0a§mwmm
Nederland jinjle Oorlog.
No. 17292.
LEIDSCH DAGBLAD, Woensdag 12 Juli.
Tweede Blad. Anno L.
Persoverzicht.
FEUILLETON.
Ma lang*® Jaren.
ffVUfrttflCwr ria ~W IVUTI.
Het 'morgen verschonend hummer bevat
O.0.. als voorplaat: Eigenaardige Amerikaan-,
sello verkiezingsmanieren.
Voorts: Aankomst van H. M. de Koningin
Prinses Jnliana, om de villa „Duinlust
te Katwp: te betrekken. De aardbeien-
teelt te Beverwijk. Belangwekkende stel
lingwedstrijden in het Stadion te Amsterdam-
"opening van de Centrale Israëlitische Zie
kenverpleging te Amsterdam. Officieels
opening van 54 Arbeiderswoningen te 's-Gra-
venhage. Dc Sint-Pietersberg te Maas
tricht, met 6 foto's. Muziekuitvoering van
Militairen, in Den Haag in garnizoen.
De ontzettende ruïnes, te Buiksloot door het
lecgmalen van do Bnikslotermeer bloot ge
komen. De Villa ten behoeve van de
Hofhouding van H. M. Prinses Jnliana op
oe wandeling door de duinen te Katwijk.
Militair machtsmisbruik. —Wij
hebben indertijd, aldus „DE TELE
GRAAF", me Wing gemaakt van een uit
spraak van den Höogen Raad, waarbij een
verordening, vastgesteld door den com
mandant van heb interneeringsdepób te
Amersfoort, daartoe gemachtigd door den
generaal-opperbevelhebber, als niet bin
dend werd verklaard.
•De Hoo-ge ltaad was van oordeel, dat hier
een ongeoorloofde delegatie van macht had
plaats gehad.
De zaak, die tot deze uitspraak aanlei
ding gaf, was de volgendie
De heeren W. ten B., uit Zufcfen, en A.
J. E., uit Borculo, waren n.l. eerst door
het kantongerecht te Amersfoort, vervol
gens in hooger beroep door do rechtbank
te Utrecht, veroordeeld tot f 3 boete, om-
'dat zij in strijd met genoemde verorde-
-ning te Soest dichter bij het internee-
ringskamp zouden gekomen zijn dan geoor
loofd wan.
Hierbij dhent te worden opgemerkt, dat
genoemde heeren op den openbaren weg
stonden in de onmiddellijke nabijheid van
een boTd met het opschrift:, „geoorloofde
toegangsweg tot de kampen" en dab ze zelfs
van een officier een bevestigend antwoord
hadden ontvangen op hun vraag erf ook zij
bot dfien weg toegang hadden.
Tegen hen werd echter, toen zij er zich
05) bevonden, door de marechaussee proces
verbaal opgemaakt.
Doordat de heer Ten B. heb er niet bij
Het zitten, doch recht zocht in hoogste in
stantie, is nu gebleken, dat de verordening,
door den militairen commandant van
Soest uitgevaardigd, als niet bindend moet
worden beschouwd.
Nu bedenke men, dat deze verordening
ia uitgevaardigd op 9 April 1915 en direct
in werking getreden, zoodat die vijftien
maanden lang als een oncftilklfosure druk
door de bewoners der omgeving iö gevoeld
en tal van veroordeelingen, op grond van
He niet-bdndende verordening zijn uitge
sproken door het kantongerecht te Amers
foort.
De straffen voor overtredingen liepen tot
1 maand hechtenis of f 300 boete, enkele
aelfa tot een jaar hechtenis of f 1000 boete.
