Nederland en de Oorlog. feze {Courant wordt dagelijks, met uitzondering van <§on- en feestdagen, uitgegeven. K°. 1^*0. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Derde Blad. 175, 15G7, SPORT. PRIJS DER ADVERTENTIE»: ▼an 18 T»g«l« f 1.06. Mere regel meer f 0.11k. Klelno adrertentiSa ton 30 weorden 40 Oente oontant; elk tiental woorden meer 10 Oenta. Voor het inoaeeeeren wordt f 0.05 berekend. Bewijsnummer 6 Oenta. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per weel.. .1 f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. 8 0.10. franco per posti i 1-85 EIDSC R9. THTCJ aïateraag 14 iXugustns. Het Telefoonnummer voor de Administratie van het „Leidsch Dagblad" ie voor de Redactie De tol aan de Haagsche Schouw. De Minister van Waterstaat deelt in de Mcmorio van Antwoord aan de Eerste Ka mer nopens het voorstel tot verhooging der tïSgrooting mede, dat de aankoop van de tolbrug met toebehooren aan de Haagsche Schouw niet zoozeer is voorgesteld, om oen eind te maken aan de voor het verkeer hin derlijke tolheffing, dan wel, omdat de brug en bijbehoorend terrein noodig zijn voor de verbetering van den Rijksweg ton behoeve van het doorgaande verkeer. Dit belang is aoo groot, dat het ook den Minister is voor gekomen, dat, hoewel de geldelijke opof fering inderdaad belangrijk is, dit geen re- don voor hem mocht zijn, om het werk, dat h: ar door zijn ambtsvoorganger was aange vat, niet voort te zetten. De Minister twijfelt er niet aan, dat Ged. Staten van Zuid-Holland, zelfs na bekrach tiging van het wetsontwerp, hun toezegging gestand zouden willen doen, om aan de Sta ten voor te stellen een bijdrage van 30 pOt. in de kosten van aankoop te vorleenen. Heê Gemeente Archief over 1914. Uit hot verslag van den toestand van het gemeentearchief over 1914, blijkt o.m., dat bet druilcken van den inventaris van do ar- ohïeven dor Stadsheerlijkheden gereed kwam. Daarna werd begonnen aan het voor den idruk gereed maken van den inventaris van Üe kerkelijke archieven, waarvan het eerste deel werd afgedrukt en met het tweede deel werd begonnen. Het register op' de per- Boonsnamen, hetwelk evenals bg de andere inventarissen samengesteld wordt door den Sdj.-archivaris den heer W. J. J. C. Bjjie- veld, is in bewerking. De notarieele archie ven, zijn in overleg met den Rijksarchiva ris van hummerétiquetten voorzien. Door de gemeente en particulieren werd 'een druk gebruik gemaakt van de gelegen heidtot het doen van onderzoekingen en na- öporingen. De bibliotheek over Leiden werd nagezien en opnieuw ingedeeld. Ook de be werking der poorterboeken door den adj.- iarchivaris, kwam dit jaar gereed, terwijl de regestenlgst van de in druk verschenen Leid sche oorkonden door den volontair W. S. Ung€ r, werden voortgezet en voorloopig af gesloten. Er werd door hem een begin ge maakt met de bewerking van het archief Yan Eys, een, voor de handelsgeschiedenis zeer 'belangrijke verzameling brieven, uit de ja ren 17101751. Het alphabetiseexen der doopbriefjes van de hoofdkerken tot het jaar 1700, werd voortgezet door den ambte naar W. P. van Rhyn Jr. Met het collation©©- ïen van de fiches op de namen der bruiden .vorderde de klerk C. P. Staats van 1647 1799. Haar aanleiding van een schrijven van het gemeentebestuur van Sassetiheim, ver- klaarddo de volontair W. S. Unger z'ch be reid, om het oud-archief dier genieente te ordenen en de beschrijving kwam dit jaar nog gereed. Het aantal bezoekers bedroeg 165, waar van 45 uit Leiden, 105 uit andere gemeen ten in Nederland on 15 uit liet buitenland, waaronder 3 uit plaatsen