Nederland en de Oorlog.
NESTLË
Dinsdag SO Juli.
Tweed© It lad. flo 1915.
PARITE
LAOÏÉE
Ingezonden.
Gemengd Nieuws.
N». 16991
LEIDSCH
DAGBLAD
DE POSITIE VAN NEDERLAND.
W.olff seint uit Berlijn d.d. 19 Juli:
De „Nordd. Allg. Ztg." schrijft onder den
titel: „Magister Churchill":
„Churchill deel interessante meledeelin-
gen aan den Londenschen correspondent van
de „N- R. Ct." Churchill voelt zich als des
kundige inzake de beoordeeling der Bel
gische toestanden zeker met hetzelfde recht
als Sir Edward Grey, die, zooals bekend is,
ook eens in zijn leven de Britsche eilanden
den vorigon zomer gedurende eenige dagen
verliet, zich deskundige gevoelt op het ge
bied van continentale politiek. De toenmalige
Minister van Marine, Churchill, werd be
geleid door de beroemde ïmrinebrigado op
haar hulptocht naar Antwerpen, al konden
beide, de brigade en Churchill, het lot
van de vesting wel is waar niet afwenden.
Thans maakt Churchill van zjjn rijken schat
in Antwerpen opgedane ervaringen gebruik,
oiiï Nederland daarvan mededeeling te doen.
Men zal zich herinneren, dat het vraag
stuk van den mond der Schelde eenige ja-
ren geleden aan de orde van den dag kwam,
toen Nederland zich gereedmaakte zijn for
ten bij Vlissnigen te versterken. Tevergeefs
beproefden toenmaals de Engelschen het
met" de Nederlanders over die zaak eens te
worden. Ook Churchill noemde de tegen
woordige geografische regeling van den
Soheldemond onnatuurlijk, want wanneer
Antwerpen transporten over de rivier had
kunnen krijgen, zou de stad niet zijn ge
vallen.
Wij willen den deskundige niet tegen
spreken, ook al begeeft hij zich met zijn
voorspellingen op glad ijs. Maar of den
Nederlandschen lezer de toestand even on
na,tuurlqk voorkomt als den Engelschman,
die ook de voortzetting van de kust van liet
Kanaal slechts als een Britsche borstwering
beschouwt, valt. te betwijfelen.
Churchill wil verder de bezorgdheid uit
den weg ruimen, dat men van Nederland
zou verlangen, dat het zjjn bezit in Vlaan
deren tegen een stuk Oost-Friesland zou
ruilen. Het is zeer interessant bij deze ge
legenheid van dergelijke plannen te hooren,
die blijkbaar toch reeds zoo ver open
baar geworden, dat zij in Nederland bekend
werden.
Dat Engeland de uitsluitende controle
over de geheel© kust van Galais tot aan
den mond der Schelde als zjjn voornaamste
oorlogsdoel beschouwt, ligt voor de hand.
tWij hebben cok reden, om te veronderstel
len, dat het niet voornemens is Calais we
der te ontruimen. Er zal onder de tegen
woordige jonge meisjes in Frankrijk wel
geen Jeanne d'Arc opstaan. Maar is het
voor Nederland en België verleidelijk het
lot te deelen, dat Engeland een verzwakt
Frankrijk heeft toegedacht?"
Het artikel besluit met de woorden:
„Duitschland heeft de Nederlandsche onzij
digheid zoo nauwgezet mogelijk geëerbie
digd en heeft daarmede Nederland gegeven
wat het verdiende, want in tegenstelling
met België lieefb Nederland zijn oor geslo
ten voor den Engelschen verleider, toen
deze het naderde. Nederland is rul. wezen
lijk onzijdig' gebleven. Een volkomen zelf
standig onzedig Nederland, is een belang
rijke flankdekking voor Duitschland.
Aan den anderen kant vormt de onna
tuurlijke toestand van den Scheldemond
meer dan één afwijking uit een oogpunt
van schoonheid in het Britsche beeld van
het toekomstige Europa.
Een Nederlandsche versterking van Vlis-
singen werpt daarop Zelfs een leelijke vlek.
Jammer, dat de mededeelzame Churchill
verzuimde zich over dit punt uit te laten."
