Uit de Omstreken.
410e Staatsloterij.
Rechtzaken.
Ingezonden.
SPORT.
Tweede Kamer.
U A T Eng1, fant. Hoeden f 2.50, f 3.50,
II. n. I. ƒ4 en yr 5 Onovertreffelijk voor
den prijs. Nieuwe Rijn 46. H. A. TIMMER
MAN, Hofi.
AGENDA VAN DE WEEK.
Vrijdag
Leidsche Schouwburg"„Contanten
'3 avonds 8 uur.
Leidscho Volkshuis Lichtbeelden-Avond
voor oud en jong. .TJ/fc uur.
„Amicitia", BreestraatLezing nfd. Leiden
Ned. Ver. Schoonheid in Opvoeding. Spr.
Mej. M. S. v. d. Willigen. 8 uur.
Zaterdag!
Graanbeurs. Uitvoering. Leidsche Gym
nastiek en Sohermvereeniging „Excelsiori'
9 uur.
Café JanSen, Mandemakerssteég. Concert'.
Zondag:
Leidsche Schouwburg„De Generale repe
titie van een kostbaar leven". S uur.
Zomerzorg: Voordrachtavond van do Ree-
derijkerskamer „Vondel."
Café Jansen, "Mandemakerssieeg. "Concert.
Dagelijks:
Bioscopo Variété-Théater, Stationsweg 19,
7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 nur).
Thalia Bioscoop en Variété-Théater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen
8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
werkers kan dïe handelaar echter niet ge
regeld kolen aan het postkantoor bezorgen,
zoodat gistermorgen bij gebrek aan brand
stol een Nova-Zembla-etemming op liet
postkantoor heersohto en do dames en kee-
ron met blauwe lianu-en en oit-o neuzen hun
dagtaak moesten vervullen.
Togen elf uron, ^wam do redding, door
dat do machinist van het kantoor met eigen
personeel de voorraden had afgehaald, kn
tegen den middag werd de temperatuur
weer zomerscii.
Mon meldt uit H e n u v i k-I d o-
'Ambacht, d.d. 10 Februari1:
Heden is Gijsbert Verboom, onderbaas
aan do steenfabriek Jong en Burger, van
oen baggerar.k in cdo rietbaan gevallen en
verdronken. Do ongelukkige laat een vrouw
cn vijf kinderen na. Het lijk is nog niet
opgehaald.
Gistermorgen is do 4 1-jari-
go bootwerker J. A. V. B, te Rotterdam,
bij zijn werkzaamheden in een der loodsen
van de Holland-Amerika-lijn van een Lang
stelling ter hoogt-o van 7 meter gevallen.
Do( macj cS,o een schedjalbreuk bekwam,
was op slag dood.
Politiek gesprek.
„Wat is het verschil tussehen een Philips-
lamp en do Eerste Kamer?"
„Een Philips-lamp is .half-watt en de
Eerste Kamer verbeeldt zich heel wat!7
G,Volk.")
ALPHEN.
Zooals wg reeds in 't kort vermeldden,
heeft de Chr. Jongel.-Ver. „Onderzoekt de
Schriften", alhier, haar 25-jarig bestaan
herdacht.
Haar gedachtenisfeest vierde zij in het
midden der Gemeente in de Ned.-Herv. Kerk,
waarin zeer velen waren bijeengekomen om
dit heuglijk feit met haar te herdenken.
Als sprekers had zij uitgenoodigd de op
richters der Vereeniging, n.l. de vroegere
leeraar dominee Kalkman, eml-pred. te
Woerden, en de heer Van Veen, te Amster
dam, de eerste voorzitter der Vereeniging,
terwijl ook de heer Plooy als al gem. sec-r.
van het Ned. Jongel.-Verbond het woord
tot haar richtte.
Ds. Veldhoen leidde de bijeenkomst ia
met een kort welkomstwoord'. In zijn rede
beschouwde ds. Kalkman do Vereeniging
als zijn zoon. .Op echt vaderlijke en min
zame wijze sprak hij do leden toe en ver
maande en waarschuwde hij hen naar aanlei
ding van Gods Woord, hen wijzende op de
woorden van Jesaja „De jongelingen zul
len gewisselijk vallen, maar die den Heere
verwachten, zullen de kracht vernieuwen."
