Nederland en de Oorlog. N». 17010 Woensdag Angnstus. A®. 1915. (3eze <Qourant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. UIT ONS LAND. J Binnenland. IEIDSCH PRIJS DER ADYERTENTIEN: Van 16 regelt /"1.06. Iedere regel meer /0.17J. Kleine adfertentiSn ?an 30 woorden 40 Oents oontant; elk tientalwoorden meer 10 Oenta. Voor het incaeeeeren wordt f 0.05 berekend, Bewijsnummer 5 Oents. PRIJS DEZER COURANT: Voor Loiden per 3 maanden f 1.30; per weo>. f 0.09. Bniten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. S 0.10. Franco per post 1.65. ITet Telefoonnummer voor de Administratie van het „L e i d s c h Dagblad" is 175, voor de Redactie 1507. LEIDEN, 18 AUGUSTUS. Mej. C. P. Montfoort, alhier, is in Den Haag voor de hoofdakte geslaagd, en mej. A. J. A. van Hamel voor het examen Hoogduitsch M. O., akte A. In een ,ogement op de Boerenvisch- markt te Rotterdam, is 's nachts van den koopman D. K., van hier, uit ?.ijn portefeuil le f 105 aan bankpapier gestolen. Nader meldt men ons, dat de aan randing, gepleegd door zekeren D. E., wo nende aan den Morschweg, niet in een der .anen van „Rhijnhof" is geschied, doch op den grindweg, woike langs de steenfabriek van de firma De Ridder en Co. .igt, en wel in de onmiddellijke Omgeving dier fabriek. Het feit is dus niet op de begraafplaats geschied. OPGAVE VAN PERSONEN, DIE ZIOH TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD. II. E. P- Obertop, Hotel Levendag. ("W Brouwer, horlogemaker, Haarlem merstraat 23. \y J. II. Warnecke, reiziger, Stations- weg <1.. c;. \Y. Tel jour, winkeljuffrouw, Han- senstr&at 51a-. M. C. Sonnev.old, dienstbode, Baam- steeg 27. Th. iP'. Waayer on gezin, vcldarbcider, Maredijk 177. C. Slingerland en gezin, schipper, Ps. Wilhclminastraat 38. G. J. van der Linden cn gezin, machi nist, Langegracht 111. A, C. J. A. van der Linden, dienstbode, Langegracht 141, W. J. A. Schout-en, Stadhoudcrslaan 32. J. Karreman, los werkman, Komkom mer poort 1. Mej. A. B. E. Aalberse, Oude Singel 78. Mej. M. Mar ij t en gezin, .gehuwd met VV. Huisman, Kattenpoorfc 15. P. F. de Bolster, dienstbode, Nieuw- steeg 10a. iS. Vlaming, Hooigracht 4a. Mej. E. Leenards, weduwe van O. Hit- mar, Hoogewocrd 20. Mej. A. M. Westerbos, Bijn- en ehie- kade 118. J. de Vos, bakker, Loridanshof 12. 'J. B. Grocneschey, dienstbode, Visch- markt. Mej. H. P. Dool, Beineveststeeg J. P. Lakkerwa en gezin, magazijnmees ter, Aioelaan 45. 'J. Lit, St. Jacobsgracht 9. 'A. Kienecker, Volmolengracht 2a-. L. F. Groep, los werkman, Zonneveld- straat 17. A. Moshagc, dienstbode, Oude Hceren- gracht 19. H. VekbnJart on gezin, Timmerman,' Aalmarkt 19. IV. W. J. Stevens en gezin, Opz. teeké- naar Holl. Spoor, Dric-Octoberstraat 11a. A. van der Mey, dienstbode, Stations weg 23. F. Steenstra, 'en gezin, Stoelenmaker, Hooge Bijndijk 68. Gh. C. van Veneticn, .goudsmid, Gerrit Don straat 30. AGENDA VAN l)E WEEK. Woensdag Zomer zorg". Concert. 4do Regiment In fanterie. Hal f ach t. Donderdag: „Den Burcht". Groot Concert. 8 uur. Musis Sacrum". Concert. Zondag: Zomerzo rg". Concert. Muziekgezelschap j,Appollo" Den Haag. Dagelijks Bioscope Variété Theater, Stations weg 19. 7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur). Thalia Bioscoop on iV arjété Théator, Haarlemmerstraat 52. 6 en 8 uur. Zondags alleen 8 uur. (Woensdag- en Zaterdagmiddag ook 2 uur). 