Be Eurapeesche Oorlog.
$o, 17017 Donderdag 1.9 Augustus. Tweed© Blad. flo 1915,
ENGELSCHE BRIEVEN,
(Van onzen Londéascheu medewerker.)
(Nadruk verboden.)
Londen, 1 Augustus. I
„Jullie Hollanders zijn in een bevoor
rechte positie," zei me een Engelsehe vriend,
iorwijl hij op de (Hollandsche) krant wees,
die ik bezig was te lezen. „Jullie liooren
de leugens van beide kanten."
Ik weet niet, o£ dat zoo'n voordeel is.
Het kost maar moeite en een goede dosis
Vkritischen zin om zich een recht pad te
banen in dat dichte bosch van beschouwin
gen, meer of minder officieel? rapporten,
optimistische ontboezemingen, brutale voor
spellingen, politieke verklaringen en strate
gische betweterijen. Een. nederlaag is
eigenlijk een overwinning en terugtrekken
ia niets anders dan den vijand lokken in een
hinderlaag.
Onderwijl iS de oorlog al ongeveer een
jaar oud geworden en gaan we zuchtend het
noodlot van een nieuw jaar rampzaligheid
tegemoet. Verleden jaar Augustus hoopten
wre tégen beter weten in op een Kerstfeest
in Vrede, dit jaar waarschuwen alle autori
teiten ons, dat het nog lang zal duren en
dat het een kwestie is, welke partg den
strijd het langste kan volhouden. Vaarwel
dan, hoop op een spoedig einde, de ver
benden mogendheden m ogen ze'fs mie") wen-
echen naar een spoédigen vrede, willen ze
de vervulling zien van 'fc ideaal: de uit
drijving van he't militarisme, dat de schuld
.draagt van li?t vre:s?lijc leeJt dat Europa
thans moet lijder..
Zoo wordt het ons althans verteld en
daarom moeten wé onze ziel in lijdzaam
heid bezitten en ons gelaten voorbereiden op
nog vele, vele maanden van zenuwverterende
spanning.
De naar geestige verjaardag van den
oorlog is door velen in dit land als aan-
leidiug genomen om de balans eens op*
te maken en de winst- en verliesrekening
na te gaan. De „Observer" geeft een aardig
slel kaarten, alle op dezelfde schaalI, een van
Midden-Europa, de zes andere van de ver
schillende werelddeelen buiten Europa, waar
grondgebied van vlag is veranderd. "Wat
Duitschland won is zwart geteelcend, wat
net verloor gestreept- Op de eerste ziet men
bijna geheel België, een stuk van Noord-
Frankrijk, het grootste deel van Polen en
een klein deel van Noord-W.-Rusland
tot bij Riga zwart geleekend én slechts
een klein stukje Elzas gestreept. Op de
andere kaarten zijn groot- lappen ufge-
stroept, Tcgoland dat 26 Augustus viel,
de San.oa-eilanden, die drie dagen later wer
den veroverd, Nieuw-Guinea (Kaiser Wil-'
helmsland) en de Salomo-eilanden in de
Stille Zuidzee, die in September werden over
gegeven. Kiautchau, dat op 7 November
hetzelfde lot onderging en geheel Duitscii
Zuidwest-Afrika, dat verleden maand (9
Juli) door generaal Botha werd veroverd.
Telt men hierbij de vrij belangrijke stuk
ken, die tot dusver van Kameroen zijn
afgenomen, dan komt men tot het kolos
sale cijfer van 1,262,000 vierkante K.M.,
dat Duitschland aan koloniaal gebied heeft
verloren, waartegenover voor Duitschland
een winstcijfer binnen Eurooa staat van
159,000 vierkante KM.
Nu zal wei niemand in dit land zich
,dcor die cijfers laten verblinden en er uit
putten, dat de Verbondenen achtmaal zoo
veel succes met de wapenen hebben ge
had als de Duitschers, omdat ze achtmaal
zooveel grondgebied hebben veroverd, maar
men kan er wèl de opbeurende gedachte
Juit halen, dat, als de str'yd onbeslist mocht
blijven of als de Duitschers bij de vredes
onderhandelingen België nog bezet mochten
hebben, de geallieerden een ontzaglijk groot
gebied ach tér de hand hebben orn 'desnoods"
uit te spelen als de Duitschers ongenegen
mochten zijn onzen Zuidelijken naburen
onafhankelijkheid terug te geven.
