Nederland en de Oorlog.
N*. 17041
A\ 1915.
(geze (Courant wordt dagelijks, met uitsondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
Officieeie Kennisgeving.
T,
UIT ONS LAM0.
Binnenland.
H3oiï clevciag lO §Jeptemlbei%
PRIJS DER ADVERTENTTEN:
Van 1regels ƒ1.05. Iedere regel meer 0.171. Kleine advertentiên
van 30 voorden 40 Oonta contant; elk tiental woorden meer 10 Gents.
Voor hot incatóeeren wordt ƒ0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oonts.
PRIJS DEZER COURAKT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per wee>. I l l f 0.09.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 2 S 0.10.
Franco per post 1.65.
5saX s
DRANKWET.
Burgemeester en "Wetliondcrs van Leiden;
Gelet op do artt. 12 en 37 der Drankwet;
Brengen ter alsremecne. kennis, dat door
JOHANNA MAP.IA HENDEIKA SINGELING h/v.
P GODDIJN, wonende tc Leiden, een verzoek-
eohrift is ingediend, om verlof voor den verkoop
van alcoholhoudender^ anderen dan sterkon
drank, voor gebruik ter plaatse van verkoop, in
dc benedenvoorlocalitcit van het perceel Wolaleeg
l.'o. 6.
Burgemeester en "Wethouders voornoemd,
J. A. VAN HAMEL.
Weth L°.-Burgemeester.
VAN STUT JEN,
Secretaris.
Lriden, 16 September 1915.
LEIDEN, 16 SEPTEMBER.
Het programma' voor het werkjaar
19151916 van het Leidsche Volkshuis is,
evenals vorige jaren, weer wèlverzorgd en
I biedt voor jongens en meisjes uit de volks-
klasse, die lust en tijd hebben, heel wat aan:
bibliotheek, leeszaal, lessen (in het geheel
ïn 25 verschillende vakken in handwerken),
cursussen, clubs, voordrachten, tentoonstel
lingen, muziekuitvoeringen, en gelegenheid
tot het bezoeken van museums.
Hoewei voor alles vergoeding wordt ge-
Ivraagd, is deze zoo billijk, dat niemand
daardoor eenig'e' verontschuldiging vïudt om
I weg te blijven.'
Hetpolitie-diploma' zonder aanteeke-
I ning werd te Amsterdam behaald door den
beer J. Boonstra, alhier.
De he-eren R. Riphaagen, T. W. van
»der Ley fen J. H. Huigens, allen van de
piiversiteit alhier, zijn toegelaten tot de
'/rangeliebediening in de Ned.-Herv. Kerk.
Den 20sten. September herdenkt E.
Horsman den dag, dat hij 25 jaar bij de
firma Voorhoeve en Van Ravensfcsyn, alhier,
1 werkzaam zal zijn.
Een hoofdagent van politie, die gis
teravond omstreeks elf uren de Rijn- en
I iSchiekade passeerde, bemerkte, dat er riets
brandde in de fabriek van suikerwerken
„Rembrandt", bij de Wouterenbrug. Hij sloeg
een ruit in en kwam tot de wetenschap, dat
hout en turf, bij een oven liggende, om goed
droog te worden, vlam hadden gevat. De
I oven was blijkbaar nog te warm geweest,
tóen men de fabriek had verlaten. De agent
kon het vuur dooven en zoo is geen schade
I aangericht en liep het geval goed af.
Gisteravond werden de militairen, al-
lliier in garnizoen, wederom in de gelegen-
I kid gesteld gratis een muziekuitvoering in
I (!■-• open lucht bij te wonen. In vrjj grooten
getale werd door hen hiervan gebruik ge
makt. Ook veel niet-militairen evenwel pro_
fileerden van het mooie concert van het
iVierde, onder leiding van den heer Van Erp,
zoodat het er op het f.ink verlichte, hoog
gelegen, ruime „Burcht'-tcrrein heol gezel
lig uitzag.
Er werd met aandacht geluisterd. Het was
in allen deele een schoone avond.
Van Amsterdam is met do „Gelria"
r.aar Valparaiso, in Chili, vertrokken de
cerw. pater van do Congregatie der H.H.
