Nederland en de Oorlog.
W. 17293
Donderdag; 13 Juli.
A0. 1916.
Courant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven,
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
f 2051.02.
Qfficieele Kennisgeving.
UIT ONS LAND.
Gemengd Nieuws.
SPORT.
LEIDSCI
DA&BLAD
PRIJS DER ADYEBTENTIEN:
Van 1—5 regels ƒ1.05. Iedere regel meer /0.20. Heine advertentiëa
t»n 30 woorden 40 Oenta oontantj elk tiental woorden meer 10 Cents,
V»or het inoasseeren wordt ƒ0.05 berekend» Bewijsnummer 6 Oenta.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.60} per week. i jj l f 0.12,
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week, 0,12,
Franco per post 2.
Voor de Weduwe van den noodlottig
omgekomen Steenhouwersknecht.
f A. v. Z., Katwijk a/Z. f lW. J. R. A. f 10.
ïr> Totaal: -
01BECTI9 BELASTINGEN.
De Burgemeester van Leiden brengt ter
algemeene kennis, dat aan den Ontvanger
der Directe Belastingen is ter hand gesteld
het kohier der Personeele belasting No. 14
van den dienst 1916, executoir verklaard
den llen Juli j.l. en herinnert voorts den
belanghebbenden aan hun verplichting om
den aanslag op den bij de Wet bepaalden
voet te voldoen.
De Burgemeester voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR,
Leiden, 13 Juli 1910
LEIDEN, 13 JDLI.
Voor het examen in Boekhouden, Han-
delsrekenen en Handelskennis, afgenomen
te 'fl-Graverihage door de Federatie van
Handels- en Kantoorbedienden in Neder
land ter verkrijging van het „Mercurius"-
diploma, slaagde de heer Jiacq. Sloos,
•alhier.
Voor het .Federatie-examen EugelscheHan-
'délscorrespondentié is geslaagd de heer A.
L^Wagemans, alhier.
De „Sts.-Crfc." bevat de statuten van
het Meclisoh Consultatie-bureau voor Alco
holisten, alhier.
Bij Kon. besluit is voor den duur van
het studiejaar 19161917 benoemd itot rec
to r-magnificus der universiteit alhier prof.
mr. C. van Vollenhoven.
Toen in den afgeloopen nacht de veld
wachter Van der Stel, van Zoeter woude,
het vaarwater de Leiösche Vliet passeerde,;
zag liij onder onze gemeente, een met
brandstoffen geladen vaartuig geheel lo3,
.onbeheerd en zonder licht, dwars in dat
'■•vaarwater drijven, hetwelk ze;er gevaarlijk
jVoor de scheepvaart was. Die Veldwachter;
tj| heeft daarom met behulp van een paan
K agenten van politie' met zeër veel moeite
en ook met levensgevaar, dat vaartuig
eenigszins uit de druk bevaren richting ver
wijderd en met een én ander den brug
wachter aan de provinciale brug aan den
Haagweg in kennis gesteld, die verder voor
de veiligheid van het verkeer te water
zorgde. Het vaartuig behoorde aan den
brandstoffenhandelaar den heer H. Huy,
alhier.
Men meldt ons uit Warmond: Een
wherry, waarin twee dames uit Leiden, welke
gisteren op. het Wije hier aan het zeilen
was, sloeg om. De dames kwamen in het
water terecht. De plek, waar dit plaats
vond, op het Narremeer, is ver van 'den
wal verwijderd. Het duurde dan ook ge-
ruimen tijd eer de drenkelingen werden;
opgemerkt door een motorvaartuigje. Juist
toen dit hulp zou verleenen en de gedding
nabij was, weigerde de motor, waardoor dit
vaartuig spoedig in den lagen wal geslagen
was en de inzittenden ~geen verdere hulp.
Weer, konden verleenen.
De dames wisten zich echter zvyemmend
SoVen to houden en bereikten, na een half-
ihur gekleed zwemmen eindelijk de 'kade
y^an den Kogjes- of Tuinderpolder, waar zij
bij de familie Bergman werden opgenomen
en van droge klebren voorzien.
Door een Watersportman, gelogeerd in
„De Zon", werden de dames naar Warmond
gebracht, om vandaar per spoor naar Lei
den te vertrekken.
