N*. 17043
Zaterdag IS September.
Eerste lilad. fro |g]g
Officieele Kennisgeving.
Brieven van een Leidenaar.
Persoverzicht.
KLEINE ADVERTENTIES!
Binnenland.
Ingezonden.
NAJAARSSCHOUW.
Burgemeester en Wethouders van L o i d o n.
Gezien artikel 17 der vorordoning van den
6en Juli 1899 (Gemeenteblad No. 15) laatstelijk
gewijzigd bij de verordening van den 6en Februari
1913 (Gemeenteblad No. 4);
Brengen tor kennis vau belanghebbenden dat,
lo beginnen met Maandag 4 October e.k., zullen
gogObouwd worden:
uJlo wegén, lanen, paden, straten, kaden, pleinen,
hofjes, btegen, eloppep of poorten en gangen,
benevens de daarin golegen of daartoe behooren-
.de bruggen cn andere kunstwerken, voor zoover
?ie bljzondor oigendom zijn, on, zonder verhin
dering door of vanwege rechthebbenden, voor
het publiek verkocr openstaan;
cn alle wateringen en slooten en de riolen, ter
vervanging daarvan gemaakt, benovens de daartoe
behoorende sluizen, duiker*, buizen, toegangs-
kokers eït dorgolljke werken, voor zoover die
bijzonder eigendom zijn.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
N. O. DE GIJ6ELAAB,
Burgemeester.
YAN STBUEN,
Secretaris.
Leiden, 9 September 1915.
111
DZX.VXI.
De heer Van Hamel heeft verleden Maan
dag, bg de opening van de nieuwe H. B. S.,
Üo overbrenging van de bestaande inrich
ting naar geheel nieuwe gebouwen, een ge
beurtenis in het gemeenteleven ge
roemd, en de belangstelling, die dit feit in
verschillende kringen in de gemeente heeft
genekt, toont nan, dat zij ook a'.s zoodanig
door talrgke gemeentenaren is opgevat.
Het vreugdebetoon, waarvan de feestre
denaar sprak, is echter helaas, ook al weer
niet onvermengd.
XJit onderlinge gesprekken zoowel als uit
ingezonden stukkon in het Dagblad, blijkt, dat
de instemming niet liet gebouw on do in
richting er van, niet geheel onverdeeld is.
El- zgn er men heeft het kunnen lezen
in dc enthusiast» beschrijvingen in het
„Leidsch Dagblad", van den heer Willem
Brouwer die met de architectuur dwepen;
er zijn anderen, die het gebouw uit' het
oogpunt van schoonheid, maar zóó zóó vin
den.
Men zou in dit verband kunnen volstaan
met de opmerking, dat over smaak niet
valt te twisten.
D.e bouwmeester, die het plan heeft ont
worpen, heeft dit gedaan, naar z'rjn opvat
ting van schoonheid en als hij daarover an
dere denkbeelden had gekoesterd en daar
om oen ander plan uitgewerkt, zouden de
gevoelens er eveneens over verdeeld ge
weest zijn. Een norm van schoonheid, door
allen, zónder onderscheid, schoon gevonden,
is er niet, en dat is maar gelukkig ook. Onze
Steden en dorpen zouden er 0111 slechts
op het gebied der bouwkunst te blijven
troosteloos eentonig uitzien. De gaven zijn
haast veelvuldig als de smaken en zoo vindt
ten slotte elk wat wils.
Toch meen ik, dat zj, die voor de archi
tectuur \-an dit gebouw geporteerd zijn,
daarvoor althans één goede reden kunnen
aangeven. Wjj hebben hier voor 011s iets
eigens, iets oorspronkeljks; iets, dat tot ons
ge zoel spreekt, omdat er één gedachte in
ligt en niet; zooals bij do meeste, ook in Lei
den, zelfs in de laatste jaren gestichte ge
bouwen, iets, waarin eiken stijl ontbreekt en
waarvan het eene onderdeel hier- en het an-
here daaraan is ontleend.
Die verschillende onderdeelen kunnen dan
in hun soort mooi zjjn, het vormt geen har
monisch geheel, dat ten slotte zelfs den leek
op het gebied der bouwkunst; alleen kan
bevredigen.
