Nederland en de Oorlog. N°. 17207 Donderdag 30 Maart, A0. 1916. $eze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van §on- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Officieele Kennisgeving. DAGBLAD PRIJS DEB A D VKRTJ5NTIEN fas lregel# '1.05. Ledere cegei cneer /U.20. Klein© advertenties fas 80 woorden 40 Cents oontaoti elk tiental woorden meer 10 Oenta Voo? bei incaaeeeren wordt /"O.Oö berekend. Bewijsnummer 6 Oentt. PBIJS DEZER COURANT» - Voor Leiden per 8 maanden L30i per week. S 0.10 Buiten Leiden en waar agenten gevestigd eijn per week. v 0.10. Branco per post 2 L65. TOESLAU OP C0NSUS1PTIEMELK. De Burgemeester der gemeente Leiden brengt ter kennis van belanghebbenden, dat, met ingang van 1 April aanstaande, aan detaiiverkoopera van consumptie-melk •en toeslag kan worden uitgekeerd van 1 cent per liter voor de consumptiemelk, die door hen te Leiden in het klein wordt ▼erkocht. Deze toeslag wordt slechts uitgekeerd aan hen, die overeenkomstig art. 13 der Leid ache melkverordening bij Burgemeester en Wethouders dezer gemeente aangifte heb ben gedaan, dat zij het bedrijf van melk- verkooper uitoefenen en aan hen die bui ten de gemeente Leiden wonende, hier ter stede con9umptiemelk uitventen, voor zoo ver zij in het bezit zijn van het bewijs hunner Gezondheidscommissie, bedoeld in art. 14 der Leidsche melkverordening. Melkverkoopers, die dezen toeslag wen- sohan te ontvangen, zijn gehouden dage lijks, telkens voor 's namiddags 4 uur aan het Bureau Vischmarkt 18, aangifte te doen van a. de hoeveelheid volle melk die zij den vorigen dag hebben ontvangen; b. van de hoeveelheid volle melk, die zij den vorigen dag aan verbruikers heb ben afgeleverd, o^der mededeoling of zij de overgebleven volle melk hebben verwerkt, bewaard of verkocht. Formulieren to t het doen van deze aan giften zijn gratis verkrijgbaar aan het Bureau Vischmarkt 18. Door het doen van onjukte opgaven verbeurt de betrokken melkslijter zijn recht op den toeslag. Bij niet-inlevering of te late inlevering der opgaven, wordt geen toeslag uitge keerd voor de consumptiemelk, die niet of te laat is aangegeven. De melkverkooper zijn gehouden aan de oontr61cerende ambtenaren op eerste aan vrage alle inlichtingen te verschaffen, die deze voor de uitoefening der contróle ineenen noodig te hebben. De toeslag /al éénmaal per maand op nader aan te geven tijd en plaats aan de rechthebbenden worden uitbetaald. De Burgemeester van Leiden, N. O. DE GIJSELAAR. Leiden, 30 Maart 191G. LEIDEN, 30 MAART. Eenige weken geleden aldus lezen wij in „De Ned." ia door de classis 's-Gra- venhage der Chr. Geref. Kerk besloten aan de gemeente te Leiden te adviseeren hot onbepaald verlof, door haar verleend aan haar loeraar, ds. Jansi en, ten einde Lean ih de gelegenheid te stellen het veld predikersambt te aanvaarden, binnen af zien baren tijd in te trekken, "Opdat ds Janssen weer in zijn gemeente te Leiden zou terugkeeren, hetgeen wensohelijk werd geacht. t Naar aanleiding van dit besluit ha-d de Kerke'raad der (Jir. Geref. Gem. alhier do mannelijke lidmaten ter vergadering bijeengeroepen, om de meening der ge meente te hoor en over dit voor de Kerk zoo belangrijk advies. Deze bijeenkomst is gehouden in het kerkgebouw aan de Breestraat, onder presidium van ds. Janssen. liadat door oen der kerkeraad&ledcn was medegedeeld hoe de Classis tot het uit brengen van gemeld advies gekomen is, werden uitvoerige besprekingen gehouden over de al of niet wensohelijkhea'd en mo gelijkheid van dein terugkeer van cTs. Ja ossen in zijn gemeente. Met 36 tegen 17 stemmen werd besloten ds. Janssen te verzoeken terug te