Nederland en de Oorlog. (§eze (Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit DRIE Bladen. DE KLE6ME ADVERTENTIES 35 Cents. PRIJS DER ADYERTENÏTEN Van 16 regels /"1.05. Iedere regel meer 0.17-i» Kleine advertentiën ▼an 30 woorden 40 Cent3 oontant; elk tiental woorden meer 10 Cents, Voor liot incasseeren wordt /"0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Cents. PRIJS DEZER COUHANTt Voor Leiden per 3 maanden f 1.30per week. 0-09* Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week, 'B 0.10, Franco per post 1.65. GOEDE VRIJDAG. (Vrijdag as. verschijnt het „Leid:ch Dagblad" niet; toch zal ons Bureau, Noordcindsplcin, tot 12 uur n.m. geopend zijn, en om teleurstelling te voorkomen, dat des Zaterdags een Advertentie niet meer kan worden aangenomen, verzoeken wij H.H. Adverteerders ons hun Copy dan reeds te doen bezorgen. Uwe Orders kunnen met zorg bewerkt worden en een goed gezette Adver tentie heeft een DUBBELE Waarde, Ook de bestemd voor het nummer van Zater dagavond a. s., kunnen tot en met [Vrijdagmorgen 12 uur aangeboden worden tegen In den loop van Zaterdagmorgen worden deze tot 12 uur n.m. tegen 40 Cts. berekend. Jaarverslag van de Vereemgtng „Tehuizen voor schoolgaande Kinderen." Op de alg. vergadering van de Ver. „Te huizen voor Schoolgaande kinderen" werd het volgende verslag uitgebracht: Het Tehuis werd bezocht door totaal 6S2'7 kinderen, tegen een totaal van 5326 in liet vorige jaar, waarvan 4814 kwamen voor heele dagen, 2013 voor halve dagen. Naar de maanden was het bezoek ver deeld als volgt: Heele Halve dagen, dagen. iVan 8 Maart31 Maart 1914 266 92 April 462 104 Mei 483 153 Juni 406 157 Juli 502 222 Augustus 426 126 yan 119 September 267 91 October 362 165 November 400 267 December 373 172 Januari 403 209 Februari 381 199 yan 17 Maart 83 56 De instelling was gedurende de ScilOOl- Vacanties weder den gelieelen dag geopend. Deze maatregel bleef vanaf de zomervacantie Voortdurend gehandhaafd, daar de leerlin gen der lagere scholen ten gevolge van de bezetting van enkele der schoolgebouwen door de troepen, slechts hetzij 's morgens, hetzij 'smiddag3 school gaan. Het bestuur was van oordeel niet anders te mogen lian- delon, al bracht die uitbreidnig van werk zaamheid meerdere kosten mee, en hoopt in staat to zijn, zoolang dit noodig is, het Tehuis geheele dagen open te kunnen stellen. Een in het „Leidsch Dagblad" opgenomen verzoek om iïnancieelen steun in verband met dit besluit, leidde tot een totaal aan giften van f 100.50. Onze helpster, mej. C. Montague, werd in Juli vervangen door mej. C. Peeters. Het bestuur dankt gaarne, zoowel onze direc trice, mej. H. Duet, als de helpster, voor do toewijding, waarmee zj beiden de zwaar dere taak in het Tehuis vervullen. Op verzoek van do vereeniging „Kinder voeding," die dit jaar later met voedsel- Verschaffing begon, werden gedurende de maand November een 12-tal kinderen ia het Tehuis gevoed, tegen vergoeding van on kosten. Wegens vertrek uit Leiden trad mevr. A. Beugen BikKorevaar uit het bestuur. Tot nieuwe leden werden benoemd mevr. M. DozyEvers en mej. C. Verdam. Me vrouw O. H. G. van Ophuyseri—v. Steeden, die. de functie van huishoudster, wor.se hte neer te leggen, werd. vervangen door mevr. Dozy. Tot 1ste secretaresse voor het volgende vereenigingsjaar werd benoemd, mevr. A. GoudsmitCohen, als opvolgster van mej. W. Greven, die in Maart 1915 als bestuurs lid bedankte. Tot 2de secretaresse werd mevr. A. G. VijghVijgh