Lil
DE PATHÉFOONS
Fl ïa SJ Fa A Sfi 23 fS a -10 Cés. por regel.
3830 GO
Deze Weergover, specla.il vcr-
v.mrdigd om op naald-sprcckma-
c lines Pathéplatcn te spelen,
■wordt gratio aangeboden
bj aankoop ineens van
5 Pathéplalea na;'"
keuze.
tob
./C
DE PATHE PLATEM
zingen zonder naald maar met een oavcrslijibaren saffier.
Repertoire meer dan 25CQ0cpnnmeo van de beroemd
ste Ilollaridsclic en buitcnlaudschc artiesten en musici.
afgewerkt, zijn in meer dan 3G verschillende modellen en
prijzen onder liet bereik van een ieder. Verkrijgbaar bij
al onze Agenten in Nederland.
Platen-Catalogi cn Prijscouranten gratis cn franco.
"Vraagt inlichtingen, zonder verplichting tot kcopen,
ook gemakkelijke voorwaarden van betaling bij
Fonosraal PAI0É, Itegiiltersbreeslraa! 43, Amsterdam.
G. MENKE, eenig Importeur voor Nederland en Kolonie».
Bezoekt onze 3 nieuwe, naar do eischen des tijds
ingerichte, verkoopzalen.
glRfRS
komen, was natuurlijk vrij. Een trommel
slager heb ik niet opgemerkt
Ziedaar het geval. Waarom. „DE ROT
TERDAMMER" over deze doodeenvoudige
dingen, die ik samen met mijn aan liet blad
geestverwanten collega doe, op zoo laatdun
kende wijze schrijft, begrijp ik niet- Het
blad zal toch niet spijtig zijn, dat in tegen
stelling met alle van te voren uitgesproken
voorspellingen, de arbeid van den gehaten
christen-socialist, niet op een mislukking is
uitgelcopen? Maar 't is wel jammerlijk, dat
dezo anti-revolutionuaire krant met ver
draaiing van de eene helft en met ver
zwijging van de andere helft der waarheid
'mijn werk in discrediet tracht te brengen.
Als bijdrage tot de kennis van de methode
der „christelijke" journalistiek in ons va
derland. is het geval zeker niet van merk
waardigheid ontbloot.
Malligheid en afjakkeren
zet „HAARLEMS DAGBLAD" boven het
volgende:
Dit is do qualificatie, die door velo men
seden gegeven wordt, aan den 2'1-uurs-rifc van
de Nederlaudsche wielrijders.
„Waarvoor", zoo vragen zij3 „kan het goed
wezen, dat er 24 uur aan één stuk doorge-
fietst wordt, met enkele kleine rusttijden?
Welk nut heeft het, waar dient het voor en
wat blijkt er uit?"
En a-Ia dezo vragers dan in ons verslag
houoen gevonden, dat te Amsterdam één van
do deelnemers wegens oververmoeidheid
naar het ziekenhuis is gebracht, dan is, in
hun oogen, meteen het gevaar van dergelijko
proefnemingen glashelder aangetoond.
Er is ook een andere beschouwing moge
lijk. Vooreerst dezo, dat in een wel wat veel
oreerende, phdlosofeerende en discussieercn-
do samenleving als do Nederlandsche, een
uiting van physieko kracht een gezonde te
genhanger is. Maar ook nog een andere. In
Olm relaas van den rit en in datgene, wat
wij nader vernomen hebben, blijkt, dat een
groot deel van het succes te beurt gevallen
is aan overleg en oefening. Terwijl onze ver
slaggever allerprettigst gebeden heeft met
40-jarigen heer Holandus Hagedoorn, dio
zij krachten stelselmatig verdeelde over
zijn' werk en daardoor lichaam en ziel bij
elkaar en zelfs zijn linnengoed smetteloos
hield, slaagde vooral de militaire groep van
luitenant Maihon. In Den Haag waren deze
deelnemers niet op en niet afgewerkt en
den volgenden dag zijn ze vroolijk gereden
naar Breda, wat ook e-en stevige afstand is.
