Nederland en de Oorlog. Vrijdag 30 Juli. A0. 1915. (Beze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van fpn- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Officieels Kennisgevingen. UIT QMS LAND. Binnenland. N*. 17000 LEIISCH PBIJS DER ADYERTENTIEN Ten 18 regels /T.06. Iedere regel meer 0.17J. Heine edrertentiëD wan 80 woorden 40 Oente oontant; elk tiental woorden meer 10 Oente. Voor het incasaeeren wordt 0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oente. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per weel. li 1 1 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd sijn per week. J 0.10. Franco per posti.i1 1.65 Wie'' ingang van 1 Augustus wordt het oude Kantoor van het Leidsch Dagblad op de Doeza- straat gesloten en worden aldaar GEEN ADVERTENTIÉN meer aangenomen. INKWARTIERING. Burgemeester en Wethouders van Leiden Waken bekend, dat de lyst, bevattende de namen der inwoners dezer gemee_t?, die voor het verleenen van inkwartiering en onder houd van JieÉ krijgsvolk, alsmede voor het stallen van dienstpaarden in aanmerking ko men, is aangeplakt en van heden af, gedu rende veertien dagen voor een ieder op de Secretarie, afdeeling Militaire Zaken jKamer No. 9) alhier ter inzage ligt. [Voorts brengen zij ter kennis van de inwoners, die tegen deze lijst bezwaren mochten hebben, dat zy deze bezwaren schrif telijk aan hun College kunnen indienen bin nen veertien dagen na afloop van *dèn tijd, voor de inzage der lijst bestemd en dat zjj, Clio hun inkwartiering wenschen uit te be steden, binnen dienzelfden termijn daarvan kennis behooren te geven aan de afdeeling Militaire Zaken voornoemd. Burgemeester en Wethouders voornoemd, N. C. DE GÜSELAAR, Burgem., VAN STRIJEN, Secretaris. Leiden, 29 Juli 1915. Verstrekking van ISroodkaaHen. Heden is een aanvang gemaakt met do verzending der broodkaarten der vijfde se rie. Deze kaarten worden eerst geldig op; Dinsdag 3 Augustus. Op denzelfden datum •worden de kaarten der vierde serie ongel dig en moeten alsdan ten spoedigste, doch in elk geval vóór Vrijdag 6 Augustus wor den terugbezorgd aan het Broodbureau, iVischmarkt 18. Het is verboden bakkers, brooddepothou- tiers of broodventers met de terugbezorging Ier kaarten te belasten. Aan personen, die hun ongeldig geworden broodkaarten niet, of te laat terugbezorgen, kunnen geen verdere broodkaarten meer werden uitgereikt. De Directeur van het Broodbureau, Dr. J. J. VAN ECK. Leiden, 30 Juli 1915. I.E1DEN, 30 JULI. INBRAAK IN DE BANK VAN LEENING. Het blijkt ons, dat het bericht van gis teren over de inbraak aan het hoofdkantoor der Bank van Leening, eenige verduidelijking kj-hc^ft. Waar wij schreven, dat men in een kast do sleutels voor de brandkast vond on uit dezo laatste het geld, dat in nog al tamelijke hoeveelheid voorhanden was werd meege komen, zou men den indruk kunnen krjjgen, dat men „de brandkast" had geopend en daarin „de kas" van de Bank had gevonden. Dio indruk zou onjuist zijn. De kas der [Bank bevond zich in de enkele Jaren geleden ge bouwde kluis, waarin ook de waardevolle panden bewaard worden. Deze klu.'s bleek voor do dieven niet .toegankelijk. De geopende brandkast is er een, wier geboortedatum zich in het grijs verleden verliest. In deze „brandkast" en in een met veel moeite geforceerde muurkast (waarin zich ook de sleutel van eerstgenoemde bevond) werden enkele kleinere kasjes bewaard. In het ge-- heel is uit die beide kasten en uit eenige opengebroken wisselladen aan