Door hem zijn nog laat in den avond
met het motorvaartuig van den beurtschipper
v. Nooirt de omgeslagen wherry en aange
dreven goederen, benevens het" in den wal
geslagen motorvaartuig naar hier gehaald,
van welk laatste vaartuig de opvarenden
yper stoomboot over Leiden, Warmond weer
bereikt hebben.
Het Barenil-va»-Namenshof gerestaureerd.
Met betrekking tot bet bezit van stich
tingen voor ouden van dagen, hier karak
teristiek Hofjes"- genoemd, staat Leiden
bovenaan onder de Hollandsche steden.
De meeste dezer stichtingen dateeien uit
den ouden tijd, wat zich nog duidelijk weer
spiegelt in den bouwstijl eu in de inrich
ting der woningen, waarop men de thans
geldende bouwverordening dan ook niet in
al haar gestrengheid toepast. Af cn toe
wordt zoö'n hofje echter vernieuwd en ver
anderd-
Dit is nu gesohied met het Van-Namens
hofje, Hoefstraat 12.
In 1730 gesticht, werd het in 1780 reeds
weder verbouwd, doch sinds dien tijd kwa
men, behoudens noodwendige reparaties,
er geen veranderingen in voor.
Het zag er dan ook nogal primitief uit.
Tusschen de twee rijen huisjes liep een 3 me
ter breeden straat en men had er slechts
één gemeenschappelijk privaat en een enke
le waterkraan.
Daarin is nu verandering gekomen. Een
der regenten, mr. O. ,W. J. 'J. Pape, een
oud-Leidenaar, thans in Den Haag woon
achtig, heeft ter gelegenheid van zijn 40-
jarig regentschap op royale wijze het Hofje
doen vernieuwen- Van den ouden toestand
is niets meer te herkennen, dan alleen het
achttiende-eeuwsche karakter, dat bij den
wederopbouw door den'bouwmeester, den
heer W. O. Mulder, met de noodige vrij
heid werd gehandhaafd. Daarvan getuigen
nog de luiken voor de ramen, de glim
mende koperen kloppers op de deuren en
de vorm van de gladde pannendaken.
In het midden is een ruim plein, met
twee groote gazons, waarin thans roode
geraniums bloeien, en twee gas-lantaarns
staan, die des avonds het Hof verlichten.
De knusse woningen zijn doelmatig in
gericht. Bonedengang, huiskamer met
bedstede, kast, keuken en closetj boven:
logeerkamer en zolder.
Iedere woning heeft gas en waterleiding.
De regentenkamer heeft het oorspronke
lijk karakter nog wel het best bewaard,
doordat de schoorsteen uit de oude kamer
er in overgebracht is, waarmede het inte
rieur van het geheel in overeenstemming is.
De bewoners, die den ouden toestand in
dertijd ook wel gezellig vonden, zijn met
de verandering, die vooral uit hygiënisch
oogpunt een groote verbetering is, zeer
ingenomen.
Uit erkentelijkheid schonken zij geza
menlijk aan Regenten een f raaien inktko
ker, die een plaats heeft gekregen in de
kamer der Regenton.
Met den heer Pape was tot dusverre al
leen mej- W. J. Oau alhier, regentes.
Met het oog op den hoogen leeftijd van
mr. Pape, die door de bewoners als een
weldoener wordt vereerd is thans ook de
heer W. J. Suringar als zoodanig benoemd.
DIT ONZE STAD.
De actie voor goedkoope Lovensmiddelen.
Aan den Raad alhier hebben vertegen
woordiger# van den Leidscben Bestuurders-
bond, de ofd. "Leiden van de S.-ü. A.-P. ien
Coöperatie „Vooruit", gezamen-ijk vormende
do Duurfcecommissie uit de Leidsche Arbei
dersbeweging, in een adres te kennen ge
geven, dat tot hun leedwezen bij de behan
deling van hun verschillende adressen en
verzoeken in den Raad, steeds de indruk
wordt gevestigd, als zou de actie voor goed
koope levensmiddelen worden gevoerd door
één persoon; dat hun door de organisaties,
welke zij vertegenwoordigen, is opgedragen
de actie voor goedkoope levensmiddelen met
alle hun ten dienste staande middelen te
voeren; dat deze middelen word.en vastge
steld na onderzoek en nauwgezet overwegen
van wat in de gegeven omstandigheden be
reikbaar is; 'dat zij daarom protesteeren te
gen de wjjze, waarop deze actie aan één
persoon wordt geweten en daardoor de
waarde van hun adviezen en verzoeken zon
der ernstige reden wordt verkleind.
