De Europeeschs Oorlog.
No. 17318.
ÜEIDSCI-f DAGBLAD Vrijdag fT Augustus.
Tweede Bfatf. Arsrao fSÏ6.
Gemengd Nieuws.
Het al te goede ifoart.
Do algemoenc tocstanil.
In hoofdzaak verdiept) men zich. in nabe
trachting over de successen der laatste da
gen. Er is nu betrekkelijk weinig nieuws te
molden.
Aan het w e s t 1 ij k f r o n t is bij Ver-
'dun geen wijziging gekomen. Slechts wordt
artillerie-actio gemeld.
Bij de Somme eenige succesjes der geal
lieerden. De Franschen zijn bij Hem opge
schoten en de Engelschen hij Pozières. De
activiteit der vliegers vermindert niet. Dat
is duidelijk uit dezen zin in het Ffanscho
communiqué van gistermiddag.
„Aan hot front van de Somme leverden
do Fransehen Woensdag vijftien gevechten.
Een Duitsch vliegtuig werd neergeschoten,
.tusschen Herly cn Bethonvillers, Twee an-_
der© Duitsch© vliegtuigen werden gedwon
gen te dalen na een gevecht in do streek van
Cómbles. Den 9en Augustus voerden de
Fransche eskaders overdag en 's nachts de
.volgende operaties uit: 90 granaten op de
Btations en het front bij Lassigny en Combles
138 op het station van Cuigny, 40 op het sta
tion van Appillj7, 38 op een vurende batterij
dn de streek van Noyon, 15 op het sta
tion van Bazencourfe (ten noordoosten van
Reims), Danvillers en omliggende kampen,
in het geheel 143 projectielen.''
De Duitsche achten de crisis in t 'Fransch-
Engelsch offensief reeds voorbij. De Engel
schen zijn uitgeput, de Franschen in nog
meerdere mate. Daarom zien ze met ge
rustheid de verdere gebeurtenissen te ge-
moet. We zullen wel spoedig weten, of die
chef van den staf van het Duitsche leger aan
de Somme, die zijn mededeelingen deed aan
een medewerker van de „Köln. Ztg." gelijk
heeft.
De Po u s s e n marcheeren vorder in de
"richting van Stanislau, één der drie spoor-
iwegknooppuntcn waartegen in do eerste
plaats do actie gericht is, n.l. Stanislau,
Kowel en Baranowitsj. Of de vorderingen
hier ter plaatse als terugwerken op de Kar
pathen is niet met zekerheid zeggen na
tuurlijk maar wel is 't opmerkelijk, d'at heb
Oostenrijksehe communiqué in difc opzicht
ons niets vertelt.
In Rusland wordb zeer optimistisch ge
dacht over de successen aan den Djnostr.
iVoor het Oosten rij ksc-h leger in Galicië
jwordt dit noodlottig geoordeeld. Dat men
tè Wcenen zelf inziet dat de toestand niet
rooskleurig is, bewijst wel, dat Von Róvess'
leger uit Servië is gehaald en naar de Kar-
pathen gedirigeerd. Er zijn zoo langzamer
hand in 't geheel geen Oostenrijkers en
Duitsobers meer in Servië,
Voor de Bulgaren is dit niet aange
naam. Zij alleen komen dan tegenover de
geallieerden in den Balkan en moeten dan
tevens hun noordgrens bewaakt houden te
gen Roemenie. Dit is lang geen gemakke
lijk werk. Want nu komen er ook berich
ten over nieuwe troepentransporten der
Italianen naar Walona en bovendien heeft
men te doen met do Albaneozen, dio nog
wel hun wapens kregen van ds Duitschers
on Oosten rijkei's om tegen Servië tc strij
den 't Is hier maar de vraag, wanneer do
legers in beweging komen.'t jls niet tc ver
wachten, dat er dan steun voor de Bulga
ren zal komen. De Russen beschouwen bijv.
de benoeming van Von Hindenburg als een
uiting, dat 't met de reserves spaak geloo-
.pen is en dat nu de hoop bestaat dat heb
strategisch talent van Hindenburg de zaak
iWeer in 't reine zal^ brengen.