contanten van do bank ontvreemd f222.09, terwijl aan panden ontvreemd is voor een waarde van ongeveer f 73. In het bericht staat nog een zinnetje, dat by vluchtige lezing tot misverstand kan aan leiding geven. Wy bedoelen den zin: „Langs den gewonen weg hebben de inbrekers zich vermoedolyk verwijderd, want de ingang was niet zoo stevig gesloten als anders het 'geval was" Do bedoeling is, dat de ingang des mor gens na de inbraak niet zoo stevig als anders het geval was, gesloten bleek. Dit is ook zeer verklaarbaar* als men er bij weet, dat de bedoelde toegangspoort de dui delijke sporen draagt van af 'den binnenkant teei geweld te zyn geforceerd. Waar echter dat zinnetje ook don indruk zou kunnen -vestigen alsof de ingang 's avonds niet zoo goed ala anders gesloten was, meenden wy .oek jilt even ie moeten verduidelijken, WEER EEN STAKING. Hedenmorgen i3 ter drukkerij van de fir ma G. van Brussel, aan de Haarlemmerstraat, c-en werkstaking uitgebroken, waarbij drie personen betrokken zijn. Van werkliedenzijdé Wordt ons gemeld, dat de eisch, welke door de werkliedenorga nisaties was gesteld, betrof de betalingi van ongeveer veertig gulden achterstallig loon, hetwelk' het personeel van de firma te vor deren nad. Van werkgeverszijde wordt ons deze kwes tie aldus toegelicht: Toen ingevolge de nieuwe loonregeling in het bedrijf het personeel aanspraak meende te mogen maken op loonsverhoogmg, heeft de firma deze, al was zij er toe geneigd, haar toe te staan, niet dadelijk doen ingaan, maar gezegd, even daarmede te willen wachten bot haar voldoende gebleken was of haar j>er- soneel daarvoor inderdaad in aanmerking kon komen. Na dien proeftijd, waarin de arbeiders toonden het hoogere loon waardig te zyn, ging de firma dan ook tot de loonsverhoo- ging over. Thans evenwel willen de gezellen ook over dien zgn. proeftijd het hoogere loon alsnog zien uitgekeerd, waartoe de firma niet be reid is. Zij wijst er ons tevens nog op, dat in het begin van den mobilisatietijd in haar be- dryf het langst aMer geheele dagen werd gewerkt en dat, toen de omstandigheden haar dit beletten, zjj toch nog twee derden Van het loon uitbetaalde. Zrj had ook' daarom' nu een andere houding van haar personeel verwacht. Ecu Zilveren Jubileum» Zondag a.s., 1 Augustus, zal het vyf-en- twiutig jaren geleden zyn, dat de heer J. G. F. Kriens, hoofdboekhouder der Stede lijke Lichtfabrieken aihier, in dienst trad van de gemeente Leiden. Toen de heer Kriens boekhouder was pan de gemeente-gasfabriêk te Breda, werd hij, op voorstel van dr. J. J. Neurdenburg, des tijds directeur der Leidsche Gasfabriek, die langen tijd met den heer Kriens te Breda werkzaam was geweest, op 1 Aug. 1890 be noemd tot adjunct-boekhouder alhier. In April 1S93 benoemde de Gemeenteraad hem tot boekhouder, als opvolger van wijlenden lieer Key. In 1896 werd hem, als erkenning van zijn bijzondere verdiensten, een doorloopende per- soneele toelage toegekend en op 15 October 1907, bij het in-exploitatio-brenge.i der Cen trale, volgde zyn benoeming tot hoofd van de administratie der Stedelijke Fabrieken van Gas en Electriciteit, welke functie die heer Kriens thans nog bekleedt. Daar de heer Kriens vóór hij in gemeente dienst trad, werkzaam was by de Staats- en Hollandsche Spoorweg-Maatschappijen en vervolgens in groote fabriekszaken een zelf standige positie bekleedde, had hij veel ken nis opgedaan, welke ham a]s ambteraar zeer goed te stade kwam. Verscheidene gemeen ten hebben haar