buiten Europa. Als tesultaat van de onderzoekingen op het ar chief, verschenen verschillende verhandelin gen en artikelen, o.a. van mr. N. W. Potshu- anus, mr. A. Meerkamp van Embelen, W, S. .Unger, en den archivaris zelf. De voornaam- BÜe publicaties worden in het verslag ge noemd. In het geheel bedroeg het aantal aanwinsten voor de bibliotheek over Leiden 284 en voor de prenten verzamel in g 161 zium- Jmers. Tegenover deze aanwinsten vallen geen Verliezen te vermelden. Dr. Overvoerde besluit het verslag met de mededeeling, dat enkele gewenschte aan- koopen achterwege moesten blijven wegens de beperkte middelen voor aankoop, Do 's-Gravenhaagsche Politie-Muziek- ©n Toonoelvoreeniging „Onderling Kunst genotgenot" geeft heden een kindorfeest aan circa 200 kinderen van leden der Ver eniging. Deze kinderen kwamen vanochtend per extra IJselstoomtram naar hier. n,r werd mot het muziekkorps dor Yorecniging ge wandeld naar den speeltuin „Oud-Hortus- adcht" aan den Witten Singel-, waar de kin deren verder don dag met allerlei spelen aangenaam konden doorbrengen. Te onge veer halfacht van avond keert men in Den Haag terug. Credietbank voor den Middenstand. Alhier is gevestigd een agentschap- der Am- stsrdamsclio Centrale Middenstands-Grediet- bank. Deze Bank voorziet uitsluitend in het crediet ten behoeve van den Middenstand en heeft haar bestaan te danken aan de crisis van het vorig jaar. Oorspronkelijk bestond het plan, dat de Voreeniging van den Har.deld-njvenden en *In- dustrieelen Middenstand voor Leiden en Om streken een eigen credietbank zou oprich ten en exploiteeren. Bij onderzoek is echter gebleken, dat een agentschap der 'Amsteï- damsche credietbank ten volle in de behoefte zou voorzien. Genoemde Bank verleent crediet aan per sonen zoowel als aan vereenigiugen, doch uitsluitend ten behoeve van het bedrijf van den Middenstand. Deze personen moeten aan deelhouders "der Bank znjn, gedurende twee jaren eenzelfde bedrijf hebben uitgeoefend en moeten steeds gedekt zjjn door voldoende persoonlijke of zakelijke zekerheid. De condities, waarop geld verstrekt wordt, zgn afhankelijk van de Nederl. Bank. Nog in 't bijzonder wordt de aandacht er op gevestigd, dat, wanneer Nederland wéldra zal overdekt zijn met middenstands- credietbanken, "big het betaalbaar stellen van deposito's kosteloos 't giroverkeer kan wor den ingevoerd "bij het betalen van schulden en net innen vaa vorderingen, en dat daar door steeds meer kan voldaan worden aan de verlangens en de eischen van den mid denstand. Ook behoort tot haar werkkring het verschaffen van crediet aan den klei nen middenstand: „het plan-Treub." Niet alleen in dezen tgd, maar pok in de toekomst, kan deze instelling voor Leiden en Omstreken van groot nut zijn. Gisteravond was de .Vliet bjj de spoor brug, nabij Wjouter en brug ©enigen tijd het tooneei van groote verwarring. Daar was des morgens een schuit met ijzer van de ^zerconstructiefabriek aldaar gezonken. Men was nu bezig te trachten haar te lichten. Door haar ligging versperde 55$ bijna het geheel© vaarwater, zoodat met de uiter ste voorzichtigheid met motorschepen, enz. moest worden gevaren. Het ging evenwél. Doch toen daar sleepbooten met zandbak kon verschenen, moest raad geschaft worden om het vaarwater vrjj te krijgen. Men be sloot daartoe van de beide sleepbooten ge bruik te maken. Dit gelukte, doch ten kos te van de reeds half uit het water opgedoken schuit, want deze gleed weer van haar ket tingen af en zonk weder, in de diepte .weg. Er werd nu getracht er over heen te varen, wat gelukte. Een en ander bracht groote stagnatie in de scheepvaart op dit drukke punt teweeg. De Alg. Synode der Ned.