Nederland en de Series. Xïön«Iei*<lag' 3L April, A°. 1915. (Deze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Eon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. BERUCHT. KLEIDE ADVERTENTIES 35 Cents. Officieels Kennisgevingen. LEID DAGBLAD PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 18 regel» f 1.05, Iedere regel meer f 0.171. Kleine advertenties Tan 80 woorden 40 Oente oontant; elk tiental woorden meer 10 Oonts. Voor het incasBeeren wordt f 0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Cents. PRIJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden /'l.oOi per week. i f 0.Ö9. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd sijn per week. II,' 0,10. franco per postIJ 1,65. GOEDE VRIJDAG. Morgen verschijnt het „Leidsch Dagblad" niet; toch zal ons Bureau, Noortlcin(1 splcintot 12 uur n.m. geopend zijn, en om teleurstelling to voorkomen, dat des. Zaterdags een Advertentie niet meer kan worden aangenomen, verzoeken wij II.K. Adverteerders ons hun Copy dan reeds te doen bezorgen. Uwe Orders kunnen met zorg bewerkt worden en een goed gezette Adver tentie heeft een DUBBELE Waarde. Ook de bestemd voor het nummer van Zater dagavond a. 8., kunnen tot en met .Vrijdagmorgen 12 uur aangeboden .worden tegen i i J i' In den loop van Zaterdagmorgen j morden dose tot 12 uur n.m. tegen 1 40 Cts. berekend. MAXIMUM BOTER- EX KAASPRI7ZEN. De Burgemeester der gemeente Leiden brengt ter kennis van de ingezetenen, dat in dc maximum-prijzen van boter voor de maand April geen wijziging is gebracht; dat de thans geldende maximum prijzen van kaas ook voor de eerste helft der maand April 1915 van toepassing zullen *''jn dat de voor de maand Januari verstrekte lijst van maxinnim-kaasprijzen voor den kleinhandel dus ook in dc eerste helft der maand April in de winkels kan en moet blijven opgehangen. Dc Burgemeester voornoc-md, N. C. DE GIJSELA All. Leiden, 1 April 1915. GRONDBELASTING. De Burgemeester der gemeente Leiden, Ontvangen hebbende den staat No. 75, aanwijzende de uitkomsten der .meting en schatting van gebouwde en ongebouwde eigendommen, bedoeld bij de artt. 15 en 23 der wet van den 20en Mei 1S70 (Staatsblad No. 82), betrekkelijk de Grondbelasting. Brengt ter kennis van belanghebbenden, dab die staat gedurende dertig dagen ter Secretarie dezer gemeente is nedergclegd- De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELA AR. Leiden, 1 April 1915. LEIBEN, 1 APRIL. Zilveren Jubilea. In onze nieuwe zetterij mochten wij heden reeds een jubilaris huldigen. Herdacht werd het feit, dat de typograaf N. F. Knaap héden vóór vijf en twintig jaren bij wijlen den heer A. W. Sijthoff in dienst was getreden. 'Een oogenblik werd in de verschillende fl.fdeelingcn het werk gestaakt en verzamel de het personeel zich om den jubilaris. Deze werd hartelijk toegesproken door den directeur onzer vennootschap, die o.a. aanstipte welk een kundig typograaf de heer Knaap is. Hij overhandigde hem daar na een gouden horloge met inscriptie als souvenir. Vervolgens nam een der gezellen het woord. Deze herinnerde even aan het stichten van de nieuwe werkplaats, waar door aan den wensch van velen, die er nu arbeiden, was voldaan, hoopte, dat het administratiegebouw ook spoedig zou ver rijzen,-en sprak daarna meer in 't bijzon der den jubilaris toe, wien hij eveneens namens alle afdeelingen een herinnering