlog cn Kapitalisme, Coö peratie. i Deze voordrachten hebben, -geen bepaal de politiek© strekking; zij' bedoelen ont wikkeling aau te kweeken. 38aaiachai>plj 'der Nederlaad«c3ie I^ettcrknudc. Gisteravond hield d© Maatschappij der Ned. Letterkunde haar eerste maand'elijk- sche vergadering in dit seizoen, waarin tob voorzitter werd benoemd prof. dr. L. Knappert. Hierna hield prof. dr. P. J. Blok, alhier, een voordracht over de vraag: Wat :s een pamflet? En wel naar aanleiding van do onlangs door den lieer Tan Som-eren ge-ge ven definitie van het woord in zijn Pam fletten der Universiteitbibliotheek 'te' Utrecht". Hij ging in de eerste plaats de afleiding van het woord na. Daarbij sloot hij zich aan bij de vrij algemeen aangenomen afleiding uit Pampliileb, het kleine boekje uit de Tie- eeuw, ..Pamphilussen de amore". Vandaar „klein boekje" in het algemeen met welke boteekenis liet woord voor zoover bekend, het eerst voorkomt in 1344 in Engeland. Uit het- Engelach ging het in heb Frnisch over, dat liet kent in de 17de eeuw. PIe> Fransen "gebruikte toon meestal „libelli" .met nam© in ongunstigen zin. Ten onzent is de inlandsche' naam in dc 17de en 18de eeuw „blauw boekje"' naar de kleur van, den omslag. Heb woord ..pam flet" schijnt ten onzent in den Pat^otle.i- tijd te zijn opgekomen ca aan de 19do eeuw liet- gebruikelijke, vooral in ongunsiigen zin van libel, schot-schrift. Spr. creenigde- zich ton volle met de door dr. Boekenoogen gegeven definitie. De moeilijkheid is Waar houdt het pamflet- op en begint het bock? En dat schijnt wil lekeurig. Spr. zoekt het- verschil in don om vang. den oorspronkelijkcn vorm en ook •m den inhoud. D© verschillende ten onzent gedrukte pamfletcatalogi houden dit verschil niet altijd in het oog. Bij het vaststellen van wat ee-n pamflet is, of wel een boek, moet volgens spr. liet gezond verstand in vele gevallen den doorslag geven. Ten slotte deed prof. dr. D. C. Hesse- ling, alhier, mecledeelingen over; ,,Eenige boeken, verschenen in Zuid-Afrika in de 18üo ecuw."- Yoor de kennis *van het leven dier Kape naars in dc laatste jaren der 17de en gedu rende de lSde eeuw, zijn van; het meeste belang de reisbeschrijvingen door vreem de bezoekers, Deze berichten hebben het voordcel, dat de schrijvers allerlei dingen over Holland opteekenden, die hem trof fen, maar door onzo voorouders, als alge meen bekende zaken, niet in hun ge schriften zijn vermeld. Spr. staaft dit met voorbeelden uit- verschillende Duitscliè •reisverhalen. Heb langst staat hij stil bij het uitvoerige werk van Mentzel, naar zijn oófeeaiing het beste boek over de Kaapscke Maatschappij ia de 18de eeuw, veel be trouwbaarder dan het' bekende werk vanf Kolte, wiens boek in drie talen werd' over gezet en herdrukken beleefde, terwijl da-( van Mentzel zoo. goed al3 onbekend is ge« bleven en eerst voor ongeveer 15 jaren' door prof. Yree-ze wercl ontdekt^ Dienstweigering, Voor de Groep Leiden van aaneengesloten onderteekenaren van het Manifesb vooii Dienstweigering, tracl gisteravond in het lo kaal „Vooruit", de heer J. Bromuiett, via# Uitgeest, op, met het onderwerp: „Waarom ik als lid der 8.-D. A.-P. den dienst weiger.'* Spreker begon met de opmerking to mak ken, daü hrf het niet hebben zal over; dd vraag, in den laatsten tijd tneermiiteR toll hem gericht, hoe hij als principteef 'Anti- Militaïrist, nog lid van de' S.-D. A'.-P. kan blijven, maar wel, waarom lijf ate &-BL> A.-P.er een van de nar tij afwijkende hoin ding moet aannemen."