bedrijfsadministratie dan ook naar zyn adviezen ingericht In verband meü het a.s. jubileum van den heer Kriens. willen wij hier eenige getal len doen volgen, waaruit men kan afleiden hoe de administratie, waarbij hij is betrok ken, in die kwart-eeuw in omvang is toege nomen. In 1S90 was er een administratief perso neel op de Gasfabriek van 7 personen thams zijn er aan beide bedrijven 54 werk zaam. In 1890 waren er geplaatst 31B1 ge wone meters, waardoor geleverd werden 3,421,462 kub. M. gasin 1915 zijn er 7557 gewone en 7567 muntmeters, afleverend 10,156,174 kub. M. gas. De ontvangsten cn uitgaven bedroegen in 1890: ƒ332,930.71.1; in 1914: ƒ958,112.081. Aanmerkelijke ver schillen alzoo. Ook worde niet uit het oog verloren, dat 14 buitengemeenten door Lei den worden voorzien van gas cn electrici teit. Omtrent de staking aan de melkinrich ting „De Landbouw", alhier, vornemen wij, dat drie der rondbrengers weer dn- diensfc zijn genomen. Dezen hebben hun verontschuldigingen aangeboden en spijt over het gebeurde betuigd. Do andere plaatsen zijn clcor nieuwe krachten aangevuld. Do overigen van de stakers wilden ook wel weer aan den arbeid, maar er Was reden voor de directie om hun dit niet toe tc staan. De dauics C. C. vajn Nieuwenhuizen en H. de Wijde, alhier, zijn in 'Den Haa'g voor de hoofdakte geslaagd. De heer P. J. van Ravesteyn, alhier, slaagde voor de hoofdakte te Breda. Prof. H. B. Graven, sinds 4 Februari 1880 hoogleeraar in de staathuishoudkunde en statistiek, heeft weg-eiis gezondheidsrede nen ontslag gevraagd. Bij beschikking van den Minister van Marine wordt de luit.-ter-zee tweede klasje I. A. Röm Colthof f 3 Aug. a.s. geplaatst bü Jjo Kwe cks cho^l voor Zeevaart alhier» UIT ONZE STAD. DE BROODKAARTEN. De vijfde serie broodkaarten wordt ver zonden en daarmee vorvailt de volgende week de vierde serie. In verband met de terugbezorging der kaarten verwijzen wo naar dte officieel e kenmisgeving van den directeur van het Broodbureau, in dit num- m&t opgenomen. LEIDSCHE BESTUURDERSBOND. Opgave van de week van 12 tot 17 Juli. Totaal Ledental 1710, Werkloozc Leden23 Aantal kinderen be neden de 16 jaar 20 Loonverlie3 por week f 270.40 Vergoeding v. d. Patroon van het Steuncomité 7.60 Ultkeering werkloozenkas 90.-= 97.60 Loonverlies per week f 172.90 Codeeltelijk workloo- ze leden 202 Aantal minder werk uren per week 2521 Aantal kinderen be neden de 16 jaar 316 Loonverlies - per weck f 416.49 Vergoeding v. d. Patroon f van het Steuncomité 17.10 Uitkeoring werkloozenkas 222.77 r- 239.87 Loonverlies per .vook - 176.62 Aantal onder de wapenen 263 1> Aantal kinderen be noden de 16 jaar 239 Loonverlies per week f 3239.05 Vergoeding v. d. Patroon 291.025 .-?n het Rijk 993.15 Steuncomité 10.65 1294.82s Loonverlies per week 1944.225 Totaal loonverlies per week, waarbij betrok ken 483 leden f 2293.74s Dit getal wordt gevormd doori Gehuwden en kostwinners, welke vergoeding ontvangen120 Werkzaam bij Gomeente, Rijk on Spoorweg- Maatsohappijen 36 Ongehuwden, welke geen vergoeding en geen loon ontvangen 107 Totaal-. 