Nu we hier toch zoo over den Balkan heb
ben gesproken, willen we nog even melding
maken van een bericht uit Duitsche bron
inzake de deelneming van R o e m e-
ni
Wel móet mén 't niet al te ernstig pp-
vlatten, na alles wat we in de laatste weken;
hieromtrent weer vernamen. Maar do „Münch
Neueste Nachr." komt thans vertellen, dat
Roemenië zal meedoen op*de:e v.o:v-v arden:
tastbare resultaten tegen Hindenburg be
haald, terugdringen der Centraio legers uit
Galicië naar de Kar pathen, steun van Rus
land in Roemenië met 200.000 man en vol
doende steun met munitie en geld. In ver
band met de twee eerste eischen, zullen
rwe dus voorioopig maar geduld oefenen.
-De Italianen melden verderen voort
gang bij Görz of Gorizia, zooals deze
plaats nu weer gaat heeten. Weer zijn eenige
stellingen genomen. De Oostenrijkers geven
nu toe, dat de plaats .geheel ontruimd is.
Maar zeggen ze tot troost er bij, we hebben
4100 Italianen krijgsgevangen "gemaakt. De
Italianen, daartegenover hebben reeds aan
gevangenen geteld 268 officieren en 12.072
man. En er zijn er nog meer. Het Oosten
rijksehe bericht zegt, dat men 6kanounen'
in Görz moest achterlaten. 0p; het punt der
materieels winst staan nog geen Itialiaanschè
gegevens ten dienste.
Voor de Oostenrijkers i3 't toch stellig
een weinig bemoedigend verschijnsel, dat
op beide fronten de legers zoo worden ver
zwakt.
De vliegeraanvallen, zijn overal vele, doch
de berichten steeds tegenstrijdig. Nu b.v.
vernemen we van Duitsche zijde, dat bij
Rotweil zie het vorig overzicht geen
militaire schade is aangericht.
21 Oostenrijksehe vliegtuigen hebben ees
aanval op Venetië gedaan en ier 31/2'
ton bommen geworpen. De Oostenrijkers
melden dat veel schade is aangericht, o.a.
twaalf branden, de Italianen, dat de ..schade
weinig te beteekenen heeft.
Een twintigtal Italiaa cache vliegtuigen is
naar de bevoorradingsstations van Prava-
cina' en Domber'g gegaan. Gesproken jvprdt
van veel schade.
Y-oon de Turken gaat 't in Klein-
Azië goed. Ze rukken nog op ten noorden,
vau Musch en Bitlis. Ze staan ook 46 JC.M.
zuidelijk vau Mamahatoen, tusschen Erze-
roem en Erzindsjan. De Tiudcen werken hier,
blijkbaar met groote macht. Voor de Russen
wordt 'fc tijd grooter. kracht te ontwikkelen,
willen ze niet voor onaangename verrassin
gen komen.'
De Turken hebbeu hun mislukte opera tieè
bij het Suez-kanaal nog niet .erkent Ze
zeggén dat ze op Katia 2yn teruggetrokken
na de verkenning, maar vertellen niet, dat
de verliezen zoo groot waren en dat de En
gelschen al ver oosteljjk van Katia, te Bir
el Abd staan,
Beschadigde Zeppelin.
In midden-België is, naar van de grens
gemeld wordt, Woensdagavond, naar ver
luidt, eên zwaar beschadigde Zeppelin ge
daald, die uit het westen naar het oosten
dreef.
liUxembnrg eti JDraitscliland.
