LËÏDSCH DAGBLAD, Zaterdag April.
Tweede Blad. Anno f916.
SPORT.
Vragen en Antwoorden.
lo. Ï7209.
Persoverzicht.
De K appo r t-en der Midden
standsenquête verschenen In
„DE VOORHOEDE" schrijft K.:
Voor zeven jaar begonnen, zgn nu ein-
Öeliik verschenen de rapporten van de Mid-
denstaniisenquote, (het onderzoek, dat inder
tijd op bevel der Regeering werd ingested
naar den toestand van den handeldrqvenden
en' industrieelen middenstand hier te lande).
De rapporten zijn vervat in een der
tiental lpiige boekdeelen, elk boekdeel van
tweehonderd en dertien bladzijden.'
Negen "boekdeelen bevatten ieder dertien
rapporten uit dertien verschillende steden
en dorpen van Nederland, zoodat in den
geheele 9 X 13 of 117 plaatsen onder
zocht werden. Eén boekdeel is gewjjd aan
een aigcmeene beschouwing, terwq. de drie
overigen gewijd zijn aan het credietwezeu,
de coöperatie en het vakvereenigingsleven.
In haaf inleiding zegt de Commissie, dat
de vertraging der .enquête in hoofdzaak te
wijten is aan de omstandigheid, dat vele
rapporteurs niet op tijd met hun werk klaar
waren.
Waren allen er zoo' vlug bij geweest,
als 'de rapporteurs van Winschoten,- Venlo
en Heeswijk, die -reeds het eerste jaar met
hun rapporten klaar waren, het werk zou
heel wat beter zijn opgeschoten.
Ook was de algemeene secretaris een
heet jaar lang ziek, wegens overspanning.
Overigens hebben de verschillende rap
porteurs wel knap en degelijk werk ver
licht.
Een aanhangsel: „De Middenstand tijdens
ien oorlog" maakt deze rapporten nog in
zeer bijzondere mate interessant en leer
zaam.
De conclusie, waartoe men is gekomen,
kan worden samengevat in de volgende slot
beschouwing:
„Maken wij na het voorgaande een korte
algemet ne gevolgtrekking, dan doen zich
drieërlei verschijnselen voor.
Er zijn vakken, die. genomen over een
grooter aantai jaren, in meerdere of mindere
mate vooruitgingen. Onder deze noemen wij
den handel in manufacturen, de apothekers
en drogisten, de galanteriewinkel, de k..p-
pers, de tuiniers, de kleermakers, do
naaisters en mod is ten, de handelaren i.i rij
wielen en onderdeelen, de boekdrukkers, de
aannemers en de kleine caféhouders.
Daarnaast staan nog meer vakken, oio vrij
wel hetzelfde gebleven zijn, om s.echts te
noemen, de meubelmakers en timmerde .es,
de schoenmakers, de smeden, de stukadoors
en metselaars, de sigarenwinkels, de hoe
den--en pettenhandela.rs en de Lie..dekkers.
Min of meer achteruit zijn gegaan de
kruideniers, de kleine coniectieliande a. rs,
de horlogemakers, de kuipers en de zadel
makers.
Er is evenwel, op zeer enkele uitzon
deringen na, geen -groep of naast elkaar
doen zich duidelijk ondernemingen voor, die.
voor- en achteruitgingen of wel zaer v e r-
sc hit lend voor- en achteruitgingen. Ner
gens treeót dit duidelijker aan 't licht dan
bij de bakkers en de slagers.
