k Europeesclie Oorlog.
G?insngd Nieuws.
ductiviteit van Java makkelijk kunnen wor
den verdubbeld.
In Japan is binnen dertig jaren de in
dustrie op gelijke lrjn gekomen met den
landbouw.
Daar moet het ook op Java been. 't Is
mijn vaste overtuiging."
Ten slotte hebben we den heer Van Kol
attent gemaakt op een in het „Algem. Hbld."
gepubliceerde correspondentie uit Yokoha
ma van mevr. Henriette HolstHendrix,
een schrijven van een zeer tendentious anti-
Van Kolsche strekking.
De heer Van Kol haalde de schouders op:
1 „Och -ja! Tc Heb 't gelezen; maakte op
jnij niet veel indruk, ben aan ongunstige
persbeoordeelingen gewend, laat me nog
al kond.
.Vooral dit geschrijf, en hij wees op
do krant, waarin 't bewuste epistel vooral
dit neem ik de schrijfster niet kwalijk,
want het echtpaar Holst verkeert in een
buitengewoon aenuwachtigen toestand, wat
ook volkomen begrijpelijk is. Deze men-
schen toch zijn slachtoffers van een syste
matische, jarenlange lastercampagne, waar
van de bron te zoeken is in het gebouw
van het Nederlandsche gezantschap. Ik heb
er mij voorgespannen en ben nog werk
zaam om de waarheid aan het licht te bren
gen, omdat ik er van overtuigd ben, dat
dit echtpaar onbillijk is behandeld.
Overigens kon mevr. HolstHendrix over
mijn werk niet oordeelen en zal zij 't ach
teraf zelve betreuren, dat de redactie van
een groot blad 't niet beneden haar waar
digheid heeft geacht, dergelijken theeklets
op te nemen, alleen omdat het uit Yoko
hama komt."
Tot oprichting van een Bou.tswerkloo-
zenfonds is Zaterdagnamiddag te Utrecht
aangevangen een buitengewone algemeen-j
vorgadering van den Algemeenen Neder-
landschen Timmerliedenbond. Vertegen
woordigd waren 107 afdeelingen.
In zijn openingsrede wees de voorzitter
de heer L. van der Wal, uit Amsterdam, er
op, dat do Bond zich reeds jarenlang met
bet werkloozenvraagstuk bezig houdt. Do
noodregcling der Regeering in het vo.igc
jaar baatte alleen den arbeiders, die verze
kerd waren, zoodat, vooral op het platte-
land, er vele arbeiders buitenvielenvan
de 6500 Bondsleden ongeveer 2000. die aan-
gewezen waren op de publieke liefdadigheid.
Voor die leden werd uit de Bondskas f 10 0>j
uitgetrokken, torwijl het Nationaal Steunco
mité een bijslag gaf. Een poging om een ce:-
tfalo werkloozeiikas op te richt© misluk:.»?.
Do nieuwe circulaire van den Min'.,ter open.-
de echter een weg voor bona fide kassen oui
nog tot de noodregcling toe te treden. De
zes maanden contributiebet aling werd 3 u
door het Centrale Comité teruggebracht tot
drie maanden, zoodat de mogelijkheid om
een Bondskas te stichten, grootér Werd. Het
hoofdbestuur onderzocht of de afdeelingen
welke reeds een werkloozcnfonds hadden, be
reid waren hun kas aan den Bond ov.cr e
dragen onder toezegging, dat de 'eden dat.-;
door geen nadeel zouden ondervnden. De
plannen voor een centrale kas vonden al-
gemeene instemming.
Bij de algemeene beschouwingen stelde i
verschillende afdeelingen dé vraag, hs'e hot1
met de plaatselijke kassen zal gaan als de
nccdregeling is opgeheven. In sommige ge
meenten wil men alleen gemeentelijken bij
slag geven aan plaatselijk geadxbutrtroer
de fondsen.
Do voorz. antwoordde hierop, dat er ta
melijk gerustheid kan bestaan ten aanzie i
van hetgeen er zal geschieden na bet ophou
den van de noodregcling, daar het groote
avntal BoncSskassen, welke door de cris'.s tot
stand komen, de gemeentelijke fondsen wel
zal noodzaken een ander standpunt in deze
te gaan innemen.