komen, (terwijl verder in den avond, eveneens na breedvoerige discussies, een voorstel van den ouderling den heer Van Herwijnen werd aangenomen, waarin wordt bepaald, dat tegen 1 Juli a.s. opnieuw een gemeen telijke bijeenkomst zal worden gehouden, rwaarin -s zoo noodig besloten zal wor den tot het doen van verdere etappen. Ds. Janssen deelde aan heb einde der" vergadering mede, dat hij er niet aan denkfe het veldpredikersambt te laten varen vóór do mobilisatie te>n elndo is en de Regie ring de veldpredikers naar huis zendt. De meening, in do vergadering geuit, dat de Regeering den veldpredikers zal verzoe ken ook na den oorlog aotief te blijven, werd door ds, Janssen niet gedeeki. ZEw. kon in verband hiermede nog mededeelen, ulrfc den mond van den veldprediker in al gemeen en dienst te hebben vernomen, dat van den Minister van Oorlog geen besluit te verwachten is, dat zou leiden tot defi nitieve aanstelling van veldpredikers. Mej. K. J. A. Vergouwen, alhier is te Rotterdam geslaagd voor de nuttige hand werken. Prof. mr. D. van Blom, alhier, heeft thans ontslag genomen als lid van Raad tc Delft. De vergadering der Mijnbouw Maat schappij „Highland" heeft, nadat bet oude bestuur in zijn geheel was afgetreden, een nieuw gekozen, waarbij o.a. de heer G. C. van Meurs, alhier. Prof. dr. W. Nolen, hoogleeraar in de geneeskunde alhier, schijnt niet tevreden over de mate van belangstelling, door de studenten betoond in de door den hooglee raar gehouden colleges voor doctorandi. Op het voor professorale mededeelingen bestemde aanplakbord in het Aoademisch Ziekenhuis heeft de hoogleeraar doen be kendmaken, dat hij deze colleges zal sluiten, indien «ij niet beter worden bezocht. Ter gelegenheid van de 25-jarige her denking van de uitvaardiging der enoycliek „Rerum Novarum", zal door de aid. Leiden on Omstreken van den Ned. R.-K. Volks bond op 14 Mei a.s. een openluchtmeeting t-o Warmond worden gehouden, waarbij als sprekers hopen op te treden de weleerw. heer Van Dorp, te Amsterdam en de heer G. Bruna, redacteur van „Het Centrum", te Utrecht. In de barakken aan de Heerenstraat alhier hebben zich onder de manschappen van den Landstorm twee gevallen van nek kramp voorgedaan. Daarmede in verband zijn maatregelen genomen. De militiepliöhtige student iu de ge neeskunde L. v. dl Wilk, van de univer siteit alhier, is ontheven van zgn loopende verbintenis als adspirant-offioier van gezond heid O.-I. leger. Leidsche Christelijke Oranje-Veroeniging. Gisteravond hield de Leidsche Christe lijke O ran je-Vereeniging haar jaarvergade ring in het gebouw ,,Pniël", aan de Mid dels tegraohb. De Voorzitter, ds. H. "Riomas, opende precies te acht uren de vergadering met gebed. Gezongen werd Pealm 794. In zijn openingewoord, waarin de aan wezige leden hartelijk welkom werden ge- heeten, herinnerde de Voorzitter er aan hoe God de Heer ons dierbaar Vaderland met on geliefd Vorstenhuis tot op dit oogenblik spaarde en voor den vreeselijken oorlog bewaard heeft. Uit het jaarverslag, uitgebracht door den secretaris, den heer P. Spa, bleek, dat de Vereeniging in ledental was toege nomen. Twee openbare vergaderingen wer- don gehouden in de Oosterkerk, welwil lend voor dat doel afgestaan door het be stuur van heb Ned.