-HerV. Kerk heeft uit de Generale Kaf200 verleend voor den godsdienstonderwijzer der Ned.- Herv. Gem. alhier, werkzaam in de gemeng de gezinnen. Door den Minister van Waterstaat is benoemd 'tot buitengewoon opzichter de heer P .Picterse J.Pzo., alhier, bg de werken voor den aanleg van het Wïlhelminakasoaal. Zwemmen. De Leidsche Zweminrichting. Dat met de oprichting van de zweminrich ting in een sterk gevoelde behoefte werd voorzien, is nu wel bewezen door het zeer groote bezoek van deze eerste week van openstelling. Nadat Maandagmorgen te 7 uur het loket werd geopend kwam een onafgebroken reeks bezoeksters en bezoekers de inrichting bin nen zoodat hedenmorgen te 11 uren het cijfer 2207 werd 'bereikt. Het publiek' heeft dus wel spoedig gehoor gegeven aan den op roept van het bestuur der Leidsche Zwem- club, belast met het beheer over deze ge meentelijke inrichting, om in grooten ge tale de nuttige en gezonde zwemsport te gaan beoefenen. Zeer bevredigend was ook het bezoek der dames; ongeveer een derde van bovengenoemd cijfer waren vrouwelijke bezoekers. De inrichting werd door alle kenners ten zeerste geroemd en het water is van zeer goeïï gehalte. Op den eersten dag der opening, Maan dag 9 Augustus, werden er ruim 350 ba den genomen, den volgenden dag klom dit aantal tot 460 en dit ging eiken dag nog vooruit, zoodat er gisteren, Vrijdag, 510 personen van de inrichting gebruik maakten. Zondag vjolkswedstrijden aan den Heerensingel. (Hedenmiddag 2 uur, bedroeg het aiantal inschrijvingen reeds ruim 80. Dit zal on getwijfeld nog aanzienlijk toenemen). Wandelen. Zondag 22 Augustus zal onder leiding van de Leidsche Sporfc-Organisatd© een aistands- ma-rsah gehouden, worden, voor: a. leden, der L. S. O. b. militairen, per bataillon c. vrijwilligers (particulieren). Plaats van samenkomstZoete mvou-A- sohe Singel, vóór het Sportterrein. Vertrek van daar, 's morgens 8 uur 30 mi nuten, naarNoordlwijk (Haarlemmer- Trekvaart) 11.65 K.M., Katwijk 16.87 K.M. Wassenaar 23.80 K.M., Den Deijl 25.25 K.M., Voorschoten 29.36 ELM., Grens Lei den 33.80 K.M., Sportterrein 35.80 K.M. De ma-rsch zal afgelegd worden met in begrip van rust binnen 8 uur. Alle deel nemers blijven in groepen bij elkaar, ter wijl er van snelwandelen geen sprake zal zijn. Van deelneming zijn uitgesloten perso nen -onder den leeftijd van 16 jaar. Ter herinnering aan den marsch ont vangt ieder deelnemer, als hij op geldige wijze het eindpunt bereikt heeft, een diplo ma der L. S. O. Het mede-marcheeren in den stoet van trommelslagers e-n hoornblazers zal zeer op prijs gesteld worden. Zonder dat aanmelding vooraf noodig is, worden velen op den juisten tijd ('s mor gens 8 uur 30 minuten) bij het Sportter rein verwacht. Watersport. De vijf Provinciën-toer. In afdeeling B, roeien en zeilen, hebben C. Lens'velt, en J. G. Schumacher, leden van „De Kaag" met de canadeesche cano „Baby" (het geheele traject afgelegd. In afdeeling C, vaartuigen met aanhang- motors, heeft P. Lensvelt eveneens lid van „De Kaag" met de sloep „Caroline" de vijf tien wimpels gehaald. Cricket. Om den „Telegraaf-beker. De wedstrijd „Hermes"„V. R. A." die Volgens de bepalingen van den „N. C. B." pp het beste terrein, dus te Amsterdam moest gespeeld worden, is door „Hermes," dat zich hiermede niet kon vereenigen, gewon nen gegeven. „V. R. A," komt hierdoor in den eind strijd, die den 22 Aug. te 's-Gravenhage is vastgesteld, en zal daar waarschijnlijk „Rood en Wit" in ontmoeten. De Kampioenscompetitie