Os EuropeEscbe Ëoslcy.
Vragsn en Antwoorden.
OUDE.WETERING. ij;-
Voor een goed bezette zaal trad. het
gezelschap Kallmann cn Van Leeuwen, van.
Leiden, op. De ijsclub „Ijsvermaak zij ons
doel" gat' haar jaarlijkschen feestavond.
Wat is er gelachen 1 En geen wonder, het
spel was uitnemend. Met het volste recht
kunnen wij dezen avond uitstekend ge
slaagd heeten.
In de Geref. Kerk trad gisteravond
voor een talrijke schare op, prof. Diepen
horst, van Amsterdam. De zeer interes
sante beschouwingen van den spreker lie
pen over „Oorlog en .Vrede."
WASSENAAR.
Het slechte weer en de sli.ikerige we
gen waren zeker oorzaak, dat velen de
voorkeur aan huis gaven, liever dan een
tocht te maken naar het café Lempers,
waar een Leidsche tooneelvereeniging op
trad. Vóór de pauze werd op een uitste
kende wijze gespeeld een stuk, getiteld:
„Afgedwaald." De rollen werden goed ge
speeld. Vooral de directeur en de heer
Brouwer met hun respectieve echtgenooten
voldeden best. Na de pauze werden nog
verscheidene voordrachten ten beste gege
ven. Vcle er van waren nu juist niet nieuw
voor hen, die geregeld de voordrachtavon
den meemaakten in den loop van dit sei
zoen.
De heer H. Mc-ycr, onderwijzer aan
de R.-K. School, is met ingang van 15 April
a. s. benoemd tot onderwijzer aan een
R.-K. School te Leiden.
BURGERLIJKE STAND.-OMSTREKEN.
ALKEMADE. G olioren; Adriaans Petras,
Z van J P. van Beek en C. M. v. d. Post.
Wilhelmus. Z vnn G. Schrijvers en C. Krijger.
Maria Jaeoba, D. van V van Beek en A. Loos.
Clement ia Jaeoba Maria. D. van C. P. Jansen
en C. D. Bette veel. Gerardus Petrus, Z van
J. van Seegelen en M. Zwetsloot. Wilhelmus
Mercelns. Z. van P. J. vnn Emmerik en A. Loos.
Getrouwd: A. Yerdel. 21 j., en C. Bouw
meester. 19 j.
Overleden: A. von Croos. wed. B. Hulsbos
81 j. A. L. van der Poel. 3 w. P. J v. d.
Poel. 3 w M. A. Koek. 8 mud. J. Koeloffs.
Cl jP. Schotten, 30 j. P. J. v. Berkel,
12 d. (te Leiden).
ALPHEN. Bevallen: H. M. West-dorp geb.
Schrijcr. D. D Stapper geb Spruijt. Z.
G. J. v d. Worff geb. Versteeg, D. G. van
Santvoorts geb. v. d. Wetering. Z. M. van
Arkel geb Van Iporcn. Z. G. van Donk, Z.
J. Bouwman geb. Achtorberg. D.
Getrouwd: J. D. v. d. Akker en W. van
Zwieten.
BOSKOOP. Geboren: Cornells. Z. van D.
Boere en N. van Dam. Arie Aart, Z. van A.
van Gcmeren en J. J. van Maaren. Clement
Denis Marie Joseph. Z. van F. A. de Stauto en
L. M. C. J. Deheselle.
Overleden: Johanna Maters, 69 J.. wed.
van M. G. Quldemond. Leendert van der
Linden. 29 j.
BODEGRAVEN. Bevallen: J. Agterof geb.
Stolwijk. D. W. van Wcnsveen gob. Do Groot. Z.
Overleden: C. J. Timmer gehuwd met
H. Pak. 64 j. D. C. F. van Ferneij, 86 j.
N. Baas gehuwd met L. Verboom. 46 j. M.
T. E. van Lensden. 1 j.
JIAZERSWOUDE. Bevallen: K Langhout
geb. Van Bemmcl, D. A. M Turk geb. Yerbij.
Z. M. van Yclsen geb. Van dc-r Meer. D.
I. van-Vliet geb. De Jong. D. O. van Aalst
geb Maaskant. Z- N. Eoapkorst geb. Vonk, Z.
G van Vieringen gob. Van Dorp. Z. M. C.
ITemelop geb. Hofland. D. J. van Klavere geb.
Vnn der Loo, levenl. D.
Overleden: J. Blonk huiervr. van Aart
van Mullem, 77 j.