Horten, Henricus Post, van hier.
GEMEENTELIJK* 'ARBEIDSBEURS.
AANVRAAC VAN WERKZOEKENDEN.
2 Reizigers, 1 Kantoorbediende,. 18 Timmerlieden,
3 Oppcriieden, 1 Motselaar. >3 Steenhouwers,
13 Stucadoors, 1 Voeger. 4 Schilders, Meubel
makers, 1 Behanger. 1 Stoker. 1 Macli.-bnnkwerker,
1 grof-Bankwerker, 2 Smeden, 1 Koperslager,
1 Loodgieter, 12 Typografen, 1 Banket-bakkersjon
gen, 3 Motor-sehippers, 1 Warmoezier, 1 Bloèmis.t,
10 Grond werk nr;:, 8 Loopknechten, 2 Loopjongens,
10 losse Werklieden, .1 Verpleegster, 4 Werksters,
1 Naaister. 3 Breisters, 1 Wasehvrouw,- 1 Jongste
Kantoorbodiende{ meisje).
AGENDA VAN DE WEEK.
Donderdag
Pieterskerk. Kerkconcert. Acht uur.
Zomerzcrg. Hel orgel „De Volkszanger."
Zeven u u r.
Zondag
Zomerzorg. Groot populair Concert, Strijk-
cnsemble „L. S. E."
Den Burcht „Twee Weezen", 8 uur.
Dagelijks:
Thalia Bioscoop cn Variété Théater,
Haarlemmerstraat 52. 7 uur. Zondags al
leen 8 uur.
(Woensdag- en Zaterdagmiddag ook
2 uur).
Bioscope Variété Théater, Stations-
Weg 19. 7 uur.
^Zaterdag, Zondag 6 uurjji.
UIT ONZE STAD.
BROODKAARTEN. b I:TI
De broodkaarten der zevende serie, die
morgen ongeldig worden, moeten aan het
brcodbureau worden terugbezorgd vóór Za
terdagavond 9 uren.
Vrijdag en Zaterdag zal het broodbureau
daartoe geopend zijn van Is morgens 9 tot
tot 'savonds 9 uren. i
LEIDSCHE BESTUURDERSBOND.
Opgave van de weck van 3ü" Aug.4 Sept.
Totaal Ledental 17G9.
Workloozc Leden 3<
Aantal kinderen be
neden de 16 jaar 33
Loonverlies per week f 417.97
Vergoeding v. d. Patroon
van het Steuncomité 8
Uitkeering trerkloozenkaf 143.50
i-=155.50
Loonverlies per week -f 261.47
Gedeeltelijk workloo-
zc leden 204
Aantal minder werk
uren per week 2422s
Aantal kinderen be
neden de 16 jaar 223
Loonverlies per week f 390 56s
Vergoeding v. d. Patroon Z
van liet. Steuncomité
TJitkeering werlclöozenka: 238.86
r233 36
Loonverlies per week 151,70s
Aantal onder do
wapenen256
Aantal kinderen bo
neden do 16 jaar 271
Loonverlies per week Z 3240.33
Vergoeding v. d. Patroon/ 274.17s
van hot Bijk 963.90
Steuncomité 12 50
1350 973
Loonverlies per week 1339.35s
Totaal loonvorlies per 5-
week, waarbij betrok
ken 504 loden
2302.53
3) Dit getnl wordt govprmd door:
Gehuwden cn kostwinners, welke vergoeding
ontvangen
Werkzaam bij Gemeente, Iiijk cn Spoorweg-
Maatschappij cn
Ongcliuwden, welke geen vergoeding en
geen loon ontvangen
Totaal
STEUNCOMITÉ LEIDEN.
OORLOGSTOESTAND 1914.
Staat van Ontvangsten en Uitgaven van
10 Augustus tot en met 14 September 1915.
Vorige opgaaf a t 5 4 f 97.734.065
Sedert ontvangen van:
Kon. Nat. Steuncomité
(rest. op lvuui'bons)
Z
112.43
id.
tr
109.67
id.
v.
119.28
Bijdragon 3 5 t 5
■a
2.60
id. a S S
2.420.58
Collecte: dubbeltjo of
Z
213.73»
id.
