Nederland en de Oorlog. (Jo. 16916 Woensdag SI A0. 1915. <Beze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. Eerste Blad. Officteeie Kennisgevingen. Uit de Omstreken. PRIJS DER ADVERTENTIEN Van 18 regels ƒ1.05. Iedere regel meer ƒ0.170. Kleine advertentiëo van 30 woorden 40 08nt9 contant; elk tiental woorden meer 10 Centa. Voor liet incasseeren wordt 0.05 berekend. Bewijsnummer B Gents. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per week. l l l f 0.09. Buiten Leiden en waar agentsn gevestigd zijn per week, SS, 0.10. Franco per post ..••«.«•«•••••SS, 1.65. Directe Belastingen. Do Burgemeester van Leiden brengt ter algemeene kennis, dat aan den Ontvanger der Directe Belastingen is 'Ier band ge steld het kohier der Personeel© belasting Ne. 4 van den dienst 1915, executoir ver klaard den 19den April j.l. en herinnert voorts den belanghebbenden aan hun ver plichting 'om den aanslag op den bij de r\Vet bepaalden voet te voldoen. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR Leiden, den 21sten April 1915. 1 Drankwet. Burgemeester en Wethouders van Lei den; Gelet op de artt. 12 en 37 der Drankwet; Brengen ter algemeene kennis, dat door bet Bestuur der Sint-Jozefsgezellenvereeni- ging. wonende te Leiden, een verzoekschrift is ingediend, om verlof voor den verkoop van alcoholhoudenden, anderen dan sterken drank, voor gebruik ter plaatse van ver koop, in 3 lokalen en de Bestuurskamer van het perceel Van der Werfstraat 96. Burgemeester en Wethouders voorn., N. C. DE GIJSELAAR. Burgemeester. VAN STRIJEN, Secretaris. Leïcien, 21 April 1915. Verkiezing voor de Kamer van Koophandel. Gisteren is de verkiezing van zeven leden der Kamer van K. en F. gehouden, dio geheel zonder strijd is afgeloopen, hoe- vet er toch nog een 120-tal stemmJan werden uitgebracht. Terwijl enkele der oude leden nog enkele verdwaalde stommen kregen, wc -(Mn met groote eenparigheid gekozen In de vacatures aftreding 1917 de he eren G. Boon, J. Heringa, F. M. A. Pieck, J. P. Vergouwen en H. Vroom. In de vacatures, aftreding 1919, de heeren; G. Bots en Ario Mulder. Reeds gekozen waren do heoren W. Per a en Arnold Smits, zoodat do Kamer thans weder geheel voltallig is. Zij is geheel van samenstelling veranderd wat de personen aangaat en grootend©els cok wat de poli tieke richting betreft. De middenstand is in deze Kamer in haar tegenwoordig© samenstelling sterk verte genwoordigd. Zooals men weet hcoft de secretaris, mr. J. TT. Goudsmit, ook als zoodanig bedankt. Tijdelijk werd het secretariaat waargenomen door den heer Arnold Smits. Nu de Kamer weder voltallig is, zal men rok een nieuwen secretaris moeten benoe men. Te Haarlem zijn als onderwijzer ge slaagd do heer-en R. 13 roester huizen, F. do Groot en A. cb la llie, allen van hier. In de openbare vergadering op mor genavond in ,,De Graanbeurs", alhier, be legd door den Leidschen Bestuursders- bond en de afd. Leiden van de S. D. A. P.. waar dooi den heer v. Hinte voorz. van den Alg. Nod. Gemeentewcrkliedenbond, de schrikbarend hooge prijzen der levensmid delen zullen worden besproken, en den weg zal worden aangewezen, om voor de arbei dersklasse daarin verbetering te brengen, zal de volgende motie worden aanbevolen ©n in stemming worden gebracht: „Do vergadering, van mooning, dat van do abnormaal hooge levcnsmiddclcnprij- zon, ontbering en ondervoeding bij de Leid- scno arbeidersbevolking het noodwendig gevolg moet zijn, dringt er bij Regee- i"ing en Gemeentebestuur op aan, ten spoe digst© afdoende maatregelen te nemen". OPGAVE VAN PERSONEN. DIE'ZICH TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD. W. F. Mulder en gez., mandenmaker, Han- eenstraat IS. L W. J. v. Schijndel, winkeljuffrouw, Breestraat 21. J. Gelok cu gez.. metselaar, 3 Octstr. 