4 UIT ONZE STAD. LEIDSCUE BESTUURDERSBOND. Opgave van de week van 2 tot 7 Augustus. Totaal Ledental 1715. Worklooze leden17 Aantal kinderen bo- nodon "de 16 jaar 14 loonverlies per week f 212.49 Vergoeding v. d. Patroon f van liet Steuncomité 17.2-5 TJilkeering vrcrkloozcnkas 71.— 91.25 Loonverlios per week -f 121.24 CedooltelIJk werkloo- ze ledon £11 Aantal minder werk uren per week 2999 Aantal kinderen be neden de 16 jaar 251 Loonverlies per week f 434.54* Vergoeding v. d. ratroon t van liet Steuncomité 19.35 Uitkeering werkloozenkjis 248.49 267.84 Loonverlies per week 166.70s Aantal ondor de v/aponen 263 l) Aantal kinderen be neden do 16 jaar 289 Loonverlies per week f 3239.05 Vergoeding v. d. Patroon f 291.02® van bet B-ijk 993.15 Steuncomité 10.65 1294.82* Loonverlies por weok 1944.22® Totaal loonverlies per wcok, waarbij botrok- ken 431 leden - f 2232.17 J) Dit getal wordt gevormd doori Öohuwdcn en kostwinners, welke vergooding ontvangen120 Werkzaam bij Gemeente, Rijk on Spoorweg- Maatschappij cn 36 Ongohuwden, wolk© geen vergoeding en geen loon ontvangen 107 Totaal 263 STKUX VAX BEDBIJVEN AAN HET KONINKLIJK NATIONAAL STEUNCOMITÉ 1914. Menigo industrieel© onderneming, die tot nog toe niot of in geringe mate leed onder financieele gevolgen van den oor log, zoude zeker gaarne iets doen, om den druk op tienduizenden landgenooten door den oorlog gelegd, wat te lenigen, door een flinke bijdrage te storten voor de kosten van het Nationaal Steuncomité. Zij staan echter voor do moeilijkheid, dat in de toe komst ook wellicht in hun oigon zaken in d-3 behoefte van de aan die zaak verbonden werkkrachten voorzien moet worden. Daar om zijn zij huiverig nu reeds belangrijke giften te schenken, hoewel zij inzien, dat déze tegen den komenden winter zeer noo- dig zijn. Het Koninklijk Nationaal Steun comité vestigt daarom de aandacht op een oplossing, die door een onzer groot-mdus- trieelö ondernemingen gevonden is. De Firma G. S. Co., te H. heeft ten behoeve van het Kon. Nat. Steuncomité een bijdrage van 25,000 beschikbaar ge steld onder dc voorwaarde, dat mocht haar fabriek verplicht wordon haar bedrijf ten gevolge van de oorlogsorisis geheel of ge- deoltelijk stil te zetten, dit Comtió tot een maximum van genoemde som aan de fir ma zal terugbetalen, betgeen zij boven een bedrag van 100,000 voor ondersteuning van haar personeel zal besteden. Het Kon. Nat. Steuncomité heeft deze milde gave onder de genoemde conditie met grooto dankbaarheid aanvaard. Opgemerkt moge nog worden, dat ofschoon natuurlijk onder de huidige omstandigheden omtrent geen enkel bedrijf zekere voorspellingen te maken zijn, do vooruitzichten van genoem de onderneming gunstig zijn, mits zij bij voortduring de noodig© grondstoffen zlal kunnen blijven aanvoeren. HET TORPEDEEREN DER „MEDEA'V Naar wij vernemen liceft het Prijzenhof te (Hamburg in zake het s.s. „Medea", dat, zoo- ajs bekend is, 25 Maart j.l. in het Engtelschë Kanaal door een Duitschen onderzeeër in den grond werd gebo-ord, de vordering der Koninklijke Nederlattdsche Stoomboot-Maat schappij en van de eigenaars der lading in beginsel toegewezen, omdat het bewijs, dat do lading niet voor cenig orgaan dor Brit- sche regeering bestemd was, naiar bet oor deel van het Prijzenhof 'geleverd is geworden. Afgewacht moet nu worden, of de Dulfc- scho Rijkscommissaris tegen dit vonnis in hooger beroep zal gaan. MEELVOORZIENIXG. De conferentie met den Minister van Land bouw, Nijverheid en Handel öp diens depar