Nederland en de Oorlog.
(Qeze <§<mrant wordt dagelijks, met uitzondering
van (Eon- en feestdagen, uitgegeven.
Dit nommer bestaat uit
TWEE Eladen.
Eerste Blad.
Officieel© Kennisgeving.
N», 16883
Dóhüëraag H Maart.
A°. 1915.
PIllJS DER ADYEItTENTIEN
Van 1—6 regel» /"1.05. Iedere regel meer /"0.171. - Kleine adTertentiën
van 30 woorden 40 Cents contant; elk tiental woorden meer 10 Cents.
Voor het incasseeren
wordt /"0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Cents.
ITJJS DEZER COURANT:
Voor Leiden per 3 maanden 1.30; per week.
Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week.
Franco per post
0.09.
0.10.
1.65.
DE REDACTIE zal vanaf n.s. MAANDAG
15 MAART gevestigd zijn in ons
Nieuw Gebouw
LEIDSCH DAGBLAD
M oordemdsplem.
(ALLE Stukken en Mededeelingen, Brieven
enz., verzoeken wij vanaf dien datum
aan dit Nieuwe Adres te Adresseeren
en te doen Bezorgen.
DE ADMINISTRATIE is behalve Doc-
zastraat ook aan het Noordeindspïoin
gevestigd, zoodat ook daar Adverten
tie-orders en Boodschappen kunnen
worden aangenomen.
DE NIEUWE TELEFOONNUMMERS
ZIJN:
Redactie 1507
Administratie 1481
Het Nummer Doezaslraat blijft 175»
Naar aanleiding van een besluit
van Uitgevers van Dagbladen zal de
inning van de AbonnementsgeMen
voortaan geschieden tegen het einde
van het kwartaal, dus ditmaal in den
loop van de maand Maart.
MOM)- EN KLAUWZEER.
Do B u rg e m c 1e v v a n Leid en
Gelet op het !.:l van den Districts-
Veearts te Leiden,
Gezien art. 40bis van het Koninklijk
'Besluit van 10 Juli 1S96 (Staatsblad No.
104), laatstelijk g ijzigd bij Koninklijk
Besluit van 2: Juli 3911 (Staatsblad No.
fe60);
BESLUIT:
liet vervoeren of doen vervoeren van
herkauwende dieren en varkens uit-, naar-
en binnen een kring, omvattende de ge-
heele gemeente Leiden, met ingang van
heden, te verbieden:
BEPAALT:
dat om bijzondere redenen afwijking
van dat verbod kan worden toegestaan
onder nader door hem vast te stellen
voorwaarden
De Burgemeester voornoemd,
N. O. DE GIJSELAAR.
Leiden, 11 Maart 1915.
LEIDEN, II MAART.
De Kamer van Koophandel-
De pas gekozen leden van de Kamer
van Koophandel hebben thans officieel be
richt gezonden, dat zij hun benoeming
niet aannemen.
De heer Dc Koster, die zijn benoeming
reeds had aanvaard, heeft zijn ontslag
genomen.
Mr. J. H. Goudsmit, volkomen sym
pathiseer ende met de door de oud-leden
der Kamer van Koophandel en Fabrieken
in de laatste maanden aangenomen hou
ding heeft zijn ontzag als secretaris dier
Kamer genomen, na als zoodanig onge
veer 23 jaar te zijn werkzaam geweest.
Mond- en -Klauwzeer»
Honderd en vijftig runderen en varkens
van den heer Zwetsloot, aan de Haarlem-
mertrokvaart, alhier, worden heden in het
Openbaar Slachthuis afgemaakt.
Van lieden af is d© uitvoer van vee van
hier verboden.
LEIDSCHE SCHOUWBURG.
„PASTOOR CONSTANTEN".
JUBILEUM ALEX FAASSEN Sr.