verkozen. Tot nieuw bestuurslid mej. M. Biegman. In de leiding van het Tehuis kwam geen verandering. De kinderen werden op dezelf de wijze als vroeger bezig gehouden en in 't algemeen kunnen wij over hun gedrag tevreden zijn. Nog werd de rekening van de penning meesteres, mej. J. Alma, goedgekeurd en werden do aftredende bestuursleden, mevr. A. Goudsmit en mej. R. Driessen, herkozen. Een gomden Huwelijksfeest. Heden, 31 Maart, is het de dag, waarop voor 50 jaar een paar jonge mensohen, Jobs. Isracl Erades en Petronella Neute boom, in de registers van den Leidschcn Burg. Stand in ondertrouw werden opge nomen. Na hun huwelijk, dat het jonge paar vol levensmoed, dooh zonder hooggespannen verwachtingen inging, betrokken zij een kleine woning, Kli'kstraat 16 (Loven-daal), waar zij thans een halve eeuw later nog won-en en dan ook de eer genieten de oudste bewoners van dit straatje te zijn. Veel zon' in lettorlijken noch in ovcr- drachtelijkon zin heeft in hun nederig kluisj'e geschenen. De zorgen echter ble ven er niet buiten. Elf kinderen werden hun deel, waarvan zij er weer vijf moesten missen. De anderen gingen naar 's werelds loop ook weer het huwelijk pad op en hebben hun eigen last cn zorg. Erades werkte 28 jaren bij eenzelfde firma. Toen de scherpste puntjes wa ren er al af werd hij plotseling be dankt. Hij nam toen den turf wagen ter hand, misschien herinnert menigeen zich den vriendclijke-n koopman nog wel. Ein delijk kregen de zenuwen bij den ouden baas de overhandhij moest ook den turf- wagen vaarwel zeggen. Moedertje bleef echter nog kras. Trots haar 75 jaren, breidt zij nog altijd voor de menschen. Met deze kleine verdienste, een wekolijksoho bijdrage der Ned.-Herv. Kerk en van hetgeen dc kinderen vader en moeder toestoppen, komen de oudjes rond. Al hebben zij het niet breed, zij zijn tevreden in hun lot. En nu is het huisje groen gemaaktde grijzo oudjes zitten er midden in, overpeinzend het zorgvolle verleden. - Laten de klanten van die ouden turf- vcnter en andere menschen vriend on, liet gouden bruidspaar dezer dagen eens bezoe ken, hun de hand drukken en zorgen, dat althans in deze dagen het zonnetje van ge luk en van dankbaarheid hen nog eens be straalt, zooais het het eenmaal had, vijf tig jaar geleden. Do afdeeling Zuid-Holland van den Ned. Bond van J ongelingsvereenigingen op Gereformeerden grondslag hoopt haar jaar vergadering te houden op den 2den Paasch- dag in ,,Do Graanbeurs" alhier. Den lsten April hoopt J. P. Timmers, te Nijmegen, vroeger te Leiden, den dag te herdenken, waarop hij vóór 25 jaar in dienst trad bij de Administratie der Posterijen. Te Rotterdam heeft na afgelegd exa men het politie-diploma met aanteekennig verkregen de Leidsche brugwachter J. Arent- sen. De geslaagde was leerling van den heer P. ;C. G. A. Wrjkmans. De dames M. F. J. Meys en A. T. M. Dingjan, beiden alhier, zijn te Rotterdam geslaagd voor de nuttige handwerken. OPGAVE VAN PERSONEN, DTE ZTCH TE LEIDEN HEBBEN GEVESTIGD. H. F. M. Meijer, onderwijzer, Haarlem merstraat 170. P. Nannis, spoorwegarbeider, Oudo Singel 22Sa O. J. van der Loo, banketbakker, Hoo- gewoerd 4517. E. Knijn, Oude Rijn 74. A. Verhoog cn gezin, broodbakker, Oos- torStra-at 14. Wed. J. A. EndtzGraftdijk, Oude Sin gel Ö6a. J. J. Heijst.raten en gezin, smid, Pr. Steijnstraat 8a. j. de Vries en gezin, reiziger, Lokhorst straat 21. M. M. A Smits, ordezustor, R.-.K Lief- degesitcht Pelikaanstraat. J. F. L. de Boer en gezin, bouwk. op zichter, Heerenstraat 103. G. G. van der Kan den en gezin. O.