aanbood. Allen drukten daarop den jufeüaiia de hand en feliciteerden hem recht hartelijk. -Op de plek, waar de jubilaris arbeidt, jvas een bloemenversiering aangebracht. Onze stadgenoot, J. J. van den Berg, herdenkt heden zijn 25-jarig ambtefeest als lantaarnopsteker. liet personeel dor openbare verlichting wilde dezen dag niet onopgemerkt laten voor bijgaan en hiertoe» verzamelde zich het per soneel voor zoover niet door dienst ver hinderd in het lokaal der straatverlichting "aan"do Hooigracht. De inspecteur der open bare verlichting, de lieer J. A. C. A. Er- kelens, vertolkte in waarde erende woorden de nauwgezette plichtsbetrachting en de 'fer me wijze, waarop Van den Berg zijn taak verricht. Hij bood hem namens het personeel een vulkachel met plaat aan. De heer A. Ch. Planken sprak vervolgens nog eenige hartelijke woorden tot den jubi laris. Als collega van dezen sprak hij geheel in den geest van het personeel, door. te wijzen cp do aangename samenwerking. Nadat de jubilaris en zijn echtgenoote met enkele, woorden van dank en con handdruk van het porsoneel afscheid hadden geno men, keerden beiden weer per rijtuig naar de echtelijko woning terug, waarvan zij door den controleur der openbare verlichting, A. Kapaan, waren afgehaald. Te tien uren werd Van den Berg op het bureau van den directeur der Stsd. fabrieken, den heer N. W. van Doesburgh, hartelijk toe gesproken, en hem! de gebruikelijke gratifi catie overhandigd. Een Gouden Feest. Liet is hod-en de diag, waarop vóór vijftig jaar dc hoer A. Momberg bij -de firma J. C. Zaalberg Zoon, wollendekenfabrikan- ton alhier, in dienst trad. Oorspronkelijk begonnen als kleurspoe- Ie»r, hooft hij zich gedurende die jaren door trouwe plichtsbetrachting weten op te werken tot meesterknecht der weverij, welke functie hij thans reeds gedurende. 37 jaren met allen lof vervult. Geen won der dan ook, dat d'ezo dag voor hem niet onopgemerkt voorbij kon gaan. Vanmorgen om tien uren word de jubi laris met zijn echtgenoote óp het kantoor der firma geleid en bij mondo van den oud- eten firmant. don heer J. Zaalberg, toege sproken' Deze herinnerde cr aan, wat meester A: Memberg ge-duren-do die jaren voor de firma was geweeststeeds een •trouw werkman, die wist wat zijn plicht was en dezen ook al'tijd met alle toewij ding vervulde. Heel veel had de jubilaris gedurende die halve ec-uw tob stand zien komen Van do handwever ij had hij den overgang meegemaakt tot do machinale van heden ten diago en met allen ijver had hij er zich steeds op toegelegd om in den kortst mogelijken tijd zich in al do gehei men van die nieuwe machines in te wij den. Dankbaar was de firma zulke men- sc'hen onder haar personeel te mogen tel len en zij stolt meester Memberg als voor beeld, vooral voor do jongere generatie, die hun plicht, dikwijls zoo geheel anders opvatten, als die meer oudere»van da gen. Als bewijs van waarclecring werd na mens do firma den jubilares oen fraai gouden horloge met inscriptie en dito ket ting aangeboden, ben-evens een aanzienlijk bedrag. Namens het kantoorpersoneel werd het woord gevoerd door den heer H. L. A. van der Horst, die, na eerst gewezen te heb ben op hetgeen meester Mombcrg in die jaren voor de firma had gepresteerd, vooral ook weer op do goedo verstandhou ding, die steeds heeft bestaan tusschen den jubilares en het kantoorpersoneel, vooral met de