En dit is zeker: do nieuwe H. B. S. is
een stuk moderne bouwstijl, dat een geheel
vormt, waaraan niets te veel en niets te
weinig is.
Men moet aan het nieuwe wennen, ook al
is het mooi, en daarom geloof ik. dat ten
slotte het gebouw algemeen zal bevredigen,
terwjjl mannon van het vak met zin voor mo
dernen bouwstijl, het zullen blijven roemen.
Een tweede bezwaar, meer algemeen ge
boord, is, dat hot gobouw te veel heeft ge
kost en te weelderig is ingericht, vooral,
Voor dazen tijd.
JVat de laatste restrictie betreft, wil jk
opmerken, dat door den Raad, tot den bouw
is besloten, en met de uitvoering der plan
nen is begonnen, toen men nog aan geen
wereldcrisis dacht. Men kon daarmede dus
toen geen rekening houden. Gelukkig, durf
ik zeggen. .Voor uitvoering van openbare
werken, die aangewezen zijn, het eene ge
slacht na het andere te overleven, niag men
zich niet laten beheerschen door crisistoe
standen, die, hoe ernstig ook, toch trjdelgk
aju.
Dit wordt ons in deze dagen door staat
huishoudkundigen van naam herhaaldelijk
releeraard. Ik wil daarmede niet beweren,
uat de inrichting, om ook in de toekomst aan
de practijk te voldoen, niet eenvoudiger had
gokund. Ik geloof zelÉs het tegendeel.
Men vergote echter niet, dat de meerder
heid van don Raad, voor het gebouw en z'rjn
inrichting een bedrag van 245 mille heeft
toegestaan. Jóoolang- de kosten dit
bedrag niet overschrijden, treft het. Col
lego van B. en W. en vooral den bouw
meester cm den uitvoerders van het werk,
geen verrvjt
aVfl zullen dus goed doen, ons oordeel op
te schorten, totdflt de eindrekenlng bekend
Cal ifla j i_l I
De Baad had geen f245.000 moeten toe
staan en B. en W. hadden niet met zulke
dure plannen moeten komen, hoor ik zeggen.
Men weet ook, dat het aan oppositie daar
tegen in den Baad niet heeft ontbroken,
die hot ton s'.otte heeft moeten verliezen.
Zeker had het goedkooper gekund, indien,
zooals 'door B,ommigen werd voorgestaan,
de school op de plaats van het oude Inva-
liedenhuis ware gebouwd. Wij hadden dan
echter een .monumentaal gebouw minder ge
had, en ook een gemeente stelt ,er een eer
in, goed te kunnen uitkomen en hoeft daar
terecht; wat voor over.
Ten slotte wil ik nog even opmerken,
dat mg van bevoegde zijde werd medege
deeld, dat de eenheidsprijs, d.w.z. de prij3
per kub. Meter inhoudsruimt», voor dit ge
bouw lager is, dan voor verschillende ge
bouwen van denzelfden aard, In andere plaat
sen, zoodat wg, vergelijkenderwijs gespro
ken, in het geheel geen reden tot klagen
zouden hebben.
Met genoegen heb ik Jcennis genomen
van do mededeeling in het „Leidsch Dag
blad," dat de Leidsche geneesheeren reeds
langen tijd zich bezfrr hebben gehouden met
het vraagstuk, hetwelk ik ter sprake bracht,
toen ik voor eenige weken een pleidooi
hield voor een onderlinge verecniging-ter be
strijding van do kosten van operatieve be
handeling, in het bijzonder voor den midden
stand.
De Le'.dsche geneesheeren hebben de zaak
breeder opgevat en ■pillen feitelijk de ge-
heele ziektebehandeling voor de middenstan
ders, die niet opgenomen kunnen worden in
de gewone Ziekenfondsen, er onder doen
vallen.
Het komt mij van onze geneesheeren goed
gezien voor, dat zij zelf, geheel buiten d:ze
verzekering wenschen te blijven en dit. over
laten aan een verzekeringsmaatschappij, die,
als de mededeelingen juist zijn, weldra haar
tarieven zal bekend maken.
