Kedtrlaid en de Oortoy.
IFARINE
LAOïÈE'
NESTLE
uit om land.
Vrijdag 4 Jani.
Tweede Blad.
A°. 1915.
Ingezonden.
Vragen en Antwoorden.
Mo, 16952
V ïti
DAGBLAD
am
X
ÜIT ONZE STAD.
COLLECTE DUBBELTJE—CENT.
De opbrengst-van deze collecte, jl. "Woens
dag gehouden, is f 2-36.48V2.
LEÏDSCHE BESTUURDERSBOND.
Opgave van de week van 1722 Mei 1916.
Totaal Lodental 1720.
Werklooze Ledon «6
Aantal kinderon bo
neden 16 Jaar 61
Loonverlies per week
[Vergoeding v. d. Patroon f
van liet Steuncomité 26.25
XTitkocring workloozenkas 164.—
1 552.46
190.25
Loonvorliee per week 362.21
Cetieoltelljk werkloo-
ze leden 238
'Aantal minder werk
uren per week 3238®
Aantal kinderen be
neden 16 jaar330
Loonverlies per weok f. 570.175
Vorgoedinff v. d. Patroon f
van liet Steuncomité 19.25
TJitkeerins werklooscnltas 310.31
330.06
Loonverlies por weok
de
240.11®
Aantal onder
wapenen 262
Aantal kinderen bo
neden 16 jaar 2e3
Loonverlies per week f 3233.10
[Vergoeding v. d. Patroon f 291.02®
van het Rijk 1003.15
Toeslag v. h. Steuncomité 12.65
1336 82®
Loonverlies per week -1926.27®
Totaal loonverlies por
week, waarbij betrok
ken 548 leden f 2523.60
Dit getal wordt gevormd door:
Gehuwden en kostwinners, welke vergoeding
ontvangen120
.Werkzaam bij Gemeento. -Rijk en Spoorweg-
Maatschappij cn 36
Ongehuwden, wolke geen vergoeding cn
geen loon ontvangen 106
Totaal...
262
ITALIANEN IN ONS LAND OPGEROEPEN.
Ter kennis wordt gebracht van de hier
onder genoemde Italianen, wonende binnen
de jurisdictie van het consulaat, dat de
militairen, behoorende tot de volgende ca
tegorieën, zich zoo spoedig mogelijk hebben
aan te melden aan genoemd consulaat ten
einde, wanneer zij geschikt zijn voor "den
dienst, kosteloos naar het koninkrijk te wor
den gezonden:
a. militairen van alle graden en catego-
riën van de lichtingen 18§9, 1890 en 1891;
b. onderofficieren van alle categoriën van
de lichtingen van 1876 af lot en met 1894;
c. mindere en gegradueerde electricians
en seiners van de lichtingen van 1883 af tot
en met 18SS;
d. zeelieden (minderen cn gegradueerden)
van de lichting 1880.
Er wordt volledige amnestie verleend aan
allo gestraften, aan degenen, die zich aan
den dienst hebben onttrokken en aan de
serteurs.
GEVANGEN GENOMEN NEDERLAND-
SCHE ZEELIEDEN.
Drie Nederlandsche zeelieden (stokers)
van het Belgische s.s. „Escaut," die in Frank
rijk in gevangenschap waren gehouden, zijn,
naar „Het Volk" meldt enkele dagen geleden
in ons land teruggekeerd. Na in La Rochelle
op willekeurige wijze gevangen te zijn ge
houden, op grond van de meest kleinzielige
nietigheden, zijn zij naar Havre gebracht,
en vttndaar naar Eugeland vervoerd, van
waar zij als passagiers naar Nederland zijn
vertrokken. De zeelieden beklagen zich ze-er
over de harde en onbillijke behandeling,
door hen ondergaan. Hun geheele uitrusting
ia verloren, terwijl ze natuurlijk ook zeer
belangrijke financieel© schade hebben.
HEIDEONTGINNING BIJ HET
VLUCHTOORD TE UDEN.
Met do ontginning van heidegrond bij
hot vluchtoord te XJden gaat het thans
zeer goed. Was aanvankelijk de animo
niet zoo bijster groot, thans is dat geheel an
ders geworden. Was in het begin het getal
werklieden slechts -15, op het oogenblik ia
dit van lieverlee aangegroeid tot ruim 200,
die zich met een zekeren naijver aan het
ontginningswerk wijden.
