08 Eiiropeesche Oorlog.
UAT Eng. fant. Hoeden f 2.50, /*S.50,
f 4 en/" 6. OnovertreiTeiyk voor den
pr\js. Nieuwe R\)n 46. H. A. TIMMERMAN, Hofl.
AGENDA YAN DE WEEK.
Zondag
Zomer zorg. 9e» Concert Leidsche Strijk-
Ensemble. 8 uur.
Dinsdag
„Muris Sacrum". Alg. .Vergadering.
Halfnogen.
Dagelijks:
Bioscopo Variété-Theater, Stationsweg 19,
7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur).
Thalia Bioscope en Variété-Theater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen
S uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
don, ten einde het conflict aaJn de Nedér-
landsche Scheepsbouw-Maatschappij, waarbij-
tal van haar leden betrokken zijn, te be
spreken. In de huishoudelijke vergadering1
werd het volgende voorstel besproken en
aan stemming onderworpen:
De directie te berichten, dat het perso
neel bereid is om het werk te hervatten,
op voorwaarde, dat de directie toestemt in
een onderhoud met de besturen der orga
nisaties over het ingediende program van
actie; dat na een vast te stellen tijd de
actie tot een bevredigend resultaat meet
leideD, daar anders toch tot staking be
sloten zal worden.
Dit voorstel werd verworpen met 244
stemmen vóór, 247 tegen, 21 blanco en
van onwaarde.
Uit Breda seint men ons: Een
militaire auto, waarin gezeten waren over
ste Bentoyn en kolonel Van Wijk, is bij een
oefening in do omstreken van Bre
van een dijk gevallen. De overste bleef
de kolonel werd licht verwond
en naar het hospitaal te Breda vervoerd.
Donderdagavond is de heer Th".
Hoogenboom, te Eeeuwijk, vermoedelijk door
duisternis misleid, to water geraakt en
Zijn lijk is gisternamiddag uit
IJsel opgehaald.
BÜITENLANDSGHE BERICHTEN.
Dc Koningin van Zweden ziek.
De koningin van Zweden is Zaterdag plot-
eling ziek geworden. Zij lijdt aan acute
aiddenoorontsteking aan heb rechteroor,
een onmiddellijke perforatie van het
rommelvlies noodig maakte.
De algemeene toestand is "daarna verbe-
ard. De koorts is verminderd. De aandoe
ingen aan het oor zijn nu plaatselijk be-
>erkt.
Koning Christiaan van Denemarken
geopereerd.
Naar „Politiken" meldt werd de koning
an Denemarken 't vorig jaar wegens een
in de darm geopereerd. De operatie
buitengewoon goed afmaar men wiist,
de vorst over korter of langer tijd zich
- een grootere, hoewel ongevaarlijke
peratie zou moeten onderwerpen.
In den laatsten tijd leed de koning véél
ijn, vandaar dat tot operatief ingrijpen
besloten-
De behandeling had in het tob operatie-
aimer ingerichte slaapvertrek van den
orst plaats, en geschiedde door professor
ens Schou met behulp van twee assisten-
yn en een verpleegster. Ook 's kon inga
jfarts, professor Benzon, was er bij te^pu-
De koning was meer dan 1^ uur onder
arcose. Dank zij de grondige mander waar-
p de operatie kon geschieden, zijn de me-
ici do meening toegedaan, dab de kwaal
weder -zal terugkeeren. 'sKonings
estand is in elk opzicht bevredigend.
Donderdag j ,1. is het in 1560 gebouw-
stadhuis van Dirschau afgebrand. De
jrzaak van den brand is onbekend.
De „Daily Mail" verneemt uit Kaap-
dat generaal JSmuts en zijn staf, on-
bij den KiLimandzjaro opgehouden
erden door leeuwen en den gehcelen
acht, zittende in hun auto's, op do die-
>n moesten blijven» schieten.
