De Europeesehe Oorlog.
Handschoenen 46
Tweede Kamer.
410e Staatsloterij.
H. A. TIMMERMAN, Hofl.
4.
AGENDA TAN DE WEEK.
Woensdag:
Nutszaal: Brahms-avond, 's avonds 8 uur.
Volkshuis: Nat. Ver^ v. d. Volkszang,
Uitvoering, 's avonds 8 uur.
Donderdag:
Nutszaal, Steenschuur: Lezing Maatschap
pij van Nijverheid, 's avonds 8 uur.
Oosterkerk: Bidstond, 's avonds 1\'2 uur,
Kemonstr. Kerk: Lezing Prof. Knappert,
's avonds 8 uur.
Het Leidsche Volkshuis: Cursus opleiding
tot Muziekgenot. Aanvang 8 uur.
Vrijdag
Leidsche Schouwburg: Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst, Uitvoering „Die
Jahreszeiten", 's avonds 8 uur.
Zaterdag
„Zomerzorg": Propaganda-avond Ned. Ver.
Afsch. Alcoh. Dranken. 8 uur.
Zondag
Leidsche Schouwburg: N. V. Het Tooneel,
„Mevrouw Warren's bedrijf", 8 uur.
„Zomerzorg": L. T.-V. „Jacob Cats", Soiree
joet Bal, Ts avonds 8 uur.
Dagelijks:
Bioscope Variété-Théater, Stationsweg 19,
7. uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur).
Thalia Bioscoop en Variété-Théater, Haar
lemmerstraat 52, 7 uur. 's Zondags alleen
8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
Uit Roermond moldtmenaan
do „Limb. Koerier":
In den nacht van Zondag op Maandag
werd de politie gewaarschuwd, dat op de
Kapellerlaan een man doodgestoken zou
zijn. Een geneesheer bevond zich reeds ter
plaatse en verklaarde, dat de gestokene,
Hoirben, uit Melick al overleden, was.
In verband met deze misdaad werden vier
personen uit Gebroek-Maasniel van hun
bed gelicht en, verdacht van den manslag,
gearresteerd.
Drie hunner zijn weer in vrijheid gesteld.
De dader, een der met hun vader gearres
teerde zoons, F. N., Belg van geboorte,
heeft volledig bekend en aangewezen de
plaats, waar hij te zijnen huize het mes,
waarmede de doodelijke wond werd toege
bracht, verborgen har'
Na^f we vernamen moet de verslagene
die meü\ nog twee kameraden huiswaarts
zeerde, een oogenblik zijn achtergebleven
en toen een messteek in de borst gekregen
hebben.
Uit Weert meldt men aan hetzelfde blad:
Een vreeselijko misdaad heeft de Sint-
Barbara-kermis te Tungelroij plotseling
verstoord. Zondagavond kenmerkte zich
door een buitengewono drukte in de café's.
In het café aan de tramhalte bevond zich
onclér do aanwezigen een Belgisch vluch
teling, die reecls een 5-tal maanden bij een
landbouwer in betrekking is en cfoor zijn
ijver en aangenomen gingang vele vrien
den had. Door eenige aardige voordrach
ten te geven meende hij de feestvreugde
te verhoogen. Op een stoel staande, was
b>" nauwelijksv met een voordracht begon
nen, of daar komen luid schreeuwende en
zingende eenige jongens binnen van het
gehucht „de Dijkerstraat". De niets kwaads
vermoedende voord. ;.ger werd onmiddel
lijk zonder de minste aanleiding van zijn
stoel geduwd en beetgenomen. De ver
schrikte jongeling sloeg op de vlucht, doch
kreeg in de gang bij de deur reeds zulk een
steek met een meg, dat hij dood neerviel.
Van drie personen, die gearresteerd wer
den, werd zekere S. als vermoedelijke dar
der met het lijk geconfronteerd.
Misbruik van drank schijnt ook hier weer
de oorzaak van deze treurige misdaad te
Zitting van lieden.
Interpellatie.
De hoer TEENSTRA krijgt verlof tot het
houden eener interpellatie aangaande de
bestrijding van het mond- en klauw
zeer.
De interpellatie zal worden gehouden op
nader te bepalen dag.
De heer DUYMAER VAN TWIST
vraagt wanneer de interpellatie zal plaats
hebben.
De VOORZITTER antwoordt, dat de
heer Van Twiat dieaangaande een voor
stel zal kunnen doen als Hoofdstuk X der
Staatebegrooting aam de orde wordt ge
steld.