Den hec-r Van Veen was het eveneens een
groot genot een woord tot de Vereeniging
te mogen richten; hij vermaande haan trouw
te zijn in haar arbeid. De gelukwenschen
van het Ned. Jong.-Verbond werden over
gebracht door den heer Plooy, die er den
wensch bijvoegde, dat do Vereeniging haar
arbeid met rijko vruchten mocht bekroond
zien. Aan het slot dankte ds. Veldhoen uit
naam der Vereeniging allen hartelijk voor
do waardeerende woorden en gelukwenschen,
haar toegesproken, inzonderheid ds. Kalk
man als oprichter der Vereeniging voor de
hartelijke toegenegenheid, die uit zijn woor
den sprak. Hij weuschte hem toe, dat, waar
hij zijn arbeid had moeten neerleggen, Gods
woord aan hem mocht bewaarheid worden,
dat het „ten tijde des avonds licht zal we
zen."
Met dankgebed werd nu de „aangename
bijeenkomst gesloten, terwijl do volgende
week in meer beperkten kring het feit
feestelijk zal herdacht worden.
AARLANDERVEEN.
Aan G. van Aken, klokluider alhier,
is een jaarbjksch pensioen toegekend
van f 35.
AALSMEER.
Do collecte voor den Watersnood heeft
in deze gemeente opgebracht f 3607.45.;,
welke som aan het watersnoodcomitév zai
worden afgedragen.
BODEGRAVEN.
Do heer W. C. van de Volkere trad
in het Niitedepartem&nt, alhier, als spre
ker op met het. onderwerp „Demonstra
ties met rlccéb&Tê Jurht." Nadat de spro
ker het een en ander had medegedeeld ove.r
het maken van gassen tot vloeistoffen,
ging hij over tot demonstreeren. Met de
grootste aandacht volgde het publiek alles,
wat de heer Van de Volkere liet zien en
wat hij daarbij vertelde. De hoor Van de
Volkcro is iemand, die steeds boeit met zijn
belangrijke onderwerpen op natuurkundig
gebied. Zijn proeven zijn altijd hoogst in
teressant en mislukken nooit. De Voorzit
ter was dan ook zeker de tolk van al de
aanwezigen, toen hij aan het einde der Le
zing den wensch uitsprak, den heer Van
de Volkere neg meermalen in het Nutsde-
partement te zien optreden.
De hoer D. C. Doornik, alhier, komt
voor op een voordracht voor onderwijzer
aan een der openbare scholen te Amster
dam.
NOORD W1JK-AAN-ZEE.
Gisteravond hield de vereeniging „Ons
Huis", onder leiding van den voorzitter,
Jhr. W. C. van Paiiliuys, haar jaarvergade
ring. Behalve het bestuur waren slechts een
2-tal leden aanwezig.
Do notulen en het jaarverslag van den
secretaris-penningmeester, den heeï W. H.
Sweers, werden goedgekeurd.
Do cursus der Visscherijschool 1914/15 was
aangevangen met 35 leerlingen, wolk getal
allengs verminderde.
De balans en winst( 'en verliesrekening
sloot met een winstsaldo van f 797.44j.
De hoeren L. Zijp en Jï. W. Doorneveld
brachten bij monde van laatstgenoemde
gunstig rapport uit, doch vond spreker zich
teleurgesteld, wijl liet den schijn had alsof
hij tot „permanent kasnaziener" was aan
gewezen.
Do voorzitter meende echter, dat dit juist
een goed overzicht ten goede kwam.
De heer W. van Beelen werd met bijna
algem. stemmen als bestuurslid herkozen.
Bij de rondvraag gaf de heer H. W. Door
neveld hot bestuur in overweging een boekje
samen te stellen, waarin do wordingsge
schiedenis cn de levensloop der Vereeniging
worden omschreven, en dit boekje te illus-
treeren met gezichten van het „Ouder' en
tegenwoordige „Ons Huis". Onzo bekende
oudheidkundige en geschieclvorscher, de
heer J. Kloos, zelf bestuurslid der Ver
eeniging zal zich zeker ook aan dezen ar
beid, die in het belang cler Vereeniging zal
blijken te zijn, niet onttrekken.
Do voorzitter beloofde dit voorstel, dat
ook hem sympathiek was, in de bestuurs
vergadering ter sprako te brengen.
OEGSTGEEST.