De Luxemburgsche correspondent van
,,De Tijd" schrijft:
Kaar ik verneem, hebben de Luxemburg-
sclie Ijzerfabrieken haar contract met den
Bond der Duitsche smeltovens tot het jaar
1920 verlengd. Tot 1910 waren de ijzerfabrie
ken in Luxemburg in een bond veréénigd
met dc smeltovens in Lotharingen, terwijl in
1911 een deel der Luxemburgsche fabrie
ken zich bij den grooton Duitschen Bond
aansloot en kort daarop ook de andere fa
brieken zich in dezen bond vereenigden. In
de eerste maanden van den oorlog kon men
in de Luxemburgsche pers (ook in do Ka
mer sprak men erover) de vraag hooren be
handelen, of het niet in strijd was met de
neutraliteit van Luxemburg, dat de regee
ring toeliet, dat de Luxemburgsche ijzerfa
brieken het materiaal leverden voor den
aabmaak van munitie in Duitschland'. De be
kende Emile Prüm, die destijds zijn heftige
artikelen tegen Erzbergen publiceerde in
de „Clerfer Echo", schreef zelfs den minis
ter van justitie een open brief, waarin hij
hem op dit feit opmerkzaam maakte. Door
de omstandigheden gedwongen, Icon de mi
nister echter op deze vraag niet ingaan.
Ook thans hoort men hier en daar stemmen
opgaan, die critiek uitoefenen op de gesta
dige toenadering der Luxemburgsche ijzer
industrie tot den Duitschen Bond van smelt
ovens en wordt den directies ook onder dat
opzicht gebrek aan zelfstandig optreden
verweten.
Moe de Boitecliei's dorpen
versterken.
Een Engelsclie oorlogs-correspondent, B.
Thomas, geeft een beschrijving van de Duit
sche versterkingen in Ovillers, dat de En
gelschen dezer dagen genomen hebben.
ïn dit kleine dorpje zijn ondergrondsche
woon- en schuilplaatsen voor ongeveer 2000
man. Dat hebben wij eerst tot ons nadeel en
later tot ons voordeel .ontdekt.
Als de vijand lust krijgt om ons daar te
bombardeeren, dan kunnen wij daar dek
king vinden in zoo diepe en zoo prettig in
gerichte kelders, dat, zooala een soldaat
zeer juist opmerkte, een 8-duims granaat,
die op het dak valt, een geluid maakt-, als
of er een bij op het dak zoemt.
Ik heb Montauban, .Mmaetz, Fricourt,
Boiselle en nog eenige van de talrijke ver
sterkte plaatsen achter die dorpen gezien,
maar geen van alle kan met Ovillers verge
leken worden.
Twee dagen goleden vonden wij dynamo's
en alle benoodigdheden, die dit geheele on
dergrondsche dorp van electrisch licht voor
zagen. Er loop en overal bomvrije gangen,
die alle huizen en kamers met elkander ver
binden.
Ge moob niet denken, dat deze kelders
zich slechts achter de loopgraaflinie uit
strekken. Do aan de frontlinie gelegen ka/-
mers zijn het merkwaardigst, want zij zijn
zoowel voor aanval als voor verdediging in
gericht.
Sommigen zijn over een 60 meter afstands
naar voren uitgebouwd en langs den ach
termuur gaat dan als een schoorsteen een
rechte schacht omhoog, waarin een ladder
en een hijsinrichtiDg om machinegeweren op
en neer te laten, zijn aangebracht. De vijand
kon naar verkiezing uit een reeks van die
schachten te voorschijn komen en zijn vuur
op ons richten*
E>e Belgische koning aan «len
dood ontsnapt.
Naar do „Neue Zürcher Ztg." meldt, werd
de adjudant van koning Albert, majoor Da-
vreux, dio bij een inspectie in de voorste
loopgraven zich aan de zijde des konings
bevond, door een granaat getroffen en op
slag gedood.
Luitenant ColenTjrander, die 28
Juli bij het vliegongeluk te Breila verwond
werd, heeft Hasnlag j.l. te Soesterbrrg zijn
eerste vlucht weder medegemaakt eu heeft
thans als geheel hersteld zijn diensten bij
de luehtvaartafdeeling hervat.
Do reserve-lste-luitenant Wallast is nog
niet geheel hersteld, doch hoopt binnen een
maand weder zijn diensten als vlieger U Kun
nen voortzetten. (,,N. R. Ct.")