Algemeen Debat.
Voortgegaan wordt met de algemeene
beschouwingen over de Staatsbegraoting
voor 1916.
De heer RUTGERS brengt hulde aan de
Regeering voor haar buitenlamdsch beleid,
waarbij zij zich 8teed3 krachtig stelde op
het standpunt van het recht.
Hij zou wemsehon, dat de Regeering het
initiatief nam tot de bijeenroeping eener
oonferentie van neutrale mogendheden, om
zoo te trachten een einde te maken aam
den oorlog.
Voorts meent hiji, dat we ons moeten voor
bereiden om 'te komen tot een nieuw vol
kenrecht, waaraan, ook blijkens uitingen van
vooraanstaande staatslieden in do oorlogvoe
rende landen, behoefte bestaat We moeten
niét vergeten, dat ons land de bakermat Ifl
van het volkenrecht.
Ten aanzien der kolen voorziening betoogt
epr., dat de moeilijkheden met betrekking
tot het kolenbureau te voorzien waren en
modem moeten voorkomen. De groote grief
te, dat de Steenkolenhandelsveroenifrinff, die
voornamelijk Duitaohe kolen importeert, ton
j meesten invloed in het kolenbureau heeft en
1 volledig op de hoogt© komt van de zaken
der andere importeurs.
De Regeering kan zich, volgeus spreker,
niet onltrekken aan verantwoordelijkheid voor
de gestie van het kolenbureau, waaraan door
het optreden van den Minister van Landbouw
m deze zaak een officieel cachet is gegeven.
De inbeslagneming van kolen acht spr.
niet gemotiverd.
Bg den aandrang van den heer Spiekman,
om de tijdelijke werkloosheidsverzekering,
ontstaan door den drang der tuT-omstandig-
heden, in stand te houden, voor den verde
ren opbouw eener wettelgke werkloosheids
verzekering, kan spr. zich niet aansluiten.
De noodregeling draagt mefer het karakter
van verzorging dan van verzekering en kan
daarom niet het uitgangspunt zijn voor een
goede wettelijke regeling der verzekering.
Komende tot de Ouderdomsvoorziening
betoogt spr., dat het verbreken van het be
stand vooral te. wijten is aan minister
Treub. Het ontwerp Ouderdomsrente is
provoceerend en irritecrend voor de Rech
terzijde, ook door don toon der Memorie
van Toelichting. Terwijl de minister een-
voucUg de Invaliditeitswet niet uitvoert
door te verzuimen tijdig maatregelen te ne
men voor de invoering dier wet o»p den ge-
stelden termijn.
Spr. betreurt dit, ook omdat hij liever
zou hebben gezien, dat de Minister de baan
zou hebben vrijgelaten voor financieele her
vormingen en omdat op die wijze in lang
niets zal komen van invaliditeitsverzeke
ring, welke door de minister zelf als hoofd
doel van zijn optreden werd aangewezen.
De heer VISSER VAN IJZENDOORN
acht het buitengewoon raadselachtig dat
de Regeering eenerzijds, den indruk ves
tigt, dat we leven in dreigend oorlogsge
vaar en zij anderzijds de deur wijd openzet
voor den meest feilen politieken strijd,
waardoor het kabinet zichzelf een twee
slachtig karakter geeft; een indealistisch-
philosofisch en een energisch-agressief.
Het vrouwenkiesrecht raakt de diepste
beginselen van ons staatsrecht en wordt
toch in do huidige omstandigheden aan de
orde gesteld. Nog meer geldt dit voor de
verzekeringsontwerpen van minister Treub.
STOOMSCHEPEN.
stoomvaart-mij. „n ederlano".
„Grotius" (uitreis) arriv. 7 Dec. to Port-Said;
„Karimoen" (uitreis) passeerde 6 Deo. Gibraltar;
„Krakatau" (uitreis) paesoerde 6 Deo. Pe-m:
„Celebes", van Napels naar Hampton Roods. pa»-
soerde 3 Dcc. Gibraltar; „Rotti" (thuisreis) arriv.