55. A. Brinks, dienstbode, Rijnsburger weg 4. A. Dutij cn gez., musicus, Hoogew. 69. O. W. Huibregtsen, hoofd openb. school, Hiiffo de Grootstr. 24A. J. Zwagerman, banketbakker, Hoogew. '123 J. Terlingen, Bloemmarkt 22. Wed. Gageldonk, Breestraat S5. 7 ^\.vau ^en Nieuwendijk, Noordeinde 30. Ulijn, los werkman. Brjleveldshof 6. rp 3' Jager, Breestraat 84. T. Over dijk', schilder, Ilooge woerd 16S. J. v. Veenendaal, klerk b. d. dir. bel., Doezastraat 19A. Nedorl. Anti-Oorlog-Raad. Het Plaatselijk Comité voor Leiden en Omstreken van den N. A.-Oorlog-Raadhad gisteravond een openbare vergadering be legd in ,,De Graanbeurs", waar een drie tal sprekers van verschillend standpunt doel en beteekenis van do Ned. Anti-Oor log-Raad zouden uiteen zetten. Do zaal was geheel met belangstellen den gevuld, toen te ruim acht uren dr. J. van Leeuwen, uit Utrecht, met een kort woord de bijeenkomst opende waarna hij het woord gaf aan dr. J. van der Valk, uit Rotterdam, die zich voorstelde de ethische zijde van het vraagstuk te belichten. Spr. schetste de verschrikkelijkheden van den krijg, waarin het bruto geweld heerscht boven het recht. Wij zeide spr. die er in gelooven, dat het. recht een maal machtiger zal zijn dan het geweld, roepen daarom anti-oorlogOok do oor log kan zijn nut hebben, maar dan nog het meest voor den overwonnene, omdat te genspoeden louteren, maar is die loute ring waard, dat het recht wordt vertrapt, het geluk van duizenden wordt verwoest? Niet een overwinning, maar de gerechtig heid alleen verhoogt een volk. Wat hier noodig is, is de strijd tegen het ongeloof, dat de oorlog verdrijven kaai. Spr. heeft zich verwonderd over de hou ding van do vereen. „Vrede door Recht" bij het begin van den oorlog, toen hij in twijfelmoedigheid liet hoofd liet zinken Dat was een bewijs van oppervlakkigheid. Spr. gelooft aan een komenden vrede. Van alle oorlogen, die de geschiedenis kent, is er maar één oorlog moer over. Dat is de oorlog tusschen de groote mo gendheden. Ook deze laatste zal in de his torische lijn doodloopen. Hoe wreed de hedendaagsohe oorlog mo- go rijn, in bedoeling is hij humaner dan vroegere oorlogen. Als straks do beslis sende slag geslagen is, zal liet zwaard in de scheede worden gestoken en de diplo maten krijgen het woord. Vroeger werden do overwonnenen tot slaven gemaakt of vermoord thans zou geen heersclicr dit meer kunnen nech durven, dank zij de openbare mëening, zelfs in zijn eigen land. Sinds Napoleon heeft d-e openbare mee ning zich doen gelden en zij doet het thans vooral, wat hieruit blijkt., dat niemand de aansprakelijkheid voor den oorlog durft aanvaarden. Ook het trachten zich vrij te pleiten van gepleegde gruwelen door de oorlogvoerende mogendheden, bewijst de vrees voor de openbare meening. De vor sten en veklheeren worden niet gelau werd, zelfs niet meer in de schoolboeken, ab de hoógsten en besten in de wereld. Deze oorlog zal nog medfó werken tot den duurzamen vrede, omdat de leuswie den vrede wil, bereide zich ten oorlog, fiasco heeft gemaakt. Wie den vrede wil, betrachtte de gerech tigheid, aldus bes-loot spr. De heer A. E. v. Saher, uit. Haarlem, be handelde het programma van den A. O. R. Do oudere vredesbeweging verloor zich in frazen thans wil men vaste lijnen, die inen kan volgen. Het programma moest al lereerst voldoen aan menschon van ver schillende richting cn kring. Spr. wilde aantoonen, dat het inderdaad d© moeite waard is er voor "te strijden. Daarvoor be handelde hij achtereenvolgens, na