Nederland en de Oorlog. N°, 16839 T>insclag; 19 Januari. 1915. (Deze «Courant wordt dagelijks, met uitzondering van (Zon- en feestdagen, uitgegeven. Dit nommer bestaat uit TWEE Bladen. Eerste Blad. Officieele Kennisgeving. UIT ONS LAND. PRIJS DER ADVERTENTIES: Van 16 regels /"1.05. Iedere regel meer 0.171. Kleine adverteDtiën ▼an 30 woorden 40 Oents contant; elk tiental woorden meer 10 Oents. Voor het incasseeren wordt f 0.05 berekend. Bewijsnummer 5 Oents. PIMJS DEZER COURANT: Voor Leiden per 3 maanden ƒ1.30; per weekf 0.09. Buiten Leiden en waar agenten gevestigd zijn per week. B 0.10. Franco per post1.65, PUBLICEERING MAXIMUM-PRIJZEN VAN KAAS EN ANDERE WAREN. De Burgemeester van Leiden brengt ter kennis van de ingezetenen dat ten verzoeke van Zijne Excellentie den Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel door hen is bepaald, dat met ingang van 20 Januari 1915 in alle win kels, waar kaas verkocht wordt, een van de openbare straat af duidelijke zichtbare 1 prijslijst, houdende de maximum-prijzen voor den verkoop van kaas en détail, moet zijn opgehangen; dat exemplaren der op te hangen prijs lijsten verkrijgbaar zijn ten Stadhuize, Kamer 110. 10. In herinnering wordt gebracht, dat een winkelier, clie niet in staat is kaas te koo- 1 pen voor den voor binnenlandsche con sumptie vastgestelden maximum-prijs, zich met opgave van de in overeenstemming met den normalen omvang van zijn détail- j verkoop benoodigde hoeveelheid, schrifte- lijk kan wenden tot den heer Directeur j van den Keuringsdienst, Hugo de Groot straat, alhier, waarop hem door tusschen- komst van het Rijks Centraal Bureau voor den Uitvoer van Kaas de benoodigde hoe- j veelheid zal worden geleverd. Ten slotte wordt herinnerd aan de ver- plichting van alle bakkers en winkeliers in levensmiddelen tot van de openbare straat af duidelijk zichtbare aankondiging van de prijzen hunner waren. Bij overtreding zal de Onteigeningswet worden toegepast. De Burgemeester voornoemd, N. C. DE GIJSELAAR. Leiden, 19 Januari 1915. LEIDEN, 19 JANUARI. Da. A. ROORDA f. Alhier is, na een langdurige ongesteld heid, op bijna 44-jarigen leeftijd, overleden ds. A. Roorda, in leven predikant bij de Geref. Kerk alhier. Ds. Anne Roorda, werd t>e Ried Frane- keradeel) geboren, bezocht het gymnasium te Zetten en studeerde vervolgens aan de Theologische School te Kampen. Hij werd candidaat in 1893 en word in November van dat jaar tot het predikambt j beroepen te Zuid-Beierland, waar hij twee jaar de gemeente gediend heeft. In Novem ber 1895 verwisselde ds. Roorda deze stand- I plaats met Scharnegoutum. In September 1901 beriep men hem te O.-Pekela, aan welke roepstem hij gehoor gaf. Daar bleef hij negen jaren, om daarna de gemeente j van Breda te gaan dienen als herder en leeraar. In Sept. 1912 deed zijncerw. zijn intrede te Leiden, waar hij tot zijn dood werk- I zaam was, al verhinderde ziekte hem in den I laatsten tijd menigmaal zijn herderlijk i werk met zulk een toewijding en ijver te vervullen, als hij het gaarne had gewild. Eenigszins hersteld betrad hij kort ge- lj leden den kansel weder voor een zeer tal rijk gehoor. Spoedig daarna werd hij ech ter wederom op het ziekbed geworpen, dat,, helaas, zijn sterfbed werd. In het maatschappelijk leven bewoog d«. Roorda zich hier slechts weinig, hetgeen ongetwijfeld op rekening gesteld moot wor den van zijn zwakke gezondheid, vooral in den laatsten tijd. Alleen was hij voorzitter van de Leidsch© Chr. Oranjevereonigirig, als hoedanig hij ds- Douma, die