Nederland en de OeHog. i°. 17Ö33 7' ^e"pteaaiI>eE°o A0. 1915. (Deze Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. OffieieelG Kennisgeving. UIT ONS 5 Am yj?> ^5£8§§ PlilJS DER ADVERTENTIE»: Van 18 regale 1.05. Iedere regel meer ƒ0.171. Kleine advertentiën s&a 30 voordon 40 Oenta oontant; elk tiental woorden moer 10 Gents. Voer het iacas66eron wordt fG.Oö berekend. Bewijsnummer 5 Oents. PRIJS DEZER COÜRAJIT: Voor Leidon per 3 maanden 1.30 j per wee) I l l f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. I 9 0.10. Franeo per post 1.85 ■alt ONZE TELEFOONNUMMERS Voor Administratie-aangelegenheden, dus voor Advertentie-orders, voor Abonnementen, Adresveranderingen, enz. LEIDSCn DAGBLAD 175 Voor de Redactie, voor het Nieuws, is het Nr. LEIDSCJI DAGBLAD 1507 AFSLUITING PASSACE WATERSTEEC. Burgemeester en Wethouders van Leiden brongen ter algemcono kennis, dat de Watcrstseg Tvegens het maken van oon aansluiting op het kabelnet der Electnciteitsfabriok op Woensdag S September a.s. voor hot verkeer met rij- cn voertuigen zal zijn afgesloten. Burgemeester cn Wotbondors voornoemd. N. O. DE GIJSELA AR. BurgemecBter. VAN STRIJEN. Seoretaria. Leiden, 7 Sopt-embcr 1915. LEIDEN, 7 SEPTEMBER. Rg de politie luer ter stede is con ver- moedclijk valscho rijksdaalder gedeponeerd, met den beeldenaar van Z. M. Willem III. Het randschrift ontbreekt. Een onderzoek wordt ingesteld. Do hoor W. J. Lau van hier, is ge slaagd als stuursmansleerli-ng t-c Den Hel der. Gisteravond redde de heer Jac, I. P. •de G. met levensgevaar een kind uit don Rijn aan don Lag on Rijndijk. Door geheel gekleed to water tc sprin gen mocht het hem na veel moeite geluk ken, het reeds zinbende jongetje van drie jaren uit het midden der vaart te halen. Hulde aa.n den redder Plet maximum van het voorschol ter zake volkshuisvesting, toegekend aan deze gemeente, is bij Kon. besluit van f'149,400 verhoogd op f164.150. P/RKOONOERT Programma van het concert, te geven door het Staf muziekkorps van het 4e Regiment. Infanterie, directeur de hoer W. van Erp, in het v. d. Werff Park op Woensdag 8 Sept. 1915. 1. Unter der Priedenssonne Marsch. F. jn Blom. 2. Ouverture ,,Ein Morgen, ein Mittag? ein Abend in Wien", F. van Suppé. „Walzertraume" aus „Ein Walzer- traum", O. Strauss. 4. Potpourrie van de operette „San Toy" S. Jones. 5. Overture .,Das Lcben für den Czaar", W. J. Glinka. 6. „Le Lac" Móditation Pootiquo arr. Gottf. Mann pour Trombone Solo Mr. N. de Rook, Niedermeijer. 7'. „Wiener Spazier Gange" Potpourri über Wiener Lfedor, C. Komzak. 8. Grand Due Eugène, Marche, F. Kra-fft- Lortznig. GEMEENTELIJK? ARBEIDSBEURS. Stadstlmmerwerf. Telephoon No. 127. en des middags van 2—5 uur. Geopond: 's morgens van 9—12 AANVRAAG VAN WERKZOEKENDEN. 1 Reiziger, 4 Kantoorbedienden. 24 Timmerlie den, 2 Metselaars, 4 Steenhouwers, 3 Opperliedou, 12 Stucadoors, 1 Voeger. 2 Schilders, 1 Loodgie ter, 2 Stokers, 1 grof-Bank werker. 1 Kopersla ger. 1 Blikslager, 11 Typografen, 1 Banketbalclcors- jongen, 1 Motor-Schipper. 1 Warmoozior, 2 Bloe misten, 8 Grondwerkers, 4 Loopjongens, 16 Loop knechten, 18 losse Werklieden, 1 Verpleegster, 3 Werkstere, 2 Naaisters, 1 Wasolivrouw, 1 Huis houdster, 1 jon'gsto Kantoorbediende (meisje). AGENDA VAN DE WEEK. Dinsdag: Zomorzorg. Concert Strijkensemble „L. S. E.". Acht uur. „Den Burcht'' Volksconcert, 8 uur. Woensdag. Oegstgeest. Bazar. Opening. Dr. A. J. ftuys. School 'smidd. 