Nederland en de Oorlog.
"Woensdag 16 Pel>i*ixai*i.
A°. 1916.
<§eze <§ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Zon- en feestdagen, uitgegeven.
Officieels Kennisgeving.
UIT ONS UNO.
tf. 17170
LEIDSCl
PEIJS DER ADVERTENTIEN:
yin J6 regels ^1.05. Iedere regel meer /'0.17J. Kleine advertentiën
Ttü 30 woorden 40 Oente oontantj elk tiental woorden meer 10 Oente.
-ot,r het inoaeseeren wordt /'0.05 berekend. Bewijsnummer 6 Oente.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 1.30; per week. f 0.09.
Baiten Leiden en waar agenten gereetigd zijn per week. IJ, 0.10.
Franco per poet 1.05.
HINDERWET.
Burgomooater on Wethouders van Loidon;
Gezien het verzoek van do firma HASSELMAN
IT PANDER, om vorgurming tot uitbreiding van
o meubelfabriek in het perceel Oostorstraat
0. 1, Seofcio K no. 2023 en 2024, door hot bij-
-nwen van een maohinelokaal, waarin geplaatst
lien wordon 1 draaibank, 1 fraisbank, 1 boor-
-uk, 1 elijpmaohino en 1 deconféorzaag
Gelet op do nrtt. 6 cn 7 der Hinderwet;
Geven bij deze kennis aan het publiek, dat. gc-
oeind verzoek met do bijlagen op de Seoretarie.
"eser gemeente tor visio gelegd is;
r.lsmode dat op Woensdag, don Ion Maart
1. des namiddags to halftwee, op het Raadhuis,
ck-genheld zal worden gegeven om bezwaren
gen dit verzoek in te brengon, terwijl zij er
o nendaoht op vostigen, dat niet tot beroep ge-
ebtlgd zijn zij. die niet overeenkomstig art. 7
Hinderwet voor het gemeentebestuur of een
oer leden zijn versohenen, ten einde hun be
uren mondeling toe te lichten.
Burgemeester en Wothouders voornoemd.
N. O. DE GIJ8ELAAR,
Burgemoester.
VAN STRIJEN,
8eoretari«.
sidon, 16 Februari 1916.
LEIDEN, 16 FEBRUARI.
Del hoofdagent van politie C. A. Slie-
'ugs hoopt Maandag 21 Februari a.s. don
■g te herdenken, waarop hg vóór 25 jaar
jj de politie alhier in dienst trad.
Benoemd is met ingang van heden
1 kantoorknecht aan het Postkantoor al-
'er de brievenbesteller KV. A. M. Schrjj-
ers.
Voor het examen nubbige haxidwer-
zijn dn Oen Haag geslaagd de dames
C. Kouwonhoven en K. Oregmans, al-
hr.
Aan de Mion-Père-kerk vierde heden
en weleerw. heer Leusen, kapelaan, zijn
2'/2-jarig priesterfeest, waarbtj ran de Zijde
er parochianen groote belangstelling werd
toond en hem een zilveren servies werd
eschonken.
To halfüen droeg de jubilaris een H. Mis
n dankzegging op, waarbij de weleerw.
eeren Borsboom (ran Haarlem), Vink en
Jan Meeuwen, assisteerden.
Tiet koor zong o.m. zeer verdienstelijk
ie feestcantate ^,Friesterglorie".
De belangstelling was ook gedurende den
kg groot
Een gelijk feest vierden de weleerw. ka
pelaans Van Veen en Van Leeuwen, van de
St.-Petruskerk, aan de Langebrug, die de
feestmissen opdroegen te acht en te tien
iren in den morgen, en waarbij eveneens
veel belangstelling was, hetgeen bleek uit het
groot aantal geloovigen, dat het kerkge
bouw vulde.
Met ingang van 1 April a.s. is, op
zijn verzoek, eervol ontslag verleend aan
den heer C. Ritzema Czn., als conservator
bij het Rijksmuseum' voor Natuurlijke Histo
rie aan de Rijksuniversiteit alhier, met dank
betuiging voor de gedurende vele jaren in
die betrekking bewezen diensten.