Met belangstelling zal ik van deze tarieven
kennis nemen; misschien vind' ik daarin aan
leiding nog eens op deze belangrijke zaak
terug te komen.
Ik dank intusschen voor de ta'rijko be
wijzen van sympathie en medewerking, met
het door mij geopperde denkbeeld, ontvan
gen, al had ik er nog veel meer verwacht.
Op zichzelf Jijkt mij, als de zaak goed
aangepakt wordt, coöperatief samenwerken
voornamelijk op dit gebied, heter toe, dan
aansluiting bij een particuliere Maatschappij,
omdat het voordeeliger zal uitkomen in de
corsto plaats en ook en vooral, omdat daar
door totr ontplooiing zou kunnen komen, de
solidariteit van groepen menschen, die in
zeker opzicht bij elkaar behooren en wel
op ee» gebied, waar al reeds humaniteits-
gevoel moest nopen.
Maar met humaniteitsgevoel en goede wen
schen komt men er niet. Als er niet krach
tig wordt aangepakt, komt er van onder
ling samenwerken niets, terwijl een particu
liere Maatschappij' met ondernemingsgeest
en durf de propaganda wel zóó zal weten
te voeren, dat zij er in komt.
„DE AMSTERDAMMER," a^ti-rov. Om
blad, de brochure van mr. Heems
kerk besprekend, zegt:
De brochure van mr. Heemskerk heeft
ons aangenaam aangedaan.
Geen bitter, geen scherp woord komt er
in voor.
Er wordt een historisch overzicht ge
geven van wat in 1907 is voorgevallen.
Dr. Kuyper heeft mr. Heemskerk niet
meer of minder verweten, dan dat hij op
zettelijk een ministerieel crisis heeft uit
gelokt, om daardoor zelf aan 't bewind te
komen en om daardoor te voorkomen, dat
in 1909 dr. Kuyper weer minister zou
worden. Op die veronderstelling baseeren
zich alle verdere grieven.
Mr. Heemskerk antwoordt daarop, gelijk
hij privé reeds meermalen deed; dr. Kuy-
per, gg vergist u; aan een dergelijken op
zet heb ik zelfs niet gedacht.
Tegenover een zoo stellige verklaring is,
dunkt ons, slechts één houding voor dr.
Kuyper mogelijk. Hij zal waar be
wijs van innerlijke motieven van mr. Heems
kerk niet mogelijk is de verklaring van
mr. Heemskerk moeten aanvaarden, zgn ver
ontschuldiging voor het grievend verwijt
moeten aanbieden en alle gevolgtrekkingen,
dio op de veronderstelde neiging van mr.-
Heemskerk waren gebouwd, moeteen intrek
ken.
Andors zou te veel voet gegeven worden
aan de meening, dat heel de driestarren-
reeks uitvloeisel was van persoonlijke ge
raaktheid; een toestand, die bij een hoog
staand christen niet mag voorkomen.
Kan dr. Kuyper na de brochure vau mr.
Heemskerk daartoe komen, dan is in prin
cipe de moeilijkheid van verder overleg
opgelost..
Dan kan verder gesproken worden 'over
de befceekenis van het leiderschap eener
partg; over de grenzen daar vau; over do
taak van de parlementaire club en wat
meer aan de orde is gesteld.
De zaak met mr. Heemskerk is dan in
bet reine.
DaD blijft nog over de aanklacht tegen
de juridische professoren der Vrjje Uni-
X&afteiL i
"Wg zijn belangstellend om te vernemen,
of die het voorbeeld van mr. Heemskerk,
om in een brochure te antwoorden, zullen
volgen. Nu de zaak toch eenmaal publiek
is, gevoelen wij daar veel voor.
't Is beter, maar eens op.nhartïg de za
ken te behandelen waarmee dr. Kuy
per is voorgegaan dan in stilte te
mokken.
„HET HUIEGEZIN" bevat onder het op
schrift Leiding onder staan Je driestar:
„Het onverkwikkelijk geschil Kuyper
Heemskerk betreft voor een goed deel de
kwestie der partijleiding.