Hoe het mogelijk is, dat zulk een^ on
houdbare toestand bijna anderhalf jaar
tang heeft kunnen bestaan, zal wel voor
iedereen een raadsel zijn. Maa/r ook, hoe
kan een onbevoegde zich de maxhb toeeige-
nen, zulk een verordening uit te vaardi
gen en bindend te steilten voor een geheele
gemeenteWordt dl&n op de boogerge-
plaatsbe officieren niet het minste toezicht
gehouden, worden zij vrij gelaten in al hun
handelingen en hoopt en vertrouwt men
dan maar. dab zij riöh niet te buiten zul
len gaanCd staan we hier voor een grove
omaohtzaütüikeid van een overheid, die haar
pH.hb verwaarloost of misschien het een en
amder door de vingers ziet Zoo in hert eeme
als iD het andere geval is een scherp woord
wan protest niet overbodig, waar zulke
mistoestanden kunnen heersöheu.
Naar 'fc Engelsch," door L. G. MOBERLY.
(Nadruk Verboden).
34)
„Ze schijnen heel veel voor elkaar ge-
woest to zijn," zei ze, „en misschien zou een
derde persoon, al was die derde persoon
hun eigen dochter, het gevoel van volmaak
te oenheid verstoord hebben". Joyce koos
haar woorden zeer zorgvuldig, maar het
hartstochtelijk verlangen Jin d]e donkere
oogen, die de hare ontmoetten, deed haar
eigen hart gloeien \an verontwaardiging
tegeji don man en do vrouw, die in hun
zelfzuchtige liefde het geluk van hun kind
hadden veronachtzaamd?
„Je vader heeft je nog innig lief, hiji
sprak heel tecder en lief over je, boen ik
hem zag hij had je volstrekt niet verge^
ten."
„Het was moeder, die Diet van mij
hield," antwoordde Hettydof. „Zij kon
üooil velen als vader toonde, dat hij mij
liefhad. Zij dacht, dat ik mij tusschen hen
zou plaatsen ik weet zeker, dab zc dit
dacht," herhaalde het meisje, ,.en wat
moeder nu zegt, is volkomen waar," ging
Hetty voort: ..zij zegt. dat wij nooit goed
met elkaar overweg zouden kunnen, en ik
geloof ook niet-, dat het gaan zou. Be denk,
dat het nu te laat voor haar- is om te be
ginnen mij lief te hebben, en ik zou tegen
over haar nooit hetzelfde gevoel kunnen
hebben als andere dochters voor hun moe-
doT. Het geeft een gevoel van grootc een
zaamheid.'1
Wat do mak voor de militaire overhead
toog erger maakt, is, dat de betrokken over
heden zich bewust schenen, dat zij hun
boekje te buiten gingen. Hoe anders moet
men het verklaren, dat de gedrukte veror
deningen haast niet te krijgen waren
Hierop wijzen ook nog cJe maatregelen,
die de militaire overheid nam, om perso
nen, die bij het verbaliseeren der bovenge
noemde heeren tegenwoordig waren, voor
de rechtbank te doen zwijgen. Eenige bur
gers, die het geval hadden gezien, ontvin
gen wold ra instructies, hoe ze zich ge dro
gen moesten, ingeval zij als getuigen wer
den gedaagd-. Een officier, wien door den
heer Ten B. werd verzocht als getuige a
décharge te wiLlen optreden, stemde hier
in toe, doch schreef eenigo dagen later een
brief, dat hij, na een onderhoud met een
hoogergeplaatst officier, oen kolonel, te
•hebben gehad, zich niet meer met de zaak
wilde bemoeien, en niet als getuige wilde
optreden. Een adjudant van den kolonel
vertelde voor de rechtbank te Utrecht,
niets meer van de zaak te weten. Ditzelfde
wisten ook andere getuigen te verklaren.
