De Europeesche Oorlog.
BRIEVEN OU PARUS.
(Van onzen Farijechen briefschrijver).
(Nadruk Verboden).
Ik had me eigenlijk voorgenomen, nie.tl
jneer te schrijven over de bemoeiingen
nooit w-as een woord beter op z'n plaats
van den Nederlandsehen Anti-Oorlog-
Raad, en andere gelegenheids-vr ede-bonden^
die geboren rijn uit de ingewortelde Holland-
i&he Prinzi p i en-R ei ter eiHet spijt mg, .een
Duitscn woord te moeten gebruiken, maar
ik heb zoo gauw geen ander bij de hand, dat
even juist weergeeft ue ingekankerde ma
nie van mijn lieve landgenooten, om' voor
olie idealen bij dit woordx in 1915, past
een grijns zegge utopieën, bonden op te
richten en reglementen te maken. De voor
beelden voor het grijpen. Maar ik vermijd
opzettelijk het noemen" van een naam, omdat
ik heusch niets speciaals heb tegen deze
of die vereeniging, die dit of dat verheven
doel najaagt. Het is alleen karakteristiek
voor de beperkte kijk-op-wat-er-ïn-de-wereld-
te-koop-is van massa's Hollanders waar
onder niet weinigen, wier superieure gaven
van wetenschap- en intelligentie het tegen
deel moesten doen veronderstellen dat
rij nog altgd meenen zeden, hartstochten,
psychische afwijkingen van het menschdora
te kunnen veranderen, beteugelen, reglemen
teeren door het oprichten van bonden. Ik
ken geen land, waar die uiterst besmette-
lijke „Frinripien-Reiterei" zóó welig- tiert pis
in Bolland. In m'n jeugd heb ik er zelf de
bacillen van onder de leden gehad. Sedert
ben ik, in de Parijsche ontsmettingsoven,
definitief gedesinfecteerd.
Ik had me dus voorgenomen, zei ik, om,
ondanks de geweldige ergerni-. die jk, even
als alle in Frankrijk wonende Nederlanders,
telkens ondervind, wanneer ik weer iets hoor
over de baits eb gestes van de verdwaasde
Hollandsche vredes-maniakken, geen papier
meer over hun bemoeiingen zie boven
zwart Ie maken. Want tot nu toe deden
ze weinig kwaad. Hun stem, voorbestemd:
lom te blijven, die eens roependen in de
woestijn, werd overdonderd door het kanon,
jefn niet gehoord. De Fransche bladen, op
jenkelen na, die bij hooge uitzondering wel
eens in afkeurenden zin hebben mee
gedeeld, dat er in Holland menschen waren,
die met alle geweld dadelijk vrede wilden
inaken, zwegen de heele zaak dood.
Maar nu is dat anders geworden. Fran-
Bchen, die heelemaal niet wisten, wat de be
moeizucht van onze vredes-bonden bezig was
mt te broeden, zijn opmerkzaam geworden
door een paar artikelen in de Fransche
pers. Een paar weken geleden schreef, do
vTemps" een artikel over de kwestie, dat be-
gr^pelgkerwijze alles behalve tevreden was
over het optreden van de heeren. En een
raar dagen geleden op Woensdag 6 OctoE-
ber schreef de heer Gabriel Seailles,
hoogleeraar aan de Parijsche universiteit,
een artikel in „La Guerre Sociale", het blad
van Gustave Hervé, getiteld „Yoix de Hol
lend e."
De eminente hoogH'--- Kp
vn, ."Vituir nee-rt even oe-
tada-ïr-d. cotp-- ir
-eieet geschreven. Terwijl de
„Temps" tussdhen. de regels insinueerde,
dat de Hollandsche vredes-propaganclisten
door Dmtocshlancl moesten zijn geïnspi
reerd", heeft de heer Seailles c-en waar
dig en zakelijk betoog gel erend, uiteerst)
correct, zonder te schetteren. Maar hij
zegt-, wat ieder Franschman zegt: waarmee
bemoeien die Hollanders zich? Zij zitten
daarginds in een neutraal landje, dat oe-
zig is zich rijk te verdienen aan den oor-,
log. Wij, hier in Frankrijk, dra,gen gedul
dig de rampen vaal het ontzettende drama.