HILLEGGId". Bevallen- M Leloux gob.
Verschoor, D. J. Lurnan geb. Siesling, Z.
Getrouwd: G. H. K-omp en J. Branderhorst
Overleden: J. M. Elffers, 47 j.
LISSE. Geboren: Bastiaan. Z. van J. H.
van Steensel en H. van der Bent. Cornelia,
Z. van A. van der Meer en O. 8. van Kampen.
Johanna Pet-ronella. D. van D. Bol en G.
Nagtcpoal. Margaretha Johanna, D. van P. J.
Hnigrok en Th. M. vnn der Star.
Ondertrouwd: J. Malta en N. Slegtkarap
Gehuwd: J. W. A. Lofeber en J. C. Pijn-
aolrer. M. van Zonneveld en M. G. Tempel.
J. van der Werf en A. B. van der Meij.
NIEUWKOOP. Bevallen: C. Pieterse geb.
v. d Bergho. Z.
Overleden! A. Zuidam wed. van J.
Sanders. 66 j.
NIEOWVEEN. Geboren: Gerardus, Z. van
P. Kok en A Wondenbcrg. Dirk, Z. van J. do
Geus en F. M. v. d. Zwan
Getrouwd: O. J. van Dongen en A. E.
van Henaden.
Overloden: Pieter Mos. 77 J., wodr.
NOORDWLTTvEIÏIIOUT. Geboren: Jan. Z.
van W. v. Bhecnen en G. Eigenbrood. Cornells,
Z. ven J. Duivenvoorde en J. v. d. Berg. Adolf,
Z. van II. Smits en H. Scheeper.
Overleden: Cntli. v. d. Burg. 40 j.
Petrns en Floris Meeuwenoord (tweelingen), 2 3.
Cath. van Doorn, wed. O. Lceflang, 60 j.
OT7DS1TOOBN. Bevallen: T. Paling geb.
Dirkzwager. Z.
RI.TNSBURO. G e b o r e n Cornelia Gorrit. Z.
van D v. d. Haak en A. Hijsteke.
Ondertrouwd: A. Schipper, jm. 2-3 J„
te Zoete rwoude, en W. v. d. Eijkel. jd. 23 j.,
to KIjneburg.
TER AAK. Bovallen- A. Verboom geb.
Donker. D. O. Verleun geb. Nederhof. D.
O v e r 1 e d e n :c W. van Dam, 66 j.. echtgen.
van C. Kouwenhoven.
VOORHOUT. Geboren: Hendrik Arend. Z.
van Arie Eigenhrood en Geertje Krol. Theodo
ras Maria en Cornelis Maria, Zns. van Johannes
Theodorus van der Prijt en Anna Maria Piist.
Pc-tronella Johannes Gerardc. D. van Hendri-
ens Johannes Vcster en Theodoria Cornelia Maria
u>n den Berg. Lronaidus Boudewijn. Z. van
nubertus Leonardus Pijnacker en Alida Johanna
Bierman.
G p h u w d: Nio. van Steiin. jm. 27 j van
Voorhout, en Wilhelmina Maria van der Hulst,
jd 26 j.. vnn Voorhout
Overleden: Liurentius Hoogduin, 63 j..
echtg van Maria Catharina Eottc-veel.
WOUBRUGGE Bevallen: H. van 't Wout
geb. Van Iperen, D
Overleden: D. van der Sluis echtg. van
M van Duurcn. 62 j.
ZWAM MEED A M. Bevallen: P Kaetelijn
geb. Hofman. D. C. Kuijf geb. Lubbers. D.
II Vreekamp pcb. Apeldoorn, D. J. Lodder
geb. Van Vcgten. Z
Overloden: J. Molenaar. 7 mnd.. Z. van
A Molenaar en P Schouten. M. J. Cloes. 10
mnd.. Z. van J. J. S Cloes en M. J. E Paternotte.
Gehuwd: J. Rcisbergen. Jm. 28 j., en J.
van Manen, jd 22 j.
LIJST VAN OMEESTELBARE BRIEVEN
tN BRIEFKAARTEN, WAARVAN DE AFZENDERS
OMBEKEND ZIJN.
terugontvangen In de le helft der maand Febr.