Onze algemeens indruk is echter deze,
dat taPvan bedrijven, zoowel onder k ein-
industrie a's kleinhandel die nu vrijwel
stationnair zijn, krachtig kon ten vooruitgaan,
wanneer op de eerste plaats de midden
stand zelf zich wist aan te passen aan de
veranderde tijdsomstandigheden, m. a. w.
wanneer men zich nog veel meer a gemeen
vereenigde en in vereeniging tracht.e - te
bevorderen: het credietwezen en de contacts
betaling, het vak- en het handels nlenvl s,
de aan- cn de verkoopcoöperc tie. In de
tweedo plaats zou de Wetgever het p.rtca-
lier initiatief moeten ter huipe komen t oor
o. m. voorlichting en steun bij hel oprich
ten vail vereenigingen en bij het a n cl af-
fen van arbeidnitsparende machi.cs, ver
gemakkelijking van het verkrijgen v n ub-
sdiiss voor haniels.u sussar, u tbr. dar sib-
telgke regeling van het leerlingate seher
ziening van ons belastingstelsel, enz. Wer
ken zoo particulier initiatief en wetgever
sarnen, en verleenen daarbij provincie
en gemeente den noodigen steun aan
den middenstand,, dan zijn wij- van meo. iig,
dat verreweg de meeste ond.-rzoch.e vakkin
vooruitgaan en -dat de. tekomst van den
middenstand voor onafzienbaren tijI verze-
.kerd is."
Van een verdwijnen van den M'ddenst nd
is dus ook in deze rapporten geen sprake.
Moge deze enquête voor onzen Midden
stand de rijkste vruchten afwerpen en een
nieuwo periode van een kerngezonde Mid-
denstandspolitiek inluiden.
Het onderwijsvraagstuk.
„HET1 HUISGEZIN schrijft, dat het vol
daan is, dat de herziening vaa art. 192 in
den geest der financieels geirj :st. 'ir in
een nabij verschiet ligt. Het blad gaat dan
ids volgt voort
Maar^ dan doet het vreemd 'aan, van ze
kere zijden de voorstelling te vinden, dat
wat wij als winst op' het gebied va i li t
onderwijs nieeneti te mogen boeken, wèl
bezien niet veel om het lijf heeit, ei en lijk
1 een concessie, en een groote concessie, van
ons aan de linkerzijde in.
Die voorstelling wordt ook van Katho
lieke zijde gepropageerd.
ilet minder den het ideaal: ,.de bijz nd re
school regel, de ov rheides -hooi mi u in k
is uien ni:t tevreden en dat zal het nieuwe
artikel 192 niet inhouden,
i Natuurlijk niet. maar dat hi cl 1 ook h :t
ontwerp-arliked He:mske.k niet in ei z-1
ge.n artikel 192, door wien ook geredigeerd,
ooit kunnen inhouden.
Indien de aociaa'-democratea en do vrij-
S»' ^'-s in het verleden, aan de over-
wnt or j ^'Ive,1 v 3 ho"den d n zal jnen
wat er ook in artikel 192 worde bepaald
nooit aan de openbare school den nekslag
kunnen geven.
Is men bovendien zoo buitengewoon <re-
nteld op bqzondero vrijzinnige en bl'z nd tb
socialistische scholen?
k Indien het christelijk volksdeel alle vr(j-
heid en alle bevoegdheid bezit om zelf
scholen op te richten en in de behoefte
aan bijzonder onderwijs onbelemmerd en ten
volle te voorzien, zgn wg voor ons part
voldaan.
Om de, tamelijk platonische, voldoening^
een aantal openbare scholen fn bijzondere
vrijzinnige en bijzondere socialistische scho
len te zien overgaan, geven wg geen zier.
Het is ons te doen om de vrijheid en
de bevoegdheid, allen, die zulks wenschen,
katholiek of christelijk onderwijs te kun
nen laten geven en niet door overmacht
verplicht te zgn, van de* openbare school ge
bruik te maken.
Indien artikel 192 ons van de openbare
school vrijmaakt en het bijzonder katholiek
en het bijzonder christelijk onderwijs de
volle ontplooiing toestaat, zrja wrj voldaan
en hebben wij reden voldaan te zrjn.
Het getuigt verder van weinig erkente
lijkheid jegens de rechtsche leden der S aats-
commissie, het dopr hen §t?Lig niet zonder
veel moeite en zander strijd bereikte resul
taat voor te steden als onbeduidend, a's
minder dan niets, erger, als een concessie
van rechts aan de linkerzijde.