De vertegenwoordigers zijn de heeren:
P. J. Bomli en A. Segaar, voor den Leid-
schen Bestuurdersbond; J. Baart en J. Pe
ter, voor de afd. Leiden der S.-D. A'.-P.j
D. Vplbrief en J. S. Tierolf, voor de Coöpe
ratie „Vooruit".
per eon groote Nederlondscho vlag gehe-
schen en wrerd door den len machinist lang
durig aan de stoomfluit getrokken. Bij de
beschieting, zonder eenige waarschuwing,
voorafgaande visitatie of wat ook door de
duikboot, was deze dwars van de „Geer-
truida" pl.m. 1300 h 1400 M.
De onderzeeboot droeg geen nummer.
Toen ongeveer de helft der menschen van
de „Geertruida" aan boord was, heescfi zij
voor het eerst de Duitsche oorlogsvlag.
De door de duikboot me'degenomen sche
pelingen van de „Gejerrtruida", schipper
Dirk Taal, matroos Arie Visser en de 2e
machinist Frans van Rooyen, waren dege
nen, die tijdens het ongeval allen de wacht
hadden.
Het schijnt buiten twijfel, dafc een officier
der duikboot gezegd heeft,,0 -t is oorlog.
Duitschland zal alles wel betalen."
Spionnage.
In verband met wat we een dezer dagen
melden omtrent de aanhouding van een
Duitscher te Rotterdam, die nog kans had
gezien zich uit een derde etage te werpen,
schrijft men aan ,,Het .Volk" uit Rotter
dam
Bij Braakman Co. alhier ontdekte men
aan de geheimzinnige handelingen van den
Duitschen correspondent dat er iets niet
in den haak was.
Toen op een gegeven oogenbük de heer
Br. den Dhitschen correspondent vroeg,
welke papieren hij op z'n tafel had, werd
hij zenuwachtig én weigerde hij daarop ant
woord te geven.
De politie werd gewaarschuwd, hetgeen
werd gemerkt door den Duitscher. Deze
nam eén koffertje, waarin hij de papieren
opborg, mede naar boven- Daar wierp hij
het uit het raam, waarschijnlijk om dan
gewoon het kantoor zonder iets bij zich te
kunnen verlaten. Het was echter te laat. Hij
zou ingerekend worden. Ter voorkoming
daarvan liet hij zich achterover uit het
raam vallen. Met gebroken schedel en en
kele gebroken ledematen werd bij opgeno
men en naar het ziekenhuis gebracht.
Hij weigert antwoord te geve a op de
hem gestelde vragen.
In het koffertje bevonden zich stukken
op spionnage betrekking hebbende.
Thans wordt vermoed, dat deze Duit
scher de oorzaak is geweest, dat er een 3-
tal booten werden opgepikt. Hij was op de
hoogte van den inhoud der booten.
Uit Duitschland terug.
Friesche gezinnen, in Duitschland wo
nende, komen terug. Het is er niet meer
uit te" houden. Alles is er peperduur. Het
voedsel wordt toegemeten per gezin, en bij
overtreding wordt men streng gestraft. De
loonon zijn er hoog, tot zelfs 5 mark per
dag voor veldarbeid, doch dat loon is niet
voldoende om in de kosten van onderhoud
van een gezin te voorzien.
De inschrijvingen bij den Urgentie-
Raad, waren z-eer bevredigend, doch het
3antal aanvragen overtreft de aangiften nog
Dn vernietiging door Duitschers van dc
„Gccrtruiila."
Omtrent het vernielen van heb stoom-
zeevisschersvaartuig „Geerfcruida" SCH.