Is dit .daarbij nog niet een ongeoorloofde
pTessie op de gewetensvrijheid der onder
geschikten en buitenstaanders
Ook het kantongerecht te Amersfoort en
de rechtbank te Utrecht mogen wel eens
onder de oogen zien, hoezeer ze hebben ge
dwaald. We willen hier niet spreken over
het feit, dat voor het kantongerecht te
Amersfoort den marechaussee, die het pro
ces-verbaal had opgemaakt', voortdurend
de hand boven het hoofd gehouden werd,
terwijl de getuigen, die de beklaagden had
den meegebracht, niet eens in verhoor wér
den genomen of hoe voor de rechtbank te
Utrecht de eerste getuige zdoh moest red
den door te verklaren, dat juist het stukje
grond, waarop de heeren stonden, nota
bene op den 'weg vlak bij den paal met het
opschrift „Geoorloofde toegang tot het
kamp" niet toegankelijk was, en ook nog
verklaard werd, dat die toegang eerst
daags na bet voorgevallene was geoor
loofd verklaard. We willen er alleen op
wijzen, dat zoowel de kantonrechter als de
Utrechtsclhe rechtbank nalatig is geweest,
door niet te onderzoeken of de verordening
die heette overtreden te zijn, bindend©
Skracht had. En door die overgroote onacht
zaamheid is het mogelijk geweest, dat on-
telbaren wederrechtelijk de slachtoffers
zijn geweest van een grove willekeur dor
militaire autoriteiten te Soest.
3©n gevaarlijk© prajktijk. -
Mr. A Grünebaum schrijft in het „WEEK
BLAD VAN HET REOHT"
Reeds meermalen is het mij opgevallen,
dat de vermelding in huwelijksche voor
waarden van door de aanstaande echtelie
dten aangebrachte effecten vaak geschiedt
door omschrijving van hot aantal en nomi
naal bedrag der stukken met aanduiding der
soort van het fonds, doch zonder opgave van
nummers. Een dergelijke omschrijving ia,
althans voor de vrouw, van weinig meer
waarde dan de vroeger wel eens voorgeko
men globale vermelding van „een totaal be
drag van.gulden aan effecten, enz.1'*
Immers, ingeval van beslag, gelegd door
'e mans crediteuren, of van zijn faillisse
ment, vermag de vrouw door de laatste zoo
mm als door de eerste» wijze van omschrijving
haar eigendomsrecht op haar aanbrengsten
te Bewijzetn. Zij verHesfc dan haar vermogen
misschien geheel erf voor hot overgroot© ge
deelte, alleen omdat men zich de moeite niet
"heeft genomen de nummers der effecten in
de huwelijksche voorwaarden op Be nemen.
Dat een dergelijke handelwijze dus afkeu
ring verdient, dtaat vtoat. Mijn aandacht
werd echter op deate zaak opnieuw geves
tigd door de vanwege de Russische Rogee-
ring gegeven instruction aan de Amsterdam-
sehe B©faalkantoren, voor Russische cou
pons.
Een cliënte bezit Russische fondsen, de
hier te laaide vroeger zeer gewilde z.g. „4
pCt. Hope". Deze fondsen dragen in caau
een „schandvlek", t. w. nevens het Neder
land sche ook een vreemd (niet eens een
vijandig) zegel. De Russische Regeering be
taalt nu de coupons niet uit, tenzij bewijs
worde geleverd, dat de stukken voor 1 Aug.
1914 hi Nederi. bezit waren, en wel door een
notarieel of ander officieel stuk, waaruit
dit met opgave van nummers blijkt. Daar ik
Joyce kreeg op dat oogonblik die-p mede
lijden met het jonge meisje. De kalmte,
waarmee Hetty feiten had aangewezen, (He
haar onbetwistbaar schenen, haar blinde
lings aannemen van een toestand, dien zij
inzag, dat onvermijdelijk was, trof de
oudere vrouw en bewees haar, dat onder de
onstuimigheid van haar aard, die nog zoo
weinig in evenwicht was, bronnen van
kracht verborgen lagen.
„Lieve," zei ze met liaar hand op Het
ty's schouder en ze trachtte haar woorden
zeer zorgvuldig te kiezen„het is eenzaam
voor je, dat begrijp ik best. "Maar som©
hebben de edelste menschen op de wereld
geleerd groobe te worden in eenzaamheid
en ik geloof, dat jij aanleg liebt om groot
te worRcn.'
„Ik?" De donkere oogen, waarmee zij
Joyce oprecht aanzag, iwaren vol verba-
zijg.
„Ja, jij." Joyce glimlachte. „Het wilde,
onbeteugelde van je aard is slechts de be-
nedonzijde van grootheid. Leer je gebrek
aan evenwioht beteugelen; tem je bande
loos karakter, zooals je een weerspannig
paard temmen zou, maak het tot je die
naar en niet tot je meester en je karakter
zal groot worden.