-I. ambtenaar, Waastraat 31. P. Jansen en gezin, sigarenmaker, Mus- sckenbroekstraat 11a. KUNST, LETTEREN, ENZ. Een gevlucht Antwes-psch schilder te Leiden. Een sedert de Octoberdagen hier ter stede vertoevend Antwerpsch vluchteling, Alph. Baeyens, van beroep teekenaar en kunstschil der, die door de uitoefening van dat beroep in zijn onderhoud en dat van zijn gezin al hier tracht te voorzien, wil een tentoonstel ling van door hem hier in Leiden en omstre ken naar de natuur gemaakte penteekenin- g'en houden. De tentoonstelling zal plaats hebben in den kunsthandel van den heer D. van Eg- ir.ond Jr., Hoogewoerd '107107a en van 1 tot en met 15 Aprfl a. s., in geopend zijn alle dagen, van 10 uur 's morgens tot 6 uur 's avonds, met uitzondering van des Zondags. x UIT ONZE STAD. Voor hei SSeuncomiie. De Leidsche Onderwijzers-Zangvereeniging „L. O. Z." zal op Vrijdag 30 April een uit voering geven in den Schouwburg ten bate van het Steuncomité. Verschillende solisten zullen medewerken, o. a. de heer Arthur Orobio do Gastro, violist, uit Den Haag. In- tcekenlijsten zullen worden gepresenteerd. DE BEMANNING VAN „BATAVIER V" EN „ZAANSTRÓOM" IN ONS LAND TERUG. Gistermiddag zijn, naar we in de „N. Rotterdamsche Courant" lezen, de kapi teins van de „Batavier V" cn de „Zaan- stroom," de heer'en Lindeman en Visser, met nog 22 personen van de bemanningen dezer -stoomschepen uit Zeebrugge te Ter- neuzen aangekomen. Tot de grens werden zij begeleid door een Duitsch officier. Kapitein Visser deelde mee, dat er bij de aanhouding van do „Zaanstroom," op Donderdagochtend 18 Maart niet op zijn schip is geschoten. Hij zag de Duitsche duikboot by de „Batavier" liggen en dacht eerst, dat het niet op hem» bedoeld was. Op het sein stopte hij, overeenkomstig zijn voor schriften, onmiddellijk. Op Zaterdag 21 Maart zijn te Zeebrugge alleen de aan bederf onderhevige eetwaren uit de schepen gelost, onder medeöeeling, dat die werden beschouwd als gekocht en zouden betaald worden. Eerst heden is er een aanvang gemaakt met het lossen van de verdere lading. Het prijsgerecht zal uitspraak moeten doen. De algemeen© indruk was, dat het den Duitschers te Zeebrugge nog aan niets ontbreekt. Ook aan boord was er geen ge brek. Als er passagiers over hongerlijden geklaagd hebben, was dat hun eigen schuld. Er waren er, die, met geld op zak, weigerden te betalen. Aan dezulken werd, «o deelde een der kapiteins mele. geen voedsel meer verstrekt. Do thans hier aangekomen personen, roem den als om strijd -de onder vonden behan deling. Zij zijn ook vol bewondering voor de door de Duitschers te Zeebrugge getroffen maat regelen en uitgevoerde verdedigingswerken, voor zoover het hun mogelijk was, daarvan van hun schepen af, die zij niet mochten verlaten, i ets waar t3 nemen. Voor hun veiligheid bij aanvallen door vliegtuigen werd gezorgd; hun werd een op de pier gemaakt, groot gewelf aangewe zen, waarin zij zich eventueel moesten be geven. Enkele malen werd er in den nacht voor proef met een fluitsein alarm gemaakt. Hedenmorgen waren zij getuige van een aanval op een Franschvliegtuig, dat sterk werd beschoten. De trein, die het gezel schap verveerde, moest een poosje stoppen om niet te worden getroffen door neerval lende projectielen, op het vliegtuig afge schoten. Hedenochtend zou het gezelschap "huis waarts reizen. EEN POGING TOT UITVOER VAN j VARKENS VERIJDELD. De landbouwer Th. Reintjes woont op on