gedeelte, dat vanwege de werkzaamheden dagelijks met hem in aan raking kwam. Spreker zeido don jubilaris hiervoor dank en ten bewijze, dat dleze woorden niet slechts liollo klanken waren, meen do het kantoorpersoneel den jubila ris ook een stoffelijk blijk van sympathie to moeten aanbieden, bestaande in een f raaien eiken leuningstoel. Ook was nog een fraaie plant aangebo den dcor mevrouw de wed. J. G. Zaalberg, benevens con bloemstuk van dc gezamen lijke meesterknechts. Moester Momberg bedankte allen, en wel voornamelijk do firmanten voor hetgeen dezen godurondte een reeks van jaren voor hem en zijn ge zin hebben gedaan. Na nog een poosje onder gezellig ge kout vereenigd to zijn geweest, werd den jubilaris den verderen dag vrijaf gege ven Lcifehc Bouwvoroenigijig. In de hedennamiddag gehouden alge meen e vergadering van aandeelhouders der naamïooze Vennootschap Leidsohe Bouwverecniging werd na goedkeuring van de balans en de winst- en verliesrekening het dividend over 1914 vastgesteld op 5 pCt. (verleden jaar C p.Ct). Tot commissaris werd herbenoemd prof. dr. D. A. de Jong, terwijl als com missarissen werden benoemd: in de vaca ture ontstaan door het overlijden van dr. A. W. Kroon Jr.: dr. C. J. A \an Itcr- son en in de vacature, ontstaan door het bedanken v. d. lieer D. Har te velt H.Czn. mr. Egbert de Vries. Vergadering van den Armenraad. Onder voorzitterschap van mr. P. E. Briët was gisteravond, in de Raadzaal ten Stad- huize de Armenraad in vergadering bijeen. Onder de belangrijkste punten der agenda kwamen voolr, 'de rekening en verantwoor ding over 1914, die, na vóóraf reeds door het Dagelijksch Bestuur en liet bestuur te zijn accoord bevonden, met algemeone stem men werd vastgesteld, om vervolgens ter goedkeuring aan den -Raad der gemeente te worden overgelegd. Na enkele andere punten kwam de rond vraag, en daarna' werd het woord gegeven aan jhr. mr. P. W. C. van der Goes, ten einde ter bespreking in te leiden het on derwerp: „Alcoholisme en Armoede.'' Na een korte inleiding wees spr. er óp, 'dat het alcoholisme een nieuw verschijnsel is. Volgens Gide niet ouder dan 80 100 jaar. Met ontzetting aanschouwde men- den daaruit voortspruitenden jammer. Warende sociale toestanden grondoorzaak van het al coholisme (z.g. ellende-theorie-)? Drinkt men, omdat men ellendig is, of omgekeerd: heeft de drank de ellende als nasieen? De waar heid ligt in het midden. Met sociale maat regelen, practische drankwetgeving, en voor al krachtige drankbestrijding, té de strijd tegen het alcoholisme begonnen. Wel met succes, doch de bevrijding van drankgebruik is voor het individu niet in de eerste plaats een vraag van materieele positie, maar een yroaag van innerlijke bewustwording. Door de armoede en achteruitgang, die drankmisbruik medebrengt voor het gezin, Pioet de Armenzorg steeds een open oog hebben voor alles, wat het alcoholisme be treft. Eigenaardig is daarom, dat, waar de drank heerscht, de Armenzorg zich onttrekt van verdere hulp. Dit standpunt is begrijpelijk, maar onverstandig en onjuisL Juist andersom moet geschieden. Daar dit de karn van het betoog betrof, werkte, spr. dit in den bree- de uit, en lichtte dit too men cijfers en voorbeelden. Waar de Armenzorg zich onttrekt, omdat de kostwinner drinkt, daar vindt zij straks bij dood of ziekte van den man een nog grooter geslagen wond te hooien. Kansen