Wij dragen zo mot oneindige volharding,
omdat onze vrijheid en ons volksbestaan
©p het spel staan: De helft van onze vrou
wen gaat in rouw, en de andere helft is be
reid ook rouw te dragen, opdat Frankrijk,
leve'. Niemand vil een vrede, die iels an
ders zou zijn dan een beslissende nederlaag
voor den vijand. En terwijl wij aldus vol
houden ondanks alle ondervonden ram
pen, komen <üe menschen uit het neutrale
kindje bij ons, en zeggen met tranen in do
Htemom 'shemels wil! houdt op met
deze afgrijselijke moordpartij!
Is het niet een beetje al te kras? Mee-
ineit deze brave vred'es-maniakken dat hun
hart erger bloedt dan het onze? Meenen zij
het monopolie te bezitten van een naasten
liefde, die ze ons komen prec-ken? Heeft
hun zoogenaamde neutraliteit' hen zóó ver
blind, dat ze alle oordeel hebben verloren,
en werkelijk niet zien. wie den oorlog be
gonnen is? Mecien zij, dat wij, na. allee
wat gebeurd is, zoo maar een-twec-dne
vrede zullen gaan sluiten, en allee verge
ven en vergeten Meenen zij, dat hun af
keurend oordee' over ouderlingen haat tus-
echen de volkeren iets zal veranderen aan
het feit, dat verscheiden generaties lang al
wa-t. Duitscli is door iedc-r T ransc-hm-an zal
worden gehaat met woesten haat???
Zoo spreekt en denkt hier iedereen. Ook
do heer Seailles, uit wiens artikel ik een
paar gedeelten vd vertalen
„Wij hebben aan de Sorb enne*) een „be
roep op het verstand en het geweten van
<k> groote oorlogvoerende volkeren" ont
vangen. Dit beroep komt uit Holland,
en is get-eekend dcor meer dan zestig lioog-
le era ren. Het verecnigt met hun namen die
van Leiden, Utrecht, Groningen de oude
etcden die eens, in de heldentijden van de
Hervorming en den oorlog tegen Spanje,
brandpunten waren van verjongde en le
venbrengende gedachten. Die geleerden
zijn wijze, bezadigde, kalme mannen, e«n
hun bedoelingen zijn zuiver. Hun voor
ouders hebben den heiligen opstand voot
de vrijheid gekend; zij zelf zullen de we
reld omverwerpen noch vernieuwen. ATs
do schoolmeester uit de fabel richtten zij,
om uit den storm te redden, van den oever
een preek tot ons."
„Dat zij het recht hebben te spreken, wij
ontkennen het niet, op de voorwaarde, dat
zij werkelijk iets te vertellen hebben. De
onthouding en de weigering om een mee-
ning te uiten geven alleen recht op zwij
gen."
„Set is waar, dat .de bdide corlogvoereEn-
5de partijen de verantwoordelijkheid voor
den aanval van zich werpenhet is waar
dat beid© beweren de wapens alleen te
hebben opgenomen, omdat zij gedwongen
werden hun bedreigd volksbestaan te ver
dedigen. Maar het is niet voldoende- dit te
oonsta.teeren, dunkt u niet? Strekt uw
neutraliteit zich uit tot aan uw gezond oor
deel, tot aan uw geweten? Dat de oorlog
ver-liggende oorzaken heeft, d)at het con
flict is geboren uit de heele politiek van
Europa, ik geef het toe. Maar wie, op de
conferenties van Den Haag, heeft zich ver
zet tegen een beperking van de bewape
ningwie heeft elke uibreiding van de
arbitrage geweigerd wie heeft zijn vertrou
wen alleen willen stellen in z'n krachtwie
heeft den oorlog bewust voorberdid, wie
heeft hem onvermijdelijk gemaakt, wie,
eindelijk, heeft hem verklaard Wie heeft
de neutraliteit van België geschonden, en
hoopt het te annexeer en na het te heb
ben gemarteld?U kent de feiten, u
hebt de documenten, die ze duidelijk ma
ken, in handen, en u bent geleerden!"