5 Deo. to Marseille; .Batjan van Amsterdam
naar New-York, passeerde 6 Deo. Dnngonoss;
..Bdliton" (thuisreis) arriv. 6 Deo. te Suez; ..Jan
Pietersz. Coen" (thujsreie) arriv. 6 Dec. te Genua;
„Java" (uitreis) vertrok 6 Dec. van Colombo;
„Koningin der Nederlanden" (uitreis) vertrok
6 Deo. van Colombo; „Lombok" (thuisreis) ver
trok 5 Deo. van Sabang.
r07tekoa&7sche lloyd.
„Goentoer" (thuisreis), arriv. 7 Dec. to Suez;
„Sarnarinda" arriv. 6 Deo. van Tocopilla to Co-
ronel; „Kawi" (thuisreis) passeerde 6 Deo. Be-
ve7ier; „Birma" (thuisreis) vertrok 4 Deo. van
Batavia; „Djocja" (uitreis) is 6 Deo. Dover ge
passeerd; „Rmdjani" (uitreis) arriv. 6 Deo. to
Batavia.
holland amerika lijk.
„Polynesia" vertrok 6 Deo. van New-York naar
Rotterdam; „Rijndam", van New-York naar Rot
terdam, word 6 Deo. op 350 mijl van Sollly gesig
naleerd; „Yeendij'k", van Rotterdam naar Ncw-
Orleans, passeerde 5 Dec. Sand Key; „Loch Tay"
arriv. 6 Deo. van Rotterdam to New-York; „8om-
molsdi]l:",fevan La Plata naar Landscrona, ver
trok 6 Detf. van Gravcsend; „Zniderdijk" arriv.
6 Dec. van Rotterdam to Newport News; „Noor-
dam", van Rotterdam naar New-York, paseeerde
6 Nov. Wight; „Poeldijk" arriv. 6 Deo. van Rot
terdam te Now-Orleans; „Sloterdijk" vertrok 5
Deo. van Now-Orleans naar Rotterdam; „Andijk"
van Antofagasta naar Rotterdam, passeerde 6
Doc. Lizard; „Zijldijk" arriv. 5 Deo. van Rotter
dam to Eoca Grande.
kon. holl. lloyd.
„Frisia" (thuisreis) is 7 Deo. Dungencaa ge
passeerd; „Tubantia" (thuisreis} is 6 Deo, Fer
nando Noronha gepasseerd
MARKTBEKICFTEN.
KATWIJK'vAAN-DEN-RLJN, 7 Deo. Veiling der
Tuinb. Ver. „K. en O." Bloemkool I f 6.50 k 11.50,
dito II f 1.25 h 3.25. Roode kool f 14 k 15; 8avoye
kool f 2.50 a 8; Peen p. H.L. f 2 k 2.10, dito per 100
bos f 4.50; Uien p. H.L. f 8 k 8.20: Rapen f 0.80 A
f 0.90; Kroten 1.40 per H.L. Aanvoer 2950 bloem
kool.
LOOSDUINEN, 7 Deo. 1915. In do heden gehou
den veilingen zijn betaald voor; Bloemkool le
soort f 15 a 18, 2o soort f 8 a 10 per 100 stuks;
Salade lo soort f 4 a 5, 2e soort f 2 a 2.50 per
100 kropPeen le soort f 5 a 3, soort f 4
a 5; Radijs 3 a 4; Prei f 2 a 2.50; Selderij
f2. a 2.50 per 100 bos; Kroten f 0.90 a 1.25 por
halvo H.L.;; Peterselie f 4 a 5 per 100 bos; An
dijvie f la 1.50 per 100 struik; Spinazie f 0.50
a 0.60; Zuring f 0.15 a 0.20; Stoof sla 0.19 a
0.30Boorekool f 0.15 a 0.20 per mandschorse
neren lo soort f 8 a 9, 2e soort f 4 a 5; Tomaten
lo soort f 25 a 30, 2e soort f 14 a 16, 3e soort
f 5 a 8 per CO K.G.
SCHIEDAM, 7 Dec. Spiritus. Petroloum, enz.
Noteering van den „Bond van Distillateurs".
Moutwijn f 24.50; Jenever f 28.50 per H.L. zonder
fust en zonder belasting.
Noteering van do Benrscommisslën. Moutwijn
21.60 per H L., zondor fust en bel. 8temmlng
pnj8h, Spoeling f 2.20.
Spiritus. Graanspiritus 40 52; Melasse id.
f 38; Ruvro f 19 a 20.60.
AMSTERDAM, 3 Dec. Vee. 188 vette kalveren 102
105 ets., 2e 93 ets., 3a 92 ets.; 33 nuchtoro kalveren
f 12—16; 724 vette varkens geen handel.
