De EüropescSie Oorlog.
No. 16836
Vrijdag 15 Januari
Tweed© 15lad. /\o 1915
Gemeenteraad van Leiden.
Uit de Omstreken.
IDSCH
(Vervolg).
De heer ROEM wil ook wachten, omdat
naderhand de materialen weer goedkooper
zijn.
De heer VAN DER LIP pleit voor de
uitwerking der plannen. De tijdsomstan
digheden mogen nu geen a-anleiding zijn
tot uitstel.
De heer FISCHER geeft inlichtingen
~)ver de waterleiding.
De lieer KORFF wil niet uitstellen, cm-
Jat later het bassin weer minder in orde
zal zijn.
De VOORZITTER betreurt ook, dat de
rioleeringskosten in het vorig plan niet
zijn aangegeven, 4000 valt buiten schuld
van B. en W. Dat is het gevolg van een
bepaling der provincie. De nieuwe con
structie zal bij verplaatsing voordeelen
bieden. Inzake de meening van den heer
Van der Pot beschrijft spr. de opinie van
den heer Van Hamel. Wordt bij aanbeste
ding de begrooting sterk overschreden,
dan zal natuurlijk het werk niet worden
vergund. Een luxe-uitgaaf acht spr. dit
niet. Spr. adviseert de motie in te trek
ken.
De heer ROEM komt op tegen het ar
gument van den heer KORFF, wat deze
naderhand verdedigt, waartegen de heer
ROEM weer opkomt.
De motie-Reimeringer c.s. wordt ver
worpen met 22 tegen 5 stemmen.
Het voorstel van B. en W. wordt zon
der stemming aangenomen.
Bij het voorstel tot het doen rooien en
vorkoopen van boomen, vraagt de heer
KORFF of over de zaak in het geheel of
over eiken post afzonderlijk zal worden be
slist.
De heeren KORFF en VAN DER POT
stellen voor, de middelste rij boomen op
de Jan-van-Hout-kade niet te rooien.
De heer ROEM verheugt er zich over,
dat aan het verschrikkelijk snoeien na het
rooien een eind zal komen.
De heer SIJTSMA kan zich niet zoo
klakkeloos met het voorstel vereenigen.
Spr. heeft niet zoo heel veel vertrouwen
meer in de rapporten van deskundigen.
Met een proef kan spr. zich vereenigen,
maar zooals 't nu zal gaan, sympathi
seert spr. niet. Men krijgt dan geen lanen
meer, maar hier en daar een boom. Bo
vendien wordt de afstand in de straten te
groot en voordeel heeft dit niet, want
dan staan de boomen weer te dicht bij de
huizen. Zijn de boomen eens gerooid, dan
krijgt men ze niet weer. Spr. geeft B.
en W. den raad het voorstel terug te ne
men, doch een proef te nemen op kleine
schaal.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W.
betrekkelijk weinig voorstellen, heel wat
minder dan de deskundigen willen.
De heer REIMERINGER is ook tegen
te veel rooien.
De heer VAN DER ELST bespreekt de
rooiïng aan den Stationsweg, waarop de
VOORZITTER de noodige inlichtingen
geeft.
De heer VAN DER POT gaat met de
beschouwingen voor een groot deel met
den heer Sytsma mee, alleen deelt hij niet
z'n meening over de deskundigen. Spr.
houdt daarop eenige beschouwingen over
het snoeien. In straten is dit evenwel nog
aannemelijker dan rooien, waardoor de
onderlinge afstand te groot wordt. Spr.
gaat hierop in den breede in.
De VOORZITTER wijst aan, dat in
sommige straten, b.v. de Kaiserstraat,
de beplanting veel te dicht is.
De heer ROEM komt op tegen het
snoeien, dat vindt hij veel leelijker.
De heer VAN DER POT heeft zich alleen
de vraag gesteld of snoeien niet te prefe-
reeren is boven algeheele verdwijning.
De VOORZITTER zegt, dat B. en W.
veel op eigen verantwoording kunnen
doen. De Raad heeft echter alleen over
verkoop te beslissen.