naar Watergraafsmeer vertrok, is opgevolgd. Zijn heengaan nog in de kracht des levens wordt door zijn familie, zijn vele vrienden on de gemeente, zeer betreurd on is voor de gemeente alhier en Geref. Kerk in het algemeen een gevoelig verlies. D© Vereeniging van Nederlandsche Tandartsen te Utrecht hoeft haar jaarlijk- Bcho vergadering gehouden. De heer L. Bosch, alhier, hield een voor dracht, getiteldDoodgewone dingen. Op de tentoonstelling van „Avioultu- ,ra m Oen Haag heeft onze stadgenoot do heer W. E. Neuteboom een eersten en eon eere-prijs behaald in de klasse zwarte Hol- andsche hoenders (Hamburgers) mooiste na-an broed 1914. y Op het drietal voor leeraar aan de an-van-Nassau-Kwee-kschool te Utrecht Komt voor de heer H. M. W. Bandel, al- LEIDSCHE SCHOUWBURG. „L'Abhé Constant-In". Madame Adriënne Dhayrmond heeft gis teravond een bloemenhulde in ontvangst mo gen nemen van het schouwburgbestuur. Eer lijk gezegd vonden we een dergelijke huldi- girigbij do vertolking van „Fédora" meer o'p liaar plaats, dan ditmaal bij de opvoering va.n „L'-abbé Constantin". In de eerste plaats, wijl toen het spel van de»? actrice meer op den voorgrond trad, en verder, om dat ze ook meer succes te boeken ha/1 met haar regie. De temperamentvolle tooneelspeelsters is niet precies aangewezen voor de kalme ma dame Scott. Zo kon nu niet dat gepassio neerde spel geven, dat ze als Fédora kon toonen. Hoe weinig merkt men haar juist dan, wanneer de schrijvers van ,,1/abbé Con stantin" L. Halévy en P. Decourcelles vcrlaugcn haar naar voren te brengen, b.v. aan het einde, wanneer de 'verloving van haar zus Ier met den luitenant beklonken is. Het kalme, rustige spel gaat madame Dhayrmond minder goed af, dan het nicer krachtiger ge toekende. Ook het geheel voldeed minder. Bij de regio waren sommige zaken totaal verwaar loosd. Een zeer onaangenamen indruk liet o m. het slot van de vertolking van heb tweede bedrijf na. Nauwelijks waren de tuindeuren gesloten of een onweer breekt, los. Niets verried Jiet opkomen van de bui. Enfin, dat is tot' daaraan toe. Maar wanneer dan Bettina, de jongere zuster van madame Scott, de deuren opent om door storm en regen zicli te be geven naar de plek, waar de beide jongelui, die haar beiden het hof maken, zullen duel- leeren, krijgt- men een uitzicht op een tuin vol klaterend zonlicht-, waar alles trilt van vroolijk loven. Pan was ook het dinert-je bij den ouden geestelijke niet van die intiemer gezelligheid, dio onze Hollandsclie regisseurs op zulke ©ogenblikken weten te scheppen. En nog eenige opmerkingen zouden we hier aan toe kunnen voegen, doch basta. Sommigen der optredenden gaven goed spel to zien, maar er waren er ook, die voor een goed dilettanten-gezelschap onvoldoende kwa liteiten bezaten. Do tuinman Bernardi van Oampó, die>, niettegenstaande de kortheid, aardig had kunnen zijn, had niets bijzonders over rich en hetzelfde moet gezegd van Bernal als do grondbezitter De Baraac. De dienstbode Pauline van madame Néry was zeer onvoldoende. Wat had een actrice in deze rol een succes kunnen boeken. Maar hier? Geen vloesch en geen visch. kien kreeg geen geheel to ricn. Nooit is 't recht dui delijk geworden of Pauline een oude ge dienstigs g«esi was, wat zo eigenlijk moet zijn, of nog een bloem in den besten tijd van haar leven. Over madame Dhayrmond als madame •Scott spraken we reeds. De zuster van madame Scott, Bettina, werd gespeeld door madame Riano. Maar was dat nu een jongedame, waarop twee jongelui tot over hun ooren verlieven