lederiand en de Oorlog. 17004- Woensdag: 4- Augiiistus. A0. 1915. geze (Courant wordt dagelijks, mêt uitzondering van (Zonen feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. UIT ONS LAND. Binnenland. LEIDSCH PRIJS DEE ADYERTENTIEN: Van 18 regel» /"1.05. Iedere regel meer /0.17J. Klein» advertentiSn tan 30 woorden 40 Oents contant; elk tiental woorden meer 10 Oente, Voor het incaiseeren wordt 0.05 berekend. Bewijenummer 6 Oonti. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden 1.30; per wee>. 1 f 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. J 0.10. Franco per poetj j 1,05 LEIDEN, 4 AUGUSTUS. 1 -Als secretaris van den Senaat der Leid- Beho Universiteit zal gedurende den cursus 19151916 optreden prof. mr. G- van Vol lenhoven. Voor het notarieel Staatsexamen (twee de gedeelte) is geslaagd mej. A. M. van [Waveren, alhier. Ter ^vervulling van de predflkaiita-va- inature bij do Geref. Gemeente aan den Nieuwen Rijn is het volgende tweetal op gemaakt H. Roelofeen te Zeist, en A. [Verhagen, oefenaar te Melisbenke. UIT ONZE STAD. EEN [WAARSCHUWING VOOR LAND- STORMHANNEN. Wij1 herinneren er aan. dat morgen de laat ste dag is, waarop zij, die in 1911, 1912 en 1913 vóór 24 Mei den militairen dienst ver laten hebben, zich ten stadhuize voor in schrijving voor den Landstorm moeten aan gaven. LEIDSCiiE BE5TUURDERSBOND. 'Opgave van de week van 19 tot 24 Juli. Totaal Ledental 1717. Worklooze Loden2? Aantal ltindorcn be neden do 16 jaar 24 loonverlies per week f 325.88 Vergoeding v. 4. Patrocji f van het Steuncomité 7.50 Uitkecrïns werkloozonkaa 112.50 120.- Looirvcrlies per week f 206.88 .Cedooltolljk workloo- ze leden 202 Aantal minder werk uren per week 2247* Aantal kindoren be noden de 16 jaar 364 Loonverlies per week f 364.135 Vorgroedin? v. d. Patroon f van hot Steuncomité 13.60 Uitkeering werlrloozenkoa 187^33 200.98 Loonverlies per week f 163.15* Aantal onder de wapenen 263 Aantal kinderen be nedon de 16 jaar 289 Loonverlies per week f 3239.05 Vergoeding: v. d. Patroon f 291.02* van hot 31 ijk 993.15 Steuncomité i 16.35 1300.52* Loonverlies per week 1938.525 Totaal loonverlies per wook, waarbij betrok ken 491 leden - f 2305.66 Dit getal wordt govormd doori Bohnwden en kostwinners, welke vergoeding ontvangen120 SVorkzaam bij Gemeente, Eijk en Spoorweg- Maatschappijen 36 Pngöhuwden, welke geen vergoeding en ffeen loon ontvangen 107 Totaal... 263 NEDBRL. ANTI-OORLOG-RA AP. De Nederlamlsch-o An bi-O or log-raa d hield gisteren in do O rarnj e-Socd ë-tedt te 's-Gra- venüiago een buitengewone drukbezoohte tal- gemeen e vergadering. Aanwezig waren een aantal bijzondere genoodigdien, onder wie de bekende Engel- sdhc pacifiste miss Emdiy Hobhonse en ver tegenwoordigster van het Internationaal .Vrouweneoniitvoor een duurzamen vrede. Do voorziter, mr. H. C. Dresselhuijs, hield een uitvoerige en met groote aan dacht aangehoorde openingsrede, waarin hij li©t standpunt der vredesvrienden uit eenzette bij de herdenking van heb oenja- róg voortduren, van den oorlog en waarin voorts een overzicht gegeven werd1 omtrent den arbeid en den vooruitgang van den N. A. O. R. zoowel wat betreft het binnen land als het buitenland. Het hoofdpunt van beraadslaging was het. voorstel van het bestuur, dat de Ne- derlandsche Anti-Oorlog Raad den wensrih zou uitsproken, „d/a,t do Nedcrlaïidscho Re giering heb inditaatief nam tot het bijeen roepen van oen conferentie, bepaaldelijk in het belang van den vrede, van bijzonde re vertegenwoordigers van onzijdige mach ten, welke tot het einde van den oorlog zit