De Europeesche Oorlog.
No» 17367.
LEEDSCH
DAGBLAD, Zaterdag 7 O^obsr,
Derde Blad. Anno 1916.
- WITTE SERINGEN.
ft
Dc algcmcenc toestand.
Gisteren begonnen we ons overzicht met
de aandacht te vestigen oj> den d n i k b o o t-
oorlog. Ook nu zullen we zulks doen.
Noor tv ogen ia over de wjpe van optre
den der Duifechers in den laateten tjjd zeer
gebelgd. Was bet land in oorlog, dan zou
Ti niet grooter schade kunnen ondervinden.
In de week van 8 tot 15 September zijn
tien Noorsche schepen getorpedeerd tegen
slechts drie Engelsche en de paar laatste
dagen vielen weer zes Noorsclie schepen ten
offer aan deze taktiek. De Noorsche bladen
bbvatten dan ook scherpe artikelen over dit
onderwerp en wenscken dat maatregelen zul
len worden genomen. In de geheele maand
September gingen 25 schepen naar den bo
dem der ziee, een bedrag van evenveel mil-
lioenon vertegenwoordigend.
.Volgens een bericht uit Kopenhagen aou
Üe Noorsche regeering een ingrijpende maat
regel willen nemen, namelijk een uitvoerver
bod van nikkel. Noorwegen moet Duitschland
op 't oogenblik in hoofdzaak daarvan voor
zien en krijgt 't dit metaal niet, dan is de
munitie-industrie sterk gedupeerd.
Op de krijgsverrichtingen oefent de slechte
.weersgesteldheid veel invloed uit. Op het
Westelijk front gebeurt weinig anders
dan het optreden der artillerie. En dit zal
toch-ook zoo druk niet zijn, want de hel
pers bij het richten, de aviateurs, kunnea
blijkens de communique's niets uitrichten.
In Engeland heeft men een verslag van
.generaal Von Arnim, den bevelhebber van
het vierde Duitsche legercorps in handen
gekregen. Die ie niet optimistisch gestemd.
Artillerie, zegt hij, ging verloren door de
slechte keuze .van de plaatsing van opstel
ling. De Duitsche luchtdienst is onvoldoen
de, de tegenstanders zrjn veel ondernemen
der in hun verkenningen boven de Duitsche
linies. Kortom, de Engelsche artillerie is be
ter, "hun luchtdienst en hun vliegtoestellen,
zo hadden meer ammunitie en meer tele
foontoestellen en dergelijke hulpmiddelen.
.Von Arnim uit zich dus weinig bemoedigend
voor zjjn laudgenooten.
OphetOostenrijksc.h-Iialiaansoh
gevechtsterrein blijft de artillerie-ac
tie vooral op den Karst voortduren. Zou dat
de voorbode zijn van een offensief der Ita
lianen?
Op1 het oostelijk front blijft 't hevig
vechten, maar we merken er nog weinig van,
in den vorm van verandering van de tront-
linie. Duitschers en Oostenrijkers, gesteund
door Turken, bieden zoo krachtig mogelijk
tegenstand. Ook het Russisch legerbericht
maakt daarvan melding. Engelsche bladen
Wijzen er hun landgeuooten op, dat Uien niet
een snelle ontwikkeling der gebeurtenissen
in Galicië en Wolhynië moet verwachten.
De Duitsche hoofdmacht en alle réserves zijn
tegen het Russische front gericht en 't zal
er dus hard om hard gaan. Een belangrijke
Wijziging zou kunnen intreden, wanneer Sar-
rails achterhoede op den Balkan veilig zou
zijn, door aansluiting van Griekenland bij de
Entente. Maar zoover is 't nog niet.
Dat nan het oostelijk "ïtont en hei ver
lengstuk. in Zevenburgen, groote le
germachten zijn samengetrokken, toonen ons
berichten over de gevechten tegen de
Roemenen. Ze hebben volgens de Duitsche
en Oostenrijksche legerberichten van giste
ren weer slaag gehad. In het Goergeny-va_k
Ziju ze uitstellingen ten zuid-westen van Li-
banfalva geworpen, en ook uit stellingen aan
weerszijden van den weg Magya'ros-Parajdi
Von Faikenhayns macht, drong de Roeme
nen over Homorod en Alt terug brj Reps
(Koekalom) en Krihalma (Kiruhyhalina), en
bestormde de stelling aan het Since valt. Door
het Geestenbcisch trokken de Roemenië™
terug, achtervolgd door hun vijand. 2 zware
en 2S veldkanonnen en 13 mitrailleurs heb
ben ze moeten achterlaten.