Binnenland. Brieven- J. Abras. Den Haag
M. J. v. Amerongcn A Co., zonder pl. van best.
—F. v. d. Boomgaard (2 stuks), A. Boonen. Den
Haag Box I. Arnhem v. Dobben de Bruin,
Hazerawonde (Rijndijk) P. v Duyvr-nbode,
Katwijk-aan-Zce Mej. O. do Groef, Leiden
L. Grothendorst. Amsterdam N. V. A. Ilillen,
O. A. de Jong. Delft Ifej v d. K«-ii>d, Amster
dam J. G. Mawlt, Maastricht MVicr. Leiden
W. Onderwater. Zoctcrwoade Mevr. Sterk,
Amsterdam Taeta v. Amorongen, Den Haag
Ben zonder adres.
Briefkaarten: O. Doting, Amsterdam
M. A. J v. d Eerde. Rchevenlngen L. v Goch,
tonder pi. v. bs«t. A. do Grecf. Amsterdam
O. 't Vcrrt, Leiden Dame3 L. Vlieger en J. Lot,
Tien Heag llcj M Wat Urm am. Rotterdam
Weeman. Leiden B v. d. Werker, Rotterdam
Zes i'.uko zonder adres.
Buitenland. B ri c v en- Capello, Rome
P. S. Wik. zonder pl v, best.
Briefkaarten: J. de Boer, Barry
Doeks H. Briscoe, Kennington 8techman,
Lissabon.
Sassen heim.
Mijnheer de Redacteur
Zoo rust dan eind'lijk het ruwe hoorden
Na 't „Praatjes schrijven" long van duur...
En is, naar we voorzeker hopen,
De „heksenketel" van het vuurl
GelukkigDe schijver der door den heer
Beerhorst en zeer vele anderen gewraakte
stukken is, naar wij hopen, tot rust geko
men en wij zullen dus niet meer vergast(
worden op dergelijk onwaardig geschrijf.
Geheel en al zou schrijver dezes het eens
kunnen zijn met het stuk van den heer
Beerhorst in Uw blad van Dinsdag j.l.,
ware het njet, dat de heer B. wel wat al
te stout van wal steekt tegen het „Sas-
senheimsch-import'
Laat de heer B. toch vooral niet vergo
ten welk een groot deel der Sasscnhcim-
sche bevolking import" is en dus dien
tengevolge mede zijn aandeel heeft in het
dorpsgebeuren. Zijn stuk geeft immers den
indruk alsof degene, die den heksenketel
boven het vuur hing, een „geïmporteer
de" Sassenheimer is, en dat is nog zeer
de vraag.
Het wil mij vborkoraen, dat niemand
sympathiek gestemd kan zijn tegenover de
in het ,,L. D." opgenomen „Praatjes uit
Sassenheim", want al is ook niet alles
onwaar, dan nog is het onpractisch op een
wijze to schrijven zooa^ do inzender der
bewuste stukken zulks doed.
Sinds de plaats van wijlen Baron Van
Heemstra door een ander werd ingenomen,
is er al zooveel stof opgewaaid, hit wij
daaraan wel wat gewoon raakten, maar
het is onze eerste plicht aan de goede be
doelingen van onzen naaste niet te twij
felen, zoolang daartoe geen grond is, en
van uit dat oogpunt beschouwd, meen ik,
dat vooral het tweede stuk onpractisch
en veel te persoonlijk was.
Ten slotte: „Hebt uwen naaste lief als
uzelven".
Met dank ovor de plaatsing,
Hoogachtend,
Een geïmporteerde P.
V raag: Zooals eenigen tijd geleden
in het „Leidsch Dagblad" stond vermeld,
moeten de jongelingen, die geschikt zijn
geacht voor de opleiding tot officier, 16
en 17 Eebruari a.s. opkomen. Kunt u mo-
dedeelen of dit waarheid bevat, daar ik
tot heden nog niets hier van hoorjo en
ik ook tot de opleiding geschikt ben ge
acht?
Antwoord: Ja, thans is bepaald,
dat van de lichting 1Ö15 miliciens kunnen
worden opgeleid tot reserve-officier, Na
opkomst en na voldaan te hebben aan de
eischen voor toelating tot de opleiding,
worden deze tot 1 October a.s. met verlof
gezonden. Op dien datum vangt de op
leiding aan.
V raag: *Wilt u mij eens zeggen wat
het voordeeligst in 't gebruik is om kamers
te verwarmen, gas of petroleum
Antwoord: Een proef hebben wij
nooit genomen, cn dat zou ook moeilijk
gaan, omdat de prijs een voorname factor
is, die bij petroleum niet altijd vast staat.