ting houdt cn ten doel heeft, mede door het verzamelen van feiten en gegevens en het uit den weg ruimen van misstanden, welke een tot elkander komen der oorlog voerenden. in den weg staan, bemiddeling voor te bereiden en te zijner tijd in te leiden en dat de Raad voorts het bestuur zou opdragen dezen wensoh ter kennis van de Nederlandsche Regeering te brengen. In de Toelichting tot dit voorstel wees het bestuur er op, hoe dit denkbeeld reeds meermalen was bepleit. Met nadruk werd toen in de toelichting betoogd, dat, waar in het voorstel van be vordering van vrede'wordt gesproken, vanzelfsprekend daarmede bedoeld wordt een rechtvaardige en duurzame" vrede, en diat het bijv. ondenkbaar moest worden geacht, dat oenigc onzijdige Staat zijn be middeling zou aanbieden tot een vrede, die niet de volkomen onafhankelijkheid van Bel gië zou verzekeren. Het voorstel van het bestuur gaf aanlei ding tot een levendige gedachtenwfeseling tusschen een groot aantal belangstellen den. Eonigo leden ontriedden de zinsneden omtrent de noodzakelijkheid van België's onafhankelijkheid in het adres op to ne men, ten einde dn DuitschlandJ goen ont stemming tegen het denkbeeld te maken. Verschillende moties en amendementen werden ingediend. Hot gevolg was, dat het bestuur, in hoofdzaak overnemend een amendement van do dames Jacobs en Ramondt, de woor den betrekking hebbende op het verzame len van gegevens en het uit den weg rui men van misverstanden uit het voorstel schrapte, ten einde buiten twijfel to stel len, dat naar de bedoeling van dit voorstel do conferentie van neutra-len niet noodza- kelijkerkijze eerst- een feitenonderzoek, enz. behoorde dn -te stellen, alvorens een bemid delingspoging te doen. Tegenover hen die meenden dat heb oogenbliik voor bemidde ling nog niet gekomen was, betoogde het bestuur met nadruk, dat hot voorstel in do eerste plaats slechts voorbereiding tot be middeling beoogde. Het voorstel werd hierna met algemeene stemmen aangenomen. Ben voorstel van den, heer Viertelhausen, strekkende om do zinsnede omtrent do noodzakelijkheid rnn België's onafhatnke- Jijkh-edd uit te Toe-lichting te schrappen, werd met groot© meerderheid verworpen. Het bestuur deelde nog mede, dat tal van telegrammen uit het buitonland, (Zwit serland, Zweden, Denemarken, Amerika, DuitsoMand, Engeland en Italië) waren in gekomen, inhoudende betuigingen van sympathie met het voorstel. Aan het slot van do vergadering word heb bestuur nog aangevuld door de verkie zing van den hoer H. van dier Mandor© tot bestuurslid. ONDERWIJZERS ONDER DE WAPENEN. De minister van Binnenlandsche Zake-n heeft door tusschenkomst dor Gedeputeer de Staten der provinciën de aandacht der gemeentebesturen gevestigd op de belan gen der zich onder de wapenen bevinden den onderwijzers. De minister herinnert er aan, dat in vele gemeentelijke verordenin gen öf niets uitdrukkelijk is bepaald om- ,trent uitbetaling van salaris enz. öf bepaald is dat het salaris geheel of gedeeltelijk wordt uitbetaald, indien de afwezigheid we gens onder de wapenen roepen niet langer dan een jaar duurt. Daar de mooilisatie thans een jaar duurt cn het einde nog niet aanstaande geacht (kan worden, verzoekt de minister den gemeentebesturen, voor het eerst of opnieuw een regeling te treffen in voor de onderwijzers gunstigen zin. UITVOER VLEESCH. De minister van landbouw, nijverheid en handel heeft, gc-let op heb Kon. besluit van 20 Februari 1915, waarbij alle landen van Europa zijn aangewezen als de landen naar welke het verboden is vleescli, hetwelk niot voor-zien is van één