Von Mackeneen's optreden iu de Dobroedfr-
ia, heeft in Zevenburgen ongetwijfeld den
Centralen lucht verschaft. Iu zooverre is
die operatie gelukt. Overigens moet hij ge
stadig terugtrekken, want Russen~en Roeme
nen, die hier meer troepen zouden hebben
«jobracht, dringen Von Mackenson's leger gè-
itadig achteruit.
In Roemenië is de geest in veei opzich-
Uit bet Zweedsch
door
STERNBERG.
Het was een stralende, zonnige dag. Over
de blinkende chausséo rolde do begiafcms-
koots in do richting* van het kerkhof. Nie
mand bleef echt-er uit nieuwsgierigheid stil
staan om te informeeren, wio deze doode
mocht zijn. Het was immers maar een'arme-
lui's begrafenis aun de sobere koets was
geen spoor var geringste zilver-versie
ring, niets van uiterlijke praal, waar
mee do „betere .dassen haar dooden ge
woonlijk plachten te begraven. Do lijkkist
was eveneens zeer eenvoudig, maar op het
deksel bovenop, bij liet* hoofdeinde
lag een groote bouquet witte seringen.
Heerlijke, witte/ qnVn barsten de seringen,
in de'maand Maart en dat op een ar
moedige lijkkist!
Do zon gluurde onder het zwarto dak
van de koets door en omvatto, als in één
warme liefkoozing, glinsterende bloem-
-blaadjes en schamele lijkkist.
Eén enkel rijtuig volgde, de richtiug-van
'het kerkhof heen. Twee heeron zaten or
binnen in. De een was de predikant; men
herkende hem dadelijk als zoodanig. Ver
scheidene malen had hij geprobeerd den
man naast zich eenige troostwoorden toe to
voegenmaar, geen antwoord ontvangende,
zelfs door geen enkel gebaar, gaf hij hot
maar op en bepaalde hij zich er toe, hora
van ter zijde op te nemen. Zijn buurman
was een jonge man zijn gezicht droeg een
dwepende uitdrukkingzijn versleten,
ten veranderd. Van anti-oorlogsgezindheid
zou geen spoor meer te ontdekken zijn.
Over de bereikte uitkomsten is men voldaau.
Maar dan zal er toch wel een eind dienen
te-komen aan het terugtrekken in een deel
van Zevenburgen. De westelijker strijdende
troepen konden anders wel eens in gevaar
komen te verkeeren. Daar is nu Inog wel geen
spTake van, maar wanneer do Centralen door
de passen zgn en dan wat veel troepen hier
Samentrekken, wat naar men weet Hervé
vreesde, dan is dit gevaar niet denkbeeldig.-
Aan het Mac-edonisch front zijn
deBulgarennietfortuinlgk. Mocht
.Griekenland meegaan, dan zou dit inderdaa!d
groote gevolgen kunnen hebben. Do. En-
gelschen namen oostelijk van de 'Stroema
nog 3 officieren en 339 man gevangen en
bezetten Nevoljen.
Een paar maal wezen we op het belang
van het meegaan van Griekenland. Maar
niets wijst op een verandering in de hou
ding van den koning. "Hij blijft zgu aan
dacht in hoofdzaak ook gericht houden op
de Duitschgezinden. Nu ook nog. nadat in
het laatste kabinet slechts twee ministers,
Roefos en Voootopoulos, waren tegen deel
neming van Griekenland aan den oorlog.
De Entente-regeerïngen treden dan ook reeds
in verbinding met de voorloopige regee
ring op Kreta onder Venizelos. Er komen
nu wel weer geruchten, dat de benoeming
van dezen staatsman als premier aanstaande
is, maar daaraan zal .weinig geloof wor
den gehecht.