Ongeveer een twintig hectaren heidegrond,
kunnen door do regeering zuidelijk van het
vlüchtelïngendorp ontgonnen worden. Begin
Maart j.l. werden hiervan oh hectaren in be
merking genomen. Een hectare is na be
hoorlijke bemesting met aardappelen be
plant, oen tweede met worteltjes, radijzen,
sla en spinazie, die een goed beschot doen
verwachten, terwijl de rest bezaaid i8 met
boekweit.
Het- in ontginning genomen terrein ia in
twee deelen verdeeld, met midden er door
een tien meter breeden weg. Ook aan de
buitenzijde is een dergelijke weg aangelegd,
die met sloten is omgeven.
GEEN DUURTETOESLAG.
Öp het verzoek der textielarbeidersorga
nisatie te Enschede, gericht aan de Fabri
kantenvereniging aldaar, om aan de arbei
ders een duurtetoeslag te verstrekken, heeft
deze vereeniging geantwoord, dat, met het
oog op de moeilijke omstandigheden, waar
onder de textielindustrie verkeert, zij niet
aan haar leden kan adviseeren, aan dit ver
zoek te voldoen.
VERGOEDING KOSTWUNJXERSCHAP.
De minister van Oorlog heeft de burge
meesters uitgenoocligd nogmaals een ernstig
onderzoek in te stellen naar de vraag of bij
de toepassing van het vergoedingsinstituut
niet een te kleine maatstaf wordt aangelegd.
De minister heeft daarbij medegedeeld, dat
wat hem betreft goedkeuring aan de toege
kende vergoedingen, voor zoover deze het
wettelijk maximum niet overschrijden,
sleckt-s dan zal worden onthouden, wanneer
zij tegen de bedoeling van den wetgever
mochten zijn verleend
in gevallen, waarin de bij de zaak be
trokken dienstplichtige niet als kostwinner
k n wonden beschouwd
wanneer het geldt personen of gezinnen,
op wie de in de desbetreffende wetsartikelen
voorkomende omschrijving niet van toepas
sing is
wanneer de betrokken personen of gezin
nen zonder vergoeding voldoende kunnen
rondkomen;
wanneer het toegekende bedrag te boven
mocht gaan het verschil tusschen hetgeen
de dienstplichtige inbracht vóór de mobili-
r- ^ie en hetgeen hij voor eigen onderhoud
stellig zal hebben gekost.
Dc minister heeft voorts den burgemees
ters verzocht, om, wanneer bedoeld onder
zoek mocht leiden tot de erkenning, dat in
hun gemeente meer vrijgevigheid in verband
ook met de tijdsomstandigheden wel raad
zaam zou zijn, dienovereenkomstig te han
delen.
OPHELDERING GEVRAAGD.
Naar wij vernemen is oen Duitscho dame,
die, in de maand Ma-art a-an boord van het
N ederla ndsöhe stoomschip „Insulin de
naar Nedierlandsoh-Indiö reizend, te Co
lombo werd aangehouden en geïnterneerd,
ongeveer vier weken daarna in vrijheid
gesteld en met het stoomschip „Rindjani"
naar Java doorgereisd nog voordat do Ne
derlandsche regeoring van haar aarhpuding
had kennis gekrogen.
In Februari werd te Colombo aangehou
den een Duitscho -dame, reizend aan boord
van de „Koningin der Nederlanden" van
Indië naa-r Europa.
Later werd eveneens te Colombo gevan
gen genomen oen Oostenrijksche dame, rei
zend aan boord van do „Prinses Juliana",
die den 2den Februari va Genua was ver
trokken.
Hoewol dc Britsohe regeoring had doen
weten, dat alle onderdanen van met Groot-
Britannië in oorlog zijnde Staten aan boord
van neutrale schepen dn zekere havens van
de Britsohe koloniën waaronder Colombo)
aan ge vang en neming zouden blootstaan,
hc-eft do Nederlandsche regeering in de
beide laatstgemeld© gevallen aan de Brit
sche regeering opheldering gevraagd ter
zake van de bedoel do aanhouding eener
vrouw aan boord van een Ncderlandsch
schip.