WOERDEN. 8 Dec. 176 kaaspartijen. Prijs f 72—
74; f 6971zwaardere f 74—76.50; Rijksmerk f 7S—77
handel vlug. Biggen f 10—15.
8NEEK, 7 Dec. Op de botermijn alhier waren aan
gevoerd 0/2 en 1/3 vn.
f^rieksboter aangeroerd 0/8 en 7/16 vaten. Prijs
T 92. Commiasio f 92 met consent.
Duitsche spionnendiensf in Engeland.
Do „English Review" deelt in het Do-
ccmbor-nummer in twee artikelen; „The
German Invasion" en „The Germans in the
City" staaltjes mede over den spionnen-
dienst, welken het pan-Germanisme vóór 'fc
uitbreken van: den oorlog in Engeland had
georganiseerd. Hot Duitsche systeem van
den geheimen inlichtingendienst werd oa-
geveer 60 jaar geleden gesticht door don be-
ruchten Duitscher Stieber, die in zijn ge
denkschriften zijn werkwijze beschreven
heeft. Lang vóór 1870 vestigden zich in de
partementen van Frankrijk, die het tooneel
van een toekomstigen oorlog zouden kunnen
worden, een aanzienlijk getal vreedzame
Duitschers, die zich zoo spoedig mogelijk
lieten naturaliseeren. Togen 1870 waren er
zeker 35.000 van deze Duitsche agenten in
TWEEDE KLASSE.
Trekking van 8 December 115,
Nok. 8693, 16833 ieder i 1000,
Nos. 2459. 10836 ieder f400.
Nos. 17226, 19727 ieder f200.
Nos. 12, 2012, 8084, 16849 ieder f 100.
Prijzen van f 30.
234 248 281 317 335 465 507 612 567
658 675 791 912 976 1093 1135 1152 1189
1201 1219 1336 1381 1562 1579 1586 1589
1598 1659 1690 1747 1754 1801 1805 1812
1839 1880 1S93 1925 1938 2022 2024 2037
2096 2146 2197 2219 2280 2330 2335 2366
2370 2481 2482 2514 2537 2618 2666 2772
2821 2S65 2916 2943 3009 3013 3045 3063
3089 3100 3124 3179 3198 3284 3297 3299
3486 3492 3513 353S 3561 3608 3660 3678
3702 3738 3790 3893 3916 3946 4014 4036
4175 4226 4331 4487 4512 4520 4528 4541
4594 4651 4657 4686 4689 4710 4714 4719
4777 4788 4836 4852 4936 4977 5021 5101
6163 5201 6211 5276 5301 6369 6403 5443
6476 5509 5594 5615 5S44 5869 5870 5882
5895 5904 6913 5931 5964 5986 5996 6058
6087 6093 6181 6221 6310 8311 6326 6366
6380 6418 6442 6541 6571 6666 6692 6729
6754 6799 6836 6939 7050 7074 7190 7273
7291 7298 7299 7343 7356 7442 7443 7470
7524 7582 7549 7604 7705 7752 7785 7836
7845 8014 8037 8110 8124 3189 8222 8232
8358 83S6 8486 S50S 8518 8539 8543 8587
8678 8765 8770 8844 8834 8903 9003 9025
9063 9100 9158 9229 9347 9483 9511 9541
954S 9570 9597 9702 9S27 9843 9979 10126
10138 10254 10429 10499 10508 10552 10566
10567 105S6 10604 10657 10676 10686 1Ü694
10711 10713 10723 10729 -10767 10825 J0828
10S32 10837 10S46 10929 10983
11054 11079 110S6 11128 11140 11168 11216
11276 11277 11299 11335 11357 11419 11422
11444 11450 11559 11667 11708 11721 11S32
11917 11989 12042 12050 12059 121G5 12301
1235S 12368 12393 12413 12450 12495 12550
12553 12588 12590 12771 12789 12841 32861
12937 12970 13048 13072 13097 13177 13246
13253 13408 13466 13467 13483 13547 13GG7
13681 13727 13745 43798 13806 13817 13951
13958 14064 14072 14128 14263 14268 14289
14392 14448 14535 14537 "14547 14566 14614
14629 14633 14835 148S2 14886 14889 14910
14966 14990 15022 15024 15056 15084 15116
15132 15156 15175 15187 15212 15226 15232
15277 15518 15528 15529 15545 15560 a657S
15664 15690 15769 15926 16035 16058 16077
16080 16088 16196 16202 16244 16263 16359
16362 16398 16415 16492 16497 16587 16621
16780 16791 16819 16S20 16886 16912 1694-1
16966 16994 17087 17171 17181 17200 17220
17254 17297 17306 17307 17309 17328 17399
17420 17454 17483 17644 17645 17682 17689
17691 177G0 17807 17814 17872 17931 17918
1S073 18154 18177 18210 18223 18241 18374
18481 18597 18644 18662 18737 1S755 18758
18759 18764 18765 18813 18847 18899 18250
18998 19007 19008 19055 19099 19278 1Ó294
19380 19391 19402 19422 19439 19442 19461
19467 19473 19475 19482 19493 19526 19595
19623 1970S 19745 19759 19866 19879 19896
20000 20014 20O29 20051 20139 20157 2016G
20183 20197 20203 20237 20281 20291 20344
20386 20430 20533 20517 20557 20570 20579
20582 20583 20593 20595 20645 20674 20737
20746 20795 20870 20877 20902 20935 20962
2e Klasse le Lijst s 16137 m.a, 16127.