DE „PRINSES JULIANA".
omtrent het dragen van wapenen, kreeg hij
20 dagen gevangenisstraf.
De consul-generaal wist te bewerken, dat
zijn straf tot vier dagen verminderd werd.
Onze gezant bemoeide zich er mede, even
eons de Minister van Buitenlandsche Zaken,
en het slot was, dat hij er met drie dagen
brommen afkwam. Die drie dagen van rust
zouden niet zoo erg zijn geweest, als de cel,
waarin de heer GroDgrijp voor zijn over
treding moest nadenken, niet zoo vies en
vuil was geweest. Hij was in hot dwang-ar-
beidorskwartier opgesloten. En ofschoon hij
geen bezoek moc-ht ontvangen, had hij zoo
veel bezoek van ongewenschte gasten, dat
hij zich niet rustig kon houden.
STIJGING VAN PRIJZEN.
Men schrijft uit Vlissingeu:
De mailboot „Prinses Juliana", die Za
terdagavond alhier aankwam on die gisteren
zou gaan opleggen, is dien dag weder naar
.Tilbury Docks vertrokken, omdat de En-
^elsche autoriteiten het personeel wilden
hcoren in verband met het vervoer van
een bepaalden passagier (een Duitsch offi
cier). In verband hiermede mocht het per
soneel hier Zaterdag niet van boord af.
Het schip is nu hier. teruggekeerd.
NEDERLANDSCH SPION I
De „Java-Bode" van 15 Juni schrijft:
Gisteren is hier met de „Prinses Juliana"
de agent van de Javasche bank, de heer
Gongrijp, die eenige dagen als spion in Ita
lic lieoft gevangen gezeten, aangekomen.
Met een vriend had de heer Grongriip de
campanile te Venetië beklommen en genoten
van het prachtig panorama, dat zich aan ben
vertoonde. Daar waren ook eenige officie
ren die hen gadesloegen. Toen zij zich naar
het station begaven, worden zij door een
politie-agent aangehouden en. ze moesten
naar het politiebureau. Daar werden hun
papieren onderzocht, want ze werden voor
epionnori aangezien.
De vriend word losgelaten, maar de heer
Grongrijp, ondanks zijn papieren, waaruit
zonneklaar bleek, dat hij Nederlander was on
©p zijn doortocht naar Noderlandsch-Indié,
tót twintig dagen veroordeeld, omdat hij
een zakmes bij zich had, dat één contimctor
langer was clan in Italië is toegestaan. Dus
degens het overtreden van dc bepalingen
Men schrift uit Herveld aan „De Geld":
„Zoo lang de wereld heeft bestaan, zijn
do paarden niet zoo duur .geweest," hoor
den wjj dezer dagen een groot paardenfok
ker zeggen, 't Is dan ook enorm, de prij
zen, die worden besteed.
Tot 700 gulden voor arderhalfjarige.
Een afgekeurde hengst werd hier verkocht
voor f1100.
Hetzelfde blad meldt: In de Meierij gaan
de prijzen der vette varkens nog maar im
mer door omhoog. Men besteedt, als het ge
wicht circa 100 K.G. is, reeds fl.08 per
IC.G. en voor puike exemplaren zelfs meer;
dus bijna driemaal zooveel als voor een
jaar of twintig en het dubbele haast van
vlak vóór de mobilisatie. In verband met
deze enorm hooge prijzen, zijn de biggen ook
kolossaal duur. ledereen wil varkens houden,
en in veel grooter getal dan eerst. Al zijn
de voederartikelen duur, toch wordt aan de
mesterij veel verdiend, vooral daar, waar
men aan de zuivelfabrieken goedkoop tapte
melk en karnemelk kan bekomen.
STEUN UIT INDIE.
Naar gemeld is, heeft het Tegalsche da
mescomité ©en „soldatendag" op Java ge
houden, ten doel hebbende gelden ïjeen
te brengen ten behoevo van huisgezinnen
van die militairen der land- en zeemacht
hier te lande, waarvan „velen worden ge
kweld door de zorgen van do achtergeble
venen, die zoo plotseling van hun Kost
winners werden beroofd" door die mobili
satie.
