410e Staatsloterij.
Tweede fCamer.
Gemeenteraad van Leiden.
AGENDA VAN DE WEEK.
Donderdag:
Leidsche Schouwburg: „De Duivel in de
Vrouw". 8 uur.
Leidsche Volkshuis. Cursus Stedenbouw,
Dr. H. P. Berlage. 8 uur.
Ned.-Herv. Kerk, Rijnsburg. C. J. V.
„Onze Hulp", enz. Lezing, 's Avonds 7 uur
Vrijdag:
Leidsche Schouwburg„Contanten'',
's avonds 8 uur.
Leidsche Volkshuis Lichtbeelden-Avond
voor oud en jong. 7V2 uur.
„Amicitia", BreestraatLezing afd. Leiden
Ned. Ver. Schoonheid in Opvoeding. Spr.
Mej. M. S. v. d. Willigen. 8 uur.
Zaterdag
Graaubeura. Uitvoering. Leidsche Gym
nastiek en Schcrmvereeniging „Excelsior"
9 ti ur.
Zondag
Zomer zorg: Voordracli (avond van de Ree-
derijkerskamer „Vondel."
Dagelijks;
Bioscope Variété-Theater, Stationsweg 19,
7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur).
Thalia Bioscoop en Variété-Theater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen
8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
ter den Lindbn in een samenscholing te-
roohtgakomen, die cloor d'o politie uit el
kaar werd gejaagd. Nadat Hij in een zij
straat wan gedrongen, geraakte hij op de
Gendh.rmenmarkt weer in een menschenop-
loop", enz.
Uit geheel DaiitecLland komen weer be
richten van manifestaties tegen verhooging
van den prijs der levensmiddelen. Ver
scheidene opstootjes hebben te Ludwigsho-
fon plaats gehad. Do cavailerie moeat er
charges uitvoeren om de op gewonde me
nigte te verströoien hierbij werden een
aanbal personen gewond. Te Münohen,
waar ook hevige manifestaties plaats gre
pen, is de toestand zeer hachelijkzeer ve
le faiLLksementen doen zich daar ter plaat
se voor. De groote Luitpold-brouwerij liet
zich failliet verklaren. Uit brieven aan
Duitsche krijgsge vangenen in Frankrijk ge
zonden, zou -de toenemende staat van ont
reddering, waarin Ehiitschland bij een
voortduren van den oorlog meer en meor
geraakt, blijken.
Te Ohenmrhz heeft de duurte der levens-
mdddolen speciaal van de boter, het volk
tot oproerigheid gebrachtgedurende acht
dagen worden de winkels belegerd, met
steenen wierp men de glazen in. terwijl de
eieTcn en de boter ciy-d'cn publioken weg
weden geworpen.
Ten ©lotto ura.cktto de brandweer Lg&
volk uat elkaar te jagen, maar de manifec-
tanten sneden de slangen door en. mishan
delden do politce.
Do Positie van de Engelschc Regcerïng.
De positie der - Engelsche .regeering i3
door de gebeurtenissen ven de laatste da "en
aanmerkelijk versterkt, schrijft de „Times"
in een hoofdartikel. De troebelen, die haar
bedreigden, zijn a's do-ar oen tooverstaf ver
dwenen. Het dienstplicht-wetsvoorstel is met
bijna algemeen© stemmen in het Lagerhuis
aangenomen; do felsLo tegenstand werd ge
broken. Buitan het parlement nam het verzet
een kwaadachtiger karakter a.n, maar ut!
het voorstel eenmaal wet is geworden, legt
do arbeiderspartij er zich bij neer. Be aan
gekondigde maatregelen om den invoer te
beperken, zijn met waren geestdrift ontvan
gen. Nooit stond do regeering zoo sterk aio
thans.