2 uur „Irene". Mu ziekuitvoering 7 uur. Donderdag. Zomer zorg. Concert Stedelijk Muziek- "Jis. 8 uur. LEIBSGHE SCHOUWBURG. „DE DIJRDE MAN". Twee schouwburg-avonden achter elkaar. Mea zou wanen reeds midden in het seizoen te zitten, 't Is wel heel vroeg voor Leiden en do opkomst bewees dit. Gisteren was clo opkomst ook niet zoo schitterend. En toch 'Aad de N. V. „Het Nederlandsch Tooneel" een volle zaal verdiend. Een uitnemende vertolking van het interessante blijspel „Ce derde Man" werd gegeven. Dit Italiaan- sche tooneelwerk van Sabatino Lopez be hoort tot het beste onder de blijspelen. Gc-estig en jolig is de tekst, maar daar naast ook weer van een raeor-ernstige opzet. We krijgen hier- te zien den strijd van een jonge, dertigjarige weduwe, die nog een derde huwelijk wil aangaan. Het be koorlijke vrouwtje is do meening toege daan ook een derde maal een man gelukkig te kunnen maken. Maar daar is iets, dat hier ook een woordje meespreekt: de pu blieke opinie. De publieke opinie, die zoo'n vrGuw voor een dwaze mannengek cn den man, die zoo'n vrouw trouwt, voor een zot verslijt. Caterina wil evenwel doorzetten, maar ze stuit op de weigering van haar moeder on dat huwelijk zouden ookde va-Ier van den eersten en de moeder van den tweeden man niet goedkeuren. Het eind van het lied is, dat Caterina er toe besluit om alleen met haar man en liefde, zonder het bewijsje van het" stad huis, te gaan samenwonen en als dan beider liefdegevoel ons hebben stam] gehouden, toch een wettelijk huwelijk te sluiten. Dat onderwerp is prachtig verwerkt. De schrijver heeft van Caterina een vrouwtje gemaakt met hoogstaande ideeën over mo raal, indruischend tegen de bestaande op vattingen, die een derden man belachelijk vinden, maar drie amants op .één moment een zeer gewone zaak. Lopez heeft in zijn werk leuke tooneei- tjes w&cen in te lassclien. Zoo de ontmoe ting tusschen den schoonvader en de schoen moeder, waarover we hiervoor spraken, het gesprek van den nieuwen huweljjks-candi- daat Faustc Defalchi, met de kamem'er van mevrouw Caterina Caiman, of zooals de oude gedienstige oudergewoonte nog steeds zegt, de „jongejuffrouw". De Vos vertolkte den graaf Fabio Alciati, den schoonvader voornoemd. Weer één van die goeïge oude heeren, die De Vos met buitengewoon flair weet te geven. Betty HoltropVan Gelder speelde de meergenoemde schoonmoeder, mevrouw Cal- min. Hoe kostelijk was ze niet in het eerste bedrijf, wanneer haar schoondochter haar weg wil hebben, vóór de schoonvader komt, wat haar door liet getreuzel van de oude mevrouw toch niet gelukt. Dat ging deze actrice meesterlijk af. De kamenier, waarover we ook reeds spra ken, was van W. Schwab—Weiman. Een heel eenvoudige kamenier, evenals de tent- meester Balconi van J. de Jong. Verder traden in dit blijspel nog op een kellner, goed getypeerd door J. Kaart, oen stadsburgemeeslertje, dat door Hein Harms op geestige wijze werd vertolkt, en een jongedame, Omodei genaamd. Van dit levers- rijpe meisje had Mien Vermeulen iets goeds gemaakt Wat is die met reuzenschreden vooruitgegaan. Nog oen paar jaar geleden geleden vertolkte ze bij Heijermans kleine rolletjes op verdienstelijke wijze en nu krijgt ze reeds groot werk te verrichten met als glanspunt het bloemenmeisje uit „Pygmalion". Ze speelt met een rustige zekerheid, dpo aangenaam aandoet. Lest best: Guusje de VosPoolman als Caterina on de jonge Van Kerkhoven als de candidaat-derde-man. Buitengewoon mooi samenspel en van beiden een creatie, waarop niets valt aan te