Een schitter en do opkomst van het too-
neelminnend Leiden is Faassens doel niet
geweest. Do schouwburgzaal was gister
avond goed bezet, meer helaas niet, zoo,
dat er geen plaatsje meer over was. Zoo
waren do eerste rijen van het parterre
geheel onbezet, 't Trof dan ook niet ge
lukkig, dat deze feestavond samenviel met
een der jaarlijksche plechtigheden in het
Leidsch Studentencorps, de rede van den
nieuwen voorzitter. Stellig hadden we an
ders een vol parterre gezien.
En niet onwaarschijnlijk heeft de keuze
van het stuk en het feit, dat Faassen hier
de laatste jaren minder dikwijls is opge
treden, dan vroeger het geval was, toen
hij met de Rotterdammers hier elk oogen-
blik triomfen vierde, meegewerkt tot het
geringere bezoek.
Faassen had voor do herdenking van
zijn 50-jarige tooneelloopbaan de keuze
la-ten vallen op het door Décourrelles en
Crómieux uit den roman van Halevy
saamgestelden blijspel, „Pastoor Constan-
tijn".
Nog pas een paar maanden geledèn heb
ben we „L'a-bbé Constantin" hier zien
opvoeren door het gezelschap van mada
me Dhayrmond. Bij vergelijking treft dan
direct, hoeveel beter deze Nederlandsche
vertooning in elkaar zat dan de Fransche.
Over de laatste waren we, naar men zich
nog wel zal herinneren, niet bijzonder
voldaan. Vele der spelers van teen ble
ven ver beneden het middelmatige, slechts
een paar figuren waren goed-geslaagd.
En dan de regie. We zeiden toen reeds,
dat een der regisseurs van ons vaderland-
sche to on eel het er heel wat beter af zou
brengen en we vermoedden niet, dat de
vergelijking zoo spoedig kon worden ge
maakt.
De regisseur Alex Faassen heelt een
mooi succes te boeken. Och, 't - stuk zelf
is niet zoo belangrijk, maar het zat zoo
goed in elkaar, dat 'b werkelijk prettig
was de vertooning t-e aanschouwen
Dat Fa-assen de titelrol zou vervullen,
was te voorzien. Daarvan hadden we aan
de vorige opvoering een mooie herinne
ring. Do Franschman Immers geeft een
zeer geslaagde créatie te zien. De opvat
ting van Faassen is nogal anders. Bij
Faassen is de oude geestelijke minder af-
getobt dan bij Immere. Daardoor was er
ook iets anders in de houding jegens
Jean, den pleegzoon. Bij Immers was 't
een haast kinderlijke toegenegenheid, bij
Faassen meer vaderlijke zorg, dis sprak,
't Is dus maar de vraag, welke opvatting
men de voorkeur geeft.
Do echtgenoot© van den jubilaris gaf
de oude dienstbode Pauline weer op zeer
veel verdienstelijker wijze dan we dat den
vorigen keer zagen. Wat bee-Id e ze goed
die oude getrouwe uit, die zich verbeeldt,
dat er niets mag gebeuren in de pastorie,
zonder dat zij het weet.
Gister deelden we mee, dat Magda Jans
sen naar Royaards' gezelschap overgaat.
Ze is niet het eerste medelid van het
Vlaamsohe gezelschap, dat dien weg gaat.
J. Gobau is haar voorgegaan. Van hem
herinneren we ons nog de warme vertol
king van den Franschen jongeling op het
kantoor van Beulemans in „Het Huwe
lijk van Fientje Beulemans" en z'n uit
nemend samenspel met de hiervoor ge
noemde actrice. Nu vertolkte hij den lui
tenant en hij deed heb stukken beter dan
Paul Borel. Hij heeft een aannemelijken
Reynaud gegeven, wiens gedragingen zich
bij zijn woorden .aansluiten.
Mevrouw Scott was toevertrouwd aan
Sophie de Vries, haar zusje aan Marie
Holtrop. Van beiden kregen we het goe
de spel te zien, dat we van haar gewoon
zijn.
Jeanne Rence wo zagen haar graag
eens wat vaker speelde de gravin De
Laverdens verdienstelijk e-n Theo Fren-
kcl Jr. was uitnemen.! a-ls haar zoon Paul.