223.46
Van een feest d. d.
5 - 8 - 1915
z
11.—
K. K. Spoelpotjo
1.10
D. F. L-.
4.—
Pers, ,J)e> Automaat"-
,i
1.05
id. id.
1.05
id. id.
1.05
"id. id.
if
1.05
id. id.
if
1.05
Danlc- en Bidstond P. K.
f.
65 41
Personeel ,,Kndegecst",
„Rhijng. en Voorgeest"
T.
43.54»
Knt-rées H. B. S.
r.
76.50
Groot aantal Ondor\v.
104.—
Weekbijdragen8.50.
f 7.35, 3.85. 3.83
ri
23.55
Maan dbij dra-gon 7
10.—
UStg«avonB
lo week tot 49c week
f
97.095.32
50e tot en met 54e week
Saldo t f, 1.854.90®
VRIJ STELLING VAN BRIEFPORT
VOOR MILITAIREN EN GEINTER-
NEERDEN.
De directeur-generaal der posterijen en
tolegraphie maakt bekend, dat de ten be
hoeve van de milialiren en van de hier te
lande geinterneerde buitenlandsche mili
tairen verleende vrijstelling van briefport
bij Koninklijk besluit met ingang van 23
September a.s. is ingetrokken.
Met ingang van dienzelfden datum is bij
datzelfde besluit (in het binnenlandsch ver
keer), tot nadere beschikking, vrijstelling
van port verleend voor de verzending door
en aan onder de wapenen zijnde militairen
beneden den rang van officier, alsmede door
cn aan in Nederland geinterneerde buïten-
landsche militairen van
a. briefkaarten, met uitzondering van die
welke berichten omtrent handelszaken of
bestellingen, of aanbiedingen van handels-
of fabrieksgoedcren bevatten;
b. gedrukte stukken, welke ten minste
éénmaal per maand verschijnen, als courant
oï tijdschrift, tot een gewicht van 100 gram.
De portvrij te verzenden stukken moeten,
voor zooveel zij afkomstig zijn van militai
ren, aan de adreszijde dragen het opschrift
„Militair", gewaarmerkt door de handtce-
kening van den afzender.
Stukken, welke niet beantwoorden aan de
hiervoren genoemde bepalingen, worden met
port belast.
VRIJWILLIGE LANDSTORM.
Naar wij vernemen, hoeft dc minister van
Oorlog zijn goedkeuring gehecht aan de
voorstellen van den opperbevelhebber van
land- en zeemacht betreffende de organisa
tie. van den landstorm in dat deel van het
territoriaal gebied Noord-Brabant enz., het
welk mdt uitzondering van Limburg ligt ten
oosten van een scheidingslijn, welke gaat
langs de tram- cn spoorlijn WaalwijkTil
burgTurnhout, zoodanig, dat gerekend
worden er too te behooren de gemeenten,
waardoor de scheidingslijn loopt, en welk
deel ten opzichte van de onderwerpelijke
organisatie kortheidshalve wordt genoemd
„de Meyery".
Allo in het hiervoren genoemde gebied op
gerichte of nog op te richten plaatselijke
landstormafdeëlingen, alsook alle aldaar tot
den landstorm reeds toegetreden of alsnog
toetredende vrijwilligers vormen één korp?,
genaamd het „Landstormkorps de Meyery".
Tot commandant van dit korps is benoemd,
met den rang van luit.-kolonel, de oud-luit.-
kolonel der infanterie Ncd.-Ind. legor W. J.
C. Creutz Lechleitner.
SPOORWEGPERSONEEL EN
SPIÓNNAGE.
Door de di recti eis der Nederl. spoor
wegen is aan hun personeel medegedeeld,
dat de mogelijkheid niet is uitgesloten, dat
personen op stations of in treinen zich aan
spiónnage schuldig maken, onder meer blij
kende uit het zich laten inlichten omtrent
militaire werken of maatregelen, het ma
ken van schetsen of tcekemngenj het ne
men van fotagrafieen, enz.
Het personeel is opgedragen, hierop in
's lands belang bijzonder te letten cn in
voorkomende gevallen allo medewerking tc
verleenen voor de aanhouding van den over
treder.