De koning treedt niel op tegen den resar-
vistenbond en ook niet' tegen Duitsche agen
ten, zooals hij beloofd ha;d brj de inwilliging
der laatste eischon. En maar steeds verlaten
officieren en oorlogsvaartuigen de zijde van
den koning. Hij heeft genoegen genomen
met de belofte van Duitschers on Bulgaren,
dat Seres, Drama en Kawalla niet bezet
zouden worden. Die schriftelijke verklaring
is niet nagekomen 'en de koning deed niets.
Dat heeft hem veel kwaad" gedaan. Nu be
richt de ,.Nea Hellas", dat Griekenland
reeds vóór den oorlog zich door 'n overeen
komst met Duitschland gebonden heeft. Dan
zeker de koning alleen, want anders zou
Venizelos dat wel weten, die' onderwijl nog
aan 'b bestuur is geweest'
Maar onderwijl kan Sarrail niets uitvoe
ren, want voor onaangename'verrassingen
moet Jiij oppassen.
Me ©ecoaiomsscli© toestand in
Moitschlnnd.
Naar inlichtingen, uit. cetronwbare bron
ontvangen, seint Reuter uit Londen, is de
oeconomische toestand van Duitschland go-
durende Augustus 1916 steeds slechter ge
worden. Een nauwkeurige lezing van de
Duitsche dagbladen iwgst tuil, jclat de (aanvnlien
gericht op den levensmiddelen-dictator* die
wel eens smalend ober-keil ner" genoemd
wordt-, steeds heftiger worden, omdat
het steeds duidelijker wordt, dat hij er niet
in slaagt voldoende voorraden uit gebrek
aan voorraden om te toovereu.
Berichten over stakingen en onlusten wor
den steeds talrijker. Reizigers, die kortge
leden Duitschland bezocht hebben, beves
tigen, dat do onlusten m de groote steden
steeds: veelvuldiger voorkomen.
De Duitsche pors is het verboden melding
te maken van zulke gebeurtenissen. Een
rechtsgeleerde, die onlangs uit Duitschland
terugkeerde, spreekt van hier en daar op
duikende revolutioQuaiio teudenzsn; hg deel
de mede, dat er oproeren hadden plaats ge
had in Berlijn en Keulen, dat Berlin in
staat van beLeg was verklaard en dat in
zekero gamizoens-steden de troepen worden
achtergehouden om de oproerige bewegingen
te onderdrukken. Vrjj ernstige onlusten had
den op den Bosten en 26sten Aug. te Ham
burg plaats en er zijn geloofwaardige aan
wijzingen, dat een ernstig oproer in de af-
geloopen week heeft plaats gegrepen - te
Dresden, waar ::80 personen gedood en 160
ge woud werden.
Een neutram minister, die in de aigeloo-
pen z-.i maanden twee malen Duitschland be
zocht heeft* bemerkte op zgn tweede reis in
het eind van Juli j.l., dat de toestand een
groote verandering in slechten zin ondergaan
had.
Een andere neutrale diplomaat, met uit
gesproken pro-Duitsche sympathieën' schrgft:
„Droeve en angstige gezichten ontmoet men
schunnige kleeren, zijn vermagerde gestalte
spraken van ontbering en armoede.
Met een starre uitdrukking hield hij zijn
blik gevestigd op zijn slanke, nerveuze vin
gers, die onrustig plukten aan de verkleur
den overjas. Bij dc. kromming van den weg
zag hij op. De witte seringen op de lijkbaar
lichtten van onder den zonneglans hem
togen.
Een zucht van troosteloozc- smart ont
wrong zich aan zijn lippentoen kwamen
er tranen eindelijk
Die seringen daar voor hem, vertelden
ateedfr^weer opnieuw, hoe rijk het leven
zijn kan, als mep liefheeft, als men met
z'n beiden is.. En nu
Hoe goed kon hij zich de eerste ontmoe
ting nog herinneren. Hoe jong was hij toon,
oven drie en twintig jaren I Het was nu
juist vijf jaar geloden, op de tentoonstel
ling van schilderijen.
