Heeren-, Jongeheeren- en Kinderkleeding
LAATSTE NOUVEAUTÉ's.
Slim
WISBRUN LIFFMANN.
Blouses
Hooi te koop,
Aanbesteding.
BOTERMARKT 19
LEIDEN
bieden wij de meest uitgebreide Collecties der
Visch als VoM svosdseL
Wegens vertrek
Men zie de Etalages.
Da Scheepvasrtbelemmering op
de Noordzee.
In onze afdeelingen
Verpleegster,
mooie ISaksclhol,
VischhaB Leventlaal
Waarsoliuwing.
H Haarl.straat 116-120.
LEIDEN
Telef. Interc. 898.
in Ziide, Crêpe de Chine,
Eolienne, Voile,
Mousseline, enz.
I Groote Keuze: VOILEN KOSTUMES.
KOSTUUMROKKEN ïn de nieuwste modeiien.
Prachtige collectie Zijden Stoffen en Garneeringen.
KRAGEN - JABOTS - HANDSCHOENEN.
COVER COAT voor Mantels.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
I De per» ©ver het torpe dee-
ren van de „Palemba ng."
De ministarieele verklaring over de ver-
■fetiging van de Palembang", heeft in de
pon besprekingen ten gevolge gehad. Zoo
•ahrjjft „De Telegraaf" dienaangaande:
„Wq hebben tot dusver ons onthouden
van eenige bespreking van het „Palembang"-
geval, omdat wij wenschten af te wachten
welk resultaat het officieele on dei'zoek daar
van zou hebben. Thans liggen, de verkla
ringen van de betrokkenen voor ons en (ook
m weder bljjkt onomstooteljjk, dat dit Ne-
derlandsche schip getorpedeerd is. Hierom
trent is geen twijfel meer mogelijk. En ook
omtrent de nationaliteit tast men niet in het
duister. Evenals bjj de „Tubantia", ia het
een Dnitsche duikboot geweest, die de mis
daad volbracht Hier sohjjnt echter niet de
„Palembang" het doelwit te zijn geweest
doch de vlak bij dit schip aan stuurboord
liggende Engelsche torpedojager, die blik
baar tot tweemaal toe gemist werd, met
het gevolg, dat het Nederlandsche schip ge
raakt werd.
Zal de Duitsche regeering ook thans we
der na het bekende „grondige" onderzoek
met een stalen, of laat ons liever zeggen,
om in den stijl te blijven, met een bronzen
gezicht, verklaren, dat haar marine vlekke
loos onschuldig aan het geval is? En is
ook thans niet van kracht net woord, door
onze regeering den 12eh "Februari 1915
gesproken, na de Duitsche verklaring van
4 Februari omtrent de „gevaarlijke zone"
in de Noordzee, dat de Duitsche regee
ring verantwoordelijk zou zijn voor ongeval
len, onzen schepen door Duitsche „vergissin
gen" overkomen in dat gedeelte der zee,
door de Duitschers tot oorlogsterrein ver
klaard?
De volle verantwoordelijkheid! Wjj moe
ten ons daarbij allerminst laten bang ma
ken door den groeten mond, dien b.v. de
„Vossische Zeitung" opzet tegen de kleine
neutralen, die, naar aanleiding van de tor
pedeering van "de „Tubantia", den euvelen
moed hebben gehad: „een taal te voeren,
welke aantoont, dat onze politieke verte
genwoordiging in die landen het gewi 'ht van
onze wapenfeiten niet versterkt heefi Was
lat een taal," zoo gaat de „Voss. Ztg."
verder, „tegenover een zegevierende Euro
peesche mogendheidl"
Zegevierend doch dan vermoedelijk in
den zin van éclatante overwinningen op niet
vooraf gewaarschuwde neutrale schep n, die,
zelfs als zy er op verdacht waren, zich
niet konden verdedigen. Het schijnt thans,
dat de Duitsche pers in liet geweer wordt
geroepen, om door het opzetten van een
grooten mond het treurige figuur te red
den, dat de Duitsche regeering door haar
„officieele verklaring" ondanks al onze
vrijspraken, schrijven wij thans niet het
woord, dat hier past! in zake de „Tu
bantia" gemaakt neeft ten aanschouw© van
heel de beschaafde wereld.