Wordt een feit van spiónnage bemerkt,
zonder dat het mogelijk is een politie-beamb-
te of militair hiervan getuige te doen zijn,
dan kan het spoorwegpersoneel zelfstandig
optreden en den overtreder overleveren aan
de politie of militaire autoriteiten.
Bij het eventueel aanhouden Van perso-
non, die van spiónnage verdacht worden,
kan de assistentie van militairen, indien deze
aanwezig zijn, worden ingeroepen.
DE GEARRESTEERDE ARN
HEMMERS.
Men meldt van do Duitsche grens:
'Van dc beide Arnhemmers, die onlangs
door de Duitsche militaire autoriteiten op
hun reis door Dnitscliland gearresteerd wa
ren, is de een, de heer v. G., na 12 dagen
in Aken in arrest gezeten te hebben, dank
zij vooral de bemoeiing zijner Duitsche han
delskennissen aldaar, weer in vrijheid ge
stold.
Do andere Arnhemmer, R„ die zich had
schuldig gema-akt aan een poging om gou
den voorwerpen naar ons land mede te ne
men, zit thans nog in arrest, waar, was onzea
zegsman onbekend.
UITVOER VAN FOKVEE.
De uitvoer van fokvec is de laatste dagen
bijzonder groot. Behalve talrijke kleinere
zendingen, kwamen op 73 dezer te Nicuwo-
schans twee extra-trei-nen aan. elk beslaande
uit ongeveer 30 wagens.
Donderdagnacht kwamon to Venlo aan
twee extra treinen, een van Leeuwarden cn
een van Rötterdarn, ieder van 20 wagons,
beladen met vee met bestemming „Oosten
rijk."
MIJNEN IN DE NOORDZEE.
Aan het „Ccnvr." wordt gemeld
Binnengekomen haringschepen berichten,
dat door Engclseho oorlogsvaartuigen mij
nen worden gestrooid op Het Zand, een bank
nabij Doggerhank, waar juist in dezen tijd
veel gcvischt wordt.
Hollandsche visschersvaartuigen moesten
daar weg en werden zelfs door torpedojagers
weggesleept naar het oosten.
LOGGER VRIJGELATEN.
De logger „K W 124", die door de En-
gelsche marine werd aangehouden cn naar
Peterhead opgebracht is weder vrijgelaten.
DUURTK-TOESLAG TE AMSTERDAM.
De v r ij zinmg-de moora tasclic Raadsleden
KL de Vries, Oh. E. H. Boissevain cn P.
Nolthig hebben bij dan Raad een voorstel
ingediend om aan het personeel in vasten
of tijd-clrjken dienst der gemeente, die een
gerin hebben en niet onder de wapens zijn,
een duurtetoeslag toe te kennen.
Aan hen, die minder dan 16 per week
inkomsten hebben, zal 1 per week plus
ƒ0.50 voor elk kind worden toegekend, aan
hen, die tussehen do 16 en 18 per week
maken, enkel een toeslag van 0.50 per
woek en per land.
Echter worde daarbij in het oog gehou
den, d'at onder inkomsten wordt verstaan
het totaal van het Iood, verminderd met
de pensioenbijdragen en vermeerderd met
liet bedrag, waarmede de- geregeld wede>r -
k eer en de inkomsten van elk lid van het ge
zin dc som van ƒ3 per week overschrijden'.
De toeslag voor kinderen, of daarmede
gelijk gestelden geschiedt over ten hoogste
3 personen, en mag de inkomsten niet doen
stijgen boven 18.50 per week.
In de toelichting op dit voorstel geven
de drie Raadsleden ccn schildering van
het gebreklijden van dc werklieden en be
ambten in gemeentedienst cn betoogen zij,
dat de gemeente niet enkel als werkgever
goed voor zijn personeel heeft te zorgen,
doch ook het goede voorbeeld aan andere
gemeenten on patroons moet geven.
Ze achten hun voorstel zeer bescheiden,
doch zij meenen, dat dc kas der gemeente
niet meer toestaat. Volgens hun bereke
ning is met deze uitkeering een bedrag
van 30,000 por maand gemoeid.
SPIONNAGE?