Wat nu ten slotte den band tusschen de
artikelen 80 en 192 betreft, men kan
ten ahnzien van artikel 80 te vecd willen
eisc-hen, maar indien dit artikel bij en bij
is, zouden wij niet gaarne de verantwoor
delijkheid voor e?n verwerping aanvaarden,
met de wetenschap, dat we dan ook artikel
'192 prijsgeven.
„HET CENTRUM"" schrijft in een bestri
ding1 van den Haagschen briefschrijver van
„DE TIJD" o. m.:
Het ware zeker ongeraden, of minstens
overdreven, z:ch gouden bergen te beloven
van een wijziging van art. 192 en te mee-
nen, dat wig dddrmee alles hebben verkre
gen, of zullen verkrijgen, wat wrj op onder
wijsgebied kunnen wenschen. Wrj weten wel,
dat met zulk een wijziging het laatste woord
inzake de schoolkwestie niet gesproken,
noch geschreven is. Maar dat daarmede
nu ook niets, of ten naastenbij riets zou
worden bereikt en dat men er dus ten eenen-
male koel, ja zelfs met eenige bezorgdheid
tegenover zou moeten staan, lijkt ons toch
een zonderlinge onderschat.ing van het in
ue bevredigings-commiesie bereikte resul-
taat en een minstens voortarige miskenning
van hetgeen, óók met medewerking van
alle rechtsche leien dier commicsie, werd
verkregen.
„DE FAKKEL" komt met klem op tegen
het oordeel van „HET VADERLAND", dat
het in de bevredigingscommissie bereikte
compromis in hoofdzaak bindend zou zijn
voor de Kamerleden.
Zelfs al zouden alle leden vau Tweede
en Eerste Kamer vóór de eindbeslissing
der commissie kennis hebben ge:Iragen van
het concept dier beslissing, zelfs al had
zich niemand hunner daartegen verzet, dan
nog zou het, naar onze stellige overtui
ging, aan ieder huuner volkomen vrij moe
ten staan, om, als straks de commissie
plannen ontwerp van wet geworden zouden
zijn, en dus een regeering zeulen hebben
gevonden, die de ve.av.twco-de'ijkheid voor
de indiening zou willen -aanvaarden, vrijuit
er over te beraadslagen en zgn meening
te bepalen naar het beloop'dier behandeling.
Wil er iets van onze constitutie en de
publieke zaak overeind blijven, dan mag van
dien eisc-h geen tittel of jota worden los
gelaten.
Maar, wij zeiden het de vorige week
reeds, buiten de leden der commissie weet
niemand wat besloten is. De Eerste ICaraar
is en zij heeft daarover -al geprutteld
geheel buiten de zaak gehouden. Aan de
leden der - Tweede Kamer is éénmaal ver
trouwelijk kennis gegeven van den stand
der werkzaamheden van de commissie, in
een stuk, dat door „DE TELEGRAAF' ter
kennis van hot publiek is gebracht. Na dien
tijd heeft hen niets meer bereikt. Toch
behoeft men „STANDAARD", „TIJD'' en
„MAAiSEODE" maar in te zien, om tot de
overtuiging te komen, dat er sedert dien
belangrijke w'jzigingen in de ontwerpen z'jn
gekomen, en dat die wijzigingen nieuwe en
gewichtig© concessies aan de rechterzgd©
beteekenen. Zou men dan, zelfs als men
constitutioneele bezwaren niet acht, eenig
Kamerlid gebonden kunnen achten aan ont
werpen, die hij niet kent?
Het weekblad verwgst dan naar een ar
tikel vin „HUT VADERLAND" zelf, waarin
aan prof. Eerdmans te kennen wordt ge
geven, dat'lig zgn oordeel, volgens Jjet-
welk het openbaar onderwijs het loodje zou
leggen, had moeten opschorten tot do pu
blicatie van het rapport.