tement in zake de meelvoorziening, werd bijgewoond door den heer A. De Koster uit Leiden, en den lieer Cramer uit Rijs wijk, resp. voorzitter en secretaris van de Nederlandscho Yeroeniging van Meelfabri kanten, de comm. voor den graanhandel uit Amsterdam en het comité van graanhande laren uit Rotterdam, den Bond van graan- en zaadimporteurs te Rotterdam en de Ver- oenigiiig voor den graan-, zaad- en meel- handel to Amsterdam, den heer Willebeek Ie Mair, graan-importeur t' Rotterdam. .Voorts door de heeren Van Stolle uit Rot-, terdani en Kroeller uit 's-Gravenhage, advi seurs van de regeering in-zake den graan- en 'meelhandel en door den directeur van het Rijksbureau voor de distributie van graan en meel, den heer Van Stipriaan Luiscius. Nader wordt nog gemeld omtrent 'de con ferentie in zake de meelvoorziening, dat de vertegenwoordigers van den Bond van Meel fabrikanten en den lieer Willebeek le Mairé, ofschoon deze het oorspronkelijk request aan den minister, naar aanleiding waarvan de bijeenkomst- was uitgeschreven, niet had den onderteekend, op een verzoek tot bijwo ning der conferentie zijn uitgenoojigd en hun belangen nader hebben bepleit. De confe rentie liep over de beide volgende punten: lo. Vrijlaten van den handel in tarwe 'en meel en indien hiertoe niet mocht worden overgegaan, de handelaars en de agenten in die artikelen in de gelegenheid te stellen om aanbiedingen te doen aan 't Rijksbureau. 2o. Intrekking van alle regeeringszorg be treffende den invoer' van graan, speciaal voederartikelen tot de door de regeering ge- wenschte opgave ter controle. OPKOMST VAN LAXDSTORMPLIGH- TIGKN UIT HET BUITENLAND. Indien landstormplichtigen buitenslands wonen, stelt dit hen alleen dan vrij van op komst in werkelijken diénst, wanneer zij in een ander land gevestigd zijn dun in Duitsch- land of België. Wie in Duitschland of in Belgie woont, moet evengoed opkomen als degene, die in Nederland woont. Zelfs heb ben zij, die in 'Duitschland of in Belgie wo nen of er verblijf houden, nog een bijzondere verplichting bovendien. Zij moéten narceiijK reeds wanneer de machtiging tot oproeping van den landstorm is verleend naar Neder land terugkeeren cn zich daar bij den bur gemeester aanmelden, "ook zonder dat zij in dienst zijn opgeroepen. Die machtiging i3 al in Augustus 1914 bij Koninklijk besluit verleend. Al degenen, die landstormplichtig waren cn zich in Duitschland of in België ophielden, hebben zich toen voor zoo ver zij althans niet om een bijzondere reden daarvan ontheven waren naar Neder land moeten begeven, in afwachting van hun mogelijke oproeping. En zoo zouden ook zij, dio nu landstormplichtig worden en zich in Duitschland of België bevinden, naar Neder land moeten terugkeeren, al worden zij ook oerst later of mogelijk in het geheel niet opgeroepen. Deze verplichting nu is tijde lijk afgeschaft. De verplichting om in dienst op te komen, wanneer men daartoewordt opgeroepen, is voor de in Duitschland on België wonende of vertoevende landstorm- plichtigen evenwel onveranderd blijven be staan. Zij mogen alleen maar in het buiten land blijven, zoolang zij niet behoeven op te komen. Worden zij opgeroepen en voldoen zij niet aan de oproeping, dan stellen zij er zich aan bloot, als deserteur te worden behandeld. Verder verdient het nog de aandacht, dat zij, die in een vreemd land zijn elders dan in Duitschland of België alleen vrij van op komst zijn, als