-Herv. Kerkgenoot schap. Deze vergaderingen mochten welge slaagd genoemd worden. In beide gevallen was het kerkgebouw overvol. Als sprekers traden in die vergaderingen op reap. ds. Punselie en ds. Kouwenhoven. Ten slotte wee® de secretaris er in zijn verslag op, dat de Vereeniging een verlies heeft te betreuren door den dood van den vorigen voorzitter, ds. A. Roorda. In diens plaats werd met algemeene stemmen gekozen ds. H. Thomas, die tot groote blijdschap der vergadering de benoeming aannam en die reeds in het afgeloopen jaar getoond heeft de rechte man op de rechte plaats te wezen. Veel werd van hem verwacht, maar terecht mag worden ge zegd, dat hij de verwachting verre heeft overtroffen. Het bewijs, dat de vergade ring c r de keuze deed, is ten volle be wezen. Uit" het jaarverslag, uitgebracht door den penningmeester, den heer P. Boot, bleek, dat de Vereeniging nu eens niet een tekort heeft-, maar \r.t er werkelijk iets over was. Hoe verblijdend deze mededeeling was, bleek uit het daverend applaus. Voorts werden door den Voorzitter oemage mededeelingen gedaan, o.a. ook deze, dat op April a.s. eeu openbare vergadering zal worden gehouden in de Oosterkerk, ter herdenking van den geboortedag van Prin ses Juliana. Vervolgens had de jaarlijkache bestuurs verkiezing plaate. Alle bestuursleden wer den herkozen en namen, voor zoover aan wezig, hun herbenoeming aan. Ten slotte hield de heer H. J. Blommen- daal een voordracht over ,,Twee pistool schoten", een bladzijde uit het gedenk waardige jaar 1671. Deze voordracht, op levendige en aangename wijze gehouden, werd door de vergadering met grooto aan dacht gevolgd. Te halfelf sloot de Voorzitter de jaar vergadering en de heer A. J. de Lange, tweede voorzitter, eindigde met dantzeg: ffing.. De Crisis in de Sociaal-Democratie. Op uitnoodiging van het bestuur der Ver eeniging tot Studie van het Socialisme, ver-, klaarde mevrouw Henriëtte Roland Holst zich bereid bwee voordrachten te houden over: „De crisis in de Sociaaldemocratie". De eerste dezer voordrachten werd door haar gisteravond in het Klein Auditorium eehouaen. De vergadering was druk be zocht. Ook veel personen buiten de studenten wereld waren aanwezig. De spr. begon met de opmerking, dat men van haar niet moest verwachten een objectief weergeven der feiten. Zjj zou voor al tot uiting brengen de richting der uiter ste linkerzijde In de sociaal-democratie. Het was reeds lang geen geheim meer, dat achter de groote politieke sociaaldemo cratie, met haar machtige vakorganisaties, zich veel voosheid verborg en dat de <y> het oog sterke partij als internationale organisa tie, bij een geweldigen crisis zou ineen storten. Het verschil tu3schen de nationalisten m de partq de revolutionnairen openbaart zich in alle landen. De wijze, waarop zich dat verschil openbaart, loopt echter uiteen. In Duitschland bijv. laten de laatsten uit komen, dat zij het zijn, die het oude oor spronkelijke socialisme vertegenwoordigen, elders, ook hier te lande, luiden de revolu tionairen openlijk een nieuwe aëra in. Spr. doet uitkomen dat er van mee taf in de so cialistische partijen een scheidingslijn heeft geloopen. Z|j schetste dit verschil; begin nende bjj de utopisten en de daar tegenover staande mannen als Karl, Marx en Engels, die de eerste internationale stichtten. Dit zich steeds openbarend verschil, heeft een natuurlijke oorzaak. Dé beweging in een partij, kan geen gelijken tred houden met de economische en geestelijke ontwikkeling der maatschappij. Alleen idealisten en her vormers, die trouwens steeds hun tijd voor uit zijn, kunnen de maatschappelijke stroo mingen bijhouden en leiden. Zoo ontwikkelt zich dan inwendig het soms zeer tragisch conflict In dit verband ging spr. de ge schiedenis van het socialisme na van 1860 af tot den huidigen tijd toe; het- langst stond zij stil bij de laatste tientallen jaren, tijdperk der wettelijkheid, zooals zij het noemde. De politieke actie werd op den spits gedreven, de vakorganisaties sterk gemaakt De burgerlijk