De volle verantwoordelijkheid, o, Neder
landsche regeering!"
De „Nieuwe Ct." zegt:
„De conclusie, die men uit de door Ma
rine openbaar gemaakte mededeelingen be
treffende den ondergang van de „Palem-
bang" moet maken, is dat ook dit schip niet
is vernield en tot zinken gebracht door
een mijn, maar door een torpedo. Of liever
door drie torpedo's, vau twee waarvan de
bellenbaan door de scheepsbemanning is ge
nen.
Van de oorzaak van den eersten schok
is men onkundig het kan een torpedo,
maar het zou ook een mijn kunnen geweest
zijn. De tweede en derde schok werden door
torpedo's veroorzaakt, doch kunnen, meent
men, bezwaarlijk voor het vrachtschip be
stemd geweest zijn, daar één torpedo vol
doende is om een dergelijk schip te ver
nielen. De „Palembang" werd getroffen en
zonk voor den neus van een Engelsche
torpedoboot, die bezig was een losgeraakte
mijn in den grond te schieten. Daar men
van de „Palembang" de witte streep (bel
lenbaan) voor langs den boeg van den En-
gelschen torpedojager zag kopen, (het Ma
rine-communiqué drukte dit voor een leek
niet geheel duidelijk uit), meent men dat
het tweede en derde schot eigenlijk voor
dien Jager bestemd waren en bSj ongeluk
de „Palembang" troffen.
De voorstelling is ©enigszins ingewikkeld.
Zij wekt het vermoeden, dat de dader een
Duitsche duikboot geweest is. Maar de eeni
ge zekerheid (tie zij geeft, is er een, welké
wij reeds hadden, n.l. die van de volkomen
onveiligheid der route op "Engeland, zelfs
voor geheel onschadelijke, bekende schepen
van onzijdige nationaliteit."
Ook „Het Vaderland" vindt den in de
mededeeling van het departement van ma
rine gebruikten vakterm niet voor ieder
een duidelijk. Het blad acht echter bet
meest aannemelijk, dat de gelanceerde tor
pedo's bestemd waren voor den Bngelschea
torpedojager.
„Waarschijnlijk zal onze regeering wel
tot dezelfde gevolgtrekking zijn gekomen,
en dan is te verwachten, dat zjj de Duit
sche regeering om opheldering zal vragen,
iets waarvoor tot dusverre geen reden was,
omdat men slechts bij veronderstelling kon
denken, dat een Duitsche onderzeeër er een
rol bij had gespeeld. Aanvankelijk werd het
ongeval zelfs met vrij groote stelligheid
toegeschreven aan drie ontploffingen in het
schip, of aan mijnen.
Dit geeft aanleiding tot een tweede op
merking, nL hoe voorzichtig men ten op
zichte van voorvallen als dit moet wezen
in het qualificeeren van de feiten en in
hei maken van gevolgtrekkingen. De waar
genomen gebeurtenissen en verschijnselen
waren van dien aard, dat de meening, als
zou een ongeluk de oorzaak zftn, en opzet
buitengesloten kunnen worden, al - spoedig
in ruimen kring veld won. En toch is 't
anders uitgekomen.
Alleen de toevallige omstandigheid "dat de
Engelsche torpedojager kennelgk het doel
van den aanvaller was, geeft het onontbeer
lijke licht omtrent z\jn nationaliteit En dit
ontbreekt ons nog ten opzichte van de „Tu
bantia."
Onze handelsvaar fb.
Het „Hbld." 6ohrijft:
„Het artikel in het „Berl. Tagebl." geeft
een volledige beveridgang van de woorden
van den heer Avenarius. waarvan wij reeds
eerder melding maakten. Ja, nog sterker
want volgens het ,,Borl. Tagebl." wenschto
ook de zoo talrijke Centrumpartij het tor-
pedeeren van neutrale, dus ook van Ne-
derlandsohe handelsschepen. De krachtig
ste en meest invloedrijke politieke partijen
in Duitschland wenschen een onbegrensd
torpedeeren van handelsschepen, ook van
de schepen van neutrale staten, Neder
land, Zweden, Amerika.