Zoo koel, zoo totaal zonder eenig ent-husiasme. kien be merkte evenmin, dat ze zeer onder den indruk was van het duel tussehen haar minnaars, dan dat ze schrikbarend verliefd was op tien luitenant Jean Raymond. Het warme Fran- sche bloed heeft geen oogenblik gesproken. Madame Baillet was als madame Lavardcns ook niet precies wat ze moést ziijn: de moe der, die liaar zoon geheel naar haar hand zet-. Die zoon, Paul, werd gegeven door Dugermain. Inderdaad, 't was een der best vertolkte rollen. Den juisten toon van dit heertje had Dugermain getroffen en hij heeft ons door z'n los, ongedwongen spel, zeer vermaakt. De abt van Immers voldeed ons het beste. Hoe goed wast deze acteur den ouden heer met z'n kleine eigenaardigheden weer te geven. Z'n toegenegenheid voor Jean was zóó natuurlijk, z'n vrees voor het leven van Jean en Paul evenzoo. H;oo' typisch was z'n schommelende loop in het lange, zwarte kleed. Van de hceren voldeed Paul Borcl het minst. In Fédora" had hij wel goede oogen- blikken, maar ditmaal was !t een erg on mogelijk geschutter over Eet toonecl. Een kerel, die zoo koud blijft-, wanneer ten slotte zijn aangebedene hem omdat hij 't zelf nu toch eenmaal niet durft haar liefde bekent, is toch wel het onmogelijkste wezen, wat denkbaar is. Borel heeft zich den ge- lieelen avond niet weten te bewegen. En dan dat sentimenteel scheefhouden van het hoofd, 't Irriteert je, als je dat een paar uur achtereen moet zien. Als do Fransche luitenants van dat slag zijn, is 't met de republiek onherroepelijk gedaan. De tournee van madame Dhayrmond zul len wo hot Liefst in herinnering houden door do vertolking van Fédora". Het bezoek was veel talrijker clan den vorigen keer; buiten landsche gezelschappen hebben het meermalen met kleiner audito rium moeten stellen. De toestand van L'. B., die gisteren aan de Beestenmarkt van ©on ladder viel, is nog zeer zorgwekkend. UIT ONZE STAD. LIJST van geheel en gedeeltelijk Werkloozcn, die zich aangemeld hebben by de Arbeidsbeurs. (Hot Steun-Comité elsch* als voorwaardo voor steun aanmelding bij de Beurs, zoodat dit Staatje wel con Juist beeld zal g8ven van de werkloosheid). Ook Werkloozcn uit do Omstreken zijn hieronder begrepen. (Dit aantal vrij gering). Grondwerkers 13 Overige vakarbeiders bij de bouw vakken in ruimsten zin 212 225 Mannel. vaklieden in andere vakken voor een deel gede-olt. werkloos 95 Vrouwelijke vaklieden (waaronder dienstboden, naaisters, werksters) 27 Losse Werklieden 84 Gedeeltelijk Werkloozcn. Mannen allerlei vakken (veelal weekloon) 130 Vrouwen allerlei vakken (veelal J/b weekloon) 110 Jongens voor allerlei4 Totaal 675 Leidon, 19 Januari 1915. COMMISSIE VOOR ONTWIKKEL INC EN ONTSPANNING VAN CEMOBILISEERDEN De heer O. Dekker, arts, uit Den-Haag, heeft voor de gemobiliseerdcn een met lichtbeelden verduidelijkt»©, leerrijke voor dracht gohouden over Tuberculose en tu berculosebestrijding. Jammer, dat slechts van een vierde deel dier uitgereikte toegangsbewijzen was ge bruik gemaakt. MIJNEN IN NOORD- EN ZUIDERZEE. Er zijn wederom verschillende mijnen op onze kust aangespoeld. In do eerste plaats een op de Friesche kust, iets bezuiden Har- lingen, en voorts een bij Dinteloord, in hot Volkerak. Zij zijn onder militaire bewaking gesteld en worden onschadelijk gemaakt. Op Colijnsplaat is een mijn bij het aan wal drijven ontploft en verder ontplofto een mijn op Schoorldijk. Berichten, dat deze ontploffingen onge lukken veroorzaakt hadden, zijn bij het de partement van Marine niet ingekomen. Overigens