In beide gevallen heeft de Bidtscho regee
ring daarop medegedeeld dat opdracht wae
gegeven de gevangene in vrijheid te stelleen.
(„Hbld.")
DE „NIEUW-AMSTERDAM."
De „Nieuw-Amsterdam," van de Holland
Amerika-lijn, op weg van Amsterdam naar
New-York, is in Engeland twee dagen aan
gehouden tot onderzoek der scheepspapieren.
Nadat dit onderzoek een bevredigend resul
taat had gehad is het schip Woensdagavond
vertrokken.
SCHENDING MILITAIRE GEHEIMEN 1
In do "„Tel." kwaim dezer dagen een inge
zonden stuk voor van don heer L. J. Lokker
te Den Haag, over „Duitscho spionnago",
waarin deze o.m. het volgende schreef
„Het is onzen general en staf plotseling ge
bleken, dat het eiland Zuid-Beveland een
bijzonder strategischewaarde bezit. En
mot koortsachtigen ijver is men begonnen
verleden maand (waarom niet eerder?) dat
■eiland in staat van veidedligSinjg te brengen."
Tegen den heer Lokker ia rechtsingang
verleend, op grond van art. 98, wetboek van
strafrecht
„Hij, dfie opzettelijk bescheiden, berioh-
ten of inlichtingen omtrent eenig© zaak,
waarvan hij weet, dat do geheimhouding
voor hot belang van den staat wordt gobo-
1 den, hetzij openbaar maakt, hetzij aan een
buitenlandse!)© mogendheid mededeelt, of
in handen speelt, wordt gestraft met gevan
genisstraf van ten hoogste zes jaren.
Niet alleen is tegen den heer Lokker
rechtsingang verleend, vertelt de „Tel.",
doch men hooft hem, die zioh als sergeant
bij don vrij willigen landstorm verbonden
had, ook uit den vrijw. landstorm verwij
derd. Alle pogingen om opheldering, door
den betrokkene in het werk gesteld, zijn tot
heden mislukt.
„De territoriale bevelhebber verschool
zich achter don inspecteur, deze op zijn
beurt achter het dept. van Oorlog, hoofd
der Ilde afd. en deze achter den minister,
die geen audiëntie verleent, zoolang de mo
bilisatie duurt. De heer Lokker heeft zich
daarop tot de Koningin gewend."
NEDERL. ANTI-OORLOG-RAAD".
Het secretariaat van den NederT. Anti
oorlog-Raad meldt, van 1529 Mei bericht
van aansluiting van 34 vereenigingen te
hebben ontvangen, zoodat het totaal aantal
aangesloten vereenigingen thans 919 be
draagt.
MEER VERGOEDING VOOR MILITAI-
REN EN LEVENSMIDDELENVOOR-
ZIENING.
De besturen van de S.-D. A-P. en het
Nederl. Vakverbond, hebben een adres ge
zonden aan de regeering, waarin zij verzoe
ken, onverwijld hetfnoodige te tfoen, opdat:
er een regeling van rijkswege worde getrof
fen, die in de uitkeeringen aan do werkloo-
zen en in de vergoedingen aan de gezinnen
der gemobiliseerden de vereischte verbete
ring brengt;
de beschikbaarstelling van regeeringswe-
g'e van brood beneden den kostenden prijs
worde uitgestrekt tot brood ook van gebuild
tarwemeel, en zulke beschikbaarstelling1 ook
uitgestrekt worde tot andere voorname voe
dingsmiddelen, zooals vet, aardappelen en
eenige in groote hoeveelheden geteeldê'
groentesoorten;
dat deze beschikbaarstelling over het land
in die mate algemeen worde gemaakt, als
door de behoefte der bevolking wordt ver-
eischt;
aan de Levensmiddelenwet een krachtige
en meer doeltreffende uitvoering worde ge
geven in het verbruikersbelang;
bij de regeling van den uitvoer van levens
middelen het verbruikersbelang meer dan tot
nu toe zar worden gediend.
"Voor de uitwerking van de vereischtei
maatregelen wordt verwezen naar een uitvoe
rige toelichting bij dit adres.