In Irene" gaf dr. Van Staveren, van
Rotterdam, een libhtbeeldcnavond. Spr. be
handelde» China, en meer in t bijzonder d©
levenswijze van en de Zending onder do
Chinoezen. Het „üttekon", genoemd naar
dr. Otte, die veel onder dit volk gewerkt
heeft, zong op zeer vcrdiensfcelijko wijzo
een aantal toepasselijke liederen.
Zeer zeker ten gerieve van het wande
lend en rijdend publiek heeft het Dage-
lijksch Bestuur ónzer gemeente een goed
werk ter hand genomen n.l. het verwijderen
van de dikke laag modder, cue den Lei'd-
schen Straatweg bijna onbegaanbaar maak
te, veroorzaakt door het vervoer van bouw
materialen voor co Zendingsschool en ande
re gebouwen, en daarbij gevoegd de vele
regens, waaraan dit jaargetijde zoo bijzon
der rijk is.
"Aan den heer G. J. Heisterbofg, oud-
gemeenteveldwachter alhier, is bij Kon. be
sluit toegekend een jaarlrjksch pensioen van
f526.
RIJNSBURG.
Do heer J. Weiland, onderwijzer al
hier, is als zoouanig beJnoemd to Nieuwe-?
Tongo (Over-flakkee).
TER-AAR.
Aan mej. de wed. G. C. Weeren, geb.
M. A. Lamp, wier echtgenoot onderwijzer
was bij het herhalingsondenvijs alhier, is een
jaarlrksch pensioen van f40 toegekend.
VOORSCHOTEN.
Den 19den Febr. a.s. zal het vijftig
jaar geleden zijn, dat de heer A. van Santen
in dienst trad bij do firma J. M. van Kempen,
en Zn., alhier. 1
WASSENAAR.
De zaal van heb café Lempers was gis
teravond wederom eivol, toen de Hodland-
eche Tooneelvereenigin-g van Amsterdam
voor de derde maal optrad. Volgens de
aankondiging werd het fcooneelspel
„Zwarte Griet" op algemeen verlangen op
gevoerd. Waar dit algemeen verlangen £at,
zullen wij maar niet uitvissohen. Wij ge-
looven, dat het stuk hier wel gc-heel on
bekend was. Maar de kennismaking is den
aanwezigen blijkbaar medegevallen. Door
allen wordt het spel van bovengenoemde
Vereeniging ten zeerste geroemd. Nav elk
bedrijf viel den tooneelisten een luid ap
plaus ten deel. Van ieder persoon iets to
zeggen zou te ver voeren en het zou ten
slotte van ieder hetzelfde zijn. Ieder was
uitstekend in zijn rol. Zwarte Grieb en.
Tante Catrien waren eenig. Noorman en
zijn dochter speelden zeer goed, maar ook
de tuinmansjongen, do kippendief, de be
stolene en niet het minst do zoon van
Zwarte Griet.
Onder het ve© van den landbouwer
H. B. aan den Middelweg heeft zich mond
en klauwzeer vertoond.
WARMOND.
Vanwege de „Harmonie van Warmond 1
werd gisteravond voor een vólle zaal een
uitvoering gegeven, waarbij het muziekge-
cleelte Van het programma werd gegeven
door het Leidsch Mandoline-Ensemble „l'Es-
tudiantina", en waarbij de jongojuffrouw R.
Gaykema welwillend medewerkte. De uit
voering van de muzieknummers gaf veel te
genieten; waarbij de keurig gezongen liedjes
door mej. Gaykema medé een zeer genot
volle afwisseling gaven.
De zangeres kreeg bloemen, en den man-
dolinie-spelers werden linten in de War-
mondsche kleuren vereerd.
De tooneelafd. van de „Harmonie van
Warmond" trad op met een klucht in één
bedrijf, welko veel bijval vond, ovenals een
vijftal aardige voordrachten.
Na afloop werd nog eenigen tijd, onder
pianomuziek van clcn heer Jac. Hoogervorst
van Oegstgeest, bijeen gebleven, om aan den
avond ecu gezellig slot te geven.
WOUBRUGGE.
De vereeniging „Volksonderwijs", al
hier, hield gisteravond vin do zaal Gulden
mond haar jaarvergadering. Een dubbel
kwartet uit Alphen zong een vijftal Eederen
op verdienstelijke wijze. Daarna Hielcl het
hoofd der openbare school, de heer H. J.
Drenthen, een lezing, waarin hij aanspoor
de tot een andere behandeling der geschie
denis op de scholen. Vooral deed spreker
uitkomen, dat het gruwelijke van don oor
log meer naar voren moet worden gebracht,
ten einde bij do jeugd afgrijzen op to wek
ken tegen dit menscn-onteerend bedrijf.