Tsjen Tsji Mei, een bekend leider der
volutionoairen in China, is te Sjanghai
rmoord. Yijf met revolvers gewapende
innen kwamen in een auto voor zijn paleis
n en verkregen toegang door zich voor
ienden van Tsjen Tsji Mei uit te geven
schoten hem en een anderen man dood
verwondden er drie. Twee der moorde-
ars zijn gevangen genomen.
Tsjen is o.a. bij den grooten opstand te
anghai de aanvoerder geweest.
Eva Booth, de kommandante van heb
gcr des Heils in de Yereenigde Staten,
80.000 ontvangen voor de stichting
een nieuwe opleidingsschool voor heils-
jerofiicieren to New-York, ter nagedach-
ris aan generaal Booth, haar vader.
RECLAMES, 40 cents per regel.
A LA COR5ETIERE RAMONDT.
HDEN, Breestraat 34. Tel. Int. 1425
Corsets naar maat. Ook
volgens medisch advies.
6670 1 4
Maison „LUXE", Breestraat 63.
BIJOUTERIËN. 1430 4
Ontvangen: Nouveautés in
Broches, Colliers en Armbanden.
FAILLISSEMENTEN.
De nalatenschap van Veldkamp, in le-
n schilder, te Maarsseiu
Dc Duikbootoorlog tegen Neutralen.
Het Duitsche» ministerie van buiteuland-
scho zaken heeft aan het Noorsch© gezant
schap .te Berlijn meegedeeld, dat do rap
porten van alle duikbootcommandanten geen
aanwijzing geven, dat het Noorsche Stoom
schip „Langeli" door een Duitsche duik
boot in den grond is geboord.
De Duikboot- en Mynoorlog.
Het Italiaansche stoomschip „Teresa" ia
'door een duikboot beschadigd, het stoom
schip „Washington" in den grond geboord.
Lloyds register bevat de namen van het'
Oostenrijksche stoomschip „Teresa", thuis-
behoorende te Triest en van het Italiaansche
stoomschip „Teresa Accame", thuisbehoo-
rende te Genua, Van den (naam „Washington"'
komen vijf stoomschepen in Lloyds register
voor. I 1
Blijkens nog niet bevestigde berichten, iö
het Fransche stoomschip „Saint Corentin"
in den grond geboord.
Het Italiaansche stoomschip „Cagliari" is'
getorpedeerd en gezonken.
De „Saint Corentin", een freiler, mat 216
ton en behoorde aan de „Cie. Lorientaisö
de Chalutage", te Lorient.
Do „Cagliari" mat 2322 ton en behoorde
aan do reederij „Sicilia", te Palermo.
^Dienstplicht in Niouw-Zeeland?
Ook Nieuw-Zeeland heeft kans dienst
plicht te ki^jgen. Do „Times" verneemt uit
Wellington, dat de werving er nu veel druk
ker is, brj do verwachting van een wet,
die dienstplicht zal invoeren in elk district*
waar de werving niet genoeg mannen heeft
opgebracht in deze volgorde: ongetrouwden
zonder, ongetrouwden met menseften die van|
hen afhangen, getrouwden zonder en ge
trouwden met Men verwacht, zegt de cor
respondent, dat dwang voor do getrouwde!*
niet noodig zal zrfn. ;.i-j
Do „Vorwarte"
oyer Von Bctliniann Hollwcg's Antwoord
aan Grey.
De „Vorwarte" is het volkomen eens met
den -rijkskanselier, dat „door algemeen©
perspolemieken en openbare redevoeringen
de haat tusschen do volkeren steeds meer
aangewakkerd wordt." Heb blad is van
meening diat er in deze richting al veel te
veel is gedaan. Niet alleen de dagbladpers
in allo oorlogvoerende landen heeft mede-
geholpen om het zaad van den haat dion
thans ieder verstandig mensch betreurt
uit te strooien, maar ook de schrijvers van
duizenden boeken hebben daaraan medege
werkt. Al die artikelen ©n al die boeken
halen het verleden op, om toch vooral goed
te doen uitkomen- hoe slecnfc de tegen
partij -is.