der 2e kl. De eerste wedstrijd hiervan „Haarlem"1 ,,'Ajax" is op 22 Augustus vastgesteld. Bestuursvacature in den ,,N. C. B." Als secretaris van den „N. C. B." heeft bedankt de heer C- J. Groothof f. BOTER VOOR HET BINNENLAND. Het blijkt aan het Rijkscentraalbureau voor den uitvoer van boter, dat er voor het binnenland onvoldoende boter beschikbaar is. Er is deze week namelijk een tekort van minstens 50.000 kilogram bij een productie van ruim 1.000.000 kilogram. In verband hiermede ia besloten le voor do week van 15—22 Augustus slechts voor 55 der productie consent te verleenen en 45 voor binnenlandsch verbruik te bestem men, 2e de boslissing over de verlenging van den geldigheidsduur der volgens minis- terieele beschikking van 6 Augustus jl. in geleverde consenten aan te houden, totdat blijkt, dat er voor het binnenland voldoende boter aanwezig is. GESLACHTE KALVEREN. Naar de „N. R. Ot." uit bevoegde bron verneemt, is een verbod van uitvoer van geslachte kalveren dezer dagen te wach ten. SCHENDING DER NEDERLANDS^HE NEUTRALITEIT IN INDÏËT Naar de „Sumatra Post" verneemt, is de instructie in de zaak van den Dmtscher Volz, den kapitein van de „Preussen", beschuldigd yan overtreding der Neder land sclie neutraliteitsverklaring en het in gevaar brengen der Nederlandsche neu traliteit gesloten, zoodat de openbare be handeling van deze zaak spoedig kan wor den tegemoet gezien. DR. VAN TIENHOVEN NAAR FRANKRIJK. Dr. A. van Tienhoven, die eenige maan den geleden met een ambula.noe in Servië is geweest, begaf zich heden naar Engeland om van daar naar Frankrijk over te steken en zich bij het Fransche Roode Kruis aan te sluiten. TYPHUS ONDER DE GEÏNTER NEERDEN IN GA A vSTERLAND. Onder de geïnterneerde Belgische mili tairen te Gaasterland is typhus geconsta teerd. Gistermorgen rapporteerde de ge neeskundige dienst 5 gevallen in het kan- fconnement Rijs (voormalige steenfabriek) en 2 gevallen in het kantonnement Sondel. MUNITIE VOOR NEDERLAND Uil DE VEREENIGDE STATEN. ,,De dwaasheid ten top" zetten wij gis teren boven een telegram. Daarin w£trd verteld dat Nederland ammunitie in Ame rika had gekocht en daarop sloeg ons opschrift dat ons land zich op gebeur lijkheden voorbereidde. Daarin lag een zekere tendenz. Wat gedaan wordt is alleen ter aanvul ling van den arbeid onzer munitiefabrie ken. Deze oorlog leert, dat die in capici- teitcn te kort schieten en nu gaat 't na tuurlijk niet aan om eerst maatregelen te nemen, wanneer het mis loopt. Een bericht in Router's bijzonderen dienst voegt hieraan nog toe, dat de Ne derlandsche regeering groote orders plaat ste voor kogels met stalen mantels, grana ten, brons en koper bij een firma te New- York, die in verhand daarmede baar ar beid zeer heeft uitgebreid. De verscheping van die bestellingen naar Rotterdam is thans begonnen. Het totale bedrag van den expert naar Neder land van koper, voornamelijk van 'koperen mantels voor projectielen en koperen platen tot het vervaardigen van projectielmantels, was volgens do officieel© opgave van het departement van handel, bijna 25,000 terwijl de geheele verzending van koper in het vorige jaar voor Nederlaud slechts een waardo bedroeg van 1010 De cijfers omtrent de verzendingen in Juli zijn nog niet vast gesteld Het „Hbld." teekent hierbij aan: „Wij weten niet of de bovenstaande me- dcdeelingen juist zijn, en de regeering zal wel geen inlichtingen geven over de be stellingen, die zij ter aanvulling van haar voorraden .ammunitie dn (het buitenland doet. De mededeeling toont slechts hoe scherp elke handelsbetrekking van