De heer Tolk, uit Alphen, hield een voor
dracht van komischen aard.
Na de pauze gaf eon gezelschap uit
Alphen een blijspelletje ten beste*
i f KERKELIJKE BERICHTEN,
K a t w ij k aan don R ij n Ntecf.-Herv.
Gem. Zondagavond te zes uren, de heer P.
B. Muller, te Kaag.
Voorhout. Ned.-Herv*. 'Gent Zondagn
amiddag te halftwce, ds. Rutgers, van Kat-
wijk-aan-Zee.
Woubrugg'e*. Ned Protestantenbond.
Zondagavond te zeven pren, ds. L'. B, Hout-
gast, van Nieuwkoop.
Zwammerdam. Rem. Kerk. Zondag1-
morgen te tien uren, div P> Heering, van
Den Haag. i
BURGERLIJKE STAND - OMSTREKEN.
ALEJ3MADB. BevalJIom O. Bodowijk gob.
Van dor Zwot, D. M, J. Hui?sloot gob. Van
aer Valk, Z, 0. H. Zoetemelk gob. Maarsohalk,
Z. P. Tb. Koek gob. Straathof, D.
Ovorlodom Job. 0. van der Star, 4 m.,
V. do Ben, jm. 23 I, Antonius Th. Volwator, 2 j.;
SASSKNHEIM. Qoboren» Janna, D. van G.
v, d. Heiden en G. Snijders. Abraham, 2. van
W. H. Verbeek en 0. J. Begeer.
Overledon: Cornelia Soholten, &5 j.t wed<
von J. v. Boljten. 0. J. Oharbon, 67 J.
.VIJFDE KLASSE.
Trekking van 11 Februari 1916.
No. 15699 premie van f3000.
No. 15361 f400.
Nos. 5S00. 13S12 ieder f200, V
Nos. 6066. 12409, 15039, 20857 ieder
f 100,
Prijzen van f 70.
49 1448 8435 4552 4734 6646 6937 9638
9655 10105 10581 12834 13038 13274 14881
15331 15428 15893 16669 17304 18099 18373
18667 19824
Nieten.
174 268 '802 1250 1882 2161 2143 3787
3870 3897 3949 4251 4374 6138 5522 DC04
6858 6024 6504 6973 6988 7389 7556 7690
7726 8201 8866 9493 9753 103G7 10437 10606
10909 11465 11542 11597 11689 11879 11994
12377 12584 13079 13108 13337 13623 14478
14500 15038 15351 15604 15753 16393 16536
16735 17183 1.7279 17939 18530 19296 19G71
6o Klasse 16o Lijsti 1504 elz, 8564;
3935 in.z. 3932.
HAARLEMSCHE RECHTBANK.
Een gevaarlijke Inbreker.
Een .nog jonge man, G. K. genaamd, was
bij den veehouder K., te Edam, werkzaam
goweest en wegens oneerlijkheid ontslagen.
Op 30 October 1.1. was hij d©3 middags
aan de woDing gekomen, terwijl de man
dit wist hij afwezig was en verschool zich-
in een bedstede in de keuken. Hij vond er
een trommeltje met bankpapier en begaf er
zich mede naar de voorkamer, om aen buit
nader te onderzoekendoch daar werd liij
door de vrouw des huizes overvallen. Plot
seling vloog do inbreker op haar af, greep
haar bij ere keel, wierp haar op den grond
en zette een knie op haar borst, zoodat de
vrouw het ergste vreesde, toen de man haar
losliet en de vlucht nam naar den hooi
zolder.
Juist kwam haar man thuis, die ijlings
een paar buren waarschuwde en <len
ker op den zolder greep.
G. K. stond deswege te Haarlem terecht'.
Geëischt werd 3 jaar gevangenisstraf.
Deze rechtbank veroordeelde
W. van der V., zonder beroep, te Haar
lemmermeer, wegens diefstal, tot ft maan
den hechtenis.
O. A. P., schipper te Alkemade, wegen3
diefstal, tot 5 dagen gevangenisstraf.
G. E. M., varensgezel te Lisse, wegens
diefstal, tot één maand gevangenisstraf.
A, K., J. J., M. M., W. K H. van L, T.
G., grondwerkers te Alkemade, wegens
huisvredebreuk, mishandeling ep weder-
spannigheid, ieder tob f 10 boete of, 10 dagen
hechtenis.