merken. Is ook anders te verwachten. Guusje de VosPoolman wacht er zich voor tot sentimentaliteit te vervallen, wat aan het slot zoo licht zou kunnen gebeuren. Voor alles houdt ze er aan vast, dat „De derde Man" een blijspel is. Maar met dat al blijft ze toch ook den ernst betrachten. Wat ze gaf, was een ge heel, dnt zeer onze bewondering wegdroeg. Van Kerkhoven is onder de jongeren één der eersten. Het beste bewijs is wel, dat men onwillekeurig, na het zien van zijn nieuwste succes, denkt aan vorige schep pingen, van liet meest uiteenloopend genre. Welk een verscheidenheid is or tusschen Fausto in „De derde Man", do professor uit „Het Offerlam", Le Guenn uit „Het Geheim" in welke rol we hem binnen kort weer kunnen bewonderen Fred in „Lentewolken", de jonge Céran in „Een wereld, waarin men zich verveelt", om maar eenige te noemen. Den naam Van Kerkhoven draagt hij met cero en nog veel zal men van den jongen Constant mogen verwachten. Zijn verdienste was hier weer, dat hij den dwazen, zenuw- aebtigen huwelijks-candidaat zoo heeft ge geven, dat naast al het grappige, men toch ook den ernstigen ondergrond in het oog bleef houden. Voor de Koninklijke was deze voorstel ling een mooi begin, uitmuntend door tref- fpn.j an^jv?()uftfU- (tn £üllil±ö£É(2Hl flii»Aii.qnpL UIT ONZE STAD. STEUNCOMITÉ LEIDEN. Oorlogstoestand 1914. In de afgeloopen week meld den zich cm steun aan. 2 pers. Maakt met hefc totaal der vorige week ad 3230 Totaal. 3232 pers. Tot 28 Aug. waren behandeld 246-1 aanvr. In de afgeloopen week kwa men in behandeling 5 Totaal. Buitendien waren op eerste aanvrage afgewezen In de afgeloopen week 2169 aanvr. 719 pers. 1 Thans 170 personen. Totaal, v. orden nog 720 pers. ondersteund OLIE EN VETTEN. Verschillende importeurs van olie cn vetten te Rotterdam zijn door de Nederl. Overzee-Trustrnaatsehappij zwaar beboet men noemt bedragen van 30v000 tot f 70,000 en solfs hooger. Dit houdt verband met de, volgons het contraot met de N. O. T. niet geoorloofde doch plaats gehad hebbende uitvoeren van kiinstspijzenvet naar Duitscihland, "welk vet vermeld is in cognossementen, waarvan de- zo importeurs de houders en waarvoor zij aansprakelijk zijn. Naar do „N. R. Ct." vorneeml, heeft -do kortelings te Rotterdam opgerichte veree- niging van importeurs iu olie en vetten besloten, naar aanleiding, hiervan voor- loopig geen c. i. f. zaken meer te doon. Eerstdaags zal een vertegenwoordiger van do N.- O. T, een bespreking met d'e impor teurs te Rotterdam hebben. Het „Hottord. Nwbld." eclirijft over de- zo kwestie het volgende Men heeft weieons beweerd, dat de N. O. T., die geen rechtspersoonlijkheid heeft, niet metterdaad zou kunnen optreden te gen handelaars of tussohenpersonen, die haar bepalingen overtreden. Nu vernemen we echter, dat in onze stad belangrijke straffen zijn opgelegd aan eeni ge importeurs, die oncler bedoelde catego rie zouden vallen. Men noemt zelfs bedra gen van een millioen gulden. Woensdag a.s. zal, naar men ons mede deelt, de heer Joost van Vollenhoven, na mens do N. O. T., op een vergadering, te beleggen door do nieuwe vereeniging van importeurs vam vetwaren, spreken naar aanleiding van de door de N. O. T. opge legde boeten. Enkele bankinstellingen hebben haar bankgaranties voor haar principalen reeds ingelost, doch eenige importeurs zijn in verzet gekomen en hebben als rechtskun dig adviseur gekozen mr. M. Tels. DR.AADLOOZE TELEGRAFIE. Het komt, naar de „H. Ct." verneemt, te 's-Gravenhage