eo
log.
flo. 18937
ID osïiTei-xI tag ü'S ^pï°Il
A°. 1915.
feze <€ourant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Bladen.
Eerste Blad.
UIT ONS LAND.
PESJS DER ADYKIITENTIEN:
Van 16 regels ƒ1.05. Iedere regel meer - Kleine advertentiëD
van 30 woorden 40 Gents contant; elk tiental woorden meer 10 Cents.
Voor bet incasseeren
wordt 0.05 borekend. Bewijsnummer 5 Gents.
PRIJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week.
Buiten Leiden en waar agenten
Franco per post
zijn per
f 0.09,
,n g 0.10.
i.65.
LEIDEN, 22 APRIL.
l)e Opbrengst van de Einma-Blocm.
l)c verkoop
van de Emma-bloem, het
populaire kunstbloempje, dat elk jaar den
ojen April ten bate van de tuberculose
bestrijding wordt verkocht, is dit jaar
boven verwachting gegaan. Waar dit jaar
zooveel gevraagd wordt van de publieke
liefdadigheid, was een geringer opbr -agst
1 dan vorige jaren to wachten geweest.
Gelukkig is het relsutaat een ander ge-
I worden. In do stad zelf heeft de verkoop
ƒ861.81 opgebracht. Voor de buitenge
meenten konden ons de cijfers nog niet
f worden verstrekt.
To Oegstgeest Is de opbrengst f i2.±0.
Een Onderscheiding
voor Prof. Kamcrlingh Onnes.
Door het Franklin-instituut van
den
Staat Pennsylvania te Philadelphia, is de
Franklin-modaille toegekend aan prof. dr.
H. Kamerliugh Onnes, alhier.
Op 19 Mei a.s. zal de medaille door rid
der Van Rappard to Philadelphia wor
den uitgereikt.
Aanbesteding.
Bij de heden door den heer W. C. Mul
der, architect, gehouden aanbesteding van
„heb afbreken en weder opbouwen van
het perceel Haarlemmerstraat 54 b, waren
ingekomen 10 inschrijvingen, t. w. van
W. Reijneveld 18194, Gebrs. A. en
J. den Ouden, te Oudshoorn 13153,
E. Is. Sloots 17390, M. van der Velden,
Leiderdorp .ƒ16830, J. H. van der Velden
l 16320, J. de Gier 17590, A. Hartevelt
en A. de Vrind 1656S, P. J. Hartevelt
16579, D. Heymans 1625S, J. van Riet
15900.
Waar geen woonplaats vermeld is, zijn
de inschrijvers woonachtig te Leiden.
—Op 1 Mei a.s. zal het vijf en twintig
I jaren goleclen zijn, dat de heer P. Wielin-
ga in dienst van het Rijk werd aangesteld.
I In 1890 als kok in dc strafgevangenis te
I Sbheveningen begonnen, ging hij in 190S
over als beambte in algemeenen dienst,
I tevens Rijksveldwachter, aan de Rijkswcrk-
I inrichting te Leiden.
Na gehouden examen zijn tot dc ge-
I meentelijke kweekschool voor Onderwij-
I zors en Onderwijzeressen alhier, tocgela/-
I tun do vrouwelijke kweekelingcnC. J.
I S. Iiax, P. G. Bergman, S. M. Blom, J. J.
I du Bruin, P. H. de Bruin, N. M. S. van.
I Dijken, E. L. Christiaanse, G. Duyster,
I M W. den Haan, C. J. Homerik, M. M. van
Kempen, J. F. M. Kooistra, C. J. Lanoel,
f M. G. Smit, M J. van der Steen allen.
I van. Leiden D. M. Scheer, van Bodegra^
ven, C. N. J. Kok, van Woerden en A. E.
F Klinkenberg, van Lisse en do mannelijke
I kweekelingcnW. J. de Konink, G. H.
van Leeuwen, P. Schophuizen, H W. van
F der Wilk, H. Zaalberg on B. vai: Zwieten,
allen van Leiden.
Bij Kon. besluit zijn benoemd dc voor-
zitters van de keuringsraden en hun
plaatsvervangers voor do lichting 1916.