geveer 12 - M. van de Duitsche grens in het gehucht Veedijk, onder de gemeente Otter- sum: (L).. Omstreeks halftwaalf in den nacht van' Maandag op Dinsdag j.l. hoorde een pa trouille van de met de grenswacht belaste landweer op de boerderij eenig verdacht geluid. Bij onderzoek bleek, dat vier vette varkens op een kar waren geladen. Op de vraag, wat de bedoeling hiervan was, antwoordde de boer, dat hij deze moest leveren aan een koopman uit Venlo-; hoe deze heette, kon hij echter niet opgeven, liij wist zelfs niet, hoe die man er uitzag! De koopman zou de var kens zelf in entvangst komen nemen. De patrouille nam de kar met de krul staarten inedo naar Gennep, en zeide den eigenaar, dat de koopman de waar dóar in ontvangst kon komen nemen. Do kcoper is echter niet verschenen en de boer heeft toen de varkens onder politietoezicht met tame lijke schade aan een slager te Gennep ver kocht. Hij zal zich verder nog wegens po ging tot verboden uitvoer te verantwoorden hebben. MOBILISATIE EN DRANKVERBOD. 1 liet drankverbod blijft to Apeldoorn nog steeds in volle gestrengheid gehandhaafd; zelfe zijn de verbodsbepalingen sinds de vorige week nog weder in zooverre ver scherpt, dat onder de verboden dranken thans ook Bootz' „Half om Halfis opgenomen, als bevattende dit bij onderzoek meer dan 20 pCt. alcohoL i Het laat zich begrijpen, dat vele vergun ninghouders zich deze verbodsbepalingen slechts noode laten welgevallen, vooral nu deze toestand zoolang aanhoudt. Doch de vrees voor sluiting hunner inrichting, wat onverbiddelijk geschiedt bij geconstateerde overtreding, weerhoudt hen, die bepalingen te ontduiken. De straf is dan ook lang niet rnalsch; een viertal vergunninghouders, die bij herhaling gesnapt zijn, zien op het oogen- blik voor den tijd van één maand hun zaken gesloten. Dag en nacht wordt hun erf door een schildwacht bewaakt, die nauwlettend heeft toe te zien, dat dit door niemand wordt betreden. 'ZEE-aüRLOGS-ÜNGEVALLENWET. Naar aanleiding van geruchten, dat het ontwerp Zee-oorlogs-ongevalienwet voor- loopig niet ehandeld zou worden, heeft de Bond van Machinisten ter Koopvaardij" de Tweede Kamer in eeai adres dringend ver zocht, de behandeling zoo spoedig mogelijk te doen geschieden. UITVOERVERBOD VAN ZETMEEL. B.ij Kon. Besl. van 30 Maart is de uitvoer van zetmeel en de daaruit vervaardigde producten met ingang van dien datum ver boden. EEN NEDERLANDER IN BELGIE ALS SPION GEARRESTEERD. Men meldt aan het „Centrum": Een inwoner van Maastricht, die zoowel tijdens als vóór den oorlog zich herhaalde lijk in België bevond voor zijn zaken, heeft dezer dagen een onaangenaam avontuur be leefd. Toen hij, als naar gewoonte, zijn hotel in nrussel bezocht, zeida de hotelhouder hem, dat hij moest zorgen, zoodra mogelijk uit jL>russel te vertrekken, aangezien hij door do Duitschers sedert enkele dagen werd gezocht. De hotelhouder weigerde den "Maastrichtenaar, dae sfinds jaren in het hotel logeerde, logies, zoodat hij genood zaakt was, elders te gaan logeeren. In het holle van den nacht werd echter op de deur van zijn slaapkamer geklopt en met revol vers gewapende Duitschers stonden plotse ling voor den niet weinig verschrokken man. Hij werd geheel gevisiteerd, al zijn papieren werden nagesnuffeld, zijn bagage, zijn bed, kortom alles. Do koopman had echter uitsluitend zakenpapier bij zich, en over de mecUedeeiing dat hij als Russisch spion werd gearresteerd, maakte hij zich, daar hij zich niet schuldig gevoelde, niet het