Men meldt ui"t Gorinchem
Omtrent de vermoedelijke spionrage op
do rivier de Merwede is door dc recherche
cn rijkspolitie een onderzoek bij het ha
venpersoneel van het Mcrwcdekanaal in
gesteld, botreffcjide het motorjacht „Cu
pido", dat in de- haven tc Gorinchem ge
zien zou zijn. Aan de. sluiskantoren te Go
rinchem, Arlcel en Viae en is echter geen
vaartuig onder den naam van „Cupido" in
de registers als geschut gchoc-kt. Op den-
zclden datum dat men dit jacht zou gezien
hebben, is wel een motorjacht onder don
naam „Bianoha" in het sluisregister te Go
rinchem als geschut gehoekt. Dit jacht
voerde een vlag, waarin e-en gekroondo
W., welke vlag tot de Koninklijke Roei-
vereeniging behoort-. D-o schepen, die deze
vlag voeren, hebben het recht het eerst
geschut tc wordon. Op die lijst der Ko
ninklijke Roei ver eeniging komt de „Bian
oha" echter niet voor als behooren d-o tot
die vereeniging.
FRANSCH KRIJGSGEVANGENE
ONTVLUCHT.
Men meldt uit Enschedé
Door een bc-ambto van de Staatsspoor to
Enschedé werd gisternacht naar het poli
tiebureau gebracht oen Fransch soldaat,
die uit oen dor gevangenkampen was ont
vlucht cn Nederland' had weten berei
ken.
Dinsdagmorgen werd hij onder ma-
reohaussseegeletdo naar Rotterdam over
gebracht.
INVAL BI.J EEN SMOKKELAAR.
Door dc maréchaussee uit Venlo werd
onverwacht een bezoek gebracht bij een
winkelier aan de Duitsclio grens. Een groo-
te hoeveelheid goederen en waren, welker
uitvoer verboden is, werden in beslaggeno
men. Voor het gemak der smokkelaars was
de contrabande in pakjes gemaakt van
1 2 K.G. Ook werd een hoeveelheid ben
zine inbcslaggeno-men. Tegen den winke
lier werd proces-verbaal opgemaakt.
UITVOER VAN AARDAPPELEN.
De lieer Jac. Wellemans, burgemeester
van Krabbendijke cn voorzitter van de nf-
deeling K ruiming on der Zoouwsebe Land-
bouwmaatschappij, heeft een voorstel aan
hangig gemaakt om aan den minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel te ver
zoeken oen gedeelte van den aardappel
oogst to reserveeren voor binnenlandsch
gebruik cn voor het overige gedeelte vrijen
handel en uitvoer toe to staan.
In do toelichting tot zijn voorstel wijst
do hoer Wellemans er op, dat door het uit
voerverbod de handel slap is en de prijzen
betrekkelijk laag. Als ieder in de gelegen
heid Wcis ineens zijn geheele winterpro-
disio in te slaan, zou half October de uit
voer kunnen worden toegelaten, maar nu
dit niet mogelijk ds en toch een ieder den
gekeelen winter moet kunnen koopen, be
staat- de kans dat do grenzen gesloten blij
ven, maar daardoor zal het reusachtig
overschot minderwaardig worden en zal
zelfs bij stijgende vraag een lage prijs kun
nen worden bedongen. Dc heer Welleman
meent, dat een en ander te verhelpen is
als d'e minister beslag legt op zulk een
deel van een oogst, hetwelk toereikend is
om in de behoefte van een jaar te voorzien'
en hiervoor een maximnm-prijs stelt. Met
dc rest kunnen de produoenten dan naar
goedvinden handelen en zal een verbod
van uitvoer na opname der consumptie-
hoèveelheïd niet nooddg zijn.
Behalve de af dee ling Kruiningen zijn ook
reeds de afdeelingen Tholen, Zierikzee,
Axel en Noord-Bevel and tot een vergade
ring opgeroepen om diit adres te bespre
ken.
Den 17don September a.s. wordt mevr.
do wed. mr. J. Rneppolhout, geb. Yam
Braam, do eigenares van het landgoed „do
Hemclsohe Berg", te Oosterboek, negen
tig jaar.