Gisteravond laat werd brand
ontdekt in de fotolithografische ateliers der
firma Emrilc ,4a Binger, te Haarlem. Door
de eigenaardige inrichting der fabrieksge
bouwen, met veel gangetjes en vertrekjes,
vreesde de brandweer het ergste, zoodat met
volledig materiaal werd uitgerukt. Daar de
eigenaren niet aanwezig waren, forceerde,
men een raam en een deur eu drong zóó
naar binnen. Het gelukte den brand, in een
der bovenvertrekken ontstaan, te blusschen.
Groote schade werd daardoor voorkomen.
In eon van hot legio tramr ij tui
gen, waarmee.gisteravond do st-roomendo
menschenmassa van ScllèVeningen 'hui-wa'.rte
werd vervoerd, werd plotseling de door den
prachtigen zomeravond over den mcnsch
gekomen stemming van vrede en rust ver
stoord door oen vinnigen woordentwist over
het al dan niet sluiten van een gordlijn. Een
heer en een damo waren de woordvoer
ders. De dame wilde het gordijn open, d'c
heer vooral ter wille van andere dames
en kinderen, die. deerlijk op den tocht za
ten dicht hebben.
Het stenografisch verslag van den twist
zullen wij niet geven, wel een enkel citaat.
Op oen gegeven oogenblik begon de heer do
dame te tuto-ieeren, waarop de dame tot'
den heer
Jij bent jij, plebejer, ik ben u!
(„N. Crt.")
In don goud- on zilverwinkel
,,Het Huis van St.-Elloy", aan de Noord-
blaak te Rotterdam, werd gistermorgen de
winkelruit ingegooid. De daad bleek ge
pleegd door een man, vrouw en 15-jarigon
jongen, die fatsoenlijk gobleetï daar pas
seerden.
Naar het politiebureau in de Pauwen-
steeg gebracht, bleken het te zijn do boek
handelaar B. A. v. C., zijn vrouw M. A. P.
en hun 15-jarige zoon. Zij verklaarden,
dat het een wonhoopsdaad was, daar zij
aanvankelijk, door het Steuncomité cn het
armbestuur gesteund, een inkomen van f 11
hadden, doch thans door het Steuncomité
waren geschrapt en het armbestuur hun
uitkeering tot 2 had verminderd.
De'heêrH. J. W. vau Nootep, in
specteur der registratie en domeinen te
Utrecht en tijdelijk bewoner van „Hollands
Schwarzwald" te Rijssen, is bij het baden
aan hartverlamming pverleden.
Te Haarlemmermeer, jSjj Half
weg, is de hooivoorraad van den veehouder
Gladpootjes (40 wagens) door broei ver
brand of waardeloos geworden. Door de
gunstige windrichting b'even de gebouVeta
gespaard. Het ho'oi is verzekerd.
De politie deelt mede, dat bjj
de inbraak in het tijdelijk onbewoonde huis
van mr. A. A. Pelerin, te Haarlem, alleen
eenige kleine zilveren voorwerpen gestolen
zijn.
Door de kaashandelfirma Slin-
gerland, te StoIwijkersHiis, is aangifte bij
de politie gedaan van de vermissing uit de
brandkast van f4000. Sporen, van inbraak
werden niet gevonden. Een onderzoek wordt
ingesteld.
Gebrek aan drinkwater.
Hen schrijft van Marken: De droogte deed
voor vele ingezetenen alhier gebrek aan
drinkwater ontstaan. Voorheen zonden de
burgers in een "dergelijk geval hun ledige
Watervaten per botter r.aar Amsterdam, om
'daar te worden gevuld, flians is echter,
voor rekening der gemeente .een schuit
drinkwater van de Amsterdamscha' Gemeen
tewaterleiding aangevoerd.
Sinds Zondag wordt te Oost-
zaan de zoon van den heer Schaft vermist;
Zondagmiddag was hij daar naar de ker
mis gegaan. Sindsdien werd niets meer van
hem vernomen, zoodat gevreesd wordt, dat
hem in den nacht van Zondag Öp Maandag
een ongeluk overkomen is.