103, vernamen wij nog, dat dit schip stoo-
mende was cn niet visschende, koersende
om de Z. O. Als-kenteeken voerde hor.
do Nederiandsch'e vlag, geschilderd aan
weerszijden op den boeg en eveneens het
merk SCH. 103heb woord Holland in
groote zwarte letters aan stuurboord en
bakboord, in het midden, en den naam
Geerfcruida" met haven van herkomst op
den spiegel, een kleine NederlandscHo vlag
in den top van de bezaansmast. Gedurende
heb schieten werd bovendien door den schip-
Lading aangehouden.
De douanen te Sas van Gent hebben aan
gehouden het motorschip Factor 5", dat
van Rotterdam kwam en geladen was met
800 zakken soda, wegende tezamen 90,000
K-G. Deze lading was niet door de voor
geschreven documenten gedekt. De soda
was bestemd voor de blauwselfabriek te
Sas van Gent. Kan deze fabriek nu de soda
niet krijgen, dan zal zij vermoedelijk wor
den stop gezet, wegens gebrek aan grond
stoffen.
De maximum-prijzen.
De aardappelen- en groenfcenhandelaren
te Zaandam hebben besloten, geen groenten
en aardappelen te koopen, welke niet tegen
de maximumprijzen kunnen verkocht wor
den.
Distributie wet.
De besturen van de Vereenigtng van Ne-
derlandsche Gemeenten en van de Ver-
eeaiging van kleine stedelijke en platte
landsgemeenten hebben een gecombineerde
spoedvergadering belegd met heb oog op
het ophanden zijnde sectie-onderzoek van
\iet distributie-ontwerp-1916.
Ontvluchte Krijgsgevangenen.
Te Vlodrop is een uit Duitsche krijgs
gevangenschap ontvluchte Rus over de
grens gekomen.
Bij Sittard kwamen zeven Russen tege
lijk op Neclerlandschen bodem.
Dinsdag tegen den avond werd .door een
ingezetene uit Lonneker, aan een politie
agent uit Enschede overgegeven oen Rus
sisch infanterist, die ontsnapt was uit een
krijgsgevangenkamp bij Osnabrück, waar
hij 20 maanden in gevangenschap had door
gebracht.
Actio der Vavkeushamtelareii,
Men schrijft ons uit Woivega:
Door do opriohting dor Coöperatieve
Friesöhe Exportslagerij, waarbij reeds on
geveer 1800 veehouders zijn aangesloten, is
de positie der varkenshandelaren, de zoo
genaamde opkoopera", die den boer op
gaan om de varkens te koopen en deze
daarna aan de exporteurs met eendgen
winst van de hand te doen, er niet beter
op geworden.
Door de bij de Regeering in voorberei
ding zijnde nieuwe regeling van varkens-
export, waarbij de boeren rechtstreeks aan
de exporteurs kunnen leveren, zal hun be
drijf geheel worden uitgeschakeld. Ter be
spreking van de vraag: „Wat moeten wij
doen, nu onze handel in het gedrang
komt?" is Woensdag 12 Juli te Woivega een
vergadering gehouden, welke door 62 var
kenshandelaren uit Woivega en wijde om
geving was bezocht.
Een commissie zal een groote adresbewe
ging op touw zetten.' Een deputatie zal dit
'adtes dfen Minister overhandigen en desge-
wensoht mondeling toelichten.
Torpedo verloren.
Niet ver van de haven van IJrauiden is
een laan de Nederlandsche Marine toebehoo-
rende torpedo verloren gegaan, waarvoor het
Ministerie van Marine thans f250 .uitlooft
aan iemand, die hem binnen veertien dagen
terugvindt en aflevert. Tusschen 14 en der
tig dagen wordt het verminderd tot f150
en na dien tijd tot f75.
Het ontwerp-Sckoepvaartwet.
De Nederlandsche Reederij-Vereenigiugte
Rotterdam .heeft zich heden met een adres
tot de Tweede Kamer gewend, inzake het
ontwerp scheejflvorderirgswet. Het wetsont
werp voor morgen (Vrijdag) voor sectie-
onderzoek in de Tweede Kamer is gewijzigd.
De vereenigmg geeft de Kamer in overwe
ging het ingediende ontwerp terug te wij
zen en zij' spreekt de hoop uit, dat met de
reederijen (in vrijheid) wordt beproefd, te
geraken tot een bevredigende oplossing van
liet aanvoer vraagstuk.