minst ongerust. Het bleek, dat de koop man was aangehouden naar aanleiding van anoniemo brieven, die de Duitschers had den ontvangen. Minstens een week heeft de koopman gevangen gezeten, en herhaalde lijk werd hij ondervraagd over zijn reizen naar Charleroi, naar Parijs, naar Londen etc. Of de een of andere goedo vriend den Maastrichtenaar een poets heeft willen bak ken, is-, niet bekend, dooh niet alleen do man, doch ook zijn huishouden ueeft ang stige uren doorgebracht. Zijn vrouw ont ving thans bericht, dat haar mail, van wien of namens wien con brief over het gebeur de was ontvangen met zeer veel vertraging, weer in vrijheid zou worden gesteld, nadat een familielid van den „Russischen spion'* (1) zich nog naar Brussel had begeven om er misvattingen uit den weg te ruimen en ophelderingen te geven. NEDERLANDS HANDEL MET DUITSCHLANP. Men schrijft uit Oldenzaal: Als gevolg van den maatregel, ons per Ne derlandsche booten geen goederen van Duïtschland vcor Amerika meer te verzen den, is het vervoer via 01 denzaal zeer ver minderd. Groote hoeveelheden goederen, van Hamburg, dia vóór den oorlog vandaar per boot naar Amerika 'werden verzonden, war den later per spoor via Oldenzaal tot Rot terdam." en van Rotterdam p?r boot verder vervoerd. Over Oldenzaal bestaat in ncrmale tij Is om standigheden esn groot vervoer van manufac turen, confectie, kramerij enzuit DuiLch- land voor ons land bestemd. Dit vervoer is sinds den oorlog enorm verminderd, ter wijl do hoedanigheid der goederen, voorna melijk van confectie, van veel minder waar de is. Mantels o. a., welk artikel jaarlijks voor duizenden guldens worden ingevoerd, zijn thans hoofdzakelijk van hall katoen of half jute en half wol. Duurdere soorten ziet men bijna niet meer. Een schadepostje voor 's rijks schatkist door minder invoerrechten. kg- „Saramer-wagenladingen, goede ren van Berlijn, Leipzig, enz., komen niet in die mate meer aan, zooals sedert ccnige jaren gewoon was. Juist tegen de feestdagen, zoo als Paschen, kwant men gewoonlijk handen en materiaal bijna te kort, onv de doorzen ding der hier in te klaren goederen te be spoedigen. Thans is er geen sprake van. Wel kwamen dezer dagen e enige wagon ladingen gloeikousjes en magnesie-ringen voor hanggloeikousjes aan voor Nederland, welke artikelen nimmer bij een dergelijke hoeveelheid tegelijk werden ingevoerd. Naar Duitsckland is, door het verbod van uitvoer van vele artikelen, het vervoer sterk verminderd, terwijl enkele artikelen, zooals bindrotting en kurk in platen, die vroeger! per water, nu by wagonladingen per spoot bij groote hoeveelheden worden verzonden. Ook katoen, voor Bremen bestemd, wordt uitgevoerd per spoor. Het vervoer van groenten en visch' geschiedt geregeld, vooral dit laatste artikel bij vele wagonladingen tegelijk. De maatrege len, genomen om de visch op het station van afzending onder tryksversluiting te brengen, waardoor de visitatie voor den uitvoer wordt vereenvoudigd, werken zeer ten goede voor. den handel. Gebrek aan gesloten materiaal in Duïtsch land is oorzaak, dat veel open wagens -met dekkleeden worden verstrekt voor goederen soorten, die speciaal gesloten wagens behoe ven. Bij regen zijn de goederen in sommige gevallen aan beschadiging blootgesteld ge weest. Ook door het Iaden in open wagens met dekkleeden, bestaat er meer kans voor dief stal gedurende het 'transport in Duitschland. Vermissingen uit dergelijke wagens werden dan ook bij aankomst hier geconstateerd. HOLLAND