Hooi broei. In allo boer-
derjjen der gemeente Schoterland, en dat
zijn er heel wat, broeit het hooi. Het is
van verre reeds te ruiken. Woensdagmiddag
werd de toestand m de: 6oer3érijen van H.
de Boer, te Oudehorne, en H. de Jong,
te Katljjk, zóó kritiek, dat men Besloot
het hooi uit de schuren te' halen. Men was
juist op tijd, want pas was het hooi buiten,
of het vloog in brand. Beide boerderijen,
die anders zeker afgebrand waren, wist
men nu te behouden. Agenten van Brand-
waarborgmaatschappjien surveilleeren, om
zich op de hoogte van den toestand der ver^
zekerde panden te stellen, wat zeer nuttig
blijkt te zijn.
Dat het hooi zoo erg broeit, tne'n her
innert zich niet, dat het ooit zoo erg was
is het gevolg vau het vochtige weer
tijdens den oogst van de eerste snedo. Overal
in Friesland klaagt men over ergen broei
van het hooi, dat eerst gewonnen wterd.
Dreigend arbeidsconflict aan
de artillerie-inrichtingen aan de Hembrug.
Onder de losse werklielen aan de Rijks-
artillerie-inricktingen aan de Hembrug
dreigt sedert enkele dagen een conflict,
waartoe verschillende' grieven aanleiding
geven. Een der voornaamste grieven is een
te lange arbeidsduur en te laag loon, terwjjl'
de losse arbeiders, die niet zijn aangewezen
om in de nachtploeg te arbeiden, eischen
om bfj beurten in de nachtploeg te worden
opgenomen, omdat zij1, die in de nachtploeg
werkzaam zijn, het voordeel genieten van
meer uurloon bij kortoren arbeidsduur.
Reeds zijn een paar ploegstakingen voor
gekomen, welke echter spoêdig werden be
ëindigd, omdat de directie: een onderzoek
der grieven toezegde.
Het bezoek, dat de Minister van Oorlog
aan de artillerie-inrichtingen bracht, moet
met deze kwestie in verband staan. De Mi
nister heeft ruim vier uren met de directie
geconfereerd. Het resultaat is nog onbekend.
Een 40-tal militairen zijn aangewezen om
de orde te handhaven, terwijl verwacht
wordt, dat dit getal nog zal worden üitge-
tj'reicf.
Uit een en ander, ook uit het aanplakken
van biljetten in de fabrieken, waarbij her
innerd woi'dt aan den staat van beleg en
waarbij den werklieden wordt aangezegd,
dat staking onmiddellijk ontslag ten gevolge
zal hebben, leidt men af, dat de directie
voornemens is een eventueele staking met
kracht te onderdrukken.
Ook laten de losse arbeidez3 als grief
geiden, dat zg verplicht worden.pensioen-
stortingen te 'doen, terwgl voor hen geen
uitzicht op pensioen bestaat.
De arbeiders, aangesloten bjj de Rgks-
werkliedenvereeniging, houden zich buiten
de beweging, omdat zij sedert jaren reeds
jjveren voor een algemeene rotsverbetering,
welke aotie zij niet door dit conflict wil
len vertroebelen.
Het bondsbestuur vermaant de: losse ar
beiders geen gehoor te geven aan de voor
stellen aangaande directe actie, doch in elk
geval eerst het resultaat van het onderzoek,-
dat door de directie was toegezegd, af te
wachten.
De werklieden zgn opgeroepen tot een ver
gadering op Zondagmorgen iu „d'Geelvinck7
te Amsterdam.