Frankrijk aanwezig, een getal, dat door
Stieber zelf is geschat. Hoeveel van deze
Duitsche helpers zullen nu in Engeland vóór
1914 gewoond hebben, vraagt sir George
Makgill, do schrijver van dit artikel 1 Er wa
ren 280 000 Duitschers, waaronder 190.000
binnen den militairen leeftijd in Engeland
aanwezig vóórdat da oorlog ütTt>rak, en
eigenaardig is, dat het meexendeel hier
van zijn verblijf koos bij de belangrijke stra
tegische punten om Londen en de Oost- en
Zuidkust van Engeland. Dit feit wordt door
een kaart toegelicht. „Laat ons beginnen
met na den oorlog eiken vorm van natura
lisatie af te schaffen", besluit dit opstel.
In het artikel „The Germans in the Oity'1
toont Raymond Radcliffe den niet-te-bena-
deren invloed, welken.het Duitsche financie
wezen in Engeland bezat. De „Dresdner
Bank" zond eenige weken vóór Augustus
1914 een circulaire rond, waarin deze bank
instelling haar Duitechen oliënten te Lon
den aanbeval zoo spoedig mogelijk alles te
verkoopen, wat zij bezaten. De heer Rad-
oliffe heeft een brief gezien van den direc
teur der „Dresdner Bank", waarin deze
ontkent, dat hij door den kroonprins werd
gewaarschuwd, doch toegeeft, dat hij zelf
den oorlog voorzag en dus zijn klanten waar
schuwde.
Steun aan Families van Militairen.
Uit cle aan den Rijksdag toegezonden Me
morie blijkt, hoe aanzienlijk het bedrag der
ondersteuningoD aan families van militai
ren sedert Augustus 1914 gestegen ia. De
Memorie bevat n.l. het volgende staatje
der subsidies:
Augustus 1914 B m m m 26.991.049,43 M.
September a 46.161.358,28
October 52.566.234,02"
November 58.407.755,18
Deoember c a 63.381.370,96
Januari 1915 a 65.007.165,68
Februari w 63.001.243,47
Maart 74.685.701,24
April aaMBSBia 78.244.979,48
klei snMMMMMw 82.063.360,78
Juni 84.926.556,33
Juli 3 a m 89.700.830,43
Augustus i i i I i 03.410.482,23
September s- 94.117.270,42
Sedert den 4den Augustus 1914 te dus
in totaal uitbetaald oen bedrag van
878.190.474,90 mark.
Do expeditie tegen
Dultach Ooat-Afrlka.
Generaal Smuts, de minister van Lautcfa-
verdodiging, deelde in hot parlement mede,
dat de reoruteering voor hot expe-
<iitie4ege<r voor Dudtsdh Oost-Afrika boven
alle verwachtingen geslaagd is, zoodat de
Unie in staat fa om niet euloen de noodige
strijdkrachten, maar ook öog versteridn-
gen te zenden. Hij hoopte, dat de veldtocht
tegen Oost-Afrika in zeer korten tijd een
even gunstig verloop moge hebben als die
tegen West-Afrika.
Ook voor de troepen voor den dienst in
Europa hebbsn rich vele reoruten aange
meld.