zij er gevestigd zijn. De landstormplichtige, die zich slechts tij delijk in den vreemde ophoudt hetzij voor zaken, hetzij voor genoegen of om an dere redenen moet in ieder geval aan een oproeping voldoen, onverschillig hoe ver hij van Nederland verwijderd is. OFFICIEELE TEGENSPRAAK. - Het Nederlandsche gezantschap te. Parijs heeft, naar de ,,N. Ct." meldt, aan de Fran- eche bladen een nota gezonden, waarin wordt tegengesproken een bericht, dat door ver scheidene Franscke bladen was opgenomen,- waarin werd gemeld, dat het schip Benga len", van de Rotterdamsche Lloyd aan de kust van Sicilië was aangehouden, geëscor teerd door Fransche kruisers en vervolgens naar Malta gebracht. Het zou volgens die biaden Duitische duikbooten moeten voorzien van benzine. Het gezantschap verklaarde, dat uit een nauwkeurig onderzoek van de 'Nederland scho regeering was gebleken, dat de lading van het schip noch naphta, noch benzine bevatte, zoodat het vermoeden, dat het schip Duitsolie duikbooten 'daarvan pioest voor- riem volkomen ongegrond was. Het communique bevat verder nauwkeu rige aanwijzingen over bestemming en la ding, ten bewjjze, dat alles i,ti orde was met de jading van het sohipv EEN ONAANGENAAM GEVAL. Door de politie, belaft met het toezicht op den uitvoer uit de stelling Amster dam, is Zaterdagavond aangehouden een mo torpakschuit van de firma v. d. 8., die een hoeveelheid regceringstarwemeel, bestemd voor een bakker in de gemeente Haarlem, aan boord had. De kapitein van de pak schuit beging de onvoorzichtigheid, de Oude wetering op te varen, gelegen buiten de stelling, waarop de schuit werd aangehou den. De politie heeft het tarwemeel in be slag genomen, zoodat de betrokken bakker, voor wien het meel bestemd was, er mede vorlcgen zat. Hoe een en anjer zal alfoopen is niet bekend. LANDWEERMAN-SMOKKELAAR. Een te Mook gelegen landweerman uit Mil (N.B.), zekere A v. d. C., werd door een militaire patrouille betrapt, toen hij zich 's nachts, in plaats van in zijn nachtlogies, aan de Maas bevond en aan eenige paar- densmokkelaars, clie met drie paarden van de Noord-Brabantsche zijde de rivier nader den, een sein gaf. Door de patrouille werd op de smokkelaars en de paarden, die aan den haal gingen, geschoten, echter zonder resultaat. De landweerman, die den volgen don-dag met landbouwverlof zou gaan, werd goarresteerd en in verzekerde bewaring ge steld. ■DUITSCHE SLEEPBOOT AANGE- HOUDEN. Door de belastingambtenaren werd te Delfzijl een Duitsche sleepboot aangehou den, bij het uitvaren der haven, welke poog de verschillende levensmiddelen uit te voe ren. De goederen waren onder de bedden, in een kachel enz. verstopt. Nadat vpor de eventueele boete borg was gesteld en de goederen in beslag genomen, kon de boot zijn reis voortzetten. DE KOLENKW F. ST IE In de „N. B Ct." vertelt een inzender, dat hij op zijn verzoek om kolen van het Kolenbureau bericht ontving, dat cie ge vraagde partij niet kon geleverd worden. Ingesloten was echter een offerte van een bij het Kolenbureau aangeslotenfirma. Toen daarop niet spoedig werd ingegaan, offreerde de bedoelde firma volgens den inzender kort daarop buiten het Kolenbu reau om voor f 0.30 per ton lager. De schrijver zegt, dat het hem bovendien bekend is, dat een aannemer, die het voor gaande jaar een grooto hoeveelheid kolen van de Steenkolenhandelsvereeniging heeft betrokken en met het Kolenbureau geen contract heeft, nu