IndenAnn a-P a u 1 o w n a-P older.-
In de vergadering van het Polderbestuur
werd door den dijkgraaf medegedeeld, dat
op de aanvrage om subsidie in de kosten
van da doorbraak, van Ged. Staten als ant
woord was ingekomen, dat deze zaak de
volle aandacht heeft van dat college On
dat Ged. Staten, zooira de folledige kosten
kunnen opgegeven worden, daarvan gaarne
een gespecificeerde opgave zouden ontvan
gen. De afschouw van het lichtingswerk in
den Amsteldijk heeft plaats gehad en is vol
komen in orde bevonden. Met het herstellen
van de boezsmkade is men zoo ver gevor
derd, dat van de 4050 meter omstreeks 26U0
meter klaar is. Daar de geleende £800,000
kasgeld al weer bijna op zijn, wordt be
sloten nog een millioen te leenen tot 31 Sep
tember 1916,
Algemeen blijkt het poldeibesfi-ur zeer
ontevreden, dat het herstellingswerk aaji
den zeedijk zoo langzaam opschiet. De op
zichter over die werkzaamheden, ter verga
dering aanwezig, gelooft niet dat de. (ljjk
Vóór 1 November gereed zal zijn. Er kwam
maar steeds niet genoegzaam spoorwegma-
teriaal. Van de zes locomotieven, die er vol
gens het contract reeds lang moesten wezen,
zijn er op het oogenblik nog maar vier en
daarvan bleken er nog wei drie defect. Door
bet dagelijksch bestuur zal met alle ten
dienste staande middelen op meerderen spoed
Worden aangedrongen.
Te Tuil en 't Waal (U.) is zekere
d. D. bij het stieren-vangen dusdanig door
één der dieren gestooten, dat hij aan de
bekemen verwondingen is overleden.
Een dienstbode had omgang gé-
had met een militair, die: tijdens dat 'enga
gement tot den rang van onderofficier was
bevorderd. Deze verkeering geraakte wat
meer voorkomt af, en korten tijd 'daarna
had het meisje haar troost gezocht en ge
vonden bij een nieuwen pretendent naaf
haar hart en hand; ditmaal evenwel een
soldaat. Een en ander wekte de ergernis
op van den gegradueerden ev-galant ea tot
zijn vreugde bood zich spoedig de gelegen-
neld aan om zich te wreken.
Hei minnend paar op. de warido'.ing out
moetend, zag "de sergeant, dat de soldaat
verzuimde hem te groeten. Dit was de lont
in het kruitvat. „Halt", donderde de hooge
zjjn mindere toe; „kun je niet salueeren?"
Rood van schaamte nam het soldaatje de'
houding aan, bracht het verschuldigde saluut,
"en de meerdere vervolgde, neus In don
wind, zijn weg.
Deze scène herhaalde zich nog eens; zelfs
zondigde ons soldaatje voor de derde inaal
op dezelfde wijze tegen de discipline. T' en
nu ook voor den derden keer door den ge
weldige het argloos infanteristje op zijn ver
grijp tegen de voorschriften werd,attent
gemaakt, trad de beleedigde schoone voor
den vernederden minnaar in het krijt. Woe
dend beet zij den hooge toe: „Hoor eens,
Piet, wij groeten jou niet, boor, maar
je mooie strepen, en die mooie strepen heb'
ik betaald; als jij nu een kerel bent. dan
geef .jo mrj eerst die f 3.50 terug, 'die "'ik
jo voorgeschoten heb om die strepen te be
talen; eu dan zullen wij jou mooie strepen
weer groeten, hoor. Dag, Piet."
Tableau: De hooge met beschaamde'
kakea af. ,(„Hbld.">
Roman naar liet Duitsch. vaD
MARIE DIERS^
(Nadruk Verboden).
Zijn gemoed vloeide menigmaal over van
bitterheid jegens haar. Misschien vergiste
^ij zich wel in haar. Misschien was zij in- 't
geheel niet verstandig. Verstandige men-
schen laten zich niet zoo exploiteeren. Voor
den drommel, men moest zóo iets toch be
grijpen.
Toen hij echter juist op het punt was
licli ten zeerste op te winden, kwam de
derde toestand zij begon te schreien.
Hij waq alleen met haar. Zij waren reeds
in de nieuwe woning, die klein en bekrom
pen was, maar aan een der hoofdstraten
lag. 't Was een. vriendelijke woning, met
lichte behangsels, nette vloeren cn vensters.
Zij bevond zich boven een stalhouderij en
dreunde dikwijls van het lawaai, dat van
beneden naar boven klonk. Het was een
zonnige namiddag in Februari. Aanhou
dend druppelde het van de daken in de
goten.