„Buitenstaanders, die u bent, brengt u
aan alle tegenstanders de getuigenis, dat
zjj blijken gaven van hun moed en doods
verachting. Hun eer is gered; er blijft alleen
maar over de wapens neer te leggen. Dank
zij u gebracht! Wjj zijn geen gladiatoren, in
de are.Da afgedaald voer een worsteling zon
der ontknooping; wij geven niet tot schouw
spel aan de neutralen den heldenmoed en
den dood van onze kinderen; wij hebben
uw applaudissement niet noodig. Wij ver
wachten iets anders van dezen oorlog dan
goed dood te zijn, en goed te hebben ge
dood De vrede, vandaag geteekend, zou
beteekenen de overwinning van het germa-
nendom. Met z'n legers in België, in Frank
rijk' en Rusland, zou Duilsekland onover
wonnen schijnen en zich onverwinlijk wanen.
Zóóveel bloed mag niet tevergeefs vergoten
zijn."
„Brillendragers, mijn broeders, het is niet
door ons, dat het aangezicht van de wereld
zal worden veranderd. U bent wijze mannen,
behoudend, met eerbied voor alle autori
teiten. U vindt, dat de oceaan veiliger zou
zijn zonder storm, en u zoudt de wereld wil
len hervormen door ze precies te laten,
200 ze_is."
„De oorlog is geen accident; hij is een
noodzakelijk gevolg; hij is verbonden aan
de instellingen, aan de absolute macht van
de vorsten: aan de politiek van de staats
bonen; aan do intriges en vooroordeel en van
de diplomatenen hij zal evenlang be
staan als de toestanden, die hem altijd ver
oorzaakt hebbenDe duurzame, zoo niet
altijd-durendo vrede, moet gewild worden
met alle hervormingen, die hem1 kunnen doen
beh uuem Het is noodzakelijk, dat de groote
wapenfabrieken staatseigendom worden, op
dat het belang van enkelen niet sta tegen
over dat van allen; het is noodig, dat het
ga.dellnk recht van een man over anderen
worde afgeschaft;.... dat de volkeren zich
vrij maken van geheime dipiomatieëp*
zgzeJf de ^«it^^iu.Tcnê'^otitiek cohtrolee-
L.;;, oat zij toestemming geven voor de ver-
bn.torrissen in hun naam aangegaan
Ik heb deze enkele gedeelten van het waar
dige en bezadigde betoog onder de oogen
will .n brengen van mijn Hollandsche lezers.
Moge het de met-manie-besmette vrede-
schreeuwers nu eens eindelijk doen begrij
pen, da: zij met hun groteske pogingen, die
hun doel zeer beslist zullen, missen, alleen
<l)b bereiken: dat zij Holland in de oogen
van de geallieerde volken belachelijk, ver
dacht en gehaat zullen maken.
CABOCHON.
De Parijsche universdteat.
DE BALKAN.
De gevechten leveren op geen enkelé
plaats zooveel nieuws, dat ue belangstelling
er erg .door. gaande wordt gemaakt. Er wordt
gevochten, heftig gevochten zelfs, maar de
resultaten zijn op dit oogenblik nog wei
nig tastbaar.
Het belangrijkste is het diplomatiek steek
spel ojp den Balkan. Hoe dat zal afloopen?
Van één ding zal men nog hartgrenuiger af
keer hebben gekregen, namelijk dat ge
knoei in het duister.
Bulgarije overiegt met de entente, bljjft
de onderhandelingen gaande houden, zich
onderwijl gereed makend voor den strijd,
zonder dat nog iemand weet, aan wiens zijde
dat land zal staan, wanneer eensklaps blijkty
dat de koning met zijn regeering reeds lang
een geheim verdrag rnet Duitschland Jieb-
beD, een verdrag dat lang niet in den geest
van het meerendeel der bevolking is.
Nu; is 't gpel met Griekenland gaande. Men
weet, hoe daar ue bevolking denkt. Heeft
koning Constanten misschien ook een ge
heim verdragje in zijn zak? Itaiië's houding
zou geheel afhangen van Griekenland'. Te
gemoetkomend is dit nier, want volgens de
„Köln. Ztg." zou de regeering te Athene
den Italianen hebben verzekerd, dat het de
kustbatterijen zal laten werken, wanneer, de
Italianen probeeren te Saloniki aan land te;
kernen.