Tot ab-ac-tis collegii van het Leielsch
Studentencorps is bij enkele candidaatstel-
BtelÜDg gekozen de heer 0. Sohreuder, van
Leeuwarden, candidaat «au het afgetreden
collegium.
Ter Secretarie dezer gemeente zijn
ingeleverd 665 aangiften voor plaatsing op
de kiezerslijst, waarvan 24, wegens betaal
de Ijijksbolasting in andere gemeenten; 270
buurkiezers; 309 loonkiezers; 13 Spaarbank-
kiezers en 49 examenkiezers, totaal 665.
Ter gelegenheid van het 70-jarig be
slaan van het Leesgezelschap „Tot Nut en
Genoegen", alhier, is een Gedonkschrilt uit
gegeven, waarin de geschiedenis er van is
beschreven. Het mooi uitgevoerde werkje
bevat ook eenige foto's.
^5-jarige Jubilea bij de H. IJ. S. SI.
Het was heden voor het personeel bjj de
™11. Spoor alhier een dag van jubilea.
Do heer G. Baggerman van Houweningé,
jjonirries eerste klasse by de H. IT. S. M.,
herdacht den dag, waarop hg 25 jaar gele-
°ea bjj do Maatschappij in dienst kwam.
Deze dag ging niet onopgemerkt voorhij. De
ÏJsfectour van het vervoor, de heer J. D.
Lj'crs, was overgekomen en bood den ju
bilaris namens de Maatschappij het gebrui
kelijke pakket aan met een diploma in lijst,
Jraarop de staat van dienst van den trouwen
ambtenaar stond vermeld.
Hij monde van het personeel werd den
jjc"r Van H. toegesproken, door zijn collega
"cn heer A. W. van den Heuvel, die hem
passend geschenk aanbood.
De heer Van Houweniagen, zeer erkente
nis voor de onderscheiding, namens deMaat-
Npij ontvangen, alsook voor de blijken
'an belangstelling, hem door zjjn mede-amb-
enaren en beambten aangeboden, dankto in
arte]rjke bewoordingen.
A n--,eel'lc Herdacht de hoofdconducteur
0rl- a' 25-jarige dienstbetrekking.
3311 hem werd een enveloppe door den
aangeboden, vergezeld van een
erib btrwill het personeel ook hier niet
erwege bleef. De hoofdconducteur, de
nam ®oe' wenaohte den jubilaris
en h.wiZfn kameraden geluk met dezen dag
troffen a m 6011 Passenc' cadeau aan. Ge-
ra door al deze bewijzen van waardee
ring en kameraadschap, dankte ook deze ju
bilaris in harteljjke bewoordingen allen, die
daartoe hadden medegewerkt
De Invloed der Belgische op de
fKederlnndsche Bouwkunst.
Voor eon niet talrijk, doch zeer aandach
tig publiek, hield dr. Jan Kalf gisteren in het
Leidsc-he Volkshuis zijn aangekon ligde voor
dracht bij lichtbeelden, over „De invloed
der Belgische op de Nederlandsche Bouw
kunst."
Spreker voerde Zijn gehoor in verbeel
ding 9 h 8 eeuwen terug, toen België nog
ge6n eigen architectuur kende, doch zich
langzamerhand een bouwkunst ontwikkelde,
welke zich vooral in burgerlijke gebouwen
openbaarde. Zoo zien wij in de 13de en 14de
eeuw bouwwerken verrijzen, die later blijk
baar een voorbeeld geweest zjjn voor vele
gebouwen in Zeeland. Ook even noordelijker
deed die invloed zich gelden en zoo wekt 'bijv.
de toren van Delft duidelijk een herinnering
op aan de Bruggensche architectuur. De
öörzaak van dit verschijnsel is niet ver te
zoeken; het feit, dat Holland geen bergsteen
oplevert en deze bouwstof dus moest Toetrok
ken uit Zuid-Nederland, waar men hot be-
noodigde kant en klaar afleverde, was aan
leiding, dat men ook met de bouwmeesters
van deze gewesten in contact kwam en
zoo verwondert het ons niet, dat het be
roemde stadhuis te Middelburg, het raad
huis te Veere, eu vele andere groots ge
bouwen uit de 16e en 17e eeuw, geheel den
stempel der Zuid-Nederlandsche bouwkunst
dragen.