,.Ik zie niet in, dat er iets groots in mij
is of dat ik ooit sterk van karakter zou'
kunneu word en.antwoordde Heftty ne
derig; „maar ik kan misschien probeer©©
beter te worden dan ik tot nu toe geweest
ben, als u mij helpen wilt en als ik Mr.,
Brampton ooit terug zie en hij mij ook hel
pen wil. Maar groot, dat kan ik nooit wor
den." Hetty's pas verworven nederigheid
gaf haar een zekere zachtheid, die Joyce
iets ongedacht bekoorlijks in haar deed ont
dekken, en nu haar donkere oogen ernstig
wist, dat bedoelde Russen in de huwelijksche
voorwaarden der bewuste cbame vermeld
waren, meende ik het verlangde bewijs ge
makkelijk to kunnen leveren. Doch wat
bleek? De opgave van nummers ontbrak,
en ik had dus aan de akte niets. Nu wil ik
gaarne toegeven, dat een dergelijke opvat
ting van hun verplichtingen, als sommige
oorlogvoerende Staten er tegenwoordig blij
ken op na te Kouden, eenmaal tot dè rede
lijkerwijze niet te voorziene omstandigheden
heeft behoord. Doch ik "Betoogde boven
reeds, dat, geheel afgescheiden hiervan, de
vermelding van nummers om andere ge
wichtige redenen uiterst gewenscht is, Had
men dit indertijd ingezien, dan ware do be
langhebbende voor de schade, die zij nu
lijdt, gevrijwaard geweest.
Moge dit stukje er toe leiden, dat het door
mij gewraakte verzuim eenmaal, liefst spoe
dig, tot het verledeno behoore l
Geen woeker. „DE TIJD" schrijft:
In verschillende bladen vinden wij weer
"minder aangename opmerkingen aan het
adres der boeren, die hun landbouwproduc
ten aan het buitenland tob zeer, hooge prij
zen verkoopen. Men spreekt van woeker en
van afzetten, en dreigt met de wraak der
koopers, die ons volk dat later zuilen in
peperen, en met bittere naweeën, die daar-
^van het gevolg zullen zijn.
Het is .ons niet duidelijk, wat men daar
mee wil. Onze landbouwproducten worden
meerendeels door kooplieden opgekocht, al
of niet op publieke veilingen en afslagen.
Daar bieden de koopers tegen elkaar op en
onder, hen bevinden zich niet Geinig buitein
landers, die de waren met groote winsten
aan hnn landgenooten overdoen.
Zou men nu hier te lando willen, 'dat de
boeren de hooge prijzen zouden weigeren en
tot de buitenlanders zeggen: „Lieve vrien
den, houdt op met betalen; wij zrjn best
tevreden met de lagere prijzen, die wij in
het binnenland kunnen bedingen."
Men moest den boer eens een antwoord
geven, waar hg wat aan heeft. Nu blijft dat
.verwijt van woeker en afzetten Oen gescherm.'
in de lucht, waarbjj de een naar links en
de ander naar reohts slaat, maar niemand
iets raakt."
Onder wjjsbevrediging. Dr.