De Larnac werd noch door Arnoldi, noch
door Ba-lfoort gespeeld, doch door Willem
Wostermam. Hij en Maurils Parser, als
de tuinman, waren goed op droef in hun
kleine rolletjes.
De aankleeding van het tooneel was in
orde.
Na de voorstelling begon de huldiging.
Het eerst trad do voo-rzitter van het
Schouwburgbestuur, prof. Fockema An
dres?, naar voren.
Met buitengewoon genoegen bracht hij
den jubilaris een feestgroet, zoo zeide cle
voorzitter in den aanvang en z'n woorden
van warme sympathie getuigden er van.
Prof. Fockema Andrea; vertelde, dat
zijn herinneringen aan het Nederlandsch
tooneel bijna reikten tot het begin van de
loopbaan van den jubilaris en dat hij dus
door eigen aanschouwing weet, wat
Faassen voor de kunst is geweest.
En clan wijst spr. op het aandeel, dat
de jubilaris heeft jgehad inden _str$j 1te
gen den tooneelpas, den tooncolloop en de
rollende r, hoe hij 't geweest is, die voor
aan stond op het tooneel in den strijd
voor na-tuur en waarheid in uitbeelding.
Die waarheid gaf hij echter niet ruw en
naakt, maar in een artistiek' kleed.
Artist wordt men niet alleen door studie
en volharding, aldus prof. Fockema, men
moet er voor geborpn zijn. En dan hebben
die artisten met hun eigenaardigen aanleg
dikwijls „les défa-uts de leurs qualïtés"
doch bij-Faassen treft men „les qualités
sans les défauts", daarom geniet hij
naast de algemeene waardeering de alge-
meene sympathie.
Namens het schouwburgbestuur over
handigde prof. Fockema den jubilaris een
fraaien lauwerkrans met rose linten en
uit naam van een aantal bewonderaars nit
do burgerij en de studenten een porte
feuille met inhoud, om daaraan een be
stemming te geven, die hem, den heer
Fa-assen, het liefste is.
Namens de studenten overhandigde de
heer Woldringh van de Hoop den jubi
laris een dito krans met lichtblauwe lin
ten, waarna do heeren G. H. Nuesink en
C. Yersney naar voren traden om bij mon
de van eerstgenoemde Alex Faassen to
huldigen namens de Leidsche dilettanten,
het onkruid in de tooneel wereld, zooals
de heer Nuesink zich uitdrukte.
Hij zou een praatje tot den jubilaris wil
len houden 'n babbeltje zooals de H.
B.-S.-meisjes zeggen een boom opzetten,
zooals men dat in de kroeg aan do Bree-
straat noemt 'n causerietje of in Leidscli
dialect „kauselderie". Met do selderie oor
deelde spr. zich in de plantenwereld aan
gekomen en hij weidde toen nader uit over
het onkruid. Hij gaf ook een stukje ge
schiedenis van hot Leidsche dilettant-isme,
dagteekenendo uit de 14e en 15de eeuw,
wees op het bestaap van do rederijkers
kamer „De broeders der Witte Ackoley",
omstreeks 1574.
De heer Nuesink sprak nog over de voor
ouders- van Faassen, over de rollen, die de-
jubilaris zoo al had vervuld en overhan-
handigde hem "daarna een krans met lin
ten in de Leidsche kleuren.
Na nog eenige woorden volgde een doos
met, Leidsche kletskoppen, die vroeger in
de pauzes in de kleedkamers zoo'ri groote
rol speelden. Onderin die doos lag nog
iets, waaraan Faassen zelf maar een be
stemming moet ge-ven.
De rede van dezen spreker duurde nogal
lang. Het publiek begon al een beetje on
geduldig te schuifelen, en sommigen ver
lieten zelfs de zaal.
De heer Faassen dankte voor de hulde.
Voor hem is Leiden een der plaatsen,
waarvoor hij meer in 'tbijzonder gevoelt.