De heer SIJTSMA gelooft, dat de
remedie thans erger zal zijn dan de kwaal.
De VOORZITTER verdedigt het voor
stel van B. en W.
De heer VAN DER LIP is met den heer
Sjjtsma voor het nemen van een voorzich
tige proefzooals het voorstel, is de proef
te uitgebreid. Neem eerst een proef op
een klein stuk en zie of dat niet te leelijk
itoat.
De heeren SIJTSMA, BOTERMANS en
REIMERINGER stellen voor het voor
stellen voor het rapport terug te nemen
en een proef alleen te nemen met Zoe-
terwoudschcn en Witten Singel.
De VOORZITTER bestrijdt dit voorstel.
De heer SIJTSMA betoogt het goede
van hun voorstel, dan is men er in één
stemming af.
De VOORZITTER acht het voorstel van
B. en W. het meest gewenscht.
Besloten wordt geen boom te rooien in
de Doezastraatom den andere te rooien
aan den huizenkant van Zoeterwoudschen
Singel tusschen Koepoortsbrug en Phi-
losophenpad; om den andere te rooien aan
beide zijden tusschen Koepoortsbrug 011
Schelpenkadegeen boomen te rooien in
de Kaiserstraat; twee boomen op het
Gerecht; zeven boomen te rooien aan het
Levendaalgeen midden-rij boomen te
rooien aan de Jan-van-Houtkade; alle
hoornen aan de noordzijde van den Hoo-
gen Rijndijk; de boomen op het trottoir
aan de westzijde van den Stationsweg van
Haverzaklaan tot Stationsplein en een
vijftigtal boomen in plantsoen en park.
Verder wordt besloten nog een 95-tal
boomen, die dood of slecht zijn op diverse
punten in de stad te rooien en door ande
re te vervangen.
Aan de verschillende stemmingen gin
gen nog besprekingen vooraf.
Aan de orde is de verordening op de
Keuring van Eet- en Drinkwaren en an
dere waren.
De heer VAN DER ELST acht de toe
lichting niet al te duidelijk. Spr. licht
eenige technische opmerkingen toe.
De verordening wordt na eenige ge-
dachtenwisseling aangenomen.
Bioscoop-Verordening.
De VOORZITTER opent als minderheid
in de commissie voor de strafverordenin
gen, de algemeene beschouwingen. Hij
acht een verordening een noodzakelijk
kwaad en vindt, dat men er mee moet
komen, wanneer blijkt, dat er aanleiding
toe is. Dat is hier niet het geval en daar
om adviseert spr. tot verwerping.
De heer CARPENTIER ALTING acht
nu juist d,e tijd goed, nu er geen directe
aanleiding is. Spr. wijst er op,- dat de bios
coop inderdaad een gevaar oplevert. Zelfs
als men z'n oog laat gaan op affiches en
titels,- komt men reeds tot de opmerking
moeten daar nu kinderen naar toe gaan?
Pp buitengewone wijze wordt de fantasie
van het kind geprikkeld. Het wordt boven*
dien gekend gemaakt met toestandjen,'
waarvan het beter is, 'dat het niet afweet.
Spr. wijst er op, dat de opmerking van de
minderheid over komedies niet opgaat.
Bovendien komt daar niet het onwaar^
schijnlijke tot uiting, als in de bioscoop.
De heer AALBERSE is in het algemeen
de grondgedachte Ider meerderheid sym*
pathiek. Spr. heeft evenwel velschillende
bezwaren. Het is bekend, dat het hier
niet al te bont wordt gemaakt. De tijd
voor de houders is slecht en de verorii
dening zal den ondernemers geld kosten.
Spr. acht de affiches veel erger en dat kan
men niet verhinderen. In de eerste plaats
moeten kinderen worden beschermd tegen
wat ze op 'straat en in uitstalkasten zien.
Tegen het zien van kunstvoorwerpen kan
men ze niet beschermen. Spr. acht het
meer gewenscht de kinderen te bescher
men tegen wat ze op straat zien. Het cri
terium moet zijn, wat voor de-jeugd niet
goed is.