De heer Verdorst wees er in verband hier
mede op, dat, als het Bondsfonds tot star/i
zai zijn gekomen, bij de gemeentebesturen er
op zal moeten worden aangedr mgen hun
standpunt ten opzichte van de plaatse'ijk©
kassen te herzien.
Ten slot/tel werd besloten tot stichting
van een Bondswerkloozenkas.
Aan het einde der vergadering deelde de
voorzitter mede, dat ontvangen was een te
legram van het Kon. Nat. Steuncomité,
waarin medegedeeld werd, dat het comité
besloten heeft, dat bij in-werlringtreding van
Eet Bondsfonds op 1 October aan hen, dio
drie maanden op een uitkeering zouden moe
ten wachten, direct een uitkeering kan wor
den gedaan waarvan het Steuncomité drie
vierden der kosten voor zijn rekening zal
nemen.
De voorzitter merkte op, dat dit besluit
van het Kon. Nat. Steuncomité den dank
van alle leden verdient.
Naar „Het Volk" meldt, zal mr. Trocl-
stra voorloopig geen parlementaire werk
zaamheden mogen verrichten.
Benoemd is tot directeur van het Huis
van Bewaring te 's-Gravenhage, de heer
J. Haaitsraa, thans in gelijke betrekking
tie Leeuwarden.
RECLAMES, h 40 Cts. per regel.
wordt door 21.000 Irfeen.erkend
als het beste versterkingsm.ddel
voor Zenuwen en Lichaam.
FAILLISSEMENTEN.
J. Holleman Azn., koopman in landbouw
werktuigen, tc Rotterdam.
H. van Holten, koopman en behanger, te
Rotterdam.
J. de Vos, vroeger koopman i-n verfwaren
thans reiziger, te Rotterdam.
W. Porton, koopman, te Utrecht.
Ch. Weyts en P. J. Weyts, beiden to
Vught en aldaar handelend© onder do fir
ma Weyts Oie. Stoomtimmc rfa'oriek.
Mej. H. Be-kor, weduwe van G. H. V/ig-
gers, te Arnhem.
Hen meldt ons uit Ha arlem:
Alhier is ingebroken bij mevr. Immink, wo
nende aan den Ver sp ronk weg. Daar het ge
zin uitstedig was, kon nog niet worden na
gegaan, wat vermist wordt.
Tenhuizevan ds. Creutzbe r g
te IJmuiden, is ingebroken, doch werd óe
dader gestoord, zoodat slechts eenig zilver
werk van geringe waarde kon worden mede
genomen.
Rattenplaa. Men schrijft uit
Utrecht aan de „Maasbode"
In de veldkazerne te Utrecht hebben zich
bij een 20-tal manschappen van de bereden
troepen ernstige ziekteverschijnselen voorge
daan, die het noodig maakten, dat nog des
nachts de militaire geneesheeren ontboden
werden.
De geheele geneeskundige dienst van het
limestafkwartier stelde rcecls den volgen
den morgen een nauwkeurig onderzoek in en
de3 middags arriveerde eveneens uit Den
Haag de generaa'-majeor Quanjer, inspec
teur van den geneeskundigen dienst om de
voeding en de ligging na te gaan.
Bij een door ons ingesteld onderzoek naar
do oorzaak van deze ziekteverschijnselen,
werd ons het vozende medegedeeld.
De geneeskundige dienst zocht in de rich
ting van het gebruiken van becmette spijzen
en dacht aanvankelijk, dat de oorzaak: ge
zocht moest worden in besmetting van de
paarden, die bij den aankoop met serum wa
ren ingespoten. Spoedig werd echter het on
derzoek in andere richting geleid, toen uit
kwam, dat brood en kaas, door de manschap
pen, die met den bedzak plat op vloer moe
ten slapen en geen berging hebben, ook op
den grond voor een tweeden maaltijd be
waard werd.
De manschappen zijn gehuisvest op de zol
ders der paardenstallen, die onmiddellijk
aan do Mineurslaan staan. Onze zegsman
beweerde, dat het in deze stallen krioelt van
r-.tten, waarbij exemplaren zijn zoo groot als
een klein© kat.