kapitalistische maatschappij paste zich bij dit socialisme aan en vond het noff niet zoo gevaarlijk, maar meer nog schikten de sociaal-democraten zich mar de kapitalistische vormen in de maat schappij- Dank zij de parlementaire actie en de bezoldigde ambtenaren in de vakbewe ging traden allerlei strevers, eerzuchtigen aie er wilden komen, op den voorgrond. De parlementaire actie en de vakbeweging met baar instellingen als de pera en de coö peratie bleken niet meer middel maar doel. Als men maar de meerderheid in het par lement had of met succes samenwerken kon met liberale burgerlijke partijen, oordeelde men genoeg te doen. Met een groote vak beweging meende men de machtige organi satie van het internationaal kapitaal aan te kunnen. Utopiatischer dan de oude utopisti sche socialisten, waande men met een socia listische raadsmeerderheid, zelfs van onze steden socialistische eilanden te kunnen vor men in de kapitalistische zee. Het nationa lisme groeide daardoor ten koste van het internationalisme, dat alleen op congressen tot .uiting kwam. Meer en meer werd de sociaaldemocratie onmachtig om het impe rialisme te bestriiden en te weerstaan. Eu toen de lang verwachtte wereldcrisis uitbrak, stond de sociaal-democratie er mach teloos tegenover. Zij plaatste zich vóór haar instellingen, alsof het behoud daarvan ^de wereld zou kunnen redden. En nu strijdt elke groep in eigen land, als nationale partjj met de burgerlijke partijen voor het im perialism© en het kapitalisme, wat spr. meer m hét bijzonder met betrekking tot deDuit- sche partij aantoonde. Gelukkig dat er ver zet tegen opkomt uit de par tg zelf, ©n er zgn overgebleven, bjj wie het Marxistisch bewustzijn klaar en helder leeft, en het idealisme nog niet is gestorven. Deze groe pen worden steeds grooter en machtiger en aan hun is de toekomst. De kapitalistische klasse moge hopen, dat de sociaaldemocratische partij zich straks naast haar zal scharen als een gewone bur gerlijke hervormingspartij, zij zal bedrogen uitkomen meent spr. Het vernieuwd en ver jongd Marxisme, zal straks de drager wor den tan de eeuwige waardevolle socialisti sche ideeën en de arbeiders verlossen uit de kapitalistische hel en voeren naar ©en so cialistische gemeenschap. Hoe dit zal geschieden, dat ral spr. in de volgende en laatste voordracht uiteenzet ten, die op Dinsdagavond 4 April, ral plaats hebben, wanneer er ook gelegenheid zal zgn over het geheel© betoog met de jspr. van gedachten te wisselen. Mevrouw Roland Holst werd aaïi Het ein de har er voordracht, warm toegejuicht CORRESPONDENT!*} Eenige Inge zonden Stukken moesten tot een volgend Nummer bleven liggen. De Nieuwe Oorlogsleening. Het juiste cijfer van de inschrijving op de nieuwe sfcaatsleening zal eerst vandaag kunnen worden bekend gemaakt. Gia tenia middag tegen 6 uur bleek reeds voor meer dan 183 millioen gulden te zijn ingeschreven, waarvan voor ruim 91 rnil- lioen uit Amsterdam, ruim f 25,80,000 uit 'e-Gravenhage en ruim f 23.800.000 uit Rot terdam. Telegral'-'che Verbinding met Engeland verbroken. Het „Hbld." meldt, dat er gisteravond een duizend telegrammen van Amsterdam naar Vlissingen zouden gaan, om per boot naar Engeland overgebracht te worden. Het Dienst weigeringsmanifest. Naar wij vernemen, zullen ds. B. de Ligt, uit Zeist, en Lodewijk van Mierop, uit Soest, hooger beroep aanteekenen van het vonnis van de Utrechtsche rechtbank, waar bij ze voorwaardelijk veroordeeld w.'