„Juist daarom", gaat de „Vorwarts"
voort, „hadden wij gaarne gezien, dat de
rijkskanselier zc-lf minder woerden aam het
verleden en do daartoe behoorendo fouten
en tekortkomingen had gewijd, maar zich
duidelijker en uitvoerijger over de bran-«
dende vraagstukken van liet heden en do
toekomst uitgelaten had.
Ook de verwijzing naar de „oorlogs
kaarten" zal bezwaarlijk den verwachten
indruk maken. Want al is het verstandig,"
met de feiten en niet te veel „met hoop
en verwachtingen", rekening te houden,
even zeker is het-, dat deze oorlog niet alleen
door militaire resultaten beëindigd zal
worden.
Het blad hoopt, dat deze nu nog tamelijk
nevelachtige uitingen zich spoedig tot con
crete vredesvoorstellen zullen verdichten.
Wie het eerst duidelijk spreekt, zal zich
jegens de menschheid em jegens zijn eigen
natie onsterfelijk verdienstelijk maken.
De nieuwste Fransche
vlicgztiaehine.
Do bijzondere correspondent van de
„Daily Express'' in Frankrijk zegb het vol
gende omtrent do nieuwste Fransche vlieg
machine
Ik had vergunning gekregen om Louia
Blériot's fabrieken te Suresnes, bij Parijs, te
bezoeken, en daar een nieuw type vliegma
chine te zien, die de Fokker-machine spe
lenderwijs achterlaat.
Blériob ontving mij aan de poort van zijn
fariek, dio aan den oever van de Seine
staaf. Het gedreun der hamers en heb ge
zoem der vlieg-machine-motoren waren zoo
hevig, dat ik zijn stem bijna niet kon hooren.
Hij gaf mij met genoegen al de bijzonderhe
den omtrent do nieuwe machine, die gepu
bliceerd mogen worden.
Do Fokker-machine wordt wel bij een ha-
rik vergeleken, maar de nieuwste machine
gelijkt een zwaluwhet is een sierlijk, bijna
teer uitziende tweedekker. Hij wordt de
„Spad" genoemd, welk woord samengeteld
is uit do beginletters van„Société pour
1'aviation et derives.
De machino mogo teeder uitzien, Blériot
verzekerde mij, dat dit maar schijn is. Zij
stijgt vlug en gemakkelijk en kan een snel
heid van 20O kilometers per uur bereiken.
De „Fokker' legt hoogstens 160 K.M. per
uur af.
Wegens haar grooto snelheid kan de
„Spad" sleohts aan do allerbekwaamst©
ariatèurs worden toevertrouwd, want, of
schoon do snelheid wel iets verminderd kan
worden, alleen zeer geoefend© ©n handige
bestuurders met do machine kunnen landen
zonder haar tegen den grond to pletter to
stootcn.
Maar aan bekwame, geoefende ariatèurs
ontbreekt het Frankrijk niet.
Yan eens andermans leer.....
De sociaal-democraab Stüchle-n heeft in
de laatste zitting van den Rijksdag critiek
geoefend op de z i. veel te liooge trakte
menten, die de civiele ambtenaren in het be
zette gebied ontvangen. De departementa-
chcf. dr. Lewald, antwoordde daarop „De
rijkskas betaalt aan de administratie in het
bezette gebied geen rooden cont. Het geld,
daarvoor wordt door de bezette gebieden zelf
opgebracht". Verder zeide hij met echt
Duitschen humor„Wat België betreft, dat
land spaart thans toch aan den anderen
kant zeer belangrijke uitgaven uit, b.v. de
kosten voor heb parlement (de mop slaat
in... algemeen© „heiterkeit" - in de hoog©
vergadering!), de honoraria van 10 minis
ters, van 9 commissarissen des konings, enz."
