HASSELMAN PANDER - Leiden.
Donau-
EMAILLE BADEN - GEYSERS^
J.L.CREYGHTON, Aalmarkt 25.
SS-v*
Winkel-, Meur-, Hall-, Kamer-en Boothetimmeringen.
WSifon @n Bagdad Tapijten*
A. Al. m ZWICHT, Breestraat 126.
Binnenland.
Vragers en Antwoorden.
Gas- en EEectrische Ornamenten.
1 CV MOOI DROOS TIMMERHOUT.
LE1DEN I v. h. J, i. v. HOEKEN ZOON. LIIDER-
KISTHOUT.
BLOEDZUIVERENDE
Hypotheekbank.
6 pCt. PANDBRIEVEN
Koers ÏOO pCL
INTEEKENBILJET.
Oe Leidsche
Duitiwater-Maatscfï^.
VERBODEN,
fcekend gemaakt. Volgens de officieel e pu
blicatie spionneerde beschuldigde tegen
ofide beudatg langs de spoorwegen cn had
vn vgai&l reeds avtuundenl&ag allerlei in-
jicbtingen verstrekt. Het vonnis, zoo be
goot do publicatie, is voltrokken.
Den lGen Maart werden de volgende von
nissen geveld Louisa de Bettignies, zonder
beroep, te llijssel, wegens krijgsverraad,
ter dood Maria Leonie van Houten, naai
ster, te Roubaix, en Joris de Soever, auto
verhuurder, te Oudenaarde, tot 15 jaar
dwangarbeid, beiden wegens het verleenen
vftn hulp bij spionnage.
J)aar (Louisa de Bettignies geen bezoldi
ging had" ontvangen, werd haar doodstraf
veranderd in levenslangen dwangarbeid.
Een zoon en dochter van de ook in Neder
land bekende familie Bernaerts, te 'Achel,
aan de Brabantsche grens, zijn beiden door
de Duitsohers tot een gevangenisstraf van
n)et minder dan 12 jaren veroordeeld.
Het Volkenrecht.
Onder dezen titel schrijft het Berliner
TageWatt" een artikel, waarin het ,,groote
pujtscho vaderland" in het minst niet. ge
spaard wordt:
„Nog altijd trachten de oorlogvoerende
partijen de neutral o staten voor zich te
winnen. Over en weer beschuldigen zij el
kaar van schendüngen van het volkenrecht
til natuurlijk valt daarbij alle schuld op Je
tegenpartij.
Hit diplomatieke gedraai wordt dan zoo
iu en dan door feiten, die toevallig aan
het licht komen, aan de kaak gesteld.
Sindte hoe lang beschuldigen wij FranJfc-
i'ijk niet, dat liet Krijgsgevangenen voor
oorlogsdoeleinden bezigt Maar bij ons
n Hurtsohland is het geen haaf beter.
In den Rijksdag stak een storm van ver
ontwaardiging op, toen Liebknecht het
vermoeden uitte, dat Engelsche krijgsge
vangenen in strijd met het volkenrecht tot
land ver rader ©diensten werden gedwongen.
„Vorrader„Naar het gekkenhuis met
hem!", huilden de afgevaardigden. He
hoeren voelden bij intuïtie, dat Liebknecht
do waarheid sprak. Natuurlijk werd het
vermoeden van Liebxnechb door de pers als
uit. den duim gezogen, gebrandmerkt.. Maar
is er een dokument aan Bet licht geko
men, waaraan niet te tornen valt.
Den 2cfen Januari 1916 vaardigde het
Pruisische' ministerie van Oorlog een ver
ordening uit, die betrekking heeft op het
bezoek aan krijgsgevangenkampen öoor de
mogendheden, aan wie de belangen der
krijgsgevangenen zijn toevertrouwd.
Propagandakampen mogen tie gezanten
zonder verdere formaliteiten bezoeken..
De werkplaatsen, waar oorlogsmateriaal
gemaakt wordt, mogen bij navraag niet
genoemd worden.