"Het vertrouwen eerst In Bulgarije en nu
in Griekenland, zal waarschijnlijk' de oor
zaak worden, dat men te laat komt om Servië
te redden, al zal dit zich niet gemakkelijk
laten nemen. 1
Op Griekenland's verdragsverplichtingen
jegens Servië, hebben de entente-mogenoheu
den volgens hun eigen verklaringen, ge
bouwd als een der fundamenteele elementen
van het Bal kaai- even wie h b, dat zij hebben
helpen tot stand brengen en gehouden zttn
te handhaven. Vandaar dat een bepaalde'
loochening van deze verplichtingen bezwaar
lijk valt te rijmen met de vriendschappelijke
betrekkingen ten opzichte van staten, idle
genoopt zijn ,op haar nakoming te staan.
Van verdere landing van Franschen eai
Fngelfichen te Saloniki wordt nfet meer ver
nomen. Wel' duiken weer de berichten op,
dot van Gallipoü veel entente-troepen ver
trekken.
De Bulgaren dringen het meest op. Eigen
lijk voeren zij in hoofdzaak den krijg. De
Duits chers bemerken, evenals de Oostenrij
kers het vorig jaar, dat het moeilijk vech
ten is tegen de Serviërs. Bulgaren en Ser
viërs hebben hierin meer eigenschappen ge
meen.
Do regeering is naar Kraljewo overge
bracht, wijl de weg naar Monastir niet meer
vrr; is. Ofschoon nog niets bepaalds bekend
geworden ie, kan Reuter toch verklaren,
dat de algemeene opvatting hedenochtend
was, dat Griekenland het jongste aanbod
der geallieerden niet zal aannemen.
Naar medegedeeld wordt, heeft de Griek-
sche legatie nog geen oflicieele mededeelin-
gen uit Athene ontvangen, zoodat zij zelf
ook gieen inlichtingen kan geven.
Volgens een telegram uit Rome aan de
Fransche bladen, heeft de Duitsche keizer,
een proclamatie gerioht tot de Bulgaarsche
soldaten. Hij verzekert hun, dat Bulgarije
heerschen zal, niet alleen op den Balkan,
maar ook in de Zwarte, de Egeïsche en de
Aóriatiseke Zee.
Er blijven berichten uit Bulgarije komen,
dat de toestand in hei; leger niet zoo schit
terend is.
de „Daily Telegraph" wordt uit Boe
karest gemeld:
De bevolking van Stara Zagora is in op
stand gekomen bij het vernemen van de aan
komst van de troepen der, geallieerden.
De gendarmen vuurden op het opstandige
voik. Hetzelfde geschiedde te Jambod, waar
de prefect, die het volk wilde toespreken,
vermoord werd.
Te Djumaia sloegen de militairen aan het
muiten, waarop bloedige maatregelen tot on
derdrukking volgden.
Te Bielogradschik weigerde een geheel
bataljon op te rukken en 6 officieren, van
medeplichtigheid aan dit verzot verdacht,
werden ontslagen.
De Strijd in het Oosten.
De berichten uit het oosten.stemmen hier
in overeen, dat ,er vrij wat gevochten wordt
en verder is het ook duidelijk, dat- de Rus
sen opi het meeste succes bogen. Het Oos-
tenrrksche communiqué teit Zelfs de gevan
genen van ©enige dagen bij elkaar om een
flink getal te krijgen.
De Russische staf meldt, dat door een
krachtigen onverhoedse hen aanval in de
streek van Novo Oloksinetz (30 werst ten
noordon van Tarnopol in Galicië) de Russen
Donderdag een gedeelte van de vijandelijke
stellingen namen.
Ook maakten zij zich meester van een ge
deelte der vijandelijke stellingen in de streek
ten oosten van Lopuschno en ten noorden
van Novo Oïeksinetz.
In den loop van den dag namen z\j 148
oflicieren en ongeveer 7500 soldaten gevan
gen en maakten twee houwiWps &i
groot aantal nil^Silieure buïtT
-Htt Duitsche communiqué doot zien, dat
de Russen het offensief hebben hernomen.