Renate had dit wisb haar neef niet
iwco nachten achtereen gewaakt. Bovendien
hocl zij juist een onaangenaam onderhoud
met haar moeder gehad. Er had zich een
moeilijke kwestio' voorgedaan. Wfc kwam
hot geld toe voor hot waken Hüncfcld, die
haar ook voor clo ziekenverpleging had ge
ëngageerd, of zijn helpster, voor wie vijf cn
zeventig mark voor zulk een buitengewoon
drukken werkkring geen voldoende beloo
ning was?
Renate had voor het eerste gostemd. Zij
wildo haar armen dokter, dio zich nu lang
zamerhand uit ziju grootste schulden be
gon tc werken, niets afnemen; vond ook,
dat hij, volgens het contract, in zijn recht
was. De mOeder beweerde heb tegendeel.
Zij was buiten zichzelf over Renate's „dom
heid". ,,Je laat jo maar mooi exploibee-
ron!" schreeuwde zij haar toe, juist zooals
haar neef deed en bijna met dezelfde woor
den.
Renate was by zoo'n gelegenheid (zooals
Bob immers uit honderdvoudige bittere er
varing wist) merkwaardig eigenzinnig. En
dat was juist zoo verwonderlijk aan"haar,
omdat men haar voor een lief, meegaand,
zacht kind hield. De doklersvrouw was ge
heel perplex over den tegenstand, dien zij
plotseling ontmoette. Zij werd eerst teeder,
streelde haar de wangen, eq zei: „Je begrijpt
de wereld nog niet, hartje, laat je" moe
der maar handelen," en vielj toen dat niet
hielp, weer ruw uit: „Domme meid, je wilt
hier zeker nog voor 'de edelmoedige spelen."
Beiden waren ten slotte geheel afgemat en
do strrjd werd gestaakt, mevrouw Gropiua
moest gaan rusten, zóó van streek voelde
zij zich.
Toen Bob kwam, lag Renate voor het buf
fet geknield; zij wikkelde kopjes uit de pa
pieren en zette ze in de vakken. Hij begon
nu ook 'dadelijk te knorren. „Natuurlijkf Jij'
weer alleen bezigf Renate, ik heb spoedig
'geen achting meer voor je-r Je vergooit je
met je goede bartl Verstand spreekt daar
toch niet uit. Meen je in ernst, da,t je den
menschen, voor wie jij je opoffert, daarm.ee
een dienst doet? Integendeel. Je kweekt hun
slechte eigenschappen aan, Run zelfzucht,
luiheid en laagheid, waarmee ze alles van
zich afschuiven en het door een ander laten
doen. Wat mij betreft, ik zal je spoedig
belachelijk gaan vinden. Maar dat wil ik 'je
toch nog zeggen: Wie de wereld achteruit
brengen en tegenhouden, dat zijn niet de
slechte, maar de goede menschen. Die zoo
genaamde goede liarten, die niet neen kun
nen zeggen, die geen natuurjijk weerstands
vermogen in zich hebben, 'die zich alles
maar laten aanleuuen en de slechten in hun
slechtheid nog sterken. Ja seker, dat is'
mijn meening.
Toen Renate doodstil, met den rug naar
hem toegekeerd, geknield bleef liggen, ter
wijl haar hoofd over de grooto mand was ge
bogen én slechte haar handen in het pak-
stroo woelden, werd het hem opeens onbe-
haaglyk te moede. Hij liep om haar heen en
zag, dat groote tranen over haar gezicht rol
den en in het stroo vielen.
„Renate l" riep hy verschrikt.
„Och, laat dat töch", zei zij en veegde
do verraders haastig weg. Zy trachtte nog
tegen hem te lachen. „Het is zoo dom. Ik ben
alleen vandaag maar zoo dom."
„Renate meisje mijn kereltje
zei hy geheel onthutst ^Wat heb je? Heb'
ik® dat gedaan? Met mijn afschuwelijk ge
praat? Och, stoor jVdaar toch niet aan, je
hebt je er toch anders ook niet aan ge
stoord. Och, neen, neen, Nate, vergeet dat'
toch; wees toch vroolijk, lach toch weer.