De heer Heemskerk heefc in December
1907 met zijn fractie de Oorlogs-begroo-
ting helpen afstemmen en Oen ministerieele
crisis in het leven 'geroepen, zonder de
partijleiding te raadplegen.
Do partijleiding, dat is 'dr. Kuyper.
Geen enkele andere partj 'kent en aan
vaardt een dergelijk absoluut gezag van
één 'man.
Dr. Schaiepman heeft indertgJ, fen terecht,
in onze de R.-K.-partij grooten invloed
uitgeoefend; de heer Lobman i3 een zeer
geziene persoonlijkheid in de christel gk-
hi3torische partij, dr. Bos in de vrijzinnig-
democratische, de heer Tydeman in de
oud-l[beraTei mr. Troelstra in de sociaal
democratische, maar van geen van alien
kan worden gezegd, dat z>j de partij-leiding
zijn, dat hun woord en wil wet is.
Bjj de anti-revolutionnairen is 'dit anders.
Ook in andere partgen komt onder de
voormannen wel verschil vau meening en
inzicht voor, maar dit verschil neemt niet
een persoonlijk karakter aan.
Bg de anti-revolutionnairen echter wordt
een afwijkende meening, een aanslag op de
partijleiding, een persoonlijk conflict, een
tekort aan eerbied ten opzichte van den
leider.
Wie anders denkt dan dr. Kuyper wordt
van laakbare bedoelingen verdacht 'en be
schuldigd zooals treffend blijkt uit een
ingezonden stuk in DE STANDAARD"
en zoo'n man behoort 'door de Deputateli-
vergadering ten afschrikkend Voorbeeld in
den ban te worden 'gedaan.
Nu moet de anti-revolutionnaire partij
zelve weten, hoe zij 'zich inricht en hoe zij
de partij-discipline verstaat.
Maar zij kan toch het oog niet sluiten
voor het feit, dat 'dr. Kuyper sterfelijk is,
dat zij hem zal 'wenschen te overleven en
dat geen tweede Kuyper gereed staat om
den profetenmantel over Ij nemen.
De anti-revolutionnaire partij zal het dus
te eeniger tijd zonder "dr. Kuyper moeten
stellen.
Maar hoe zal zij dat kunnen, als zij
enkel geleerd heeft op 'één min te leunen
en alle overige staatslieden 'in haar midden
als krullejongens te beschouwen en te be
jegenen
De Deputaten-vergadering kan bij accla
matie dr. Kuyper gelgk gev^-n, mr. Heems
kerk in het ongelijk stellen en hem zelfs
uit 'de (gelederen verwijderen, maar daarmee
is het ernstige vraagstuk, 'dat aan het ge
schil tot grondslag ligt, niet opgelost."
In „DE NEDERLANDER" worclt, in
een breede polemiek met antirevolutionai
re bladen over o.a vraag wat nu toch eigen
lijk „calvinistische beginselen" zijn en wie
uitmaakt hoo men ze vindt het wonder
lijke gehaspel ir de eedskwestie nog
eens als volgö samengevat:
Onder leiding van van-huis-uit gerefor
meerde hoogleeraren, promoveert aan de
Vrije Universiteit een oveneens van-huis-uit
gereformeerd student op een dissertatie,
waarin- de facultatief stel ling van den eed
wordt vordedigd.
Hetzelfde standpunt nemen de hoogleer-
aren der Vrije T Universiteit zelf in. Ook
de leden van een réchtskabinet.
Voorts is de getuigeneecl een instituut,
dat geenszins op Gods Woord steunt en
veeleer op rationalistische en vrij „wereld-
sche" overleggingen berust. De leider der
anti-revolutionaire partij, hoe schrander
ook, is het nog niet met zichzelvc-n eons
over de oplossing van het „vraagstukof
schoon hij reeds in 1879 een oplossing aan
de hand deed, die echter moeilijk houdbaar
blijkt., terwijl de eedskwestie al dien tijd
door steeds aan de orde is geweest. On
danks dat alles is die kwestie verheven tot
een uit Calvinistisch oogpunt van zóó groot
principieel gewicht, dat men liever de
rechtszekerheid er aan opgeofferd heeft,
dan zich neer te leggen bij een oplossing,
die ook van links werd goedgekeurd. De
Calvinistieche 1,evens- en —ercldbcsckoir-
wing echter liet ons ook bier weer in den
steek. En zoo gaat het telkens.