De practische erva'ring in andere ge
meenten is, 'dat het program voer de
ouderen er, niet beter op maakt. Men zal
dan rekening houden met personen, die
gepeperder, voorstelling wenschen te zien.
Spr. heeft .ook bezwaar tegen Öe vaag
heid der verordening. Men is jnet een
keuringscommissie geheel afhankelijk van
zuiver subjeotieve meeningen. De ervaring
is ook,- dat de commissieleden gauw de
aardigheid er af hebben en ze zijn niet
meer te krijgen. Daarom wil spr. ook dat
'de film, 'die blijkens een bewijs elders
goedgekeurd is, hier niet kan worden af
gekeurd.
Spr. aarzelt of hij zijn stem kan geven
aan de verordening in 'dezen vorm.
De heer VAN DER ELST releveert
nog 'de mcening van een deskundige, den
directeur van het Rijksopvoedingsgesticht
te Alkmaar, dat de bioscoop veel kwaad
doet. Op grond van meerdere gegevens
i9 spr. sterk voor. een verordening als
thans voorgesteld.
De heer SIJTSMA is 't met den heer
Aalberse eens, dat er heel veel is, dat
niet goed is voor kinderen, ma,ar dat sluit
tniet uit, om! op 'dit punt geen verbetering
te brengen. Spr. heeft zelf de 'ervaring
opgedaan, dat films en explicatie dikwijls
minder goted voor kinderen zijn. De be*
zwaren voor de bioscoophouders vegen
minder zwaar dan de voordeelen voor de
kindereji. Spr. gelooft niet, dat het pro*
gramma slechter zal worden, wanneer er
geen kinderen meer komen.
De VOORZITTER is ook van meening,
dat in het .algemeen het peil der voorstel
lingen zal zakken. Spr. acht de oude
komediestukken veel minder nadeelig dan
de stukken van la teren tijd. Verder is 't
voor spr. -de vraag, of voor kinderen van
18 jaar de voorstellingen niet slechter zijn
dan voor die .van 14.
De heer CARPENTIER ALTING ge
looft, 'dat ieder zijn prinoipieele stem niet
in den zak heeft. Spr. pleit nog eens voor
een verordening en bestrijdt eenige dor
gemaakte bezwaren. Spr. gelooft en ver
trouwt,. dat er onder; de Leidsche paeda*
gogen voldoende personen geschikt cn be-'
reid zullen worden gevonden om in de
commissie zitting te nemen. Verder ge
looft hij niet, 'dat verhooging van het peil
van het programma nadeelig zal zijn voor
de bioscoop-ondernemers.
De heer AALBERSE verdedigt nog*
maals zijn houding. De explicaties kunnbn
bovendien een heel gewone film tot iets
immoreels maken. De commissie moet dus
ook tegen de explicateurs waken. Spr. is
nog bezig geweest met am endenrenten, dat
'de verordening ook z.o,u slaan op platen,-enz.
Maar hij is er mee geëindigd,- omdat hij
geheel buiten het kader der verordening
viel.
In art. 1 stelt 'de heer1 AALBERSE vooï
te bepalenvoor het publiek toegankelijk.
tü:hoer CARPENTIER' 'At-TlfJO qchf
aanneming niet wenschelijk. Irl het arti
kel is niet opgesloten, dat particulieren,
worden lastig gevallen, wanneer in beslo*
ten kring een voorstelling wordt gegeven.
De VOORZITTER onderschrijft deze
meening, want anders krijgt men door
oprichting van sociëteiten ontduiking.
De heer 'AALBERSE motiveert nadeij
zijn opinie.
De lreer VAN DER LIP geeft 'den
heer Aalberse in overweging, het .amen
dement in te trekken. Over den geest is
men het allen eens.
De heer AALBERSE trekt het amen
dement in.
De heer BRIET geeft een redactie-wijzi
ging aan, waarna de heer CARPENTIER
ALTING namens do commissie een andere
wijziging voorstelt, die aangenamer wordt.