263 ONTSNAPTE KRIJGSGEVANGENEN. in de „"Times'' geelt 4e correspondent van dat blad te Amsterdam een beschrijving van de vlucht van twee Engelsche-n uit het gevangenkamp te Ruhleben" die ten slotte veilig de Nederlandsche grens overschrij den konden. Het waren Geoffry Pyke en Edward Falk. De eerste een jonge man van 21 jaar was correspondent van „Reuter" te Kopenhagen, maar ging in September van het vorige jaar voor de „Daily Chronicle" naar Duitschland om daar den economi;chen toestand te bestudceren. Falk was op een pleizierr&isje in Duitschland, werd ge vangen genomen vóór don oorlog uitbrak ,en in een militaire gevangenis opgesloten. De beide mannen ontmoeten elkaar tenslotte te Ruhleben,. waar zij vriendschap sloten en het plan ontwierpen om samen te ontsnap pen. Pyke was eerst veilig in Berlijn aan gekomen, werd echter in zyn hotel gevan gen genomen en vier maanden lang eenzaam opgesloten gehouden in eon gewor.o gevange nis, maar later naar Ruhleben gebracht. Den 9uen Juli vertrokken beide vrienden van daar op klaarlichten dag en wisten over vier hooge prikkeldraadversperringen en door de wachtposten heen te komen. Den nacht brachten zij in een zandgroeve door. Den volgenden dag gingen zij naar Berlijn, war zr toeristen-kleeron kochten." Zij be weerden naar den Iiarz te gaan, maar. gin gen per trein tot Bielpfeld, van waar zij te voet naar Holland gingen. Deze voetreis duurde een week. Zij vermeden de ojroote vegen en trokken door velden en bosschen. Zy leefden hoofdzakelijk van wortelen, aard appelen, rapen en suikerbieten, die zij op de velden vonden. Eens trokken zij zolfs door een kruitfabriek, die aan twee zyden van den wog lag. De wacht liet hen ongemoeiid ver der trekken. Een ander maal waren zij ki een dennenbosch, waar een cavalerie-afdee- ling manoeuvres hield. Den laagten nacht brachten zy in een kuil op ,een heide door. Vrjjdag maakten zij zioh gereed voor het Igatste gedeelte van hun reis. Zy bereidden zich' yodr'bfo hard loöflend "door de Duit- sche wachtposten heen te breken. Plotse ling ontdekten zy een soldaat, die achter hen stond en naar hen keek. Zij waanden zich' reeds verloren, maar het bleek, dat zy zich in den afstand vergist hadden en zich reeds op Nederlandsch grondgebied bevonden en dat de soldaat een Hollandsche schildwacht £vas, die hen voor smokkelaars had gehouden. Zij konden zich niet voorstellen, dai ztj er zoo goed waren afgekomen. De schildwacht hoor de hun verhaal aan en behandelde lien met groote vriendelijkheid evenals de andere Ne derlanders, met welke zy in aanraking kwa men. HET STEUNCOMITÉ TE ROTTERDAM. Na den laafcstcn oproep van het Alg. Steuncomité to Rotterdam, is .wederom zooveel geld ontvangen dab, voorzien kan worden in de uitkeeringon, voor de volgende drie maanden. DE NEDERLANDSCHE AMBULANCE YOOR HET FRANSCHE LEGER. De Nederlandsche ambulance voor het Fransche leger staat zoo goed als vertrek- kensgereed. Dinsdag 1.1. werd zij door de hoeren professor thLector Treub, vice-presi dent, en J. E. Blussée, secretaris van het inrichtingscomité officieel den Franschen gezant in Den Haag aangeboden, die haar, onder den hartelijksten dank, namens zijn regeering heeft aanvaard. Als nu nog eik der vier-en-dertig personen, die de expedi tie vormen zullen, individueel door de Fransche regeering geaccepteerd zal zijn, dan zal de ambulance kunnen afreizen. AI het materiaal staat gereed te Rotterdam. Do meeste der dokters en verplegers die zullen meegaan, hebben reeds van de Hol landsche ambulances in Griekenland en in Zuid-Afrika deel uitgemaakt. Aan de verpakking alléén werd een som van 26 00 besteed, maar het merkwaardige van deze verpakking is nu, dat alle Kisten in een ommezien tot tafels, banken, kasten, waschtafels, enz. omgetooverd kunnen wor den. Binnen do vier en twintig uur lean gansch het kamp opgebroken en ergens anders weer in elkaar getimmerd zijn. Het tot heden