BERICHT.
Nederland en Oorlog.
N8. 17277
Zateï'dag 34 Juni.
A°. 1916.
Qeze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (gpnr en feestdagen, uitgegeven.
Oit nommer bestaat uit
DRiE Bladen.
Derde Blad.
1.60 per 3 maanden
12 Cents per week.
Officiate Kennisgeving.
"UIT ONS LAND.
BsmienHanid.
LEIDSCH
DA&BLAD
PEIJ8 DEB ADVERTENTLEN t
Vu 1—«gel» 1.05, leder» regei meer /0.20. Klein* adrertentig»
tru 80 woordou 40 Oen te oontanti elk tiental woorden meer 10 Gent*
Voor bet tooiseaere» wordt /0.06 berekend. Bewijsnummer 6 Gent*.
PRIJS DEZER COURANTS
Voor Leiden per 8 maanden f 1.301 per week. .1 i i if 0.10
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd lijn per week. J jj 0.10.
France per pots i 1 i 1, L65.
In verband met den oorlogstoestand
en de daaruit voortvloeiende belangrijke
stijging van alle grondstoffen, in de
eerste plaats van papier, dat nu in prijs
meer dan .verdubbeld is cn, volgens ver
zekering van den papierfabrikant, indien
de oorlog blyft voortduren, nog veel
duurder zal worden, moeten ook wij ons
houden aan het besluit van de Vereeniging
„De Nederlandsche Dagbladpers",
dat mei ingang van 1 Juli alle
bladen den abonnementsprijs
met TEN MINSTE 30 Cts. per
3 maanden zullen verhoogen.
Wij hebben voor het '„Leidsch Dag
blad" dien duurte-toeslag op dit
minimum van 30 Cents per 3 maanden
vastgesteld, zoodat de prijs met ingang
van 1 Juli wordt:
of
Per post per 3 mnd. f2.—.
Deze maatregel zal worden üngetrokfoon,
•oodra meer normale omstandigheden zijn
ingetreden.
Uit?in:;g«!03*<ie7i,Zonneseiica-EiaeE3, cuz.
Burgemeester en Wethouders van Leiden,
Overwegende, dat nog slechts door oen
jteer gering getal personen, aan wie ver
gunning is verleend tot het uithangen of uit
steken van borden of zonneschermen, is
voldaan aan de voorwaarde ,.om vóór 1
Mei oen bewijs van eeu deskundi
ge te overleggen, waaruit blijkt
dat de verbindingen dier borden
of zonneschermen sterk genoeg
zijn, om ge on gevaar voor ned er-
storten op te leveren;
Noodigen belanghebbenden uit zoodanig
bewijs alsnog in te zenden ten Raadhuize
(Bureau Bouw politie) vóór of op
1 Juli a.s. en w ijzen er met allen'
nadruk op dat bij overschrijding
van dien term ij n dc vergunning
zal worden ingetrokken.
Burgemeester eh Wethouders voornoemd,
N. C. DE GIJSELAAR,
Burgemeester, j
VAN STRIJEN,
Secretaris.
Leiden, 24 Juni 1916.
LEIDEN, 24 JUNI.
Men schrijft ons uit Katwijk:
Het blijkt nu, dat H. M. de Koningin met
de Prinses reeds met 1 Juli &'.s. do-villa
,Duinlust" zullen betrokken. Aan het huis
wordt niets veranderd; alles blijft in den
staat, waarin Jiet was.
Voor het gevolg is de viiltr gehuurd van
de familie Tutein Noltheniu?, op den Boule
vard. Daaruit valt op te maken, dat II. M-
de zomermaanden wel op Katwijk zal blijven.
Gisteravond omstreeks negen uren stak
onverwachts al zag de lucht er wel
'eenigszins dreigend uit 'een windhoos
op, die hier in do stad wolken van stof
opjoeg.
Aan het strand te N o o r d w ij k werden
vele strandstoelen omgeworpen én in de
waranda van het ,.Iïuis ter Duin", waar
een raam openstond, lagen in minder dan
geen tijd alle vaasjes met bloemen op den
grond.
Bezoekers van de zeeplaats vertelden hoe
interessant het was te zien, toen de wind
een bank van zware wolken uit elkan
der joeg.