Artikel 1 der verordening, wordt aange
nomen met 15 tegen 12 stemmen. Tegen de
heeren Botermans, Bosch, Corbs, Bots,
Fischer, Van der Lip, Van Gruting, Korff,
Korevaar, Harteveld, Driessen en Reime-
ringer.
Bij art. 2 stolt de heer AALBERSE voor
geen keuring te eischen wanneer de film
elders is goedgekeurd.
De heer CARPENTIER ALTING wenscht
hierin niet mee te gaan. Men weet niet,
hoe elders de commissie is saamgesteld.
De VOORZITTER deelt deze meening.
Kent men de commissie elders dan is dit
wat anders, maar om dit vast te leggen
acht spr. niet gewenscht.
De heer VAN DER LIP onderschrijft
deze opinie. De taak der commissie wordt
veronaangenaamd wanneer ze beslist moet
aanvaarden wat anderen doen.
De heer AALBERSE verdedigt zijn mee
ning. Hij deelt mee dat de ervaring leert
dat voor de commissies juist door te veel
arbeid geen leden zijn te verkrijgen. Boven
dien maakt men het den bioscooponderne
mers gemakkelijk. Men krijgt een stook van
voor films, die voor kinderen geschikt zijn.
De VOORZITTER bestrijdt den heer Aal
berse. Men kan weren de films, die commis
sies, welke niet streng oordeelen, maar
doorlaten.
Het ajnendcment-Aalberse wordt ver
worpen met 18 tegen 8 stemmen. Voor de
heeren Botermans, Timp, Van Tol, Ver
gouwen, Driessen, Harteveld, Aalberse <yi
Bots.
Toegevoegd wordt een artikel dat. 1 Mei
1915 de verordening in werking treedt. De
verordening wordt aangenomen met 14 te
gen 12 stemmen. Tegen do hoeren Boter
mans, Bosch, Corts, Timp, Bots, Fischer,
Van der Lip, Van Gruting, Korff, Harte
veld, Driessen on Reimeringer.
Rondvraag.
De heer VAN DER ELST merkt op dat
het voorstel door hem ingediend inzake
echool-artsen eerst thans aan de orde komt.
Zijn voorstel is 22 maanden oud en het
jongste ingewonnen advies is oen jaar oud.
Tijdsomstandigheden kunnen hier niet gel
den. Maanden te voren had men er mee
kunnen komen. Moet dit voorstel in de af
titelingen behandeld?
Spr. acht dat doze zaak slepende is ge
houden.
De VOORZITTER zegt dat er arbeid
genoeg was. De tijd ontbrak om eerder met
dat voorstel te komen. Staat de voorstel
ler er op, dan kan het stuk in de volgende
vergadering aanhangig worden gemaakt.
Hierop wordt do vergadering gesloten.
KATWIJK-AAN.ZEE.
Van uit de Noordduinen, waar de N. V.;
Van den ELshout Co. de duinen af zandt,
wordt zooveel zand vervoerd, dat men met-
twee ploegen is moeten gaan werken, een
dag- en een nachtploeg. .Waar elders werk
loosheid heorscht, wordt daar aan vele haai
den werk geboden. Den ganschen dag en
nacht rijden de treinen af en aan, die Jmn
wagens za,nd naar de bakken vervoeren.
In het „Paviljoen" van het Groot-
Badhotel, dat als R.-K. Militair Tehuis in
gebruik is, werd den militairen gisteravond
een^gezellige avond aangeboden. Voordrach
ten, zang- en muzieknummers wisselden
elkander pX Vooral de zangnummers en
piano- en vioolstokken vielen zeer in den
smaak.
Naar aanleiding van het schrijven van
de Clir. Visschersvereeniging „Vrede door
Recht" aan de Reeder ij-vereeniging „Vuur
baak" hadden wij een onderhoud met eenige
reedeïs.
Den renders wordt daarin verweten, dat
zij hun vaartuigen niet laten trawlem en
men doet het voorkomen, alsof de visschers
wel uit zouden willen varen, doch dit is
geheel belijden de waarheid.