De kosten der Zuid-Afrikaansoke contin
genten worden op zes millaoen pond sterling
per jaar begroot.
Do Fransche leening.
De Matin" zegd, dat de nieuwe Fransche
leening algemeen een succes is. De be
richten, die uit al de departementen van
Frankrijk inkomen, laten geen tvyijfel. Zij
zïn uitstekeiid. Ook in hef buitenland, zegt
het blad, wordt druk in de leening deelge
nomen. Op de beurzen van Londen, Am
sterdam, New-York en Genève is, volgens het
blad, de laatste dagen veel ingeschreven.
De „Vorwarts" over den Rijksdag.
De „Vorwarts" koestert van het resultaat
van de besprekingen in den Rijksdag geen
groote verwachtingen. Men zal de bezwaren,
die het vorige jaar bij de begrootingsdebat-
ten werden aangevoerd, kalm aanhooren,
zegt genoemd blad, onderzoek beloven en ten
slotte blijft alles bij het oude of wordt het
nog erger. Ook het openlijk bespreken der
misstanden bewijst nog niets voor het ver
beteren er van, maar toch zal het noodig
zijn, duidelijker en scherper te laten uitko
men, dat de bladen b.v. niet zichzelf vrijwil
lig het zwijgen hebben opgelegd.
Hoe denkt de regeering er over, hoe het
verder zal gaan 1 vraagt de „Vorwarts". Zal
over de mogelijkheid, om een einde aan den
oorlog te maken en over de vredesvoor
waarden niet eerder mogen gesproken wor
den, tot de vrede zelf gesloten wordt Do
vredo, die zonder medewerking van den
volkswil tot stand komt, draagt de grootste
gevaren voor de toekomst in zich. De onte
vredenheid zal zich dan onmiddellijk doen
gelden en geen regeering zou autoriteit ge
noeg bezitten om dit te rechtvaardigen.
Heoft men echter de bedoeling, het vrije
woord hierover toe te staan, dan weten wij
ndet, waarom d£t niet nu zou kunnen gebeu
ren. De militaire toestand belet het niet.
Op de socialistische partij rust de plicht, den
rijkskanselier over zijn plannen te intérpel-
leeren, en in ieder geval haar eigen program
voor het beëindigen van den oorlog te ont
vouwen Zij kan rich niet langer met alge
meenheden tevreden Btellen. Zij moet dui
delijk spreken en dezelfde duidelijkheid ver-
Jangen van hen, die de regeering vertegen
woordigen.
Oosteurijksohe Gruwelen in Servië.
Generaal Bramwelll Booth, die ohof van
het Leger des Hcils, zond, in heb begin van
den oorlog, een ervaren officier van het
Leger des Hei Is naar Servië, om behulp
zaam te zijn bij het lenigen van den nood
der Servisohe bevoliking. Met clie taak werd
belast kolonel Govaars, den leider van hot
Leger de© Heil© in Nederland. Kolonel Go-
vaars verrichtte goed werk in Servië. Hij
bleef cÈaar tot 16 November 1.1. en keerde
dezer dagen naar Engeland terug, voor
een oonferentie met generaal Booth en zijn
staf. Door een vertegenwoordiger der
„Daily Ohron." gointerviowd, deed kolo
nel Govaars' het volgende verhaal
„öhabats is de eerste plaats, die do
Oostenrijkers gingen bezetten. Woorden
kunnen do gruwelen niet beschrijven, die
aldaar bij den eersten aanval door Honga
ren Kroaten werden gepleegd.
„Voor den oorlog had Servië met Oosten
rijk dn ukV pi handelsbetrekkingen. Yele jan-
ge Oostenrijkers gingen in Servië etudee
ren.
„Te Belgrado waren steeds veel Duit-
Bahers. Et werd bijna even veel Duitsoh als
Servisch gesproken. De Serviërs dachten,
dat er op loyale wijze oorlog zou worden ge
voerd. Niemand vond het noodig te vluch
ten.
„Maar toen de Oostenrijkers in Shabats
kwamen, namen rij terstond 1500 inwoners
gevangen. De menigte, manuien vrouwen
en kinderen, en zelfs oude manuien, weïd
bijeen gedreven. De jonge Serviërs wa
re® natuurlijk bij het leger ingelijfd. De
1500 gevangenen werden samen opgesloten
in een kerk, die hoogstens 800 personen
kon bevatten. Ze werden daar drie dage.i
lang, zonder eten en drinken gelat-pn.