Die gelden zijn met bovenbedoelde be
stemming overgemaakt aan den Opperbe
velhebber van land- en zeemacht, met een
beroep op de medewerking van genoemden
opper-officier tot het richtig besteden dier
gelden.
De Opperbevelhebber heeft daarop een
comité, (bestaande uit den gep. luitenant-
generaal der cavalerie Smeding, den gep.
kolonel der O.-I. infanterie bisschof van
Hjaemskerek, 'den gep. kap<itein-ter-ze)3
Hoven en den gep. majoor der cavalerie
Van Kuijk, uitgenoodigd, zich te vereeni
gen als comité van Indischen steun aan Ne
derlandsche gemobiliseorden, en zich te
belasten met do verdeeling der ontvangen
gelden, onder de navolgende bepalingen: la
Geen steun wordt toegekend dan na on
derzoek door of vanwege het comité; 2o.
Periodieke toelagen worden met gegeven;
3o. Tot het onderzoek stelt het comité zich
in de eerste plaats in verbinding met de
korpscoinmandanten en zoo noodig of wen-
schelijk nog met burgeineesters, kerk- of
armbesturen, c. q. mot particulieren.
Met het oog op den misschien langen
duur der mobilisatie en de beperktheid der
gelden, kan het comité voorloopig slechts
zijn aandacht vestigen op het steunen van
die gemobiliseerd en of van hun gezinnen,
dio in een zeer bijzonder geval verkeeren,
zooals, om één voorbeeld te noemen, de
dood of verminking van een kostwinner en
dergeüjken.
Het comité heeft de hulp en medewer
king ingeroepen van alle 'commanuanten
van land- en zeemacht en de Opperbevel
hebber van land- en zeemacht heeft allen
commandanten verzocht hun volle mede
werking te verleonen.
RECLAMES h 40 Ct. per regel.
Spaarzaam
on zuinig
In het
gebralk
(KiWDERffiEEL)
In loderö.
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
het beste
Voedingsmiddel
Voor Kinderen f
5917 18
AGENDA VAN DE WEEK.
Woonsdag:
Theetuin. Witte Singel. Muziek 3—6 uur.
Donderdag
„Den Burcht". Groot Concert. 8 uur.
Voorschoten. Hotel „Deurloo". Vergade
ring Oprichting Woningbouw. 8 uur.
Oyer Belasting.
Manheer de Redacteur
De twee laatste Brieven van den Leid-
schtn Briefschrijver en het stukje van don
hoer Hartman, eenigen tijd geleden "in Uw
blad voorkomende, gaven mij aanleiding een
plaatsje te verzoeken in uw veelgelezen;
blad.
Al ben ik het altijd niet eens niet den
Leidschen Briefschrijver, wat ook moeilqk
gaan zal, thans drukte ik hem in stilte de
hand en zeg ik: Ge hebt gelijk, volkomen
gelijk, vooral wat den Brief van 16 dezer
aangaat. Het voornaamste punt is hierin,
geloof ik wel, de zakenman. Juist hetgeen
ik altijd beweerd heb en nog beweer, is
dit, om maar te zeggen: U gaat uit, ni is
het dan, zooals in den Brief aangegeven
wordt, op de meest goedkoope wijze, u kunt
dus meer belasting betalen.
Mag ik eens even het verschil aantooneu
tusschen onzen Inspecteur (ambtenaar) on
een zakenman? Heeft de Inspecteur in de
eerste plaats geen vast satans, dat voor
verhooging vatbaar is? Absoluut vrij van
risico. Heeft de Inspecteur niet jaarlijks
vacantie of verlof, als men dit zoo noemen
mag? En een zakenmna? Ik meen hier,
wtl te verstaan, zij, die hun zaken goed.
behartigen. Moeten zij niet van den vroegen
ochtend, ik-bedoel (in 't algemeen) van 71/»'
uur 's morgens tot 's avonds 9 uur (vroe
ger 10) er bij zjjn, om te kunnen bestaan
of te bljjven bestaan? Moeten zij niet dag
in, week in, inaand in, jaar in en uit er bij
z( n En mag dan zoo iemand niet eens een
week or uit bréken, na hiervoor eem'gen
tijd gespaard te hebben? 0£ werden vroeger:
zij, die de gewoonte hadden voor de kermis
wekelijks iets weg te leggen, ook in de ker-
tnisweek gegrepen en naar oen hoogere
klas3e gezonden?