In 1840 trad hij hier reeds op in een kin-
derrol bij het Haagfcche gezelschap van
Peters.
Z'n gevoelig, eenvoudig woord verwierf
nog veel applaus. Eenige malen halen en
de huldiging van Fa-assen was voorbij.
Gistermiddag, omstreeks twaalf uren,
viel op den Hoogen Rijndijk alhier een
koom, dien men aan het neervellen was,
op do electrisoho geleiding der tram, wel
ke daardoor defect raakte. Tot ongeveer
twee uren was het traject Hoogewoerds-
brugeinde der lijn gestremd.
Voor het examen in fraaie ban Ver
ken is te Utrecht geslaagd mej. A. M
Zaayer, alhier.
Mej. Zaayer was leerlinge van mej. E.
C. M. Aewerdonk.
D© heer W. Veen, alhier, is benoemd
tot onderwijzer 1e Amsterdam.
Gisteravond heeft de nieuwe praeses
van het Leidsch Studentenkorps, de heer
D. A. Harmens, in het Kle-in-Auditorium
zijn inaugureel© rede gehouden.
Daaruit blijkt, dat al gaan wegens de
tijdsomstandigheden de maskerade en de
openluchtspelen niet door., do lustrumvie
ring ter gelegenheid van het 3-10-jarig be
staan der Hoogeschool toch zal plaats heb
ben.
Wat den groentijd betreft meent liet
Collegium, dab het, indien do omstandig
heden niet veranderd zijn, beter is een
voorstel te doen tot het houden van een
novitiaatstijd', waarvoor een weloverwogen
reglement is samen te stellen. Getracht zal
worden do verplichte kennismaking zoo
volledig mogelijk te doen zijn. Hij verze
kerde, dat dit surrogaat van een groentijd
slechts in het allernoodzakelijkste geval
zal worden voorgesteld.
AGENDA VAN DE WEEK:
Donderdag:
Nukszaal. Openbare Vergadering Vereeriig.
Vrouwenkiesrecht. Spreeksters: Mevr. Th. Thiel—
Webrbein (Haarlem) on Movr. G. Kapleyn
Mnyskon (Den Haag). 8 uur.
Sociëteit ..Concordia". Vergadering Aandool-
houders. 's Avonds Halftien.
Graanbeurs. Openb. Uitvoering Chr. Nat.
Werkmansbond (afd. Leiden). 8 uur.
Vrijdag:
Academiegebouw. Lezing Plato's ïdieënleer,
door Mei. W. Kuenen (Deventer). 8 uur.
Voorschoten. Ambaohtsfbekensohool. Prijsuit-
_eji ie& .ÜMJJÜAÜLU
X
UIT ONZE STAD.
STEUNCOMITÉ LEIDEN.
OORLOGSTOESTAND 1914.
Staat van Ontvangsten en Uitgaven tot
en met Dinsdag, 9 Maart.
Vorige opgaaf. 63.721,60$
Ontvangen van hefc Kon. Ned.
Steuncomité, restitutio Huurbons... ft 358.56
64 080,1GJ
Sedert ontvangen van: Fabr. pers.
Hoogenstraaten T 6.26 (26e bijdr.)
6.48 (27o bij dra.); Pers. „De Auto
maat" 2.55 (21o bijdr.)Pers. N.4
Z.-H. Tram 9.71 (lOo bijdr.)»
Beamb. 7 (10e bijdr.); Feestcom
missie van de Gymnastiekfeesten
Mei 1914 saldo kas 10.20; N. NV
via K. 6; de Heer en Mevrouw
Klinge Doorenbosch opbrengst
Yoordraoht-avond L. Schouwb. 195;
Dr. B. 10; Mej. O. restitutio
st6un 6; Afdracht „Loidsoh
Dagblad" 3.32®K. K. Speelpotja
2.20. Weekbijdr.: S. ƒ0.25; N.;
0.10. Maandbijdr.: Hoofd en On-
derw. School Brandewijnsteeg ƒ7.50;
groot aantal Onderwijzers ƒ105.105;
Mevr. T. v. d. V. 10; O. J. Vw
2.50; K. W. P. 1.