„Na den derdien dag werden 150 gevan
genen, onder wie vrouwen, uit de kerk ge
haald, tegen do kerkmuren geplaatst en ge
fusilleerd. Al de overigen werden gevan
kelijk naar Oostenrijk gevoerd. Er wasr hoe
genaamd geen motief voor die ontzettende
daad.
„De namen der slachtoffers rijn niog on
bekend. Ook is er nog geen lijst des- gevan
genen opgemaakt. Men weet alleen, wio
in de kerk opgesloten werden, wie verdwe
nen, en dat er een groot graf is. Sommige
personen keeren uit Oostenrijk terug, om
dat ze wieten te ontvluchten, of wegens
hoogen ouderdom waren vrijgelaten. Zij
deden mij het verhaal van cDe gebeurtenis,
dat door den prefect werd bevestigd."
Kolonel Govaars vertelde verder, dat de
Oostenrijkers de huizen te Shabats hebben
geplunderd. In acht banken of filialen werd
alles meegenomen.
8tijn Streuvels en de „Toss. Zeitung".
Stijn Streuvols heeft een zijner werken
als feuilleton aan: de Yossosohe Zeitung
afgestaan.
Daarover schrijft thans" het „Bolgisoh
Dagblad"
„Na 16 maanden oorlog verschijnt iets
van oen Vlaamschen schrijver in een
Du:1oh blad, wanneer rijn vaderland ver
moord en uitgezogen is en aan het hoofd
van het reptielenbureau te Brussel fun
geert, Werheiroer, redacteur derzelfde
„Yossisahe Ztg." De vertaling en ook de
publicatie gebeuren met de toelating van
den auteur van het slecht geschreden Oor
logsboek.
Strextvels wil, kost wat kost, geld ver
dienen zooals de eerste de beste ronse
laar.
Die buitenme®sëh ha.wdolt als rijn gelij
ken van rijn streek, doch hij is gevoelloos
als een steen en schrijft zooals hij vroeger
mastellen in rijn oven stak. Geld, geld en
nog geld, is rijn eenige bekommernis. Zelfs
als rijn heldhaftige koning aan de IJeer
kampt, kan het hom bitter weinig schelen,
dat men hem uitbetaalt in franken, guldens
of marken, als die marken maar 1.25 frank
gelden. De levensspreuk van dit schraap
zuchtig Vlaamsoh boert-j e, van dien groo-
ten beschrijver maar kleinen mensoh is
„Hebben is hebben en krijgen is die kunst.
Ik zal het dus maar meepakken."
Wij dagen zijn beste vrienden uit ditmaal
rijn grove geldzucht, takt- en harteloos
heid, zijn volstrekt gemis aan vaderkmdSsch
gevoel goed te praten. Victor Hugo was
ook, als de baas van 't Lijsternest, te veel
aan de aardbolle goederen gehecht, doch in
1870 zou hij voor al de schatten van den to
ren t>e Spandau niet toegelaten hebben,
•dat een weik van hein in het Duitech werd
vertaald en in een Duitsoh blad zou ver
schijnen. Hugo was Franschtnan, maar
Streuvels isStreuvfls."
Geboorte en Sterfte tijdens den Oorlog.
Een medewerker van de „Daily Mail"
schrijft
In de laatste dertien oorlogsweken is in
het graafschap Londen die geboorte van
24,137 kinderen aangegeven. Indien wij het
overeenkomstige tijdivak van 1913 beschou
wen, vinden wij dat die aangegeven geboor
ten toen 2/7,164 bedlroege® of 3024 meer.
Volgens die verhouding zouden dit jaar
ongeveer 12,000 kinderen minder in Lon
den gebaren worden.
Het gëboortegetel in de week die 22 No
vember eindigde, was voor Londen en
Groot-Londe-n 466 minder dan het geimid-
dolde van de vijf laatste jaren, wat oveT een
heel jaar voor Groot-Londen met een ver
minde riner met 32,000 geboorten op een be
volking van 7£ millioen zou gelijk staan
In cle 96 groote steden valt sedert eenigen
tijd een wekeiijtsche vermindering van 80(7
geboorten of ruim 41,000 in een jaar waai
te nemen. Met inbegrip van den „buiten
ring" van Londen komt men tot een ver-,
mindering van 80,000 geboorten in die groo
te oentra van do bevolking.