voorop gezet te hebben, dat naar oen zoo spoedig mogelijken beëindiging moet worden ge streefd, door een vrede, die niet de kiem van nieuwe oorlogen in zioh draagtdc wenschelijkheid van samenwerking der Sta ten in plaats van tegenover elkaar staan de bondgenootschappen beperking dier be wapening krachtens internationale rege ling zoggensschap der volksvertegenwoor digingen over het vredesverdrag. Al deze drie punten werden uitvoerig toegelicht, waarna spr. met een krachti ge opwekking om zich bij den Raad aan te sluiten eindigde. Hij kon echter niet nalaten er zijn leed wezen over uit te spreken, dat er zoo wei nigen uit academische kringen tegenwoor dig waren, met name studenten, die de pretensie hebben later als leiders der na tie te moeten optreden. Hierna werd even gepauzeerd, waarin door ©enige dames cn heeren do aanwezi gen tot aansluiting werden aangezocht, waarmede ze nog al sucocs hadden. Na de pauze droeg mej. Harry van der Harst op indrukwekkende wijze voor: „Van Oorlog en Vrede," een gedichtencyclus van Jlélène Swaith, voorkomende in ,,De Nieuwe Gids," waarmede zij veel bijval oogstte. De derde en laatste spr. was dr. J. van Leeuwen, uit Utrecht, met het onderwerp: „Do weg 'naar het doel." Mej. Van dor Harst had gevraagd, waar do tooverfluit was, dio den oorlog zou kun nen doen eindigen. Die fluit kan do mensch richzelf maken, zeide spr., Hij wilde ten slotte trachten aan te toonen hoe men tot een duurzamen vrede komen kan. Hij behandelde achtereenvolgens liet doel van den N. A. R., lio9 dat doel te bereiken is en men tot een vredo kan komen, die niet een kiem tot een nieuwen oorlog in zich draagt. In liet bijzonder stond hg stil bij de stu diecommissies, die over de verschillende vraagpunten, nadenken en sludeeren, om straks, wanneer de vrede kan ^gesloten wor den, met bepaalde voorstellen te kunnen ko men. En dat is, volgens spr., van groote be teekenis. Men kan zich niet bepalen bij vage sympathiebetuigingen, men moet practische, voor toepassing vatbare voorstellen kunnen aanbieden. De Anti-Oorlog-Raad moet ook de pers voorlichten en spr. brengt hulde, met name aan de Neder landsche pers, voor haar medewerking, om de openbare meening voor de denkbeelden van don Raad te win nen. Ook streeft de Raad naar internationale samenwerking, cn ondanks de groote moei lijkheden, waarmede dit thans gepaard gaat, is het den Raad gelukt een centrale organi satie voor een duurzamen vrede te vormen, waarin niet minder dan 19 organisaties uit verschillende landen vereénigd zijn. Spr. wil, als sociaal-democraat, ten slotte nog even zeggen, waarom de sociaal-demo craten in de beweging met- de burgerlijke partijen kunnen en moeten samenwerken. Hij beriep zich daarbij op een der voormannen zijner partij, n.l. Kantsky, die zegt, dat ook het burgerlijk streven gericht is op een duurzamen vrede. En waren er al velen, die voor den oorlog daaraan dachten, de huidige wereldbrand dringt hen er wel toe. Niet alleen, dat de eigenlijke burgerpartijen zich van het kwaad rekenschap geven, hande laren en bankiers voelen ook wel, dat vrede beter is dan oorlog. Deze beweging, uit de omstandigheid geboren, moet leiding hebben; deze leiding kan in Nederland de A. O. R. geven. Daarom besloot ook deze spr. met een opwekking tot aansluiting. Nadat de heeren Van Bokstel (S. D. P.) en Akkerman (vrije socialist) kor lelijk had den gedebatteerd en de laatste de algemeene werkstaking als het middel tegen den oor log had genoemd, terwijl hij zich er over beklaagde, dat het bestuur de colportage van „De wapens neder," van ds. Schermor- horn had verboden, sloot de heer Van Leeu wen