En hiervoor zij bovenal huldo1 gebracht
aan don eersten minister. Het verzet in hst
parlement tegen het dienstplicht-wetsvoor
stel wist hij op handige wijze in de rechte
banen» te leiden. De regeering heeft de
kwestie Link aangevat en het bshaa'de suc
ces £il haar met vasten tred op den inge
slagen weg doen voortgaan. Thans neemt
zij onze scheepvaart, handel en geldwezen
onderhanden. Do slapheid van de blokkade
7an Dnitschland ziet zij in. Er is nog veel
te doen en de taak is zwaar, maar hst is
een heugelijk feit, chtfc de regeering er blijk
van geeft den oorlog met meerdere waak
zaamheid en greotsr kra;-ht te zullen Li .en.
In deze tijden is het niet gemakkelijk, wol
een voorstelling van den vokswil te vormen,
maar één -ding is zeker, namelijk, dat het
volk vast besloten is, die regeering in alles
te steunen, zich aan die regeering geliee! toe
te vertrouwen, die met voste hand en doel
bewust op de eindoverwinning aanstuurt.
Een groote Invaliden-Kolonie.
Uit Lübeck wordt aan do „Tagl. Rund
schau" geschreven: In Lübeck zal eon in
validen-kolonie op groote schaal worden in
gericht, die den vorTn van een villa-stad zal
krijgen. Deze kolonie zal zoo groot worden,
iaé het noodig zal zijn een eigen kerk, een
of meer scholen, administratiegebouwen en
een waterleiding aan te leggen. Men heeft
er ip do buurt een prachtig gelegen stuk
tand voer uitgekozen, dat door mooie en
uitgestrekte bosschcn omzoomd wordt, die de
kolonie tegen den noorden- en oostenwind
beschutten. Het terrein ligt aan het Mes-
xoerbosch bij Arnimsruhe en is bij de Lü-
beckera hst geliefkoosde.plekje vcor uilstap
jes. Het is historische bodem, want hier
deed den 15en Seplember 1813 majoor von
Arnim een poging om Lübeck van de Fran-
schen te bevrijden, een poging, waarbij hij
dep dood vond.
Een Rijwiel voor Eén-Reenigen.
In een der Duils.he tijdschriften ver
telt de chef van htt orihopaedische hulp-
ho; pi taal in Freiburg van een nieuw gc^on.
stru.. rd rijwiel voc-r éénbeenigen. Hex is j
voorzien van een pedaal ons ruo ie ter voer j
beweging, waardoor het voor éiubeenigèn j
bruikbaar wordt. Ook heeft het rijwiel nog
een derde wieltje, dat bij het opstpgen en
afstappen den grond raakt, terwijl het bp Let
rijden wordt opgelicht. Daardoor wordt op
en afstappen heel gemakkelijk en kan men
op Ijet rjjwiel bljjven zitten, ook als het
stilstaat
Messingen Deuren inleveren.
De „Vorwarts" meldt, dat de messingen
deuren van kachels on haarden thans moe
ten worden ingelegerd. Zij worden uit do
huizen gehaald, ook zonder dat er door do
verhuurders bijtijds geborgd is voor andero
deuren. Dat ia onaangenaam voor de be
woners, en vaak ontstaat daarover twist
tusschen huurder cm verhuurder, cn in vele
gevallei weigeren de vrouwen do deuren
van kachels, haarden en andoro verwar
mingstoestellen af te> geven.
Het blad waarschuwt cr tegen, do afgifte
te weigeren; do kashals eaz>. zijn het eigen
dom van don huiseigenaar, mot van den
huurder. De koperen "en messingen deuren
worden door do regeering in beslag geno
men. Do eigenaar van het huis zou worden
gestraft, wanneer hij de deuren niet zou
afleveren. Er zal wel geen huisheer z-ija,
meent het blad, die niot graag dadelijk
voor andere, ijzeren deuren zou zorgen, al3
die- maar in voldoende hoeveelheid te krij
gen warendat is echter niet het geval.
Voor den huurder moge hot onaangenaam
rijn, hp moet geduld hebben.
Een Japanse*» Officier over den Coriog.