-don tot 3 maanden gevangenisstraf, in zake het dienstweigeringsmanifest. Onder groote belangstelling werd te Roer mond voor de rechtbank behandeld de zaak tegen ds. De Jong, uit Helmond, be schuldigd van onderteekening en versprei ding van het bekende dienstweigerings manifest. Drie getuigen werden in deze rrak gehoord. Door den officier van justi tie werd tegen beklaagde een maand ge vangenisstraf geëischt. In een welsprekend betoog van ruim "een half uur voerde beklaagde zijn eigen ver dediging. Beklaagde, wien het verb in het in staat van beleg verkeerend gebied werd ontzegd, woont .tV.ns te Oost -beek. De vrijspraak van den heer Schroder. Naar aanleiding van het bericht, dat het O. M. tegen het vrijsprekend vonnis van den heer Schroder in hooger beroep is ge gaan, heeft de „Tel." zich ter bevoegde plaatse om inlichtingen gewend. Daar deel de men mede, dat het O. M. tegen het von nis geen appél heeft aangeteekend en het ook nog niet zeker ia of zulks gebeuren zal. De geïnterneerde Duitsehe deserteurs. Den 19den April a.s., 's morgens om 10 uur, zal voor den krijgsraad te 'e-G naven- hoge behandeld worden de zaak van de 16 Duitsehe militairen, deserteure van het Doitsche leger, die te Bergen met verbre king van hun belofte, zijn ontvlucht op 6 Maart j.l. De zitting zal ditmaal gehouden worden in de reohtbankzaal in het paleis van Jus titie. met het oog op de plaatsruimte. On der do deserteurs zijn verschillende wapens vertegenwoordigd, als huzaren, ulanen, laaidwee-reoldkten en marinesoldaten. Uitvoer van paarden. Gistermorgen heeft een groothandelaar in paarden te Tiel van de regeering bericht ont vangen, dat niet meer dan 1000 paarden i^it ons land naar Duitschland uitgevoerd zullen mogen worden. Duitsehe en Oostenrtykschc Deserteurs. Naar Bergen is een Duitsehe infanterist overgebracht, die de grens nabij Putte was overschreden en door onze grenswacht is geïnterneerd. Het was een man van 30 jaar, die meermalen was gewond geweest en tn« ts andermaal was aaugezegd naar het front te gaan. Naar zijn zeggen zouden er deze da gen nog meerderen volgen, daar zij het thans moede werden. Te Winterswijk is een 45-jarige Oostenrij ker aangekomen, afkomstig uit de buurt van Krakau, doch in de laatste maanden in Keu len woonachtig. Hij zou dezer dagen in mili tairen dienst moeten treden, doch gaf den voorkeur aan een verblijf in Nederland, Zijn 20-jarigen zoon bad hij reeds eerder doen de- eerteeren, ten einde hem aan den militai ren dienst te onttrekken. De Regeering en de Dure Groenten. De landbouw-redacteur van hot „Nieuws van den Dag" schrijft „Aan de wintergroenten begint nu zacht- jes-aan in geheel ons land gebrek te komen en op vele plaatsen is er al gebrek. En wat nog wordt aangeboden is van mindere i a- liteib on peperduur. De oorzaak van dezen jammerlijken toe stand is, dat er veel te veel is uitgevoerd. Aan wion in dezen de schuld is, durven we nog niet zeggen, maar dat er groote fouten lijn gemaakt, staat nu wel vaat. Nog nooit zijn er zooveel gToenten uitge voerd als in 1915. Een tekort voor binnen- landscb gebruik moest noodzakelijk volgen dat is er dan ook. Zelfs is 1910 weer goed in gezet. In Jaauari werden uitgevoerd de vol gende hoeveelheden groenten10.774.50C K.G. kool, 2.201 600 K.G. uien 1.749.500 KG. peen, 6.401 600 K.G. appelen, 694.000 K.G. bloemkool en 4.313.500 K.G. andere groen ten. Totaal31.134.700 K.G. In 'fc afgeloopen jaar heeft men kunne» leeren, hoe de groentenuitvoer niet moet ge regeld worden. Intusschen moet het publiek nu het leergeld betalen." Consenten voor Yet en Boter. Naar aanleiding van de vragen van den heer Juten, betreffende het in beslag nemen van partijen vet en boter en omtrent de be voegdheid van den minister van Landbouw, Nijvcrhoid en Handel tot het geven van consenten tot uitvoer, heeft de