Te Nijmegen zijn aangehou
den H. en H., vader en zoon, die worden
verdacht van het onttrekken van goederen
aan een faillieten boedel.
De watersnood. Men meldt
van Marken aan het „Hbld."
De ondersteuningen, toegekend aan de
inwoners, wier woningen door den storm
vloed geheel zijn vernield, werden door heb
Algemeen Watersnoodfonds aanmerkelijk
verhoogd. Bovendien zal aan de^getroffe-
nen ieder nog een extra-premie worden
uitgekeerd, indien zij het bouwplan hunner
woning onderwerpen aan de goedkeuring
der Advies-commissie Voor den herbouw
in die overstroomde gedeelten van Noord-
Holland. Deze commissie is bereid bestek en
teekening kosteloos op te maken, en het
toezicht op den bouw der woningen gratis
te doen uitoefenen door den door haar op
Marken te plaatsen opzichter. Een deel
der getroffenen ziet nog geen kans onder
deze omstandigheden hun woning te-her
bouwen. Sommigen hunner achten zich te
oud, om ophieuw een schuldenlast op zich
te nemen. De meesten maken -echter van
het thans "gedaan aanbod gaarne gebruik,
zoodat de herbouw der woningen weldra
een aanvang zal nemen.
Onder leiding van den heer S.
O. Veen ia het kamp voor lecöen van het
Nederl. Jongel. Verbond te Hoenderlo ge
opend. Het biedt plaats voor 30 leden, en
er wordt 5 weken gekampeerd, zoodat 150
personen er een week kunnen genieten van
'het buitenleven. Op heb terrein staan drie
slaaptenten, een vergadertent, en een hou
ten keuken. De groote tent was met eiken
loof cn veldbloemen versierd behalve cis
leden woonden vele belangstellenden de
opening bij.
De Raad van Leeuwarden heeft
met algemeene stemmen besloten tot invoe
ring op 1 September a.s. van de verplichte
ncgen-uur-sluiting. Artikel 1 van de veror
dening, heb beginsel, werd aangenomen
met 14 Vegen 7 stemmen.
Gistermiddag i9 in het hoofd-
postkantoor te Amsterdam een 34-jarig
koffichuisbediende aangehouden, die zich
had sohuldig gemaakt aan vérva-lsching van
postbewij-zen. Hij kocht bewijzen, waarop
een laag bedrag was ingevuld, en verander
de dan dit bedrag in een hooger. De alclus
vervalsolite bewijzen werden door hem ge-
ind.
Het vertrek van de miliciens
naar Indië. Onder groote belangstelling
aanvaardden gistermiddag de miliciens, die
voor den dienst in Indië waren aangewezen,
met de „Lombok" van de Mij. „Nederland",
hun gedwongen reis. Echter niet alle, want
met de marinesloepen, die dé manschappen
naar de „Lombok" brachten, kwam slechts
de grootsto helft aan. Er waren er 26 „ge-
drosclit"! Een deel werd door de reserve
aangevuld, zoodat er nog een 15-tal ont
braken.
Een politie-bewaking ,en de beambben vaft
de Maatschappij droegen er angstvallig zorgt
voor, dat noch familieleden, noch pers, nöcS
belangstellenden het schip konden naderen*
Een halfuur voor het vertrek van de „Lom^
bok" echter werd aan bloedverwanten nog!
gelegenheid gegeven in het wachtlokaal ai?
scheid van de manschappen te nemen. He#
kostte aan sommige „Jantjes tegen wil enj
dank" moeite genoeg van vaderland eï£
bloedverwanten te scheiden. Een Volendatu
rner meisje klampte zich hartstochtelijk aan!
haar lief vast. Sommige miliciens gaven;
op luiden toon hun misnoegen te kermeh
over hun gedwongen vertrek en haddeioj
volgens hun zeggen, gewenscht, dat allen'
waren opgekomen, doch dat 'dan ook:
allen geweigerd hadden aan boord .tei
gaan. Hun protest hielp echter niet en jut;
de grootste orde zochten zij eén plaatsje?
aan dek op. Bloedverwanten e;n belangstel;*'
lenden verzamelden zich aan den kop vaü
de Javakade te Amsterdam én aan het wui
ven kwam geen einde, toen cTe „Lombok^
langzaam stoomend haar reis begon. Ook!
langs de De-Ruvter-kade waren overal
groepjes menschen op de steigers te hoop
geloopen, om den gedwongen Jantjes nog
een laatst vaarwel toe te wuiven.