Bevordering. Dit slaat toch precies
gelijk. Neen, Mijnheer de Redacteur, de
genen, die zoo oordeelen, toonen allerminst
op de hoogte te zijn van het zakenleven.
Dot een winkelier veel op moet brengen,
dat is overgenoeg bekend. Ik zon tiaar niets
op tégen hebben, indien de winkeliers dan
Ook gesteund werden, d.w.z. indien deze
meer klanten kregen in den vorm van per
sonen, die zich hier komen vestigen. Maar
u houdt wellicht deze rubriek bij, en zult
dan toch zeker meermalen geconstateerd
hebben, dat dit zelden kapitaalkrachtige men-
schen zijn. Dit is juist, wat den winkelier
het meest doet drukken. Hij kan niet weg;
hij heeft immers zijn z3ak'. Een rentenier
zegt echter: Verhoog me eens, dan verlaat
ik de stad. Zie Oegstgeest, Voorschoten en
Rijswijk tevens. Wonen daar geen oud-Lei-
denaars?
Wat is het gevolg? De Hoofdelijke Omslag
kan daar gemakkelijk I1/2 pCt. blijven en
wordt hier geleidelijk hooger. Straks over
treffen wij Amsterdam niet alleen met onze
vuilverbranding f120.000 miar te
vens met den HoofdeJbkon ftméiag. Er id
immers zoo juist in Amsterdam aangeno
men de 7 pCt. in geen geval te overschrij
den? Daarom, als voorbeeld, zou ik willen
zeggen, in theorie "is 2 maaf 5 tien, maar
5 Inaal 2 is ook tien. Maar niet in practijk.
2 menschen en 5 mensehen kunnen te za-
men evenveel opbrengen, doch de druk is
dan immers niet gelijk?
Ik beschouw de steden onderling als za
ken. Iedere zaak (stad) tracht op zijn manier
klanten te winnen; hoe beter ze bediend
worden, des te meer zullen de zaken (ste
den) bloeien. Zoo is het hier ook het geval.
Dat het hier een moeilijk geval is, geef ik
graag toe: wjj zitten hier tusschen tweo vu
ren (Den HaagHaarlem). Juist, omdat wjj
zulks weten, moeten wij concurreeren, in den
vorm van een zakenman. Namelijk meer
Üoen dan een ander. Dit kan in de eerste
plaats door zeer zuinig beheer. In de
tweetje plaats door den hoofdeljjken omslag
te verlagen. Men utoet zeggen: O, maar
dan woon ik toch goedkooper in Leiden!
Dan zal men menschen, ook renteniers,
■trekken, on niet zooals nu, afstooton
en wegjagen. Gepasseerde week, sprak
ik nog een rentenier; hij had zijn verrassing
ik bedoel (inkomstenbolastingbriefje) thuii
gekregen en zei: Het wordt me te bar,
ik veriaat volgend jaar Leiden. Er zullen er
'rog wei meer volgen. Dat het een met het
Br.ïler in verband staat, is namelijk ditp
welke vragen u zelf maar eens moet beant
woorden. Wordt hier ter stede door dege-
li&n, die het kunnen doen, equipage
gehouden of auto? Worden hier ter stede
meer equipages of auto's gehouden dan
vroeger? De menschen worden door alles af
geschrikt en zepjen: Dank je wel, ik pas.
Wanneer wij dus een andere richting uit
gaan, waarheen, ik het zon willen sturen,
door het reeds bovengenoemde middel toe
te passen, dan garandeer ik u de stad moet
'bloeien. Door den een leeft de ander, door
den een verdient de ander; in dit geval ook
de gemeente. Er komen namelijk dan men
schen bjj. De een neemt auto; heeft chauf
feur noodig, heeft reparaties, enz., kortom
onderhoud. De chauffeur of bjj equipage de
koetsier, betalen ook belasting, van de auto
Of paarden eveneens en zoo krijgt men een
heele vorandering en verbetering. Dit gaat
natuurijjk ineens niet, doch zachtjes aan.