Hij was er heon gegaan, om te z.ien, hoe
zijn doek het deed naast de andere inge
zonden stukken. Het was maar oen klein,
bescheiden schilderstukje, in beslag geno
men bijna alléén door één enkelen grootea
bouquet witto seringen,
Maar hij wist, dab het goed werk was;
kunstvrienden hadden het hem verze
kerd en hijzelf zag het ook. Er zat geur en
leven inMon zag de bloemknoppon zwel
len tusschen do lichfc-groene blaadjes.
En toen, geheel onverwachts, ontdekte
liij voor zijn werk- 'n jonge vrouw. Een jon
ge vrouw, hoewel ouder dan hij, dat zag hij;
maar hij zag ook haar stralende, zielvolle
oogen, in diepe aandacht gericht op zijn
bloemon. Haar blik was warm-vocktig toen
zij bij richzelve fluisterde; „O, wat heer
lijke bloemen, o, mijn heerlijke seringen
En daarna, ja, toen hadden zij met el-
ia Berljjn overal: men krijgt den indruk, dat
het geluk van de wereld verdwenen is. Aan
de oeccnomischo nooden is thans toegevoegd
-de nood en angst, die 'voortspruit uit de mi
litaire situatie. Mijn indruk is, dat het mo
reel van den Duitse hen soldaat achteruit is
gegaan."
Enkele Duitschers, onder wie eenige offi
cieren, dio een kleine Hollandsche stad bij
de grens, in de buurt van Aken bezochten,
hebben aan zekere personen verteld, dat zrj
meer dan genoeg hebben- van den oorlog en
zg bereid zouden zjjn tot haast eiken prijs
vrede to sluiten. De nood in Duitschland
was zeer hoog gestegen en het leger begon
ontevreden te worden; de-manschappen ver
loren hun discipline en het fespect voor de
officieren.
Een gezien en eerbiedwaardig Deen, die
zes a zeven jaar in Berlgn gewoond heeft,
eclirgft: „Het moreel van de bevolking neemt
in een snel tempo af; het publiek begint
het vertrouwen in de eind-overwinning te
verliezen.
De deelneming van Roemenië aan den oor
log is een feit van het allergrootste belang,
van uit een oeconomisch oogpunt. De oeco
nomische druk, die op den vijand wordt
uitgeoefend, is enorm toegenomen door
het afsnijden van den toevoer van Roemeen-
sche zijde.
Wat betreft de financieel© positie van
Duitschland, zijn er aanwijzingen, die er op
duiden, dat het Duitsche volk niet meer
blind vertrouwen koestert in de financieele
kracht van Duitschland. Dat Duitsch'ands
prestige langzamerhand in het buitenland
verzwakt, kan men waarnemen in de schom
melingen in de Duitsche valuta en den val
daarvan gedurende dê laatste twee weken
van Augustus. Verder spiegelt dit zich af in
steeds verdere daling van het Duitsche cre-
diet in de oogen van neutrale financiers en
mannen van zaken.
Deze zakenmenschen drukken de meening
uit, dat zij niet in staat zijn eeu andereu
uitweg uit den tegenwoordigen financieelen
toestand van Duitschland te zien dan een
bankroet in den eeilen of anderen vorm.
Be luchtoorlog.
De „Times" zegt, dat het onmogelijk is
het juiste aantal op te geven van de aan het
westelijk front in September neergeschoten
vliegtuigen; maar uit de officieele opgaven
blijkt, dat er meer dan 300 slachtoffers in
den luchtoorlog zijn gevallen. De Engelschen
zouden hiervan honderd hebben gedood. Z\j
erkennen van hun zijde het verlies van 48
Britsche machines.
De Fransche militaire autoriteiten mel-
dent dat in September door de Fransche
vliegers 100 Duitsche vliegtuigen zijn neör-
geschoten en dat zes andere tot landen ge
dwongen werden, "van welke dc meeste o jk
vernield zoudëïi zijn
Volgens de opgaven in de dageRjk&che
legerberichten der Duitschers, zou den deze
116 vijandelijke vliegtuigen hebben vernie-,
tigd
Be oecouomiisclie oorlog.