Ik heb immers niet alles zoo gemeend, ik
zeg immers slechts al dien onzin, omdat ik
om jou reeds totaal in de war ben. Wat zie
je er uit.' Je wordt nog ziek!"
Nate had do grootste moeite hem af te
Weren en gerust te stellen, etl moest daarbij
nog tegen de tranen strijden, die van groote
vermoeidheid en uitputting steeds weer te
voorschijn wilden komen. Z\\ had er wat
om gegeven, als zy nu heel alleen haar kop
jes had kunnen uitpakken. Zijn berouw en
wanhoop maakten'haar bijna nog ellendiger
dan zijn Schelden van "daar straks. Toen
Zy niets meer wist te zeggen, wat hem kou
kalmeeren, vertelde zy hem bijwijze van af
leiding van haar twist met haar moeder en
vroeg om zijn oordeel.
Hij werd dadelijk stil en kreeg een kleur:
„Ja', natuurlijk", zei hij met gesmoorde stem:
„Ze trekken aan beide kanten aan je. Ieder
zoekt zijn voordeel en jjj kunt het gelag be
talen. Neen vergeef me, ik wou immers
niets meer zeggen. Ik weet niet wie in deze
zaak gelijk heeft. Jij krijgt er in geen geval
iets van, hoe het ook loopt. Of sta je me
toe, dat ik met tante bespreek, dat jij' 'de
overwinst natuurlyk voor je zelf behoudt?"
„Neen. Bob, in geen geval! .Wat moet ik
daarmee? Ik heb toch geen geld noodig."
„Zeer waar", zei hij, alle goede voorne
mens weer vergetend, -„j'e hebt eigenlijk
niets noodig. Ik woefc dat al. Je behoeft
eigenlijk niet te leven."
Hij ging bij haar zitten en hielp haar de
kopjes uitpakken. „Elk woord, <üat wij sa
men spreken, loopt op ruzie uit", daoht hij
wanhopig. „En 't is nu al zoo ver, dat ik
haar aan bet schreien breng. Hoo andere
kon het toch zijnOch, als zij maar één
ding wistzich te laten liefhebben. Maar
zij weet niets dan zich op te offeren, 't Is
een troosteloos geval."
Er hadden geen lage zielen, zooals zij
overal zijn, in deze at-ad moeten wezen, als
men aan Renate's zijn bij Hünefeld ook
nog niet een anderen uitleg had gegeven.
Maar Hünefeld had, al mocht men hem
ook zoo slecht beoordeelen als men dat ver
koos, zijn eer in één opzicht bewaard en
niets tor wereld zou hem daarin aan het
wankelen hebben gebracht. Of hij zichzelf
te gronde riohtte, dat- kwam er iiiet op
aan; maar jegens zijn rnedemensclien be
waarde hij een fatsoenlijkheid, die menigen
collega had kunnen beschaamd maken. Zijn
vrouwelijke patiënten waren bij hem vol
komen veilig cn eer hij aan zijn jongo help
ster, aan wier voeten om zoo te zeggen, ziiu
oud, ellendig hart bewonderend en dank
baar lag, ook maar één vrijpostig© gedach
te zou gewijd hebben, zou hij liever zich
zelf met zijn beste mes den hals afgesneden
en de aarde van zijn nutteloos bestaan be
vrijd hebben.
En als het er op aan kwam,-wist men dit
ook. Maar er zijn altijd nog menschen, dio
iets van hun levensgeluk verliezen, als zij
een leelijk vermoeden ongezegd zoudeu
moeten laóen. Wi© echter van deze werk
zaamheid des goestes profiteorde, Renate
nietin. vele dingen bewoog zij zich doof en
blincï tusschen haar rnedemensclien, oil
mevrouw Gropius ook niet, die altijd
sleohts hoorde, wat zij hooren wilde, en
zioh in dit geval reeds uit principe niet
om Renate's naam bekommerde. Wel ech
ter weer do armo neef, aan wien ook dez©
bekor werd aangeboden en wien niets bo-
spaard bleef, wat zijn jonge liefde tot een
plaag en krankzinnig© foltering kon maken.
(Wordt vërvolgd).