Hoe in En ge-Land over de zaak der Ver
bondenen gedacht wordt, is op te maken
uit de verklaringen, dd© de ministers
Asquibh, Cirey, Solberne en andere beken
de personen dezer dagen aan den Lond-en-
schcn correspondent van hob United Press-
Agentsc.hap hebben, afgelegd als „bood
schap" voor de Veroendgde Staten.
Asquith's woorden zijn oen afspiegeling
van zijn heel© eerlijke persoonlijkheid.
Hij houdt geen slag om don arm: „De we
reld zal oordeel en, niet over g-ti.zo woorden,
tnaar^ over onze daden. We moeten, thans
niet praten over wat we hopen en even
min onze kansen berekenen, we hebben één
ding voor oogen te houden onzen plicht.
En die plioht isalles te doen, wat in ons
vermogen is, om een rechtvaardigen en
blijvend-en vredo te verkrijgen. Van die ge
dragslijn zullen wij geen haarbreed af
wijken."
Sir Edward Grey, schreef in donzelfden
geest. Nimmer is ons aller besluit,"dat van
het. geheele Rijk en van onze bonclge-nooten,
vaster geweest om den oorlog tot een suc
cesvol einde te brongen dan nu, on het ein
de zal en moet zijn een eervolle en langdu
rige vrede, gegrondvest op vrijheid en niet
°p een zwaardrukkend militarisme.
Lord Sol borne legde den nadruk vooral
°P het gevaar een-er overwinning van
Duitschland, die zou beteekenen vrede,
voorgeschreven door één ovorheersohend©
grootmacht, wat onmogelijk is overeen te
brengen met onze denkbeelden'over natio
nale en mdïvidueelü vrijheid.
En burggraaf Bryce, -de ou-geza-nb van
Groot-B ritbaniuié in de Vereenigde Staten,
een der meest geziene persoonlijkheden
in beide Rijken, wiens onkreukbare eerlijk
heid haast spreekwoordelijk is aan beide
zijden van denAtlantische n Oceaan, gaf
het volgende antwoord
,,Er is sleohts één dmg, dat ik mij geroe
pen voel te zoggen, omdat heb goed is dat
de neutrale nabics wel begrijpen, waarom
het Britsobe* volk zoo volkomen eenstem
mig is in zijn besluit den oorlog met de
meeste energie te voeren. Het is, omdat wij
zien, dat de Duiteohe regeering met den
oorlog te doen ontaarden in een sbrij-i te
gen onschuldige burgers, het eenvoudigste
beginsel van menschel ijkheid verkracht.
Dat is gebleken uit de behandeling van
België, heb werpen van bommeu op boeren
dorpen, het zinken van de „Lusltania".
Daarmede is Duitschland teruggekeerd tot
de wreede veohtwijze van vroeger eeuwen,
wat niets meer of minder is dan een uitda
ging van de geheele beschaafde mensoh-
heid. Ons volk voelt, dat het door een der
gelijk stelsel te bestrijden niet a-Heen op
komt voor goed recht, trouw aan de trac-
taten en de rechten van de kleine na-bies,
maar dat het strijdt voor de mensohheid
tegen bruut geweld."
Heb is voor een buitenstaander moei
lijk, zoo niet onmogelijk om ia de psy
chologie van oen geheel volk in be drin
gen, te begrijpen, welke de drijfvceren,
de gevoelens van verontwaardiging,
wraak, zelfbehoud en plichtgevoel zijn,
die onder de algemoene benaming van
vaderlandsliefde duizenden en honderd
duizenden nopen vrijwillig alles, studie,
werkkring, omgeving, ja, hun leven op
te geven voor een ideaal Wij zijn er
va-u ovettuigd, dat Duiteeher en Oosten
rijker als in hun landen geen dienst
plicht bestond metevenveel geestdrift
en geheel -vrijwillig te wapen zoneten
gaan... maar wat van C'-zechen en
Polen Zouden die even gretig het ge
weer opnemen voor de Dultsche zaak
(als hun do keuze vrijstond) als thans
de Ieren, Franschen Canndeezen, Afrika
ners en Indiërs liet voor do Britsehe
doen Wat is het, dat dieniet-Engel-
sohe elementen er toe brengt om hun al
les op te offeren, zoo het niet het noogere
besef is, waarop burggraaf Bryee in zijn bo
venaangehaalde verklaring doelt? Het Brit-
schc gezag is voor de C'anadcczen en Zuid-
Afrikaners, voor alle burgers van de over-
zeeschc gebieden geen drukkend „Massre-
gclnd" bewind. Een half jaar voor den
oorlog heeft minister Hareourc het zoo tee-
kenend gezegd De band, die :1e Dominions
aan Engeland bindt, is een zijden draad. Dat
die politiek van decentralisatie en zelfbe
stuur de eenig juiste is voor een groot ko-
lonv-reerend rijk, is zonneklaar in den huidi-
gen oorlog gebleken.