met een beantwoording der debaters, de welgeslaagde bijeenkomst. Relsgieus-SociaSisftiscfce Zondag- bi jeenkomsien. Men schrijft ons In de kringen der socialistische arbeiders, dio groetende els van de Kerk en den gods dienst waren vervreemd geraakt, i-s in den laatsten tijd het verlangen openbaar gewor den naar religieus voedsel. Blijkbaar is ge voeld, dat er andere, diepere behoeften zijn in het leven van den mensen dan cho} welke het socialisme kan bevredigen. Dit is tot uiting gekomen in de Rel. Scc. Zondagbij- eenkornsten, die men in verschillende plaat sen van ons larid is gaan houden. Ook te Lei den worden pogingen aangewend om tot dér. gelijke bijeenkomsten te geraken. A.s. Zater dagavond wordt er een vergadering gehou den in het gebouw van den Verhuurdersbo id welke vergadering toegankelijk is voor allen, dio het houden der rel.-soc. bijeenkomsten met sympathie begroeten. Ter nadere toe lichting diene nog het volgende 1. De Zondagbijeenkomsten zijn in de eer ste plaats bestemd voor diegenen, die net socialisme liefhebben, clio echter do religie in hun leven niet willen missen en mcenen in do kerken geen bevrediging te kunnen vinden. Van do sprekors, die optreden, weet men, dat zij het socialisme voorstaan. 2. Van het Rel.-Soc. Verbond, dat deze bijeenkomsten houdt, kunnen lid zijn (art. 2 der Statuten) „zij, die in do verwerkelijking van het socialisme zien een voorwaarde tot bloei van een religieus gemeenschapsleven cn mee daarom naar de opheffing van den klassen'- en natiën.strijd door socialisatie^ van productie en distributie streven." li. Bovendien zijn als begunstigers zeer wel- koiï al degenen, die, zonder bovengenoemd art. 2 te kunnen onderschrijven, toch in do verkondiging der religieuze waarheden aan de arbeiders een groot belang ri-en. Hun sympathie cn steun zal met waardeering en dankbaarheid worden aanvaard. Do vergadering van Zaterdag a.s. is toe gankelijk voor allen, die voor Zondagbijcen- komsten in Rel.-Soc. geest gevoelen. Voor het tijdvak van 15 April tot en met 31 December a.s. is benoemd tot assis tent bij het Rijksbureau tot onderzoek van handelswaren alhier dr. W. J. de Mooij, eerste assistent aan het organisch-chemisch laboratorium der Gemeentelijke Universi teit van Amsterdam. Ora halfzeven gisteravond kwam de zesjarig© V. van U. in het water aan de Havenkade, alhier, terecht. Hij verdween weldra in de diepte. Een brugwachter kon hem echter met een haak levend redden. Wel was hij bewusteloos. De drenkeling werd overgebracht naar het politiepcsthuis aan de Haven, waar een agent hem tot be wustzijn bracht. Ten slotte werd Van U. naar zijn woning gebracht. NEDERLANDSCHE TREILER OPGE BRACHT. De reederij te IJmuiden heeft gisteren van de Duitsche regeering bericht ontvan- geu, dat de stoomtreiler „Oceaan 3" door de Duitsche marine op zee i3 aangehouden en Maandag naar Hamburg is opgebracht. HET „KATWIJK'-INCIDENT. Gisteren zijn afschriften van de hier te lande opgemaakte rapporten in zake de „Kat wijk" naar den Nedcrlandschen gezant te Berlijn verzonden, ter overhandiging aan de Duitsche regeering. EEN HAGENAAR GEVANGEN GENOMEN. i De heer K. Wirtz, eigenaar van de Prin cess Room in Den Haag, is* naar „De Avond post" meldt, te Brussel gevangen genomen. De reden is onbekend. HET VERKEER VLISSINGEN— ENGELAND. De bepaling, dat met de mailbooten San do Maatschappij „Zeeland", voorloopig geen passagiers mogen worden vervoerd, i> weder ingetrokken. ROGGE. De Zuid-Hollandsche commissie voor de voedingsvraagstukken heeft aan de burge meesters van Zuid-Holland de volgende cir culaire gezonden „Uit de missive van den minister van landbouw