zijn nog eenige andere mijnen op de Zeeuwsolie kust aangespoeld. Do pogingen, om de mijn, die in do Zui derzee is aangetroffen, te vinden, zijn tot dusver nog niet geslaagd. De stoompont StavorenEnkhuizen heeft evenwel den avondienst weer hervat. UITVOERVERBOD VASELINE. Bij Kon. besluit van 16 dezer is met in gang van 18 dezer de uitvoer van vaseline verboden. BEZU INICINC. Het legerbestuur heeft bepaald dat in verband met do aanwezigheid van enkelo proviandwagens aan de art. inrichtingen moet worden nagegaan of proviandwagens, die in het begin van de mobilisatie zijn aangeschaft, aan de eigenaars kunnen worden terugverkocht, zonder dat daardoor een belangrijk verlies voor het Rijk ont staat. ONZE NEUTRALITEIT. De z. g. natuurheelkundige G. H. W., uit Molick, bij Roermond, sedert 23 December in preventieve hechtenis, to Roermond, verdacht van overtreding van art. 100 van het W. v. S., is weer in vrijheid gesteld, doch zal ter gelegener tijd voor den reehter moeten veschijnen. RECLAMEBOROEN-WECWIJZERS. Te Gennep is eveneens begonnen, de re clameborden van buitenla-ndsche firma's en artikelen, op hoog bevel te verwijderen ook door het gemeentebestuur van Grave werd een desbetreffend bevel uitgevaar digd. DUITSCHE TROEPEN BIJ DE NEDERLANDSCHE OOSTCRENS. Zooals uit verschillende betrouwbare be richten ook van ooggetuigen blijkt, zijn in den laatsten tijd door het Duitsche legerbestuur aanzienlijke troepenafdeelin- gen van de garnizoensplaatsen uit de cen tra des Rijks naar de grensprovinciën ver plaatst, o. a. naar Westfalen. Het is be kend, dat in onderscheidene plaatsen langs onze Geldersche en Ovcrijselsche grens troepen van 'diverse wapens zijn onderge bracht. Die verplaatsingen houden verband met liet vraagstuk der voeding van de mili tairen. De last wordt zoo meer gelijkmatig over het land verdeeld,. BIVAKMUTSEN VOOR SOLDATEN. Men verzoekt ons het volgende mede te deelen Het Hoofdcomité, van Nederlancfeche vrouwen voor het brc-ie-n van bivakmutsen voor soldaten iheeft sodert begin December j.l. tot lieden, ruim 56,600 stuks bivakmut sen voor do troepen aan kusten, grenzen cn bruggen, of in de forten beschikbaar gesteld. Op 10 December ontving het van II. M. de Koningin de vere-orende opdracht, te voorzien in do toen nog bestaande dringen de behoefte aan bedoelde mutsen, waarbij H. M., voor de aanschaffing van grond stoffen een bijdrage schonk van ƒ500. En kele dagen geleden kon het Hoofdcomité aan H. M. berichten dat aan de opdracht was voldaan en dab het, met don krachtigen steun van H. M. er in geslaagd was ruim 10,800 bivakmutsen, te verkrijgen en te ver strekken. Het Hoofdcomité zet thans zijn werk zaamheden nog voort tot 1 Februari a.s., ten einde zooveel mogelijk te voorzien in de nog overgebleven zeer ruime verdere behoeften aan bivakmutsen. Hoezeer de voorbanden bivakmutsen zeker in Febru ari, en wellicht ook in Maart, aan de ge bruikers nog uitnemendo diensten zullen bewijzen, is het winterseizoen toch to ver verstreken om dan nog veel uitkomsten te mogen verwachten vau verder pogingen om mutsen te breien. Met het einde van Januari zal het Hoofd comité dus zijn taak, in algemeenen zin, staken. Maar niettemin blijven de dames, leden van het comité, volkomen bereid om ook daarna nog bivakmutsen, welke haar mochten worden toegezonden, in ontvangst te nemen en te verstrekken. SMOKKELEN. Aan de Duitsche grens bij Schinveld (L.) wordt druk gesmokkeld, dioch grens wacht en ambtenaren zijn op hun post. Een smokkelaar trachtte '3 