het neu trale Nederland met het neutrale buiten land wordt gecontroleerd door de Engel- sohen. En zoo de berichten van de „Morning Post" juist zouden zijn, kunnen wij de regeering slechts ge-Eik wen sdhen met do voorzorg, die zij klaarblijkelijk neemt op dat ons land, als het noodig zou zijn, ge reed is, om aan elke eventualiteit het hoofd te bieden". SOLD AAT-V E EH AND EL AAR. Uit een artikel in de „Tel." over het smok kelen aan do Noord-Brabantsche grens: „Wat we nu vertellen gaan, hoorden we reeds zoggen te Zundert, en 't werd ons vol komen en omstandig bevestigd door 'n doua nier van het tolkantoor to Wernhout: Verleden Zaterdagochtend ondervond een boer op Belgisch gebied, dat twee jongo koeien van hem verdwenen waren. Hij zocht overal in de ronde en slaagde er eindelijk in, 'n landbouwer, die op Hollandsch ge bied werkte, t-o praaien en hem zijn verlies mee te deelen. Tot dan toe veronderstelde de Belgische boer nog altijd, dat zijn vaarzen des nachts uit eigen beweging „'m gesmeerd" hadden en cr in geslaagd waren, ergens bij een opening in de electrische versperring de waakzaam heid van den Duitschen cipier te verschal ken. De veldwachter te Wernhout deed het nieuws „uitbellen" en wat kwam nu aan het liclit Een inwoner van deze gemeente had den avond te voren de twee vaarzen van een Duitschen soldaat gekocht en ze reeds te Roosendaal verder aan den man weten te brengen Do man kwam het dadelijk zélf vertellen, met alle verlangde bijzonderheden er bij. Thans onderzoeken de marechaussees hier, hoe ze deze zonderlinge zaak in het reine moeten brengen. Op de gestolen koeien werd beslag gelegd, maar de dieven, die blijven natuurlijk geheel buiten bereik van de Ne derlandsche justitie. Maar hoe vindt je wel die tapfere Feld- grauen, die herrliche Kulturtrager, die op zóó'n manier een veehandcltje opzetten aan de grens van 't uitgezogen België „Est ist nicht wahr!" hooren we Gerhart Hauptmann al zeggen. Of handelden die koedievcn wellicht óók... uit „Nothwehr" TOT ZINKEN GEBRACHT. Het Nederlandsche stoomschip „Gaaster land", Donderdagavond van New-Castle te Umuiaen aangekomen, rapporteerde op de reis van Harlingen naar Shields j.l. Zondag avond halfnegen ongeveer 26 zeemijlen van Cross Sand-vuurschip verwijderd, een boot te hebben opgepikt, waarin zich de beman ning bevond van den Engelschen vischkotter L. T. 107 „Arber Vita'', welke door een Duit- sche duikboot tot zinken was gebracht. De geredden deelde mede, dat hun was aangezegd het schip te verlaten, waarna de duikboot, die van een klein model was, door middel van brandbommen hot visschersvaar- tuig door ontploffingen deed zinken. De uit drie koppen bestaande bemanning werd door de „Gaasterland" aan boord ge nomen en te Shields Maandagmiddag vijf uur geland. ONGEWENSCHTE ELEMENTEN IN EEN VLUCHTELINGENKAMP. Onder de Belgische vluchtelingen in het kamp te Uden blijken verschillende minder goede elementen~tè schuilen, want diefstal len en vechtpartijen zijn er aan de orde van den dag, hoewel de politie deze laatsten door haar actief optreden, dadelijk weet te onderdrukken. Donderdagmiddag evenwel kreeg een go- huwde vrouw twist met een jong meisje, waarbij eerstgenoemde het meisje met een. scherp voorwerp ernstige verwondingen aan 't hoofd toebracht, zoodat zij in het zieken huis moest worden opgenomen. Zij moet een vijftal steken hebben opgoloopen. De oor zaak moet worden gezocht in jaloezie. Het is hier niet „cherchez la femme7', maar „chor- chez Fhomme". Het bewuste meisje en de dochter der gehuwde vrouw hadden beiden verkeering met cenzelfclen