Een kenmerk van de Middeleeuwscbe
bouworde was wel de horizontale lijn, die
men overal in terugvindt; later openbaart
zich meer een streven om de verticale ljj-
nen te doen uitkomen, terwijl men rijke
lijk mét beeldhouwwerk versieren ging en
200 heeft men in dezen stijl in het raadhuis
te Leuven wel het hoogste bereikt Dat
men wel eens in overlading verviel, daarvan
leveren verschillende raadhuizen en kerk
gebouwen het bewijs; er openbaart zich een
neiging tot aanbrengen van veel lof- en maas
werk, waardoor de indruk van degelijkheid
wel eens wordt ingeboet; overigens weet men
door mooi teliefwerk vaak een aardig Spel
van lioht en donker te bereiken. Het was
vooral 't geslacht Keldermans, dat den roem
der Belgische architectuur hoog hield. Door
tal van fraaie platen lichtte spreker zjjn
voordracht toe en zoo zagen wij o.m. hoe
hier ook te Leiden de Hooglandsche Kerk
en het Raadhuis in afwijking van den echt
Hollandschen stijl gebouwd zijn.
Het is de Belgische kunst die ons.land
om zjjn sehoone bouwwerken beroemd heeft
gemaakt; langs fle Zuiderzee vindt men er
nog overal de sporen van en zelfs Heidelberg
is voor een deel in Hollandschen gtjj] ge
bouwd.
In de 19de eeuw komt er oen kentering;
vooral merkbaar na de politieke scheiding
van Nederland en België. Dr. Cuypers, de
eerste bouwmeester van zjn tijd, deed, nadat
hjj aan de Antwerpsche academie had ge
studeerd, al het geleerde aan kant en volg
de een geheel oorspronkeljjken stjl. Thans
zjjn het Berlage, Kromhout en anderen, die
de Nederlandsche bouwkunst in een geheel
andere richting stuwen en bet laat zich
aanzien, dat als straks het verwoeste Bel
gië zal worden opgebouwd, deze hernieuwing
den stempel zal dragen van onze moderne
architectuur, dank zij den velen hier ver-
toevenden Belgen, die onder den indruk
zjn gekomen van de Sehoone Scheppingen
dezer levende meesters.
Karaktertrekken der Xorndjn's.
Op uitnoodiging Van Se Vereeniging van
Studenten voor Wetenschappelijke leringen
hield gisteravond dr. N- Adriani, van DO
Biidt, bj Utrecht, een voordracht over
Karaktertrekken der Toradja'g.
Spr., die 23 jaar onder dezen volksstam
in Midden-Celebes heeft verkeerd, deelde
(mede, dat drie factoren invloed op het
karakter der Toradja's hebban uitgeoefend:
de communistische levenswjze, de slave-raj}
en de godsdienst. De eerstgenoemde factor
is de machtigste, Üe tweede werkt niet Overal
g'eljk, de godsdienst is een reflex van het
volkskarakter, maar tevens de gïoote con
servatieve kracht, die het volk aan zjn ver
leden bindt. Spr. ging uitvoerig dezen
drieërlei invloed na en verklaarde daaruit
het karakter vau het volk, zooals hj het
leerde kennen.
De nieuwere toestand, Üie het Toradja-
volk thans is ingetreden, heeft de 'drie
factoren; familieverband, slavernij en gods
dienst sterk aangerand. De hoofden zjjn be
stuurders geworden, de stammen zjn ver-
eenigd onder één districtshoofd, de slavernj
is afgeschaft en de godsdienst heeft zware
dagen moeten ljjden door het afschaffen
van het koppensnellen, de doodenfeesten en
de godsoordeelen. Toch hobben de genoemde
factoren nog lang niet hun invloed verloren
en het zal, volgens spr., hoogst noodig
bijken door ben, die bot Toradja-volk in
waarheid willen vooruitbrengen.