Mocht desniettegenstaande een der ge
zanten het bestaan van zulko werkplaatsen
kennen en trachten die door zijn vertegen
woordiger te doen oezoeken, dan moet hem
do toegang geweigerd worden.
Bser vinden wij dus de vermoedens van
\id>knecht bewaarheid. J)o fcrijgsgevange-
wn worden gedwongen wapenen tegen
hun eigen land to amotion en dat geschiedt
in Dnitsohland, waar do trouw aan Iceizer
ën rijk als hoogste deugd geprezen wordtC'
Eeu Engelsche monitor gezonken.
Dd Engelsche admiraliteit maakt bekend,
Jat»' een vertraagd bericht van den be
velhebber in de Middellandsche Zee is ont
vangen: „In cteC nacht "van den 13en Mei
^terd.eea kleitfe? monitor, de „M. 30", door
d& v$iadel$k!ei artillerie getroffen. De nfo-
ïutori geraakte! in brand en werd vermeld,
waarbtJ twee manschappen gedood en twee
gewond werden.
Het verlies van dit schip werd door een
Ttfr&gch comrrramqué gemeld en door onh
tegengesproken, daar onze berichten, twee
dagen na de gebenxtenis ontvangen, èr geen
Melding Vak maakten. Het blijkt tb'atis, '<|at
h'et Engelsche bericht verloren is gegaan.
Soldatenbrieven.
Aan toegezonden brieven, gevonden op"
Duitsche krijgsgevangenen, ontleent de
„Tel." nog het volgende:
Berlijn, 24 Maart 1916.
Beste Jan.
Dat toch deze vreeselijke oorlog spoedig
eindige!.... Er i3 feitelijk niets meer: geen
meel, geen boter, geen vet; het rundervet
kost vier mark het pond. koffie drie mark,
cacao vier a vijf mark en "het vieesch circa
drie mark.
Het wordt werkelijk tijd, dat hieraan een
einde komt.
Schwanheim, 29 Maart 1916.
Wij hebben niets meer om te koken dan
aardappelen. De boeren willen ze alleen af
staan, wanneer ze daartoe door de politie
gedwongen wordenHet is thans zeker,
dat W. gesneuveld is, evenals S. Hoe velen
zullen nog het leven moeten verliezen, vóór
deze ontzettende oorlog geëindigd is?
Weissenfeld, 2 April 1916.
Vanaf den eersten April wordt onze
toelage verminderd. Ze denken, dat we aan
tien mark per week te veel hebben, en vra
gen niet of wij wat te eten hebben of niet,
maar dit zal weldra ophouden. Yarkens-
vleesch is niet te krijgen, alles wordt ge
bruikt om er worst van te maken.
Lippstadt, 1 Februari 1916.
.Het is te hopen, dat de oorlog spoe
dig uit is. Hier, is geen boter, kaas noch
olie. Naar, men zegt, zal het rantsoen der
broodkaarten ook verminderd worden. Wan
neer de oorlog nog één jaar duurt, geloof
ik, dat de Engelschen met hun uithonge-
ringsplan overwonnen zullen hebben.
'i
8 April 1916.
Waarde Mina. - j - j i i
Ik heb een serie (kaarten) ontvangen, maar
wij mogen onze correspondentie niet bewa
ren, want zij zou den Fransehen in handen
kunnen vallen en daarom .moet alles ver
brand worden; wij' kunnen dus niets terug
zenden.
Engelskirchen, -Maart 1916.
Beste Karei.
Door een ontploffing is een groot deel
van de kruitfabriek te Troïsdorf, waar vooral
vrouwen,/ en jonge meisje6 werken, Ver
nield 38 vrouwen en 80 meisjes zou
den omgekomen Zijn. i
Buddenbaum, 23 Maart 1916.