Om nu van dis diertjes bevrijd te worden,
had een onderofficier een partijtje oud brood
gedrenkt in erum, dat verleden jaar door
de Rotterdamsche Seruminrichting voor het
uitroeien van ratten was verstrekt. De rat
ten, die van het serumbrood gegeten heb
ben, schijnen later aan het brood en de
kaas van de ziekgeworden manschappen ge
knaagd te hebben, waardoor deze voedings
middelen besmet werden, met het bekende
gevolg.
Bij denjuwelifcr J. Koning,
Pontanusstraat hoek Wagenaarstraat, in
Amsterdam, heeft een brutale inbraak plaats
gehad. Tusschen halfdrie en Jialfaüit was de
familie Koning Zondag uitgeweest en had
men den winkel onbeheerd achtergelaten.
Daarvan hebben inbrekers misbruik gemaakt
om op zeer eigenaardige wijze in te sluipen.
In het open portaal der aangrenzende wo
ning lichtte men het luik op, dat daarin is
aangebracht om werken aan gas- en waterlei
ding mogelijk te maken. Door het gat kroop
men na.ar de nabijgelegen woning, forceer
de een luik, dat uitkwam in den kelder. En
zoo bereikte men liet magazijn van den heer
Koning.
Do inbreker.! Jieten zich daar niet .onbe
tuigd. De winke', ruim voorzien van zilve
ren en goeden voorwerpen, klokken en pen
dules, leverde een dankbaar „jachtveld" op.
Het zilver raakte men zelfs niet aan. Doch
kleine, gemakkelijk te vervoeren voorwer
pen vormden den buit. Ongeveer 80 gouden
ringen, ve'e broches en armbanden werden
meegenomen. Blijkbaar waren de dieven
bang gestoord te worden, want zeer veel
hebben zij achtergelaten. Zoo zijn alle voor
werpen. die den heer Koning ter reparatie
waren toevertrouwd, niet meegenomen.
Do waarde van het gcstolene is nog niet
opgemaakt. Het zal eenige duizenden gul
dens beloop en-; 20 gouden horloges, 350 gou
den ringen en 20 gouden kettingen.
De heer Koning is tegen inbraak verze
kerd.
Dubbele misdaad. In het
pand O. L. Yrouwc-Kacle" No. 8, te Maas
tricht, heelt zich Zondagmiddag- ccn ont
zettend drama afgespeeld. De verhouding
tusschen het aldaar wonende kinderloozo
echtpaar K. schijnt reeds gedurende gerui-
men tijd minder goed te zijn geweest. Uit
jaloezie zocht de man, een oud-Indisch mili
tair, herhaaldelijk tw'sfc met zijn vrouw. Dit
was ook Zondagmiddag, omstreeks drie uur,
het geval, nadat P. A. J. K. in den voormid
dag uit was geweest en enkele café's had be
zocht. Bij den twist kwam het al spoedig van
woorden tot daden, en in een vlaag van he
vige woede, heeft K. zijn echtgenoote toen
niet minder dan veertien steek- en snijwon-
den-toegebracht. De man keerde claarop het
wapen een tafelmes tegen zijn eigen
persoon en bracht zich enkele ernstige ste
ken in de- hartstreek toe.
De politic was spoedig op dc plaats vaa
het gebeurde aanwezig, eveneens dr 9c' mei
ding, die aan beide, gewonden geneeskundi
ge hulp verleende, en op wiens 'ast zij per
raderbaar naar het gesticht Calvariönberg
werden overgebracht. Dc man is a'daar tegea
acïït uur des avonds aan do gevolgen van
zijn verwondingen overleden.
De vrouw verkeerde heden in niet oa-
gunstigen toestand. Dc haar toegebracht©
steken zijn van niet levensgevaarlijken aari
<„L. K.")
D e 1 ij n Uithoor a—N ieuwor sluis
der Hollandsohe Electriecihe Spoorweg-
Maateohappij zal 1 Dec. voor het publiek
verkeer worden geopend.