Daarmede is dan ook het onhoudbare
aangetoond van het standpunt, dat het Rap-
port der Commissie een onschendbaar ver
drag voor do politieke parljjen zou be
teekenen. Wij hebben in het feit, dat Mi
nister Gort van der Linden een parlementaire
commissie instelde, en daarin van iedere
partij een gelijk aantal Tweede Kamerle
den benoemde, nooit anders gezien dan de
bedoeling om de kans te vergrooten, dat
een ontwerp der commissie door het par
lement zou worden aanvaard. De bevoegd
heid, aan de leden der popimissie gege
ven, om met hun naasts politieke vrienden
voeling te houden, kon geen andere strek
king hebben. Dat van die bevoegdheid slechts
eenmaal is gebruik gemaakt, doet ons ver
moeden, dat ook de commissie voelde, daar
mede van den .goeden constituticneelen weg
te geraken.
Wij geloovcn niet, dat een aandrang, als
waartegen wij ons thans verzettm, ten goede
komt aan de „bevrediging." Hoe meer men
tracht deze als een klaargemaakt brok in
eens door het Nederlandstjhe volk te doen
slikken, zelfs tegen zijn ziu, hoe moeilijker
het-die naar binnen zal krijgen. De rede
van prof. Eerdmans, te Rotterdam gehou
den. is al .een eerste, verzettende, slok-
darmbeweging.
„HET VADERLAND'- dient in deze
van rep Lek.
liet zegt o.m.:
Het gaat voor ons om de vraag, of als
art- 192 in den door de commissie aange
geven zin is. gewijzigd, Links of Rechts, te
weten die mannen van Links en Rechte, die
met de Pacificatie zullen meegaan, het
hecht zullen hebben de verwerking van dat
artikel 192 in de wet op het Lager Onder
wijs zoo te doen zijn, dat de" hoofdzaak,
dat is de verzekerdheid van goed openbaar
en goed bijzonder onderwijs, niet verkre
gen wordt. Dat heeft niets te maken met
een blindelings overnemen der concepten»
waarover men, vooral waar het technische
vragen geldt, zeer verschillend zal kunnen
oordeelen; die concepten ziin niet als Pal-
las, die volmaakt te voorschijn kwam uit
Zeus' brein; maar dat is een zaak van goe
de trouw, en dat te meer, waar we het met
„DE STANDAARD" geheel eens zijn, dat
iedereen constitutioneel vrij blijft, zelfs de
onderteekenaars van het Rapport.
Als hot zoover komt, dat ©r een flihke
meerderheid voor het. nieuwe artikel 192
in de Tweedé Kamer gevonden wordt, in
het vertrouwen, dat de richting, door de
concepten aangegeven, zal worden gevolgd,
dan zal dat een feït zijn, dat bindt, voor
wien ten minste goede trouw in politicis
niet uitgesloten acht. En het is daarop en
daarop alleen, dat wij hebben willen wij
zen.
De Wedstrijden van Zondag.
De eerste ronde van do bekercompetitie
van dien „N. V. B." neemt morgen een aan
vang. „De. Sportman" heeft het voorreent
een eerste klasser te ontvangen, „H. B. S."
zal het niet moeil-k hebben. „Ajax" moet
naar de Kotterdamsche derde kisser „Leo-
nidas", waarvan het voor zijn naam zal
moeten winnen. „Alphen" aohten wij in
staat het „D. V. V." lastig te maken, al
gelooven wij toch aan een overwinning van
Duinoord.
In Amsterdam spelen tweo Amsterdam-
sche Yercenigingen, „Ajax" en „Blauw-
Wiit", vc^r heb kampioenschap van de
tweede kuisse.
De Leidsohe Rond heeft ook weer een
negenbal wedstrijden op zijn programma.
Men hoopt, dat. hèt nu eens geheel afge
werkt zal worden.
Misschien kan „Ajax II" zijn eerste over
winning behalen, men zal zioh moeten haas
ten, want veel gelegenheid krijgen do
Ajaxieden niet meer.
„Lugdunum"„De Sportman II" zal
waarschijnlijk een overwinning voor den
gastheer zijn.
In de tweede klasse kan „Lisse" zich van
het kampioenschap verzekeren door gelijk
t espelen of te winnen van „Lugdunum II".
Dat. zal wel lukken.
Verder zullen „Ajax III" en „D. L. V.
II" aan elkaar gewaagd zijn.