Een Japansch officier, majoor Ninom'.ya,
die onlangs toegevoegd was aan bet hoofd
kwartier der geallieerden in Vlaanderen en
thans naar Japan is teruggekeerd, heeft ts
Londen in een interview gezegd, dat de ge
allieerden naar zijn meening een overwel
digende overwinning zullen behalen, of
schoon hij niét gelooft, dat men de eindover
winning voor het eind van 1916 kan ver
wachten. -De Brit6che infanterist was do
besto soldaat ter wereld; zijn geweervuur
was bijzonder nauwkeurig gericht, terwijl
de machinaal geoefende Teutoon op het
commando op goed geluk vuur do,
Ninomiya noemde da Fransche 75 n&M.
kanonnen gewoonweg een wonder.
Hij voorspelde, dab de oorlog even onver
wacht als hij was uitgebroken, zou eindigen
ten gevolge van de uitputting van Duitseh-
lands reserve en munitie.
Oinkooperij van Afgevaardigden.
Het Wolff-bureau verneemt uit Sofia, cbat
de justitie daar ter stede de Sobranje ver
zoekt. de inhechtenisneming van dertien le
den van de Genadief-partij goed te keuren,
beschuldigd zich door den Franschep agent
Desolosier te hebben laten omkoopen. De
Sobranje stelde het verzeek in handen van
de betrokken commissie.
Een Nieuwe Premier in Rusland.
De Russische mimotor-prorident Goremy-
liin heeft om gezondheidsredenen zich ge
noodzaakt gezien ontslag te nemen. Er is
recus een nieuv/on president van den mi
nisterraad benoemd, Stürmor. Deze heeft
aan de redactie van de „Novoje Wrcinja
eon onderhoud toegestaan en meegedeeld,
wat zijn doel ia. Sturmer verklaarde uat zijn
politiek voor a-lleo geleid zal worden door
éón denkbee-ld: den oorlog tot een goed einde
te brengen.
Geen enkel voorstel van een afzonderlij
ken vrede zou oplossing kunnen brengen
van de groote vraagstukken, oio zich als
gevolg van den wereidstrijd voordoen.
Sturmer voegde or aan toe: „Dat er men-
sclien zijn, die spreien over fïnancieele
en economische uitput uiig van Rusland, doet
mij komisch aap, want' het Russische volk en
Rusland kunnen niot uitgeput of overwon
nen worden."
De bladen spreken weinig over ue benoe
ming van Slürmer en treden er geen con
clusies uit, daar zijn regeeringsloopbaan
sinas tien jaren gestaakt ia en het dus niet
mogelijk is voorspellingen te doen over de
houding, welko hij zal aannemen.
Allo organen spreken echter den wensch
uit dat de nieuwe premier zal slagen in de
vc-reeniging van au^e administratieve kracht,
wat in oorlogstijd zoo noodig is en waarin
Goremykin niet geslaagd wao. Zij spreken
do hoop uit dat do nieuwe premier met de
organiseering van allo hulpbronnen de na
tie^.zal steunen, ten einde hun die aan het
front hun bloed vergieten do overwinning te
verzekeren.
Inbeslagneming van Textielgocderen
in Duitsckland.
Op den eersten Febru .i zijn in het ge-
heelo Duitsche Rijk maatregc>n in wer
king getreden, die door hun diep ingrijpen
in het economische leven gehjk zijn aan de
regeling, door de overheid betreffende de
levensmiddelcnvoorziening getroffen. Van
bovengenoomdon datum af is namelijk door
het geiheele Rijk 'beslag getégd op het
grootste deel der aanwezige voorraden ge
weven en gebreide goederen.
Niet alleen dus op grondstoffen, maar
ook op de afgewerkte producten, zooals
reeds bij de metaalvoorraden het geval is
geweest, wordt du3 beslag gelegd.
Bijna allo producten der cnderkleedings-
fabricage en een belamgrijk deel van een
kleurige stoffen voor bovenkleedi. g zijn
genomen.
Duitsche- en
Nederiandsehe Ccment-Lndustric.
De „Köln. Ztg. deelt mede, dat eenige
Duitsche cementfabrieken met he Neder-
landscho Cementsyndicaat een regeling
hebben getroffen voor he. jaar 1916 betref
fende prijzen en uitvoer van cement uit
Duitschland. Een zoodanige roge'ing is
niet tot stand g komen met de Hannover-
sche cementfabrieken, zoodat deze zullen"
trachten in Nederland te concurred en.