Wij gelooven, dat de kosten elkaar niet
veel zullen ontloopen. Maar gas is veel
gemakkelijker en aangenamer. Wij zou
den aan gas verre de voorkeur geven.
Vraag: In een vochtig vertrek ont
dekte ik in beddegoed verscheidene kleine,
witte wurmpjes. Zijn de diertjes door de
vocht ontstaan, of zijn het motten? Weet
u er een middel tegen Ik heb de matras
goed afgeborsteld, en in een droog vertrek
in een ander ledikant gelegd. Zou daar
door nu dat ledikant en beddegoed ook
kunnen worden aangestoken
Antwoord: Wij zouden de diertjes
moeten zien om een juist oordeel te vor
men. Vermoedelijk zijn het echter rupsen
van de kleedermot, die zich terugtrekken
in losgeknaagde stoffen en daar zich in
spinnen, waaruit dan later het motvlinder
tje te voorschijn komt. Is dit zoo, dan
moeteD zij 14 a 16 pooten hebben, glad
zijn en onbehaard en een hoornachtigen
kop bezitten. Dit kunt gij waarnemen door
een vergrootglas. Matras en beddegoed
nauwkeurig afborstelen en nazoeken, op
dat er geen diertjes, poppen of eitjes meer
overblijven. Verder de stoffen met kamfer
bestrooien. Het verplaatsen van de ma
tras is niet goed. Nu moet ge dat bedde
goed ook in het oog houden.
V raag: Hoe kan men citroenkwasfc
maken om voor den zomer te bewaren 1
Antwoord: Het best is de citroenen
uitpersen, het sap in een flesch doen en
daarin suiker oplossen en met een kurk
luchtdicht afsluiten. Bij gebruik kunt u
er water bijdoen naar verkiezing.
Vraag: Ik ben per week gehuurd,
ook Zondags. Als ik Zaterdags opzeg, ben
ik dan verplicht Zondags d.a.v. te komen?
Antwoord: De week eindigt voor
u op Zondag U moet den Zondag opzeg
gen en den laatsten Zondag nog komen.
Vraag: Is u ook een verzekering be
kend tegen huurechade? Zoo ja, waar ge
vestigd
Antwoord: Zulke adressen kunnen
we in deze rubriek niet geven. Dan zou
den we op het terrein der advertenties
komen.
FAILLISSEMENTEN.
J. Boe, reiziger In eaeao, suHm, enz., tt Am
sterdam.
W. Blaas, rijwielhandelaar, te Bussuzn.
x
Cüina cn Japan.
De „Nowoje Wremja" verneeemt uit Tokio,
dat Jai'&n do Chineesohe provincies Shantung
en Tsingtau tot Japansch protectoraat heelt
verklaard.
Met de uitroeping van het protectoraat over
do provincie Shantung, door haar ligging aan
do Gsle Zeo, haar groote en haar voorname
havons als eon der belangrijkste van China
te beschouwen, heeft Jjpan metterdaad don
Duitscheu invloed in China, die zich in deze
provincie al3 het ware concentreerde, don ge
nadeslag toegebracht.
Met den val van Kiautschau en het verlies
van het omringend pachtgebied, ging voor
Duilscbland een tastbaar bezit taloor. Met hot
stellen van Shantung on haar uitstekendo ha
ven Tsinglau ondor Japan6ch protectoraat,
gaat er voor Duitscblaud een bezit aan invloed
en prestige vorloren van nog aanzienlijker
omvang en beteeken s.
In Oost-Aziö waron, tegen hot einde der
19o eouw, do grootste voordeelen van Europa's
inmenging, aan de Lussen in den schoot ge
vallen. Hun opdringen in Mandsjoerfie en hun
ingrepen in do bumenlandsche aangelegen
heden van Koroa schenen een algeheole ver
deeling van China in te luiden, welk rijk
wegens zijn afkeer van grondige hervormin
gen en z\jn militaire zwakheid een gemak
kelijk te veroveren buit der vreemdelingen
echten te zullen worden.
Het behoeft goon verwondering te wekken,
dat ondor deze omstandigheden de overige
Europeesche mogenoheden er ernstig over be
gonnen te denken, zich eveneens een aandeel
in dezen buit te veizokeion, en steunpunten
te bezetten, vanwaar later, wanDeer de ver
deeling voortgang had, het omliggend gebied
zou kunnen worden beheer3cht.
Baarbij gaf Duitschland bet voorbeeld.