of meer merken', als be- wijs dat het bij een van Rijkswege ingestel de keuring voor uitvoer geschikt is bevon den, uit te voeren of aan eenig middel van vervoer tot uitvoer aan te bieden I. ingetrokken zijn beschikking van 15 Maart j.L, voor zooveel daarbij ontheffing van dat verbod word verleend voor a. bevroren organen b. gezouten organen II. ontheffing van bedoeld verbod ver leend voor a. bevroren organen b. gezouten, organeli c. gedroogde organen. DE CARTONIND-IJSTR..IE Men schrijft aan „Het Volk" Naar aanleiding van het adres door de cartonfabri'kantcn enkele wekc-n geleden aan d-cn minister gezonden, waarin Blufe ting der grenzen voor stroouitvoer word gevraagd, heeft do minister van landbouw, nijverheid en handel een commissie uit de fabrikanten en d!e verleden voorjaar inge stelde commissie voor stroovoorziening ge hoord. Do laatste is samengesteld uit twee fabrikanten, twee landbouwers en den voor zitter van den Faibrieksarbed dersbon d. De- zo laatste commissie kreeg van den minis ter de opdracht om te pogen een oplos sing te ontwerpen, waarmee alle groepen van belanghebbenden zich zouden kunnen vereenigen. Mocht zij daarin echter niet slagen, dan moeten den min. de meerlin gen van alle drie groepen worden gerap porteerd. De stroovoorzaeningscominissie heeft deze moeilijke opdracht aanvaard: VOOR HET KON. NAT. STEUNCOMITÉ. Blijkens de 48ste lijst was bij het Kon. Nat. Steuncomité ingekomen aan bijdragen van 11 tot en met 17 Juli f 70,931.41, makende met het totaal der vorige Ijjsten (ad f 2,2S6,090.371/1-) een totaal aan ont vangen bijdragen en toezeggingen van f 2,357,021.781/2. PRUISISCHE MANIEREN. Onder dit opschrift bevat de „Tel." een verbitterd gesteund artikel naar aanleiding van heb optreden der autoriteiten tegen dit blad. lijen artikel, dat nog belang ook heeft in verband met een uitlating betref fende het wijzigen van het ontwerp van wet' tob uitbreiding van den landstorm. We lezen dan: „Bij do herdenking van heb afgeloopen oorlogsjaar zou het ondankbaar zijn als wij niet met een enkel woord herinnerden aan de vele in dat tijdsverloop tegen ,,De Telegraaf'' ingebrachte klachten. Niet mind'er dan viermaal werd „ge klaagd" over in ons blad opgenomen tee- keningen van Louis Raemaekers. Geen of ficier van justitie was er, die tot vervol ging wilde overgaan. Meer succes had de Regeering met haar klacht over de opneming van het bekende ingezonden stuk van den heer Locker, over 'b in staat van verdediging brengen van Zuid-Beveland. Er werd werkelijk eon Of ficier van Justitie gevonden, bereid ons blad te vervolgen. De toga marcheerde achter de trom, zooals mr. Kappejme van de Coppello heb in 'zijn pleidooi noemde. De vervolging is n.l. geschied op aandrin gen van den (Minister van Oorlog. Mede werd rechtsingang tegen ons ver leend naar aanleiding van de zinsnede: „in het centrum van Europa bevindt zich eeu groep van gewetenlooze schurken, die de zen oorlog veroorzaakt hebben", opgeno men in ons blad vam den 12den Juni. (Maar het sterkste staaltje van Pruisisch optreden is Zaterdag overkomen. Yicr we ken geleden ongeveer werd onze vroegere directeur, de heer H. M. C. Holdert, tij dens een kort oponthoud te Londen, ge- intervie-wd door een verslaggever van de „Sunday Times" en liet was naar aanlei ding van dit interview, dat onze tegen woordige directeur Zaterdag door de po litie gehoord werd! Men had natuurlijk dne verkeerde te pakken, maar uit dit op treden der justitie blijkt, dat de Regee ring op alle mogelijke wijze naar ons blad „zoekt". Mag een Nederlander, zelfs