Welke practische beteektnis dit heeft, zal
dé tijd moeten leeren. Hst vervoer vanuit
Duitschland levert in ieder geval vele be
zwaren op. De „Köln. Ztg." teekent hier
bij aan„Het is niet onverschillig of oe-
ment tegen hocger of lager prijs n ar Ne
derland gaat, want hoe grooter onze vorde
ringen op Nederland rijn, hoe mier het
onzen wisselkoers ten goede komt. We
moesten met onze cement-uitvoer evenzco
handelen als we met enzen ijzeruitvoer
hebben gedaan".
Dat wil zeggen sterk in prijs verhoogen.
Wcdcrzijdsehc Tegemoetkoming.
De „Vorwarts" pleit, na anderhalf jaar
oorlog, voor weclerzijdsche tegemoetkom'ng.
De regieringen der oorlogvoerende Sriten
hebban steeds weer verklaard, dat er slechts
dan vrede gesloten kan worden, als de teren-
standers hun vernietigingsplannen opgeven.
Vorder dan deze negatieve uitspraak is men
niet gegaan, omdat overal do opvatting
schijnt te heorschen, dat een positieve bereid
verklaring tot vrede als zwakte zou worden
uitgelegd en dea tegenstander tot verdubbe
ling van zijn pogingen zou prikkelen.
Men kan daaromtrent van meening ver-
cchillen, zegt de „Vorwarts", doch als mm
aanneemt, dat die opvatting juist is, en de
regcermgen voor de zaak van hun landen
grooto terughouding in acht dienen te nemen,
dan is hot des te meer plicht voor de volken
om hun vredeswil mot nadruk te uiten, ten
eindo don regeeringen een brug voor een
schikking te bouwen.
Die plicht rust in ÏTo eerstb plaats op de
socialisten, oordeelt de „Vorwvrts", die het
betreurt, dat z\j in alle landen ia dat opzicht
te kort zijn geschoten. Het blad gaat dat
m bijzonderheden na en betoogt dan, dat de
tijd vcor een international socialist'sche con-:
ferentie gekomen is. Wanneer daar van
we-derzijdsche tegemoetkoming blijkt, zal dat
do eerste stap tot den vrede kunnen zijn.
Het moet natuurlijk uitgesloten zijn, dat ter
conferentio alleen de opvatting der „meer
derheden" aan het woord komt. Ook de „min
derheden" moeten er zich kuunen laten hoo-
ren. Maar de eerste stap moet eindelijk
worden gedaan, a's man wil voorkomen, dat
hot blinde noodlot do geheale Europeesche
beschaving vernietigt.
Mijnen aan dc Zwccdsche Kust.
Niet alleen op de Noorsche kust, ook op
de Westkust van Zweden zijn tal van mij
nen gezien en aangespoeld. Volgens een
telegram uit Christiarïa, waren er sedert
6 Januari te Gothenburg 176 dravende mij-,
nen aangegeven. Daarvan werden er 76 ge
borgen.
Een Wurtembergsch soldaat, die in 'tBois
le Prêtro vecht en voor ©enigen tijd met ver
lof thuis v/a3, heeft in oen weldadigheidslo-
terrj 'te Mergentheim den hoofdprijs van
40,000 mark getrokken.
To Gcni ia een valsehe munter gearres
teerd, dis voor 50.000 franc ralsche briefjes
van do stad Gent in omloop heeft gebracht
VIJFDE KLASSE.
Trskkinc van 10 Februari I9I6.
No. 1733 f 1000 met premie van f 30.000
Nos. 5215 9C05 11471 13735 ieder f 1000
Nos. 2039 405G 6534 9068 11403 16663
14120 ieder f400.
Nos. 4)156 6832 7541 ieder f200.
Nos. 10795 12667 1596S 16152 1G829
16927 1S1S7 ieder f 100.