herhaaldelijk voor, dat de politie installaties voor draa-dlooze tele grafie signaleert, dio aan de woningen, op daken of bij vensterkozijnen verdekt' zijn opgesteld. Het houden van een dergelijk toestel zonder verkregen toestemming der autoriteiten, is, gelijk men weet, verboden, en de politie houdt do particulieren, die in dezen tijd zulk een installatie verbor gen, aan hun woning hebben, thans, in verband met den internationalen toestand, des te scherper in het oog. Overigens acht men het te bevoegder plaatse niet onmogelijk, dat, ook na de veelvuldige signalöering dezer toestellen door de politie, er nóg hier en daar ver dekt zijn aangebracht. Echter is men er vrijwel van overtuigd, dat deze toestellen niet zoozeer dienen voor do overbrenging van militaire en politieke mededeoEngon, ons eigen land betreffende cn dbor spionnage verkregen, aan één der oorlogvoerende partijen, als wel, dat het voornaamste doel, hetwelk do houders er van op het oog hebben, is, de berichten, door draadlooze telegrafie-stations in een ander bepaald land uitgezonden, zoo spoe dig mogelijk op te vangen en door te oei- nen naar do regeorm-g van het land, dat met het eerste in oorlog is. VERDACHT VAN SPIONNAGE. Als verdacht van spionnage werd Zaterdag te Rijswijk iemand, die daar verschillende „kiekjes" maakte, gearresteerd. Dc man werd intusschen, na een onderzoek, waarbij moet gebleken zijn, dat van spionnage hier Ae&n a&r&kö jsraa. woder ia jxiiheid gestold. „DE VLAMMSCHE STEM „De Residentiebode" verneemt uit de beste bron, dat de in Amsterdam verschij nende courant „De Vlaarosche Stem", thans verboden is in he<t Belgische lcgor, in het onbezette België, in Engeland, in Frankrijk, alsmede in alle geallieerde lan den. Maatregelen zijn genomen, om het blad niet meer te laten lezen door in Ne derland geïnterneerde militairen en tevens in do kampen voor Belgische vluchtelingen. Die verbodsmaatregelen spruiten voort uit die jongste incidenten, die de verandering van redactie en eigenaar van dit blad ken merkten. Beide redacteuren, die Belgische staatsambtenaren zijn, zullen volgens de bron van de „Residentiebode", Icon naar werken bekomen. De Belgisce rcg. oordeelt immers, dat zij hun eed en hun verbintenissen in die hoedanigheid hebben geschonden. Reeds vroeger had. de regeering door tuss^hen- komst van haar vertegenwoordiger in Ne derland een hunner aangezet naar België terug to keeren, cm er zijn ambt waar te nemen, doch de betrokkene weigerde, on der voorwendsel, dat de Duitschers hom in do gevangenis zouden werpen. Nu zou hij in elk geval uiterst gemakkelijk een pas ver krijgen. Van de kwesties, die hier gerezen zijn, hebben we maar geen melding gemaakt, wijl ze in hoofdzaak de Belgen aangaan. We vallen nu een kleine opheldering ge ven. Heb blad streed onder de oude redac tie, de oprichters, voor België. Het herwin nen van de onafhankelijkheid was num mer één. Een Ncd-erlandsoh officier, de heer Gerritsen, die bekend werd om zijn pro-Duitsch-zijn, heeft de grootste helft der aandeel en in handen weten te krijgen cn met eenige vrienden op dc vergadering van aandeelhouders invloed weten uit te oefe nen op de redactie zoodat deze in 't vervolg voor het Vlaamsch zal strijden, den ouden kamp tegen do Walen hervatten. Dezelfde taktóek dus van het Vlaamsche Wad te Gent. Het gevolg was dat, op een enkele uitzondering na, de redactie heenging. De beslissing der Belgische regeering zal dus verband honden met het