Ten slotte wil ik nog een middel aan de
hand doen, wa$r eveneens de Leidsche Brief
schrijver én de heer Hartman het reeds over
hadden, om belasting te heffen op publieke
vermakelijkheden, welke onze stad tjjde-
ljjk bezoeken, niet die, welke-bl.ij vend
zjjn; zjj betalen immers hun belasting.
Eveneens vernam ik wel eens, zoo ik goed
ingelicht ben, dat het natje en droogje, bij
tie verkiezingen hier ter stede gebruikt,
meer kosten dan men denkt. Welnu, ik zou
Uat heelemaal af willen schaffen. De liee-
ren, die zitting in de bureaux hebben, zou
den elkaar dan wel voor zoo'n enkelen keer
ef kunnen lossen om te gaan koffiedrinken.
Indien zjj dus ook medewerken om de uit-
uitgaven te verminderen, komt hun dit oven
eens ten goede. Wie echter andere middelen
weet. ik geef het voor beter.
Mijnheer de Redacteur, u rogmaa'.s dank
zeggend voer de verleende plaatsruimte,
Hoogachtend;
Uw Dw.j
X.
Leiden, 19 Juli 1915.
I. Vervroegde Belastingbetaling.
Het Hoofd onzer Gemeente heeft een be
roep gedaan op den burgerzin der ingeze
tenen en verzocht in dezen oorlogstijd, de
lasting in dén of twee termijnen te betalen,
en zoo vroeg mogelijk'.
Een volkomen gemotiveerd en rtdeljjk ver
zoek. Ik persoonlijk zal mijn uitgaven zóó
zien te regelen, dat ik aan den wensch van
den burgemeester kan voldoen, en onge
twijfeld zal dit met vele mede-ingezetenen
het geval zijn.
Maardaar rjjst weer dat schrikbeeld
van den belastingbetaler in mij op. Het
lange, lange wachten in het vunze vertrekje,
op het meest ongelegen uur van den dag, den
arbeidstijd, eer men zijn geld kan kwijtraken.
Of voor hen, die de onaangename taak van
het belasting-betalen op een dienstbode kun
nen afschuiven, het ongerief de meid in den
morgen eenige uren te moeten missen; het
daaraan verbinden gemopper van de huis
vrouwDe wanhoopsblik, waarmee men
in het wachthokjo de file van menschen
aanziet, die vóórgaan; het herhaalde terug
komen in de hoop het eindelijk een3 beter
te zullen treffenmaar altijd is het er
vol en altijd onfrisch.
En hoe moet het nu wel gaan, nu alle goe
de burgers stellig aan den oproep gehoor
zullen geven en het gedrang nog grooter,
het wachten nog langer zal worden!
Och, burgemeester, stel onzen burgerzin
niet op een hl te zware proef! Wjj willen
graag .vroeger betalen, maar duw dan alle
bureaucratische sleur ter zijde en stel ons
in de gelegenheid om „netjes" te betalen.
Waar een wil is, is een weg. De vlotste
manier zou ongetwijfeld zijn, dat do be- I
kisting-betaler kennis gaf per briefkaart,
dat hij wenschte te betalen en hoeveel, het
belasting-biljet met het geld klaar legde, j
en dit dan werd afgehaald. Doch bèt vinden j
van den besten weg in dezen, blijft het 1
best aan betrokken autoriteiten toevertrouwd.
li. Verhoogde Gasprijs.
Er .wordt gevreesd, dat de gasprijs weer
zal worden verhoogd. Als het moet; dan moet
het, maar zou het dan niet billijk zijn, dat
do verhoogde prijs voor kookgas, alleen
werd opgelegd, aan hen, die nu tot de aan
schaffing van gasfornuizen en-kachels over
gaan, omdat de brandstoffen vermoedelijk'
duurder zullen worden Zie, wij. die vroe
ger het dure kookgas hebben genomen (want
het i duurder dan het koken op een ge
woon fornuis, behalve wellicht als de vrouw
des huizes zelve uitsluitend, over het gas gaat
en het fornuis niet tevens tot verwarming
moet dienen), wjj krijgen zoo het gevoel „er
in geloop'en" te zijn, toen wij gaskachels
en gasfornuizen aanschaften in den tijd, dat
deze relatief duurder waren en de gemeen
te er belang bij had die aanschaffing in de
hand te werken, nu wij een tweede gas-
priisverhooging zullen moeten aanvaarden,
omdat V ele anderen n u ook tot het gas zul
len overgaan, na eerst onze dure gaskachels
en -fornuizen te hebben versmaad.