,,D© Avp." meldt in zake de ver
duistering van f 50.000 ten nadoel o van
den inmiddels overleden heer H., destijds
wonende aan het Oranjeplcin in Den Haag,
dat dc zoon Henk van een der reeds inge
sloten vrouwen, eveneens in deze zaak
betrokken was. Ook hij is thans aangehou
den en naar het Huik van Bewaring over
gebracht.
De toestand van debeide slacht-
offers van de stoomtrambotsing aan de
Laan van N.-Oost-Inclië blijft bevredigend,
doch de machinist Planye kon nog steeds
niet door dé justitie worden' gehoord.
De heer K. van Kol over des»
toestand in Rusland.
Elders in dit blad is een interview opge
nomen, dat een verslaggever van de „Tel."
had met het Eerste Kamer-lid Van Kol.
Bij dit onderhoud heeft deze verslaggever
den senator ook de vraag gesteld, hoe hij
over den toestand in Rusland oordeelde,
nu hij dien gedurende -eenigen tijd door de
omstandigheden met eigen oogen had aan
schouwd.
De heer Van Kol antwoordde, in het land
teruggekeerd zijnde, zeer verbaasd te zijn
geweest over de hier verspreide berichten,
die het tegendeel gaven van den indruk,
dien iemand opdoet bij het bezoeken van
Rusland in deze dingen.
Rusland zelve is lang niet aan het einde
van zijn weerstand- 't Heeft soldaten in
overvloed en wat de Duitsohers namen,
staat tot het enorm groote rijk in dezelfde
verhouding, alsof Jjier een stuk grond ver
overd was van Sittard tot Maastricht. In
de verschillende door den heer Van Kol be
zochte groote plaatsen was van den oorlog
niets te bemerken, dan ontzaglijke troepen-
bewegngen. 't Klinkt zonderling, aldus de
heer 'Van Kol, maar ik h-eb in Russische
kringen geen officieren gesproken, die mij
niet verzekerden: ,,Ils sent finis les Alle
man ds". Aan de'overwinning der Russische
wapenen na don winter twijfelt niemand.
Do Russische terugtocht is alleen veroor
zaakt doo-r gebrek aan munitie, 't Waren
artilleriegevechten tegen geweersalvo's.
Dat was niet te houden. Daarin wordt nu
met alle kracht verbetering gebracht. De,
in aantal millicenen mannen bedragende,
nieuwe lichtingen worden aan gene zijde
v. d. Oeral geoefend. Japan, Amerika en ook
Engeland leveren munitie. Een aantal da
gen was de Trans-Siberische spoorweg voor
personenvervoer gesloten wegens den aan
voer van munitie uit Japan. In Rusland
zelve zet men alle zeilen bij. 't Is, naar den
heer Van Kol in Russisch© kringen werd
medegedeeld, aldusDo Russen hopen op
oen winter, die over enkele weken reeds be
gint. De Duits-obers hopen voor den winter
gereed te zijn. Nu dit niet lukt-, zitten ze
met hun overwinningen verlegen. De Duit
schers, in 't eerst snel voonritgedrongen,
gaan nu voet voor voet.
Zij hadden hun hoop op een afzonderlij
ken vrede met Rusland gevestigd. Het zich
plaatsen aan het hoofd' van het leger door
den tsaar sloeg deze verwachting den bo
dem in.
De toes tam d in hun land haart den Rus-
een geen zorg en verstoort niet in 't minst
hun vaste vertrouwen in de landsverdedi
ging der geallieerden. Wanneer het leger
van vol doen do munitie voorzien zal zijn,
zal oen krachtig Russisch offensief niet uit
blijven.
De Dutischers in België.
Al drukker en drukker woreüb het met 't
réquiroeren in Vlaanderen. Na 'fc graan en
de paarden vorderen de Duitschers in
Noord-Vlaanderen veel ijzer, platen, sta
ven, pijpen, tot spijkers en bouten toe,
blijkbaar voor de kustverdediging.