Met Verdun zullen er zeker nog heel
wat moeilijkheden komen. Voordat wij het
hebben veroverd, zal nog menigeen; het leven
moeten laten. Vanmorgen nog is er een
nieu^ doodsbericht gekomenuit Hoe
sin ar" zijn van 200. man, die vertrokken, zijn,
reeds 22 gesneuveld en vijf gevangen ge
maakt.
Alsfeld, 5 April 1916.
Hier, in ons stadje, is opnieuw veel
opwinding; den lsten April zijp er 1200
man aangekomen om "te kampen. Er zrjn
er, bij met een uiterlijk om medelijden mee
te hebben; bet h'aalt niet bij de' flinke jon
gens van 1914.
Niederdorla, 30 Maart 1916. i
Men vertelthier, dat de Duitsche
soldaten hun wapens hebben neergelegd, zeg
gend dat zg niet meer wilden vechten met
marmelade als voedsel. Ik kan hnn geen
ongeluk gegeven als het waar is, want als
jullie niets warms krijg Ij en ongetwijfeld niet
veel brood en alfcpd dat zoete voedsel, kan
men het niet altijd volhouden, goe gaat
het? Ik 'denk, dat je" boenen je niet meer
'dragen kunnen. Er is er, hief een gekomen:
hij zei, 'dat 'de oorlog nog wel om uit te
houden was als men niet zulke onbillijk
heden moest verdragen, 'die onduldbaar
rijn..-.-.
De ellende in het land is zeer groot.
In Frankrijk kan het zoo niet rijn, want de
gevangenen bij KarlMuiier ontvangen
pakjes, zelfs van hnn compagnie. Ik beef
cr van als ik die kerels zie
Langen au, 9 Maart 1916.
De lichting '97 vertrekt morgen.
Kreuztai, 26 Februari 1916.
De infanterie van de lichting 1897 heeft
bevel ontvangen om te vertrekken. Zij is be
stemd voor het 87ste reserve-bataljon
Pirmasens, 27 Maart 1916.
De lichting 1897 is hier eveneens opge
roepen.
BUITENLANDSGHE BERICHTEN,
Ue Amerikaausclie troepen
op Haïti.
De Amerikaansche troepen hebben zonder
eenig incident de stad St Domingo, bezet.
Generaal Desideris Aria had de stad den
vorigen nacht veriaten met 600 man, \yapens
en munitie. De Amerikaansche admiraal Ca
per ton en de gezant van de Yereenigde Sta
ten hadden een ultimatum aan hem ge
richt, waarin zij hem sommeerden, de ves
ting over te geven, onder bedreiging van een
bombardement. 1
Dc Opstand in China.
Yolgens een bericht aan de' „Times" heb
ben de revolutionnairen, die gelijk gemeld
werd een eigen regeering te Kanton hebben
ingesteld, den vice-president der republiek,
generaal Li-Yoean-Hoeng, tot president uit
geroepen-
Deze bevindt zich echter nog steeds te
Peking en kan, zooals in het „Times"-be-
richt uitdrukkelijk wordtvermeld, niet ver
antwoordelijk worden gesteld voor hetgeen
in het zuiden voorviel.
De Kantonneesche partij bestaat hoofd
zakelijk uit de revolutionnaire elementen van
1911 en staat onverzoenlijk' tegenover Yoean-
sjikai-
Degen een eventueel te Nanking te nemen
besluit, waarbij Yoeansjikai, al ware ;t ook
aleohts tijdelijk', als president zou worden ge-
hjahdhaafd, zal deze partij rich verzetten.
Uit dit bericht moet worden afgeleid, dat
het niet in de bedoeling hgt een afschei
ding te bewerkstelligen tusschen de vier,
opstandige provinciën en het overig deel
van China, maar «dat de te Kanton inge
stelde regeering, gelijk indertijd de sohijin-
regeering te Nanking tijdens de groote
revolutie voor heel China is bedoeld.
Tegen den Alcohol.