Do heeren W. van der Linden, J. Pelt
en J. Thomas zijn eveneens voor het mon
teursexamen geslaagd. Zij, evenals de heer
Jasperse, zijn leerlingen wan Be electro-
tecnnischo afdeeling der Vakavondschool
voor -volwassenen aan de Ambachtsschool,
alhier,
Op de Utrechtsche brug alhier had
vanmorgen te kwartier over tienen een
aanrijding plaats tusschen oei militaire auto
•en een tram. Persoonlijke ongelukken vie
len 'er gelukkig niet bij voor. Dc tram kwam
'et ook goed af, maar van de auto werd
feon as sreehöeaa cn een lantaarn v£rLycüze!d.
Voor het eind-examen van de Middelb.
School voor Handel en Administratie in Den
[Haag, slaagde de heer E. [V. Wernink,
.te Oegstgoest. i i I
Naar wij vernemen, hebben rich voor
öe betrekking van directeur der Stedelijke
Fabrieken van Gas en Elektriciteit alhier,
slechts 'drie sollicitanten aangemeld.
Op Zondag 16 Juli zal prof. Eerd mains,
bJhier, als spreker optreden op een terrein
van het landgoed Twickel, bjj Del den, in een
openlucht-samenkomst van vrijz.-godsdiensti-
gen uit Overijsel.
Bjj Kon. besluit is met ingang van 1
Juli opnieuw benoemd tot lid van het college
voor de vïsscherijeQ, jhr. mr. dr. \W. J. M.
van Eysinga, alhier.
Het Th alia-theater alhier heeft weer
een uitstekend programma. In een der bios-
eoop-nummers kan men verdienstelijk spel
volgen van een heel jonge aéfcrice, in een
ander, zeer grappig dat van de Holland-
sclio artisten Kelly en Lage man.
De heer De Wilde, HolÈndsch humorist,
houdt de aanwezigen op amusante wijze be
zig, inzonderheid met ,zijn imitaties, welke
bijzonder goed zijn.
Aangaande mej. dr. AL A'. Vogelsang,
na' mej. dr. C. Gerlings en mej. dr. jN. A.
Bruining, in Nederland, de derde vrouwelijke
doctor in de theologie, die alhier promo
veerde, deelt men aan de f,N. R. Ct" mede,
dat zij zich rekent tot de vrijzinnige rich
ting. Zij werkt reeds geruim en tijd in het
godsdienstig vereeniging-slevente zamen
met dr. A. Rutgers van der Loeff redigeert
zjj de uitgave „Vrijzinnige Godsdienstpredi-
king" en in de' vereeniging Woodbrookörs
in Holland,staat zij vooraan. Mej. dr. Vo
gelsang bezit de akte van godsdienstonder
wijzeres bij den Protestantenbond en is in
samenwerking met vrijzinnige predikanten
reeds eenige jaren als godsdienstonderwijze
res werkzaam.
De heer J. B. Zoet, alhier, is benoemd
hot tijdelijk ambtenaar ter Secretarie te
Woubrugge als opvolger van den hoer W.
'M„ A. baron van Slingerlandt, dEe eervol
van zijn ambt- is ontheven.
het aantal inzendingen en het bezoek be-'
treft, een zeer geslaagde genoemd kan,
worden.
Als voorzitter en tweede secretaris-pen
ningmeester werden met algemeen© stem
men herbenoemd, respectievelijk de heeren
J. Roem en H. L. A. van der Horst, ter-
wijl als afgevaardigde voor de Vereeni
ging voor eventueel© vergaderingen, die
in dit jaar gehouden zullen worden, even
eens met algemeene stemmen werd aange
wezen de heer J. Zaalberg.
Na breedvoerige besprekingen werd ren
slotte besloten, dat de L e id s c h e Pluim-
vee-Vereeniging ook dit seizoen
weder een ten toonstelling zal
houden in eige*n beheer en het meer
in combinatie van andere' vereenigingen.