Het is cle oefening, de training, dio
dat mogelijk maakt. En hierin ligt een erns
tige waarheid, dat wij ouzo lichaamskrach
ten stelselmatig moeten onderhouden, ieder
voor zich, in verband met zijn werk en zijn
leeftijd. Te velen vervetten in kantoren en
bureaux, dio meer levensgenot zouden kun-
n. i smaken, wanneer rij hun gewrichten en
spieren stelselmatig oefenden, al was hot
maar een kwartier per dag.
„Natuurlijk niet om daarna 24-uurs-ritten
te gaan doen zulke dingen zijn de top van
do ladder, dien oudere mensehen maar lie
ver niet moeten trachten te bereiken.
„Malligheid en afjakkeren" is do 24-uurs-
rit dus niet. Veeleer een demonstratie van
wat volrarding en oefening vermogen. Dio
les is geldig voor ons he-ele leven, van de
wieg tot hot graf.
Ingezonden.
Reserve-Personeel.
Mijnheer de Redacteur
Gaarne zag ik onderstaande in Uw blad
geplaatst.
Bri voorbaat mijn dank.
Herhaalde malen komt het voor, dat, aia
men zich bij de N. Z. H. T. M. vervoegt,
men de deur gesloten vindt, omreden de
chef meermalen dienst moet doen op de tram
als conducteur en de dienstdoende besteller
ook afwezig is.
Ook gebeurt het meermalen, dat, a'.s mc-n
met do eerste tram 's morgens vertrekt,
do tram te iaat aankomt, en zoodoendo den
trein mist.
Zou het daarom niet zeer gewenscht zijn,
dat do bovengenoemde Maatschappij wat
meer reserve-personeel aanstelde? Zij zou
hierdoor esnerzijds do werkloosheid bestrij
den on anderzijds het publiek zeor gerieven.
Do lijn rendeert toch voldoende en het
tarief is, in vergelijking met andere Maat
schappijen, toch ook niet zoo billijk, en dat
voor een gTootendeels arme visschersbevol-
king.
Uw Abonnd,
X.
Katwjjk-aan-Zce, 30 April 1915.
BERUiNSCHE BR1EVEM.
(Van onzen eigen Briefschrijver).
Berlijn, 17 April 1915.
00" LOGSDAGEN.
De critieke toestand in de Kar pa then
schijnt voorbij het offensief der Bus
sen, met het doel Hongarije binnen te val
len en op deze wijze Boedapest en ook
Weenen te bedreigen, is mislukt en liet
kan niet aannemelijk schijnen, dat in deze
streek zoo spoedig hernieuwd gevaar zou
heerschen. Van de forceering der Darda-
nellen zwijgt de wereldgeschiedenis voor-
loopig.
Beteekent de onmiskenbaar gunstige
positie, die Duitschland en zijn bondge-
nooten innemen, nu een spoedig einde
van den oorlog? Een militaire zegepraal
behoeft wel is waar niet altijd in een ver
plettering van den vijand te bestaan, doch
n.en zou zoo zeggen, dat zonder zulk een
verplettering het sluiten van den vrede wel
zeer bemoeilijkt zal zijn met het oog op den
wil in allo oorlogvoerende landen door te
zetten tot het oorlogsdoel bereikt is. Toch
behoort een vrede onder zulke omstandighe
den niet tot de onmogelijkheden. Niet alleen
cm het feit, dat, waar haast gansch Europa
in dezen geweldigen oorlog verwikkeld is,
uitputting ten slotte den een of den ander
wel tot een vrede zon kunnen dwingen. Niet
alléén daarom. Men bedenke, dat het oor
logsdoel in do verschillende landen der
Entente bijvoorbeeld zeer verschillend is. liet
schijnt oppervlakkig zoo alsof het de drie
groote bondgenooten (van de kleine satel
lieten kan men hierbij zwijgen) om'het ver
nietig et van Duitschland fe doen was, d.w.z.
om het uitgegeven parole te gebruiken, om
de vernietiging van het Duitsche „militairis-
n:e", wat op hetzelfde neer zou komen.
Wellicht gefooven eenige menschen vooral
in Frankrijk en Rusland ernstig aan deze
mogelijkheid.