Prijzen van i 70
313 315 615 625 676 701 734 777 928 956
988 1065 1297 1325 1357 1361 1394
1490 1515 1607 1785 1818 1944 1973
1998 2045 2058 2068 2202 2239 2274
2320 2393 2477 2490 2589 2590 2710
2719 2749 2827 2879 3023 3044 3259
3350 3375 3406 3413 3456 3429 9458
3531 3G39 3709 3727 3528 3917 3953
4092 412S 4309 4313 4323 4329 4434
4443 4489 4508 4582 4612 4722 4743
4772 4865 4956 5013 5122 5341 5648
5670 5701 5748 5794 5839 5903 5953
6033 6083 6105 6205 6289 6304 6363
6382 6425 6536 6565 6683 6762 6772
6997 7013 7020 7148 7260 7301 7367
7469 7674' 7747 7760 7835 7875 7894
8002 S041 8043 8169 8195 8226 8342
8374 8399 84-13 8572 8670 8727 8792
8954 8975 9095 9217 9244 9296 -93S4
9415 95S4 9645 9721 9765 9886 10016
101-10 10163 18245 102 2 10296 10304
10307 10315 10407 10414 10458 10513
10582 10662 106S2 10714 10778 10822
10883 10910 10939 11014 11067 11092
11162 11204 11215 11321 11345 11394
11429 11459 11526 11583 11603 11605
11871 11909 11915 11947 11970 12041
12067 12121 12202 12206 12349 12362
123S3 12402 12508 12700 12787 13056
13103 13194 13216 13389 13604 13622
13651 13702 13786 13865 18949 14038
14244 14381 14398 14415 14428 14449
14554 14562 146S4 14702 14748 14826
14878 14908 15081 15091 15119 15144
152S9 15345 15397 15439 15739 16756
15951 16274 16293 16361 16548 16684
16746 16755 16900 16951 17012 17014
1T03S 17063 17192 17241 17247 17274
17352 17565 1766,5 17773 17851 17796
18120 18176 18259 18499 18531 18658
18875 18971 19096 19199 19547 19606
19756 19760 19906 19977 20018 20107
20120 20156 20181 20258 20351 20353
20367 20495 20514 20757 20762 20S01
20804 20970 20974.
Nieten.
84 123 193 197 235 247 261' 279 330 345
393 431 461 466 468 632 540 542 544 669
608 620 666 687 721 749 753 764 792
848 875 887 923 948 1007 1037 1146 1178
1228 1271 1378 1389 1436 1516 1654 1666
1287
1614 1726 1732 1764 1891 1932 2006 2038
2040 2124 2157 2158 2169 2251 2305 2323
2336 2346 2374 2411 2440 2457 2462 2608
2527 2531 2538.2553 2557 2567 2586
2683 2614 2643 2738 2766 2792 2S81 2947
3026 3133 3143 3159 3165 3174 3178 3197
9264 3307 3352 3359 3368 3390 3402 8108
3426 3450 8457 3473 3461 3503 3504 3621
3623 3655 3695 3688 36S8 3781 3834 8862
3898 3914 ?rê 4 001 4026 4040 408S 4239
4300 4379 4383 4390 4-410 4411 4483 -461?
457? Wi 4608 161? 4658 4863 4700
4720 4731 4740 4Ï91 479S 4817 4834 4S75
4888 4913 4924 1928 4!B« 5023 5032 5079
50S5 5087 5092' 5111 5128 5146 5157 5181
52SG 5358 5115 6417 5474 5535 5343 556S
55S4 5660' 5720 BS04 5820 5845 5850 5S9C
5920 5961 6003 «094 6107 0118 6135 6193
0260 G261 6274 6337 0348 (J445 6466 6549
6594 6616 G650 6701 G707 6789 6904 6990
7047 7057 7063 7082 7085 7127 7133 7188
7194 7206 722S 7274 7325 7352 7362 7375
7460 7490 7503 7522 7530 7621 7615 7653
7GI-S 7707 7740 5703 7736 7S57 7S72 7884
7005 7910 7910 8005 800S 8026 8033 8135
8196 8211 8237 8267 8269 S387 8139 8161
8503 8597 8008 8627 SG44 8665 8667 8713
8715 87I'S 8762 8809 8849 8904 8047 8963
8997 9022 9032 Ü123 9130 9160 9169 9206
9212 9212 9328 9319 9390 9364 9189 9600
9643 9646 9676 0678 9721 9731 974S 9801
9829 983S 9811 9860 9863 9366 9938 9382
10241 10345 10351 10355 10962 10370 10112
10143 10149 10488 10525 10597 10301 10620
lOG'2-3 10058 10667 10695 10742 10779 108S0
10900 10922 10921 10932 10910 10965 11001
HOOS 11031 11148 11148 11161 11166 11196
11226 11235 11265 11309 11983 11117 11153
11495 11724 11745 11752 11771 11S02 11855
11866 118,S0 11886 11S94 11900 11910 11953
11990 12015 12053 12117 1*163 12181 12246
12268 12272 12984 12304 13627 12395 12468
12176 12505 12522 12528 12502 12G16 12619
12650 12683 12744 12768 12786 12799 12836
12882 12893 12890 12964 15967 12977 13068
13088 13142 13190 13217 13242 13354 13100
134-10 13149 13454 13455 13408 13561 13596
13631 13669 13685 13736 13768 13808 13924
13939 13998 14014 14016 14082 11090 11226
11216 14293 14308 14314 14332 14336 14417.