Hoewel men erkende, dat de L. P.-V. door
de omstandigheden en gebrek aan eeu ge
schikte gelegenheid genoodzaakt was met
andere vereenigingen saam te gaan en hier
mede voor haar leden toch nog gedaan
heeft, zooveel als zij kon, was men een
parig van oordeel, dat een tentoonstelling
in eigen beheer voor Leiden dé meeste
attractie geeft en de liefhebberij daarmede
voor onze stadgenooten veel meer wordt
gediend. Als datum werd voorloopig vast
gesteld 2, 3 en 4 Februari 1917, mits
geen bijzonderheden zich voordoen, die het
noodzakelijk maken de tentoonstelling niet
te doen doorgaan, ón zal het bestuur trach
ten voor deze tentoonstelling wederom dé
beschikking over de Stadszaal te zullen
verkrijgen.
Men hoopt bij deze gelegenheid niet al
leen op veel steun van de' leden onderling,
maar ook van vele ingezetenen van Lei
don en haar omgeving, bij wie de vroegere'
teDtconstellingen van de „L. P.-V." zeker
nog wel een aangename herinnering heb
ben achtergelaten en die 'dan ook ongetwij
feld het plan flink zullen steunen cloor het
beschikbaarstellen van ©ereprijzen.
Voor Leiden zelf zal een dergelijke ten
toonstelling ook weer heel wat vertier én
opbeuring geven.
Wijkgobouw Geloof, Hoop,
tiefdo".
Uit het ons toegezonden verslag omtrent
de werkzaamheden aan het Wijkgebouw van
den Ned. Protestanten-Bond, Oranjegracht
70 en Langestraat 6769, loopende van
Juni 19151916, blijkt, dat, al mag het
bestuur over het algemeen dankbaar zijn,
verschillende werkzaamheden hebben moe
ten lijden onder de tijdsomstandigheden. Met
name worden genoemd: teekenschool, spaar
kas, bibliotheek en Zondagsschool.
Over het bezoek aan" de catechisaties kan
men tevreden zijn, hét Zondagsschoolonder-
wijs heeft nog altijd groote behoefte aim
leerkrachten. Het Kerstfeest werd met op
gewektheid gevierd, evenals ook het Lente
feest, dat nog versclï in het geheugen ligt.
De naai-, handwerk- en breiclubjes, aan
gevuld met maatkniplessen en twee speel-
clubjes van kleintjes van 6—8 jaar, bleven
onder leiding van mej. A. Kosters. Het
aantal leerlingen nam toe, dat der ^ei-
clubjes van 60 tot 105.
Het Vrijzinnig Zangkoor houdt geregeld
's Woensdagsavonds zijn repetities, onder
leiding van den heer C. B. Duyster.
De spaarkas heeft aan h'et bestuur zeer
veel moeite gegeven, net aantal spaarders
daalde van 450 tot 235. In het werk der
colportage kwam geen' verandering. Van
de bibliotheek werd een druk gebruik ge
maakt; de wijkverpleging bleef haar nuttig
werk voortzetten.
De gezellige drankvrije Zaterdagavonden
mogen zich in toenemend bezoek verheu
gen. Het bezoek varieert van 20 tot 30
personen.
Dankbaar herdenkt het bestuur de aan
vaarding der erfenis van wijlen den beer
en mevrouw A. M. Blansjaar.
De ontvangsten en uitgaven wrjzen .een
totaal-cijfer aan van f 1662.79V2» niet een
voordeelig saldo van f 24.52VsL
De Beidsche Plnimvce-vereeni^ing.
Gisteravond werd door bovengenoemde
Vereeniging haar jaarvergadering gehou
den in „Zomerzorg", welke door ongesteld
heid van den voorzitter werd geleid door
dr. H. F. Th. van Sillevoldt.
Onder de ingekomen stukken waren eenige
adhaesiebetuigingen tot het houden eener
tentoonstelling in het aanstaande seizoen,
onder eigen beheer, zooals de „L. P.-V."
deze vóór de mobilisatie geregeld in 'dé
Stadszaal heeft gehouden.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat het aantal leden niet schrik
barend is achteruitgegaan en er nog een
voordeelig saldo ia leas is. Dat verder ook
in het afgeloopen seizoen de Vereeniging
heeft medegedaan aan een gecombineerde
tentoonstelling te 's-Gravenhage in samen
werking met de Neder1.. Vereeniging „Avi-
cuitura" ©n Bat deze tentoonstelling, wat
Winkelslnitiog; op Zondag;
Do Kamer van Arbeid voor do Winkel- en
de Grossricrsbodlrijve.il, alhier, voorz. do heer
B. P. F. M. Geyer, seor. mr. A. J. Fok
ker, heeft gemeend in het belang, zoowel
van werkgevers als werknemers in de door
haar vertegenwoordigde bedrijven op het
vraagstuk „Zondagsrust" de aandacht te
moeten vcstigon.