Men moge dit goed overwegen. De gees
tesgesteldheid van do meerderheid der
meest invloedrijke klasse wij mogen wel
zeggen van de regeerendo klassen i"n
"Dxdtecirfandde1 klasse van officieren,
ambtenaren, grondbezitters, geleerden en
nog zoo velen meer doet hen een on-
toeedoogendem vernietigingsoorlog tegen
onze handelsschepen wenschen.
Hebben wij Nederlanders ons wel goed
voor oogen gesteld wat ebt beteekent?
En heeft de regeering alles gedaan, wat
gedaan kon worden om Duitechland den
ernst van een dergelijke handelwijze te
doen begrijpen ï1 Heeft d« regeering over
leg gepleegd met Zweden, met 'Amerika,
met de andere staten in het artikel van het
„Beri. Tagebl." genoemd om gezamenlijk
Duitsohland op de mogelijke gevolgen ran
een oorlog tegen neutrale handelsvloten
te wijzen 1
Wij hebben onlangs gelezen wij mee-
nen in „Het Volk" dat de Nederlanders
om der wille van de „Tubantia" geen oor
log willen. Dit m misschien juibt en zeker
is ons geen enkel verantwoordelijke re
dactie van eenig blad bekend, die ge
vraagd heeft om ter wille van de „Tuban
tia" oorlog be gaan voeren. Wij houden
hier te Lande onze zinnen betor bij elkaar.
Doch wij kunnen niet nalaten te verklaren,
dat de tegenstand in Duitsohland tegen het
roekelooze drijven van conservatieve en
nation aal-liberal en niet ernstiger verslapt
kan worden, dan door hier ih Nederland
van de daken te verkondigen, dat wij „geen
oorlog wenschen"- en niet oen de „Tuban-
itia", niert) om tien of twintig „Tubarrtia's"
oorlog rullen voere®. Niets kan meer mee
werken om een oorlog, zuiver ter verdedi
ging van onzo vlag, onze vloot, onze voor
ziening in levensmiddelen onvermijdelijk
to maken.
Thans heeft de begrotingscommissie
den Rijksdag met algemeen© stemmen op
één na besloten, dat de duikboot-oorlog al
leen tegen de vijanden van Duitschland ge
voerd zal worden.
Een verheugend feit. Maar vanwaar is
die ommekeer gekomen en wat beteekent
hij precies? Hij is te algemeen, dan dat wij
kunnen aannemen, dat al die groote partij
en eensklaps van meening veranderd zijn.
Het ïb natuurlijk mogelijk, maar wij vra
gen ons dan toch af, waarom en waardoor.
De wensoh naar een „röcksichtlosen" duik
bootoorlog fc waarlijk niet gister©n of eer
gisteren ontstaan, is bet gevolg van een
overtuiging die conservatieven en natio-
naal-liberalen reeds lang hebben. Wat wil
cue plotselinge bekeering?
Wij hopen, dart do verantwoordelijke
partijleiders gezien en begT^epen hebben,
wat de gevolgen van een strijd tegen de
geheele neutrale wereld zouden zijn.
Maar daarom kan toch niet genoeg her
haald worden: van Duitsohland moet ge-
eischt worden, dat zijn oorlogsschepen geen
handelsschepen aanvallen, indien zij niet
zeker weten, dat déze handelsschepen geen
Nfederlandsdhc handelsschepen zijn. Do
vTaag is niet alleen, of hun bedoeling is
een vijandelijk schip aan te vallen, maar of
zij een oohi'p aanvallen zonder redelijbffl
zekerheid u- heboen,- dat het geen Neci;?l
landsch schip is.
Do Holliunische Uoyd weigort., naar wil
gelezen hebban, uit te .varen, voor de oorl
logvoereoKie mogendheden verklaringej
hebben afge.k-gd, die een torpedeering var'
een NedterlamVcih schip door een oorlog
schip onmogelijk maken.
Wij meen on, dat inderdaad onzo zeeva
renden op zulk een verklaring recht liebB
ben.
Mij»nen «etn een Duiitaclhe
d u i kb oo t.
Do heden te Ylissingen binnen gekom-ei
„ZeelandP'boot passeerde op de reis
mijnen, waarvan twee tusscben Noord-Hin
der en die Nederlandsche kusrf.. Deze mi
non hadden aJle de kleur van het. water.