Wie hier langc-n tijd leeft en gezien heeft,
hoe sinds het uitbreken van den oorlog, de
in het Duitsche volk sluimerende krachten
ontwaakten, de reeds actieve verdubbeld zijn,
hoe het zich door alles heen slaat op een
wijze, die de grootste bewondering afdwingt,
acht dit een onmogelijkheid. Dit daarge
laten, onder de bondgenooten is een uiter
mate jmactisch land, dat wel belang heeft
bij een Europeesch evenwicht, doch juist
om die reden, niet bij een Russisch-Fransche
overmacht. De merkwaardige uitlatingen van
eenige Engelsche bladen in den laats ten
tijd, veroorzaken zulke gcdachtencombinaties.
Want officieel is de tijd voor zulke overwe
gingen natuurlijk nog niet gekomen. Nog
staat geweld tegen geweld, en het wapenge
kletter overstemt alles wat op een toekom-
stïgen vrede duidt. In Duitschland is de open
bare bespreking der vredesvoorwaarden ver
boden. Om politieke redenen men ver
deelt de huid van den beer niet voor men
hem geschoten heeft en om redenen van
lach Het is geen bemoedigende gedachte
vcor de te velde staande troepen dat aan
de biertafels beslist zou worden voor welke
vorderingen zij verder hun leven veil moeten
hebben.
Nu openlijk over deze dingen niet gespro
ken mag worden, geschiedt het onder de
hand en vooral ook met aanduidingen. Hoe
vaak is Bismarck al geciteerd om te bewij
zen dat dit ofi dat wel of niet geschieden
moet? Hoe breekt men er zich in de dagbla
den het hoofd over wie eigenlijk van alle
vijanden de ergste vijand is, of beter omge
keerd met welken vijand men eerst vrede
en, wie weet, later een bondgenootschap zal
sluiten?
Hot is niet do tijd uitvoeriger over dezo
dingen te spreken. Zij geven slechts hier
en daar naar boven drijvende stemmingen
woer, die immers zoo natuurlijk zijn.
De oorlog duurt negen maanden, het
voorjaar is gekomen en spreekt van do
hernieuwing aller dingen en ieder voelt,
dat eiken dag -dien wij beleven de wereld
diphber bij den vrede brengt.
Voor Duitschland zal do overgang van
oorlog tot vrede zeer geleidelijk gaan. Ik
bedoel hiermee dat de Duitsdie organi
satie, wier grootsche volkomenheid dit
land door den vijand noch neutralen be
twist wordt, het gedurende den oorlog
mogelijk gemaakt heeft zich zoo aan den
toestand aan to passen, dat een ineen
smelting plaats had, die thans alweer do
dingen van den komenden vredestijd' voor
bereidt. Er is geen krasse overgang, daar
hapert geen schroef van een machine.
Het is alsof de menschen en dingen, de
gebeurtenissen voortuitijlen met voor
zorgsmaatregelen die hen steeds klaar
vinden en tot alles bereid. Zoo gaat het
nu weer met de verzorging der invalie-
den der weduwen en wee zon. Men kan
nog geenszins schatten hoe groot het aan
tal dezer menschen, dio ingedeeld moeten,
worden in dc maatschappij, zal zijn. Zeker
bedraagt het to r.amcn wel een paar rnil-
liocn. De verwarring en nood dio ontstaan
zou wanneer men eerst later deze proble
men ging bewerken, wordt nu reeds voor
komen.
In het Rijksdaggebouw confereeven de
staatsautoriteiien met de organen der
private en gemeentelijke armenverzor
ging en het zijn hooge ethische, gezichts
punten van waar dezo vragen bekeken
worden. Werk voor de jonge weduwen
die nog in liet bezit harer arbeidskracht
zijn, in staats- en gemeentedienst, in so
ciale beroepen en op het land! Werk, dat
betaald wordt naar prestatie zonder te let
ten op de daarnaast loopende rente. Recht
vaardige eischen der vrouwen die in het
nog jonge Duitsche rijk, waar zooveel
andere, dingen tot ontwikkeling moesten
komen, zonder dezen oorlog wellicht niet
zoo spoedig vervuld zouden worden, ko
men nu aan de beurt. Een Rijksbureau
dat de statistiek verschaffen moet op grond
waarvan de raden voor beroepskeuze der
vrouw zich eerst vol kunnen ontplooien,
de vaststelling der minïmnmloonen voor
de „Heiarbeiterinhen" wier aantal na den
oorlog nog toenemen zal, zijn dc hoofd-
eisclien.