De moord op twee Duitsche zondolingen ln
de provincie Shantung gaf onverhoopt aan
leiding lot een beslaglegging, die overigens
den Duitsehers reeds vroeger door do Russen
was toegezegd.
In November 1897 liep een Duitsch eskader
den bocht van Kiautschau binnen en nam
daar voorloopig bezit van, bU wijze van on
derpand voor de bestraffing der moordenaars.
Nu volgden langdurige onderhandelingen, die
er in 1898 toe loiddon, dat de Chineesche
regeering beloofde, de geöischte voldoening te
verschaff-jn, en tevens bfi verdrag van 6 Maart
de haven van Kiautschau met hot omliggend
gebied voor den tijd van 99 jaren aan Buitsch
land verpachtte.
Yoorts werden aan het Duitsche RJjk eco
nomische voorrechten in de provincie Shan
tung toegekend. En juist dezo voorrechten
hebbon zich in den loop der laatste 10 jaren
uitgebreid tot een invloedsfeer, dio aan Duitsch-
land in dezo gewichtige provincie als het
ware de economische alleen heerschappij ver
zekerde.
Gedurende den Boxeropstand in 1900, leden
de Duitsche belangen in Shantung weliswaar
schade, maar nadien is de invloed van het
Duitsche element In deze provincie krachtig
overheorschend geworden.
Japan heeft daaraan thans een einde ge
maakt. Hoo Japan China het vuur na aan de
schonen legt, is voldoende gebleken uit het
telegram dienaangaande ln ons vorig nummer.
Een „tot oordeel en zeer bevoegd mede
werker" van do „Daily News" schrijft over
de door Japan aan China gestelde eisahen,
dat er reden is den toestand, daardoor ont
staan, ernstig op te vatten.
Japan heeft de laatste jaren geen geheim
gemaakt van zijn aanspraken in China. Het
wilde vasten voet in Sjantoeng, dat tegen
over de Japansche kust ligt; het wilde
vasten voet in Foe-kien, dat tegenover For-
(mosa ligt; het wilde vasten voet op het
belangrijke strategische punt aan de samen
vloeiing van de Kan en de Jang-tse.
De „Temps", het Fransche regeeringsor-
gaan. beziet de eischen, door Japan aan China
gesteld, van het standpunt van de bondgc-
nooten. Het wil in die eischen zien „het
antwoord van den Mikado op de pogingen,
dcor Duitschland te Peking in 't werk ge
steld tot herstel van de schade, toegebracht
aan bet Duitsche prestige eu do Duitsche
belangen in het Verre Oosten ten gevolge
van Duitschlands verdrijving uit Kiautsjou
en van het Chineesche grondgebied Japan
wil voorkomen, dat ook maar een enkel stuk
van «d at gebied voortaan door afstand of
verpachting aan Dnitschland of zijn bond
genoot komt.
Uit de alankondiging van het Russisch-
Chineesch-Mongoolsche verdrag maakt de
„Temps" de gevolgtrekking, dat Rusland
ingevolge vaste afspraken, zijn rechten op
Mcngolië prijs geeft, terwijl Japan er voor
zorgt zijn wenschen te bevredigen voor er
mededingers op het terrein zijn.
De „Temps" acht Japans aanspraken niet
in strijd met de Fransohe belangen en even
min met de Russische. Wellicht ontmoeten
zij op zekere punten de Engelsohe plannen,
maar Engeland is de bondgenoot van Japan,
het heeft meegewerkt aan de inneming van
Kiautsjou, er zijn tussohen Londen en To
kio te veel punten van aanraking, te veel
banden van vriendschap en belang, dan dat
men niet tot overeenstemming zou geraken.
Bovendien zegt de „Temps" zal de
Japansche regcering do Londenschc' beurs
noodig hebben, evenals de Parijschc, om van
de voordeelen, die het van China zal weten
to verkrijgen -profijt te trekken. Het zal
dus niet aan grondslagen voor con schikking
entbreken.
Ten slotte pleit do „Temps" andermaal
voor medewerking van Japan op 't Euro
peesche oorlogsterrein. Het is nu wel alge
meen bekend, zegt het blad, dat de Mikado
een vergrooting van zijn macht in China
verlangde als vergoeding voor zijn eventueel®
militaire hulp in 't Westen. Thans is Japan
bezig, om, terwijl het rich buiten den strijd
in Europa houdt, zich een dool dor voor
deelen te verzekeren, waarin men wel had
moeten toestemmen ingeval Japam aan den
corlog aan de fronten der bondgenoot en had
deelgenomen. Misschien, meent de „Temps",
kan de diplomatie wel in de eischen van
Japan een nieuwen grondslag vinden voor
onderhandelingen voor een samenwerking,
waarnaar allen, die de overwinning zoo
spoedig mogelijk verzekeren willen, moeten
verlangen.