„Beresteijn II" speelt zijn laatste com-
petite wedstrijd, die niet geheel van be
lang ontbloot is voor de bezetting van de
laatste plaats.. Een overwinning zal bei
de partijen welkom zijn. „L. V. V. III"
moet nog acht wedstrijden spelen en krijgt
dus nog gelegenheid! genoeg, maar belet het
morgen een overwinning van „Beresteijn
II", dan is er voor „L. V. V. III" heel wat
gewonnen.
„Backersliagen" heeft de groote reis,
naar Noordwijkerhout te ondernemen ora
daar bovendien nog een nederlaag te lij
den, terwijl „Lisse II" hier in Leiden te
gen „L. C. F. IIT" hetzelfde gevaar loopt.
Wij hopen, dat de wedstrijden om den
„L. V. V. "-Beker morgen dat verloop zul
len hebben, dat den volgenden Zondag de
eindwedstrijd zal kunnen plaats vinden. In
dien eindstrijd verwachten we thans te zien
„L. V. V." en „Beresteijn".
Do Oosterbeekers spelen morgen hun
tweeden wedstrijd voor het kampioenschap
van Nederland. Thuis ontvangen zij den
kampioen van het noorden, „D. V. D." van
Amsterdam. Al zal „O .O." thuis beter
partij geven, een overwinning ligt nog niet
in de verwachting.
Hier in Leiden blijft „Vitesse" in oefe
ning. Nog altijd moet de eindstrijd om den
„D. V. D. "-Krans uitgevochten worden,
dio in Amsterdam wegens het ongunstige
weer gestaakt werd. De tegenstanderis
,,D. O. S.", nummer twee van de eerste
klasse, noord. Do westrijd dient door de
Lekboho kampioenen gewonnen be wor
den.
Voetbal.
Wedstrijd-Programma voor Zondag:
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
Bekercompetitie. Eerste Roiidb.
Afdieoling E Leiden„De Sportman"
„H. B. S.". Rotterdam: Leonidas"
„Ajax". Alphen aan den Rijn: „Al
phen"„D. V. V."
Westelgk© Afdeeling.
Kampioenschap der Tweede KlasseAm
sterdam. Aj ax"Blauw-Wat'
LEIDSCHE VOETBAL-BOND.
Eersto Klasse: Leiden: „Ajax II"—„Al
phen II" „Lugdunum"„De Sportman II"
Tweede Klasse: Lisse: „Lisse"—„Lug-
dunm II". looiden„Ajax III"—„D. L.
V. II". Voorschoten: „L. V. V. III"—„Be
resteijn II".
Dorde KI.Noordwijkerhout„Noord
wijkerhout"„Baokershagen". Leiden: „L.
F. O. III"„Lisse II".
Om den „L. V. B."-Beikor.
Vijfde Ronde: Voorschoten: „Bere
steijn"— „Norvicils". Leiden: „L. V. V. II"
-„L. V. V. I".
Korfbal.
NEDERLANDSCHE KORFBAL-BOND.
Kampioenschap van Nederland: Oost er-
beek: „O. O."„D. V. D."_
Om den „D. Y. D."-Krans.
EindstrijdLeiden„Vitesse"„D. O.
S." (1. 30 uur).
Voetbal.
Seriewedstrijden der Zuid-Hollandeohe
Bonden.
Deze wedstrijden zijn thans definitief
vastgesteld op 7 Mei te Dordrecht.
Ook het elftal van den „Goulsaben V.
B." is samengesteld.
Het advies der prote<3tcomm. betreffende
„Do Sportman"„L. V. V.;'
In het nummer van Woensdag deelden
wij mede, dab het protest van „L. V. V."
was t'-egewezen, maar dat de protestcom
missie aan bet bestuur van den „N. V. B."