Voor de provincie Zuid-Holland zijn o.a.
E benoemd in het 3de militdedistriottot
B voorzitter van den eersten keuringsraad O.
B W. F. Doorman, gepomeionnoerd luitenanfc-
I kolonel-kwartiermeestertot zijn plaate-
B vervanger A. W. Noorduyn, gepension-
B noerd koloneltot voorzitter van den
tweeden keuringsraad J. H. Kook, gopen-
I rioimoord luitenant-koloneltot zijn
F: plaatsvervanger T. H. L. Leolercq, gepen-
■j föonneord majoor.
Te Haarlem as als onderwijzeres ge-
mej. N. C. Groenendijk, alhier.
De afd. Leiden der S. D. P. besloot,
biet het oog op het nationalistisch stand
punt, door de S.-D. A.-P. ingenomen, zelf
standig de Mei viering te organiseeren, met
middag en een avondvergadering, met
A. Pannekoek als spreker.
Aan het stedelijk gymnasium te Ara-
jh&n zijn benoemd ter vervanging- van dr.
A. Verrijp, dio door ongesteldheid
vcahinderd wordt onderwijs te geven,
de heeren J. Droste en P. Feeustra Kud-
doctorandi alhier.
Op de voordracht' voor adjunct-direct
der gasfabriek en waterleiding te
is met dfen boer F. de Groot, opzich-
/•t» <k'r gasfabriek en waterleiding te Schie-
geplaatst de heer M. Van Muyswinkel,
der gaEfhbrrek1 alhier.
DIT ONZE STAD.
LIJST van gclicel en. gedeeltelijk
Werkloozen, die zich aangemeld
hebben dij dc Arbeidsbeurs.
(Hei Steun-Comiié cisciit als voorwaardo voor
steun aanmolding bij de Bours, zoodat dit Str.atjo
vjoI een Juist beeld zal govcn van de werkloosheid).
Ook V/crklcozcn uit do Omstreken zijn hieronder
begrepon. (Dit aantal vrij gering).
Grondwerkers
Overige vakarbeiders bij de bouw
vakken in ruimstcn zin
Totaal
Mannel. vaklieden in andere vakken.
voor een deel gedeelt-. werkloos
Vrouwelijke vaklieden (waaronder
dienstboden, naaisters, werksters)
Losse werklieden
43
Gedeeltelijk Werkioozen.
Mannen, Fabrieksarbeiders (ge
deeltelijk weekloon)220
Vrouwen, Fabrieksarbeidsters, (ge
deeltelijk woekloon)... 8
Vrouwen voor allerlei14
Jongens voor allerlei... 5
Totaal 451
Leiden, 20 April 1915.
LEIDSCHE BESTUL RBERSBONI).
Opgave van de week van 5 tot 10 April.
Totaal Lodental 1704.
Workloozc loden 52
Aantal kindoren be
neden 16 jaar 39
Loonverlies por weck f 618.26
Vergoeding v. d. Patroon f
van het Steuncomité 63.—
Uitkeering weikloozonkas 180.—
143.-
Loonvcrlics per -week -
CodooltelIJk ivcrkloo-
ze leden 207
Aantal minder werk
uren per week 35915
Aantal kinderen be
neden 16 jaar227
Loonvorlies per week j
Vergoeding v. d. Patroon f
van liet Stouncomité 58.50
Uitkeering werkloozenkas 362.27
-f 475.26
Loonverlies
Aantal onder do
waponen
per weok r-=—
260')
Aantal kinderen be
neden 16 jaar 291
Loonverlies per week f 3216.45
Vergoeding v. d. Patroon f 264.174
van het Rijk 1077.55
Toeslag v. h. Steuncomité 44.95
Loonverlies per week
Totaal loonverlies por
weok, waarbij betrok-
kon 519 leden
1829 77=
f 2631.795
J) Dit getal wordt gevormd door:
Gehuwden en kostwinners, welke vorgooding
ontvangen-
Werkzaam bij Gemeente, Rijk on Spoorwog-
Maatschappijen
Ongehuwden. welke geen vorgooding en
geen loon ontvangen
Totaal
EEN HAGENAAR IN BELGIE
GEVANGEN GENOMEN.