Ia Amerika rid nieri reacts ernstig doende,
met rijn maatregelen to nemen om bij dein
afloop van dbri óoxilog tijdig de balkens
verzetten, en de'vóór OGrlogsl cvéranties ge
stichte industrieën aan do werken dés'vre-
- des dienstbaar te maken. Zoo heeft do Du
Pont's kruitfabrieken-raaatseihappij „zestig
millioen dollar besteed aan vergrooting
van baar chemische fabrieken, en zoekt een
nuttig gebruik voer die gebouwen en ma
chines. Het lieet voorloopig haar plan, ze
te gébruiken voor d'e stichting van een
Amerika&r.söhe kleurstof-industrie, die, in
dien zij levensvatbaar blijkt, op den steun
der 240 mdlilioen dollar, waar de maatschap
pij over beschikt zou kunnen rekenen. Niet
minder dan zeshonderd goed geschoolde
soheikundigon zijn in de laboratoria voor
onderzoekingendie naast dc bedrijfelabo-
ratari'a zijn opgericht, met dit vraagstuk
doende geweest, en staan nu gereed als lei-
dors der Amerikaansehe kleurstoffenindus
trie op te treden, en den strijd met de
Duibsdhö nijverheid aan te binden,
Bsj de Marne na dfcai slag.
In het „Journal" 'lezen wij het volgende^
naar aanleiding van een bezcek, door een
correspondent aan de slagvelden, aan de
Maine gebracht; Rivijnen, vlakten, plateau's,
kaar kennis gemaakt. Zij ook was artieste,
beeldhouwster; zij had een mooie studie in
do afdeeling beeldhouwwerken staan. Zij
ontmoetten elkaar daarna herhaaldelijk en
nadat zijn schilderij weer boven op zijn
koud, armzalig atelier hing, het was
niet. verkocht kwam zij dikwijls bij hem,
Lang kon zij soms voor het kleine doek
staan en steeds had zij daii dezeafde aan
dachtige, gelukkige uitdrukking in haar blik
Langzamerhand vernam hij haar geheele le
vensgeschiedenis. Zij was doodeenvoudig on
alledaagsch, totdat mot hot kunstenaarsle
ven de ontberingen ook volgden: Eenzaam
als hij, was ook zij.....
Jeugdherinneringen knoopten rich vast
aan veel buitenleven, aan veel natuurge
not aan bloeiende heesters on boomen.
Witte seringen waren haar lievelingsbloe
men, waarvoor zij bijna een passie gevoel
de. Zomervreugde en schoonhei dsleven zag
zij in bet teero, wazige wit, dat. zachtjes
tusschen de groene bla'adijea doorschemerde
dat begon te zwellen, in trosjes rich te
openen, dat de lucht vulde met geuren en
droomerijen.
En dtaarora kon zij nooit genoeg kijken
naar zijn seringepbouquet. Watnneer hij
haar daj) op zijn beurt zijn j eugd-gedaohten
en wens aken had toevertrouwd en zij elkan
der zoo nabij waren gekomen, dat zij allies
in de wereld vergaten, op dat éérte na, dat
rij éénes geestes kinderen waren, die het
zelfde doel nastreefden en olka.nders weder-
keerigen steun en sympathie noodig had-
dep ja, toen bleef zij voortaan maar
altijd bij hem.
De eenige verandering, die plaats vond,
was do verdeeling van zijn atelier in twee
helften, de erne helft voor het beeldhouw
werk, de andere voor het sohilderen
moerassen, uit alle3 is door de natuur weer
effen gemaakt.- Zij alleen heeft de wonden
van de aarde geheeld. Men moet goed zien
om nog iets terug te vinden van den vroege-
ren strijd Op den grooten weg bijvoorbeeld
zrjn het de populieren met hun afgeschilde
stammen, waaraan nog enkele doode takken
hangen. Hier ligt nog een niet gesprongen
bom van 77. Uit een zwarte opening van
den stam van een boom stroomt het sap.
„De boom* weent", zegt de boer, die mij
rondleidt, zónder de grootschheid van zijn
woorden te beseffen. Een eind verder staat
een olm op een heuveltje.
Het bochtige kanaal heeft zgn gewone le
ven weer hernomen. Hier en 'daar vervangen,
nieuwe houten bruggetjes de oude, die in
dertijd door de Engelschen zijn vernield.