zou ^dviseeren den wedstrijd over te la
ten spelen. Over dit advies hebnen wij toen
onze verwondering geuit, ons definitief oor
deel opschoï tend, totdat de overweging der
profcestceniT..:£sie bekend wis
Wij kennen die thans en moeten toege
ven, dat er veel voor te zeggen 13
Het adres der protestcommissie is hierop
gegrond
Vóór dat de bewuste vrije schop geno
men wordt, zegt de scheidsrechter eerst,
dat er niet ineens uit gedoelpunt mag wor
den. Ongeveer tegelijk met het nemen van
den schop, trekt- hij dit terug. De bal wordt
er ineens in gesohoten, maar do scheids
rechter, waarschijnlijk overtuigd, dat hij
de verdediging van „De Sportman" op een
dwaalspoor heeft gebracht, erkent het punt
niet. De protestcommissie wijst het pretest
van „L. V. V." toe, want de laatste beslis
sing was in strijd met de spelregels, maar
zij is van oordeel, dat de misleiding waar
aan de verdediging van „De Sportman"
heeft bloot gestaan, van grooten Invloed
geweest kan zijn op liet gemaakte doelpunt.
Van dit eene doelpunt hangt het kam
pioenschap af en daarom zou het misschien
beter zijn den wedstrijd over te spelen.
RECLAMES k 40 ets. per Regel.
A LA CORSETiÈRE RAMONDT, LEIOEN
Breesfraat 34. Tel. Int. 1425.
PflRQPTQ a^e maten eü Prüzen
IiURuL ld steeds voorhanden.
6670 1 4
Vraag: Zou u mg ook kunnen zeggen,
waar zich in Nederland landbouwscholen be
vinden?
Antwoord: Met ingang van 1 Septem
ber 1912 werd de Rgkslandbouwschool te
Wageningen opgeheven (wel is d ar nog ge
vestigd de Rgks Hoogere Land-, Tuin- en
Boschbouwschool). In de plats <!aa van zgn
gekomen de Middelbare Lan bouwschool te
Groningen en de Middelbare Kolonia.e Land
bouwschool te Deventer. Voorts zijn er een
aantal Rijks-landbouwwkEerscho'.eo en tal
rijke land- en tuinbouwwintorcursossen.
Vraag: Ik ben in het bezit van een
klein, net gebonden bookje, met vreemde
letter gedrukt Op het titelblad staat: De
CL Psalmen Dö3 Prophaten Davids en an
dere Lofsangen: TJyt den Frankopschen in
Nederlantschen Dichte overgeset door Pe
trum Dathenum. Te Dordrecht Rij Hen-
drick en Jacob Keur geiruckt
Is het u ook bekend, omstreeks welken
tijd deze drukkerij bestond?
Antwoord: In het laatst der 16do en
het begin der 17de eeuw.
Vraag: Kunt u mij- ook zeggen of hi:-r
ter stede of in Delft gelegenheid is voor
kostelooze opleiding voor predikant? Zoo
ja, wordt er een einddiploma H- B. S. voor
vereis cht?
Antwoord: Aan de technis :he Ho" ge-
achool te Delft worden natuurlijk geen pre
dikanten opgeleid. Wel aan de Univeisltei en
te Leiden, Utrecht, Groningen en Amster
dam en door de Seminaria der Remonstraat-
sche Broederschap, de Doopsgezinde Socië
teit en dèr Evangelisch-Luthcrsche Kerkge
nootschappen. Voorts aan de. Vrije Univer
siteit te Amsterdam, de Theologische School
te Kampen en aan de Theologische School
der Chr. Geref. Kerk te Rijswijk, bij 's-Gra-
venhage. Men moet eindexamen Gymnasium
of daarmede gelijkstaand examen hebben
gedaan of staatsexamen hebben afgelegd.
Kosteloos is do opleiding niet, maar voor
leerlingen met buitengewonen aan'eg en bg-
zondero roeping, zijn in den regel wel
beursen te verkrijgen.
Vraag: Een mahoniehouten kast heeft
na elke bewerking een eenigszins' blauwe
waas. Waarschijnlijk een g&voïg van een oud
laagje was, ^dat er ten gevolge van een
ondeugdelijke* bewerking van vroeger is blij
ven zitten. Hoe i3 dit te verhelpen?
Antwoord: Als uw vermeden juist
is, zal u 't best doen het oude laagje was
vóór alles te verwijderen. U moet de kast
insmeren met slaolie, waarin witte suiker
is opgelost, even laten staan en dan met
een zachten doek het papje goed uitwreven.