feêt, dat dit blad thans onderscheid maakt tusschen Vlaam- sche Belgen on Waalsche Belgen. KALI. GALICISOHE VROUWEN DOOR ONS LAND. Te Zevenaar passeerden een groot aantal vrouwen uit Gaiicië, die, vergezeld van hun kinderen, naar Amerika gaan. Het zijn meest nog heel jonge vrouwtjes, waarvan er de laatste weken zeer vele ons grensstation passeeren. Met hun hoofddoeken en door. het dagenlange onderweg-zijn maken zrj een; droevigen indruk. Ik heb nog met enkelen barer gesproken en vroeg of hun mannen in den krijg waren. Het antwoord was van allen gelijkluidend; in hun Tzechisch-Hongaarsch, waar tusschen door wat Poolsch en Dultsch gemengd was, trachtten ze mij duidelijk te maken, dat haar mannen waren uitgeweken een goed jaar geleden, toen de oorlog uit brak. Gelijk een opgedreven kudde schapen trokken thans deze armzalige wezens uit hun vaderland naar <\e nieuwe wereld, om daar nieuwe gezinnen te stichten. De mensehen waren thans reeds negen dagen onderweg en hadden veel last gehad met het reizen. ONTVLUCHTE Men schrijft aan het „Nederl. Landb. Weekblad" Er begint in den lande groote ongerust heid te ontstaan over het beschikbaar ko men van kali-meststoffen. De invoer daar-» van uit. Duitschland laat nog steeds op zich wachten, ofschoon naar verluidt de Duitsche regeering aan een commissie, die doze aangelegenheid te Berlijn heeft be sproken, de stellige toezegging gedaan heeft tot uitvoer van de in normale omstan digheden hier gebruikte hoeveelheden. Ondanks die stellige toezegging, schijnt do Duitsche rogeering thans aan den uit voer zwarigheid dn clen weg te loggen. Nu rijst onwillekeurig de vraagwat heeft de Daiitsche regeering op het oog, wanneer zij aan den uitvoer van kali, dat- in overgroobe hoeveelheden daar te lande aanw-crig is, op het laatste oogonblik zwa righeden in den weg legt? Men mag tooh niet veronderstellen dat Duitschland misbruik van ziin positie van alleen verkooper van kali wil maken En dat de Duitsche regeering gemaakte af spraken niet nakomt? Dat zou ons van ou zo oostelijke naburen ten zeerste afvallen. De redactie van het „Nocl. Landb. Week blad" teekerit hierbij nog aan Wij hebben te bevoegder plaatse een onderzoek naar deze aangelegenheid ingesteld en ons is daarbij gebleken, dat weliswaar inderdaad de invoer van kali nog niet is aangevan gen, dooh dat men aldaar, op grond van de stellig gedane toezeggingen, verwacht, dat eerlang alle zwarigheden zullen zijn opgelost. Intusschen hc-pcn wij, dat dit zeer spoe dig hot geval moge zijn, daar anders de gevolgen voor onzen Nederlandschen land bouw bedenkelijk zouden zijn. SMOKKELENDE LANDWEER. De landweer grenswacht te Budel consta teerde, dat een paar aldaar gedetacheerde soldaten een Belg de behulpzame hand bo den bij bet smokkelen van zakken tarwe bloem naar België. Door de grenswacht wer den de soldaten evenals de Belg. zekere E. uit Hamont, in verzekerde bewaring ge steld. E. zou echter weer iu vrijheid zijn gesteld, doch het verblijf op Nederbmdsch grondgebied werd hem ontzegd. SMOKKELEND SPOORWEGPERSONEEL. Door rijksambtenaren te Venlo, die voor het vertrek naar Kaldenkirclien een goe derentrein inspecteerden, werd in den ba gagewagen brood, meel, petroleum enz. ge vonden. Tegen vier Pruisische beambten werd wegens poging tot verboden uitvoer proces-verbaal opgemaakt. Ten gevolge van de ontdekking door onzen waakzamen fis cus vertrok de trein naar Duitschland met #£oate ffirkacinfi. i RUSSISCHE KRIJGSGEVANGENEN. Uit