Het goh col o Britschc Rijk tot ïq zijn
verste uithoeken, zendt zijn hulp aan Groot-
Brittanie. Wat zeiden de Afrikaners, olie
zich na den Boerenoorlog in Duitseh Oost-
Af rika hadden neergezet en eenige jafen
later terugkeerden naar het oude land? Ze
hadden slechts één aanmerking te maken op
de Duitsche kolonie, die zij hadden verlaten.
De grond was vruchtbaar, het klimaat goed,
water overvloedig en het vee kon er gedijen,
maar „er werd te veel bestuurd" en daar
kon de vrije boer niet aan wennen. Hierin
ligt de kern van don merkwaardigen geest
van samenwerking, die zich hier in dezen
oorlog heeft geopenbaard en die ongetwij
feld niet minder worden zal, al ontaardt de
worsteling in een „trial of endurance", een
schrikkelijken taaien strijd van weken en
maanden en jaren zoo noodig. De band, die
de overzeesche gebieden aan Groot-Brittan-
nici verbindt, is een zijden draad, maar in
oorlogstijd zal hij niet breken.
ST00MSCÏIEPEN.
STOOMVAARTMIJ. NEDERLAND.
„Koningin dor. Nodorlanden" (uitreis) arriv.
17 Aug. to Sabang. „Nia^" (uitreis) is 18 Ang.
Lizard gepasseerd: „Rotti" (uitreis) is 17 Aug.
Perim gepasseerd: ,-Grotius" (uitreis) arriv.
17 Aug. te Port-Said; ..Karimoen" (uitreis) arriv.
17 Aug. te Onrust; ..Prins der Nederlanden."
(uitreis) is 17 Aug. Ouessant gepasseerd
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
..Djebres" (uitreis) passeerde 17 Aug. Point do
Qalle; ..Sindoro" (uit.reis) passeerde 17 Aug.
Porirn: „Wilis" (thuisreis) vertrok 17 Aug. van
PortrSaid.
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
„Beekbergen" arriv. 18 Aug van Rosario te
Amsterdam; .Nieuw-Amsterdam", van Rotterdam
naar New-Torlc, passeerde 17 Aug. Soilly. ,.Slo-'
tordijk", van New-Orleans naar Rotterdam, pas
seerde 17 Aug. Dover; „Oosterdijk", van Spezia
naar New-York, passeerde 17 Aug. Kaap Palos.
KON. HOLL. LLOYD.
„Rijnland" (uitreis) vertrok 17 Aug. van Rio
Janeiro: „Hollandia" arriv. 17 Aug. van Amster
dam to Buenos-Ayr&s„Tubantia" vertrok
18 Aug. van Amsterdam naar BraaiUë en Buonoo-
Ayren.
Het Telefoonnummer voor de
Administratie van het „L e dl sch
Dagblad" n
175,
voor te Redactie
1507,
De Toestand te Kqnstantiaopcl.
Henry Wood, «e correspondent te Kon
stantinopel van de „United Press" be
schrijft den toestand te Konstantinopel',
als gevolg van den oorlog. Volgens zijn
meening is het bewustzijn van de Turken,
dak het bestaan van het Otbomaansche
rijk op het spel tea.t, de eenige reden,
waarom de regeèring in staat is, het land
ten behoeve van den oorlog van zijn laat
ste hulpbronnen te berooven.