nachts twee paar den over de grenzen te brengen. Een rijks ambtenaar schoot op den vluchtenden smokkelaar, die in do duisternis ontkwam. Den volgenden dag werd het lijk van een der paarden gevonden. Ondanks het uitvoerverbod gaan nog groote hoeveelheden petroleum de Belgi sche grens overdo smokkelhandel deinst voor niets terug. Intusschen doet zich reeds in Limburgscho gemeenten 'b gemis aan petroleum gevoelen. Te Wesscm b.v. was dezer dagen geen drupel petroleum te be komen de bevolking moest bij kaarslicht den avond doorbrengente Budel, waar het petroleum-gebrek zeer groot is, werden door do gemeente 10,000 L. voor de ingeze tenen gekocht. De verkoopsprijs zal ver moedelijk lb- cent per L. bedragen. HET COUDSCHE CARNIZOEN. Naar het „Dgbl. v. G." thans verneemt, zal het Goudsche garnizoen thans „ten spoedigste" naar Amersfoort vertrekken. Verwacht wordt, dat.het vertrek mei vóór het begin van de volgende week zal kun nen plaats hebben. FRIESCHE SCHAATSEN. Er is tegenwoordig veel vraag naar Friesche schaatsen, voor het buitenland. In spijt van den hier tot nu toe schior ijsloo- zen winter hebben de Friesche schaatsenfo- brikanten handen vol werk. Zij voeren hun product uit naar Duibsohland, Oostenrijk on Amerika. ZADELMAKERS NAAR DUITSCHLAND. In den loop dor vorige week zijn van do rijksconstructiewerkplaatsen te Delft een 10-tal zadelmakers, die geen vaste aanstelling haddon naar Berlijn vertrok ken, om te werken voor het Duitsche loger. Zij zullen boven vrije voeding 40 mark per week ontvangen, 'b Vermoeden be staat, dat. zij door meer collega's gevolgd zullen worden. ELBA IN DE ZUIDERZEE. We lezen in de „TcL": Vier geïnterneerde Belgische officieren, die aan de regeerirtg hun eenewoord hadden teruggevraagd, daardoor duidelijk hun in zicht te kennen gevend, om ,,'m te smeren", zooals de geijkte uitdrukking luidt, zijn op oudejaarsavond naar liet eiland Urk in de Zuiderzee, we mogen wel schrijven gedeporteerd geworden. Enkele dagen ge leden is hun nog een vijfde metgezel toe gevoegd. Nu hoerscht op Urk een toestand, die zich zeker wel het best aan dien op Elba, tijdens de gevangenschap van Napoleon, zal laten vergelijken. Met nog een beetje verbeeldingskracht méér, kan men er zelfs bij denken aan St. Helena of aan de St. Margaretha-rots, tegenover Marseille maar dan mag men den graaf de Mont- Christo niet heelemaal vergeten zijn. De rol van Longwood of van 't slot If, naar men verkiest, speelt een vrij geriefe lijk ingerichte villa, het voornaamste ge bouw van het eiland, na de kerk. Al dc ramen zijn gebarricadeerd, over de zolder vensters is een net van prikkeldraad ge-> spannen. Een hooge houten muur maakt alle ontsnapping langs de achterzijde onmo gelijk, terwijl vóór het huis een felle ace- tylcen-lamp brandt van zonsondergang tot het aanbreken van den dag. De gevangenen moeten op stroozakken rusten cn in hun slaapvertrek moet den gansehen nacht licht branden. Zélf mogen zij nooit hun ramen openen. Zij mogea bezoek ontvangen van familieleden of vriexu den, doch dat gaat niet zonder ernstige bezwaren. Vooreerst worden de vreemde bezoekers alLen aan een zeer strenge on dervraging onderworpen, en dan is- het den gevangenen formeel verboden, met hen buiten de villa te gaan. Alleen of in eikaam gezelschap kunnen ze af en toe wel eens een wandelingetje over 't eiland doen, maar dat is dan slechts-, wanneer de boot niet binnen is, de >,Mi/ nister Ilavelaar," die alle dagen het eiland aandoet en er een halfuur blijft liggen. E11 dan worden ze