Daarna op de gewone wijze behandelen. De
waslaag vooral niet te dik nemen en flink
uitwrijven.
Vraag: Hoe krijgt men potloodstrepen
uit een geschilderde houten vensterbank?
Ik heb het reeds met een zeepsopje en ook
met gummi geprobeerd.
Antwoord: Met een zichten borstel en
een zeepsopje kunt u de koolstof wel ver
wijderen, maar de krassen, die door het be
trekkelijk harde potlood in het zacht:re hout
zijn gemaakt, gaan daarmee natuurlijk niet
weg. Daarvoor zou de verfkwast beter dienst
kunnen doen.
Vraag: Ik heb een "b^jna witte Fox
Terrier, die geregeld aan de rui is. Weet
u daar ook een middel voor?
Antwoord: Geregeld dierlgk voedsel
geven (rauw vleesch), veel lichaamsbewe
ging in de buitenlucht, dagelijks borstelen
en elke week met lauwwarm water, waarin
een stukje soda, wasschen.
Vraag: Weet u een middel, om be
hangselpapier te plakken of een gestuca-
doordem muur, zonder dat het loslaat? De
muur wordt wel eens flink warm.
Antwoord: Alleen jn het geval, dat
de muur absoluut niefc vochtig is, kunt a
een gestucadoorden muur behangen. Ge be
plakt dan eerst den muur met grond papier,
waarvoor oude couranten kunnen worden
geDruikt en bezigt daarvoor een pap van
zuivere stijfsel. U laat dit goed d oog wor
den en als er nog stukje loslaten, her
haalt ge de bewerking. Daarover plakt ge
het behangselpapier.
Vraag: Bestaat hier in Leiden gele
genheid voor een persoon van ongeveer
20 jaar, het einddiploma van de H. B.-S.
te verkrijgen? (liefat in da avonduren).
Antwoord: Bg behoorlek? voo b r:i-
ding, goeden aanleg en veel ijver, kan een
20-jarig jongmensch zich nog we vo.rbe-
reiden voor het eindexamen H. B.-S. Hjj
moet dan privaatlessen nemen.
Vraag: Als een geboren Nederlander
met zijn 16de jaar naar Amerika gaat en
zich daar laat naturaliseeren is hij dan
hier nog dienstplichtig? Zoo ja tot zijn hoe
veelste jaar moet hij <ian weg blijven om
geen last- meer te krijgen?
Antwoord: Hij is dienstplichtig,
indien zijn vader of voogd binnen het Rijk
der Nederlanden woont. Indien hij zioh
niet voor den dienst laat inschrijven en hij
komt in Nederland terug, dan kan hij te
allen tijde nog worden opgeroepen.
V raag: Wanneer ik een couplet, voor
dracht of een tooneelspel schrijf, waar o!
bij wien kan ik dan voor dat werk het
auteursrecht krijgen? Gaat. dat met gelde-
dclijke kosten gepaard?
Antwoord: Gij krijgt dat auteurs
recht vanzelf door het schrijven. En als het
gedkukt wordt, zorg dan dat uw naam er
goed duidelijk op staat en laat er op zet
ten, dat het niet nagedrukt mag worden.
Zoodra iemand het toch doet, is hij straf
baar. Alles wat uw geest produceert-, blijft
uw eigendom. En nu, aan den arbeid
V raag: Wij zijn met zijn vieren broers.
De oudtete is den 6den Deo. 1910 ingelijfd
voor cfe lichting 1910 en den 23sten Febr.
1915 afgekeurd. Ben ik al* tweede nu mili
tie- of landstormpliohtig
Antwoord: Niet militie- doek wel
landstcrmplichtig.
Vraag: Waar kan ik mij vervoegen
om' programma's, waarin de eischen van
hot examen voor de reserve en van het
staatsexamen (a) breeder omschreven zijn.