Reeds bij de laatste telling waren in
Duitschland meer dan 9 inillicen beroeps
vrouwen. Dit getal zou nu veel grooter
zijn. Wij hebben vele vrouwelijke tram
conducteurs, kaartjesknipstors bij de on-
dergrondseho spoorwegen, vrouwelijke gla-
zenwasschers cn vrouwelijke barbiers. Om
van de hoogere beroepen nog te zwijgen.
Zoo ontwikkelt zich in Duitschland naast
de macht der mannen, doch met hen soli
dair een macht der vrouwen die op struc
tuur van het gansche maatschappelijk le
ven meo haar invloed oefenen zal.
KUNST, LETTEREN, ENZ.
Dc Torentjes van dc Kaïnpcrbinncnpoort
te Amersfoort.
Het ,,Stsbl." bevat een Koninklijk be
sluit van den 2Sen «dezer, tot vernietiging
van een besluit van den gemeenteraad van
Amersfoort van 27 October 1914, betref
fende het sloopen van de torentjes van de
Kamperbinnenpoort te Amersfoort.
Dit besluit berust op de overwegingen
dat bedoelde torentjes deel uitmaken van
de vroegere vestingwerken der stad Amers
foort en uit een bouwkundig en historisch
oogpunt merkwaardig zijn te achten
dat het in strijd met het algemeen belang
is, wanneer gemeentebesturen zoodanige
gebouwen of gedeelten van gebouwen ver
nietigen
dat mitsdien de slooping van de toren
tjes niet kan worden toegelaten, tenzij
een ander, meer overwegend, algemeen
belang haar zou eischen
dat, daargelaten of de aanleg van een
verbroeden verkeersweg als zulk een meer
overwegend belang zou kunnen worden
beschouwd, dit thans in ieder geval niet
tot rechtvaardiging van het raad jbesluit
kan strekken, omdat daartoe voorshands
niet kan worden overgegaan.
RUITENLANDSCHE BERICHTEN.
Een vreeselrjké misdaad, wélke de
bewoners van Goslar sedert drie weken in
Toenemende opwinding hield, is eindelijk tot
klaarheid gekomen. Den tweeden Paaschdag
verdween uit een sanatorium1 spoorloos de
4Va-jarige knaap Leonard Bottels uit Han
nover. Het kind was met zijn moeder in het
sanatorium geweest cm dicht in de nabij
heid to zijn van den vader, die zwaargewond
van het slagveld was teruggebracht. Men
koesterde verdenking tegen den 16-jarigen
stoker Rudolf Hagemann, die plotseling
verdwenen was. Men vond in de kamer van
den jongen man een briefje, waarin hij
mededeelde, dat hij door een dollen hond
gebeten was, doch dat hij van den kleinen
Bcttjls niets wist, maar gevlucht was uit
vrees te midden van rijn oude omgeving
dol te worden. Later vond men in zijn kamer
een tweeden brief, waarin hij mededeelde,
zien door verdrinking van het leven te heb
ben beroofd. L.l. Donderdag ontving zjjn
moeder echter plotseling een telegram, waar
in hij mededeelde, dat hij zijn lijfgoederen
zou komen halen en bij de marine zou gaan
dienen. De politie arresteerde hem echter,
en na verhoor legde hij de volgende beken
tenis af: De kleine Bettels was op den bo
wusten Paasclidag met hem naar de stook
kamer van de centrale verwarming gegaan.
Toen hij een heeten ijzeren langen stang
hanteerde viel het gloeiende ijzer om en
trof den kleine zóó ernstig, dat het met een
kreet neerviel. Ten einde het huilen van het
kind to verhinderen, had hij het kind een
handdoek in den mond gestopt, doch daarna
door do opening van den oven geschoven.
Na de bekentenis viel de dader flauw.
Men heeft nog niet kunnen vaststellen of
zijn verhaal van den dollen hond waar ia.