oeschikbaar kapitaal be draagt niet minder dan 144,000 gulden in geld. Deze enorme som werd bijeengebracht schier zonder eenige reclame, in nauwelijks zes weken tijds. Overal hebben de organi satoren open harten en open beurzen ge vonden. Er is voor twee jaar genoeg. Vijf dokters zullen er mee gaan en twin tig verpleegsters allen, evenals de negen leden van het dienstpersoneel, volbloed isederlanders. Deze Nederlandseho ambulance is geheel onafhankelijk van het lioode Kruis. HULP AAN KRIJGSGEVANGENEN VAN ALLE NATIONALITEITEN. In aansluiting met hetgeen het Interna tionaal Liefdewerk voor Gewonden cn Krijgsgevangenen to Maastricht heeft ge daan en van hetgeen op ruime schaal in Zwitserland geschiedt, n.l. het voorzien, voor zoover mogelijk, in" do nooaen cn be hoeften van zich in krijgsgevangenschap bevindende militairen ongeacht hun na tionaliteit heeft zich tc Amsterdam een voorloopig comité gevormd, dat zich voor stelt hetzelfde doel na te streven. In Zwitserland is de gebruikelijke "wijze om zoogenaamd een krijgsgevangene te adopteeren en liem geregeld, b.v. eens in de veertien dagen, een zekere hoeveelheid levensmiddelen of onderkleeren toe te zen den. FPUTU Panamahoeden van af 10. DbnlC n. A. TIMMERMAN, Hofleveran cier, Nieuwe Rijn 46. Telef. 142. AGENDA VAN DE WEEK. Zaterdag: „Den Burcht". Groot Harmonica Concert Eerste Leidsche Harmonica Yereeniging haïïacht. Maandag, Vrijdag, Zaterdag, Zondags Bioscope Variété Théater, Stations weg 19. 7 uur. (Zaterdag, Zondag 8 uur). STOOMSCHEPEN. 8T00M VA ART-MIJ. NEDERLAND. ..Prinses Juliana" (thuisroia) arriv. 23 Juli to Sues; ..Riouw" vertrok 29 Juli van Amsterdam paar New-York; „Riudjani" (uitreis) vertrok 29 Juli van Suez; „Tambora" (thuisreis) pas seerde 28 Juli Ouessant. HOLLAND-AM ER IK A LIJN. „Mcsna", van R-- rio naar Rotterdam, vertrok 25 Juli van Montevideo; ..Oost-erdijk" arrivoerdo 27 Juli van Newport News te Spezia„Noordam" arriv. 29 Juli van Rotterdam to Now-York; Zaandijk" vertrok 28 Juli van Savannah naar Rotterdam. KON. HOLL. LLOYD. „Zaanland" vertrok 23 Juli van Amsterdam paar Buenos-Ayres; „Tubantia" (thuisreis) ver- _tgojc 2& Juli .van JTigo, Er hebben zich 122 sollicitanten aao- gomold v,aor de betrekking- van boekhouder; bt' het gemeentelijk eleclriciteitsbedriif to Delft. Da Raad van Renkum verleende eervol ontslag aan den gemeente-ontvanger, die daarom had verzacht. Naar aanleiding dezer, aanvrage betoogde de heer G. J. Wolzak, dat de gemeente-secretaris de oorzaak van het ontslag-vragen was. Spr. noemde hem onge schikt om met het personeel om te gaan. Hp stelde een motie voor, waarin de wen- schelijkheid wordt uitgesproken den secre taris, mr. A. A. Loopuyt, „van wien telken male bl(jkt, dat hrj de bekwaamheid, geschikt- heid en de noodige toewijding mist om lan ger als secretaris dezer zich steeds uitbrei dende gemeente te fungeeren en a'.zoo het zoo hoogst noodige degelijke en ordelijks administratieve beheer te verzorgen, in over weging te geven, met 1 Januari zijn ontslag in te dienen." De motie werd eohter niet gesteund en kon dus niet in behandeling komen. Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Aug. bevorderd tot referendaris bjj de Rijks verzekeringsbank, F. M. Roetsrink, thans hoofdcommissie bjj die instelling; is aan' mr. dr. W. F. van Leeuwen, vice-president van den Raad van State, op zyn verzoek, eervol ontslag verleend als niot-mililair lid van den Raad van Defensie, met dankbetui ging, en als Zoodanig benoemd mr. H. P. Rlarchant, lid <ier Tweede Kamer der Staten- Ger.eraal. De Bond van Gemeer.tepoliliebeambten in Nederland houdt in café'„Mille Colonnes'' ir. Den Haag zijn algemeene vergadering on der voorzitterschap van den heer G. van Putten. Mededeeling werd gedaan vau het feil, dat na het uitbreken van den oorlog Belgischs politiemannen door Hollandsche collega's werden gehuisvest; voorts, dat aan niet g-e- gradueerde gemobiliseerde pohtkmsnnen een toeslag werd geschonken voor zoover zij door de mobilisatie schade leden. Eenige bespreking van den toeslag aan gemobiliseerden volgde nog. Do voorzitter verdedigde het beleid van het bestuur, dat werd goedgekeurd. Daarna kwam aan de orde bet vaststellen eener resolutie, die bet vorig jaar op do vergadering te Utrecht reeds ter sprake waal gekomen. De gewijzigde [resolutie luidt: ,,De alge meene vergadering enz.,, geboord do bespre kingen, waaruit duidelijk is gebleken, dat meerdere verheffing van den politiesfcand. een noodzakelijke eisch is; van oordeel: lo. dat- die verheffing noodzakelijk is. zoowel in het belang van de Ned. politie en haali dienaren als in dat'van bet Ned. volk in het algemeen, omreden de maatschappy be hoefte heeft aan een zelfsiandige, ten volle voor haar taak berekende politie; 2o. dat' verheffing van den politlesfand echter aleeri mogelijk is op do volgende voorwaarden: a. dal' de dienaren van politie zoodanig wor den gesalarieerd, dat zy 05 geheel onafhan kelijke wijze in da onderhoudsplichten van hun gezin kunnen voorzien en waardoor de overheid by de burgerij de overtuiging doet postvatten, dat het politie-ambt een gewichtig en verantwoordelijk ambt is en daardoor meer waardeering verkrijgt dan zulks tot heden het geval is geweest; b. dat een regeling van dienst- en rustlyden wordt vastgesteld, waarbij het mogelijk wordt ge maakt, dat de politiebeambte meer uren in zijn gezin kan doorbrengen, waardoor zijn zenuwspannenden arbeid, door behooriyke rust en ontspanning, beter kan worden ver vuld, zoodat bjj zijn taak' met opgewektheid kan vervullen, waardoor by hem meer liefde en sympathie voor liet politievak wordt aan gekweekt; c. dat een beter geregelde rechts positie den politiebeambte racer rechtsze kerheid schenkt, waardoor hij gevoelt, dat hij bi; al zijn handelingen slaat op het stand punt van recht en hem ten allen tijde een onpartijdige beoordeeling ten dienste staat, terwyl bjj de burgerij het bewustzijn [even- dig wordt, dat do tegenwoordige politie op een steeds liooger pril wordt gevoerd; d. dot mede als eisch al moeten worden ge- steid een opleiding van staatswege, aan welke opleiding eon vast programma van eischen voor geschiktheid zal zyn verbon den, terwijl bet dan niet meer mogelijk! zal zijn een positie by de gemeentepolitie te bekomen ai vorens mon heeft voldaan aan de eischen, in dit programma vervat, waar van door de regeeruig een aikts van be kwaamheid zal worden vereischt; e. nat an dere voorgestelde middelen die n:e"t zijn geba seerd op hetgeen in bovengenoemde a.i >ea's zyn vervat, geacht moeten worden geheel onvolkomen te zijn en niet het juiste raiddel aangeven om tot verheffing van den polilie- stand te geraken; spreekt als haar gevestigde meenlug uit, dal nimmer wetten en verordeningen naar behooren kunnen worden gehandhaafd, in dien bovengenoemde g:op V.agon t.-r verhef fing van den politiestanu biet zijn ingevoerd, waardoor men bc-ter dan tot nu toe voor hu»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1