zijn niét goring, want de ziektécijfers en sterfiekaneon voor de alcoholisten zijn groot. De Armenzorg mag zich niet onttrekken. De Armenkassen leidden door de gevolgen van het Alcoholisme te zeer. Prof. Rolffs, te Osnabrück, toonde aan, dat daar GOpCt. der armenkassen direct en indirect- op reke ning kan worden- gebracht van drankmis bruik. Te Hamburg is dat ongeveer 1 mil- lioen mark per jaar. Hoe ra:et do Armenzorg nu ingrijpen? Door. samenwerking, vooral met drankbestrij ders ver ec ni gingenook hier t?r stede zou dat mogelijk zijn. Spr. noemt Prot. en R.-K. Drankbestr.-Vereenigingen en wijst op het werk der Bureaux voor Consultatie en der Ordo vari Goede Tempeliers. Dit werd nog eens in den breede uitgewerkt. Doch deze samenwerking, hoe goed ook, moet aangevuld worden door medewerking van de Overheid. Asyls-verpleging moet eventueel verplick-. tend worden gesteld. Familie zal tijdelijk ontmondiglng moeten kunnen vragen, de Overheid die opleggen. Voorts subsidieering en control? van die Sanatoria. Steunen van particulier initiatief, ten einde de samenwerking zoo groot moge lijk te maken. Doch dit ligt in de verre toe komst; spr. weet dit. Maar langs deze lijnen zal het tcch eens moeten gaan. Dan alleen is krachtige strijd mogelijk. Iedere werk kracht, aan de maatschappij teruggebracht, verhoogt het moreele en physieke peil van ons Volk. Het standpunt, dat do Armenzorg thans inneemt, té onjuist, en wat het ergste is: Wq zijn niet verantwoord. Hierna werd door meerdere leden gede batteerd. Spr. beantwoordt bon achtereen volgens. Do Voorzitter zegt spr. dank voor diens voordracht. Nadat nog besloten was, in Oc tober een groofce bijeenkomst samen te roe pen van allen, die belang stelden ia het vraagstuk der Armverzorging, en dan voor dien avond een spreker uit to noodigen, sloot de Voorzitter de vergadering. Do militair W., die, zooals wij gis teren mededeelden, in de school aan de Oude Vest op noodlottige wijze van zijn kameraad De H. een schot in de borst ontving, is aan de gevolgen in het Eli- zabethsgesticht aan de Hooigracht overle den. Do man was afkomstig uit Loosduinen, ongehuwd, doch kostwinner van zijn moe der. Gekscherende had De H. aan W. gezegd: „Wil ik je eens doodschieten?" terwijl hij vijf nchérpe patronen vertoonde, waarvan hjj er een op het geweer deed. W. zeide lachend: „Doe het je zelf." Intussch&n ging het geweer af, do kogel trof W. in de borst en verlist aan de rug zijde het lichaam weder. Do ontsteltenis was groot en do vroolrjke scherts, die er in de zaal hoerschte, was natuurlijk onmiddellijk verstomd. De dader is op 's-Gravenstein in voorarrest gebracht en zal zijn roekeloos bedrijf, ongetwijfeld ernstig moeten boeten. Bc Coöperatieve Keuken over 1911. Uit het jaarverslag der Ccöp. Keuken over 1914 blijkt, dat op 1 Sept. van dat jaar 'het eerste lustrum had kunnen worden gevierd. Met het oog op de benarde tijdsomstandig heden is do dag echter ongemerkt voorbij gegaan. Met voldoening kan echter worden geconstateerd, dat in clis vijfjarige periode het bedrijf zich geleidelijk is blijven ontwik kelen. Dc financieel© resultaten waren ook steeds zeer bevredigend. Het aanvankelijk ge huurd perceel kon worden aangekocht en geheel naar den eisch van het bedrijf uit gebreid en ingericht worden. Op de balans is daarvoor uitgetrokken een bedrag van f 14,744, terwijl hierop nog