Het bestuur van den Amsterdanischen Be-
stuurdersbond heeft een brief gezonden aan
het dagelijksch bestuur van het Koninklijk
Nationaal Steuncomité te 's-Gravenhage,
waarin geprotesteerd wordt tegen het besluit
van het comité, om aan militairen, behoo
rende tot de lichting, die op 15 Mei j.l. met
verlof werd gezonden, geen onderstand in,
welken vorm ook te geven. Afgescheiden
van de principieele bedenkingen, welke het
bestuur van den A B. B. tegen dit standpunt
heeft, meent het daartegen te moeten protes
teeren. wijl het besluit niet vóór 15 Mei is
gepubliceerd; ware dat wel het geval ge
weest, dan hadden de betrokkenen daarmede
rekening kunnen honden.
HET REGEERINGSBROOD.
Dat in veel andere plaatsen, behalve Lei
den, het regeeringsbrood veel aftrek vindt,
bewij'st het aantal aangevraagde broodkaar-
ton te Zaandam. Ruim drievijfde deel der
bevolking zal daar dit brood eten.
BELGISCHE TOROORDEELDEN TERUG- V
GEZONDEN.
Een 300-tal Belgische veroordeelden, die
nog steeds te Yeenhuizen verblijf honden,
vertrekken vandaar 3 Juni. Ze zullen over ,de
Belgische grens worden gebracht.
HET KOPERSMOKKELEN TE ROTTER-
DAM.
Do Rotterdamse!© rechtbank veroordeelde
gisteren de 38-jarige koopman C. J. Welker-
ljng, wegens medeplichtigheid aan een po
ging tot verboden uitvoer van koper, tot
drie weken gevangenisstraf, met verbeurd
verklaring der in beslag genomen partij,
koper. De sigarenhandelaar J. C. M. vaJi
Rhee en de koopman M. Samson werden
vrijgesproken. i
yiSCHVAART ONDERLINGE „IJMUI-
DEN." I
In een op 2 dezer te IJmuiden gehouden
vergadering heeft de oprichting plaats ge
had van de hierboven genoemde vereeni
ging. De vereeniging heeft o.m'. ten doel
het gezamenlijk nakomen van de verplich
tingen, financieel© en andere, welke voor
haar leden voortvloeien uit de bepalingen
der Oorlogszeeongevallenwet De nieuwe
vereeniging sluit zich aan bjj „Zee-Risico."
As bestuur zal optreden het bestuur der
te IJmuiden beslaande Onderlinge voor Cas
co- en Yolksverzekering. 1
UITVOERVERBOD VOOR KATOEN.
De tjjdel\jke opheffing van het uitvoer
verbod van ruwe katoen js thans weer in
getrokken.
ONZE KOLENVOORRAAD.
In een gisteren gehouden vergadering van
de Nijverheidscommissie van het Kon. Nat
Steuncomité is in beginsel besloten tot vor
ming van een kolenrceerve in het belang on
zer industrie, voor het geval eventueel de
kölentoevoer mocht worden stopgezet.
EEN GEREDDE NEDERLANDER
VAN DE „LUSITANIA".
Tot de geredden van de „Lusitania"
behoort ook de heer Van Hoeke, vroeger
woonachtig te Vlissingen. Sedert vijf ja
ren vaart hij als 1ste hofmeester bij de
Cunard-Line, waarvan de laatste twee op
de „Lusitania". Aan een brief, dien de
heer Van Hoeke na zijn redding aan zijn
familie te Vlissingen zond, wordt door
den Zeeuwschen correspondent van „De
Amsterdammer", het anti-revolutionair
dagblad, het volgende ontleend:
„Ik was in de eerste klas eetsalon be
zig mijn twee laatste passagiers te bedie
nen, toen wij een krakend geluid hoorden
en een paar oogenblikken daarna rilde
en beefde het schip, evenaLs iemand beeft,
die een rilling krijgt van koude.
„Ik liet wat ik in mijn handen had op
tafel vallen en ging langs den kort3ten
weg het dek op, dat was natuurlijk niet
langs de trappen, maar langs de zijde van
het schip. D?e trappen waren vol met pas
sagiers.
„Op het dek komende hoorde ik, dat het
schip getorpedeerd wa-s en het begon al
he zinken en over te liggen aan stuurboord
zijde.
„Ik ging toen naar beneden om een
zwemvest, daar er genoeg tijd voor was,
bracht een rek met zes er op aan het ach
terdek en deed vijf zwemvesten aan bij
vrouwen en kinderen, en e*en voor mijzelf.