X,
STOOMSCHEPEN.
STOOM VAART-HIJ. NEDERLAND.
„Boeton" (uitreis) vertrok 18 Juli van New-
York: „Kon5" m der Nederlanden" (uitreis)
passeerde 19 Juli het QallonAt-.T-nurscbi^ „Prins
der Nederlanden" (thuisreis) vertrok 18 Juli van
Genua.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
„Bengralen" (uitreis) arriv. 18 JulL to Catania;
„Opliir" arriv. 19 Jv«u v Batavia te Botter
dam; Bin(uitreis) passeerdo 18 Juli Deal;
„Tamhora" (thuisreis) arriv. 18 Juli te Suez;
„Kawi" (thuisreis) vertrok 18 Juli van Padane:
„Soerakarta" vertrok 16 Juli van Baltimore naar
Alexandria,
HOLLAND-AMERIKA LIJN.
,,'Andijk" vertrok 19 Juli van Newport News
naar Botterdam„Eemdijk" arriv. 16 Juli van
New-York te Montevideo; „Esperanca" vertrok
19 Juli van Botterdam naar Buenos-Ayres
„Nieuw Amsterdam" arriv. 18 Juli van Botterdam
te New-York; „Noordam", van Botterdam naar
New-York is 17 Juli bh Deal eennkerd; „Som-
meLsdijk" vertrok 16 Juli van Philadelphia naar
Bio Janeiro- „Maartensdijk", van. Botterdam
naar Now-Orleans, passeerde 18 Juli Prawlepoint;
„Biohard", van Now-York naar Botterdam, pas
seerde 18 Juli Portland; „Soestdljk" arriv.
18 Juli van Botterdam te Philadelphia.
KON. HOLL. LLOYD.
„Frisia" (thuisreis) vertrok 17 Juli van Vigo;
„Tubantia" (thuisreis) vertrok IB J van Per-
nambuoo„Zeelandift" Arriv. 17 Juli van Amster
dam te Buonos-ATTo<j_
De tjalk van sohipper D. Roo
tte, van Makkum, geladen mot mais, ko
mend© van Amsterdam met bestemming
Smeek, is Zaterdagavond laat tusschen Enk-
huLze® en Stavoren door de van Enkhui
zen 'komend)© stoompont Leeuwarden over
varen.
Het schip was door dein storm reeds erg
gehavend en de lichten waTen gedoofd door
het zeewater en den wind. Toen do sche
pelingen (schipper, vrouw en 2 volwassen
kinderen) de pont zagen naderen,
schreeuwden zij ter waarschuwing uit alle
maohfc, maar het werd aan boord van ©te
pont niet gehoord. Na de overvaring bleef
het schip drijvende. De bemanning van de
pont trachtte driemaal, door bij te draaien,
de tjalk te naderen, maar van redden was,
wegens den hevige® storm en golfslag, geen
sprake. Do pont stoomde ten slotte door
naar Stavoren. De schipbreukelingen, vast
geklemd aan heb touwwerk, brachten een
vroeselijken nacht door. De van Stavoren
keerendo pont, heeft met behulp van ©en
sloep, al'le in nood verkeerenden 'smor
gons gered ©n te Enkhukon aan wal go
bracht.
Gisternacht is, w a a r s oh ij n 1 ij k
ten gevolge van het warmloop en van den
motor, het poldergemaal van den Buiten-
polder Beesd (Geld.) tot den grond toe
afgebrand. Do machinerieëndie slechts 3
jaar oud zijn, zijn totaal vernield. Gebouw
©n inboedel waren voor f 13-,000 verzekerd.
Naar het huis van bewaring te
Rotterdam is overgebracht de koopman G.