Öp de Builsehe Schepen, tijdens
het Gevecht hij de Falklands-Éitanden.
Over den zeeslag bj dc F al kin als-eilan
den hebben wij uit <ic Engclsche bladen
reeds vele beschrijving-en gegeven. Thans
•ephter volgt hieronder een verhaal, dat
een „Obermaschinistenmaat" en een
„Schreiber," die beiclen reeds negen jaar
bij de Duitsche marine gediend hebben,
aan een Engel schen officier gedaan
hebben:
Hieruit bl'jkt, dat de Bemanning van de
„Gneisenau" uit 850, die van de „Scham-
horst" uit 870 man bestond. Na dc oor
logsverklaring weid al bot houtwerk en de
verf verwijderd. Hangmatten voor zieken
en gewonden kreeg men van Duitsche
stoombooten. Matrozen, wier diensttijd af-
geloopcn was, vroegen den commandant,
om bij 't uitbreken van de vijandelijkheden
te mogen terugkeeren. Dit werd niet toe
gestaan. Aan boord van de s,Gneisenau"
was niemand, die minder dan een jaar in
dienst was. Men mocht niet aan land gaan
en er werden geen mails ontvangen. Uit
Valparaiso werd een mail verzonden. Alle
betalingen voor artikelen aan den wal ge
kocht, geschiedden contant en tijdens het
gc\echt had men 11.000 Mark in kas.
Vóór de oorlogsverklaring had men te
Nagasaki voor drie maanden nieuwe voor
raden gekocht, welke in groote koelkamers
werden opgeborgen. Nadat men Valparaiso
verlaten had, waar nog voorraden ontvan
gen werden, werd bij een verlaten eiland;
kolen geladen en werden reparaties ver
richt. De kleine kruisers konden niet hard
stoomen, daar !de machines noodzakelijke
reparaties behoef den,-welke in jaren niet
uitgevoerd waren. Het eskader ging met
een zeer langzame vaart rondom Ivaap
Hoorn, waar vier ijsbergen gepasseerd
werden.
Terwijl men de Falklands-eilanden na
derde, laadde de '„Gncisenau" m volle zee
kolen en nam 1200 ton in van een kolen
boot
Op 7 December deelde'n Hollandsche(?)
boot aan de Duitschers mede, dat een En.
gelsch eskader bij de Falklands-eilanden
bunkerde. Men vermoedde, dat dit bestond
uit de „Canopus," „Carnarvon," waar
schijnlijk de -„Defence" en een andere. Van
de slagkruisers kreeg men geen bericht.
Het plan was, het Eng-elsche eskader van
de eilanden te verdrijven, het te vernielen,
de Falklands-eilanden te bezetten en het
draadlooze station te verwoesten. Hiervoor
was reeds een detachement aan boord be
stemd. De bedoeling was voorts, dat de
groote schepen naar Montevideo zouden
gaan en zouden trachten naar Duitschland
te stoomen.
Gedurende hot gevecht schenen de man
nen vov.ertuigd te zijn van het onvermijde
lijke van het noodlot. Er was aan boord
geen paniek en de discipline was bewonde
renswaardig goéd, maar de getrouwde man
nen schenen zich te willen overgeven cn
een hopeloozen strijd te willen vermijden.
Er heeft zich geen enkel geval voorge
daan, 'dat matrozen door officieren werden
doodgeschoten, maar een officier-machinist
pleegd-e zelfmoord, juist voordat het schip
zonk. (Volgens een andere lezing v/erd hij
door de stokers gedood, toen hij hen wilde
beletten, hun posten te veriatien, en naar
•het dek te gaan).
Vóór het gevecht sprak de commandant
de bemanning toe en zeide, dat, als liet
schip zonk, „iedere man voor zich zelf
moest zorgen." Tafels, reddinggordels en
vlotten werden op het bovendek geplaatst.
Op het eerste signaal, dat het schip zonk,-
moesten allen, behalve de mannen, die de
kanonnen bedienden, naar de vlotten loo-
pen en als het sdhip begon over te hellen,
moest het machine-kamer-personeel aan
dek komen. Sommigen weigerden, het schip
te verlaten. Eén, die niet kon zwemmen,-
werd gered.