Herhaalde malen toch is .aan verschil
lende schippers aangeboden om van Rotter
dam mét een stoomlogger op Engeland te
varèn, ten einde van daar kolen aan te voe
ren. Deze moesten gehaald worden te Ip-
witch, bij Harwich.
Het vaartuig had dan een bemanning van
6 man en 1 jongen. De schipper zou f 24,
de stuuriUansfnaat f 15 en de matrozen zou
den f 12 verdienen boven den kost. Gedu
rende drie maanden konden zij hiervan zieker
zijn. De bemanning behoefde geen kolen te
logsen of laden! L
Daarbij zouden zij de eerste reis van
kapitein -meekrijgen om hen op een en ander
te wijzen. De vaart was veilig.
Maar een paar malen moest een schipper,
die reeds had aangenomen, bedanken, omdat
hij geen volk kon krijgen.
En aangezien deze voorwaarden zeer mooi
zijn in vergelijking met die der trawl-
visscherij, blijkt hieruit, dat juist do vis
schers niet willen.
Andero 'xceders stelden voor om wel te
trawlen, maar alles wat gevangen wrerd moest
worden verkocht, maar daar hadden de zee
lieden goen zin in.
Ten slotte werd ons gewezen op het feit,
dat het Steun-Comité niet kan bijpassen wat
de reederij te kort kwam aan de tra-wlvis-
scherij.
Gingen er maar 20 vaartuigen uit (vorig
jaar ruim 60), en elk vaartuig kostte maar
f 1000, wat zeer weinig'is, clan kwam dit
het S.-C. al op f 20,000 te staan.
Dat is dus een onmogelijkheid.
Niet de reeder3, maar ook de zeelieden
maken bezwaren.
LISÖE.
Gisteravond werd een buitengewone ver-
igadcring gehouden van den Ned. R.-K.
Volksbond, waarin als spreker optrad do
geestelijke adviseur, kapelaan Vaji Brero, met
het onderwerp: „Waarom moet men lid
worden van de vakafdcclingen, als men lid
wordt van den Bond
In een duidelijk betoog zette spreker zijn
meening hieromtrent uiteen. Getracht zal
worden een vakafdcc-ling to stichten van
werklieden in de bouwvakken.
Door Z. D. H. den Bisschop van Haar
lem, is benoemd tot geestelijk adviseur van
den R.-K. Bond van Bloemistenpatroons, de
weleerw. heer J. van Brero, kapelaan alhier.
SASSENHEIM.
Ofschoon (le Raad heeft besloten den
keuringsdienst, zooals die met Leiden was
georganiseerd, af te schaffen, be teekent dit
niet, ld at nu ieder maar straffeloos zi.in
gang kan gaan. Waar en wanneer het noo-
dig wordt geoordeeld, kunnen monsters wor
den genomen, om te worden onderzocht. Bo
ven dien wordt nog steeds naar ec-n weg ge
zocht om met Leiden een overeenkomst te
sluiten, in overeenstemming met onze ge
meente- fin an cië u
De Maarschnlkstaf van Ton Hindenburg.
Aan de „Daily Chron." wordt de vol
gende humoristische historie uit Milaan
gemeld: Een bekend Italiaansch miltair
critic,us,- kapitein Angelo Gatti, wiens ar
tikelen over den oorlog in de „Corner©
della Sera" zeer de aandacht trokken,
leverde een beschouwing over do strategie
van maarschalk Von Hindenburg, waarin
hij diens taktiek, onder hooge waardee
ring voor zijn persoonlijkheid, een scherpe
kritiek deed ondergaan. Eenige dagen ge
leden ontving Gatti uit Duitschland een
pakket, waarin zich een stok bevond, die
een nauwkeurige imitatie bleek te bevat*
ten van 'den maarschalkstaf van Von Hin
denburg en een begeleidend schrijven.dat
aldus luidde: -„Geachte collega. Ik las uw
waardeerend-c beschouwing met wel be
langstelling en merkte op, dat u mijn
strategische plannen ecnigszins kortzichtig
vond opgesteld. Ik verzoek u daarom mijn
staf te accepteer en cn het zelf eens te be
proeven.