Al zijn zeer vele zaken hier ter stede op
Zondag gesloten, zoo zegt zij in haar circu
laire, en is zelfs door <3e apothekers, die ar
tikelen verkoopen, waaraan ook op Zon
dagen toch zeer zeker onmiddellijke be
hoefte kan bestaan, een regeling getroffen,
waardoor aan hun verlangen naar "een we-
kelijkschen rustdag zooveel mogelijk is te
gemoet gekomen, toch is er menige winkel
in onze stad aan te wijzen, waar van het
personeel op Zondag arbeid wordt gevor
derd, waarvan zij de noodbaikelijkbeid ern
stig in twijfel trekken.
Naar haar oordooi kan hierin gemaikke-
kolijk verandering worden gebrachthet
voorbeeld der 9-uur-siuiting heeft geleerd,
dat het publiek zich aan dergelijke maat
regelen gemakkelijk aanpast en deze indien
zij slechts door allen zijn aanvaard, aan nie
mand schade behoeven te berokkenen.
Zij richt derhalve tot allo patroons drin
gend verzoek, in den vervolge de deuren
en uitstallingen op Zondag gesloten te hou
den.
Indien dit geschiedt, zal het publiek reed?
zeer spoedig zioh onthouden van dé in me
nig vak zeer geringe aankoopen op Zon
dag, waardoor het vanzelf gemakkelijker
zou vallen vrijwillig tot een algöheele slui
ting over te gaan.
De Kamer vertrouwt niet tevergeefs een
beroep op de goede gezindheid der win
keliers jegens hun personeel en hun vale-
gonooten te hebben gedaan, en hoopt-, dat
zeer spoedig Zondagsrust in de winkel
bedrijven te Leiden een vanzel£s-sprekende
zaak zal mogen worden.
PARK CONCERT
Dinsdag 27 Juni, 8 uur.
No. 1. „Marche Militair'te Geijp.
No. 2. Ouverture „Madehen von der
Spule". Suppe.
No. 3. „Baltsirênen"-Walzor Lehar.
No. 4. Fantadsie „La vie Parisienne"
Offenbach.
No. 5." a. „El Choclo", Tango. Villoldo.
1* Ma-skenpolonaisè. Strauss.
No. 0 Potpourri „Die Jungfrau von
Belleville". Millöcker.
No.-7. Marsch. Ende.
ACADEHIENJEüWS
Amsterdam A;n de vrije universiteit
is bevorderd tot doctor in de rechtsweten
schap op een proefschrift, getiteld: ,J)e
Evangeliseh-Socialc beweging in Duitsch-
land," de heer C-. H. Kegge, geb. te Tho!e:\»
Utrecht Bevorderd is tot arts: de heer
.T. Ch, Muller. Bevorderd tot tandarts mej.
A. J. M. Bckker.
UIT ONZE 8TAD.
Bloemendag voor noodlijdesade
Belgen.
Met toestemming van B. en W. zal hier
morgen een bloemendag gehouden worden,
waarvan de opbrengst zal worden afgedra
gen aan H. M. Koningin Elisabeth van
België, ten bate der noodlijdende bevolking
in België.
Gezien den steeds stijgenden nood -in
België, doet het Comité „Elisabefch-dag
1916" beroep op don weldadigheidszin der
stadgenooten om op dien dag de gaven voor
het ongelukkige Belgische volk mild te
doen vloeien.
Tevens noodigt het Comité, dames en
heeren, die Zondag voor dit doel hun me
dewerking, door het verkoopen der wel-
dadagheidsbloem, Willen verleenen, uit,
zich hiervoor aan te melden heden, Zater
dagavond, van. halfzeven tot negen uur in
„Zomerzorg".
Vleeschprijxez*
De slagers te Leeuwarden hebben den prijs
van het rundvleescli met 20 cent per kilo
gram verlaagd.
De vereienwde uitvoer aaar
Eugeland.