Gedurende 't gevecht hadden vreeselijks
verwondingen plaats; hoofden cn ledema
ten werden afgeschoten en verminkte licha
men lagen overal op het hoofd- cn de
bovendekken. Een 30 c.M. granaat drong
door het bovendek en sprong uit elkaar in
de hut, waar de eerste hulp aan de gewon
den verleend werd. Ieder werd gedood,
ook de dirigeerende geneesheer van het
eskader, wiens hoofd afgeschoten weid.
Er hadden aan boord geen branden plaats,
maar de mannen, die de kanonnen bedien
den, werden door de granaten, welke bui
ten den toren uit elkaar sprongen, ver
brand.
E enige granaten gingen recht door het
schip heen, zonder te springen. Gedurende
het tweede gevecht werd niet geprobeerd,
repaiaties te doen. Geen granaten drongen
in de machinekamers of ketel ruim ten en
daar waren geen gewonden.
Bij het einde van het gevecht troffen
eenige kleine granaten (van de „Carnar
von" vermoedelijk) het schip met groote
uitwerking.
Aan het slot van het gevecht had de
„Gneisenau" geen munitie meer.
Het schip zonk, zonder dat de buiten
boord skieppen geopend werden.
De Toestand te Ypercn.
Ypcren ligt nog steeds binnen het b reik
van het Duitsche geschutvuur en telkens
weder wondt de stad gebombardeerd. H*t
bericht, dat de bewoneis er zouden zijn
terug gek eend, is dan ook van allen grond
ontbloot. Waar is, dat een klein deel der
bewoners er doorloopend is gebleven, zoo
als dat zelfs gebeurt in dorpen, die geheel
tot puin zijn geschoten.
Het grootste deel der bewoners van
Yperen is reeds gcruimen t.jd geleden ge
vlucht. Toch zijn er nog enkele winkels
en café's open; er zijn nog barbiers, die
'hun klanten bedienen.
De schade, die aan de stad is toege
bracht, is het minst in het zuiden, hoev/el
ze ook daar nog zeer ernstig is. Het cen
trum 'heeft het meest geleden. Merkwaar
dig is weder, dat het bij de totaal vernielde
Hallen staande standbeeld onbeschadigd
is gebleven.
De weinige bewoners slapen voor het
mee:endeel 's nachts in de kelders. Die
geen goeden kelder heeft, geniet d,e gast-
vrijheid bij een buurman. Echter zijn er
ook, die alle gevaar niet tellen en in hun
vaalc reeds gedeeltelijk vernielde huizen in
een der kamers slapen.
Bij een der laatste bombardementen
de schade weder eenigszins vermeerderd.
Vier burgers, die niet in den kelder peri
schuilplaats hadden gezocht, werden tit-
dood.
Een Koning van Polen?
Aan de „Morning Pest," wordt uit pe.
trograd gemeld, dat er een koning van
Pelen gekozen is cn dat hij binnen enkele
dagen in de oude stad vari Polen, Krakau,
gekroond zal worden. Dit is een poging
van Oostenrijk tot een politieken staats
greep; dc gekozen pretendent naar den
n iet-best aan den troon is aartshertog Ste-
phanus, uit het Habsburgsche huis. Deze
keuze scliijnt te zijn ingegeven door het feit
dat de aartshertog verwant is, eenigszins
ver verwant geloof ik, aan het zeer oude
Poolsche geslacht der Radziwiil.
Aartshertog Karei Stephanus is een ach-
terncef de grootvaders waren broe
ders van keizer Frans Jozef en een,
broeder van aartshertog Frederik, den op
perbevelhebber van het Oostenrijksch-Hon,
gaarsche leger, van aartshertog Eugenius<
bevelhebber van het leger, op het zui
delijke gevechtsterrein cn van Maria Chris
tina, de koningin.moeder #an Spanje. Ilij
werd geboren in 1860. Zijn tweede doch
ter is getrouwd met een prins Radziwiil,
de derde dochter met oen prins Czarto-
ryski. Zoowel de Radziwiil als de Czarto-
ryski behooren tot een Lïthausch geslacht.
De oudste zoon, Karei AlbreCht, is in 1883
geboren. De oudste dochter ging indertijd
het morganatische huwelijk aan met luit.
ter zee Von Kloss.
Dc Mijnen-Oorlog in de Argonnen.