d.d. 15 April j.l. zult gij gezien bobben, dat het bakken van roggebrood uit onkel rogge wederom is toegestaan. Als gevolg hiervan zal de berekening van de hoeveelheid rogge, welke noodig is tot den a.s. oogst, voor dc gemeenten, waar roggebrood gegeten wordt, herzien moeten worden. Onze commissie beschikt, nog over een kleinen voorraad rogge en is voorts gaarne bereid haar bemiddeling aan te bieden, ten einde aan de andere provinciale com missies te vragen, of zij rogge kunnen over doen, cn z-oo noodig ook den minister te verzoeken buitenlandsc-he rogge te ver strekken. In verband hiermede hebben wij de eer u uit te noodigen ens vóór 1 Mei a.s. op to geven, hoeveel rogge (in K. G. uitgedrukt) uw gemeente boven de reeds aan u gelever- Go of -toegezegde partijen zou wenschen te ontvangen. De inlandsche rogge zal geleverd worden tegen den prijs van 10.60, vermeerderd met de kosten van vervoer, opslag, enz., welke door ons of door de betrokken pro vinciale commissi© zijn gemaakt, terwijl het vervoer naar uw gemeente voor uw rekening komt. Van de buitenlandsche rogge zal, naar wij vertrouwen, de minister u den prijs kunnen opgeven, alvorens de gemeente definitief tot den koop overgaat. Er valt. zooals ook reeds uit het boven staand© blijkt, geenszins op te- rekenen, dat aan allo aanvragen zal kunnen worden vol daan. Het is daarom gewenscht, indien in ds gemeente niet over een voldoenden voorraad wordt beschikt, liet tijdstip, waar op wederom met enkel rogge kan worden gebakken, eerst te bepalen, nadat wij u over de toezending van de benocdigcle hoe veelheid hebben bericht. Is de roggevoorraad in de gemeente vol doende, dan bestaat cr geen bezwaar te gen, den maatregel thans reecüs te doen in gaan". HET VERGAAN VAN DE „OLANDA". De „Daily Tel." hcoft van kapitein Pis- caer van het door een mijn gezonken Neder landsche stoomschip „Olanda" de volgend© bijzonderheden vernomen De „Olanda" is Zondagmorgen ongeveer 8 uur in do Noordzee op een mijn gostooten, welke ondier ruim 2 een geweldige ontplof fing heeft veroorzaakt, waardoor echter nie mand gekwetst werd. Het ruim liep spoedig vol water, dat zijn weg vond naar de ma chinekamer, maar het schip zonk zoo lang zaam, dat men zich niet behoefde te haas ten om het te verlaten. Twee booten werden uitgezet, levensmiddelen en zeilen werden meegenomen. Ongeveer twe© uren later zag de kapitein in de verte 'n groot stoomschip en onmiddel lijk schoot hij eenige vuurpijlen af, maar op deze seinen werd geen acht geslagen. Daar op heeft hij in een van de kleine booten het zeil geheschon. de Nederlandsche vlag laten wapperen, maar het stoomschip heeft niets gedaan, hoewel hij zoo- sael als mogelijk was, naar het schip zeilde. Het stoomschip was spoedig uit- het gezicht verdwenen. Na 7 uren is do Olanda" gezonken en de twee booten hebben dc zeilen geheschon en' rondgokrmst, tot zij 's middags om 4 uur door de „Onward" werden opgepikt. Het weer was kalrn en de bemanning had weinig of niet geleden. De gezagvoerder is vol lof voor de beman ning van de „Ou ward maai betreurde het do vlag van het verdwenen stoomschip niet te hebben kunnen onderscheiden. ALPHEN. Het kinderkoor der Clir. zangvereeni- ging „Halleluja", gaf gisteravond een uit voering in het Nutsgebouw. Wellicht mede een gevolg van de vele in dezen winter gegeven uitvoeringen, was do zaal niet zoo cvervot bezet als andere jaren, hoewel de belangstelling cok nu groot wa-s. De ond- directeur van den Kinderzang, de lieer Kee- minck, thans te 's-Gravenhage, heette de aanwezigen welkom en sprak den wensch en het vertrouwen uit, dat allen mochten genieten. Het uitgebreide