Ic Frankrijk neemt de beweging tegen
den alcohol hand over hand toe. De®e week
werd er in de Parijsohe Sorbonne-z&al een
vergadering gehouden onder voorzitter
schap van dien heer PainJevé, den minister
van Onderwijs, waarbij 3000 Fransohe bur
gers een petitie zonden aan het Parlement
om maatregelen te nemen, tegen de alcohol-
fabricage. Ook te Ronen werd een soort
gelijke motie aangenomen. Aten ging daar
uiteen onder de kreten: Vive la France!
rA bas 1'aloooQ
Zomertijd in Noorwegen.
Het Odelétang heeft met het oog op de
bezwaren der landbouwers de stemming
over de invoering van den zomertijd in
Noorwegen uitgesteld. Men wil het besluit
van Zweden 'en Denemarken afwachten.
De Zomertijd in Denemarken aangenomen.
De Deensche Rijksdag heeft een wet aan
genomen betreffende de invoering van den
Kamertijd van den 14den Mea, 's avonds om
11 uur tot den 30sten September.
De fabrikant Ernst Boe thicker, te
Eitorf, tegen wien in December een be
schuldiging ingesteld werd wegens het te
weinig betalen van brandewijnbelasting, is
thans tot een boete van 13 milliocn mark
en anderhalf jaar gevangenisstraf veroor
deeld.
De „Times" verneemt, dat door over
stroomingen in de Kaap-kolonie voor onge
veer honderdduizend pond sterling schade
is aangericht. Honderd a hondervijftig men-
schen zijn omgekomen. Duizenden zijn dak
loos.
De groote fabrieken van de „Dolhar
Holz-industriegesellsohafft" to Boeda
pest zijn clezer dagen ïn vlammen opge
gaan. De schade bedraagt meer dan 2h
millioen.
De speelbank te Monte-Carlo heeft
sedert haar bestaan voor het eerst een na-
deelig saldo te boeken gehad; het jaar 1915
is namelijk biet een verlies van zes-en-eenr
half millioen franc gesloten.
Dc Spoorwegstaking in Spanje geëindigd.
De staking van de spoorwegarbeiders in
Spanje ie geëindigd ten gunste van de «ar
beiders.
De Staatscommissie van 1909, die in
het begin van 1912 haar rapport over het
spellingvraagstuk uitbracht, heeft daarin
o.m. aanbevolen, dat indien de meer alge
meen in gebruik zijnde schrijfwijze van de
Nederl andsohe baal onzekerheden overlaat
of als afwijkingen daarvan in breeden
kring ingang hebben gevonden, de Begee
ring voor zich'zelve heeft uit te maken, wel
ke keuze zij ten deze te doen heeft en dat
zij in dat geval het advies zou kunnen in
winnen. van een door haar te benoemen
commissie, samengesteld uit personen, die
geacht mogen worden voor wat do schrijf
wijze derNed-erlandsohe taal betreft, hier-'
toe genoegzaam gezag te bezitten.
De Regeering bereidt de samenstelling
van een Staatscommissie van advies als hier
bedoeld voor en de benoeming is weldra te
verwachten.
Met ingang van 24 Mei a.s. is benoemd
tot burgemeester van Wtjk-bij-Duurstede jhr.
J. A\ van Geen, met toekenning van gelijk
tijdig eervol ontslag afs burgemeester van
JVeerselo.
B. en W. van Renkum hebben den
beer G. Wolzak meegedeeld, dat hij door een
vrijwillige verbintenis bij' den landstorm in
gevolge art. 23 juncto art. 25 Gemeente
wet, heeft opgehouden lid van den Gemeen
teraad te rijn.
Een Japansche Hamlelsconsmissie
in Indië.
Uit .Weltevreden wordt 16 Mei aan „De
Tel." geseind:
Een .JjapaDsehe hand eis commissie, bestaan
de uit zestig bekende personen op handels
gebied in "Japan, kwam heden te Makassar,
aan en vertrekt ïhorgen naar Soerabaja,
waar de delegatie feestelijk zal worden ont
vangen. Het gemeentebestuur van Soerabaja
zal de Japanners recipieeren.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
Het Haarlemmermeer-procc-s.