Een zoogenaamde detective, die de arme
moeder onder voorwendsel haar het kind
binnen enkele dagen terug te zullen bezor
gen, verscheidene honderden marken had
weten af te zetten, is door de justitie ge
arresteerd.
Uit New-York werd Dinsdag een wijze
van zelfmoord plegen bericht, die, naar het
voorkomt, nieuw is.
Een jongmensch van twee-en-twintig jaar
to Bridgeport, in Connecticut, de zoon van
een millionnair, had een meisje gevraagd
en een blauwtje geloopen. Hij leek de wei-
fering nog al kalm op te nemen en toen
ij op het pant was het meisje te verlaten,
zeide hjj: „Ik heb nog een groote verras
sing voor je. Trek maar eons aan dit lint.
Het meisje deed het, er klonk oen knal
en do afgewezen minnaar viel op den grond
niet een doodelijke schotwond. Het lintbleek
n.l. gebonden te znn aan den trekker van
een revolver, die de jongeman in zijn zak
had. De afgewezen minnaar stierf na' enkele
oogenblikkeffl. uri
Een ernstig tramongêluk heeft dm 26en
April to Lyon plaats gehad op do l'jn
CroixroussePcriaohe. Eon rijtuig met 60
personen ontspoord?, doordat bij het af
dalen van een helling de rem wei gevet?het
voertuig, dat op het trottoir Hop, werd to
taal verniel. 50 personen, voor hot meeren-
de>?l gemobiliseerde arbeiders, werden meer
of minder ernstig gewond.
Twee Italïaansche militaire vliqgerüB
zij-j Maandag bij Pellestrina door t ont
ploffen van den motor in een moeras ge
vallen en omgekomen.
Do grootste soepkokerij ter wereld be
vindt zich to Brussel en is opgericht door
do Londensche Commissie ter verzachting
van den nood in België. Dagelijks wor
den ongeveer 50,000 personen van soep
voorzien. Deze krijgen dagelijks ongeveer
27,000 liter soep en 4000 K.G. brood.
Meer dan 100 personen maken voort
durend hot eten klaar. Voor de „ICerst-
soep" op 24 December werd het volgende
gebruikt: 450 K.G. aardappelen, 800 K.G.
vleesch, 1100 K.G. selderij en wortelen,
450 K.G. uien, 450 K.G. Zuid-Carolina rijst
en 450 K.G. balletjes van Ainerikaansch
meel.
De Invloed van den Oorlog iu Europa op
de Verkiezingen in Amerika.
De jongste burgemeestersveikiozing te
Chicago blijkt zeer merkwaardig te zijn ge
weest. De candidaat der democraten, een
zekere Sweitzer, wiens naam zijn afkomst
geven.
De broodkaart ziet er uit als volgt:
Ieder hoofd van een huisgezin of
a-lleenloopend persoon, die gebruik
wenseht te maken van do gelegenheid
om ongebuikl tarwebrood tegen vermin
derden prijs to koop en, doet daarvan
aangifte aan den burgemeester.
Dc burgemeester verstrekt een brood
kaart.
Op de broodkaart kan, op vertoon
daarvan, gedurende het daarop aangege
ven tijdvak tot een maximum van gemid
deld een half kilogram per dag en per
persoon, kinderen beneden den leeftijd
van twee jaren niet medegerekend, tegen
contante betaling van zes cents per half
kilogram uitsluitend ongebuild tarwe
brood worden betrokken bij den daarop
vermelden broodbakker.
Op den laatsten dag van den op do
broodkaart gestelden termijn kan door
den afnemer tegen inlevering van zijn
broodkaart, bij den burgemeester een
nieuwe broodkaart worden verkregen.
De broodbakker, die op de broodkaar
ten ander brood dan ongebuild tarwe
brood verstrekt of doet verstrekken, een
onjuiste aanteekening op de broodkaar
ten stelt, of doet stellen, een onjuiste
opgave indient of Op eenige andere wijze,
al dan niet in vereeniging met dén afne
mer, tracht misbruik te maken of tc doen
maken, wordt door den burgemeester
van het register geschrapt en is niet
langer bevoegd ongebuild tarwebrood,
overeenkomstig de vastgestelde regeling.,
te betrekken.