Ons dunkt derhalve dat, als 'n „Calvinis
tische levens- en wereldbeschouwing "grond
slag zijn kan en moot van ons rechtswezen,
het wel tijd wordt ons eens precies te zeg
gen wait daarmee 1 do-' 1 wordt.
KLEINE ADVERTENTIES kunnen
iederen morgen worden aangeboden
en worden tegen 35 Cts. berekend.
Op Woensdag- en Zaterdagmorgen
tot 12 uur n.m. tegen 40 Cis.
Den 29sten Mei verleden jaar dion-
den de Amsterdamsoh© Raadsleden Mat-
thijsen, KI. de Vries en Van Kuijkhof liet
voorstel in om den hoofden der openbare
lagere scholen in die gemeente het onder
wijs in een eigen klasse op te dragen en
dus het z.g. „ambulantdsme" te doen ver
dwijnen.
Aan den districts-school opzien er, dr. J.
H. Gunning Jr., werd verzocht daarom
trent advies uit te brengen en deze heeft
't wenschelijk geacht de 7 arrondissements-
schoolopzi eners over kwestie te raad
plegen
Het colleotieve advies der heeron is
opgenomen in het jongste Gemeenteblad.
Het advies is veertig bladzijden groot,
waarvan 32 bevatten het oordeel van den
heer Gunning.
Toen, een goede tien jaar geleden, dezelf
de kwestie ter tafel kwam, doordat de toen
malige Raadsleden mr. S. de Vries Can.
(de tegenwoordige Wethouder van Finan
ciën) en Storok voorstelden de hoofden
voor de klas te zetten, 'heeft de heer Gun
ning zich in begirnsel daarvoor verklaard,
alleen er op gewezen, dat dit voor groote,.
z.g. „dubbele" scholen niet mogelijk was.
Die scholen zelf vond hij echter uit don
booze, als te groot.
Maar hij legde tevens den nadruk er op,
dat men geleidelijk het a.mbulantisme
moest afschaffen. In hoofdzaak is de heer
Gunning nog hetzelfde oordeel toegedaan,
al wegen enkele motieven daa n oor thans
zwaarder of lichte dan nu. Om verschil
lende redenen zou hij echter willen ai on,
dat men eerst, allo gebroken, die aan de
openbare scholen kleven, trachtte uit den
weg te ruimen en daartoe in de eerste vijf
jaar alle krachten inspannende, tot zoo
lang de kwestie van het am'oulautisme
liet ruston. Dat dit gocn ambtelijk advies
is, erkent dr. Gunning maan misschien is
het iets beters, schrijft hij.
Van de 7 ar romdi ssementssohool o p zien ers
is slechts één beslist voorstander van de af
schaffing van het ambulantisme aan alle
openbare scholen, doch tot geleidelijke in
voering van den eventueelen nieuwen toe
stand, één is er alleen voor met betrek
king tot-de „enkele" scholen, de vijf ove
rigen zijn besliste tegenstanders.
Men meldt uit Groningen
Op uitnoodiging van de commissie uit
het college van Ged. Staten voor de haven
te Delfzijl is een vorgadering gehouden tor
bespreking van de wcnschelijkheid cn de
mogelijkheid van de oprichting van oen
stoomvaartverbinding tusschen Delfzijl en
een Engelsoho haven, bij voorkeur Lon
den.
Deze belanghebbenden vertegenwoordig
den do fabricage van strookarton en aard
appelmeel, van handel, landbouw tuin
bouw, zuivelbereiding, scheepvaart en an
dere takken van nijverheid in onze pro
vincie.