14418 14422 14432 14436 14460 11464 14525
14563 14570 14584 14604 14616 11624 14615
14657 14691 14697 14730 14737 14740 14797
14803 14801 14806 14S74 14890 14923 '14961
14972 1499S 15010 15012 15017 15082 15111
15210 15265 15272 15338 15352 15351 15367
15377 15383 15386 15115 15430 15468 15179
15483 15496 15558 15575 15576 15602 15619
15632 15646 15657 156GO 16679 15G91 15697
15731 15710 15767 15803 15890 1590G 15913
15914 15920 15958 15972
16019 16033 1G045 16149 16150 16195 16221
16224 16229 162«216254 16259 16262 16272
16276 16291 16313 16321 16326 16366 16377
16421 16430 1067-1 16612 16617 16638 16666
16683 16703 16725 16752 167791678116803
16S14 16S83 16899 16S99 16901 16929 16979
170S9 17124 17140 1716S 17189 17208 17213
17215 17222 17275 17279 17430 17486 17594
17623 17718 17726 17788 177S9 17821 17S51
17860 17893 17917 17972 17996 18010 18112
18143 18166 18180 18183 18248 18273 18331
1S33S 18371 1838118382 18451 18463 18477
184S8 18622 18683 18708 18776 18791 18870
18869 18896 18939 13943 18926 18943 18960
18992 19001 19042 19015 19052 19072 19137
19138 19265 15258 19291 19300 1934219365
19423 19432 19459 19496 19525 19536 19541
19570 19600 19609 19638 19651 19659 19663
19674 196S0 10697 1S702 19740 19777 19807
19827 19758 19810 19861 19863 19883 19893
19915 19952 19999 20007 20061 20085 20095
20002 20208 20284 203S8 20476 20496 20531
20546 20580 20699 20615 20625 20657 20660
20672 206S8 20691 20697 20703 20712 20707
20712 20729 20770 20779 207S0 20816 20826
20830 20842 20843 20849 20856 20555 20898
20914 20959 20983.
5o Klasse 15o Lijst: 14178 m.z. 14278,
381 m.z. 1-70
RECLAME h 10 Cts. per Regel.
A LA CORSETIÈRE RAMONDT.
LEIDEN, Breestraat 34. Tel. Int. 1425.
Corsets naar maat. Ook
volgens medisch advies.
6256 4
Vergadering van heden.
De Eedswet.
Aan de orde zijn de algemeene beschou
wingen over hefc wetsontwerp tot tijdelijke
nadere voorziening, betreffende het eeds-
vraagstuk.
De heer BRUMMELKAMP verklaart het
ontwerp voor hem en zijn vrienden onaan
nemelijk. Hij wijst er op, dat de macht en
het recht van den rechter uit God zijn en
niet uit den menschzoodat de eed niet mag
worden terzijdegesteld. Voorts vreest bij,
dat van de bepaling, dat do wet slechts ral
gelden tot 1 Januari 1919 niets zal komen.