Spr. werd door don voorzitter bedankt
voor zjjn leerzaam betoog.
„Cosmisch Christendom".
Gistermiddag hield mr. dr. A. R. van
de Laar, uit Gendringea, in het Kleiu-Audi-
toriurn de eerste van het drietal sociale
lezingen, waartoe hj uitgenoodigj is door
de Vereeniging voor Etlnsch-Godsdieastige
Vraagstukken en de Vereeniging voor studie
vau het Socialisme.
Het Cosmisch Christendom gaat uit van
het feit der Bchepping. De mensch staat
tegenover het geschapene en heeft te vra-
gen; Wat is het doel der schepping? Het
antwoord luidtde verheerlijking Gods.
Maar overal treft u in de wereld: verwor
ding, verbreking in de dierenwereld, in
de maatschappij, ia den mensch zelf.
Door de val van den mensch voor
ons een mysterie ontstond de verwor
ding. Maar in het Christendom is de ver
lossing gegeven de Cosmische verlossing.
Achtereenvolgens ging spr. verschillende
levensterreinen na. Overal constateerde hj
da disharmonie, de schrille tegenstelling ia
bezitsverhouding. Aan den eenen kant eenige
zeer r jljfu, aan den anderen kant de duizen
den, levend in voortdurend tekort. En het
Christendom komt met zijn eisch van har
monie. In het sociale leven zien wj de ver-
houding van arbeiders en ondernemers steeds
meer vjjandig worden.
De Staat heeft geen ander doe! dan God
te verheerljken. Daarom moet op de scholen
de vrjheid bestaan om God te belijden.
Het Cosmisch Christendom stelt zjn
Oischen, ook voor de inrichting van het
onderwjs, dat nu op lagere ea middelbare
scholen te zeer overladen is. Tot schade
van het kindergemoed.
Hoe staat het Christendom tegenover de
kunst? Meestal veroordeelt het 't tooneel:
nmr da bioscoop, die met elk aesthetisch
gevoel in sfcrjd is, wordt tosgelaten. Het
Cosmisch Christendom -wil het sehoone, op
dat het zj ter verheerlijking Gods.
Het Christendom wil niet negatief zijn,
het Cosmisch Christendom grjpt breeder en
dieper; het is positief.
De leefwjze vau 'den mensch, de huis
inrichting, de kieeding het Cosmische
Christendom wil ia dit alles de harmonie,
die God verheerljkt. Maar in hst gejaagde
stadsleven, in de onaesthetische inrichtingen,
in gansch het moderne leven, speurt men
verwording. Verwording, die ten slotte zsde-
ljke en geestelijke schade is. Immers, wat
anders is de arbeid, die door zjn eento
nigheid een vervloeking is voor de arbei
ders, de ongelijke bezitsverhoudingen voor
de menschheid, het intellectualisme van het
Onderwjs voor de kinderziel?
De toekomst van het Christendom hangt
hiervan af, of het Cosmisch durft te zijn
of niet.
Wie ziet men in de kerken? Niet de mach
tige groep der intellectueelen, en de ar
beiders, men vindt ze niet meer in de kerk.
Wj Snebben met het Christendom afgedaan,
omdat het niet was, wat het is. Christen
dom is spanning. Het Neo-Calvinisme had
hier geen oog voor. Danrbj is het vóér
alles een kwestie van het aantal, van de
maoht.
Met een woord van dank s'oot de voor
zitter, de heer H- F. van Meer, 'de ver
gadering, die zeer druk was bezocht
De volgende week, 22 Febr., hoopt mr.
dr. v. d. Laar te spreken over Maatschapp j-
örganisatie.
UIT ONZE 8TAD.
Huisvestingscomité*
Gisteren kwamen hier, onder geleide»,
twee Nederlandsche weesmeir-jes aan uit
'Essen, die bij particulieren voor altijd ge
plaatst worden. Er is voor deze kinderen
reeds plaatsing gevonden.