Over de wensohelijkheid der bedoelde di
recte stoomvaartverbinding in het belang
van do Groningsohe nijverheid waren allen
het eens, aangezien daarvan mag worden
verwacht een snellere en misschien good-
koopere verzending. Omtrent die mogelijk
heid bestond bij sommigen twijfel, bij an
deren geenszins, terwijl nog anderen niet
voldoende gegevens hadden tot het vormen
van oen oordeel.
Daarom werd, nadat de wenschclijkhe-id
met a!gemeene stemmen was uitgesproken,
con commissie benoemd, om de mogelijk
heid te onderzoeken. In deze commissie zijn
alle belanghebbende bedrijven vertegen
woordigd, terwijl haar'het reoht werd go-
geven andere leden aan zich toe te voe
gen, wanneer daartoe de wenschelijkhéid
zal blijken.
De commissie zal na ingesteld onderzoek
rapportoeren en trachten te komen mot
voorstellen in een volgende vergadering
van belanghebbenden in een stoomvaart-
verbinding van Delfzijl mot Engeland.
De afdeeling „Nederland" van liet. Ned.
Onderwijzers Genootschap heeft eenigen lijd
geleden het initiatief genomen tot het bij
eenroepen van een koloniaal onderwijzers-
congros.
Het doel is, om door het bespreken van
het onderwijs in onze koloniën op een reeks
congressen, over verschillende jaren te ver-
deelen, te vinden een algemeen onder
wijsstelsel, waarop het onderwijs in de ko
loniën het voorbereidend, lager, middel
baar en hooger kan worden opgebouwd.
Do constitueerende vergadering had plaats
welke bijgewoond werd door afgevaardigden
van do volgende vereenigingenOost en
Wost, Volksonderwijs, Bond van Nedcrland-
sche Onderwijzers; Nedcrl. Onderw.-Ge noot
schap; Yereeniging van hoofden van scholen
Atgemeen Nederlandsch Verbond Ned. In
disch Onderw. Genootschapafd. „Neder
land" N. I. O. G. Verecniging van Ambte-
naron bij liet Binnenl. Bestuur in N.-I. Moe
derland en Koloniën; Indische Verecniging;
Chang Hwa HuiMaatschappij tot Nut van
't Algemeen; Vereeniging van Christelijke
Onderwijzers en Onderwijzeressen in Neder
land en zijn Overz. Bezittingen.
Bij beschikking van den Minister van
Staat, Minister van Binnenlandse!) c Zaken,
is bepa-ald, dat hot examen ter verkrijging
van do akte van bekwaamheid voor huis- en
schoolonderwijs in do vrije- en ordeoefenin
gen cTer gymnastiek voor 1915 zal aanvangen
op 14 October en dat de commissiSn, met
het aannemen van dit examen belast, zitting
zullen houden te Breda, Venlo, Amsterdam,
Rotterdam, Utrecht, Zwolle en Groningen.
Ged. Stoten van Noord-Brabant heb
ben, naar de „'s-H. Ct." meldt, de gemeeu-
tebesturen in hun gewest er op gewezen, dat
hun aandacht er op gevectigd is, dat bij pe
riodieke verkiezingen voor den Gemeente
raad soms stembiljetten worden gebruikt
van doorschijnend papier, zóó ze^fs, dat
deze dichtgevouwen naar dc zijde, waar
op de namen der candidaten zijn gesteld
toelieten te constateer en, wie der candida.-
ten was gekozen. De aandacht wórdt daarom
er op gevestigd, dat de stembiljetten be
hooren te zijn vervaardigd van ondoorschij
nend wit papier. Niet-naleving van dit voor
schrift. bedreigt ten zeerste de wettigheid
der verkiezing en kan haar vernietiging ten
gevolge hebben.
De Nieuwe H. B. S,
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van do twee achter el
kaar ingezonden stukken, die in verschil
lende graden insinuaties genoemd kunnen
worden aan het adres van den heer Brou
wer, verzoek ik U beleefd mij eenig ruirnto
te willen afstaan voor het volgende
Do achterbuurtachtige veronderstelling,
dat de heer Br. zijn architectonische beschou
wingen ten beste heeft gegeven, omdat zijn
fabriek aan den bouw der H. B. S. misschien
iets zou hebben geleverd, lijkt mij te onwaar
dig om daaraan verdere aandacht te schen
ken.