L. van A., werkman te Haarlemmermeer,
wegens beleediging van een ambtenaar, tot
3 dagen hechtenis.
HOOG MILITAIR GERECHTSHOF.
Behandeld werd do zaak tegen N., oud
22 jaar, geboren te Steenwijk, milioien-ser-
geant der infanterie, die door den Krijgs
raad in Den Haag was veroordeeld tot 0
weken gevangenisstraf, wegens heb te Lei
den in den nacht van 8 op 9 Augustus 1915,
opzettelijk bij een vechtpartij den kooo-
man J. K. met oen mes verschillende stek on
in diens onderlijf toebrengen.
Beklaagde bleef bij zijn verhoor ontken
nen.
De advocaat-fiscaal meende, dab beklaag
de to licht gestraft was, en concludeerde
tot zijn schuldigverklaring aan zware mis
handel. en veroord. deswege tot 3 maan
den gevangenisstraf, met degradatie tot
den stand van soldaat.
In een uitvoerig pleidooi vroeg de verde
diger inr. 'F. van Raalte, uit Rotterdam, bc-
klaagdcs vrijspraak, subsidiair hem een mot
zwaardere straf op te leggen dan zijn voor
arrest heeft geduurd en hem niet te degra-
dceren.
Heb Hof zal later uitspraak doen.
Reisgelegenheid naar de Leidsche Marlit.
Geachte Redactie 1
.Vergun mij, even «den geachten inzender
van het artikel over reizigersvorvoer op
Vrijdag van af Alphen to rectificeeren.
Opgemerkt zij, dat met den door recla
mant bedoelden trein nimmer v e e-wagens
worden vervoerd, tenzij de bagagewagens
of bestelgoederenwagens als zoodaaig wor
den beschouwd.
Ik vrees, dat het treinpersoneel u een
dergelijke qualificatie ten zeerste kwalijk
zal nemen.
Ter verklaring, hoe of het mogelijk is,
dat in den tegenwoordigen toestand plaats
gebrek voor reizigers op een tusschensta-
tion voorkomt, diene, dat met het oog op
eventueel noodig militair-vervoer ettelijke
rijtuigen aan den diens-, zijn onttrokken
en het dus - eer begrijpelijk is, dat met
het overige materieel wordt gewoekerd.
Der Directie treft in dezen geen blaam.
Mag ik u een welgemeenden - vt geven
Welnu, dan wendt u zich eens tot den
heer Stationschef ter plaatse, misschien
weet die wel middelen om voor uw belan
gen te zorgen.
Onder dankzegging voor de verleende
plaatsruimte,
Hoogachtend,
Een Ambtenaar S. S. te Leiden,
J.
FAILLISSEMENTEN.
De naamlooze venn. Fabriek en Maga
zijnen „De Nijverheid", voorheen Grauert
en Co. in liquidatie, te Utrecht.
J. Wi. J. Schouten, zien noemende en
schrijvende J. Schouten, winkelier in krui
denierswaren, te Utrecht
N. Munnik, winkelier* Jn manufacturen,
Amsterdam1.
H. G. van Buseck, oud-inspecteur der
Rijksveldwacht en oud-officier van het Ned.
O.-I. leger, te Blaricum.
G. Fraukema, handelende onder den naam
Van der Meer, modiste, te Groningen.
J. van der Ban, koopman, te Rotterdam'.
F. Koster, electrotechnicus, te Rotterdam.
O. Rijkaart, koopman te Gouderak.
Wedstrijd-Programma voor Zondag t
Voetbal.
Voor het WateTenoocKoiids.
Leiden „Ajacs"„L. F. O."
NEDERLANDSCHE VOETBALBOND.
Westelijke Afdeeling.
Derde Klasse D. Leiden„L. V. V."
„Goud'a".
LEIDSCHE VOETBAL-BOND.
Eerste KiaisseAlphen aan den Rijn
„Alphen II"„L. V. V. II". Voorscho
ten „Berestedjn"„Ajax II". Leicïén:
„Lugdunum"„De Sportman EI".
Tweede Klaissc: Leiden: „D. L. V. II"
„L. F. C. H"
Derde Klasse: Lisse: „lasso II"„U.
V. S."
Om don L. V. B.-Beker.,
Derde Rondte: Leiden'; „De' Sport
man I"—„D. L. V. I".