Na 't laatste bombardement van Zeebrug-
ge schijnen de Duitschers op de westelijke
kust veel waakzamer. Den 7en September
werd de bezetting driemaal gealarmeerd
door den kreet, dat de Engelsche vloot na
derde. Waarschijnlijk was het als oefening
bedoeld, ofschoon veel mariniers in de mec-
ning verkeerden, dat er waarlijk vijande
lijke schepen in 't zicht waren.
Overigens is 't leven daar kalmOm
dat 3 burgers er in geslaagd waren d©
Duitsche soldaten te verschalken en naar
Nederland to vluchten, werden de paspoor
ten to Heyst veertien dagen opgeschort.
't Grand Hotel te Knokko is al meer dan
een jaar zonder gasten, maar zeker als
provisio tegen den te verwachten kwaden
winior, hadden soldaten een big met de lift
naar do vlieringkamer gebracht en hebben
't dier daar tot een vet varken gekweekt.
Ja do tijd, dat* men stukken vleescli ach
terliet omdat men er verzadigd van was, is
lang voorbij.
De Duitschers spreken snel recht. On
langs werden bij een mislukte poging om
over de grens bij Bouchout te sluipen, een
handelaar uit Gent en zijn gids R., aange
houden. Daar er bij deze arrestatie eoa
Duitsch soldaat neergeschoten werd wel
iswaar door een vergissing van een zijner
makkers vreesde men, dat de gevange
nen een strenge straf zouden oploopen. Dc
bevolking heeft niet lang op 't vonnis moe
ten wachten en dit viel mee. De handelaar
moet 750 mark boete betalen, terwijl de gids
v< or zes maanden naar Duitschland gaat.
Eenige mannen en vrouwen van 't zelfde
dorp, werden nu aangehouden om Duit
schers bespot te hebben.
Het bombardement van Ostende heeft
zeer veel schade aan de militaire kustw-er-
ken veroorzaakt. Ook zijn er verscheidene
dcoden onder de mariniers en de militaire
werklieden. De Duitschers hebben nu nieuw
vèrdragend geschut in de duinen geplaatst.
Het is waar, dat in Vlaanderen nieuwe
troepen zijn waargenomen. Deze komen niet
van Rusland, zooals algemeen werd geloofd,
rnaar zijn eenvoudig reoruten, die in het
kamp van Bevcrloo geoefend zijn en wier
oefening nu ten einde is.
Groot opzien wekte een afdceling doof
stommen, die natuurlijk op bijzondere wijze,
door teekens, worden gecommandeerd.
De tsaar ais opperbevelhebber.
■Prof. Otto Hoetsch schrijft in de
„Kreuzzeitung" naar aanleiding van de
politieke gebeurtenissen^ in Rusland
Do tsaar is voor heli uitertyjk vriend
schappelijk gescheiden van zijn oom die de
hoofdaanvoerder was van de oorlogspartij,
welke men in Europa ten onrechte „groot-
vor&tenpartij" heeft genoemd. Daaraan is
.stellig een hevige strijd te Petrograd voor
afgegaan, waarover tot nu toe slechts
praatjes verspreid konden worden. De-
voorstelling, dat in dozen hf strijd de oor
logspartij tegen een andere partij het on
derspit gedolven zou hebben en dat de wil-
loozo tsaar nu van cleze zijn bevelen krijgen.
Nicolaas II is bij ons altijd onderschat.
Hij heeft aan de gebeurtenissen steeds een
veel grooter aanaeel gehad, dan men in
Europa meent. Eu dit zal dezen keer nog
moer het geval zijn, daar het om het be
staan van de dynastie begon to gaan en
hij rekenen kon op krachtige hulp in zijn
eigen familie.
Hem steunt de energieke, verbitterde vij-
ai)>cl van grootvorst Nicolaas, grootvorst»
Cyril. En van belang is vooral, dat het
bondgenootschap tusschen zijD moeder en
grootvorst Nicolaas, dat een vijftien jaar
geleden den tsa:.r zelfs op den troon be
dreigde, thans verbroken is. De tsaritza-
moeder vormt met de tsaritza en grootvorst
Cyrillus een groep, die zeer goed de be
sluiten van den tsaar tegen den nog toe al-
machtigen oom kan steunen.
Japansche munitie-industrie.