slechte een bedrag van f6000 als hypotheek is geves tigd. Ongeacht de flinke afschrijvingen, werd tot uit. Dec. 1914 nog gereserveerd voor. het reservefonds en eigen kapitaal, achter eenvolgens f 1290.70 en 5359.77Vz- De Vereeniging verkeert alzoo in bloeien- den toestand. De dagelijkscke leiding van het bedrijf berustte van de oprichting af in handen van mej. W. C. van Hemert als directrice, mej. C. H. Matthijssen stond, haar als assistent-directrice ter zijde. Enkele uren is bovendien nog een vrouwelijke klerk werk zaam. Het personeel bestaat uit: 1 kookster, 1 tweeden kok, 1 vasten knecht, 1 inwonende deinstbode, 4 werksters, 4 a 6 losse werk vrouwen en 5 knechts, gedurende een paar, uur per dag voor het bezorgen der bussen, terwijl in het gebruik waren 4 met paard bespannen wagens, 3 handwagens en 3 fietsen. Het aantal leden klom van 573 tot 621 met 652 aandeelen. Bij de oprichting in 1909 bedroeg het aantal leden 120. Het totaal der maaltijden bedroeg 106,169, met 13,465 K.G. vleesch cn 3126 porties soep. Hst totaal der inkomsten f 53,3l0 met een netto-winst van f2577 tegen 'f 1809 in 1913. De gemiddelde prijs per maaltijd was 18 ets., de gemiddeldo winst per maal tijd 2.49 cent. Giften werden geschonken aan het Leidsch Steuncomité f 50, idem (aan de afd. vrouwen arbeid) f50, en voor de Belgische vluch telingen f50. Do winst is als volgt verdeeld: 4 pCt. aan de inleggers, 10 pGt., tot een maximum van f200, aan het bestuur; 20 pCt. aan het personeel, vormend een bedrag van f 467.60, aanvulling reservefonds f 100, eigen kapitaal f 1570.50. Lcisdeh Muziekkorps. Onder voorzitterschap van den heer J. A. van Hamel, werd gisternamiddag in een der bovenzalen van „In den Vergulden Turk" de jaarlijksche vergadering van de Ver eeniging tot instandhouding van het Leidsch Muziekkorps gehouden. Da S2cretari3-penningme:sSer. de heer J. H. van Wave-ren, bracht vrrsiag uit over den toestand en de verrichtingen van het Muziekcorps over 1914. Daaruit bleek, dat het corps bestaat uit 29 muzikanten, 3 leerlingen en 4 meerge vorderden. De geest in het corps is goed, terwijl do toestand van instrumenten en kleeding niets te wenschen overlaat; dit laatste is weder voor een groot deel te danken aan de belangstelling, die door den lieer Krantz steeds in het corps wordt ge toond; door. hem toch werd het laken, be- noodigd voor nieuw aangenomen muzikan ten. kosteloos verstrekt. Nieuwe muziek werd voldoende aange schaft. Het aantal Parkconcerten bleef ge lijk aan dat van liet vorig jaar; bovendien werden nog volksconcerten gegéven ia den tuin van het Militair Invalidenhuis, op „En degeest" en „llhyngeest". Kostelooze mede werking werd verleend bij een uitvoering! van volkszang. Door omstandigheden kon op den Stadlmistoren dit jaar slechte één concert worden gegeven. Ter entspanning van de Belgische vluch telingen werd in het toevluchtsoord „Fa- briek-Zaalberg" een concert gegeven en voor de gemobiiisoerden zes concerten. Het aantal concerten, waarvoor betaling werd ontvangen, bedroeg dit jaar slechte vier, zeven minder dan liet vorig jaar, en dit gevoegd bij een minders opbrengst der contributie van ruim f50, terwijl de uit gaven niet veel verschillen met andere jaren, had een gevoelige daling van het batig saldo ten gevolge. Er werden 79 repetition gehouden, die getrouw werden bezocht. Do heeren J. J. ter Laag en J. H. van