De grenscommissarïfl Beund>err te Ensche
dé, heeft aan het Comité opneming verzocht
van een 10-tal Ned. kindertjes uit Duitsch
land, die heden alhier verwacht worden en
tot na den oorlog bij particulieren zullen
worden ondergebracht.
Het aantal -Ned. kinderen uit Duitsch-
land onde«r bescherming van het Huisves
tingscomité bedraagt reeds-meer dan 1000.
Er ite hulp van Amerika ingeroepen.
Over den economischen toestand in
Duitschland wordt van alleszins bevoegde
zijde medegedeeld, dat deze in Rijnland
ontzettend kritiek is. In de industriestreken
dreigt een formeele hongersnood. Gezin
nen, waarin 6 Mark per dag inkomt', ver
klaren, er niet' meer mede te kunnen ko
men en geven, zoo zij Hollander zijn, er do
voorkeur aan do wijk naar ons vaderland
te nemen. Do stroom houdt daar ook steeds
aan en men verwacht een algeheelen uit
tocht.
Een flescKjë olie kost 5 M, De aardap
pelen raken op, vet, spek, boter enz. zijn
zoo goed als niet to krijgen. Hoeft een win
kel van deze artikelen iets ingeslagen, dan
worüb hij bestormd. Eieren kosten 30 pf. het
koppel. En het brood is ni'ët to 'eten. De
toestand wordt afschuwelij1-
Een Daar te-Commissie..
Door den Leidschen Bestuurdersbond is,
in samenwerking1 met de afd. Leiden der
S. D. A. P., gevormd de „Duurtecommissie
nib de Leidsche Arbeidersbeweging".
Deze commissie heeft reeds brieven ver
zonden aan de Gezondheidscommissie en aan
de Levensmiddelencommissie alhier.
Ykar van de dringende verzoeken, welke
van de'zijde der arbeidersorganisaties in
zake prijsverlaging der verschillende lerens-
benoodigdheden, aan den .Gemeenteraad ver
zonden, te weinig nota wordt genomen, om
daarvan voldoende succes te verwachten,
en van de .Gezondheidscommissie mag wor
den aangenomen, dat zg een open. oog heb
ben zal voor wat de instandhouding der
Volksgezondheid aanbelangt» meent de
Duurte-commissie goed te doen zich tot die
Commissie t9 wenden om medewerking.
De Levensmiddelen-commissie heeft, naar
haar meening, reeds geruimen tijd geleden
een grooten voorraad aardappelen opgekocht,
welke, ingekuild, ter beschikking wordt ge
houden om, zoo noodig to Leiden aan de
markt te worden gebracht, ten einde de
prijzen op peil te houden.
De Duurte-commissie meent, dat op dit
öogenblik de tijd is aangebroken, om deze
aardappelen aan de Leidsche arbeidersbe
volking tegen den laagst mogelijken prijs
te gaan verkoopen, hoogstens 18 ets. pier 5
kop, voor hen, wier inkomen blrjfc beneden
f 1200 per jaar.
Interuationale socialistisclie
conferentie.
Het „Bcrner Tagebl." meldt, dat er dezer
dagen te Bern weer een bespreking heeft
plaats gehad van de organisaties, welke zijn
aangesloten bij de internationale socialisti
sche commissie, benoemd door de confe
rentie Van Zdmmerwald. .De beraadslagingen
hebben vier dagen geduurd.
Er werd besloten tegen het begin van
April in 'Nederland een tweeoe internatio
nale socialistische conferentie ,to beleggen,
die het werk van de conference ran ïïm-
merwald zal hebben voort te zetten.
Onderwerpen van behandeling .zullen ver
moedelijk zijn: strijd voor beëindiging van
den oorlog, het standpunt dat de arbeiders
ten opzichte van den vrede hebben ia te
nemen, en de kwestie van het instellen van
een internationaal socialistisch bureau in
Den Ilaag.
Soldaten bij godsdienstoefeningen.