Bronsveld schrijft in de Kroniek van zijn
„STEMMEN VOOR' WAARHEID EN
VREDE":
Ik wooaie onlangs, daartoe uitgenoodigd,
de vergadering bg van de Vereeniging van
Christelijke Onderwijzers en Onderwijzeres
sen. Onwillekeurig Jdaoht ik aan een vorig
geslacht, eh riep ik mrj mannen voor den
geest als Abr. Meyer, heringa, Van Lummel,
Schaberg, Wjjle, Hartwigsen, Huseo, Rum-
schedt, Post, Van Wanten, J. Klein, Wie-
gand, Berdbeek, wiens leven dezer dagen
zoo treffend werd geschetst in het „COR
RESPONDENTIE-BLAD". 't Was de oude
garde, en zg wisten te; spreken van dingen,
die eerbied afdwongen, ómdat zjj deden aen-
ken aan strijd en aan offers, Wei weten
daarvan; ia meerder* of minder mate, ook
Sommige; thans nog "levende onderwjjzers en'
onderwijzeressen te spreken, maar de „staafe
ruif', waarvan in vroeger jaren „DE STAN
DAARD" met zooveel minachting gewaagde,
voorziet thans voor een goed deel in de be
hoeften* vpn de bgzöndere scholen, en men
eischt van haar nog meer. "Natuurlijk ben jk
niet blind voor het goede, dat daarin óók ge
legen is; maar dis ik mg afvraag, bf dat
goede niet tob eea te duren prgs wordt ge
kocht, dan durf ik daarop geen ontkennend
antwoord geven. Met den log die op ge
noemde vergadering werd toegezwaaid aan
de H.IL Kuyper, "De Savornin Lobman ©h
BaVirtck, kon ik mg dus niet vereenigeu.
Ook in den kring der Christelijke onder
wijzers wordt reeds gewezen op de gevaren,
Welke schuilen in'den toestand, welken men
jtn 't leven wil roepen. Zal de, volksvertegen
woordiging het aandurven de millioenen te
voteer en, welke de ontworpen regeling!
van het onderwijs kosten zal? Zal men er
toe besluiten, de Rijkskas ter beschikking
te stellen van scholen, waar do kinderen de
Internationale leeren zingen of een Psalm
om het even, als de lokalen den vereischteh
kubieken inhoud hebben, de onderwijzers een
akte bezitten, de klassen niet te groot zijn?
Laat van Kun gevel waaien de. rood© vlag,
en vriendelijk keken, hadden zij een on
miskenbare schoonheid.
„Maar zou ik niet weg kunnen gaan on
werken? Ik heb behoefte iets andere te
doen dan hier te blijven en nutteloos te we
zen. Kan ik niet leeren mijn eigen brood te
verdienen 1
En ia er soms iets, .dat. ik voor vader zou
kunnen doen? U zegt, dat hij ten onrechte
beschuldigd werd, zou ik niets kunnen doen
om die onreohtvaardigheid te bewijzen Het
is toch niet eerlijk, dat 'hij in de gevange
nis zit, als dat niet zoo wezen moestdat is
niet eerljjk."
Uren nadat Hetby deze woorden had uit
gesproken woorHonken zij nog in hefc hoofd
van Joyoe en haar eigen hart herhaalde
die woorden. Het was niet eerlijk, dat Erio
Rateburn de schuld betaalde mn eens andere
zonde: er moest iets gedaan worden, om
die onbillijkheid te bewijzen. En weder trad
de vraag op den voorgrond in haar ge-
dachten zou rij kannen helpen? Zou haar
invloed .van oenig nut zijn En zoo ja, moést
zij eten invfoed dan nietgebruiken Het
gelaat van Jamee Douglas, zooals zij
hem den laataten keer gezien had, kwam
haar voortdurend in de gedachten-de
woorden, die hij gesproken had, weerklon
ken! in haar ooren. Haar ontmoeting met
Hf m was een zoo zonderling© gebeurtenis
geweest, dat het eerder in ©en roman scheen
thuis te behoor©n dan in het dhgelijksch le
ven, zoo toevallig mogelijk woe hij '3 mor
gens vroeg op het kantoor gekomen, dat rij
dagelijks moeefc schoonmaken en opknappen
voor de komst van den eigenaarzij huiwr-
do nog, waarneer zij zich het vuur herinner
de, dat in rijn oogen schitterde, de opge
wondenheid, <fie in-rijn stem bad getrild,
toon hfl haar aan de groote ecbnjfoofei op
de gele vlag, de oranjevlag, of geen "yiag:
op den betaaldag zullen al de belanghebben
den ijlen rtaar den ontvanger; de Staat heeft
allen even lief, of beter gezegd: de Ste&t
heeft er niet één lief; de Staat is een har-
telooze, onpersoonlijke betaalmeester ge
worden, en alle onderwijzers, ook de Chris
telijke, worden 'Rijks-ambtenaren, die den
invloed van dit nieuwe ambt ondervinden
zullen. ^lisschien beleeft de heer De Savor
nin Lobman het, dat de „vrije" school, waar
voor hg zoo lang heeft gepleit, wordt ge
knecht of althans groofcendeels beheerscht
door mammon, en der wereld gelijkvormig
werd.