(„Tel.")
Op de Marinewerf te Heldefl
had een droevig ongeval plaats. Bij heit
inpikken van een haak boven in het ijzeiS
magazljn, is do werkman Tiel, pas kort ge-'
leden van Amsterdam verplaatst, naar beH
neden gestort. Bewusteloos opgenomen, werd
hij Raar "fc Marinehospitaal vervoerd, rnaaïl
bleek bij aankomst aldaar reeds overleden
te zijn. i
Te Bovenkarspel geraakte
even voorbij het station, door het te vroeg
tijdig overhalen van een wissel, een ledige
goederenwagen uit de rails en kwam daar
dwars overheen te vallen. Het verkeer on
dervindt er echter geen belangrijke vertra
ging van, daar bij langzaam doorrijden de
treinen over het. andere spoor nog juisb
kunnen passeer en. Met het herstellen is men
me!» hulp uit Enkhuizen reeds bezig, luen
hoopte, dat alle9 nog spoedig weder in orde
zou komen, daar anders de aardappelbrei-
neu. die van Bovenkarspel af loopea, be
langrijke stagnatie zouden moeten onder
vinden.
Menmeldtons uit Gorkum: Ia
den afgeloopen nacht zijn hier niet minder
dan vijf inbraken gepleegd. In drie gebou
wen, n.l. op de Scheepstimmerwerf „Eor-
tuna", de modelboerderij „Tieneke's hoeve"
en Gravonzwaai's bierbrouwerij heeft men
zich toegang verschaft alle kasten doorge
snuffeld en cenig geld ontvreemd.
Ingezonden.
A f so huwelijke dierenmishandeling.
Geachte Redactie!
Beleefd verzoek ik u eenige plaatsruimte»
in uw Blad voor het volgende stukje.
Heden, Woensdagmiddag, was ik ge tui gé!
van een walgelijk schouwspel. Een wit hond
je, wiens staart en ooren afgesneden waren,
liep waggelend, half versuft en bijna ge
heel bebloed, door ée straten. Een volwas
sen persoon, waarschijnlijk de eigenaar, liep
er bij en had genoeg te doen om andere
honden weg te jagen, die hun mishandelden;
makker kwamen bekijken en beruiken. Aiïo
menschen, die dat. arme hondje gezien heb
ben, zullen dan ook ongetwijfeld medelijden;
met liet diertje en verachting voor zijn béul
•gehad hebben.
Hoe lang nog, wil ik vragen, zullen velé
menschen zoo dom blijven te meenén, daé
zoo n hondje door dit afschuwelijk vermin
ken mooier wordt? Zeg, eigenaar, was het
van nature niet mooi genoeg? Waarom moest'
u het laten fatsoeneeren? Hoe zoudt u het
vinden, wanneer men u de ooren af wildé
snijden, indien men u niet mooi genoeg
vond U zoudt hemel en aarde bewegen, het
na te laten, nietwaar? Maar ja, het is waar,
zoo n hondje kan niets zeggen en omdat heb
niets zeggen kan, wordt- er door domme men
schen gedacht, dat het toch geen pijn doet,
en moet het maar ter wille van. een gril
zoo bar gefolterd worden.
Dat gij wijzer waart geweest!
Hopend, dat dit stukje er toe bij zat dra
gen, dergelijke gruweldaden de wereld uit
te helpen, teeken ik, met dank voor 'de
plaatsing:
Een D i e r e n v r ie n d.
-»•
Motorrijden.
Dc „1000 K. M. rit van hel Y. M. M. K.,u
Na de kortelings in het reglement aange
brachte wijzigingen, kunnen wij omtrenb
den z.g. 1000 K.M.-rit van het Vrijwillig Mi
litair Motorrijderskorps (de af te leggen af
stand is een 100 K.M. minder), welko Vrij
dag en Zaterdag a.s. wordt gehoudent hét»
volgende mededeelen
De deelname a-an den rit is open voor a.1-