Waver en werden als bestuursleden herbe noemd. De rekening en verantwoording werd door de heeren Den Ho-Ilander on Van Romburgh nagezien en iq orde bevonden,-waarna deze werd goedgekeurd. Eindelijk werden acht obiigatiën h f 25 uitgeloot. Voor het politie-diploma is Fe Rotter dam geslaagd de agent van politie B. Jaar- sma, alhier, leerling van den heer P. G. G. A. "Wijkmans. Een landweerman, die hedenmorgen fietste op de Mare, week er uit voor een anderen wielrijder en kwam daardoor in 't water terecht. Twee personen haalden hem en zijn fiets er gauw uit. X UIT ONZE STAD. LEÏDSCHE BESTUURDERSBOND. Opgave van de week van 1520 Maart. Totaal Ledental 1703. V/erklcoze leden 73 Aantal kinderen be neden 16 jaar 63 Loonverlies per week f 893.78 Vergoeding v. d. Patroon f van het Steuncomité 101.15 TTitkcering werkloozenkas 250.60 fc=351.75 Loonverlies per week f 542.03 Gedeeltelijk workloo- re leden 184 Aantal minder werk uren per week 3945s Aantal kinderen be neden 16 jaar242 Loonverlies per week f 653.915 Vergoeding v. d. Patroon f van liet Steuncomité 52.20 TTitkcering werkloozenkas 348.24 400.44 Loonverlies peci week 253.47s Aantal onder de wapenen 261 Aantal kinderen be noden 16 jaar 294 Loonverlies per weok f 3207.65 Vergoeding -v. d. Patroon f 264.17s van het Rijk 1077.55 Toeslag v. h. Steuncomité 52.25 1393.975 - Loonverlies per week 1313.674 Totaal loonverlies per ts- j weck, waarbij betrok ken 518 ledenD) f 2609.18 J) Dit getal wordt gevormd doori Gehuwden en kostwinners, welke vergoeding ontvangeni?.i Werkzaam bij Gemeente, Rijk en Spoorweg maatschappijen 36 Oxigehuwden, weïko geen vergoeding en •geen loon ontvangen 104 Totaal 261 STECKCOMITE LEIDEN. OORLOCSTOESTAMO 1111. Staat van Ontvangsten cn Uitgaven' tot en met Dinsdag, 30 Maart. Vórige opgaaf 71.569,S0J Sedert ontvangen van: Kou. Kat. Steuncomité restitutio op huurboiis 356132 Wek. Collectie jy 354.45 710.77 72 280,57i Pers. „De Automaat" (24c bij drage) 110; Pers. üoogenstraa- tcn Co. (29e bijdr.) f 6.62, 30sto bijdr. f 6.90; Stadswerkers f 0.925; gecollecteerd in dc Marekerk f 1; Wcekbijdragen 5.85. Te zamen.. Totaal E Uitgaven le w. tot 29e week 68.212,58 3.422,53 22,39^ 72.302,97 30 week Saldo 71.635,11 667,86 Ons batig saldo ad f 6S7.86 spreekt voor zich zolf, en illustreert voldoende, hoo ver sterking van onze kasmiddelen dringend noodïg is! V/IJ komen roeds deze week voor een dof lolt te staan. Wij vestigen er de aandacht op, dat wij reeds f 20.000 van het te Lolden bekende „Wasfonds" mochton ontvangen, cn cp meer- «lero hulp wegens gebrek aan baton niet te rekenen valt. Het zal dan geen verwondering baren, dat wij weder een ernstig beroep op tie Leicischo Burgerij zullen moeten doen, In het vertrouwen dat alle Leidsche Ingczetonen, reder naar draagkracht or toe zullen willen bijdragen, dat wij onze moeilijke taak naar bchooren kunnen blijven voortzetten. Als data voor de a.s. CROOTE COLLECTE zijn vastgesteld 12 en 13 APRIL a.s. Een Ieder tioo zjjn plicht en drago bij, zooveel als in zijn of haar vermogen Isl HET BESTUUR. VOOR HET STEUNCOMITÉ. Namens een óeei van liet personeel van de openliaro J igere scholen alhier is door den penningmeester van de afdeeling Leiden van den Bond van Ned. Ond. in de has van hot Steuncomité „Oorlogstoestand 1914'' gestort een bedrag van ÏS9.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1