Br} do behandeling, van de begrooting
Van oorlog, einde December van het vorige
jaar, heeft in de Tweede Kamer prof. Eerd-
mans, naar aanleiding van een artikel in de
,/&-Hertogenbossche Crt." aan den minis
ter van oorlog gevraagd, of het juist was,
dat ter Opluistering van plechtigheden in
enkele R.-K. kerken militairen hun wapenen
hadden gebruikt.
In het voorloopig verslag van de Tweede
Kamer kwam échter niet van prof. E:-rd-
mans eenzelfde opmerking voor.
De minister van oorlog verklaarde in
■antwoord hierop, dat hem er toen niets van
bekend was.
Naar de „N. R. Ct" thans verneemt,
heeft de minister van oorlog naar aanlei
ding hiervan bepaald, dat militairen hun
wapenen alléén maar mogen bejagen in mi
litairen dienst-.
Koii. Nat. !§teancoiuité 1914.
Blgkens de 77ste Ijjst is van 31 Januari
tot 5 dezer voor het Kon. Nat Steuncomité
ontvangen een bedrag van f3,193.88, ma
kende met het totaal bearag der vorige
lijsten 'n totaal-generaal van f 3,591,684.13.
„Toekonigf-fraaiigbedcn.
Onder bovenstaand opschrift schrijft het
„Hbld." het volgende:
„Wij noemen het met vreemd geld ge
steunde wij bedoelen de opbrengst deT
advertentdën, die machtige Duitsche firma's
niet- om der wille van de publiciteit in het
blad plaatsen tot verdediging van een
vreemd opgericht blad „De Toekomst"
zoo zelden mogelijk. Het is dan ook slechts
op dringend verzoek van een. onzer lezers
dat wij de aandacht vestigen op het fedt,
dat de medewerkers aan dat blad hun taak
zoo Dnitcoh-dhauvinistiscli opvatten, d:a/t
een hunner naar aanleiding van do torpe
deering van do Nederlandsche Artemis"
door Duitsche torpedobooten oen aanval
doet op... de Nederlandsche zeelieden,
wier leven bedreigd is geweest, hoopt,
„dat zonder verwijl strenge maatregelen
genomen worden, niet alleen tegen den be
trokken gezagvoerder, maar eventueel ook
tegen de reeders."
Het is zoo, dat moet slechts gebeuren als
„bewaarheid" wordt wat de schrijver ala
waarschijnlijk aanneemt, en de „mogelijk
heid" wordt, cikend, dat bij ernstig onder
zoek zal blijken, dat niet de Nederlanders
schuld hebben. Wij zullen om eiken schijn
van onvolledig en partijdig resumeeren
te vermijden de eenige regels waarin „trots
allen schijn" de mogelijkheid van schuld
bij de Duitsche torpedeerders wordt aan
genomen, letterlijk weergeven
„Gaarne de mogelijkhedd erkennende^
dat een ernstig onderzoek kan uitwijzen^
■dab den kapitein, van het Nederlandsche'
vaartuig geen blaam treft, meendn wij toch'
geen oogenblik te mogen, aarzelen te ver<
klaren, dat een aandachtige lezing van het
relaas zijner directie voorloopig den zeer
eterken indruk wekt ja, de bepaalde
meening heeft doen ontstaandat niet dë
commandant van db Duitsche torpedoboo
ten doch de kapitein, van de Artemis'*
voor het gebeurde verantwoordelijk is."
En anderhalve pagina van de meest»
vreemdsoortigo redoneering moeten duide
lijk maken, dat die „mogelijkheid" tocb
maar heel klein is en dat zijn veronderstel
lingen wel „bewaarclheid" zullen worden.
De schrijver van dit fraais heet Yalter.
Nu wij het toch over dit hitsblad hebben,
nog een enkel voorbeeld van de wijze,
waarop in dat blad op Entente-mogondhe-
den gescholden wordt:
„Waaroan stelt sdhr. (prof. Steinmetz)"
het corrupte, uitgefceèrde, roze Frankrijk
in „gevaarlildheid" op één lijn met het nog
gezonde, lenige en hongerige Britsohë
roofdier."