Do gevangenneming door de Duitechcrs
van den heer K. Wirbz Jr., vroeger gérant
van do Princess-Room aan den Kneuter
dijk to 's-Gravonhage, wordt^ bevestigd.
De aanhouding moet eon achttal dagen
geloden geschied zijn en zou verband hou
den met ongeoorloofd overbrengen van
brieven.
Men vreest, d!at hem hiervoor een zware
straf wacht.
Aan het „Dgbl. v. Z.-H. ©n VGravenh."
kwam het volgende tor oore, voorname
lijk van do zijde van uit de Belgisohc
hoofdstad in Den ïïaag aangekomen per
sonen.
Sedert het uitbreken van den oorlog koe
rier van het Nederlandsche gezantschap
te Brussel, belastte do heer W. na hot vor-
brefcen der spoorweggemoenschap zich
met de overbrenging van ambtelijke brie
ven en stukken tussohen Nederland en dc
legatdo to Brussel. Hij redsde daartoe per
auto op gezette tijden heen cn weor tus
sohen ons land en België en mooht nu cn
dan landgenooten in België wonende van
uit of naar hun vaderland op reis mede-
nemen.
Vorloden week Woensdag zou hij met
zijn auto, waarop meesbal aan de voorzij
de twee Nederlandsche vlaggetjes als her-
kenningsteeken waren geplaatst, een te
Brussel gevestigdo Nederlander naar Den
Haag begeleiden cn zijn medereiziger had
zich gebruikelijkerwijzo tegen het uur van
vertrek aan dc Nederlandsche legatie
vervoegd.
Do koerier verscheen echter niet op het
afgesproken uur. Bij informatie bleek, dat
hij door do Duitsche geheime politie den
vorigen avond gearresteerd was met nog
drio andere to Brussel wonende Neder
landsche onderdanen, de heeren G., D.
on K.
De drie laatstgenoemden herkregen eoh-
ter spoedig hun vrijheid, maar de heer
W. werd gevangehouden.
Aanleiding daartoe zou gegeven hebben
het bezorgen aan heb- restaurant, waar W.
het middagmaal gebruikte cn ook Duit-sche
officieren aan tafel zaten, van een pakket.
Dit wekto argwaan bij de geheime agen
ten, die het openden en daarin brieven
als anderszins zouden hebben gevonden,
welke bestemd warén voor in Noderland
aanwezige particulieren en met zijn taak
als koerier niets hadden uitstaan.
De aanhouding berust op de verdenking
van het verboden overbrengen van brie
ven e.d. cn moet gevolgd zijn door een
huiszoeking in zijn hotel te Brussel.
Do zegslieden hadden aanleiding te ver
moeden, dat de Duitseho autoriteiten deze
zaak zouden laten afloopen met een terug
wijzing van den aangehoudene uit België
naar Holland.
UITVOER VAN AARDAPPELEN.
Aangezien blijkt, dat velen, die hun
voorraden aardappelen op een desbetref
fend verzoek van den direoteur van het
Rijks-Centraal Bureau tot regeling van
don uitvoer van aardappelen hebben op
gegeven, met vermelchng van prijzen,
waartegen zij eventueel bereid zij in. die
aardappelen af te staan, in de meening
verkeeren, dat zij nu niet meer vrij zouden
zijn die aardappelen te verkoopen zoolang
zij geen antwoord op hun aanbieding heb
ben ontvangen, doelt de minister van
Landbouw mede, dat de houders van aard
appelen. onverschillig of zij al dan niet
eenig antwoord op hun aanbieding hebben
ontvangen, volkomen vrij zijn hun aardap
pelen voor het binnenland to verkoopen.
UITVOER VAN KOOLRAPEN.
Het uitvoerverbod van koolrapen is tij
delijk opgeheven.
EEN KONINGIN ELISABETH-BOEK.
Mevrouw Amy Grothe-Twiss en de heer
Frans Bastiaanse, hebben hefc initiatief ge
nomen om huldebetuigingen van leden der
Vexeeniging van Nederlandsche letterkun
digen aan de Koningin der Belgen in een
boek te vereenigen.