De correspondent van de „Temps" te
Petrograd seint, dat hij uit Tokio bericht
heeft ontvangen, dat het Japansche minis
terie van oorlog besloten heeft tot oprich
ting van 1200 munitie-fabrieken, waarin
100.000 uian werken zullen. Bovendien over
weegt het thans plannen tot het bouwen van
een nieuwe kanonnenfabriek.
Generaal Koeropathin.
De „Birsjewia Wjedomo&ti" vraagt waar
om de Russische regeering geen beroep doet
op generaal Koeropathin, om een verant
woordelijk commando op zich te nemen,
't Blad noemt Koeropathin een der weinige
groote strategen van Rusland wien men niet
kan verantwoordelijk stellen voor 't verlies
van den oorlog tegen Japan. Die oorlog
was bij het volk niet populair, het gevechts
terrein lag 10,000 K.M. ver en was slechts
door enkel spoor met Rusland verbonden.
Onder die omstandigheden kon de opper
bevelhebber zijn gaven niet tot volle ont
plooiing brengeD, doch in dezen oorlog zou
hij daartoe wel in staat zijn.
Vliegmachines voor Brizsche leger.
De Britsche Over-Seas Club heeft het plan
gevormd om door elk van haar afdoeling
een vliegmachine aan de Britsche regeering
te deen schenken. Tot dusver zijn er reeds
20 aangeboden, en wel: Hong-Kong 3, Ca
nada 1, Britsch West-Indië 1 Montreal 1,
Gibraltar l, Nieuw-Schotland 2, Zuid-
Af rika 1, Rhodesië 2, Melesische Staten 3,
Taamanic 1, New-Founclland 3, Sierra Leo-
no 1.
Erosie VancServeide over den toestand.
Een vertegenwoordiger van een Belgisch
Dagblad heelt te Londen een onderhoud ge
had met den Belgischen minister van staat
^Vandervelde.Aan het verslag daarvan ont-
leenen wij' het volgende:
Wat is uwe meening over den algemee
nen toestand? vroeg do journalist.
Wij houden den goeden end. Duitsch
land moet overwonnen worden. Dit is' een
mathematische zekerheid. Een volk van 70
millioen dat zich veertig jaar tot den oorlog
beeft voorbereid, overwint men niet na een
jaar. 'tKan immers nog te sterk reageeren.
België komt vrij, politisch! en economisch.
De Belgen moeten daarvan overtuigd wezen.
Duitschland zou graag ons land in zijn Zoll-
verein opnemen, doch wij willen niet en onze
bondgenoolen verzetten er zich evenzeer te
gen, omdat zij die economische knechtschap
met hand en tand1 zullen bekampen.
Hoe vat u den aftocht der Ruseen op?
Zij hebben, zooals ieder weet, muni
tie te kort. Er is ook verraad in hot spel
geweest. De Duitsche Balten van Rusland
zijn niet to betrouwbaar. Doch de Russen
hebben onuitputtelijke reserves. Thans fabri-
ceeren zij veel munitie. Zij ontvangen er
ook uit andere landen. Laat de Russen een
overwinning behalen en de Balkanvolkeren
werpen zich op Turkije en op Oostenrijk.
Meent u niet dat het noodig is de
propagandatochten van Belgen in den vreem
de voort te zetten?
Waarom heeft men ze onderbroken?
Ik wenschle niets beters dan, Zuid-Amerika
te doorreizen, doch van dit plan is, tegen
mijn wil, nog niets gekomen. België's zaak'
zcu veel meer moeten bekend en verdedigd
worden. Daaruit wordt niet genoeg voor
deel getrokken. Al de opgewekte sympa
thieën voor België zouden de zaak der ver
bondenen ten goede komen. Dat ieder werke
m zijn sfeer. In dezen tijd ook, moet de hulp
van alle manschen van goeden wal en van
talent, die voor het vaderland wenschen te
ijVeren, met dank worden aangenomen. Alle
man op het dek, is mijn leus.
En ons leger?