Te za-men - 390.98
Totaal 64.471,14*
Uitgaven
le w. tot 26e week 58.136,72$
27e week 3.873,76
62.010,48$
Saldo. 2.460,66
LEIDSCHE BESTUURDERSBOND.
Opgave van de week van 2227 Februari.
Totaal Lodontal 1719,
Workloozo lecicn 99
Aantal kinderen be
neden 16 jaar 106
Loonverlies por week f 1176.78
Vergoeding v. d. Patroon
van het Steuncomité 146.70
Uitkeering werkloozenkas 339.66
486.36
Loonverlies per week - -690.42
Cedoeltolljk werkloo-
ze leden 210
Aantal minder werk
uren per week 4451
Aantal kinderen be
neden 16 jaar331
Loonverlies per week f 789.99
Vergoeding v. d. Patroon
van het Steuncomité 66.30
Uitkeering werkloozenkas 449.57
515 .87
Loonverlies per week 274.12
Aantal ondor de
wapenon 255 1)
Aantal kinderen be
noden 16 jaar 296
Loonverlies per week 3091.12
Vergoeding v. d. Patroon 264.17®
van het Rijk 1077.65
Toeslag v. h. Steuncomité 69.25
1410.97®
Loonverlies per week 1680.14®
Totaal loonverlies per
wook, waarhij betrok
ken 564 loden M 2644.63®
Holland en Euitschland.
Na-ar aanleiding van het artikel in dé
-„Nordd. Allg. Ztg." betreffende de weder
gave in de „Tel." van de verklaringen die
onderstaatssecretaris Zimmerniann tegenover
mr. Troelstra in liet bekende interview heeft
afgelegd, schrijft de „Koin. Volksztg." in
een hoofdartikel, getiteld „Holland en
Duitschland", betreffende de kwestie van
de bet-rekkingen tusschen beide landen na'
den oorlog, o.m. het volgende:
Van uit politiek oogpunt heeft Duitsch
land er niet het minste belang b'j, Holland
tot iets te willen dwingen of ook maar te
willen overhalen, indien Holland hiertoe
uit beweegredenen van eigenbelang niet van
zelf werisohte over te gaan. Holland heeft
tegenover ons alle plichten der neutrali
teit naar zijn beste krachten nagekomen. Wij'
behoeven daarvoor niet dankbaar te zijn,
want Holland deed dit in zijn eigen belang
en niet om ons een genoegen te doen. Maar
wij zullen toch moeten erkennen, dat wij
daarom tegenover Holland hetzelfde stand-.
punt van de meest oprechte loyaliteit heb
ben in te nemen en dat wij in 't bijzonder i
alle rechten van Holland tot in de kleinstej
bijzonderheden moeten eerbiedigen.
Het zou zeer zeker een slechte opportu-
niteitspolitiek zijn en van een nog slechter
begrip van heb Hollandsche volkskarakter:
getuigen, zoo wij een anderen weg uit
wilden. Holland kan dus voor ganseh dei
toekomst er van overtuigd zijn, dat het aaji
Duitschland een goeden nabuur zal hebben;
die ten volle met zijn rechten en belangen;
rekening houdt.
Het blad gaat dan de economische toe
standen in Holland na; het beweert daarbij;
dat Holland geen industrieland is en nooit'
een worden kan. Hollan-d is voornamelijk;
een doorgangsland en zal in zijn eigen be
lang het best doen met dit te blijven.