al is hij di recteur van de „Telegraaf", niet aan een buitenlandsch journalist verklaren, dat on ze eerste minister van pro-Duitsche neigingen bb'jk geeft alleen de vervol ging tegen ons blad wijzen al in die rich ting mag hij niet aantoonen, dat er in do geschiedenis van een lancl een oogen- blik kan komen, dat „de neutraliteit" in alle opzichten" niet meer het hoogste goed is? Dat- het Nederlandsche volk een af keer van de Duitschers heeft cn dat er voor onze bourgeoisie satisfaite niets gaat boven geld verdienen, zelfs niet de onaf- hankelijldieid des lands? En mag een vrije Nederlander, zelfs gesteld dat hij zoo mis dadig is, directeur van „De Telegraaf" te zijn, niet verklaren, dat een zegevierend -Duitschland oen gekluisterd Nederland be-1 teekent? Mag dat alles niet? Wat bezielen de heeren in Den Haag toch? Mcencn zij werkelijk door een dergelijk optreden „De Telegraaf" te dwingen tot een bewondering van hun politiek, die er in den laatsten tijd niet krachtiger op is geworden? Wat is cr geworden van het met zooveel geestdrift door de Tweede Kamer begroe te voornemen tot het scheppen van leger reserves? ,Waarom is plotseling de vlag ingehaald en heeft men zich tevreden ge steld met de simpele aflossing der land heer Bestaat er verband tus schen dezen terugtocht en den briof door den Duitechen keizer aan onze koning in ge schreven, waarin Hare Ma jesteit verzekerd we fd dat de koning van Beieren inzijn (beruchte rode van den 8b ten 'Juni z i j n k o n i n k jl1 ij k e n mond voorbij gepraat had c p Ne derland gerust kon zijn? (Spa- tiëering van do „Tel."). En is het waar wat men in het buiten land openlijk zegt, dat onze Regeering steeds meer aan de Duitsche pressie toe geeft een nieuwe zin voor een nieuwe vervolgingen getuige het Pruisisch optreden tegen ons blad, zich al heel aardig in do Pruisische gedaehtensfeer verplaat sen?" DE HANDEL MET DUITSCHLAND Het Maandbericht van de Eerste Neder- landsche Koopmansgilde te Dusseldorp meldt, dat door deze instelling een adres is ge zonden aan den Duitschen staatssecretaris van binnenlandsche zaken, waarin principieel© bedenkingen worden gemaakt tegen de sterke beperking van den export naar Nederland en veeleer .eon versterkte uitvoer naar ons land aanbevolen. Dat acht het koopmans gilde in het belang van beide landen. In Nederland - krijgt men aldus de noodige grondstoffen voor de industrie. Duitschland z<*iu daardoor iets kunnen doen tegen den slechten koers van den Mark, die er anders toe zou moeten leiden, dat of de aankoop van levensmiddelen in «ons Tand geringer wordt of dat de gouduitvoer, wordt ver sterkt. Door consigneering aan de N. O. T. kan men zich in Duitschland immers vrij waren tegen het gevaar van her-uitvoer naar aan Duitschland vijandige landen. Over aard on werkzaamheid der N. 0. T. geeft het Maandbericht wan het Koopmansgilde dan nog eens weer een juiste uiteenzetting, waarin o. a. gewezen wordt op de relaties tusschen de N- 0. T. en het Duitsche ge zantschap in Den Haag, die zeker niet zou den bestaan als de N. 0. T. niet inderdaad neutraal was. GEEN ENGELSCHE KOLEN MEER. Ju verband met hot bericht, elders in dit blad opgenomen, dat Engeland geen kolen meer uitvoert naar andere dan Engelsrho gewesten, is do „Tel." in Amsterdam eens op onderzoek uitgegaan naar de vermoede lijke gevolgen. Bij cukelo personen, met den kolenvoor- raad daar ter stede bekend, informeerende, werd de me de deeling van het uitvoerverbod cenigszins ongeloovig ontvangen. Men nam niet aan, dat de Britsche regeering, die nog onlangs een regeling