Lij Baronowitschi zouden ze bij .tegenaan
vallen 8 oflicieren en 1140 pian hebben
verloren. Het leger van Von Linsingen zou
19 officieren en 3600 man hebben gevan
gen gemaakt en één kanon en 8 mitrailleurs
veroverd. Toegegeven wordt hier het verlies
van zes kanonnen. In hoeveel diagen die ge
vangenen zijn gemaakt^ wordt met gemeld.
Diezelfde cijfers van do winsten van Von
Linsingen, vinden we terug in het Oostenriik-
sche Iegerberi.hu Daarbij wordt gemeld, (lat
deze winsten zijn gemaakt in de gevechten
sinds 18 October.
Dc Terechtstelling van Miss CavclI te
Brusseï.
Het persbureau publiceert een mededee-
ling van den Amerikaanschen ambassadeur
to Londen^ die liet rapport bevat van de le
gatie te Brussel over het proces en de te
rechtstelling door de Duitschers van de Brit-
sche pleegzuster Cavell, die schuldig was
aan het onderdak geven aan geallieerde sol
dalen. Hét ra.pport toont-, dat de Duitsche
autoriteiten de belofte niet vervulden om
alle phasen der zaak aan de Amerikaansche
legatie te Brussel mede te deelen. De Duit
schers deden integendeel hun beefe om het
feit van de veroordeeling en de onmiddel
lijke voltrekking van het vonnis te beman
telen voor de legatie, die eerst langs offi-
cieusen weg kennis kreeg van de feiten en
nog trachtte verdaging te verkrijgen van
de uitvoering van het vonnis, maar zonder
resultaat.
De legatie bericht, dat mej. Cavell te vijf
uur ;a avonds van 11 October werd gevon
nist en dat ze te twee uur in den morgen
van den 12den werd terechtgesteld.
De vertegenwoordigers van de Ameri
kaansche legatie en do Spaanache gezant,
Villalobar, verlang-den uitstel en wezen op
den gruwel om een vrouw terecht te stellen,
vooral nu zij niet van spionnage Was be
schuldigd. Zij wezen eveneens er op, dat do
belofte niet was vervuld om de legatie op
de hoogte te houden en op het vreeeelijk
effect, d'afc zulk een summiere terechtstel
ling op de openbare meening in Belgie en
elders zou hebben on op d'e mogelijkheid
van represailles. Baron Van Lancken ant
woordde, dat d'e militaire gouverneur te be
slissen had en dat zelfs het gezag van den
keizer niet tussehen beide kon komen, in
dien de gouverneur-het beroep verwierp.
De heer Villalobar narn zelfs Von Lancken
ter zijde en maakt© dezen krachtige opmer
kingen, die hij aarzelde om dezen in bijzijn
van de jongere ofËcieren van den staf te
zeggen'.
Mej. Oavell sprak het Hof voor de ver-
oordeeling toe, legde verklaringen af om
trent de verschillende feiten, waarvoor ze
werd vervolgd. ZU sprak zonder beven en
toonde groote helderheid, zelfs preciseerde
zij vaak vorige getuigenverklaringen.
Toen haar gevraagd werd, waarom ze de
soldaten hielp om naar Engeland te komen,
antwoordde zijdat als zo dit niet had ge
daan, die mannen «ouden «ijn doodgescho
ten. Zij deed dus aleehto haar pliohl jegens
haar land door hun levens te redden.
De Êngelsche geestelijke, die haar te
tien uur 'a avonds in de cel bezocht om haar
bij te staan, vond haar bewonderenswaardig
kalm en stérk. Zij rertelde hem dat ie reer
goed wist-, wat ze deed, toen ze haar daden
bekende en aldus den krijgsdaad feitelijk al
het noodige bewijs leverde. Zij verklaarde
gelukkig te zijD, dat ze stierf voor haar land.
Sir Edward Grey zeide in zijn schrijven,
waariü hij do ontvangst der Amerikaansche
modedeclingen erkent, dat naar hij ver
trouwt het bericht van de terechtstelling
van d|eze edele Êngelsche vrouw in de be
schaafde wereld met afschuw zal worden
ontvangen. De houding der Duitsche auto
riteiten iö zoo mogelijk nog erger geworden
door de schandelijke welgeslaagde pogingen
om de feiten te verbergen. Dit bewijst, dat
de betrokken Duitsche autoriteiten zich
wel bewust waren dat de uitvoering van het
vonnis niet te rechtvaardigen is.;
De Nieuwe
Êngelsche Recruteeringscampagne.