Als middelen ter oplossing van de moei
lijkheden, wijst spr. op het instituut der eed
helpers en op het denkbeeld van den heer
Hovy om don getuige door den rechter
naar de waarheid te doen vragen onder aan
roeping van Gods naam door den rechter
zelf.
Do hoor LOHMAN heeft bij de liberalo
nooit zulk een bijzonder verlangen naai'
afschaffing van dén getuigeneed en van
den fiscalen eed bespeurdmen acihtto den
eed voor den minderen man wel een goed
middel om achter de waarheid te komen.
Hij zaü de zaak düs bespreken buiten alle
politiek en ook van de publieke opninie.
Do Kamer is hier niet om den
val'lcswil uit te voeren, maar om te ondier-
zoeken in hoeverre die wel juist is.
Spr. beschouwt do kwestie vooreerst als
rechtRgeleerde met het oog op de eisehen
der praetijk vervolgens als christen met
het dog op de door hem beleden begin
selen.
Wat de praetijk aangaat stelt spr. niet,
-gelijk de Minister, de consc-ientie-vrij-
heid voorophij vraagt ach af wat het
zwaarete wegen moet en in tal van geval
len gaat de overheid niet voot dat oon-
sedentiebezwaar uit den weg.
Gonsdentiebezv.aren worden geëerbiedigd
niet door ze uit den weg te gaan, maar door
te onderzoeken, of de dwang die de overheid
wil opleggen, wel waarlijk noodig is. Nu acht
spr. dien dwang niet noodig, niet omdat hjj
den eed zeiven overbodig acht, int' gendoel,
omdat hjj dien noodig acht, doe1 dYen d0
getuigeneed in exceptioneel© gev!r 'en. Vér
der wil spr. den fiscalen eed afschaffen.
Voor den fiscus bescbikken wjj *over vol
doende preventieve maatregelen om den éd
overbodig te maken. Den ambtseed acht .-pr.
'eveneens <frerbod'ïg( voor velen, die rader
anderen, hoog er verantwoording werlfed? ufot
voor hen, die zelfstandig hebben te beslis,
sen over de hoogste belangen van a*flbreTL
De heer LGHMAN ontkent voerts, dat
dit ontwerp een definitieve regeling zou zy>,
Spr. verklaart zich derhalve voor het be
houd van den eed, maar acht uit ©erlioj
voor den eed groote beperking noodzake
lijk en staat dus op het standpunt van het
ontwerp, dat den eed in beginsel hand
haaft en niet den facultatieven eed inveert.
Het ontwerp stelt zich niet tegen aea eed
maar tegen den eedsdwang, waartegen ook
spr. is, omdat hij dien Godontéerend vindt
en omdat men er zijn doel tcch mee voorbij
schiet. Sprekers ervaring heeft hem ge
léérd, dat de meeste getuigen de geheelo
waarheid zeggen.
Door algemeene eao'soplegging a's ver-
eischte van geloofwaardigheid, is de wet
gever ook onbillijk tegenóver den beklaag
de, die geen eed mag doen, ofschoon hij
volkomen onschuldig kan rijn.
De rechter moet de verklaringen van be
klaagde en getuigen afwegen. De waardó
van elke getuigenis, beëedigd of niet, wordt
vrijelijk en uilsluitend door den rechter be
oordeeld. Maar door den eedsdwang te laten
bestaan, wordt dit onderzoek afgesneden.
Uitvoerig staat spr. nu stil bij de oplossing
van dr. Kuyper in de Eerste Ëamer, aan de
hand gedaan, ^en die in de pract^k niet
houdbaar is. Het instituut der eedhelpers
heeft met getuigen niets te maken. In het
Germaansche recht diende het den beklaag
de om zijn onschuld te bewijzen.
Spreker's conclusie als jurist is: be
ken en voor sommige hoogo betrekkingen,
kon en vo-ro sommige hoogo betrekkingen,
niet den fiscalen oerd, clooh sbraf do valeohe
aangifte. Beperk deai getuigeneed tot de
gevallen, waarin rechters o<f partij diien
noodig achten en leg in geen geval eedb
dwang op.