Schaesberg wordt aan de „L. K." ge meld, dat bij de mijn Oranje-Nassau II Don derdag drie uit Duitschland gevluchte Rus sin zijn aangekomen. Zij- waren 's nachts over de in dezen regentijd vrij sterk s.roomende rivier De Worm (grensscheiding) gezwom men en zagen er beklagenswaardig uit. Voor. zcover men uit hun Russisch kon opmaken, waren ze met vijf personen gevlucht, maar, waren or twee van hun metgezellen dood geschoten. Een -door de Duatedhers in de buurt van Kraika-u gevangen gemaakt-o Rus was uit het gevangenkamp te Keulen ontvlucht. Do Rus, een onderofJudier, genaamd Andrej Petroff Astossinko van het 165e regiment uit Kiew, was na drie cl agon zwerven on der Grevenbicht op Nederlandsclien bo dem gekomen. Yia Sifctard vertrok bij na v Rotterdam, met hot doel zich weer bij zij a armée te gaan voegen. Zondag ds te Winterswijk weer een 25- jarig'e Rus uit Siberië aangekomen, die op 11 Febr. bij Bregien krijgsgevangen was ge maakt cn naar Wesel was gevoerd. Nabij het kamp was hij aan het graven van rioo- ten gezet en zag kans met nog 20 anderen te ontvluchten. Hij alleen kwam echter in de-buurt Woolcl aan,na een reis van 15 da gen vol ontbering. Hij is naar Rotterdam vertrokken. SMOKKELARIJ AAN DE ZEEUWSCH-VLAAMSCHE GRENS. Men schrijft uit Oostelijk Zeeuwsch-Vlaan- üeren, dat daar ook vele verhalen loopen van groote smokkelarijen, vooral aan de uiterste Oostgrens. Wat er achterhaald wordt, zou niet noemenswaard zijn, tegenover, het vele, dat do grens passeert. En al is dat nu door den electrischcn draad bezwaar lijk geworden, toch wordt er nog gesmok keld. Donderdagnacht gelukte het- aan de landweer nabjj Kapellebrug ('gemeente St.- Jansteen) een partij van 150 K.G. meel aan te houden, die bestemd was om gesmokkeld te worden. ZEE-ONGEVALLENWET. De minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, gezien art. 6, eerste lid, van de Oor- logszeeongevallenwet 1915 en zijn beschik king d«d. 10 Jilli 1915, betreffende cV te '- len zekerheid voor de nakoming der bij d« Oorlogszeeongevallenwet 1915 a i j u ,ue tot do in die wet bedoelde uitkeeriagen ge houden zijn opgelegle verplichtingen, heeft goedgevonden te bepalen A. Aan art. 3, eerste lid, onder I, van bo venbedoelde beschikking wordt de volgende zin toegevoegd„Voor zooveel betreft zee- visschersvaartuigen wordt elk product, clat minder dan 50.000 gulden bedraagt, vervan gen door 50.000 gulden." B. Aan art. 3 van bovenbedoelde beschik king wordt een nieuw tweede lid toegevoegd luidende als volgt „2. Als algemeen pand kan, waar het uit sluitend betreft schepen bedoeld in art. 10, lste lid, van de Oorlogszeeonuevallenwet 1915, worden volstaan met de helft, en waar liet uitsluitend betreft schepen bedoeld in art. 10, 2de lid, van de Oorlogszeeongeval lenwet 1915, worden volstaan met een vier de gedeelte van de bedragen, bedoeld in art. 3. lste lid, onder I en onder II van bovenbe doelde beschikking. Het algemeen pand zal in de gevallen, in dit lid bedoeld, echter nooit minder dan 1C0.000 gulden bedrag>:i." Het oorspronkelijke 2de en 3de lid wv dt 3de en 4de lid GEBREK AAN GRONDSTOF. Door gebrek aan grondstoffen (geen kalk- aanvoer in verband met den oorlogstoestand^ zullen de kalkzandsteenfabrieken van do firma's Leccius de Ridder on Van dor Heij- den te Rh enen en A. van der Heijden te Bergen (N.-H.) morgen worden stop ge zet Een groot aantal arbeiders wordt hier door werkloos.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1