Ons leger is voortreffelijk. Het over
treft verre het leger van Augustus 1914,
dat nochtans zoo heldhaftig wa>. Het is
flink uitgedoscht, in een nieuwe en
warme khaki-uniform; het beschikt over "de
modernste wapenen en oorlogstuigen, het is
talrijk en het bezit zeer vele reserves. De
geest is bewonderenswaardig. Voor hun ko
ning zouden allo soldaten door een vuur loo-
pen. Officieren en soldaten wedijveren in
moed.
.Vreest men geen win ter veld tocht?
De minister glimlachte.
De soldaten zeggen mij, dat zij' reeds
gewoon zijn 'swinters -te vechten en het
des te beter zullen doen, omdat ze-zullen
gehard wezen. Zij vragen echter uit hun
loopgraven te springen en op den vijand
los te stormen om België te bevrijden.
Tweeërlei lezing omtrent den toe
stand te Konsiantinopol.
De moeit© waarmee men betrouwbare
berichten udfc Konstantinopel krijgt, wordt
op treffende wij^o geïllustreerd door de te
genstrijdige medodeelingen, die ce-n bijzon
dere Balkan-correspondent van de „Ti
mes" de laatste dagen uat de Turksclie
hoofdstad heeft ontvangen. Die onbetrouw
baarheid is een paar procent minder ge
worden sedert de „Agonce Milli" haar wei
nig Gewaardeerde medewerking sterk heeft
verminderd.
Een Amerikaarusohe vriend van den cor
respondent, een man van groote bekwaam
heid, die in zijn land een voorname post be
kleedt, vertelde, toen hij dezer dagen uit'
Konstantinopel terugkeerde, het volgende,
voor den Engelsdhman weinig opwekken
de, nieuws omtrent den toestand en do
stemming in de Turksdie hoofdstad. Kon-
stantinopel is op het oogenblik een van do
vroolijkste steden in Europa. Men merkt
er nauwelijks, dat het land in oorlog is.
Niemand denkt er in de verste verte aan,
dat do Dardanellen ooit zullen worden ge
forceerd of dat de geallieerden de stad
ooit zullen bereiken. De Ecugelschen m<a-
kem, meende de Amerikaan, niet den min
sten voortgang. De grondgestel d'hoicl is van
dien aard, dat de mannen geen loopgraven
kunnen delven. Het eenige wat zij kunnen
doen is, de Turken uit hun stellingen jagen
en deze bezetten, hetgeen eohter nutteloos
is, omdat ze altijd zijn blootgesteld aan het
vuur van den Turksohen kant.
Het gevolg daarvan is, dat er voor iede-
ren Turk vijf Engelschen verloren gaan.
Daar komt nog bij, zei de Amerikaan, dat
de Turksdhe mensehenlevens waardeloos
zijn, want de Turken gebruiken er niet
hun beste troependie wxxrden in de on
middellijke omgeving -van Konsta n td nop cl
gehouden. Het materieel dat in do gevech
ten wordt gebruikt, bestaat uit minder
waardig o lichtingen uit Klein-Azie. Ze heb
ben zóóveel voor op de troepen van de ge
allieerden, dat onder die omstandigheden
alle troepen hot wel klaar zouden spelen.
Kortom de Amerikaan was in 'n heel
gedrukte stemming uit Konstantinopel te
ruggekeerd'.
Er is in Salonika (daar komt de brief van
den Times'-correspondent vandaan)eöh
ter ook een Turksch agent aangekomen van
een heel groot handelshuis. Hij heeft zijn.
hecle leven in Konstantinopel gewoond cn
kont het volle door en door. Deze zegsman
vertelde, dat de toestanden wanhopig wa
ren. In weerwil van do pogingen, die de i*cn
geering aanwendde om de waarheid te ver
bergen, komt het nieuws van het front in
de'stad' en zoo is het volk tob de overt uagiing
gekomen, dat het vonnis over de stad ge
veld is. Zij weten, dat de geallieerden iedc -
ren dag naderbij komen. Zij zijn heel -kwa^d
om do beperkende bepalingen, die voor
heb vrije verkeer zijn gemaakt. Zij haten
de Duitsche officieren. De prijzen van cl»
levensmiddelen zijn ongelooflijk hoog geste
gen. De Turksche verliezen zijn ontzettend-
Een ontelbaar aantal gebouwen zijn tot
hospitaal ingericht en allo zijn ze ovcrvuld
met gewonden. Hij gelooft-, dlat het aantal
gewonden in de stad de 100.000 al over
schrijdt. Toen hij do stoa verliet, werd zei Is
het cijfer 120.000 genoemd.