NEDERLANDSCHE KORFBALBOND.
Eerste Klasse ZuidRotterdam„O. S.
C. R,"—„Vitesse" (L
Derde Klasse Zuid A: Leiden: „Fluks
II"—„A. L. O. II".
RECLAME h 40 Cts. per Regel.
A LA CORSEÏIÈRE RAIWÖHDT, LEiDEN
Breestraat 34. Tei. Int. 1425.
*n a^e maten en prijzen
wUl\öiLLBw steeds voorhanden.
6277 4
Vergadering van heden.
HET EED9VRAAG STUK.
Aan de orde zijh de algemeen© beschou
wingen dver heb wetsontwerp tot tijdelijke
nadere voorziening betreffende het Eedis-
vraagstuk.
De heer RUTGERS zal niet treden in
theologische bespiegelingen, zooala de lieer
Lohman. Hij zal de kwestie alleen beschou
wen van staatlkunidSig standpunt en ko-int
dan het eerst tot den eed in de recht
spraak. De eed in de rechtspraak, betoogt
hij, heeft steeds een godsdienstig karakter
gehad. Daarbij is steeds het verband tus-
söhen godsdienst ,en overheidsmacht tot
uiting gekomen. Van oucLs is de recht
spraak door verschillende vormen erkend,
dat het gezag in God zijn oorsprong vindt,
dat het recht iu God zijn beschermer heeft.
En die vormen zijn geen ijclele vertoo
ning, wanneer aan dte beteekeriis daarvan
wordt vastgehouden
Hieruit volgt op zichzelf nog wel niet de
noodzakelijkheid van den getuigeneed.
Evenwel meent spr. op grond van do er
varing, dat de eed gemotiveerd is. Hij
heeft wajfrde als waarborg voor hot erken
nen van de waarheid, zooals trouwens ook
do Regeering in artikel 1 van het ontwerp
erkent.
Do eed is oen godsdienstige handeling*,
die aan een bepaalden persoon, aan den ge
tuige w,ordt opgelegd, die door dien persoon
moet worden verricht. .Waaruit volgt dat
ook met de godsdienstige gevoelens vau do
handelende personen meet worden rekenino-
gehouden, dat uitzonderingen op het alg£
meen voorschrift moeten worden toegelaten.
Evenwel mag daarbij niet zoo ver worden
gegaan, dat de eed facultatief wordt gesteld.
Dan zou de eed zijn beteekenis verliezen!
Een goed denkbeeld acht spr., dat van den
heer Hovy, om namelijk den rechter onder
aanroeping van Gods naam naar ue waarheid
te doen vragen. Dan toch zou de overheid
zelf de handeling verrichten, waaruit de er
kenning van God als bron van het gezag en
beschermer van het recht spreekt.
Wil men dit stelsel niet, dan is het bijna
onmogelijk de uitzonderingen vast'te stellen.
Al kan men niet zeggen, dat een verklaring
buiten cede per sé minder waard is dan 'n
beëedigde verklaring, toch moet in het al
gemeen worden vastgehouden aan den doof
de overheid vooropgestelden waarborg.
Voorts kan bij het verleenen van uitzonderin
gen niet voor de verklaring, dat bezwaren
aanwezig zijn, zonder meer worden uit 'den
weg gegaan.
Consciëntiebezwaren zijn interne zaken,
die op zichzelf voor do overheid onwaar
neembaar zijn. En a!s men eenvoudig voor.
do opgave der bezwaren, zonder controle
uit den weg gaat, geeft men 'ieder gelegen
heid zich aan do algemeen© verplichting te
onttrekken. Dit nu doen artikel 3 van het
ontwerp. Dit maakt artikel 1 geheel on
gedaan.
Dat het wegvallen van het toc-fesingsrecht
wordt voorgesteld als een concessie aan do
Rechterzijde, noemt spr. verbijsterend. De
bezwaren er tegen werden aan de Linker
zijde (gedeeld. jEn bovendien komt in de plaats
van het toetsingsrecht niets anders dan te
beletten, dat de deur wrjd wordt opengezet
voor hot doen verdwijnen van den eed. Er,
moeten aan het verleenen van vrijstelling
moeilijkheden worden in don weg gelegd;
ovenals zulks bijv. geschiedt in de Leerplicht
wet ten aanzien van gemoedsbezwaren. Men
zou bijvoorbeeld in een art.' het overleggen
oener authentieke akte kunnen eischen, met
de verklaring, dat men niet aan God ge
looft of dat de godsdienstige overtuiging
van den betrokkene hem het afleggen van
don eed verbiedt.