De afgevaardigde Ledebour interrumpeer
de met een logica, dio, volgens heb verslag,
veel „onrust" verwekte: „Wij zouden ook
wel 20 vorsten kunnen uitsparen 1'-
Portagals maatregelen.
In Portugal is een decreet uitgevaardigd,
waarbij de herkeuring wordt gelast van
Portugeezen, die onder de 45 jaar oud zijn,
en die waren afgekeurd of zonder keuring
"WAren vrijgesteld.,Zij moeten zich voor lö
Juli laten keuren.
Ook meeaten zich laten kefiren, «diegenen
tusschen do 20 en 45, die nog niet gekeurd
waren, wijl zij nog niet dienstplichtig wa
ren.
De indmk van Von Rethmaim
Hollweg's interview in Amerika.
De „Times'-correspondent te Washington
meldt, dat Von Bethmann Hollwcg's vredes-
in ter view in Amerika d© meening heeft ver
sterkt, dat Duitscliland zenuwachtig wordt
bij het vooruitzicht van een langdurigen oor
log. De Amerikanen verwachten niet dat
de geallieerden Duitschland te gemoefc zul
len komen door. een voorbarigen vrede. In
tegendeel, men betoogt, dat Pruisen, dat
Zijn vijanden niet door verrassing heeft kun
nen overwinnen, thans den prjjs voor z'n
mislukking moet betalen.
Evenals de „Evening Post", schrijft ookf
do „New-York World", die de meening van
.Washington weergeeft, dat Von Bethmann
Hollweg een leefijke vergissing heeft be
gaan in verband met een oplossing volgens
do oorlogskaart, want hjj vergeef dat do
geallieerden ter zee buitengewoon sterk zijn.
Do „World" merkt bovendien op, dat do
geallieerden er blikbaar op voorbereid zijn
wijziging to brengen in do cartografie van
Europa, zooafs de Duitsche legers die heb
ben geteekend. Do „Tribune" herhaalt, dat
'een onbesliste oorlog slechts op een wapen
stilstand uitloopt, welk /nndamenteele feit
Wilson niet nit het oog verliest.
Een Duitscher over zijn Vaderland.
Dr. Hermann Roeseanoycr, ex-redacteur
van de Berliner Morgeaipost", een der
Uillsbeinbladen, heeft zich tegenover een
medewerker van de Humanrfcé" in Zwit
serland, aldus uitgelaten
„Ik heb mijn vaderland verlaten (Roese-
meyer had eerst li jaar geheel terugge
trokken te Berlijn geleefd) omd'at ik reeds
den 4den Augustus 1914 begreep, wat de
zoogenaamde verdedigingsoorlog van
Duatschland in werkelijkheid beteekende.
Zoodra het -woord „België" gebezigd werd,
wisfc ik, waaraan dk mij te hemden had.
Reeds in 1913 had de hoofdredacteur van
de „Berliner Morgenposb" mij doodkalm
verzekerd, dat dc informaties die hij uit
militaire kringen, had ontvangen, hem geen
twijfel overlieten, dat Durtsohland in gevail
van oorlog door België zou trékken. Men
kon dan over dé Vogeezon oprukken en de
Fransoho sperforten aantasten, bovendien
was het terrein tusschen de Zwitscrsehe
grens en Luxemburg niet uitgebreid ge
noeg aan de Duitsche legers ruimte tot een
gunstig©, ontplooiing to versohaffen.
Den 4den Augustus, des avonds, ver
klaarde majoor von Schreibershofen, de
militaire medewerker der üllstedn-bladen
in het bijzijn der geheele redactie, „dat
het langen tijd bekend was dat
wij door België zouden trekken".
Een ander journalist, M. Leimdoerfer,
sprak al van een oorlogsschatting van 50
milliard en afstand door Frankrijk van het
bekken van Briey.
Ik wensoht© toen niet langer van de par
tij te zijn. Men trachtte mij te overtuigen
en do hoofdredacteur trachtte zelfs invloed
op mijn vrouw uit te oefenen. Ook haar gaf
-hij toe dat de oorlog door Duitsch
land ge.wild en begonnen was.