Bogen, die gelijken op de ruines der oude
Romeinsche aquaducten, overspannen de ri
vier. Maar de bootjes glijden even kalm voort
in hun schaduw, en langs den berm zitten
onverschillig hengelaars.
De vlakten en de plateau's spreken slechts
door hun tallooze graven. Op ieder staat een
vlag; hier oud, versleten eu verkleurd door
de regen; ginds een, pas gister vernieuwd. De
velden met haver en beetwortelen rijn met
kruisen bezaaid. Dikwijls zijn die graven zoo
begroeid dat. rij lijken op bakens in zee. Hier
en daar ontmoet men nog een enkel op
schrift: „Eer de graven; ontzie den bebouw
den grond." Op een houten kruis leest men:
„Hier rusten 43 Franschen." Die drieen
veertig dooden van Frankrijk hebben inder
daad maar weinig plaats noodig in de vel
den! Hulzen van bajonetten doen dienst als
bloemvazen.
Maar niet alleen de dc^oden wonen hier.
Ook de levenden zgn er. Karren rijden af
en aan. Er wordt geploegd. Een graf komt
te voorschgn: de voren .wordt eenvoudig ver
legd; Vrouwen en grijsaards rijn er aan den
arboid; zouaven met hun roode mutsen, de
hooivork in de hand; harken de gele halmen
bijeen. Negers in khaki trekken de beet
wortelen uit; en dikwijls onder de bewaking
van een ge wapenden soldaat werken er de
Duitsche gevangenen. Tusschen de sombere
graven van hun broeders en de heuveltjes,
waarop de driekleur wapperb, werken de
gevangenen, boeren uit Würtenberg en van
-de Rijnstreek, om het graan binnen te halen.
.Voor hen is-de oorlog voorbij; zij gewennen
zich weer aan het leven van eiken dag. Niet
tegenstaande die graven zijn rij teek ge
lukkig.
Noch platen, noch foto's kunnen een waar
denkbeeld geven van deze plaatsen* -waar
dood en leven te zamen rijn. Tusschen de -
graven hebben de boeren hun werlc van
landouwen en van oogsten hernomen. In de
uitgemoorde dorpen, heeft men de ruïnes
Weggeruimd; het leven gaat er zijn -gewonen
gang. Iu boomgaarden, boerderijen en tui
nen, overal vindt men de graven; maai- de
natuur stoort er zich «iet aan en hernieuwt
zich s'teeds.
I)& avond valt; ik koer naar de stad terug.
In den maneschijn zie ilc een deel van het
slagveld. De vlaggen op het plateau wappe
ren in.den wind. 'Boomstronken, takken, aard-
hoopen, alles, wat zwart afsteekt tégen den
horizon, schgnö te leven! Be wind gaat kla
gend over de vlakte. Het ïs de herin nering/
Een ©sanaeteïijke selioeaemviakel.
Lenden heeft thansrifen grootsben schoe
nenwinkel ter wereld. Men heeft daar 63
soorten in voorraad, van de zachtste stoffen
af tot geweldige baggerlaarzen toe, te ge
bruiken tegen de koude der polen en de
overstroomingen in de tropen. Hij telt
zijn klanten niet bij honderden of duizen
den, maar bij railli&enen.'
Het is de schcenenafdeeling van hctklec-
d ngsdepa r tem en t van het leger, hetwelk het
geheele Engelsche leger en bovendien een
groot gedeelte van enkele legérs der geal
lieerden kleedt. Het departement bedekt 'n
ontzaglijk' terrein van .12 vierkante'kilome
ters en heeft een klein legertje iu dienst,
waarvan zoo goed als ieder lid boven den
dienstplichtigen leeftijd, afgekeurd of ge
wond is.
Het is een merkwaardige inrichting met
een bewonderenswaardige organisatie. Dag
en nacht, Sedert de eerste dagen van don
oorlog, heeft het werk voortgang gehad. Mil-
lioetic.i en nog eens mililoenen puren 'schoe
nen kwamen en gingen daar, en dat ging
het "geheele etmaal zoo door. Het aantal
precies als "in de biinst-tentoonsfcolling. En
zij bezochten elkander, zij critisecrdan en
prezen en la/chten dikwijls ging het er
ook heftig toe, werd er hevig gedebatteerd,
maai' altijd in der minne. En wat werkten
rij hard, zij met hun tweetjes!