In een hoofdartikel constateert de „Ti
mes" met voldoening, dat de nieuwe re-
cru teeringscompagne onder gunstige om
standigheden en zonder eel tegenstand te
ontmoeten, is begonnen. Lord Derby heeft
op eenvoudige wijze duidelijk gemaakt hoe
dringend de nood is. ,,Men moet slechts
op de kaart zien", zei hij, „waar wij nu
zijn en waar wij een jaar goleden war^n"..
DSe nood, zegt de „Times", legt d'e regee
ring een zware verplichting op. Lond Der
by kan geen verklaring afleggen over het
benoodigde aantal manschappen, maar de
regeering wel en zij moet dit openhartig
doen, opdat het land weet, wat verstaan
wordt onder een mislukking of succes van
de recruteeringscampagne in de komende
zes weken. Verder mo&fc de regeering de
natie geleidelijk maar dringend waarschu
wen voor wat zal geschieden, als deze cam
pagne mislukt. Dan moet zij zich ook met
het noodige gezag weten te bekleeden cm
dadelijk dienstplicht in te voeren als het
noodig is.
De Strijdmacht van Montenegro.
De oudste zoon van koning Nikita van
Montenegro, prins Danilo, zal aa.i den ge-
noralen staf van Joffre worden toegevoegd.
De prins vertoeft thans to Kaap Martin
tot herstel van zijn gezondheid, <üe dbor
het gedurende 12 maanden oorlogvoeren
zeer geschokt is. Zoodra mogelijk zal hij
zioh naar het hoofdkwartier van Joff i
begeven.
Een medewerker van de „Matin" he. b
den prins in zijn herstellingsoord opge
zocht-.
De prins kon den „Mat-in"-man niet
persoonlijk ontvangen, doch een der le
den >an zijne naaste omgeving stond hem
te woord.
Deze deelde de volgende bijzonderheden
méde
Het leger van Montenegro is 30.000 man
sterk en deze houden een 60.000 Oostenrij
kers bezig. Gedurende de intermaanden
is in deze berglanden oorlogvoeren echt r
onmogelijk, zoodat de Oostenrijkers dan
een deel hunner troepen kunnen vrij ma
ken.
Het doel van Montenegro i.i het in bezit
houden van Skoetari. Zond r deze stad
en haar omgeving kan Montenegro zioh
niet ontwikkelen. Voor ons, Montenegrij-
nen, aldus beëindigde de Montenegrijp-
scho staatsman het gesprek is de oorlog
een beslissend stadium ingetreden. Servië
en Montenegro vormen feitelijk één land
en hun beider lot zal hetzelfde zijn.
De Fransche Geneeskundige Dienst.
Do Zwitsereche pers publiceert de resul
taten van een onderzoek van den gezond
heidsdienst) in Frankrijk, ingesteld door ko
lonel Hauser, chef van den geneeskundigen
óionst in Zwitserland
Kolonel Hauser vertelt, ctat hij vóér eeni-
gen tijd in Duitschland een zending had
voor het bestucfeeren van de inrichting en
do werking van den mediechen dienst, waar
van hij opgetogen terugkeerde; toen men
hem dus voorstelde een soortgelijke reis
naar Frankrijk te maken twijfelde hij
naar hij zeide of hij het daar beter zou
vinden dan in Duitschland.
In Zwitserland teruggekeerd verklaarde
hij in de bijeenkomst van Zwitsersche ge
ne esheeren te Neufohattel, dat hetgeen hij
in Duitschland gezien had merkwaardig
was, maar dat het niete is in vergelijking
met hetgeen hij in Frankrijk had gezien e«n
waargenomen.
Petrolcumverzorging In Duitsohland.