Antwoord: In het eerste geval tot de
oomman dee ren de officieren der korpsen
van do infanterio en van de vesting-artil
lerie en voor het staatsexamen aan het Mi
nisterie van Binnenlandsohe Zaken. In deD
Leiddraad bij de keuze van een ambt of
beroep, van J. W. van Mameren, zijn deze
programma's ook opgenomen.
V raag: Kunt U mij ook zeggen of de
begraafplaats Rhijnhof ieder en werkdag
voor bezoek is opengesteld en op welke
uren. Kan ik er met do tram komen en
zoo niet, welken weg kan ik dan het beste
nemen van af den Nieuwen Rijn?
Antwoora: lederen werkdag van 8
uur 's-voorm. en 4 uur nam. U kunt dit
alles lezen op een bord voor den ingang.
Van het Noordeinde kunt TJ tot den Vink
trammen, verder loopen. Wilt U er heen-
loopen, dan kunt U beter den Morschweg
nomen.
V raag: Wéét TT ook een middel tegen
geel worden van kastgoed of Lhnengoed?
Antwoord: Opnieuw gaan waszeheu
en bleeken. In het vertrek, waarde m-
nenkast staat mag het niet. rooken en moet
ook niet worden gorookt.
Vraag: Hoe lang moet ik werken voor
een huurpenning? Ik heb mev". met de zes
weken mijn bet'ekking op_ z^g1, m a- z;j
wil niet dat ik vertrek. Zou u mg nu wiT n
mededeelen, of ik toch re abt heb, om te
vert"©kken?
Antwoord: Voor den huurpe n ing moet
gg 3 maanden werken. Gaat gij bin;:en cion
tijd weg, dan mag mevaouw hem afh'-ulen.
Gg kunt wel met de 6 weken vertrekken,
mits gg daarbg den gebruike'ijken tijd in
acht neemt, bgv. tegen 1 Mei.
Vraag: Zou u m:j kunnen zeggen, vaar
ik mij vervoegen moet om te weten of
mijn ouders vergoeding kuur*j krijgen, ze
willen het hier niet geven? Wig zijn met z n
drieën in dienst, 2 voor hun eigen rumm:r en
een Landstormpliciifc'g. Mijn vader is p m. 60
jaar en is metselaar vaa beroep, hj heeft
ogna den geheelen mobilisatietijd een win-
teruurloon ontvangen.
Antwoord: U moet zich wenden tat
de Commissie voor onderzoek, naar de Rijks-
vergoeding in zake gemobiiiseeruen ta
s-Gravenhage (voorzitter nir. Kolkman).
Vraag: Welken weg randt u aan te be
wandelen, opdat er met de nieuwe regeling
voor den zomerdienst, een eind© komt aan
den schandelgken toestand vaa den treinen
loop LeidenWoerden? Het is meer dan
treurig, dat op zulk een lijn, in het centrum
van het land, 's avonds om 8.10 reeds de
trein als laatste! naar l'trocht vertrekt en
men b.v. van Utrecht naar Leiden tusschen
-5.42! en 10.20! niet kan reizen. Moeten de
burgemeesters van de plaatsen aau de lijn
gelegen, hier tijdig tegen opkomen?
Antwoord: U kunt pcrsoonlgk bij de
Maatschappij tot Exploits te van Staatsspoor
wegen klagen en uw wenschen kenbaar ma
ken. Veel succes verwachten we daarvan
echter niet. Tracht er de Kamers van Koop^
handel en de Vereen, tot Bevordering van
het Vreemdelingenverkeer in Le.'deu en in
andere gemeenten, die er belang bg hebben,
warm voor te maken. AJs die er zich voor
spannen, wordt er allicht ineer naar geluis
terd dan naar de enkelvoudige stem van eoa
particulier.
Vraag: Ik heb oen dienstmeisje van
's morgens 7 tot 'smid'dags 5 uur. Nu sluit
ik voor ©enigen tijd mijn hui9. Kan iik nu
volstaan mot het meisjo haar loon door to
betalen of heb ik nog meer verplichtingen
tegenover haar?
Antwoord: Behalve het loon moet gij
haar ook den kost vergoeden, die zij tus
schen 7 on 5 uur gewoonlijk bij u geniet.