Do kas werd hun gemeenschappelijk
eigendom *eh hij behoefde niet moer in een.
restaurant te eten. Zij bereidde do spijzen
op eenfkooktoestel. Hoe vroolijk ging alios
toe; hoe vlot, hoe heerlijk smaakte alles 1
Wel was er vaak niet voel in orde to ma
ken, alles hing af van wat er verkocht) werd
van haar of van hem. Ging het hun goed,
hoe straalde dan haar oogenwas er
mQséro, hoe bemoedigend koken zo naar
hem op.
Zij was alleo voor hemzuster, moeder,
vrouw, kameraad, alles
■O, die. gezegende witte seringen, die hem
dit alles schonken 1
En wat voor illusion koesterdon beiden 1
Zij moesten, zij zouden een groot kunste
naarspaar worden; naar Parijs wildon zij
gaanwerd eenmaal daa-r in heb „Salon"
iota ven hen aangenomen, o, dan hadden
zij al veel bereiktO, heerlijk leven van
kunstenaar
E<n nu, nu lag zij daar iu het nauwe,
zwarte kistje.
Hoe was alles gebeurd1! Ja, veel arm code
'haddon zij geleden ia den winter en zij hacl
voor twee gewerkt-om heb ellendige geld
had zij zich afgebeuld en dikwijls tot laat
in .den naoht schrijfwerk gedaan. Zij had
zich voor dc sterksto gehouden van hen
beiden; maar do vochtige klei, do kou, do
ontberingen waren nog sterker dan rij.
Toen rij ten slotte inéénzakte, en hopeloos
Ontredderd neerlag, bleef hem niets anders
ovor da/n den dood om lankmoedigheid te
schoenen, dat .daar ontvangen, geïnspecteerd
en dan naar het Europeesche front vwnf
gezonden, "tart iedere verbeelding. A!s hot
noodig was zouden ?r binnen 2-1 -uren sctoe
nen voor een loger van 100.000 man kunnei*
worden verzonden.
Er worden schoenen gezonden naar Rus
land, Servië, J.talie, Frankrijk en België,
en naar zrjn eigen legers. En men zoo
bijna mogen zeggen, dat allen op Engelsche
schoenen de overwinning bo gemoet snellen]
KORTE BERICHTEN.
Opnie-uw wordt 'in DuitsohLand e&n al
gemeen© inzameling van oud gumma goor
ganiseerd om do b?J vorige inzamel ingeuf
nog achtergebleven resben bijeen te bron-
ga. Om den ijver aan te wakkeren, hoeft!
het centrale comité van heb Roodc Krui?
(waaraan d'e opbrengst teu goede komt)
twee penningen laten vervaardigen, dï<
naar gelang der ingeleverde hoeveelheid
als belooning worden toegekend.
Er wordt oen groote Fransche onderne
ming gesticht voor don aanmaak van kleur
stoffen, ten einde het land na don oorlog
uit de handen van de Duitsche kleurstof-
trusten te houden, di'ó pogen zullen foao(
opgestapelde voorraden tegen een spotprijr
op do Fransche markt te werpen. VerscliiU
lende Fransche kamera van koophandel hof
pleiten beschermende rechten op kleurstof'
fen.
„National Tidende" verneemt uit Mul
möHet ZweecLcfho ministerie van oorlof
koestert het plan om alle in cHb' jaar ihge^
schreven Zweedsche jongelieden, die in
buitenland vertoeven, op to roepen om als
reoruut te worden g.&ocfend.
Binnen twee dagen tijds zijn vier van dé
beste Duat-sohe vliegers, onderscheiden mol
de orde Pour lo Mérite, aan het Franscli*
Fvngolscho front gedood'. Na Wintgons, vio
len Max Miiller, Ëugen Miiller en RidhnW
►Schwarzkopf!