Dkn wat betreft het stuk van „H." waarin
min of meer gezegd wordt, als zouden de be
schouwingen van den heer Br. slechts heb
ben gediend, om de aandacht op zichzelf te
vestigen.
Da-t is toch werkelijk wel heel grappig I
Zou de verdekt opgestelde heer H. nu
I heuseli meenen, dat het eon persoon als de
heer Brouwer hoegenaamd iets kan schelon
wat men in Leiden van hem zegt, of hoe
m e n in Leiden over zijn kunstzin denkt 1
Hij staat te ver van Leiden af en van de
eigenaardige, kwaadaardige kloinzieligheid,
dan dat dit vermag hem iets te interes
seer en.
Hoogstens zou bij hem de lust gedoofd kun
nen worden, ons in het „Leidsch Dagblad"
voor te lichten en ons te wijzen hoe wij
den kunstzin moeten trachten op te bouwen,
Waarom moeien toch de meeste der inge
zonden stukken bijna altijd een toonbeeld
van onhoffelijkheid en geringschatting zijnf
Do oenige dank, dien voorlichters als de
heer Brouwer kunnen genieten, 's, dat men
hen met vuil tracht te werpen.
Ten slotte meen ik goed to doen den heer
H. de opmerking, te maken, dat over smaak
wel degelijk valt te twisten. Menschen met
smaak meenen over kunst te mogen spreken,
en er een oordeel over te mogen kenbaar
maken, terwijl eerzame vaders, die trachten
hun kinderen een goede opvoeding te go-
ven, het heusch wel onder zich zullen laten,
zich een oordeel aan te matigen over peada-
gogiek oftewel opvoedkunde.
Intuschen hoop ik, dat kwaadaardige stuk
jes als welke wij de laatste twee dagen moch
ten genieten, geen aanleiding voor voorlich
ters als de heer Brouwer zouden zijn, ons te
onthouden van mededeelingen, die ons op
veel schoons willen wijzen en daarop attent
willen maken, zooals de heer Br. dit ^roeger
reeds deed ton opzichte van hot schoone in
de nieuwe electrisehe brug, in den decoratio-
ven bouw van het Aleonoratooneel, in zóó
veel. dat hem treffen mocht in ons provincie
stadje.
„Iemand, die van zaakkundige
voorlichting houdt, en op prijs
weet.te stellen."
Leiden, 16 Sept. 1915.
Onze Nedcrlandsche Taal.
Mgnheer de Redacteur!
Onze arme Nederlandscke taal!
Moet ik heusch gelooven, dat het gevoel
voor haar zuiverheid, voor ons taaleigen,
zoozeer al onder ons aan het verdwijnen is,
dat er allerlei germanismen in binnensluipen,
zonder dat het publiek er iets van merkt?
Daar lees ik in uw nummer van heden
avond de opmerking, dat de vergoeding voofi
de verschillende lessen, cursussen, enz op'
het Volkshuis gevraagd, zoo „billijk" is,
dat niemand zich daardoor behoeft te laten:
afschrikken! De bedoeling is toch niet, dat'
de 10, 5 of 21/2 ct-, die dat alles kost. do
rechtmatige, juiste prijs er vau zou zijn? Dat'
zou ten minste zuiver Nederlandsch wezen!
Maar laten we dat niet hopen. De schrijver,
wil natuurlijk zeggen, dat het alles zo O
goedkoop, of de prijs zoo laag of gering is.
En daarvoor liet woord „billijk" te gebrui
ken, is een echt germanisme; en het treu-1
rigste van de zaak is, dat velen, die de op-"
merking hebben gelezen, hiervan, waarschijn
lijk niets hebben bemerkt! Mede dank. dat
moet erkend worden, zij onzen drukadvor-
teerenden winkelstand!
Kan het taalonderwijs op de verschillende'
scholen er niet wat meer op gericht worden,
om de jeugd op zulk© fouten te wtjzon en er
haar voor te waarschuwen?
TL
fS Sept. A -