Nog iets later verklaarde Ge org Bern-
hard, de welbekende directeur der Ull-
sbein-bladen woordblijk: „Wie nu niet
helpt het volk zand in de oogen te strooien
is een schurk. Wij moeten winnerT2. („Wer
jetzt nioht mi thrift, das Volk zu belügeai
und botrügen, der ist ein Lump.") En wie
aan den zegevierenden afloop van den oor
log één ©ogenblik durfde twijfelen, moest,
volgens dit zachtzinnige heerschap „in drek
gesmoord wordén."
Dat kon ik niet langer mee aanzien, en ik
heb liever mijn betrekking en daarmede
mijn gezeten positie willen opgeven, dan
mee te doen aan die stelselmatige leugens
en dat ruw geweld. Ec ben aanvankelijk
nog in DHiitschland gebleven, omdat ik
steecfe bleef hopen, dat het Duitsoho volk
eindelijk tot inkeer zou komen. Wel heb ik
tot mijn groote vreugde in talrijke krin
gen de oorlogspsychose zien wijken, maar
bij de meerderheid kon ik helaas geen ddep-
wortèlendé definitieve -wijziging waarne
men. De demon van vexTwatefi trots en het
geloof, een uitverkoren volk te rijn, heeft
rich te sterk van de breodb lagen des volks
meester gemaakt, dan dat men mag hopen
op een aJgehoele en oprechte verandering
zijner mentaliteit als Duitschland in mi
litair opricht niet zwaar gestraft wordt.
Sedert dien ben ik maar bescheiden mee
gaan werken aan de deanocratiseering van
Duitschland, die ik zoo vurig wemsch. Om
het kort te zeggen, stel ik de mensohheid
boven Duitschland en om wereldburger te
rijn, moet ik er van afzien, Duitscher te
heeten.
Thans heerecht nog onbeperkt: 'de milita
ristische partij in Duiteohland, zoo ver
volgde dr. Roesemeyer, steunend op den
onderworpen geest der massa, de houding
der soc-dem-meerderheid, de sage, tot
dogma ontaard, dat Duitschland do aange
vallen partij is, cis militaire dressuur, dio
bl'u sedert eeuwen 5n Pruisen bestaat.
En toch kan er geen kwestie meer rijn
van een eensgezind vereenigcl Duitsoh
•volk. De oppositioneele stroo-
mingon nomen' ziender oogen
aan kracht e n de p t e*t o e. De massa
wordt wantrouwend en opgewonden.
Ge kent do zeer krachtige moties, in vele
socialistische districten aangenomen tegen
de houding van het Partijbestuur, en dde
van de fractiemeerd'erheid in den Rijks
dag.
Nu heeft men ongetwijfeld in de buiten-
landsche pel's clo opstootjes die reeds heb
ben plaats gehad, sterk overdreven. Mi
trailleurs zijn er nooit bij te pas gekomen.
Maar het Wolff-a-gentschap loog toen het
aan deze oproeren allen ernst trachtte
te ontzeggen. ïk wéét dat in dc protestop-
tochtcn te Lichtenberg, NeuköLn, Ober-
schoenredde, soldaten in uniform hebbeen;
meegeloopcn.
Ten slotte verklaarde dr. Roesemeyer,
dat hij er vast van overtuigd Was, dat een
Duitsche overwinning de oppeimacht der
Pruissisehe' reactie in Duitschland nog
slechte zou bökraahtógen. Alleen een neder
laag of zelfs een „remise partij" zou al
thans de kans op een democrat is eering van
het Duitsche rijk openen. Zekerheid daar
omtrent bestond echter volgens hem niet».
Smokkelhandel in Zwitserland.
De „Matin" verneemt uit Bern, dat te-
gen drie chocoladefabrikanten, van wie er
één te Freiburg en tweo to Zurich wonen,
indertijd een beschuldiging was ingesteld
zij zouden met behulp van valsohe gelei
brieven 200.000 K.G. chocolade naar
Duitschland uitgevoerd hebben, waarvan de
grondstoffen uft de Entente-landen afkom
stig waren.