Dc Icvcnsmiddelcnvoorzieniiig en de
-distributie.
B. en W. van Amsterdam, Rotterdam en
Den Haag hebben aan de ministers van
Landbouw. Nijverheid cn Handel, van Bin-
nenlandsche Zaken cn van Justitie een mis
sive gezonden, waarin zij bezwaren oppe
ren tegen de wetsontwerpen inzake de
volksvoeding.
Aan de gemeentebesturen wordt de ver
plichting opgelegd, 5>org te dragen, dat
steeds voldoende hoeveelheden aanwezig
zullen zijn, doch noch deze besturen, noch
de burgemeesters beschikken over de macht
om te zorgen, dat de voor de bevolking
vereischte vooraden, hetzij in de gemeen
ten, hetzij, voor zoover het producten van
buitenlandschen aanvoer betreft, binnen
de grenzen van het Rijk zullen komen» ter
wijl ook het treffen van uitvoerregelingen
voor het hier te lande geproduceerde ge
heel buiten de macht der gemeenten ligt.
De memorie van Toelichting verwijst in
haar inleiding naar de Onteigeningswet van
3 Augustus 1914 om de besturen der ge
meenten, in casu de burgemeesters, in
staat te stellen aan de verplichting, hun op
gelegd in art. 1, lid 1, der wet te voldoen.
Deze onteigeningswet evenwel geeft den
burgemeesters slechts de bevoegdheid tot
inbezitneming van de voorraden, die in hun
gemeenten aanwezig zijn, doch verschaft in
geen opzicht het middel om te zorgen, dat
er voorraden komen.
Alleen d&n, wanneer de zorg voor de
verschaffing der voorraden in één hand
wordt gebracht, in de hand, waarin ook de
macht ligt tob inbezitneming in geheel het
rijk, de macht voorts" om uitvoerregelingen
te treffen on om overzeeschen aanvoer mo
gelijk te maken of te vergemakkelijken- kan
naar hun overtuiging een goede grondslag
voor de vereischte levensmiddelenvoorzie
ning voor de bevolking worden getroffen.
Zij spreken dus het vertrouwen uit-, dat
het genoemde wetsontwerp in dezen zin zal
worden gewijzigd, dat aankoop van de ver
eischte voorraden buiten de taak der ge
meenten komt te liggen en zelfs voor de
door de regeering aangewezen artikelen
buiten haar bevoegdheid. De in de memo
rie van toelichting, 'bij art. 3 uitgesproken
bedoeling, dat het rijk de gemeenten bij
den inkoop zooveel mogelijk zal helpen, is
naar hun overtuiging behalve onvoldoende
ook ondoeltreffend. Immors ook bij hulp
van het rijk zullen de gemeenten, indien
zij op de binnenlandsche markt zelfstandig
inkoppen en bij de afwezigheid van maxi
mumprijzen voor den groothandel en den
tusschenhandel, elkaar sterke concurrentie
aandoen, daardoor de prijzen onnoódig
naar boven drijven.