Er gaat geen dag voorbij, zegt hij. dat de
treinen en booten, weliswaar kleine, maar
nieuwe contingenten uit de verste deelen
van het rijk air.voeren. Gewoonlijk bestaat
iedere troep uit niet meer dan 50 .100
man, maar zij komen regelmatig eiken
dag, zoo' niet, eenige malen pér dag. Het
zijn thans vo'r het grootste deel oudo
mannen met grijs haar. Zij worden te
Konstantinopel van uniformen e wapens
voorzien en vertrekken enkele dagen later
naar de Dardanellen voor de meesten
om nooit terug te keeren.
Op gelijke wijze brengt iedere trc-in of
boot een hoeveelheid voedsel voor het le
ger. Het bestaat meesbal uit een kudde
schapen die door de stjad naar 't leger-abat
toir worden gedreven ©n daarna als versch
vlr \sch naar* hét leger worden getranspor
teerd.
Een vreemde tegenstelling met de offi
cieel© mededeelingen over voortdurende
successen, vormt het aankomen van de ge
wonden. Zelfs zonder tanige officieélc 'be
kendmaking dat er een gevecht is geleverd
zou de bevolking te Kons tan lino pd het
binnen 24 uur door het aankomen e er ge
wonden weten.
Wanneer de toeuade-ring van een hospi
taalschip gerapporteerd is worden alle
openbare vervoermiddelen gereqiureerd
oiu de soldaten naar de hospitalen te
Ijrengcn. Gewone wagens, met de vlag
van cle Roede Halve Maan cr op. worden
ook gebruikt. Eens, vertelde Wood, negon
deze oneindige stoet 'savonds, om half elf
langs mijn hotel t-o trekken. Om half vijf
duurde hij nog voort; --en zorgt, zooveel
mogelijk, dat do gewonden nachts ko
men. Dat maakt minder indruk op het pu
bliek. Men meent clat er thans "niet minder
dan 100,050 te Konstantinopel zijn, -aar
het zijn allen soldaten met lichte verwon
dingen. daar de ernstig gekweteten te Ro-
dosto blijven, waar men betere verzor
ging kan geven.
De bepalingen voor de vreemdelingen in
Turkije, zijn in strengheid verdubbeld. Na
allerlei omslachtige formaliteiten kan riten
wel 'verlof krijgen om het land te verlaten,
maar men mag geen regel schrift meene
men.
En naarmate het bestaan van het Turk-
sche rijk meer en meer bedreigd wordt,
verdubbeld de activiteit van de politie, de
•eenige -instelling, waarvoor de Turk ooit
getoond lieeft werkelijk talent te bezit
ten. De Turken beweren, dab zij iK milli
oen manschappen onder de wapenen heb
ben. Men zou geneigd zijn te gelooveu dat
zij het aantal politie-agenten bedoelen.
Men ziet bij eiken stap een agent, die niet
alleen do vreemdelingen, maar ook de Tur
ken zelf in het oog houdt.
Er werd onlangs bij Enver-pasja een
klacht ingediend, dat er te veel de wacht
werd gehouden bij de „Snor pioen" 'n schip
van de Vereenigde Staten, dat thans in
den Bosporus, aan den voet van het Ame-
rikaanschc College voor meisjes, voor an
ker ligt. „Maar heb is de taak van'cte po
litie, om op alles en iedereen toezicht te
houden", antwoordde (de minister. „Om
de twintig minuten passeert dag en nacht
een patrouille-boot mijn huis Ik sta even
als alle anderen onder toezicht. Her. ge
voel, voortdurend onder het oog cler poli
tie te zijn legt den vreemdeling te Kon
stantinopel voortdurend de- grootst mogelij
ke voorzichtigheid op.
GeduJrende de fa-ais te week dat. ik té
Konstantinopel was, werd kolonel j-eip-
zig, de militaire attaché van het Duitsche
gezantschap gedood Hij was een prach-
tig type van een officier, meer dan zes
voet lang, een heer niet alleen in voorko
men, maar ook in werkelijkheid, bekend
en beamnd door iedereen. De ©fficSeele
lezing luidt, dat, toen hij op zijn terugreis
van de Dardanellen in een klein station
zijn uniform voor burgerkleediug verwis
selde, zijn revolver bij ongeluk afging en
de kogel hem in het voorhoofd trof.