jonkman, en de teeders mama kwam op voor~üe rechten van haren lieveling Gistermorgen ontstond weder een worste ling tusschen een man en een vrouw, waar aan door de politie spoedig een einde werd gemaakt door beidon in te rekenen. Ook met de diefstallen is het niet pluis. Zoo werden thans een viertal meisjes, ver dacht zich schuldig te hebben gemaakt aan diefstal van broocl en klompen, die ze elders voor geringen prijs van de hand deden, ter wijl ook een aantal bussen geconserveerd© groenten verdwenen moeten zijn. COMMISSIE IN ZAKE DE WERKING VAN DE MILITAIRE INTENDANCE. De minister van Oorlog heeft onder overweging, dat het in de tegenwoordige buitengewone omstandigheden voor de Re geering van belang is om bijzonderlijk te worden ingelicht omtrent de werking van het dienstvak der militaire intendance ingesteld een commissie, aan welke de bo venomschreven taak wordt opgedragen. Tot leden van bedoelde commissie worden benoemd mr. H. L. Drucker, oud-hooglee raar, lid van de Eerste Kamer, tevens ala voorzittordr. A. Plate; mr. dr. A. van Gijn, thesaurier-generaal bij het Departe ment van Financiën; dr. E. van Wolderen baron Rengers mr. dr. A. A. Struycken, oud-hoogleeraar, lid van den Raad van State; de heeren A. H. Verkade F. M. Wibaut, wethouder der gemeente AmsterdamA. F. Philips; I van der Werff, gep. kol.-intendant. Naar men aan het „Hbld." mededeelt, is deze maatregel genomen, omdat dc omstan digheid, dat het leger thans meer dan een jaar gemobiliseerd is geweest, do gelegen heid biodt de practijk na te gaan, welke eischen het leger op voet van oorlog stelt aan voeding, kleeding en uitrusting en hoe aan die eischen wordt voldaan. Overtuigd, dat zoowel het legerbestuur als 's Rijks fi nancieel belang bij deze aangelegenheid in hooge mate zijn betrokken, wenscht de Re geering van de ziek voordoende gelegenheid gebruik te maken om zich ten aanzien van de werking van hot dienstvak der militaire intendance door een speciale commissie te doen inlichten. WAT HST ROODE KRUIS TE MAASTRICHT DEED. Het Roode Kruis te Maastricht heeft een verslag openbaar gemaakt, van zijn werk zaamheden in het tijdvak van 31 Juli 1914 tot. 1 Augustus 1915. Daaraan ontleene-n wij dat door de zor gen van het Roode Kruis in het geheel zijn opgenomen 180 patiënten met 7972 ver- pleegdagen; 31 Juli j.l. waren nog in Calvariënberg 1 Belgische en 2 Duibseh© gewonde militairen. an do gewonde mi litairen zijn 17 gestorven, van wie 16 Duit- sche en 1 Belgische. UITWISSELING GEWONDE KRIJGSGEVANGENEN. Men zal zich herinneren dat bij de laat ste uitwisseling van gewonde Duitsche en Engelscho krijgsgevangenen door een on geregelde treinenloop van de laatsten in België zijn achtergebleven .Die zullen nu 24 Augustus uit België t9 Roosendaal arri veer en en via Missingen naar Engeland gaan. VOEDING VAN MENSCH EN DIER. Naar „Plet Volk" meldt, is do heer Oude geest als voorzitter van het N. V. V., even als ook vertegenwoordigers van do ander© vier vakcentralen uitgenoodigd zitting te nemen in de commissie voor voeding van mensch en dier uit het Kon. Nat. Steun comité. Het Nationaal Arbeidssecretariaat heeft hiervoor aangewezen den secretaris Lansink, voor het R.-K. Vakbureau is aam gezocht de voorzitter H. J. van Rij ze wijk. Wio door Eet Neutraal Vakverbond en het Christelijk-Nationaal Vakveroond wer den gedelegeerd, is het- blad nog niet be kend. SCHRIJVERS van Ingezonden Stukken moe ten Naam en Adrea aan de Redactie be kend maken. Ongetekende Stukkon .worden terzijde gelegd. v;

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1