Daarna herinnert het blad a-un hetgeen do
heer Zimmermarm betreffende de economische»
toenadering tusschen Holland en D ui te: li-;
land heeft gezegd, en gaat voort:
Als verstandige Hollanders,, zonder voor
ingenomenheid de woorden van don Duite
schen Staatsman nagaan, dan kunnen zij
er slechts do"volgende uitlegging aan geven:
Duitschland za-1 zijnerzijds niet liet initial
ticf nemen om een economische toenadering
tot Holland in het leven to roepon; het zal
rustig (het moge nog zoo lang duren) af
wachten of Holland in do toekomst eenmaal'
het initiatief zal nenten; het :zal op gocA
enkele wijze, direct noch indirect, pressiq
op Holland uitoefenen. Als echter Holland
in de toekomst van uit zijn standpunt vanj
zijn eigenbelang den weusch mocht uiten;
dat een wijziging worde aangebracht in de
bestaande economische verhouding toti
Duitschland, dan zal Duitschland zulk een;
uiting steeds „slechts op vriends chappél ijkq
wijze" opnemen en behandelen. Overigons,
zegt de „Koln. Vollcsztg.", is de hoer Zinte
mermann voor den vorm, waarin Troelstra)
zijn verklaringen hoeft weergegeven, niet
verantwoordelijk. 1
Indien de heer Troelstra zich aan denj
anders gebruikolijken en in zulk© gevallen,'
geboden regel gehouden had, het interview
voor dc publicatie aan den. heer Zimmcrmannj
ter inzage te geven, dan. zou de hoer Zimk
mermann liem misschien een beter en duidek
lijker vorm hebben aangegeven. Nada.t dö
heer Zimmerniann deze, in dit geval wel
niet gevaarlijke, maar toch ook niet aangew
name ervaring heeft opgedaan, zal hij den;'
heer Troelstra wel nauwelijks meer een be-(
spreking willen toestaan, zonder voora f dei
voorwaarde te stellen, dat niets geopenbaard)
worde, of dat op zijn minst een voor open,
baarheid bestemde mededeeling hem .vGorafl:
ter inzag© worde toegezonden.
VERSCHEPEN VAN GRAAN.
3) Dit getal wordt gevormd door:
Gehuwden en kostwinners, welke vergooding
ontvangen 120
Werkzaam bij Gemeente, Rijk en Spoorweg-
Maatschappij en 36
On gehuwd en, welke geen vergoeding en
geen loon ontvangen -99
Totaal 255
UITVOERIHCEN VOOR HET STEUNCOMITÉ.
Ten bate van het Steuncomité hopen op
Dinsdag 16 Maart a.s. in d© Rem. Kerk
eenige bekende kunstena-ars een. uitvoering
te geven.
Maandag 19 April zal db bekende Leid
sche muziek- en Tooneel ver eeniging „Nut
en Vermaak", ten voordeel© van dit Steun
comité, in den Schouwburg bet reeds eer
met veel suco©3 gegeven stuk „Janus
Tulp", opvoeren.
VOOR HET STEUNCOMITÉ.
Do eerste wekelijkseho collecte een dub
beltje of een cent, gisteren gehouden, heeft
_QP_oebracht J 390.01$.
Naar wij vernemen, hebben de ver-»,
schillend© Nederlandsche reeders van do
regeering een aanschrijving ontvangen, date
zij oen gedeelte van de tonnanmaa-b hun-1
ner schepen beschikbaar moeten stellen voor
heb verschepen van graan tegen een vast-»
gesteld tarief.
Over de uitvoering van dib regeerings-.,
besluit wordt in reederskringen nog van;
gedachten gewisseld.
IN GEVAAR BRENCEN ONZER NEUTRALITEIT.
Aan het Maasstation te Rotterdam zijifi
door belastingambtenaren aangehouden 5
balen, inhoudende 300 Kg. drijfriemen,
die door defirma H. ter verzending naar
Hamburg waren aangeboden.
STEUN UIT INDIE.
Te Semarang zal, waarschijnlijk in ApriT,
een faneyfair worden gehouden ten batei
van de noodlijdenden in Nederland.
RESERVEKADER -WERVING.
Aangezien het organiek aantal vrijwilli
gers van hot reservekader bij het 2de re
giment vesting-artillerie aanwezig is, kum-i
nen bij vermeld regiment voorloopig al
leen ter vervulling va-n openvallend©
plaatsen vrijwilligers van het reservekader
worden aangenomen.