steeds door twee schild? vachten gevolgd en scherp in het oog gei houden. De burgemeester van 't eiland heeft de bevolking streng- de les gelezen. Het is den Urkenaars volstrekt verboden, de gei vangenen aan te spreken, him brieven te geven of brieven van hen in ontvangst te nemen; maar het staat hun vrij, hen te volgen ars ze uitgaan en .van deze vrijheid, maken ze 'dan ook ruimschoots gebruik. Nog steeds loopt, bij elke wandeling, de helft der Urksche bevolking met de offii eieren meel Gouverneur van het slot "If.... we bei doelen de villa Sainte Barbe, is een oucbe commandant der marine, die bevel voert over de militaire bezetting van het eiland; bestaande uit dertig man. De oude offri cier is een braaf man, die zijn gevangenen naar omstandigheden zoo aangenaam nw gelijk tracht te zijn, maar die blijkbaar de strengste bevelen heeft ontvangen. Het grootste gedeelte van den dag bren? gen de officieren binnenshuis door, -waan ze tijd en verveling verdrijven door weten? schappelijken arbeid. Tot ontspanning heb ben ze zelfs een Memorial de l'Ilc d'Urk'* aangelegd, dat een waardige tegenhanger- voor het „Memorial de Sainte Hélène'- beloofde te worden. Laat ons, om maar niets aan de roman? tiek dezer Urksche geschiedenis tekort te doen, hier nog bijvoegen, dat, in geval de gevangenen er toch in mochten gelukken dc waakzaamheid der bezetting te ver? schalken, de noodklok geluid zal worden s wat dan voor al de visschers een teeken moet zijn, dat ze de haven niet verlaten, mogen, of oogenblikkeLijk naar het eiland moeten terugkeeren, als ze reeds op zee mochten zijn. ENCELSCHE CEINTERN. OFFICIEREN. Het kamp, waar de Engelsche offioieron geïnterneerd zijn, is ingericht op het oude afgekeurde fort Wierickerschans, dat ge bruikt wordt, als munitie-depót. In gewone omstandigheden is de bewaarder in dienst een adjudant-onderofficier. Het fort, dc.B 20 minuten van Bodegraven ligt, is omge ven door een pl.m. 20 M. breedc gracht en thans is er gevestigd een detachement in fanterie uit Gouda, dat de vorige week al daar werd géstationneerd. Deze militairen zijn in het fort gehuisvest, onder bevel van een luitenant, terwijl het i n tern eer i nes- kamps onder bevel staat van ma joor baron Van Boecop. Er zijn tot he den 41 geïnterneerden gehuisvest, waarvan enkelen Zondag de R.-K. kerk, onder gt>- leide hebben bezocht. De gracht is nog niet versperd met prikkeldraad, zooals men van plan is te doen. DANK8ETU IC INC VOOR EMIEL HULLEBROECK. De bekende Vlaamsche zanger, Emiel Hullebroeck, die, gelijk men woot, geduren de do jongste drie maanden in ons land een reeks concerten ten bate der Belgische vluchtelingen geeft, mocht uit Duinkerken het volgende schrijven ontvangen ,,Het doet mij genoegen te vernemen, dat de concerten, dio gij in Nederland geeft, reeds meer dan 12.C00 franc- ten bate onzer ongelukkige landgenoot-en hebben opgebracht. Ik wensch u van ganscher harte geluk met dit prachtige resultaat en /eg 11 dank voor den door u in dienst der weldadig heid betoonden ijver. Aanvaard, mijnheer, de verzekering mijner hoogachting, De minister van Oorlog, BROCQUEVILLE. Uit Havre mocht do heer Hullebroeck van den minister van Buitenlandscho Za ken, den heer Carton de Wiart, het vol gende telegram ontvangen ,,Zeer gevoelig voor uw vriendelijke be langstelling, en uw schoone zending, betuig u mijn diepgevoelden dankben verheugd over het succes cn de schitterende resulta ten van uw concerten".

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1915 | | pagina 1