Ik meen oprecht te kunnen zeggen, dat
er geen vreemdeling in geheel Konstanti
nopel was die in dezen geheimzinnigen
dood niet, tenminste nieb ten deele, het
laatste bewijs ziet voor zijn overtuiging,
dat vroeg of laat de Turken zich tegen de
Duitschers zullen keoren, die thans in
Konstantinopel zijn. Maar ik moot óók zoo
oprecht zijn te zeggen dat niemand in ge
heel Konstantinopel ooit deze verdenking
onder woorden heeft gebracht.
„Zo zeggen, dat het bij ongeluk was",
dat zegt ieder, tegen zijn meest intiemen
vriend en op deze opmerking volgt alleen
stilzwijgen. Een woord moer en het kon door
geheime politie-beambten gehoord worden
en de persoon zou wegens verraad opge
hangen worden. Dat de positie van de
Duitsdhers te (Konstantinopel tia-gelijkte)
kritiekor wordt, kan niet betwist worden.
Tele Duitsche officieren steken zicji ffnf
burgerkleerou voordat zij zich 'r avondo
op straat vertoonen. Met eiken trein ver
trekken Duitsche en Oostenrijksche inge
zetenen. Eén Duitseh dagblad-correspon
dent, Dog wei van het „Berliner Tage-
blatt", werd hob verder verblijf ontzegd,
omdat hij de zaken zag zoóals ze werke
lijk waren en niet zooals de Turken wilden
dab hij'ze zag.
Maar alles wijst er op, clat de Duitsche
soldaten, matrozen en officieren in Tur
kije tot het einde zullen blijven. Wat het
lot van Turkije ook moge zijn, alles duiuo
erop dat geen man zal aarzelen het te
doelen en indien hét Turksohe rijk ten
ondergaat is het waarschijnlijk dat deze
mannen mede ton onder zullen gaan.
Uit de Lucht.
De vliegers der verbondenen doen, zoo
meldt men ons van de Z e e u wsch -V1 aamschè
grens, bijna dagelijks verkenningstochten
boven .en vallen op de militair versterkte
plaatsen den Duitschers in Belgie aan.
A ooral 's nachts vinden de aanslagen plaat-s
cn is het ontploffen der bommen in de Hol-
landsche grensplaatsen goed te hooren, en
dan ook de beschieting door de Duitschers
op de vliegeniers duidelijk-waar te nemen.
Sedert de electrisclie draadversperring ge
maakt is, komen de vliegeniers tot bijna
Se-lzaete, blijkbaar om zoo mogelijk een aan
slag te doen op de fabriek te Selzaete, thans
als electrisch© centrale ingericht tot stroom-
lovermg voor d'c grensvprsperring.
Een EngelscJiiiian over oen
onbeslissendeu Vrede.
Lord Derby heeft Zaterdag in een werf-
vergadering gesproken over de mogelijkheid
van con 'onbesliesendcn vrede. Zulk een
vrede zo*u slechts één ding kunnen beteeke
nen een tweede oorlog, nog bij het leven
van clc meesten hunner, tot wie hij het
woord richtte. Op denzelfden dag dat een
onbeslissende vrede werd geteekend, zou
Engeland dienstplicht krijgen. Al het geld.
alle menschenlevens zouden voor niets zijn
geofferd. Wordt de oorlog echter uitge
vochten, dan zal Engeland voor honderd Jaar
behoed zijn voor liet militarisme en voor al
de zorg en angst, die liet land nu doormaakt.
Onder Verdun.
De correspondent van de „United Press"
te ParijsRieeft met toestemming van gene
raal Joffre een bezoek gebracht aan Ver
dun. De geheimen yan Verdun zoo schrijft
hij over zijn reis lagen voor mij als een
open boek. Door onderaardsche gangen,
die 200 voet onder de aarde liggen, ging ik
langs het hoofdfront. Honderd voet onder
de aarde sprak ik den militairen comman
dant, die mij verklaarde, dat de geheele
civiele bevolking van Verdun desnoods in
deze onderaardsche gangen geborgen kan
worden.
De KatoenkweMie.