Naast dit voor hen alles behcerschende
bezwaar tegen 't bovengenoemde wetsont
werp, wenschen zij ook nog-eens te wijzen
op de practische uitvoerbaarheid va-n een
welstandsgrens, waar beneden alleen de
beschikbaarstelling zou plaats hebben. Ook
hier herhalen rij, dat in abstracto voor de
ze beperking argumenten kunnen worden
bijgebracht. "Waar echter een grens wordt
gekozen, als in art. 1 al. 2 van het wetsont
werp is geschied neerkomende voor Am
sterdam en Rotterdam op een inkomen van
f 2750 on voor Den Haag op een inkomen
van f 2500 valt een zóó klein gedeelte der
bevolking daarboven,' dat de kosten en de
moeite van administratie en controle met
het kantoor had zien staan, met haar stof
doek in de handrij had het hoofd met ver-
baring opgeheven bij de komst van zulk een
vroegtijdigen bezoeker. Op het eerste
oogenblik, toen zij hem herkende, was zij
verlamd van schrik, en een overweldigend
gevoel van afkeer en vrees was in haar op
gekomen, toen zij den man weder in het
aangericht zag, die liaar leven bedorven en
haar geluk vernietigd had. Zij was zichzelf
begonnen te beschouwen als zoo afgetobd
en oud van gebrek en verdriet en van den
afmatfcenden strijd om het bestaan, dat er
niets kon rijn overgebleven van de vroege
re jeugdige schoonheid, dóe Douglas be
koord hadmaar de vurige vloed in rijn
oógen hielp haar uit die dwaling en zij
begreep, dat, niettegenstaande alles, wat
rij had uitgestaan, zij nog steeds een zeer
aantrekkelijke vrouw was, ten minste voor
dezen man, die haar eerst aan haar lot had
overgelaten. Gedurende deze weinige kor
te minutocL, dat hij met haar gesproken
had, besefte rij zelfs meer dan dat; hij
maakte het haar duidelijk, dat, terwijl in
vroeger jaren haar jeugdige schoonheid
haar eenige bekoorlijkheid had uitgemaakt,
haar geheele ontwikkeling niet alleen haar
oude aantrekkelijkheid had verlevendigd,
maar die honderdmaal had verhoogd.
„Je kon mij vrij wel om je vinger win
den, toen ik je voor het eerst leerde ken
nen, daar ginds in het dennenbosoh bij het
mijnwerkerskamp", zei hij met een vurig
heid in rijn stem, die slechte het vuur, dat 1
uit rijn oogen straalde, evenaarde; „nu
aou je weer met mij kunnen doen wat je
wilde. Wat je mij wou vragen, ik aou het je f
geven, al was heb -de helft van mijn ko- I
ninfcrijk, zooals men zegt. Er ia niets, dat ik
zouden worden ongewogen door de bespa
ring, wolke de beperking zoude teweeg
brengen.
Dit percentage bedraagt, zooals uit be
schikbare gegevens kan worden afgeleid,
voor Amsterdam pl.m. 8 pCt., voor Rotter
dam pl.m. 6 pCt. en voor Den Haag pt.ru.
13 pCt.
Het behoeft geen betoog, zegt het adres,
dat het geen nut kan hebben, een zoo klein
percentage der burgerij van den maatregel
uit te sluiten en dat het integendeel verre
de voorkeur verdient den maatregel alge
meen te maken.
Het springt bovendien in het oog, dat bil
het weglaten van de weistandsgrens, men
de groote moeilijkheid vermijdt, welke door
controle niet is weg te nemen, dat in dezelf
de winkels, dezelfde of niet gcreeclelijk van
elkander te herkennen waron, aan den e-co
verkocht moeten worden tegen den van
overheidswege vastgestelden prijs en aan
den ander tegen den hoogeren handels-
prijs.
Waar ook voor adressanten vaststaat, dab
een hechte "samenwerking tusschen het rijk
en de gemeenten in deze tijdori meer dan
ooit noodig is, waar bij hen op den voor
grond-staat, dat van de rijde der gemeen
ten deze medewerking in do volst© mate
moet worden verleend, meenen zij met des
t© meer aandrang te mogen vragen, dab
op de schouders- der gemeentebesturen
geen verantwoordelijkheden worden ge
legd, die zij niet dragen kunnen, wijl hun
de macht ontbreekt, die voor het dragon
dezer verantwoordelijkheden onmisbaar is.
De gemeentebesturen van Amsterdam en
Rotterdam hebben nog een andere ernstige
bedenking onder de aandacht der regee
ring gebracht. Zij schrijven
Terwijl dusver bij geen enkele verstrek
king van levensmiddelen de gemeenten met
een deel der kosten werden bezwaard,
meende de minister van Landbouw in de
toelichting tot het 20-millioen-ontwcrp dat
voorbaan een andere gedragslijn moest wor
den gevolgd, ten einde den gemeenten be
lang te geven bij een goed beleid va-n aan
koop en distributie.