Do federale raad heeft thans uitspraak
in dit proces gedaan eersb was dc raad
voornemens do fabrieken té sluiten, maar
daar er dan eon groot aantal arbeiders
werkloos zou worden, besloot hij ten slot
te een boete van 200.000 frano op te leg
gen.
Dit nieuwe schandaal verwekt in Zwih-
seriand groot opzien.
Münchcn in Oorlogstijd.
De prefect van politie to Munchen heeft
de burgerij dier istad eens flink do lee ge
lezen. De menschen leven veel te lichtzin
nig. Terwijl do troepen daar buiten voor
het vaderland en de „Kultur"- strijden,
leidt Münchene burgerij zoo'n weelderig
leven dat een Feldgrau dezer dagen nog
tot den prefect zeide, het niet langer te-
middten van dit liederlijk leven te kunnen»
uithouden. Voor den Duitschen eenvoud
en Duitsch idealisme hebben de mannen
gaarne hun leven over, maar het valt zwaar,
om voor woekeraars, pretmakers cn ijde-
le, coquette vrouwen te sterven.
In de oaié's maakten weelderig ge
kleed© vrouwen en meisjes hooge verterin
gen, terwijl 4000 tob 5000 soldatenvrouwen
uren lang op oen stukje vleesch stonden
to wachten in armoedige EleocGj en dik
wijls bij hot slechtste weer er dan 3ÖO,
4CO ja 500 ten slotte niets te j:rijgen was,
beroet en zij to oh in hun lot.
Vele Duitsoho vrouwen hebben zelfs m
dit tweede oorlogsjaar geen andere zorgen
dan over nieuwe kostuums en heerlijke
parfum. Stofverkwïstonde rocken, hooge
laarzen, nauwsluitende jaquets, laag uitge
sneden hails, dat waren geen Duitsche vrou
wen, doch vrouwelijk apachendom.
Een jongedame had een melkkaart voor
haar poes gevraagd, een andere rijk uit
gedoste dame was hoogst verontwaardigd,
toen zij geen havermout voor haar schoot
hondje kon krijgen. Wat moeten de soldar
tenweduwen en haar kinderen van zulke
dingen denken V
Markcnkocrs ©n Boter-Uitvoer.
Naar de „Lokal-Anz." dit München
verneemt, heeft de' voorzitter van dé christe
lijke boerenvereeniging, dr. Heim, in éeti
bestuursvergadering medegedeeld, dat ten
gevolge van de meestal t© laat genomen
maatregelen der overheid, toestanden ont
staan zjjn, zoo slecht als men maar voorstel
len kan. Zoo zijn er honderdduizenden!
kilo's b'oteEv uit Beieren naar Berlijn en van
daar naar het buitenland gezondenom
'den markenkoers te verbeteren en dat, ter
wijl er in Duitschland botergebrek heerschte.
De „Lokal-Anzëiger" vindt dit feit zóó
schandelijk, dat hét blad 'een onderzoek van
rijkswege in deze zaak eischt.
Mijnwerkers als Tunnelgravers naar
het Front.
De Engelsche mijnwerkers-federatie
heeft in haar vergadering besloten, om, ge
volg gevend aan een vezoek generaal
MackinnoD, do uitzonding 1 an vrijwilligers
naar het front, waar zij als tunnelgravers
bij den aanleg van landmijnen zullen diepst
doen, te bevorderen en ccn oproep in dien
geest tot haar leden te richten.
Zij verklaarde zich oveneens uereid om
mede t© werken tot het tot stand komen
van maatregelen om de steenkoolproduo-
tie te vermeerderen.
Ycnizelos tegen, Koning Constantijn.