(w.g.) VON HINDENBURG.
Beiorsch Bier in Frankrijk.
De correspondent van de y,Tagliche
Rundschau" op het westelijk oorlogstoo-
neel schrijft:
Nauwelijks was de bewegingsoorlog in
een positiestrijd veranderd, of dicht achter
het front begonnen reeds ijverige pogin
gen om de daar aanwezige voorraden cn
inrichtingen bruikbaar te maken. Dorsoli*
machines en locomobielen werden uit liaar
bergplaatsen te voorschijn gehaald, gere
pareerd en aan het werk gezet. Molens
werden op gang gebracht en menige bak
kerij had nooit in vredestijd zooveel drukte
gekend als {eenige dagen na den intocht
van onze troepen. Gas, electriciteit en
vooral ook straatreiniging werden met be
hulp van werkkrachten uit het land zelf,
maar onder Duitsch toezicht, wc-cr aan
'den gang gebracht. In één opzicht begon
het echter spoedig te haperen. De wijn
werd steeds schaarscher, leidingwater was
in vele 'districten bijna niet aanwezig en
'de diepe putten in de dorpen, waar men
het water aan lange touwen naar boven
moest halen,- waren niet voldoende voor
'de behoeften van onze troepen,- en het
'drinkwater was bovendien uit bocteriolo-
gisch oogpunt niet altijd onberispelijk.
Thee,- koffie en limonade waren niet vol
doende om den wijn te vervangen. De
Beiersche troepen voelden vooral het gemis
aan bier. De brouwerijen in dit gebied
hadden meest het werk gestaakt en de
kameraden, die in Augustus dpor 'de streek
waren gemarcheerd, hadden niet veel ov er*
gelaten. Het was onmogelijk bier genoeg
uit Duitschland te krijgen. Zoo kwam het,-
'dat een flesch bier in de tweede helft van
October bij het Beiersche corps bijna even
duur was als een flesch champagne. Men
kwam 'daarom, op het denkbeeld, in het
land zelf bier te brouwen cn de opperbe*
velhcbber steunde dit plan,
In de stad P. waren vijf kleine brouwe
rijen. Een ervan was geheel afgebrand en
van de anderen waren de eigenaars voor
het meerendeel weg.
De oene had nog een ketel gebrouwen,-
maar het daarna bii gebrek aan rnout en
hop opgegeven. In alle brouwerijen ontbrak
een gedeelte van dc inrichting. G i stings-
vaten waren als pontons gebruikt, da drijf
riemen waren langzamerhand in zolen van
soldatenschoenen veranderd. Gepekte va
ten waren met voorliefde voor het aaiw
maken van vuur gebruikt, in plaats van
nat hout. Ook wat er nog over was van
machines enz. was zeer gebrekkig. Men
moest hop, mout, vaten en riemen bij el*
kaar zien te -krijgen. Op 6 November was
men zoover, dat men met het brouwen
kon beginnen. Als procédé koos men een
middenvorm tusschen het hier gebruikelijke
infusie-systeem en de Beiersche methode.
Ongeveer half November kregen de troe
pen bier en nu levert men reeds 75.000
liter in de week. De productie kan op
100.000-liter gebracht wo'rden. Ook de her
bergiers krijgen voor twintig franc per hec
toliter dertien procent van het bier, dat
hun gasten goed schijnt te smaken. Er is
zeer veel vraag naar, ofschoon vooruit be
taald moet wordjen. De bijproducten van
de brouwerij worden alle gebruikt. In de
brouwerijen cn mouterijen zijn 46 man aan
het werk. Twaalf Franschen zijn belast
met het spoelen van flesschen. Zij dragen
hout en kolen aan en doen al het overige
bijwerk. Een machinist en een timmerman
hebben volop werk om de oude brouwerij
in orde te houden.
KORTE BERICHTEN.