van de S. H. V. kolen ontvangt voor f 2 minder per ton, dan door mij en anderen bij contract wordt be taald. De heer J. A. Laan, te Wonnerveer, heeft ter gelegenheid van zijn gouden jubi leum als industrieel aan de Doopsgezinde Gemeente f 2500 geschonken. Dé gewone audiënties van de Ministers van Marine, van Justitie on van Staat, Mi nister van Binnenlandsche Zaken, zullen deze week niet plaats hebben. Bij -den Raad van Sn eek is aanha ngig een verzoek om een verordening in het le ven te roepen, waarbij wordt verboden de wnkcls in dezo gemeente tusschen 9 uren 'savonds en 6 uren 's morgens voor het pu bliek geopend te hebben. De Raad besloot, alvorens op dat verzoek eeoi beslissing to nemen, een enquête dn te stellen naar de meeningen der winkeliers ten opzichte van het bovenbedoeld!© vraag stuk, en schreef daartoe een stemming uit onder de winkeliers en winkeliersters in de gemeente, om zich te verklaren vóór, te gen of blanco ten opricht© van de bij ver ordening geregelde vervroegde sluiting der winkels. Voor zaken, welke door meer dan één persoon worden gedreven, kon één per soon één stem uitbrengen cn was het totaal der uitgereikte oproopingska ar ten 428. De uitslag der stemming was als volgt-Uitge bracht werden 340 stemmen, waarvan 9 van onwaarde en 3 blanco. Voor stemden 145 en tegen 183. Bij meerderheid van stemmen is dus door do winkeliersters), aldaar uitgemaakt, dat rij zijn tegen een bij verordening geregeld sluitingsuur hunner winkels, In de Ned.-Herv. Gem. to Wijckel word Zondag da. Eekhof, die van Asten (N.B.) overkwam, des morgens door zijn zoon prof. Eekhof, van Leiden, naar aanleiding van Johs. 1014a, in zijn nieuwe standplaats be vestigd. Des namiddags trad de leoraar zelf op en sprak naar aanleiding van 2 Tim. 219. Beide plechtfigHbden werden door een groote schare bijgewoond, terwijl des na middags mede vele ambtsbroeders van den nieuwen leeraar aanwezig waren. Des mor gens werd hem, op verzoek van zijn zoon, toegezongen de bede, vervat in Ps. 134: 3, des namiddags zong de gemeente na de gebruikelijke toespraken op verzoek van den consulent ds. Karres, van Oudemirclum, Ps. 20 1. Wij moeten er nog melding van maken, dat de heer Hugenholtz, socialistisch lid van den Haagschen Raad, in „Het Vaderland"- de bewering van dat blad, als zou in de be kende benoemingskwestie nummer 2 der voordracht zijn benoemd, dank zij het op- optreden van een sociaal-democraat, die met» een familie-lid van haar bevriend was, heeft ontkend. „Het Vaderland"' verklaart echter de mededeeling voorloopig te handhaven. Te Zeist is op 79-jarigen leeftijd over leden ds Th. H Nahuy8, emeritus-predi kant der Ned.-Herv. Gem. aldaar. Kleine Opvoedings-tehuizen. In het 4d)e j aaawoTslag van d.e Vereeni- ging tot het oprichten en instandhouden van kleine opvoedings-tehuizen over 1914, is opgenomen de rede, waarmede mevr. M. C. van Dissel, voorzitster der Vereeniging, het derde Tehuis, gevestigd te Haarlem, opende. Zij betoogt, dat de opvoeding van kinde ren, die in hun verzorging van vreemden moeten- afhangen, het best kan geschieden in kleinen kring, waar ten hoogste 10 k 12 kinderen te zamen wonen. De ervaring heeft geleerd, dat vrouwen voor dat werk altijd te vinden zijn en dat men zelfs meer hulp kon krijgen dan noodSg was. De vrees, dat overopvoeding en zoodoende verweekelijking zou ontstaan, is niet be waarheid. In een groot, huishouden schiet er zelfs