A. J., die verdacht worclb van verduiste
ring van waarborgsommen, bij hem gestort
door menschen, die hij, volgens zijn zog
gen, aan ©en betrekking zou helpen.
In een bosch onder Lonneke-r
is in zeer ontredderden toestand gevonden
zekere K., uit Enschedé, die, zwaarmoedig'
door het verlies van moeder en zuster,
reeds veertien dagen daar had gelegen zon
der ©enig voedsel. Nog levend werd hij
naar het ziekenhuis vervoerd.
M© r k w a a r d i g proeven. Uit
Dresden wordt aan het „Berliner Ta'ge-
blatt'gemeld
Op het terrein van de Technische Hooge-
echool worden tegenwoordig belangwekken
de proeven genomen. Zij zijn nog wel niet
afgoloopon, maar zij zijn belangrijk genoeg,
om er -de aandacht aan te schenken.
Heb denkbeeld is van een ingenieur
SohuLze. Hij wilde warmte gebruiken, om
de opbrengst van den grond te vergrooben
©n den groei van de planten sneller te ma
ken. Zijn plan is minder bruikbaar voor heb
veld dan wel voor tuinbouw in den meest
uitgebreide® zin. Men gebruikt nu de
warmte van groot-a fabrieken on electri9oh©
cenjtra'len, di© anders nutteloos in de lucht
verdwijnt, voor dit doel. Slechte als men
deze afval-warmte ter beschikking heeft en
gebruiken kan, as d'e zaak winstgevend. Dit
zou niet het geval zijn, als men ©r extra-
warmte voor verwekken moest. De tuinde
rijen, die men mot dez© warmt© wil voor
zien, kunnen gerust kilometers va® de fa
briek verwijderd zijn. Men legt buizen tot
onder het stuik tuinland, laat er water va®
50 graden warmte door stroomen, dat he
ter afgekoeld weer in de fabriek terug
keert. De resultaten zijn tot nu too hove®!
verwachting goed geweest. De planten wa
ren vroeger rij.p on hadden aanzienlijk meer
gewicht. Men heeft o.a. verbouwd mals,
rogge, tarwe, koolrabi©, aardappelen, soja.-
boonen en bieten. De koolrabie woog 40
pCt. meer dan gewoonlijk. Deze kwaliteits
verbetering ©n ook het vroeger rijp wor
den maken hoogere prijzen mogelijk, waar
door de inrichting winstgevend wordt.
Ongeluk door zwavelzuur.
Men schrijft uit Kampen aan het „Hbld."
Een zeer ©rustig ongeluk had in dein
nacht van Zaterdag op Zondag plaats op
do salonboot „Kampen", bomende van Am
sterdam. In zee door hevige® N.W. wind
overvallen, zijn van den deklast twee fles-
sohen zwavelzuur tegen elkander geslagen
en gesprongen, met het gevolg, dat twee
passagiers, die juist, even aan dok kwamen,
zeer hevige brandwonden, opliepen. Bij
aankomst ta Kampen wend direct doktors
hulp ontboden. Reeds aan boord was door
een aantal padvinders uit Amsterdam hulp
verleend.
De een© passagier kon doorreizen naair
Zwolle, niettegenstaande al -zijn Idee ren tot
op het lijf verbrand waren en zijn beonon
ernstige brandwonden hadden bekomen'.
In Zwolle is door do 'directie der boot ge
zorgd, dat de man geheel nieuw werd ge
kleed, zoodat hij zijn reis naar huns per
spoor kon vervolgen. De andere passagier,
afkomstig van Zuidwol de. was in zeer treu
riger! toestand, zoodat door de doctoren
dadelijk opneming in het ziekenhuis bevo
len werd.
Maandag was d© toesband, wat d© brand
wonden betreft, iets beter, maar naar dr.
Butter mededeelde, zou ©r groot© kans
bestaan, dab de man, die ©en vrouw met
acht kinderen heeft, totaal blind blijft.
Het tjalkschip „Koo p handel"
is in het Scheur rak gezonken. Het volk is
gered.
D© manufaoturier de heer N. M.
va® E. K. as gistermorgen im zijn winkel in
do HiUolaian t© Rotterdam, aangevallen!
door ©en bootwerker, die hem met ©en mea