Den houder eener broodkaart, die
tracht op zijn broodkaart ander brood
dan ongebuild tarwebrood te verkrijgen
of op eenige andere wijze misbruik
maakt of tracht te maken, wordt zijn
broodkaart door den burgemeester ont
nomen, terwijl een nieuwe kaart aan
hem niet meer wordt verstrekt. Zulks
geschiedt eveneens, indien op de brood
kaart opzettelijk ongebuild tarwebrood
wordt betrokken, hetwelk niet gebruikt
wordt voor menschelijk voedsel of voor
andere personen dan voor den houder
der kaart of leden van diens gezin dient*
aanduidt, leed een verpletterende neder
laag. D'o partijstrijd had daar niets mee to
maken. Sweitser werd niet geslagen, om
dat hij tot do democratische partij behoor
de, evenmin won Harrison, omdat hij de
candidaat der republikoinsche partij was.
Do kwestie komt op het volgende neer
Bij de verkiezingscampagne van Sweitser
werd een vlugschrift gepubliceerd, versierd
met do portretten van do keizers van
Duitschland en Oostenrijk, en in dat vlug
schrift werden alle te Chicago wonende Hon-
gaarsche, Duitsche e>n Oostenrijlcsche kiezers
opgewekt, om „het Fatherland to redden"
en do geallieerden te bestrijden.
Het antwoord op die uitdaging was merk
waardig. Men was hierover zeer veront
waardigd to öhicaga. Jonge Amerikanen,
vrouwen zoowel als mannen -stroomden
naar de stembureaus, en het >S we its er-com
plot werd flink geklopt.
Atncrikaansch Scheepsgeschut.
De nieuwste Amerikaansche dreadnought
„Pennsylvania" heeft kanonnen van 35 c.M.,-
welke 18 M. lang zijn en ongeveer 20 K.M.
ver kunnen schieten. De zwaarsta Engel-
sclio scheepskanonnen (38 c.Mj kunnen
echter nog ongeveer 2.8 K.M. verder schie
ten; echter ook deze zijn niet te versmaden
met hun kogels van ongeveer 630 K.G.
gewicht. Voor elke lading in 170 K.G. kruit
noodig; terwijl op 9100 Meter afstand de
projectielen door pantserplaten van Krupp,
welke 40 c.M. dik zijn, heendringen.
(Voorzijde).
No.
li R O O D X A A R T.
gemeente
wonende
kan op deze kaart van af1915
tot en 1915
bij den broodbakker
wonende
voor zich en zijn gezin personen)
ten hoogstekilogram brood,
vervaardigd van uitsluitend ongebuild
tarwemeel, koopen tegen den prijs van
zes cents per halve kilogram.
den 1915.
De Burgemeester,
(Achterzijde).
Do aanteekening van de op deze broodkaart gekochte hoeveelheden ongebuikl
tarwebrood geschiedt door doorhaling van één vakje voor elk half kilogram gekocht
brood. Bij elke doorhaling wordt door of namens den leverancier een paraaf gesteld.
De verbruiker is verplicht nauwlettend toe te zien, of het juiste aantal halve
kilogrammen is doorgehaald.
1
2
3
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
.8
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
i
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100
101
102
103
10-1
105
106
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
117
118
119
120
121
122
123
124
125
123
127
128
129
130
131
132
133
134
135
1 136
137
138
139
Bij de meelkaart gaat het aantal vakjes tot 98, aangevende, dat daarop 98 kalvO
Kilo's meel verkrijgbaar zijn.
13J3 IS fïOODKAA I &T.
De plannen, die minister Posthuma heeft geopperd om te geraken tot het
verkrijgbaar stellen van goedkoop brood en goedkoop meel, zullen meerbrengen, dat
kaarten zullen worden ingevoerd, teneinde er voor te waken dat hier geen misbruik
kan plaats hebben. Maandag j.l. hebben we uitvoerige mededeelingen gedaan over
de laatste circulaire. Uit do nieuwstijdingen heeft men kunnen zien, dat verschil
lende gemeentebesturen in deze diligent zijn.
Nu we misschien eerlang brood- en mcelkaarten zullen krijgen, willen wc hier
het model van ten dezer het uiterlijk van beide kaarten is hetzelfde weer-