Naar aanleiding van het dezer dagen op
gerichte Landbouw Export-Bureau, deelt de
„0.H; Crt." bet volgende mede:
"Naar Engeland zaï o m. worden uitgevoerd
aan boter 25 pGt, kaas 33 pCt., geconden
seerde melk en melkpoeder 75 fpCt, varkens
50 pOt., enz., alles echter van de hoeveelheid
die tot heden mocht worden uitgevoerd.
Reeds wordt druk voor Engeland geslacht
N,aar het blad verder uit goede bron ver
neemt, zal Duitschland zich tegen- -dezen
hernieuwden uitvoer naar Engeland niet ver
zetten, omdat Engeland in ruil de noodzake
lijke artikelen voor den landbouw en vee
teelt zal leveren. Was dit laatste niet zoo,
dan zou over eenige maanden op dit gebied
zoo goed als alles stilstaan.
Chili-salpeter.
De „Riouw"x geladen met Chili-salpeter,
is, na geruimen tijd. door de Engelsche auto
riteiten te zijn vastgehouden, thans vrijge
geven. Met schip heeft voor eenige dagen
Kirkwall verlaten cn wordt hedenavond te
IJmuiden verwacht. Het heeft ongeveer 8000
ton Chili-salpeter aan boord.
Het Nederl. Landbouw-Comité, keelt: let
tende op de groote behoefte; ook we
gens de weersgesteldheid van den laatsfcen
tijd welke de landbouw heeft aan Chili-
salpeter, er bij den minister op aangedron
gen, de met het s.s. „Riouw" te verwachten
loding Chili-salpeter alsnog te doen distri-
bueeren. De kunstmest-commissie had de vo
rige week bekend gemaakt, dat-, indien ge
noemd schip na den 20sten dezer te Amster
dam mocht aankomen, niet meer tot verdee-
ling der lading Chili-salpeter zou worden
overgegaan.
flnilij vini«r lichting; 19116.
In het tijdvak' van 1 tot 5 Augustus a.s.
zullen worden ingelijfd van de dienstplichti
gen der lichting 1916, toegewezen aan het
regiment genietroepen en bestemd voor op
leiding tot milicien-telegrafist of telefonist:
lo. zij, die niet werkzaam rijn bij .de pos
terijen en telegrafie of brj de spoorwegmaat
schappijen;
2o. zij, die wel werkzaam rijn bij de on
der lo. vermelde dienst-, voor Zooveel zij.
voor inlijving in genoemd tijdvak met name
zullen worden aangewezen.
Alleen om zeer gewichtige redenen
waaronden in dit geval ook studiebelangen
kunnen worden gerekend kan aan deze in
te lijven dienstplichtigen uitstel van eerste-
oefening worden verleend, indien zij daartoe
alsnog ten spoedigste zelf hun verlangen bij
•(ongezegeld) verzoekschrift aan den minister
van Oorlog ito kennen geven, met overlegging
van een deugdelijk bewijsstuk omtrent liet
werkelijk bestaan van de reden der aan
vrage.
In het verzoekschrift zal de dienstplichti
ge behooren te vermelden de gemeente, vcor
welké hij is ingeschreven; alsmede het korps
onderdeel, waaraan hij. is toegewezen.
De dienstplichtigen zullen 'echter reke
ning moeten houdén met de mogelijkheid, dat
het uitstel wordt ingetrokken, zoodra de
omstandigheden daartoe aanleiding mochten
geven.
Dnitsclic geinterneerden.
Te Vlissingen kwamen Donderdagavond
weder een 40-tal Duitsche geïnterneerde
burgers aan. Enkele hadden de zorg van
hot Roode Kruis noodig, twee moesten per
'brancard worden vervoerd.
Een der Roode Kruis-mannen maakte de
reis naari Goch mede, om de zieken te .ver
zorgen.
D© Harwichboot naar Zeebrngge
opgebracht.
Do bemanning van de „VI. 146", rappor
teert, dat zij gistermorgen om drie uur bij
Schouwenbank een Harwich-boot heeft ont
moet, vermoedelijk de „Brussel", door ne
gen Duitsche torpedojagers opgebracht.
Het schip stoomde op eigen kracht. Een
andere sloep heeft bet opgebrachte
vaartuig gezien bij den boei van Deurloo,
met hetzelfde convooi, koersende in da
richting van Ze-ebrugge, waarvan de vaar
tuigen nog een negental mijlen waren ver
wijderd.