Een aanhoudend voorwerp vaai groote
zorg voor do gemeentebesturen der steden
cji vooral dier kleinere Dujitselie plateisen'
is de petroleumver zorgdng. Do voorraad
petroleum is zeer beperkt en de invoer uit
Gallicdë o. s. is in de verst© verte niet toe
reikend. De gemeentebesturen nu hebben
aan do petroleumkwestie de oplossing te
geven. En date doet men hier zus etn daar
zoo. Ziehier hoe het gemeentebestuur van
Oanabrüok in zijn jongste» raadzitting de
petroleumerzorging regelde. Deze stad
ontvangt van het Berlijn er Centraal Ooxni-
té voor petroleumvcrd'eeddng 20 pöb. van
de hoeveelheid petroleum, welke in 1913
werd verbruikt-, voor welk quantum heeft
te zorgen do Mainnheim—Bremer-Petroleum-
Aktieoi-Gesollschaft. Nu werd bepaald
de maxiimum-winkel prijs per liter petro
leum bedraagt 32 pfg aan huis bezorgd 34
pfg.aan de levering van petroleum mag
niete- do voorwaarde van het leveren van
andere winkelwaren verbondon worden
do peteroleium mag uitsluitend verkocht
wérden aan hen, d&e thuis geen gas- of elec-
trische verlichting hebbentelkenmale
mag aan iederen verbruiker hoogstens 1
liter petroleum verschaft worden en dan
heeft ieder handelaar in petroleum een
lijst aan te leggen en bij te houden! van de
koopers, om zoodoende een gelijkmatige
vcrdeeling te kunnen garandeer on. Voor
huisarbeiders en landbouwbedrijven zullen
echter potroloumka-a-rteen verkrijgbaar wor
den gesteld. Ook werd besloten, de ingeze
tenen tot hete nemen an spiritusglooiliclit
aan to sporen. Elke petroleumlamp kan
xn'et een kosten Van 45 mark grf-r-hikt wor
den gemaakt vöor spirit nagloei hebt. De
kosten dezer verlichting komen echter wé!
hoogor, daar spiritus per L. ongeveer CO
pfg. en petroleum 32 pfg. kost-. Maar men
meende tot de meergegoeden de aanspo
ring te moieten richten, dian maar wat die
per in den zak to tasten.
Legerorders van Joffre.
Volgens een verhaal van iemand, die ge
tuige was van den strijd in Champagne,
had het legercommando de troepen opge
vorderd voor den aanval op de Dhitsche
stellingen, en deed hierbij een beroep op de
vaderlandsliefde en de militaire bekwaam
heid der Franschen.
Do opperbevelhebber had den volgenden
dagorder uitgevaardigd
Soldaten van cle republiek,
Na maanden wochten, welke ons in staat'
hebben gesteld, onze macht uit te breideE.
terwijl de vijand do zijne verspilde, is 't
oogenblik gekomen om aan te vallen, ten
einde te overwinnen en nieuwe, roemrijke
bladzijden toe te voegen aan die, welke de
gebeurtenissen aan d'e Marne, in Vlaande
ren, de Vogeezen en bij Atrecht vereeuwigeü.
Achter den orkaan van vuur, losgebarsten,
dank zij den arbeid in de fabrieken van
FrankiJijk, waar uw broeder» dag en nacht
voor ons hebben gewerkt, zult gij ajleai ge
zamenlijk ten aanval gaan, over het geheele
front, in nauwe aansluiting met de legers
van onze geallieerden.
Uw geestdrift zal onweerstaanbaar zijn en
zal u na do eerste krachtinspanning tot aan
de vijandelijke batterijen brengen, en ver
der nog, voorbij de versterkte liniën, tegen
over u. Gij zult hem geen rust gunnen. Het
gaat om de bevrijding van den vad'erland-
schen bodem voor de overwinning van
recht en vrijheid.
JOFFRE.
Allo soldaten begrepen, dat 't een groot-
8che dag was on gingen, zonder aarzelen,
vastbesloten tot het laatst door te zetten.