Do vermindering van het goboortegetal
van de oorlogvoerende landen in Europa
is algemeen', maar het grootst in Duitseh-
land. Zij is in alle steden, maar vooral in
Berlijn en Hamburg merkbaar. Te Ber
lijn heeft dc toeneming van liet aantal
sterfgevallen sedert oenigen tijd ruim 300
in een wee-k bedragen. Hot aantal sterf gen
vallen gaat daar hot aantal geboorten met
bijna 400 in een wee-k te boven.
Wie is de Otf>rwinnaar?
De „Vorwarts" noemt in een hoofdartikel
de Yer. Staten den eigenlijken overwinnaar
in dezen oorlog. Het was Engelands doel
Duitschlancl als concurrent op de wereld
markt te vernietigen, doch nu is een mede
dinger opgestaan, die veel gevaarlijker zal
■zijn dan Duitschland in tientallen van jaren
had kunnen worden. Terwijl Europa rich uit
put en na den oorlog den ondraagl ijken
schuldenlast zal moeten voortsleepen, delgt
Noord-Amerika zijn schulden en gordt rich
een financieel pantser aan, dat het ce* po
sitie op de wereldmarkt zal geven, sterker
dan ooit in 't land der onbegrensde mogelijk
heden is voorzien.
De „Yorxvarts" over de Censuur.
De „Vorwarts" heeft het over de hinder
lijk scherpe censuur iu Duitschland. Klach
ten daaromtrent in de commissievergaderin
gen van clen Rijksdag helpen niets. Mon
hoort ze vriendelijk aan, zegt een onder,
zoek toe en dan blijft alles bij 't oude of 't
wordt nog erger. Of niets ontziende bespre*
king van dezen misstand in de vo.le vergal
dering van den Rijksdag zal helpen, is even
eens twijfelachtig, maar 't moet in elk g&r
val beproefd worden, meent het blad. De
toestand dat ovér de gewichtigste aangele
genheden gezwegen moet worden, is on.
nouobaar. Zoo acht de uV.onvarIs" Ik nood
zakelijk, de beraadslaging over de moge
lijkheid om aan den oorlog een eind te mab
ken en over do vredesvoorwaarden toe tö
laten. Gebeurt dat eerst, als de vrede al ge.
sloten of op komst is, dan zal er een gtorml
opsteken^ welke de staatslieden en diploma?
ten, (Jje de verantwoording dragen, zal weg
vagen. De openbare meening zal het Riet
verdragen^ dat alles; buiten haar om is ge
gaan. Derhaive moet dit onderwerp op de
eenige tribune, die nog vrjj is, in den Rijks
dag, ter sprake worden gebracht en geeii
partij heeft meer den plicht den Rijkskanse
lier over zijn plannen en oogmerken te in
ter pelleerei)1, dan de sociaal-democratische
Zij moet in elk geval voor de regeering en de
wereld haar eigen program voor het eindigen
van den oorlog ontvouwen.
De tegenwerping, dat dit in het buiten
land den indruk* zal maken, dat Duitschland
tot elkpn prijs vrede wenscht, acht de pVor-
warts" ongegrond. Als de Duitsche socaaaT-
democratie uiting goeft aan haar verlangen
naar vrede dan doet zij dat in de vaste over
tuiging, dat de meerderheid des volks in alle
landen ditzelfde verlangen koestert.
Beeldhouwwerk der Kathedraal te Reims
verkocht?
NaaT de „New-Yorlc Time*f meedeelt,
heeft een Amerikaan, Alfred Dupont de
Wilmington, vice-voorzitter eener groote
maatschappij van ontploffingsmiddelen in
Amerika, voor een paar duizend doller een
engelenkopje aangekocht, dat van de kathe
draal te Reims afkomstig heet te zijn- Het
echijnt te behooren tot een groep, „de stoet
V3u Saint Nicaise" genaamd, welke zich'
aan het noorder porlaat van don westelijken
gèvel bevindt. Deze beroemde en schoon©
Btatue is "bekend als „de glimlach van Reims."
Het Amerikaansche blad voegt aan deze
mededeeling toe, dat het fragment in kwestie
door den verkooper als echt wordt gegaran
deerd, en dat er andere stekken beeldhouw
werk afkomstig van deze kathedraal te. Pa
rijs werden aangekocht en naar Amerlkc;
verzonden door een New-Yorksch koopman,
die ook een zaak te PaTjiö bezit.
Op het Fransche ond e r-secT ota'riaat vah