voor de licenties heeft getroffen, thans aan het bevriende buiten land kolen zou weigeren. Mocht dit, wat onze zegslieden niet aan namen, wèl het geval zijn, d'an ziet de toe komst van Amsterdam er in letterlijken zin donker uit. Er kwamen al niet te veel Duitsche. kolen, de gasfabrieken trachtten den minderen aan- voor met Engelscne kolen aan te vullen. De voorraad mag voor hoogstens een viertal maanden voldoende zijn, misschien is het door buitengewone zuinigheid nog-iets lan ger te rekken, doch als het verbod inderdaad is uitgevaardigd en van kracht blijft, zullen we er in don a.s. winter weinig vreugde van beleven, aldus de „Tel." LUCHTSCHIP EN TORPEDOJAGERS. Do in IJmuiden binnengekomen stoom trawler Swift" IJM. 1 rapporteert nabij Terschelling een groot Duitsch luchtschip, L. 19 gemerkt, gezien te hebben. Dit kolossale gevaarte naderde met groote snolheid den stoomtrawler en stelde al rond vliegend een onderzoek in naar de nationa liteit. Inmiddels kwam ook een viertal Duitsche torpedojagers met zeer groote snelheid naar den trawler stoomen doch èn luchtschip èn torpedojagers verwijderden zich weer, toen het onderzoek blijkbaar bevredigend was af geloopen. ONTSNAPTE KRIJGSGEVANGENEN. Te Groenloo kwamen 2 uit Croesfeld ont snapte Fransche krijgsgevangenen aan, die in 't begin van den oorlog te Charleroi waren krijg» gevangen gemaaktzij zijn reods naar Rotterdam vertrokken. De soc.-dem. raadsleden te Almelo hebben bij .Ged. Staten bezwaren ingediend tegen het besluit van den Raad, waarbij be sloten werd jtot toelating van den lieer H. 'Schoenmaker, op grond, dat bij de verkie zing naar hun meening, omkoop er ij heeft plaats gehad met geld en drank. Daar de Raad op kun voorstel, om oen commissie van onderzoek te benoemen, niet is inge gaan, verzoeken zij Ged. Staten een onder zoek in te stellen. Met ingang van 31 Juli zqu benoemd lot luitenant ter zeo der 3de kk bij de zee macht, de adelborsten der 2de kl. le atd. bij het Koninklijk Instituut voor de Marine, te .Willemsoord: R. A. de Zeeuw, A. S. Pinke, J. II. Solkesz Jr., J. G. van Nauta Lemke, W- F. van Langeveld, J. H- van Rinkuuijzeu, J. L. K. HPek'e, O. R. F. Immink, L. J. Stoit Dijck', D. N. Foest, A. S. de Bats, Ph. A. Gallas. J. 7. Logger, W. Tli. C. Zimmer man, G. Hellingman, -dQ. J. Bens ink, A. Schef- felaar, F. S. W. de Ronde, W. Harmsen, P. Kronenberg, J. G. IL Doonam, J. B. Snel len, D. H. de Jong. H. M. de Koningin ontving gisteren mr. L. IL W. Regout, lid van de Eerste Kamer der Staten-Generaal, ter beëediging als buitengewoon gezant en gevolmachtigd minister in tijdelijke en bijzondere zending tot1 den Pauselijken Stoel. I>e heer jhr. mr. W. H. Snouck Hur- gronje, griffier bij de arrondissementsrecht bank te Middelburg heeft togen 1 October a.s. eervol ontslag als zoodanig aangevraagd. Wijlen den heer A. Klaver, uit Hens broek, heeft f 4000 vermaakt aan de R.-K. Parochie Spderdijk. We hebben dezer dagen mededeeling gedaan van een aanval van mr. B. H. Vos op het bestuur van „Lotisico". Gisteren ia te 's-Gravenhage een vergadering gehouden van de Algemeene Vcreoniging van Polis houders dier maatschappij. Dezelfde kwestie kwam daar ter sprako en hier heeft mr. Voa zijn grieven in het kort nog eens gememo reerd. Ze komen hierop neer Loten tot het laatet der vorige loterij niet met een prijs uitgekomen vóór hcj, einde dier loterij zijn door bestuursleden tot prijzen beneden dè berekenbare waarde ingekocht; 2. do onroerende goederen van Lotisico zijn overgedragen aan de Neder- landsche Maatschappij tot Exploitatie en