Op haa-r 70sten verjaardag werd op den
„Hemelschen Berg" door do lingozetenen
■van Oosterboek een gedenksteen geplaatst
voor het vele goede, dat de plaats aan het
eehtpaa-r-Kneppclhout had te danken.
Mevr. Ivneppelhout heeft na den dood
van „Klikspaan" doorgewerkt in de rich
ting, welke hem het liefst zou zijn ge
weest. Ook zij heeft aan zeer volcn groot-o
weldaden bewezen.
Dc heer M. Ort, adjunct-commies ter
gemeente-secretario te Delft, is benoemd
tot adj unct-commics aideeling Financiën
ter gemeente-secretarie te Utrecht.
ITet wetsontwerp tit nadere wijziging
van do overgangsbepalingen d;r Auteurswet
1912 is thans bij de Tweede Kam ca inge
komen. j
In den ouderdom van ruim 79 jaren
is te Arnhem overleden de uitgever de heer
P. Gouda Quint. Sedert 1S6S eigenaar van
de zaak der firma I. A. N}rhcff Zn., gaf
hij in hoofdzaak vele werken uit op ge
schiedkundig, rechtskundig, bouwkundig en
literair gebied. Vooral geschiedkundige wer
ken hadden zijn belangstelling". Tot kort voor
zijn dood heeft 'hij gearbeid aan het reeds
op hoogen leeftijd begonnen werk Biblio
grafie van Gelderland, dat hij met dr. J. S.
van .Veen samenstelde en aanvulde.
Te Baarn is in den ouderdom van SI
jaar overleden dr. Tv. Astro, van 1S66 tot
1900 predikant bij de Ned.-Herv. Gem. te
Rotterdam. Daarna heeft hij, na' bekomen
'emeritaat, zich te Baarn gevestigd. De over
ledene was ridder in de orde van Oranje-
Nassau. j
Gisteren zijn bij het Utrechtsch Studen
tencorps 55 nieuwe leden ingeschreven, n.l.
33 juristen, 13 medici, 5 theologen, 3 voor
de studie der philcsophie, 1 voor letteren.
Te Utrecht is gehouden de algem. ver
gadering van' den Chr.-Nat. Werkmansbond.
De heer Van Ooy, uit Rotterdam, bracht
het jaarverslag uit. Daarin' wordt mede
gedeeld, dat in het afgeloopen jaar van bui
tengewone werkloosheid in de meeste afdec-
lingen geen sprake was; slechts zij, die
werkzaam waren in 'de scheepvaart en de
bouwvakken, vhiadden xeden tot klagen. De
afd. Den Paag heeft een groot deel van
haar gebouw ingericht tot een mi.i'air te
huis. In sommige vakken werd het aantat
werkuren verkort, hetgeen drukte op de loo
nei). Daarnaast s'aat de prijsstijging der le
vensmiddelen. Slechts weinige Bondsleden
hebben zich moeten wenden tot een steun
comité. De oplage van het orgaan „De Voor
zorg" is met 1000 verminderd. Het aantal
Bondsafdeelingen is met 5 vermeerderd, zoo-
dat de ,Bond thans 168 afdeelingen telb
met 14,000 loden. Er is getracht den Bond
in de geest-en-hoofdzaak-kwestie to betrok
ken, De Bond zal zich echter steeds houden
buiten do politieke en kerkelijke g schillen.
Ook wil de Bond wel samenwerking met
„Patrimonium", nooit samensmelting. Wegens
getrek aan geld, zal mis-chien overgegaan
moeten worden tot opheffing van liet Cen-
tra? I-Bureau.
De Tokening en verantwoording van den
penningmeester (de inkomsten beliepen
flOlO, do uitgaven f653; het tolaal bezit
bedraagt f2090), werd goedgekeurd.
Vervolgens werd vers'ag u'tgebracht ovcV,
het Algemeen Ziekenfonds. liet ledental klom'
van 2360 tot 2379; het aantal afdeelingen is
thans 66. De uitkeeringen aan zieken warew
hoog. Het kapitaal is slechts met f700 voor
uitgegaan. De inkomsten b;dro?gen f 13,633
c«ti do uitgaven fl2,S96. Het geheele" kapi
taal wordt met het batig saklo verhoogd
tot f998S. v-'