Yan de schapbreuk van de „L. 19" wordt?
„prima facie" natuurlijk als de meest
waarschijnlijke oorzaak aangenomen, dat
de Nederlandsche soldaten op een in nood
verkeerend luchtschip, dat landen wilde,
hebben geschoten. „Yerbrouwen" wordt/
uitgesproken, dat een onderzoek zal uit
wijzen, dat in Nederland niemand blaaiö
treft, maar dan staat er onder meer
„Intussdhen moet, met het oog op dë
omstandigheid, dat het schip bij Ameland
zeer laag vloog en dus wel kon, moest,
verondersteld worden dn nood te zijn.
in Ehiitschla.nd 't vermoeden bestaan, dajf
in Holland eehe fout is gemaakt, die indi
rect a;an een twintig of dertig van onzë
stamverwant het leven zou li ebben' gekost."
Het is een vies bedrijf."
«-
Einde dezer maand zalhet Neder1-1
landsch comité voor phïlanthropischën steun
aan Polen voor de derde maal een waggon"
met kleeren naar Krskau zenden.
Na de relletjes in Ii9t woonwagen
kamp op Plein XIII to Bergen-op-Zoom,
die aan den rijksveldwachter Yan der Pol
het leven kostten, zjjn de voornaamste bel
hamels met hun woonwagens uit het kampl
verwijderd en naar elders geëxpedieerd. Ver--
der ziet men vandaar ia do laatste dagen'
telkens een enkelen wagen vertrekken, en"
liet gerucht gaat, dat tegen het voorjaar
het geheele kamp opgeruimd en het ter
rein weer voor militaire doeleinden in orde
gebracht -worden zal.
De ingetrokken ziiverbona kunnen tol
31 December aanstaande tegen wettig
taalmiddel te Amsterdam ingewisseld worden-
vry- Hoe vernuftig en vermetel sommigen
zich toonejj, als brieven over de Duitsche
gjrensl moeten wordtèn gesmokkeld, blijkt
uit het volgende:
Onlangs reifede een HoILandsche verpleeg
ster uit Duitschland naar Nederland terug,
Zij maakte in den trein kennis met een an
dere verpleegster, dio zeide bij het Duit
sche Roode Kruis werkzaam te zijn geweest.
Zij had echter bij het hospitaalwem een
ongeluk gekregen en een arm gebroken.
Dezo arm was dan ook volgens de regelen
oer kunst in een gipsverband gelegu. Aan
het Duftrche grenstation gekomen, ver
langde de stations-wacht, dat het gipsver
band zou worden losgeknipt. De Holland-
sche verpleegster nam het op voor haar
collega en wees met grooten nadruk op het
greote gevaar, waaraan deze door net weg
nemen van het verband zou blootstaan. De
stationswacht waarschijnlijk gewaarschuwd,
bleef onverbiddelijk en terecht. Want toen
het gipsverband was losgeknipt, kwamen
daaronder ongeveer 80 brieven te voor
schijn De arm was een echt gezonde arm,
maar ook do dame bleek heelemaal geen
vcrpleegrter te zijn
Maandagavond werd te Zwolle door
verscheidene personen een luchtschip waar
genomen, gaande in O -W.-richtJng.
Té Wint?rswijk zijn weer twee FnöP
sclië krijgsgevangenen over de grens ge-'
komen.
To Groningen zijn gisteren aangeko
men drie uit Duitschland ontvluchte Rus-
sischo krijgsgevangenen op hun weg naar
den RusMschen consul te Rotterdam. Zij
waren met zijn achten ontvlucht, doch vijf
hunner werden door een Duitsche patrouil
le doodgeschoten of verdronken bij het
overzwemmen van een kanaa-l.
Maandagnacht werd te Enschedé eetf
deserteur uit Gronau (Duitschland) aange
houden. Hij was in het Duitsche leger ge
wond en moest, als zijnde hersteld, weer
naar het front terug.
In de stationswachtkamer werd voor. hem
gecollecteerd voor een kaartje naar Heer
len, waar hij werk wHde zoeken in dé
mijnen.