In een brief in de „Berliner Morgen-
post" leest men
Ja, nu ligt dit moeilijke werk achter
ons, maar het was een harofe noot, dien wij
hebben gekraakt. Twee Jagen te voren
werd ons, officieren, nauwkeurig het plan
medegedeeld. Het bevel luiddeDen elf
den December om acht uur tien 's morgens
begint de bestorming van de vijandelijke
stellingen. Het is een eigenaardig gevoel
zoo op de minuut af en een dergelijke taak
voor zic-h te weten. Dag en nacht werd er
nu hard gewerkt aan de ondoraardsche
gangen tot dicht aan de vijandelijke loop
graven. Niets aan de oppervlakte verriod
iets van hot plan. Toen kwam de ochtend
van den elfden. Op drie verschillende
plaatsen legde de genie 's morgens om zes
unr75 kilogram dynamiet. Ieder van de
officieren had zijn taak. Om kwart voor
adht stond alles klaar in de loopgraven.
Ik met het horloge in de hand, om op do
minuut aan te pakken op de plaats, die
mij aangewezen was. Het werd acht uur.
Het machinegeweer op don rechtervleugel
knetterdo als tc-oken, dat de mijn klaar
was en ontstoken kon worden. Dat in heb
midden gaf hetzelfde signaal, maar op don
linkervleugel hoorden wij nog niets. Yro
keken elkaar vragend aan, en weldra kwam
de verklaring. Een geniesoldaat was in d»
gang flauw gevallen en had den ontste
kingsdraad gHnbrokon. We hadden een uur;
vertraging. Toen klonk nog eens heb
signaal op alle punten. Er volgde een ont
zettende ontploffing. De mijnen waren
aangestoken. Op dit oogenblik moest bij
■de Franseken, die niets hadden kunnen
vermoeden, groote ontzetting heersohea
en hiervan moesten wij gebruik maken, an
ders was alles tevergeefs. Steen en, takken,
wortels vlogen door de luc^t, maar wij
waren goed gedekt. En f>jo kwamen wij
dan op drie plaatsen in de vijandelijke
loopgraven. Beven, op de wallen, slopen
geniesoldaten en wierpen handgranaten
naar beneden, steeds eenige meters voor
de in de loopgraven vooruit stormende
troepen uit, alles ontzettoü verminkend
wat ons tegenweer bood. Alle toegangs
wegen van de sterke vijandelijke loopgra
ven, die meer naar achter lagen, moesten
verstopt worden, opdat er geen verster
king kon komcD. Dit gelukte. Veel solda
ten zolen hun ransels uit te pakken, an
deren waren bezig brieven te schrijven.
Zij konden zich niet meer redden. MeDigo
dappere wilde weerstand bieden, maar een
kogel legde hom neer. Over ons heen huil
den de granaten naar do andere vijande
lijke stellingen, om versterkingen tegen
te houden.
Op één plaats, waar de wijkende Fran-
sohen vast geloopen waren, enniet voor-
of achterwaarts konden, sprong ik op de
verschansing en riep A bas les arm es! Als
op commando vielen de wapenen neer en
met de handen omhoog stonden daar vijf
tig gevangenen. Slechts een, de eerste, dio
over de verschansing heen kwam, kostte
dit het loven. Een kogel trof hem van zijD
eigen kaïneraden. Do anderen waren bLj,
dat hun leven gered was en trachtten ona
de hand to ge-ven. Een h-lf uur duurde
de strijd. Ongeveer twee honderd dood^
en gewonde Franechen la^en in de loop
graven cn op dc berghelling, meer dan
twee honderd hadden wij gc-vangen. D®
hoogte, waarom wij acht weken gevochten
hebben, is nu in ons bezit en wij liggen
op de andere helling. De Fran?<ho*i heb
ben zich op de tegenover liegende hoogt®
teruggetrokken in hun reeds vroeger m
orde gebrachte reservc-st-ellinf?. Daar be
gint dc nieuwe belegeringsoorlog van vo
ren af aan. Nu eehter van een ander sport
want wij zijn niet moer twintig passen van
elkaar maar 'n diepe kloof ligt tussehen on9.
De verrassing van de Fransche a was zoo
groot, dat rij alles in den stee.* moesten
laten. Een groot aantal ransels, munitie»
geweren kwamen in ons b^.ifc. Ook d®
mijnverper, een klein kanon, die ons steed1
granaten in onze loopgraven geworp°n
hooft en die meer lawaai maakt dan scha
de aanricht. Toch heeft dit ding in den lo°P
der tijden tien manschappen in het hos*
pitaal gebracht.