minister vaü Justitie in zijn antwoord o.m. medegedeeld, dat de inbeslagneming geschiedde op grond van de opvatting, dat alleen de minister vaü Oorlog bevoegd is tot het afgeven van con senten tot uitvoer, welke opvatting, eda langen tijd bestaande, steun heeft gevonden in Het arrest van den Hoogen Raad van 22 November 1915 Niet alleen werden de uit gegeven consenten derhalve uit juridisch oogpunt onvoldoende geacht om den uitvoer te dekken, maar bovendien waren de consen ten slechts voorzien van gedrukte handte keningen van den voorzitter en den secreta ris der rijkscommissie van toezicht en'blij kens verklaring aan de achterzijde overge dragen aan een ander, wiens handteekening vrijwel onleesbaar was. Roeds te voren was door den. minister van Justitie overleg gepleegd met zijn ambtge- nooton van Oorlog, Landbouw, Nijverheid en Handel en Financiën, ten einde te voor komen, dat de vraag, welk departement in deze de bevoegdheid had tot het geven van consenten, tot schade voor de handeldrij vende bevolking zou kunnen leiden. Het Duitscho spoorwegpersoneel al hier, dat onlangs van de directie bericht had ontvangen, dat de betaling van hun sa laris niet meer in Hollandsch, doch in Duitsch geld zou geschieden, hetgeen een schade- postje was van 33 pCti, heeft thans jals schadeloosstelling een loonsverhooging van 20 gekregen, met toezegging van nog groo- tere verhooging in de naaste toekomst. De schaarschte aan slachtvee iu ^eouwsch-Vlaanderen doet zich vooral in dc laatste dagen ontzettend gevoelen. De runderslagers kunnen niet dan met de grootste moeite en dan nog slechts tegen on gekend hoogo prijzen, zich van het noodige "dachtvee voorzien en wanneer hun dit voor alsnog wel lukt, is het nog steeds minder waardig vee, dat voor export naar Duitsch land niet in aanmerking komt. Door Duitscho agenten of althans door personen, die als zoodanig werkzaam zijn, wordt al het beschikbare vee, dat zij kunnen krijgen, opgekocht om te worden uitgevoerd. Men vindt het daar onbegrijpelijk, welke politiek door de Nederlandsche regeering gevoerd wordt ten opzichte van een bevol king, die door haar isolement totaal op eigen middelen is aangewezen. De ontevredenheid der arbeiders- en bur gerbevolking over deze praktijken, noemt dan ook gaandeweg toe. Bij de directie van de firma SollevelcT v. d. Meer en Van Hattum, te Rotterdam, is bericht ingekomen, dat het s.s. „Westerdijk" van deze firma, op reis van Rotterdam naar Baltimore, bij Ponta del Gada, op de Azo ren, de bemanning geland heeft van de ver ongelukte Russische schoener „Ekonom". Den 26en Maart heeft het stoomschip zijn reis voortgezet. Te Reuver (Limb.) zijn Maandag twee uit Duitscho krijgsgevangenschap ontvluchte Fransche officieren over de grens gekomen. De varkensslagers uit Eindhoven en omgoving hebben de regeeringsvarkens ge weigerd, wijl zij verplicht zouden zijn aan- teekening to houden van de namen hunner afnemers en de aan dezen verstrekte hoe veelheden. De gemeenteraad van Leeuwarden heeft besloten tot verlenging van den op morgen afloopenden toeslag op de loonen der gemeente-ambtenaren, tot 27 Sept. a.s. De loongrens is verhoogd tot f 1000 pei jaar. Do gezamenlijke kosten zullei f 11.112 bedragen. Aan de losse werklieden, ten getale van ongeveer 150, van de oacaofabriek der firma Bensdorp Co., te Bussum, is thans aangezegd, dat zij met ingang van Zater dag 1 April uit hun dienstbetrekking zijn ontslagen. Gisternacht is te Glanerbrug in het Aamsveen, de 33-;arige smokkelaar L. d# Jong door de grenswacht doodgeschoten. De Jong was gehuwd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1916 | | pagina 1