programma vveru vlug af gewerkt en er werd goed gezongen. Voor al den jeugdigen zangeressen der duetten, als: „De Nacht," een „Raadseltje", „Gij vriendelijke zonne", komt een woord van lef toe, voor haar mooi gezang, evenals de solisten van „Wiegenlied" en „Herfst lied." Het ap.plaudisseeren, na elk dier stukjes was dan ook zoo groot, dat de zangeres sen zich genoodzaakt zagen, de coupletten to herhalen. Vooral liet duet „Het Koetje", was alleraardigst, zoo echt kinderlijk gesteld, zoowel wat woorden als zangwijze aangaat, terwijl het door de meisjes natuurlijk werd voorgedragen. Kinderkoor uit de „Oranje Nassau-cantate" was het laatste stuk voor de pauze. De tijd na'de pauze werd in beslag ge nomen door de kindercantate „In den Zo mer uit," een stuk, dat ongeveer een halfuur in beslag nam. Mej. Jo van Rijn bespeelde toen weder recht verdienstelijk depiano. Aan het eind dankte de lieer KeemincE zoowel directeur als leerlingen voor hetgeen ten gehoore was gebracht. Hij, bij ervaring wist het, wat oen arbeid daar achter een uitvoering lag, zoodat hij den heer Ender- lé, uit Leiden, van harte gelukwenschtemet hot succes van den avond. Na dankgebed gingen allen voldaan huiswaarts. KATWIJK - A AN-ZEE. Ver. tot Bevordering van hot Vreemdelingenverkeer. In badhotel „De Zwaan" had gister avond de jaarvergadering van deze Yer- eeniging plaats. D-e voorzitter, dr. H. E. d© Ruiter Zijl- kor, heette alle aanwezigen hartelijk wel kom, en gaf den secretaris der Vcrceni- ging, den heer J. J. Hoffmann, gelegen heid tot het lezen van de notulen der vo rige vergadering. Deze lieten aan -duide lijkheid niets te wenschen over en werden met dank van den voorzitter door de ver gadering onveranderd goedgekeurd. Tot nazien der boeken over het afgeloopen jaar, werden benoemd de heeren W. van Mels en C. A. Kruyt. Hierna gaf de voor zitter enkele beschouwingen over den gang van zaken in het afgeloopen jaar, herin nerd© met dankbaarheid het maken van een ontwerp-sluitzegel door den kunst schilder E Mulert en het vervaardigen van een plattegrond der gemeente door den bouwkundige L. Kruyt, belangloos door deze heeren voor de Yereemging ge daan. Eenige waarschuwingsborden werden geplaatst en de Yerccniging blijft in dieze richting krachtig werkzaam. Aan het slot zijner beschouwingen memoreerde de voor zitter den dood van den eere-voorzitter der Yereemging, den heer T. A. O de Rid der. Hierna verklaard© de heer Yan Mels, dat de gehouden boekingen ir orde zijn bevonden. Do aftredende bestuursleden, do heeren J. Houtkamp en L. Kruyt, werden mek groote meerderheid van stemmen her kozen. De heer Mulert bracht verslag uit naar aanleiding van zijn bezoek aan de verga- doring van den Bond van Ned. Noord'zee- badplaatscn to 's-Graycnhage. Bij de rondvraag gaf de heer A. do Klerk in overweging wederom een eere- vooivdtter to benoemen. De voorzitter ant woordde, dat hierover reeds meermalen gesproken is in den kring van bestuurdc- ren. Ter gelegener tijd zal aan het plan gevolg gegeven worden. De vergadering heeft er verder geen bezwaar tegen, dat de Yereeniging aan do N.- cn Z.-H. T. M. zal verzoeken op het traject LeidenKatwijk het tweeklassen-stelsel in to voeren. Do behoefte hieraan is reeds meermalen go- bleken. Het glanspunt van den avond was het voorlezen van het jaarverslag van den se cretaris. Een hartelijk applaus beloonde den heer Hoffmann voor zijn uitnemend werk. Uib het jaarverslag willen wij in 't kort noe men het nuttige werk, door de Yereeni ging gedaan in het belang van verhuur ders, toen de contracten door de tijdsom-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1