De keizer werd, zoo vertelt een in' Ber-
lijnsche couranten opgenomen veldpostbrief,
tijdens zijn bezoek aan het Argonnerwoud,
in een hol gebracht, waar hem door een artil
lerie-officier aan een echt buffet een glas
wijn werd aangeboden. Toen de Keizer uit
het gezellig ingericht© ondcraardsche ver
blijf te voorschijn kroop, zag hij tot zijn
niet geringe verbazing een gehcele compagnie
Franschen tegenover zich. Toen trad er een'
cude onderofficier van den lands tor in naar
voren en zeide: „Majesteit! dat zijn gevan
genen die ik hier heb gebracht, opdat ze
u ook eens zouden zien."
De krijgsraad te Dicdenhofen in Lotha
ringen heeft den mijnwerker Viktor Besson'
uit Grosskettingen veroordeeld tot 8 maanden
gevangenissstraf wegens het luidkeels zingeD'
van Fransche liederen. De liooge straf werd
opgelegd zegt de „Vorwarts" niet
tegenstaande de beklaagde een zoon en een
schoonzoon in 't Duitsche leger lieeft-.
In een vergadering der Fransche Acade
mie van wetenschappen heeft het lid Dastre
medegedeeld, dat de Duitschers granaatkar
tetsen gebruiken, die een zekere hoeveelheid
rooden fosfor bevatten. De rook van dien
fosfor stelt do kanonniers in staat te zien,
waar hun projectiel inslaat.
Dastre verklaarde, dat liet gebruik van
zulke projectielen een ernstige inbreuk op
het volkenrecht vormde. De fosfor wordt
slechts gedeeltelijk verbruikt door de ont
ploffing. Er blijft eeu gedeelte van den fosfor
aan de kogels en scherven van het projec
tiel, waardoor in de wonden bloedvergiftiging
ontstaat. Sommige wonden waren zoozeer
vergiftigd, dat terpentijn, het gewone mid
del tegen fosfor, niet baatte.
Jn Duitseliland gaat men voort met het
wisselen van goud legen, bankpapier, out
dit goud dan aan de Rijksbank over te
dragen. Zoo heeft de gemeentelijke spaar
bank te Stettin pas weer 549,000 mark in
goud naar Berlijn opgezonden. Onderwijzers
gaan van huis tot huis om goud in te wis
selen of zenden er hun leerlingen op uit.
Een ondcrwij'zer te Gross Zirumern bracht op
deze manier in veertien dagen 20,000 mark
aan goud hijeen. Een verzameling in 16
dorpen in do Vogels bergen leverde 49,750
mark aan goud op. Zoozeer is ieder Duit-
scher er van overtuigd, dat het rijk, om
den oorlog met goeden uitslag te kunnen
voortzetten, goud tot zijn bcscliikking moet
hebben.
Voor de Hansa-stcdcn is de verscherpte
slaat van beleg afgekondigd, waardoor liet
recht van vereeniging cn vergadering be
langrijk wordt beperkt.
Het Noorsche stoomschip Castor" is in de
Noordzee gezonken. Volgens de verklaringon
van den kapitein is het schip vermoedelijk
op een Engelsche mijn geloopen. De bemanning,
met uitzondering van den stoker, is gered.
Een vrouw, die zich aan boord bevond, werd
gewond. De bemanning ia te Hamburg aan
gekomen.
BUITENLANDSCUE BERICHTEN.
Sedert lange jaren zijn er geen nieuwe
familiebanden aangeknoopt tusschen do
regeerende huizen in Pruisen en Beieren
Op 20 Januari zullen nu ln het huwelijk
treden prins Wilhelm, het hoofd der katholieke
lijn van de Hohenzollerns, weduwnaar, ge
boren in 1864, en prinses Adelgonde, oudste
dochter van koning Ludwig III van Beieren,
geboren in 1870. Een dochter uit het eerste
huwoljjk van prins Wilhelm is gehuwd met
ex koning Manuel van Portugal. Zijn tweede
zoon was officier op de „Emden" en verkeer'
nu ln Engelsche krijsgevangenschap.