Vonizelos komt steeds op voor de con
stitutie, tegen zajn souvercin. Onian®s ver
klaarde de koning aan den correspondent
van de „Atlantis", een Griefcsch blad, ctat
te New-York verschijnt, <tat het zijn con
stitutioneel recht is do Kamer te ontbin
den cn dat liij besloten was door tc gaan
met de uit0c?ehmg van dat recht, zoolang
hij overtuigd was van do noodzakelijkhedd
van deze politiek om oen ramp te vermij
den.
Volgens den „Timefl"-eorreispondeint te
Athene schrijft. Ycnizelos in zijn orgaan
„JLirix" hierover: „Een koning mag naar
verkiezing ministers afzetten en funda
menteel© principes van d© constitutie ver
anderen. Dat recht behoort echter aan
den koning van Bruisen, niet aan den
koning der Hellenen. In Griekenland moet
het volk, niet de koning uitmaken, wat do
belangen van het land zijn. De koning mag
en paoot zelfs dc hamer ontbinden wan
neer het blijkt, dat de regeering het ve>
trouwen van het land heeft vorloren
maar moet clan oen nieuwe verkiezing uit
schrijven, zonder het. resultaat er van on
geldig to verklaren. Dit laatste strijdt met
de constitutie eai verandert de regoerinp
in absoluto monarchie."
Be Groei van do Krupp-Stad.
Onder do Duitsch© steden rijn er ook ea.
kele, die van den oorlog profiteeren, zac-
al niet in algemeen© cconomdsoh© weivaart
daai toch in zielental en fabrieksnijverheid'
Onder die steden staat Eesen do stad van
cl© Krupp's bovenaan. Essen's zielental
i3 in en door den oorlog toegenomen tot
500.000. Het is thans in inwonertal do
achtste stad van Duitschland en worde
slechte overtroffen door Berlijn, Hambft™
Münchan, Keulen, Dresden, Leipzig en
Brcslau. Do ontwikkeling van de stad ia
fenomenaal geweest en zal ongetwijfeld
nog zeer toenemen. Do opkomst der stad
is vooral toe te sdhirijven aan de ijzer- en
staal-industrie, slechte voor een klein deel
aan annexaties. In 1880 had' Essen 56.944
inw., in 1890 (na annexatie van Albendorfl
182,100. - 1
De firma Krupp heeft blijkbaar te Essen
niet genoeg ruimte meer. Zij heeft althans
.volgens de „Münchencr ^euesfce 'Nachrich
ten", in de buurt van München uitgestrekte
terreinen gekocht om daar een geschutfa
Kriek op to richten.
Vrouwenarbeid in Oorlogstijd.
In een vergadering van dc vakvereeni-
gingen to Keulen is de aandacht gevestigd
op de snelle toeneming van vrouwenarbeid
in Duitschland. Het aantal vrouwelijke le
den van d© ziekenfondsen der vakvereeni-
gmgen te Keulen is van 46,634 in Januari
1914 tot 60,194 in Januari 1915 en tot 75,310
dn Jamuari 1916 gestegen. Een toeneming
dus met 60.1 pCt. Dc vrouwen ©n meisjes
worden ook bij zeer verantwoordelijk cn
zwaar werk gebruikt. Zoo rijn er chauffeu-
ses trambastuuraters, vrouwen voor 'het
'bedienen van kranen, polderwericstcrs, 1 ast
draagsters enz. Arbeidstijden tot 14 uur
zijn niet zeldzaam, dikwijls komen werktij
den va/n 30 tot 36 uur voor. In vele gevail-
len betalen de werkgevers voor dat over
werk: geen of een onvoldoenden bijslag. In
geen enkel geval kregen de vrouwen voor
hetzelfde werk zooveel loon als de man
nen. Rijks- en gemeentebedrijven gaven,
zeide de secretaris van een vakvereeniginp
helaas in dezen het slechte voorbeeld.
liet Belgische Leger.
Do Bolgisohe correspondent van dc „N.