UITVOER VAN HOOI.
De minister van Landbouw brengt ter
kennis, dat het in de bedoeling ligt, ver
gunning te verleenen voor den uitvoer van
bepaalde partijen hooi, welke hier te lande
met het oog pp den naderenden weidetrjd
niet kunnen worden verbruikt.
HET VERKEER MET ENGELAND
WEDER GESTAAKT.
DE VERZEKERING VAN DE
Men seint uit Vlissingen d.d. 21 April;
De "dienst der Zeeland" is voorloopig
gestaakt De hedenmorgen vertrokken
Mecklenburg" blijft, zoolang de dienst ge
staakt is, in Engeland. Hedenavond is de
„Prinses Juliana" nog binnengekomen.
Uit 's-Gravenhage meldt men d.d. 21
April:
Naar wij van zeer betrouwbare zijde ver
nemen, is do stoombootdienst op Engeland
van de maatschappij Zeeland, op last van
Engelscho regeering, weder gestaakt De
zich in Engeland bevindende boot der maat
schappij kan niet naar yiissingen terug-
keeren.
VERLOF TIJDENS DEN HOOIBOUW.
Het Tweede-Kamerlid Duymaer van Twist
heeft tot den minister van oorlog de vol
gende vragen gericht:
Is do minister van oorlog voornemens
een bijzondere regeling te treffen tot het
verleenen van veriof aan landbouwers" en
landarbeiders ten behoeve van den hooi
bouw?
Zoo ja, is de minister bereid van die re
geling mededeeling aan de Kamer te doen?
EEN NEDERLANDER ALS SPION
AANGEHOUDEN.
De „Köln. Ztg." mtldt uit Wezel, dat
daar oen Nederlander als spion is gevan
gen genomon, die opgaf jhr. Van Raders
ti zijn. Volgens het blatJ moet het nauwelijks
twijfelachtig zijn, of hij is een spion in dienst
van een buitenlancksche mogendheid!:
TRAWLERS.
In do gehouden vergadering van de Onder
linge Oorlogsrisieo- on Onderlinge Volks
verzekering-Maatschappij te IJniuiden, heeft
besloten, met het oog op de meerdere risico
voor visschersvaartuigen op de Noordzee (on,
der meer in verband met de interneering
van verschillende stoomtrawlers in Duitsch-
land) schepen, die na hedenmiddag 2 uur
nog zouden uó.tvaireli, uit IJmuiden ni©K
meer verzekerd zouden zijn tegen genoemdi
risico.
OORLOGS-ZEE-ONGEVALLENWET.
De heer Visser van IJzendoorn heeft
voorgesteld te doen vervallen dc bepa
ling, dat de uitkeering verschuldigd is bij
twijfel of een ongeval een gevolg 'is van
of in verband staat met een gebeurtenis,
v-elke een onmiddellijk gevolg is van den
huidigen oorlog en dat het recht op uit
keering ophoudt, ingeval later op de vor
dering van dengene die de uitkeering is
verschuldigd, door den rechter, "aan wien
de beslissing over dit recht op uitkeering
is opgedragen, wordt uitgemaakt, dat het
ongeval niet een gevolg is geweest van
of in dit verband heeft gestaan met zoo
danige gebeurtenis.
Voorts wil hij in plaats van de be
paling dat de kantonrechter kennis neemt
van de vorderingen krachtens deze wet
door leden der bemanning of 'hun nagela
ten betrekkingen ingesteld en dat de voor-
schrifteli van art. 125a en volgende van
het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvorde
ring van toepassing zijn bepaald zien,
dat hij, die aanspraak maakt op het recht
op een uitkeering, tegen dengene te wiens
laste de uitkeering komt, een rechtsvor
dering heeft tot erkenning van dat recht
cn bepaling van het wekelijks uit te kee-
ren bedrag en dat van deze rechtsvorde
ring in eersten aanleg wordt kennis ge
nomen door de arrondissementsrechtbank
en voorts, dat, waïmeer. nadat het vonnis
is gewezen, waarbij het wekelijks uit te
kèercn -bedra. i-3 bepaald, feiten of om
standigheden bekend worden, welke, indien
zij daarvóór waren bekend geweest, van
invloed zouden geweest zijn bij de bepa
ling van het wekelijks uit te kecren be
drag, of wanneer de toestand, welke op
dié bepaling van invloed is geweest, ver
andering ondergaat, dc voornoemde recht
bank bij beschikking op een verzoek
schrift, waarop de wederpartij wordt ge
hoord, de bepaling voor het wekelijks uit
te keeren bedrag kan herzien.