De „Times"-eorrespondent te Washington
.meldt eenige bijzonderheden over de stem
ming in Amerika naar aanleiding van de
contrabande-verklaring van katoen. De wei
nige bladen, die cle kwestie van wettelijk
standpunt beschouwen, erkennen het recht
van Engeland, maar van Britsche zijde, zegt
do correspondent, is een zorgvuldige en hel
dere verklaring noodig, om de Duitsche
agenten te verhinderen op de onrust en on
wetendheid A an de bevolking van het Zui
den te speculeeren. cn wel ten eerste een
verklaring op grond van wet en militair
recht, maar dan ook een duidelijke uiteen
zetting Aan het plan van stabilkcering en
katoen-aankoop.
Hoe ver de Dijjlsckers in hun propaganda
gaan, blijkt uit hun succes met de versprei
ding van geruchten, dat de oogst dit jaar
zeer groot is en Engeland het geheele surplus
zal aankoopen. In werkelijkheid echter,
zegt de correspondent, blijft het beneden
de 12 millioen balen. Verleden jaar bedroeg
het 16 millioen balen. Deskundigen verze
keren, dat dit verschil, gevoegd bij de meer
dere vraag van andere zijde niet alleen den
overgebleven oogst van verleden jaar zal op
ruimen, ma-ar dat ook het \rerlies van de
Duitsche en Oostenrijksche markt daardoor
vergoed zal AArorden. Aldus zou de kwestie
van ctabiliseering, hoe ingewikkeld ook,
toch minder bezwaarlijk zijn dan zij eerst
leek.
Do New-Yorksche correspondent van do
„Daily Tel." is nog optimistischer. Als En
geland katoen tob contrabande verklaart,
moet er geen vrees gekoesterd worden o\rer
de houding van Amerika, zegt hij en hij be
weert, dat deze inlichting op persoonlijk
onderzoek te Washington steunt, waar men
volkomen begrijpt, dat katoen munitie be-
tcekent. Zijn verklaring, meldt liij verder
heeft ook gezag door het speciale onderzoek
van de „Daily TM" in de Zuidelijke Staten.
Volgens ambtenaren te Washington, die
recht van spreken hebben, zal cle beslissing
van Engeland den diplomatieken toestand
ophelderen en de Vereenigde Btaten van
veel moeilijkheden bevrijden. Men is ver
wonderd, zoo meldt hij verder, dat Engeland
deze stap niet eerder heeft- gedaan. Er is
geen twijfel over de wettigheid. Materialen,
die gebruikt worden voor munitie, zijn al
tijd als contrabande beschouwd.
De correspondent behandelt ook de be
leende proclamatie tijdens den burger-oor
log en spreekt over de Duitsche agenten.
Ondanks de bewering der Duitsche propa
gandisten, daar algemeen verspreid, dat En
geland alleen oorlog voert ora zijn macht
uit te breiden over de geheele weyeld, is de
stemming in het Zuiden voor de geallieer
den gunstig en vijandig tegen .Duitschland.
Deze correspondent, toont ook aan, dat do
katoenmarkt niet veel zal lijden door do
nieuwe bepalingen.
lïct Nationaal Register in Engeland.
De Engelsehe legatie in Den Haag mclclt
In de afgeloopen Avcek was de 15de Augus
tus de dag, aangewezen om de formulieren
voor de nationale registratie terug te zen
den, zoodat iedereen tusschen de 15 en 65
jaar thans is geregistreerd met opgaat van
alle bijzonderheden, welke noodzakelijk zijn
voor de volledige mobilisatie van het geheele
volk. Ook de industrieele mobilisatie vor
dert goedden 12den deelde de minister
a an Munitie mede, dat 315 inrichtingen zich
ingevolge de munitie-wet onder controle
hadden 'gesteld. Ingevolge deze controle is
de winst der ondernemers van deze inrich
tingen beperkt en wordt de overwinst aan
den staat uitbetaald. Op dezelfde Avijze zijn
dc fabrieks-vQjprschriften of gebruiken,
waardoor de productie wordt beperkt, ge
sehorst.
Minister Lloyd George, door cle „Tempa"
gcinterviewd, .zeide, dat het cijfer één de
productie vertegenwoordigde in September
1914, terwijl het getal 50 de productie in
Juni 1915 weergeeft. Zij zal in Augustus bon-
dcrmaal grooter zijn en de curve aal.van
daar af zeer snel stijgen.
Twaalfduizend bedreven Averklieden zija
van het front teruggebracht cn 40.000 nieu
we werklieden zijn aangenomen.