Administratie van Onroerend goed, va'n welke Maatschappij de aandeelen thans in privc-eigendom van' mevr. HaightonDc^ Haas zijn; 3. van de zg. herverzekering, waar voor f 1.25 premie betaald wordt, komt f 0.25 ten goede aan den agent, de restee- rende f 1 aan den heer Haighton persoon lijk 4. deelneming voor f 700.000 in oen ge failleerde zaak, de Anglo Dutch Trading Cy._: 5. de opkoop der polissen door bestuurs leden tot een lageren prijs dan waarvoor deze ze weder aan Lotisico overdeden. Voorts merkte mr. Vos op, dat de balans van Lotisico over het "vorige jaar een be drag van f 1.300.000 aan reserves aanwees en dat deze in dé door het bestuur goedgekeur de balans (nadat de aandeelhouders de ver gadering hadden verlaten) niet meer voor kwamen. Het bestuur der Vereenigiug blijft bij zijn advies om de polissen niet in te leveren bij Lotisico tenzij onder protest. De gewone audiënties van den minister van Justitie en van den minister van Staat, minister van Binnenlandsche Zaken, zullen op. Zaterdag 7 Augustus a.s. niet plaats hébben. Een Tegenspraak. jlti vernana met een in de „Tel." voor komend bericht (zie het door ons aangehaal de artikel uit dit blad onder Persoverzicht), dat alhier een consenienzwendel heeft plaats gehad, waarbij één der ambtenaren van het departement van Landbouw, Nijverheid eo Handel de hoofdrol vervulde, hetgeen zijn ontslag zou hebben ten gevolge gehad, heeft fle „Haagsche Ct." zich om nadere inlichtin gen gewend tot den secretaris-generaal van genoemd departement, den heer mr. J. W» S. A. Versteeg. Deze deelde mede, dat van zoodanig ont slag hem niets bekend is, waaruit veilig de conclusie kan worden getrokken, dat ood dergelijk' ontslag niet heeft plaats gehad. J. A. Laan. .Gisteren heeft het Eerste Kamerlid, do heer J. A. Laan, lid van de firma Bloe- mendaal en Laan te Wormerveer, onder zeer. veel blijken van belangstslling den dag her dacht, waarop hij voor 50 jaar geleden in den handel trad. Nadat te 10 uur 's morgens in het feeste lijk' versierde kantoor aan den Zaan weg de ontvangst had plaats gehad van de associé's en medewerkers der firma, waarbij de eer sten eeu zilveren kistje met oorkonde aan boden, had te 11 uur in de Nieuwe Sociëteit een samenkomst plaats van het ^geheele kan toor- én fabriekspersoneel, waarbij door een der oudsten van liet kantoorpersoneel een toespraak werd gehouden, die daarbij namens het geheels personeel de molen „De Jonge Prinses," waarmede de firma haar werk zaamheden begon, in zilver nagebootst, over handigde. Bovendien ontving de heer Laan van het kantoorpersoneel een foto.van het nieuwe kantoor en een receptieboek, terwijl de schippers een motorboot in zilver aan boden. Daarna werd 'des middags receptie gehouden, die zeer druk bezocht was. voor namelijk door handelsvrienden. Ter herinnering aan dit gouden jubileum: schonk do lieer "Laan t?u behoeve van de ouden van dagen onder de werklieden der firma een terrein aan den Wandelweg, waar op een tiental woningen zullen worden ges bouwd en een park aangelegd. Deze stxliting zal den naam dragen van 't Hof Saenden. Ook schonk de heer Laan een som t?r ver sterking van het pensioenfonds der werk lieden. Voorts heeft de heer Laan een bedrag van v(itigduizend gulden beschikbaar geste'd, ten einde de spoedige totstandkoming van oen ambachtsschool aan do Zaanstreek le be vorderen. De gever heeft hieraan de voor waarden verbonden, dat binnen den tijd van 2 jaar do plannen voor den bouw en het behper der school geheel gereed moeten zijn

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1