Ook wil hij inlasschen een art. 7a, lui
dende Heeft, nadat het wekelijks uit te
keeren bedrag in der minne of bij gewijs
de is bepaald, de tot het doen der uitkee
ring verplichte gedurende 3 achtereen
volgende weken aan di verplichting niet
voldaan, dan kan de tot de uitkeering ge
rechtigde de voldoening voor de achter
stallige en de te verschijnen wekelijksche
uitkeeringen van den Staat vorderen en
treedt de Staat., door aan die vordering
te voldoen, in de réchten voor den tot de
uitkeering gerecht: /de
en een art. 7b, bepalende, dat, indien
deze rechtsvordering is ingesteld, de mi
nister aan den eischer in dat geding een
voorloopige uitkeering ten laste van het
Rijk kan toekanneii voor den duur van
het geding en totdat het vonnis in gewijsde
is gegaan. De voorloopige uitkeering
wordt dan mede genoten voor den tijd,
die tusschen den dag, waarop hot bedoel
de ongeval heeft plaats gehad en den aan
vang van het geding is verloopen, indien
de rechtsvordering is ingesteld binnen
tweo maanden, nadat het ongeval heeft
plaats gehad.
Is de rechtsvordering bij gewijsde toe
gewezen. dein wordt het als voorloopige
uitkeering genotene geacht op rekening
van het als uitkeering verschuldigde te
zijn genoten cn door den tot de uitkeering
verplichte aan het Rijk vergoed. Wordt
de rechtsvordering afgewezen, dan blijft
het als voorloopige uitkeering genotene
ton laste van het Rijk.
Het omtrent de uitkeering bepaalde is
op de voorloopige. uitkeering van toepas
sing.
Do heer Boissevain stelt bij amende
ment voor tusschen lid 4 en 5 van art. 2
een nieuw lid in te voegen, strekkende,
dat bij totaal verlies van goederen van
leden der bemanning bij een ongeval als
in dc wet bedoeld, de geredden boven
dien aanspraak hebben op een uitkeering
in eens. Onder totaal verlies wordt ver
staan, dat niets is gered dan hetgeen de
leden dor bemanning op of bij zich dra
gen. De minister bepaalt voor dever
schillende groepen van schepelingen het
bedrag der uitkeering.
De heeren De Visser c. s. hebben op ar
tikel 8 een amendement voorgesteld, waar
van de bedoeling is om de kleinere vissche-
rij, waarvoor het niet doenlijk schijnt dq
ir» de wet bedoelde premie, en nog min
der de daarin bedoelde waarborgsom ta
betalen, te belasten, niet met de helft,
maar met een vierde deel der verzekerings
kosten.
De heeren Spiekman en Mendels heb
ben op art. 25 als amendement voorge
steld de invoeging van een nieuw lid 2,
luidende
,,Den nagelaten betrekkingen van zee
lieden op zeevaartuigen als bedoeld in lid
t van artikel 1, die, vóór deze wet in wer
king is getreden, bij de uitoefening van
hun bedrijf om het leven zijn gekomen,
ten gevolge van of in verband met een
gebeurtenis, welke een onmiddellijk ge
volg was van den huidigen oorlog, komt een
uitkeering toe, gelijk aan die, waarop zij,
volgons art. 2, lid 2, aanspraak zouden
hebben gehad, indien het ongeval ware
geschied na het in werking treden dezer
wet. Deze uitkeeringen komen geheel en
rechtstreeks ten laste van den Staat".