De „Times." publiceert een reeks artikelen,
getiteld: „Oorlogswerkplaatsen", waaruit
blijkt clat op het oogenblik enorme inrich
tingen in verschillende deelen van Engeland
in volle werking zijn, ondernemingen mot
een reusachtige en toenemende productie.
D bladen jujichter. over hst algemeen heb
jongste succes der Engelsehe artillerie nabij
Hooge toe, als ccn voorproefje van do toe
komstige resultaten onzer bedrijvigheid.
Spiomiage in Denemarken.
Tv/ee Duitschers zijn eenige dagen geleden
door Deensche militairen gearresteerd, toen
zij bezig waren in den omtrek \ran 'l iórb
Taarback, nabij Kopenhagen, te fotografce-
ren. Zij*Arertrokkcn naar Berlijn, na zwaar
beboet te zijn. Beiden behooren tot de aan
zien'. Berl. officie cle kringen. Een van h'cu
is het lid der admiraliteit Beggcrov cn zijn
begeleider de professor in dc rechten dr.
Hohen emserod.
De Levensmiddelen in Duihscliluhd.
De officieele berichten uit Duitschland
over he* levensmiddelen vraagstuk zijn stoeds
in tegenspraak nïcT- de bericht-en,'die steeds
opduiken, dat 't er zoo schitterend niet is.
Ook met cle berichten van onze oostgrens
omtrent de moeite cn gevaren der Duit
sche -grensbevolking om uit ons land levens
middelen binnen te smokkelen. Gevaren dié
clan natuurlijk dreigen van cle Nedcrland-
sche grenswacht.
In de begrotingscommissie van den Iiijks-
i dag is beraadslaagd over de maatregelen
vuor heb nieuwe oogé'jaar. Staatssecreta-
I ris Delbrück verklaarde o.a., dat na de ten
gevolge a an een aanvankelijk te lage schat-
bing cler aanwezige voorraden toegepaste
i groot e zuinigheid het einde van het oogst--
jaar een onver wachten overvloed van aard«
appelen toonde. Het rijksbureau voor da
aardappelen-voorziening verdeelde meeé
dan tien millioen centenaars aan gemeen-'
ten. stijfselfabrieken, drogerijen en bran
derijen. De verdere verzorging met aard
appelen is verzekerd. Het graanoverschot)
i van het vorige oogstjaar bedraagt zeven
millioen dubbele centenaarsclo nieuwe
oogst zal vermoedelijk vijftig millioen op*
leA cren, Avaarvan voor de voeding der men-
schen ten hoogste vijftien millioen noodig
zijn en A-oor het uitzaaien zeven miHioen,-
zoodat drie en twintig - millioen voor vee*
voeder beschikbaar zijn. De vlee-scliquacstié
geeft een bevredigend toekomstbeeld. Er,
zal geen vleeschnood zijn. Het normale suL
kerverbruik is voor een nieuw jaar verze
kerd.
Hieruit zou blijken, dat 't nog zoo filechÜ
niet. is.
Een Aanval op Pelagoso.
Een communiqué van de Italiaanse hé
admiraliteit meldt dat een eskader vani
00 Oostenrijksche schepen en een aero*
plaan Dinsdag het. eiland Eclagoso aan-*
vielen, maar zo werden op dappere wijze
teruggedreven. De vijand week zonder ecu
poging tot landen gedaan te hebben. Dé
Italiaansche verliezen bedragen: vier dood
den en drie gewonden.
Officieel wordt door de Öostenrijksché
admiraliteit gemeld:
In den morgen van den 17cle.ii Augustus
beschoot een van onze flotbill.es voor dé
derde maal het door de Italianen bezet*
te eiland Pelagoso, térwij 1 tegelijkertijd!
vliegers boven het eiland met bommen
machinegeweren en vliegpeilen opereer*
den. Hierbij werd de sediert do laatste be
schieting weder tot woonhuis ingerichte!
vuurtoren vennicld. "Barakken cn tenten'
werden in brand geschoten, een artillerie-'
emplacement, verscheidene dep6ts, eenigé
op het strand geplaatste hoopen voorra
den en vele booten vernield. De bózettingj
verborg zich in loopgraven en onderaard-
scho verblijfplaatsen en bood geen tegen*
stand. Vijandelijke schepen kwamen nio#
ia zicht.