ternauwernood tijd over voor dé meest noodige individu eel e zorg en ont spanning. Er was nog een ander bezwaar, diat het stelsel va-n kleine opvoedingshuizen onmo gelijk op groote schaal zou kunnen doorge voerd worden, omdat het ak systeem veel te duur zou werken. Ook dit bezwaar heeft de praktijk onge grond verklaard. Sedert te Sheffield, op initiatief van mr. Wytcliff, de eerste klei ne Tehuizen geopend waren, werden de re sultaten der opvoeding beter en de korten kleiner. Het aantal klein© Tehuizen is dart ook elk jaar over geheel Engeland toege nomen. In tusschen zijn do Engelsche klein© Te huizen (z.g. Scattered Homes) uitsluitend bestemd voor de „poor law children", ter wijl de kinderen, door mevr. Van Dissel o. e. in bescherming genomen, in den regel uit den beschaafden, meestal gestudeerden stand komen. In het eerst© Tehuis, het vriendelijke, roede landhuisje te N o o r d w ij k r h o u t-, waar men getracht heeft- èn in bouw èn in indeeling den grootsten eenvoud te be trachten, 'kion eindelijk de gedacht© der Vcreeni-ging tot werkelijkheid worden. „De kinderen, clie bij ons kwamen", zegt mevr. Van D., hadden mcesta-l langer of korter tijd moeilijke cn droevig© omstan digheden meegemaakt of groote schokken doorleefd, en het behoeft dan ook niet té verwonderen, clat zij vaak aan den éénen kant verwend waren, en aan den aDderen kant te weinig zorg hadden gehad, en dat hun weerstandsvermogen, zoowel geeste lijk als lichamelijk, soms héél klein was en er heel dikwijls zeer weinig evenwicht scheen te bestaan tusschen ingeboren of reeds gekweekt© levenseischcu, en don aan leg era zich ood't een plaats in de maatschap pij te veroveren. Onze taak was dus: Het weeistanobver mogen geestelijk en 'lichamelijk zoo hoog mogelijk te brengen de materieel© lo- venseischon te vertntinderen, maar daar naast het geestelijke leven hoog te hou den, declassoerc-n te voorkomen, cn levens geluk te bevorderen. Door samenwerking met mijn helpsters, die den ernst van ons werk voelden en be grepen, eii later zeker ook niet- minder door de bewuste of onbewuste hulp van onze groote kinde ren, hebben we op ,,'t Hoogst" een sa-menleving weten te krijgen, cHé gebaseerd is op gezond eigenbelang, waar dus ieder meet vinden wat Jlij noodig heeft, maar waaraan ook ieder, om collectief t© kunnen vinden wat hij noodig heeft, zijn krachten, groot of klein, gedeeltelijk of geheel geven moet. Op dezo wijz© ont stond cr een onderling hulpbetoon, dat wel dadig op stemming c-n vorming werkt. Om dit te bereiken, is het steeds oe.n pirnit van cle grootste zorg geweest, de stemming in huis rustig en opgewekt, moedig en on dernemend te houden, zóó, dat cr oen ver trouwende, vriendschappelijke verhouding kan bestaan, waarin de kinderen zich kun nen en durven geven zooals ze zijn, en raad durven vragen als zo geen weg meer rien. Verder was het d© taak van ons, als leid sters, om geduldig en vertrouwend, maan den ©n jaren ongemerkt t© observe er en, ten' einde to kunnen leiden en raden, en t© kunnen ingrijpen, waar het noodig was. Het is door deze wijze van leven mot d© kinderen, dat we hen om ons heen za-gen opgroeien tot gezond© «opgewekte, rusti ge kinderen, die in! vrede onderling weten! t© leven, ©n met energie kunnen bezig zijn, hetzij ze spelen of werken. Dat bij clo oen dit proces langer duurt dan bij den an der spreekt vanzelf'.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1