P-earce, de minister van -landrivordedi-
ging van het Australische Gemeénebe.*>!
heeft in een toespraak tob ©en druk betzoch'
te vergadering gezogdAustralië hee#
ineer dan 230.000 van de beste sold>ateo
die cle wereld ooit opleverde naar h©v
front gezonden, mannen, c3ie aicih met allo
militairen waarmoe de Duitschers tófc dus
ver hebben te doen gehad kunnen gelijk-
ebellen. Mon Toept ons toohoud itw divi
sies op sterkte. De regcciikig heeft goa-nt
woord dat zij de noodJigo versbrekingen zaA
zenden. Wanneer het volk van Australië
prijs stelt op zijn woonsteden, zei Pearce,
dan moeten rij da Duit-ohors zoo ver móge
lijk weg. bevechten.
De Daily Ohron." vraagb„Is de ver
sohijniug van do „tanks" slechts een nieuw
blijk, ëtlt in den oorlog de tijd van de.n klei
nen man is gekomen! Van het- begin van
den loopgraafooflog af, heelt dc Ideine man
het gemakkelijker gekald dan de lange, om
dat hjj op gevaarlijke punten niet behoefl
be bukken, wat 'rijn meer in do lengte- unb
gegroeide broederen wol moesben doem
Men bgrijpb ook wel, dat bij de 3ceu_-e. var
bemanning van luoh tvaartiuigen de zwaar
sten niet uitgezocht worden, omdat ie dei
pond >miucbr, dab meegevoerd moet worden
een voordeel is. De geringe aümebïügon van
dc nieuwe Duitsche mijnt eggende duikboot
wijzen er op, dat ook voor d'e bediening
daarvan de dikste en grootste zeelieden niet
bijzonder gezocht zuilen zijn. En nu komt
cl'o 1 an d-dreacln o ugh b, meb zoo wefaiig
ruimte voor do bemanning, dat voor de be
diening waars oh ij dijk alleen de allerklein
sten in aanmerking komen
Volgens het Russische blad „Djen" zr.V
Sjebek'o, de vroegere Russische gezant té
Weenen, StiLrmei opvolgen 'als minister vac
buitenlandscbe zaken
Alle groepen der vereeniging van Duit
sche ijzergieterijen hebben besloten don prijf-
van bouw-" en raachinegiefewerk opnieuw mot)
15 pCt. te verhoegen. Deze verliooging geldt
reeds vanaf 1 Oct. j.l.
Maarschalk French is ongesteld en moei
het bed houden. Hij, heeffc een zware ver
koudheid opgedaan.
smeeken. Doch, wanneer luistert) de dood
naar onze smeekbeden! In don nacht, toon
zij beiden den felsten strijd voerden om
haar leven te rekken, toon do maai met
den zandlooper, toen de Dood do overwin
ning had behaald, vaa zij zei vo buitenge
woon rustig en blijmoedig goweest.
„Danlc, vriend, dank," liad rij gefluia
■berd; „dank voor dezo heerlijke jaren. Bet
denk welk een weelde het is voor mij fee
mogen sterven tusschen witte seringen
Züo je wol hoe' zo zwellan hoo
zo barstenEn voor het laatst had rij
haar arm om zijn hals geslagon en de
bloemen hoven haar bod vingen haar laat-
ston blik op
Hij had eon schilderstukje voor vijftien
Kronen weggegeven, en daarvoor had bij
drjo bouquett-en witte seringen gekocht
Seringen in Ma-artEén- bouquet op lioar
kussen, naast haar lieven wang, één in hoor
hand, die nu zoo stil rustte op het goluid-
looze hart. Het waren dichte, vollo serin
gen van ongerepte schoonheid. De -derde
bouquet trilde in den zonneschijn, vóór hem
uit, op het deksel der lcist. ,,0, mijn lieer-
lijko -Seringen
En zwaar en gloeiend vielen rijn tranen
langs do vermagerde wangen neor op do
slanke vingors en lieten dónkere sporen na
op do vale jas.
Nu hield do armen-lijk wagon stil—even
eens het rijtuig. Zij stonden vóór do poort
van hot kerkhof. Dicht bij den muur ont
dekte men een zandhoop, waar naast een
frdsöh-gcdolven graf
En daarin werd zij weggelegd; zij, de
vreugd en de kracht van zijn loven rij, met
dto seringen, met haar seringen
X