„Toen waren er een 500 man aan het
aShterbootdek en een steward, dien ik
kende, was bezig met een groot hakmes,
zooals ze in de roeibooten zijn, kasten
open te breken aan het dek, om naar
zwemvesten te zoeken, maar daar waren
lampen, lucifers en vaten water in, voor
de booten.
„Maar nu kreeg ik een goed idee. Ik
vroeg om het hakmes en ik kapte de boo
ten los, die aan het dek vast waren met
touwen. Want die booten zijn collapsable-
booten en het schip lag zoo over, dat die
booten niet te water konden gelaten wor
den. Na die losgekapt te hebben, staken
wij beiden een sigaret op en hielden ons
vast aan de achterbrug, liet hoogste ge
deelte van het aohterbootdek.
„In plm. tien minuten was het voors hip
weggezonken, maar da-l was erg langzaam
gegaan. Doch nu ging het vlugger en in
vijf minuten tijds was de brug onder water
en de kapitein en de stafkapitein van de
brug gewasschen. In de volgende drie
minuten was het schip gezonken en daar
kan ik weinig van vertellen, want het
schip stond rechtop in het water met het
achterschip in de lucht, precies als je pla
ten ziet van de Titanic, en ik had mijn
werk en mijn macht noodig, om mij aan
het achterdek vast te houden, want ik hing
daar aan als aan een ladder; alleen kan
ik zeggen, dat ik den voorsten schoorsteen
tegen den tweeden zag vallen, oin uaarna
beide in zee te vallende derde vloog in
de lucht. Toen een krakend geluid van
de booten, die wij losgekapt hadden en
die in 't water rolden. En ik voelde een
klap op mijn hoofd en weet verdeer niets
meer.
„Toen ik tot mijzelven kwam, lag ik in
'fc water, dicht bij die booten, die losge
kapt waren en zwom er naar toe, klom
or op, want ze waren alle drie omgekeerd,
en ik bemerkte, dat ik van onder tot bo
ven met bloed zat.
„Er waren verscheidenen rond die boo
ten en de fruitman riep t „Geef eens een
handje". Ik trok hem op de boot. Ik
had een natten zakdoek in mijn zak, dien
hij rond mijn hoofd bond, erwaren drie
ga ton in. Toen gmgen we aan het red
den en al bleef ik bloeden en verzwakte
ik, door de drukte, merkte ik het niet terg
op, want in tien minuten hadden we de
drie booten vastgebondn aan elkaar ten
een twintig vrouwen en kinderen op de
booten getrokken. Natuurlijk, iedereen,
die nog macht en wind in zich had, hielp
daaraan mede.
„Toen wij alle rond ons uit het water
gehaald hadden, waren er tusschen 70
of 80 mensohen op die drie booten. Onder-
tusschen had nog een andere steward een
zakdoek rond mijn hoofd gebonden en
hield het op met bloe'en.
„Wij waren, na drie uren rondgedreven
te hebben, opgepikt door een torpedo-
destroyer en steamtrawlers en 2uur
daarna in Queenstown geland, waar we
onder dokters behandeling kwamen, ge
kleed werden en in hotels te slapen ge
legd.
„Wij kregen het beste van alles, werden
liefderijk verzorgd, telegrammen werden
gratis verzonden en toen we Zondagmor
gen om 6 uur in Liverpool aankwamen,
werden wy met taxi's naar huis ge
bracht".
FAILLISSEMENTEN.
H. van Rijkevorsel, bankier te Vught,
handelende of gehandeld hebbende te 's-Her-
togenboseh ondier de firma Wed .Joh. F. van
Rijekevorsel Zonen
De N.V. Mij. Stael- en IJzerindustrie v.fa
ll. F. Kohier Jr. en Co. te 's-Gravenhage.
J. do Bruiin, koopman, in De Lier.
D. Kavelaar, rijwielhandelaar, Den Haag.
Vervoer per Spoor.
Geachte Redactie.