In 1912 liet het bestuur van den Haar-
lernmermeerpolder een tocht afgraven aan.
den Aalsme erderweg en nam daarvoor
grond in bezit, waarvan de heer 't Hooft
en andleren beweerden, dat hij tot hun
eigendom behoorde op dien. datum en lang
voor dien, zelfs in 1904 reeds.
Vandaar een eisch" hunnerrijds tot soho-
deloossbelling bij de rechtbank, die door
deze werd afgewezen.
De eigenaars gingen van dit vonnis zelfs
in cassatie bij den Hoogen Raad, die de
zaak terugwees naar de Haarlemschc
rechtbank, waarbij de officier concludeer
de zoowel de eischers aJs het gedaagde pol
derbestuur toe te laten tot het leveren van
het bewijsde eigenaars, dat zij eigenaars
van do gronden waren het polderbestuur,
dat het gerechtigd was ter verbreeding van
den tocht, in het algemeen belang, bezit' $6
nemen van de bij den tooht aangetrokken/
terreinen.
FAILLISSEMENTEN.
M D. L. van B-aamsdonk, verlof houder,
te Rotterdam.
H. E. D. Hermans, winkelier in bijoute
rieën en lederwaren, te Rotterdam'.
Do Handelsvennootschap onder de firma:
Abr. Soetens Co., gevestigd en kantoor-
houdende te Botterdam.
C. R. Schacht Schabel, koopman in paar
den to Nieuwerkekr a/d IJsel.
W. J. Tclenga, houder van een brei-in-
richting, te Bussum.
J. Koopman, rijwielhandelaar en arbeiJ
der, te Amsterdam.
J. van Duijn, caféhouder, te Sloten.
KUNST, LETTEREN, ENZ.
Het Huis van Gijsbert Karei v. Ho gen dorp.
Het huis van Gijsbert Karei van Hogen
dorp op den Kneuterdijk te Gravenhage^
laatstelijk in het be>zit van en bewoond doort
wijlen baron A. Schimmelpenninck van der
Oye, gaat zijn bestemming als particulier.,
woonhuis waarschijrjijk voor altijd verlie
zen. Het is aangekocht door de Rotterdam-
scho Bankvereeniging, die er haar kantoren
gaat vestigen. Wij vertrouwen, zegt de ,,N<*
B. Ct.", dat deze instelling de plek, waar,
Gijsbert Karei volgens het opschrift
den steen, in 1913 in den voorgevel ge
plaatst„in 1813 het herstel van Neerlanda
onafhankelijkheid Beraamde en leidde", met
zoo groot mogelijke piëteit zal behandelen
en hot historische studeervertrek, waar zul
ko belangrijke beslissingen zijn genomen,
zal bewaren.
Voor den gedenksteen zelf hebben de ver-
koo'pers gezorgd door een bepaling in de
akte van verkoop, dat hij in den gevel moet
blijven of zoo deze verbouwd wordt op
nieuw daarin moet worden geplaatst.
De Standbeelden voor liet Stadhuis
te Middelburg.
De oude graven- en gravinnen-beelden,
dio voor do herstelling van het Middelburg-
sclie stadhuis, den gevel daarvan versierd en
zijn door nieuwe vervangen.
Over het lot der oude loopen zonderlin
ge geruchten
Terwijl men overal elders, waar een der
gelijke vervanging noodig blijkt, ook de
overblijfsels der oorspronkelijke beelden
zorgvuldig bewaart, moeten deze te Middel
burg als oud puin rijn weggegooid of ver
kwanseld.
Een er van is in het» bezit van een buiten-
landsch kunstliefhebber, die fe Veere 'n an
tiek huis bewoont.
Een tweede, naar men wil Karei V voor
stellend, wordt op hot oogenblik te koop^
aangeboden.