ONDER ENGELSCHE CONTROLE. IFH Onder het opschrift „Holland unter eng- lischer Kontrolle", bevat de „Frankfurter Zeitung" een artikeltje over de Nederland- sche Overzee-Trustmaatschappij. Het blad vermeldt daarin o.a de volgende enormiteit: „De vereeniging is met toestemming van de Hollandsche Regeering, door de Engel- sche en Fransche Regeeringen opgericht als controle-instituut ter verhindering van het transport van Duitsche waren naar Holland en hun verdere verzending naar Duitsch land en bestaat uitsluitend uit Engelsche en Fransche eontroleerendo ambtenaren." Het artikeltje eindigt dan met de klacht, dat Engeland de neutrale staten zoo gewel dig Verdrukt. Het ,Hbld." teekent hierbij" a,an: Over die jeremiade zullen we maar niets zeggen. Op het oogenblik, dat ze in de „Frankfurter Zeitung" afgedrukt werd, kwam juist de bemanning van de „Medea* in Amsterdam terug zonder schip. Wo bepalen ons thans tot eenige grove, feitelijke onjuistheden in het artikeltje van de „Frankfurter Z?itung" te weerleggen. De Nederlandsche Overz^e-Trustmaat- schapprj toch is niet opgericht door do Engelsche en Fransche Regeeringen, maar door de directies van de grootste Holland sche reederijen en eenige vooraanstaande mannen uit de koopmanswereld. Het doel der oprichting was niet, zooals het Duitsche blad zegt, het ransport van Duitsche waren te verhinderen. Daarvoor hebben, de Engelsche en Fran sche Regeeringen werkelijk de hulp van Hol land en de Ned. Overzee-Trustmaatschap-njj niet noodig. Zij hebben liet in hun macht om zoowel Duitschland als Holland van iederen toevoer van overzee af te sluiten. Dat ondervonden ook wij in de eerste maan den van den oorlog, toen bijna al onze koopvaarders werden aangehouden. In dit- tijdsgewricht zon de Nederland- sche handel en de Nederlandsche scheep vaart, wetende dat het opbrengen dier sche pen niet beschouwd mocht worden als een daad van vijandschap jegens ons. op een middel om althans het voor ons land be- noodigde ongestoord toegevoerd te krijgen. Dit middel werd gevonden in de oprich ting van de Nederlandsche Overzee-Trust- maatschappij. Wanneer deze maatschappij 'do garantie gaf, dat aan haar geconsig neerde goederen uitsluitend bestemd waren voor binnenlandsch gebruik, verbonden de Engelsche en Fransche Regeeringen zich om deze goederen ongehinderd te laten. Het doel van de oprichting der Neder landsche Overzee-Trustmaatschappij was dus niet den toevoer van Duitsche goederen te verhinderen, doch alleen den toevoer van Hollandsche goederen mogelijk te maken. En in de bereiking van dit doel is de Nederlandsche Overzee-Trustmaatschappij die geheel belangeloos werkt, want haar batige saldi worden afgedragen aan het Kon. Nederlandsch Steuncomité tof dus ver voortreffelijk geslaagd- We voegen hier. nog slechts aan toe, "dat de Ned. Ovefzee-Trustmaatsohappy thans bijna 100 ambtenaren heeft en dat daarbij geen enkele Franschman of EngeLchmaa isl KORT GEDING. In het begin dezer maand was zekere W. uit Spekholzerheide, die gepoogd had oen paard naar Duitschland uit te voeren door marechaussee op militair bevel uit het in staat van beleg verklaarde gebied gezet. Vóór zijn verwijdering had W. oen stuk geteekend, waaruit bleek, dat het hem verboden was in het in staat van be leg verklaardo gebied terug te koeren. Doch op het eind der vorige week was W. weer in Spekholzcrheido teruggekeerd, doch nauwelijks was hij in de gemeente,

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1