Dc maatschappij te Rotterdam was giste
ren om rijf uur nog zonder nieuws. Gister
morgen om elf uur was de „Brussel" van
Hoek van Holland vertrokken.
,,D© Toekomst".
Naar wij vernemen, is do heer Wirtz irl
hooger beroep gegaan tegen de beschikking
waarbij zijn gijzeling is gelast.
G,Tel.").
Z. K. JBL -vertegenwoordigd.
Men meldt uit Den Hel dier aan de
„Tel." Bij de begrafenis van den alhier
aangespoeld en verongelukten Duitschen
aviateur Fritz Kurt, deed Z. K. H. Prins
Hendrik der Nederlanden rich vertegen
woordigen door zijn adjudant luit., ter zee
jhr. Bakker.
Ontvluchte Krijgsgevangenen.'
Te Winterswijk zijn gisteren weer drie
uit Duitsche krijgsgevangenschap ontvluch
te Franschen aangekomen.
Te Maastricht zijn Donderdagnamiddag
drie ontvluchte Russen aangekomen.
Consemtrcchjfc op den uitvoer van
verscho Zeevisch.
Men seint ons uit, IJmuidcn-?
Do Umuidcr visohhancJeLarenverecna-
ging heeft op haar telegrafisch verzoek
aan de Regeering om mondeling haar be
zwaren to mogen inbrengen tegen de invoe
ring van oen consentrecht op den uitvoer
van verscbe zeevisch, telegrafisch bericht
ontvangen, dat do vastgestelde consentre-
gcling hedenavond in de „Staats-Couranb"
zal verschijnen.
Het indienen van bezwaren daartegen
vóór dien tijd kan dus niet meer plaat©
hebben.
Hedennaniiddag vergadert de IJmuider
vischhandela-renvoreeniging cn vrij zeker
kan worden aangenomen, dat de handela
ren zullen weigeren op een nieuwe voor
waarde visch voor het buitenland in te
koopen, en is een algemeene stopzetting
van dsn handel op -Maandag a.s. te ver
wachten.
Onmiddellijk nadat de handelaren hun
houding zullen hebben vastgesteld, verga
deren do reeders om do door hen te ne
men maatregelen te bespreken.
Hefc Koninklijk Echtpaar zal Maan
dag a.s., na eerst de militaire oefeningen
in de nabijheid van Gorsel to hebben bij-
gowoond, een bezoek aan dc militaire huis-
vlijttentoonstelling te Arnhem brengen en
ch zangwedstrijden van militairen, dio met
ingang van Zaterdag in dc Buitensociëteit
te Arnhem worden gehouden Het bezoek,
dat om drie uren aanvangt, Zou omstreeks
een uur duren.
De gewone audiëntie van den Minis
ter van Buitenlandsche Zaken zal Yrijdag
30 Juni a.s. niet plaats hebben.
Aan het „Bat. Hbld." wordt geseind:
Den 11 den Mei arriveerde to Menado de
„Nitaka Maru" met do Japansche gasten.
Een Nederlandsoh oorlogsschip verwel
komde <3e Japanners. De gemeenteraad van
Socrabaja besloot de vreemdelingen fees
telijk te ontvangen. Zij Worden to Oedjong
afgehaald, maken een rondrit dooj; de
stad, waarna hun in het Oranje-hotel de
eerewijn wordt aangeboden. De HancLls-
verceniging en dc Kamer van Koophandel
te Scmarang zagen af van de aanbieding
van een diner aan de Japansche gasten,
aangezien do Japansche bewoners van So-
marang een diner aanbieden. Tc Batavia
zullen president en directeuren van tie Ja-
vascho Bank aan eenige voorname leden
van hot gezelschap oen diner aanbieden,
waarbij uitgenoodigd worden de chefs der
andere Banken cn. eenige handelshui/cn.
Bij de gisteren gehouden herstemmi-£
voor een lid van den Haarlemschen Raad
werden uitgebracht 2821 geldige stemmen.
Op de heeren M. H. Groenendaal (soc.-dem.),
1430; J. L. Tieteman (Chr.-IIist.) 1319. Ge
kozen do heer M. H. Groenendaal (soc.-
dcm.)