Dicht bij de plek, waar de „Tubantia'
gezonken is, welke plaats door een boei
znet rood© vlag wordt aangeduid, bemerk)
te men een Duitsche duikboot.
De on veII i ghe i<T.
D<o Parijsoh© oor respondent van dt
„Daily News" seinde Woonsdag, dat vol'
gens inlichtingen, in Zwitsersohe diploma
tieke kringen ontvangen inlicihtinge
die de correspondent onder passend voor
behoud overbrengt de „Tubantia" gelij.
de „Sussex", met door een Duitsche, miaa:
door een Oostenrijiksche duikboot is getor
pedeerd. De Amerikanen niet verder wil
lende kwetsen, zoo vermoedt men> Heb
de Duitsdhers hun bondgenooton overgo(
ha-ald, Ooot-enrijksohc duikbooten in het
Kanaal en op de Noordzee het werk var
onverhoeds torperdeeren to laten voort
zetten.
Om den noord.
De „Prins der Nederlanden" en de „Tan-
bora" zjjn in den nacht van Maandag .op
Dinsdag van Plymouth vertrokken en uit
geklaard naar Amsterdam en Rotterdam. Dc
beide schepen hebben den waarborg gekro
gen, dat zij niet door de Engelsen© vloti*
zullen worden aangehouden.
De groote Nederlandsche zeesleepbool
„Roode Zee" is naar het punt 10 mijl zu'
west van het Lille Fysten vuurschip, b|
Stavanger, vertrokken om pldaar de oe
Schotland thuisvarende Nederlandsche stoom
schepen „Tambora" van de ,.Rotterdamsche
Lloyd" en „Prins der Nederlanden' van de
Maatschappij „Nederland" op te wa hten i
deze langs den 5den meridiaan van Green
wich de eenige veilige route naar nét
Terschellinger^ankvuursohip te begeleiden;
A. KREYMBORG C
6593 300
ongediplomeerd, op middelbaren
leeftijd, P.G., en in het bezit van do
boste aanbevelingen, zoekt plaat
sing bij hulpbehoevende Dame,
Heer of Kind. 8214 9
Adres: Mej. M. DE ROUW,
Bredasehe Weg 133, te Prinsenbage.
HEDENAVOND
10 en 12 Cts. p. pond.
hoek Zijdgracht.
8572 11
Wegens huwelijk der tegenwoor
dige gevraagd oen 85675
DIENSTBODE,
zelfstandig kunnende werken. Adres:
W. TAAT, Katwijk-aan-Zee.
wordt door particulier
aangeboden:
4 Stoelen, 2 Crapauds, Canapé,
Salontafel, Stjjlspiogei, 2 Gravures,
Pendule-stel, Theetafel met Servies
en eiken Buffet met geslepen Spie
gels voor f150.leeren Ameu
blement f55.—. Slaapkamer-Ameu
blement f130. Te zien van 11-9 u.,
ook Zondag van 11-5. Spoed ge-
wenscht. Oranjeplein 39, Den Haag.
8559 13
Eerste Leidsche Electr. Chemische Wasscherij en Stoom-
ververij „Nederland", Fabriek Garenmarkt No. 2525a. Telef.
1325, maakt zijn gcachten Begunstigers, zoowel binnen als buiten de
stad bekend, dat VAN DIEMEL, wonende Schutterastraat te
Leiden, is ontslagen, alzoo nict meer voor onze Zaak werkzaam
ia, dus gelieven hem geen goederen of gelden meer te willen afstaan.
8579 18
8581 99
in GROOTE en KLEINE PARTIJEN
los en geperst.
Te bevragen bij Th. VAN WET
TEN, Koudekerk, en P. F. VEE-
LENTURF, Hazerswoude.
8558 9
H! j Op Kftaandag TO Aprii 1916,
1= I des morgens te elf uren,
=5= zal in het Café-Rest .urant „IN
DEN VERGULDEN TURK" worden
aanbesteod
Het bouwen van een
Moutke'der bij het be
staande Eostgebouw aan
de Pasteurstraat ie Leiden/
AANWIJZING op VRIJDAG -7
APRIL, des morgens te elf uren,
op het Bouwterrein.
Bestek en teekening a f0,50 to
verkrijgen ten kantore van
W. C> WiSfLDEH,
8584 23 Architect