R. Crt." te Havre meldt:
Er rijn over het Belgische leger heel wat
onjuiste dingen geschreven. De tegenwoor
digo toestand kan in enkele woorden 6a-
mengevat wordendank zij de onvermoei
bare geestkracht van baron de Broqucvillc
ia het Belgische leger thans sterker dan
ooit. De slag aan den Yzer heeft do bolang-
rijko rol, dio het Be-lgisaho leger in den
•loop vaJn -den oorlog gespeeld heeft, in
het lidht gesteld.
Zij, die zestien maanden geledon Let)
Belgische leger in lompen hebben kunnen
zien, zonder uitrusting-stukken, mee nau
welijks het noodige om de manschappen to
wapenen, dio de hevig© gevechten (aan den
Yzer, enz.) overleefd hadden, moesten twij
felen, of het wel in staat was rioli in zijn
stellingen te handhaven. De herleving van
dit leger onder zoo moeilijke omstandighe
den is ooit dn do militair© geschiedenis
•geschreven. Het gevoel, dat ©verheerst
wanneer men aan het front komt, is er cyen
van bewondering, niet slechts voor de tatd-
he id onzer manschappen, die lievtt allo
ontbering verdragen hebben dan den ttfvyi
opgeven. Maar tevens voor dc energie van
baron de Broqueville en bet werk, dat hij
met het groote Belgische hoofdkwartier
voltooid heeft.
Het leger, dab men thans riet, bestaat
uit jonge, gezonde, vroolijke soldaten. Hun
vroolijfcheid is wel een beetje ernstig. Wat
te begrijpen is, maar zij sluit het vaste ver
trouwen geenszins uit. Do in lompen ge
hulde soldaton van vroeger dragen keurig
dé kaki-uniformhun uitrusting is tot in
de puntjes verzorgd Zij hebben ruim
schoots munitie, machine-geweren, autöka-
nonn-en, vliegtuigen, voldstulcken houwit
sers en zware artillerie, Zoo'dat men kan
zoggen, dat ons leger na 20 maanden oor
log, ondanks de verliezen, dio heb geleden
heeft, ook aan materieel, thans onvergelij
kelijk Veel beter voorzien is Van manschap
pen, beter aangevoerd, beter uitgerust dan
op het o ogenblik, dat cüe oorlog uitbarstte.
Wat de geest van den Belgischen soldaat
betreft, die is voortreffelijk. Men krijgt den
indruk van kalme, zelfverzekerde -kracht.
Dc soldaitcn rijn gedul'dig en volhardend
Het Belgische leger houdt 35 K.M. front
bezet. vanNieuwpoort tot Boeringhe. langs
'den Yzer, de Yperlee en bet kanaal van
Yperen. Dit front is daarom zoo belangrijk
omdat de kortste wegen naar Duinkerken
en Galais er doorheen gaan.
Infanterie, cavalerie, arti'llerie en genie,
allen hebben deelgenomen cn nemen deel
aan de bewaking van den Yzerzij wor
den krachtig door onze luoht-eskaders gé"
helpen. Het Belgisch© leger vervult zijn
rol in bescheidenheid, want de zoo sobere
^OTHfconiqué's maken nauwelijks af en to°
van het optreden va® het Belgische leger
geWag. Wij herinneren ten slofte aan de
eervolle rol, die de Belgische troepen kor
ten tijd geleden in samenwerking met de
Ergelsóhen voor St.-Eloy vervuld hebben.
I)© Nieuwe
0ostenrijksch-B u 1 gaarsehc G rens.
Reuter moldt, op gezag van de Bulgaar-
sche bladen, dat de nieuwe Oostenrijkse^-
Bulgaarsche grens is va-stgestold. Zij be
gint tusschen Ossipanitza en Pozarewatz,
loopt tusschen Lapovo ©n Sulanatz, vervol
gens tusschen Jankuvinc en Asiunria en
strekt zich uit tot Kruzewatz en Stautó-
Ossipanitza, Pozarewatz en Kruzewatz zu -
len in handen van de Oostenrijkers blij
ven.