Men zou zeggen, dat indien deze beelden
voor anderen kunst-, oudheidkundige of his
torische waarde hebben, /.ij dit in de eerste
plaats bezitten voor de Oudheidkamer der
stad, waar zij thuis behooren, en dat rij dus
daarin een veilige bewaarplaats hadden be
hooren te vinden. G,N. B. Ct.")
Koninklijke Bibliotheek.
De minister van Staal, minister van Bin-
nenlandseho Zaken, brengt ter algemeene
kennis, dat do Koninklijke Bibliotheek van
2 tot 17 Juni a.s. voor het publiek gesloten
zal 'zijn.
Y raag: Bestaat er in Leiden of in d«
buurt van Leiden (Dejj Haag bijv.) een in
richting of school waar men kan opgeleid
worden voor draadloos-telegrafist -en wat it
het adres van die school
Antwoord: Do heer Ruberdam, Fuk
tonstraat 81, Den Haag, marconist te Sche
ven in gen, leidt hiervoor op.
Groothandel sn Tapijten.
371 42
Meubelfabriek „DE Rijft!
iPP** 1 Vraagt Begrooting, ZiehlzencSingeEf en Catalogus.
AlfÊDieen Advertentie-Bureau
Plaatst AQUERÏEBSTIEM zonder prijsverhooging in
alle Couranten, ook in het Leidsch Dagblad.
Geheimhouding verzekerd. 785 20
eigen fabrikaat, veel zwaarder gemaakt dan buitenlandsche soorten.
FABRIEK VAN KOPER-, ZINK- EN BLIKWERKEN.
7148 24
'I N.V. HOUTHANDEL
Nette Jongen
gevraagd, voor loop- on winkel-
werk. Adres: lajivossensteeg 77 on
■76, b^j de Haarloïnmeratraat.
- U 2262a 5
Bij vonnis der, terondiesements-
Rechtkank te 's-Giavenüage, van
den 16den Mei 1916, is het kl a i 1-
lissement van Ai. KAN PGCA-
NEN, Fruithandelaar te heiden,
Boogewöerd No. 67, opgeheven.
D<e Cnjptóor:
1038 9 Mr. B. 5506.
I Doetastraat IS, heiden. u .-j
Laxeerpillen van Apotheker BOOM zniveren het bloed, verdrijven over
tollige gal en slym en bevorderen een goeden stoelgang. Prijs per
doosje 25 en 50 cent. Verkrijgb. in de meeste Apoth. en Drogistwinkels.
1026 10
Duizenden g*uldens
■a-GRAVCNHAQE.
GEEFT UIT:
7481 80
Heoft geen itotoots v. Uj.<
zen en
9BW ia
worden cadeau gfeg'even
in den vorm van geld en oadeaux bij de Prijsraadsels, <lie, week
in, week nit, in ons geïllustreerd Zondagsblad .Pak me mee" worden
uitgelooid.
Wilt U dus met de winteravonden aangename bezigheid en
boeiende lectuur hebben, zendt dan onderstaand Tnteekenbitjet, ingevuld
met saam en woonplaats, nog beden aan bet Bureel van het „Leidsch
DaaBuro", Noordeindaplein. 7007 64
Dan ontvangt elke week voor3j Cts. ons Iraai geïllustreerd
Zondagsblad „Pak Me Mee", dat alom 8 Cent kost.
OndnrgBteekéBde verzoekt geregeld toezending van de Premie
Be Mtol", k 3jj Cte. per nummer. Franco por post 60 Cents
jpbï-l maaiidBn. - r
- t
WOOHPHAATS:
iW—Wimiii—WMiiiiiii ien nnwiiiMMinn i nsn
9260 17
ABONNEN TEN wordt herin
nerd, dat het gebruik van Duin
water voor straat of trottoir is
tenzij hiervoor afzonderlijk is ge
contracteerd.
I In het algemeen belang is de
Directie verplicht bij overtreding
gebruik te maken van de bevoegd-
Beid, haar toegekend bij Art. 14
San het prospectus.
104.3 19 DE DIRECTIE.