Spr. richt zich, wat het tweede deel zij
ner rede betreft zijn gevoelen als Ohris-
ten. met bet oog op de door hem beleden
beginselen, bepaaldelijk tot zijn geloofege-
noote-n, onder wie er zijn, d!ie den eed wil
len behouden omdat wij loven in een Chris-
telij'ken staat.
Spr. ontkent, dat de eed een Cchrisfcelij-
ke instelling is, al laat Gods Woord het
eedzweren toe. De vraag is alleen of do
overheid dwang moet opleggen.
En daarvan staat niets in dc belijdenis
der Kerk noch in den Bijbel. De eedzwering
is overgenomen van heidensche volken, die
naar ons geloof, zich van God een verkeerde,
voorstelling maakten en in Zijn onmiddellij
ke tusschenkornst geloofden
Het vroeger amendement van rechts
schiep een ongelijkheid, omdat alleen zij,
die niet tot een kerkgenootschap behoor
den, zich op bezwaren mochten beroepen en
voorts zij, wier kerkgemeenschap eischte op
het woord te wóVden geloofd.
Spr. weet niet wat zijn partijgenooten
hierover denken, omdat zij elkander in deze
punten vrijlaten, maar hij. zal zich verheu
gen over de afschaffing van eiken eeds
dwang.
Ten slotte wqst spr. nog eens op de
gevaren, die voor do rechtspraak bestaan. I
doordat getuigen rich thans tijdelijk aan
een kerkgenootschap kunnen omtrekken, ten
einde te ontkomen aan de eedsverplichting
en daardoor heel het bewijs, ook in ernstige
zaken, onmogelijk te maken. Daardoor wordt
de rechtszekerheid ernstig geschokt.
Mond- cn Klauwzeer.'
Artikel 1 van het wetsontwerp inzake
de bestrijding van mond- en klauwzeer,
waarover gisteren de stemmen staakten,
zie verslag Tweede Kamer elders in dit
nummer, wordt aangenomen met 45 tegen
32 stemmen.
Het ontwerp wordt daarop zonder stem
ming aangenomen.
Hedenmiddag te 2 nur vergaderde de
Raad) dezer gemeente.
Voorzitter: de burgemeester, jlrr. mr. ér.
N. C. de Gqselaar.
Aanwezig 23 leden; afwezig de heeren
Bots, Roem, H^eres, Reimc-ringer, Aalberse,
Huurman, Fabius en Hoogenboom.
De VOORZITTER roept bij den -anvang
der zitting een woord van welkom toe aan
den wethouder, den heer Van Hamel, die
na langdurige ongesteldheid, tcans voor hot
eerst do bijeenkomst van den Road weer
kon bijwonen.
De VOORZITTER doet mededeoling van
ingekomen stukken, als
Mededeeling van H. Pel,^ H. C. v. d.
Heyde, Ph. Rank, G. J. Bik en' A. v. d-
Meer, dat rij hun benoeming tot lid der
Commissie tot Wering van Schoolverzuim
aannemen.
Wordt aangenomen voor kennisgeving-
Verzoek van T. L. G. Boucher om terug
gave van te veel betaalde verpleeggelden
voor zijn zoon in het sanatorium „Rhijn-
geest". (In handen gesteld van B. en W-)
Verzoek van J. H. Sundermeyer en P-
van Ulden om wijziging van h t uitbrei
dingsplan der gemeente ten opzichte van
de geprojecteerde straat, gedeeltelijk Lo
pende over het terrein Sectie M No. 3429
In handen gesteld van B. en W.
Adres van de Erven H. de Jong inzake
de beschikbaarstelling van een boekje:
„Onze Cacao en Chocolade", ten behoef
van de leerlingen van de hoogste klasse
der openbare lagere scholen.
V. ^db aangenomen vcor kennisgeving.
Bo^iv.iarscliriften tegen aanslagen in a«
pbarielijke directe belasting* dienst 1915-
In handen gesteld van de Rcc'amc-Com-
missie' ar „Hifl
Nog wordt medegedeeld, d it aan Neö'y.
Demmenie, weduwe -fan W. E. vom Ho
in leven gepensionneerd agent vaa
1ste kl., met ingang van 24 Jan 191®
weduwopensioen is verleend fan
's jaars.