Da-ar wij nu toch een gewijzigde spoor
dienstregeling krijgen, zou het nu niet mo
gelijk zijn, dat er ten gerieve van het)
algemeen en van het spoorwegpersoneel
in't hijzonder, v o o r de massa gewo
ne militairen, die steeds ver
voerd worden, een aparte afdoe-
ling werd gevormd, omj vervoerfoewijzm to
controle erenkaartjes af te geven; aparte
wagens, enz. te bestemmen opdat voorai
in de komende drukke verlof
dagen er een beetje méér orde en re
gel komt en de menschen geen halfuur be
hoeven wachten aan het loket en het niet
noodig is, om derde-Masse-paasagiers in iö
éérste te sfcoppon of tweede klasse in 3e'
goederen wagen?, waar men dan nog allef-
lei onaangename dingen te hooren en tel
zien krijgt, terwijl de treinen wellicht cïuq
ook beter „op tijd" konden vertrekken 6Q
aankomen.
Zeer waarsohij'nlijk zijn er onder de mili
tairen „deskundigen", die wel een plaat3j£
aan het loket of als conducteur zouden kun
nen waarnemen, zoodat er geen bijzonder?"
uitgaven voor gevorderd behoefde te /otv
den.
Hopende, dab dit schrijven uw goedkeu
ring tot plaatsing in uw blad zal vervcrVerï,
verblijf ik uw abonné,
v. 35.
Leiden 5 Juni *15.
RECLAMES k 40 CL per regel.
Spaarzaam
en zuinig
!n het
göbrülk
(KSNDEarciEEi.)
Sn Iédere.
Apotheek of
drogisterij
voorhanden
het beste
Voedingsmiddel
Voor Kinderen
4859 18
Vraag: Wat kost een abonnement 3e
klas LeidenDen Haag en idem Leiden
Rotterdam? Wat zijn z.g. werkmanskaarteni
Antwoord: Abonnement 3e kl. Lei
den—Den Haag kost per jaar f 66.en
naar Rotterdam f 160.Werkmanskaart per
week naar Den Haag f 1.20 en naar Rotter
dam f 2.40
Vraag: Zoudt u zoo goed. willen zija
om mij den vischtijd eens te willen opge
ven 1
Antwoord: Het vissollen op baars en!
snoek is verboden van 16 Maart tot 30
April. U zult dus met gebruikmaking van
geoorloofd© visohtuigen en de vereischte
acte on vergunning mogen baarzen.
Vraag: Hoe kan men inktvlekken, die
doorgetrokken zijn, uit een groen laken ver
wijderen
Antwoord: De vlek door en door be
vochtigen met een heete oplossing van fcD-
verzout en daarna bestrooien en inwrijven
met zinkpoeder.
Vraag: Ik ben weduwe, 70 jaar en se
dert jaren werkzaam als huishoudster bij
mijn zoon, die ongehuwd is. Ik ontvang hier
voor behalven kost en inwoning, salaris.
Heb ik nu recht op ouderdomspensioen?
Antwoord: Wij zouden u aanraden het
aan to vragen. Wordt 'het verzoek afgewe
zen, dan is er nog niets verloren.
Vraag: Waar kan er opleiding genoten
worden tot het verkregen van een diploma
voor gemeente- of rijkspolitie? Hoe is het
adres en hoeveel kosten zijn daar aan ver
bonden?
Antwoord: Hier en daar bestaan our-
sussen, door politievereenigingen met of
zonder hulp van de gemeente, in het leven
geroepen. Opk in Leiden bestaat een zoo
danige cursus. Of ook particulieren daarvan
kunnen profiteeren, weten wij niet. Wend
u daarvoor tot den voorzitter der Leidschö
Vereeniging, den heer W. M. Appel Stad
houderslaan.
Vraag: Weet u een middel tot het ver
wijderen van hars uit een japon?
Antwoord: Bestrijken met een mengsel
van terpentijn en eiergeel, dit laten drogen
en later de korst afwrijven. Ten slotte
afwasschen met lauw water. Is het ge-
wenschte resultaat nog niet verkregen, dan
geeft men nogmaals een afwassching, waarin
een weinig zoutzuur is gedaan.
Vraag: Weet u of een uwer lezers hoe
ik het beste aan een in nood verkeerende
familie (woonachtig in Antwerpen) geld kan
zenden? De post verzendt het niet.
Antwoord: Gaat eens naar het Comité
voor de Belgische vluchtelingen, daar zal
men u, zoo mogelijk den weg kunnen wijzen.