*Dc oorlog. Segt Spre ker, 'duurt nu reeds lan£e? dan Twee jaren; al 'dien tijd werkeYT iu de verschillende lan-( den, proletaren dag en nacht en producee> ren ammunitie, waarmee andere proietareïi hun klassegenooten van andere fa mien ver moorden. i Deze ocrlog is hef gevolg Van.liet ini- pèrialisme; het uit den arbeid opgestapelde kapitaal moet geplaatst en hieuw kapitaal voortbrengen en wanneer daarvoor in het eigen land geen gelegenheid meer bestaat^ 'dan moet in do verve landen over 'de' 'sieei een plaats gemaakt. Elkb 8taat legt de haSnd! of wil de hand leggen op een voor hem gun stig gelegen of begeerlijk stuk' land in Azio of Afrika. Er ontstaan tegenstrijdige belan gen, Statenbonden vermen zich, om straktf elkaar bij te staan, en lang vóór do oorlog uitbrak, -was het duidelijk, hoe: in dezen oor log de groepeering der Staten zou Zijn; al» leen Italië heeft gezien, dat 't |bëtor aan dp# anderen kant kon meestrijJen. Het imperialisme komt door zijn slTek^ king te staan tegenover het wereldpTolc- tariaat, daar het alle landen bedreigt bietf zware lasten en met oorlog. Want breidt Aén land zijn leger uii", dra volgt een ander, en hoel Europa wordt betrokken in den wedloopf der groote Staten, pm de bestö fewapeniag. - En hoe is riu ïn dezen oorlog liet standpupü van de S.-D. A.-P.? Overal stelt de SofeL Dem. réeds twee jaar lang haar kracht ten dienste van het kapitalisme. Hoe kopri heb, dat de arbeiders bij het uitbreken van.' den oorlog zich gewillig hebben- lat hi indee- len, geen individueel of massaal verzot hebh ben gepleegd, hoewel z'rj wisten, dat oorlog voor hen beteekende ellende, en rij instinctt- matig voor landsverdediging niet voeldenti Ook do Nederlandsche Soc._-Dem. voelde vooTf de landsverdediging niet; het was der bbuiv geoisie niet gelukt in vele jaren de arbeiders^ klasse met de gedachte ran landsverdedi ging vertrouwd te maken, maar do officieel# soc.-democratie is dat wel gelukt. Hoe kon dit? In de Soc.-Democratio' isl heb anti-militairisme wel gepropageerd, piaab niet consequent. Do arbeidersklasse wist wel1,- dat oorlog beteekendo elleude; wat rij 'doe# moest om hem te voorkomen, dat wist rij niet; zelfs het Bazeler congres was, als wij nu nog eens nalezen, wat diar gesproken is^ voor de regeerders het teeken, dat van (kt Soc-Democratie in deze niets was te vreè2seTik Wat de arbeidersklasse dan moet do?n? Spreker noemt twee dingen; massale king, voornamelijk in de transporthedrijveo/ .en massale dienstweigering. Wanneer de Soc.-Democratie het' pïololIÊ' riaat had opgevoed tot de gedachte, datf eenmaal in imu leven sij zouden ge roepep' worden hun leven fce geven voor dat der ge ile el o menscliheid en voor liet aigemeen bek lang van het proletariaat, dan zouden dol duizenden niet aan den oproep van de re geerders hebben gehoor gegeven, maar rich! hebben geschaard om de waan van het sociap lisme. Doch tot deze daad "moeten do ai** beiders worden opgevoed en individueel# dienstweigering acht spreker daartoe bevor derlijk. Voor hem, als eerlijk internationaal sociaal-democraat, is dienst doen onmogelijk; daarbij, als wij massale dienstweigering rib len, moeten wij met individueele dienstwei gering beginnen en niets is zoo geschikt oi# de massa het besef van opofferingsgezind heid bij te brengen, als de persoonlijk!# 'dienstweigering, "welke persoonlijke, offers» vraagt. i Ook uit propagandist'-sch oogpunt beri.eï spreker nog als 8oc.-Dem. de indiv. dienst weigering, daarbij ivijzend op ifetgeen hjj i# lilezo vier maanden, gedurende welke* hjj dienstweigeraar is, heeft ondervonden. Ten slotte zegt spreker nog iets over dei argumenten, welke de Soc.-Demcoratie hier te lande aanvoert, ter verdediging van haa|e( standpunt en over den eisch van demobilisa tie, door de revolution-naire. socialisten ge steld. i De' Soc.-Dem'ocratie legt z'.ch nu vast aau; het kapitalisme; als het weer vrede is, moeX zij het milila'risme aanvaarden en zich uiw spreken voor beter bewapening. - Spreker wekto daarom op, tot krachtig# principieel© propaganda. Wij zelf zijn 3d oorzaak van dezen oorlog; de regeerders ver klaren oorlogen, omdat zij weten dat hel volk nog wel vechten wil, zei hij. -4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1