Deze tegenstrijdige verhalen, merkt clo
correspondent op, zijn bedde geheel te goe-
der''trouw ged'aan. Ze geven beide de per
soonlijke ervaring van den verteller weer
hét verschil bestaat slechts hierin, dat dé
twee mannen de stad onder verschillende
hoeken hebben bekeken. De Amerikaan be
woog zich natuurlijk voornamelijk in offi-
oieelo Kringen en kroeg zijn inHoVitingon
voor het meerendeel uit officieel© bron. Do
ander spreekt namens een groot deel van
het volk. Een nog optimistischer lozing
geeft een Fransch officier, dde aan de Dar-
danellen gewond is geweest en thans to Sa-
loniki vertoeft. Hij vertrouwde, dat Kon
stantinopel voor het einde van September
in handen van geallieerden zal zijn.
Er if slechts één punt, waarop alle ver
klaringen overeenstemmen, dat is het vree-
selijk karakter van de Turksche gruwelen,
die in Armenië worden gepleegd. Men
meent te mogen aannemen, dat de Turksche
regeering het vooropgezette plan heeft, allo
Armeniërs, dat zijn 'n 800.000 tot 1 millioen,
stelselmatig uit te roeien. De Christenen
kunnen aan die moordpartij ontkomen door
tot het Mohammedaansche geloof over to
gaan. In dergelijke gevallen worden alle
vrouwelijke leden van huwbaren leeftijd uit
het gezin van dén bekeerling aan Turken
overgeleverd, waarmee ze huwen moeten
zoo is een toekomstige terugkeer tot het
Christendom uitgesloten.
Do Amerikaansche minister tc Konstan
tinopel moet onlangs tegon deze uitmoor
ding hebben geprotesteerd, om het gevaar,
dat Amerikaansche zendelingen er bij lie
pen. Heb eenige antwoord op zijn protest
was de terechtstelling van 'n twintigtal
aanzienlijke Armeniërs, die de volgenden
dag in d'e straten van Konstantinopel wer
den opgeknoopt.
Burgemeester Max.
Het gerucht gaat, dat burgemeester Max,
die nog steeds in Duitschland gevangen zit,
tot Belgisch minister van Staat, in de plaats
van den pa-s overleden minister Louis Huys-
mans zal worden benoemd.
De Russen over dc Lucl&traid bij Riga.
Naar aanleiding van het radiogram uit)
hét Duitsche hoofdkwartier, ter zake van
de aanvallen van zes Duitsche watervlieg
tuigen in de Golf van Riga, de stad Riga' en
Oustdrinsk, verneemt het Pelrogradschc Te
legraaf Agentuur, uit gezaghebbende bron,
dab de wapenfeiten der twee eerste vliegers
nieb bestaan hebben. Het Russische vlie-
gerstationschip werd niet door bommen van
den eersten vlieger geraakt en evenmin een
torpedojager door die van den tweeden.
De bommen van den derden vlieger kon
den het vliegerstationschip bij Arendsburg
bezwaarlijk treffen, om deze eenvoudige re
den, dat een dusdanig sclrip daar niet was.
De vierde vlieger heeft met denkbeeldige
Russische vliegmachines den strijd aange
bonden, want die waren er niet, bij de mon
ding van de Corel. Zijn bommen zijn dus
waarschijnlijk in het water gevallen.
Wat den vijfden vlieger aangaat; als zijn
bommen inderdaad twee duikbuiten gerankt
hebben, en deze zouden gezonken zijn, dan
heeft dit treurig lot Duitsche booten getrof
fen, daar het stellig geen Russische waren.
De zesde vlieger zou gewoed hebben tegen
de ,,werf voor toupedobooten" bij Oust
Dwinsk (Dünamünde), hetgeen des te opmer
kelijker is, daar er in of bij deze stad geen
'dergelijke werf bestaat.