Heb is duidelijk dat deze overweging al
leen dan als juist kan worden, aangenomen,
indien de gemeentebesturen inderdaad door
hun beleid invloed hebben op do kosten.
Het thans ingediende ontwerp echter ont
neemt hun dien "invloed geheel, of nage
noeg geheel.
Deze last is voor dc gemeenten een onna
tuurlijke. Niet door plaatselijke oorzaken
of omstandigheden wordt dit vraagstuk
beheerscht. De voeding is de allereerste
behoefte van heel de bevolking, onverschil
lig in welke gemeente zij woont. De fakto-
reai, welke thans die voeding bemoeilijken
en duur maken, rijn niet van plaatse lij ken
maar voor zoover het uit het buitenland
betrokken waren betreft.van internatio
nalen en overigens van nationalen aard,
vermits zij gehêel beïnvloed worden door
de mogelijkheid on de mate van invoer en
van uitvoer. Op dat alles hebben de ge
meentebesturen zelfs niet den geringsten
invloed. Het gaat dus niet aan hen voor een
aanzienlijk deel der geldelijke ge-volgen te
laten opkomen, ook daarom niet omdat aai?
de gemeenten de middelen ontbreken om
door bijzondere heffingen deze uitgaven te
dekken.
Wij wijzen er bovendien nog eens op,
dat door deze bepaling juist .het meest ge
drukt zullen worden die gemeenten, welke
toch reeds uit andere hoofde het zwaarst
door den oorlog worden getroffen.
Een Dnkscli watervliegtuig
verongelukt.
P6 bemanning van den stoomdrifter „Bal
ticI.)M. 255, heeft bij aankomst te IJmui-
den medegedeeld, dat hij Maandag 3 Juli,
des morgens te tien uur, op 55 gr. 6 min.
N. en; <3 gr. 0. op de zeo drijvende heeft
aangetroffen de Duitsche watervliegmachina
No. 549, waarvan de schroef gebroken was.
Do beide inzittenden, een "luitenant-vlie
ger en een onderofficier-vlieger, verzoch
ten assistentie om tot 6 mijlen uit de kust
gesleept te worden en vroegen, wat men'
daarvoor hebben moest.
De schipper van den stoomdrifter wilde:
van geen financieel aceoord liooren en bood
de assistentie vrijwillig aam.
1111 tiw '^ns.w m
niot voor je zou willen doen. besef je dat
wel?"
Op dat ogenblik besefte zij alleen een
alles o\erwcldigende begeert© van hem af
te komen. Zij had geen ander© .gedacht©
dan boe zij oen "eir-.d zou maken aan <lit on-
gewenschte onderhoudin haar hoofd
vormden zich reeds vluchtig© plannen om
tc be lotton elkaar ooit weer t© ontcioe^
te.o, Maar zij had gelachen om dju vooo
dcDeen verachtelijk lachje, dat zi] niefc'
onderdrukken kon een laohjo. dat hem
deed naderen met nog vuriger betuigingen
op de lippen.
„Het was een goede genius, die mij van
daag hier naar toe zond", zei hij„ik bon
een ruw, gevoelloos ménsch tegenover je
geweest, ik ben bereid dat te erkennen
maar nu zou ik alles willen doen om het
verleden goed te maken. Je kunt nu tden-
d ui zeo d maal meer invloed op mij krijgen
dan je vroeger ooit gehad hebt. Yraag mij
wat jo maar wilt en Ik ml het voor je
doen 1
begeer niets." Ha'ar eigen verontwaar
digde verwerping van zjjn aanbod kwam'
Joyce met buitengewone levendigheid, voor
den geest, naarmate rij zich het geheel©
voorval op het kantoor herinnerde. „Er i©
niets, wat u voor mg doen kimt; niets, niets,-
'behiaJv© u voor altija van mgn levenspad ver
wijderd te houden. Ik verlang u nooit weer
te zien."
(Wordt VètVoIffd)'.