Zonder een dergelijke regel ing zou het
cQitwerp gevaar opleveren, dat was ari
uitzondering becïoeÜ'd: iö, regel) zou wdr-
den.
Spr. heeft een amendement in dien geest
geformuleerd. Hij heeft het echter .nog
niet ingediend, omdat bij de behandeling
van het vorige ontwerp-Eedswet iALkrolio
leden tegen oen amendement, hebben ge
stemd, waartegen zij eigenlijk geen be
zwaar hadden, op grond van een uitlating
van don Minister van Justitie. Hij zal nu
eerst afwachten, welke houding de Lin
kerzijde zal aannemen.
Do heer VAN HAMEL zal zich bepalen
tot de grooto vraag, waarom het hier gaat.
Moet -do eedsdwanig worden dngevperd met
uitzondering alleen voor hen, wien kerk
genootschap het zweren van den eed ver
biedt, of moet ootk met individueel© be
zwaren worden rekening gehouden?
Spr. hoopt, dat men or in zal slagen
door gemeen overleg door liet aannemen,
eoncr consilianto houding tegenover do
bezwaren van tegenstanders tot een bevre
digende oplossing zal komen.
Het gronddenkbeeld van. dit ontwerp is
hetzelfde als dat van het vorige Er woTdfc
in hoofdzaak alleen aan de voorgestelde
regeling een tijdelijk karakter gegoven,
terwijl het toetsingsrecht ia verdwenen.
Met nadruk wijst spr. er voorts op, dat
het gronddenkbeeld is overgenomen van de
Rechterzijde. In Juni 1911 heeft de heer
Brummelkamp dan ook de hoop uitgesproken,
dat Minister Regout spoedig z\jn "belofte zou
inlossen om te komen met een regeling van
den eed, waarbij zou worden rekening ge^
houden met de bezwaren van hen, die zou
den verklaren gemoedsbezwaren te hebben
tegen het afleggen van den eed.
ADRES VAN AALST.
De heer SCHIM VAN DER LOEFF brengt
namens de Commissie voor de Verzoekschrif
ten rapport uit over het adres Van Aalst
c.s. In het midden latend of het adres is té
beschouwen als een verzoekschrift, $aar er
niets in wordt gevraagd en haar verwonde
ring er over uitsprekend, dat de ondertee
kenaren niet hebben gtelet op art. 77 der
Grondwet (waarin bepaald wordt, dat de
Koning doMinisters benoemd en ontslaat
naar welgevallen), stelt de Commissie voor
ten aanzien van het adres over té té^
de ordo van den dag.
Aldus wordt besloten.
REGELING VAN [WERKZAAMHEDEN.
Besloten wordt een week na do afha-ndo-
Siïig der Eedswet het afdeelingsonderzoek
aan te- vangen o.a. van de belastingontwer-
pen, waaromtrent reeds vroeger was be
sloten tot onderzoek on voorts de Grond
wetvoorstellen, terwijl Dinsdag om elf uren
het afdeelingsonderzoek zal p.Taats hebben
van ©en ontwerp, houdende waarborgen, dat
Nederland do beschikking zal houden oven
een voldoend aantal schepen.
BINNENLAND.
In do rede, die jhr. A. F. de Savornin
Lohman, afgevaardigde voor Goes, bij de
behandeling der Eedswet m de vergadering
der Tweede Kamer uitsprak, trok de aan
dacht een passus, waarin de heer Lohman
de lioop uitsprak op een veel betere, hoo-
gerstaande regeling van 't vraagstuk. Hier
op liet de heer Lohman volgen: „al zal i k
-daar zelf niet meer toe mede-
we r k e n."
De thans voorgestelde Eedswet zal gelijk
inen weet tot 1 Jan. 1919 van kracht zijn.
Vóór dien datum moet een definitieve re
geling tot stand komen.
Do heer Lohman houdt dus "blijkbaar niet
mécr rekening met de mogelijkheid, dat 'nj
tegen dien tijd nog lid dor Kamer is, waai';
uit men, naar het ons voorkomt, met vrij
groote stelligheid kan afleiden, dat hij
de verkiezingen van 1917 geen candidatuur
voor een ^Kamerlidmaatschap meer wensen®
te aanvaarden.
(„Haagsche Crt.