De heer Spiekman heeft de door hem in
gediende amendementen als volgt gewijd
zigd
Artikel 2, sub. 2, wordt vervangen door
de volgende twee leden
2. Indien de getroffene ten gevolge van
het ongeval overlijdt, hebben de vrouw,
met wie hij ten tijde van het ongeval ge
huwd was, de wettige of ten tijde van hot
ongeval v.ettiglijk erkende natuurlijke
kinderen, de ouders, of bij ontstentenis
van dezen de grootouders van den over
ledene, indien deze hun kostwinner was,
en de schoonouders van den overledene,
indien deze hun kostwinner was, recht:
a. de vrouw, tot haar opvolgend hu
welijk op een uitkeering ten bedrage van
dertig procent van des overledenen dag
loon
b. elk kind,, tot zijn voleindigde zestien
de jaar, op een uitkeering ten bedrage van
vijftien proeent van des overledenen dag
loon en, bijaldien het ouderloos is of.
wordt, van twintig procent van het dag-
ècon
c. de ouders, of bij ontstentenis van
dezen de grootouders, op een uitkeering,
bedragende zooveel als de overledene in
den rogel tot hun levensonderhoud bij
droeg, doch niet meer dan dertig procent
van zijn dagloon, en wel tot den dood
van den langstlevende
d. de schoonouders, op een uitkeering
bedragende zooveel als de overledene in
den regel tot hun levensonderhoud bij
droeg, doch niet meer dan dertig procent
van zijn dagloon, en wel tot den dood
van den langstlevende;
het recht voor de schoonouders op een
uitkeering houdt eveneens op in de geval
len, bedoeld sub 1 en 2 van artikel 377
van het Burgerlijk Wetboek
de nagelaten betrekkingen hebben te
zamen op geen hoogere uitkeering recht
dan op zestig procent van des overleven
den dagloonmet dien verstande, dat de
schoonouders alleen recht hebben op uit-
JveeriDg, indien de personen, bedoeld on
der a., b. en c., hun volle uitkeering heb
ben ontvangen en de ouders of groot
ouders alleen dan, indien de personen'
bedoeld onder a. en b., hun volle uitkee
ring hebben ontvangen, en dat, indien do
vrouw en de kinderen te zamen op een
hoogere uitkeering dan zestig procent van
dat dagloon zouden recht hebben, de nifc-
keermg, waarop ieder recht zou hebben,-
een evenredige vermindering zal onder
gaan.
Na het tweede lid van artikel 2 in te
voegen een lid 2a., luidende:
Indien de in het voorgaande lid onder
a bedoelde vrouw een nieuw huwelijk aan
gaat, ontvangt zij een bedrag in eens van
tweemaal haar uitkeering over een jaar.
GEMEENTELIJKE ARBEIDSBEURS.
Stadstimmerwerf. Telephoon No. 127,
Geopend: '3 morgens van 9—12 en
des middags "an 2—5 uur.
AANVRAAC VAN WERKZOEKENDEN.
2 Klerkcu. 9 Timmerlieden, 3 Kisten
makers,. 15 Metselaars,- 4 Steenhouwers,
1 Bankjongen, 10Opperlieden, 4 Stncadoors,
1 Betonwerker, 7 Schilders, 3 Meubel
makers, 2 Stokers, 2 Smeden, 1 Grot-
Bankwerker, 15 TVp°graferi> 1 Kleer
maker, 1 Bakkersjongen, 1 Slagersknecht,
1 Kcllner, 1 Schipper, 1 Koetsier, 1 War-
moeziers, 1 Bloemist, 8 Grondwerkers,
14 Loopknechten, 5 Loopjongens, 41 losse
Werklieden, 1 Straatmaker.
AFD. VROUWEN.
Volkshuls. Tolephoon No 1477.
Geopend: \an 9—12 uur.
8 Dienstboden, 16 Werkster, 4 Naaisters,
1 Waschvrouw, 1 WinkeljufFr. 1 Kinder
jaar., 3 Huishoudsters, 1 Kantoorbediende,
1 Kooksters, 4 Fabrieksarbeidsters, 5
Textielarbeidsters, 14 Vrouwen allerlei.