De eenheidszin van het Fransche leger over
trof zichzelf. Do opperbevelhebber, die zijn
soldaten een getuigenis wilde geven, waar
op zij trotech zouclen zijn, richtte den 3en
Octoljek 1915 detn volgenden d'agorder aan
de overwinnaails in Champagne
De opperbevelhebber richt tot de onder
zijn bevel staande troepen de betuiging van
zijn groote voldoening over do verkregen
resultaten. Tot heden zijn ons bij de aan
vallen 25.000 gevangenen, 350 officieren,
160 kanonnen en een hoeveelheid materiaal,
die men nog niet heeft kunnen vaststellen,
in handen gevallen, een tastbaar bewijs voor
deze overwinning, welker weerklank in
Europa ons te verstaan geeft, dat geen offer
te groot is geweest. Allen hebben aan de ge
meenschappelijke taak weten mede te wer
ken. Het heden is ons en waarborgt de toe
komst. De opperbevelhebber is er trotsch
op, do prachtigste troepen aan te voeren,
welke Frankrijk ooit heeft gekend.
JOFFRE.
D© Êngelsche duikbooten in de
Oostzee.
Sedert enkele weken geleden het optre
den van Êngelsche duikbooten in de Oobtë
zee begon, zijn er volgens dc „Daily
Chron." 15 Duitsche schepen in den grond
geboord. De meeste dezer schepen brachten,
ijzererts of nog kostbaarder lading naar 1
Duitschland. Het blad geeft van 12 de pa-
men: „Nicodemia", 4390 ton, „Svionia'
2797 ton, „Lulea", 2230 ton, „Germania"
1930 ton, „Gutrune", 3030 ton, „AValther
Leonharclt", 1261 ton, „Direktor Keppen-
hagen", 16S3 ton, „Gertrude", 1038, ton,
Pyrgos", 3588 ton, „Emgard ©n Fried:
rioh Arp", 1612 ton, „Babyion", 2489 ton.
Yan drie schepen zijn de namen onbekend.
Bovendien zijn 6 Duitsche transportschepen
en een torpedoboot in den grond gcbcv rcf.
Met de vroeger vermelde, komt het totaal
op 28. De premie voor oorlogsmolest in de
Oostzee is vertienvoudigd.
Een Belasting op do Oorlogswinsten
in België.
Daar e>en kledai deel van de bevolking
groote winsten behaalt, wegens den oor
logstoestand ,bijv. door handel in lamkf-
bouwprodfucten of het houden van café s,
en eetn ander deel van hete volk door den
oorlogsteoestand veel heeft te lijden, bo-
ginte onder do bevolking te Gent het pkurï
ingang te vinden, een bela6bing op de oor
logswinsten te eisohen.
Een Awcrikaanscli Oordeel.
De Amerikaansche journalist Fre
derick Palmer beëindigt zijn arti
kelenreeks over de Brit sche vloot in
do „Times"!. Hij eindigt: Ik keer door hete
land, waar Shakespeare schreef, naar Lon
den terug, waar de muren bedekt zijn met
de r)ecruteerings-ananifesten en waar nog
steeds het hart der individueel© vrijheid
klopt, die nu de inzet is van den strijd togen
het Pruisiseho stelsel. Bij het ter ruste gaan
hoort men het geluid der kanonnen in het
hartje van do stad. En uitkijkend uit een
venster ziet men daarboven in het schijnsel
der zoeklichten het luchtmonster, dat bom
men laat vallen op vrouwen en kindereD.
Als go ver hebt g.ereisd, als ge denkt aan
Botha en zijn Boeren, die voor Engeland
vechten, als ge rechtvaardigheid, oprecht-e
behandeling, open markten hebt gevonden
onder de Bïitsche vlag, als ge het gebrul
van Aron Tii«pitz, zich verheffend op het
torpejdeeron van do „Lusitania'' vcrgelijlrt
mot. do kalme houding van Sir John Jelli-
ooe, zult go aan do manier, waarop de
Britten hun heerschappij ter zee hebben
gebruikt, do voorkeur geven boven die, wel
ke do mannen, die Zeppelins uitzonden ten
oorlog tegen vrouwen en kin deren, zouden
toepassen, indien zij db macht ter zee beza
ten. Afgeven nog van de banden van ras
en taal, mep kan niet neutraal zijn tusr
echen recht en onrecht.
Do uit Warschau gevluchte Russische pro
fessoren hebben de universiteit naar Boston
a/d Don verplaatst. Zij hebben er een aan
vang gemaakt met hun colleges.
