Nederland en de Oorlog.
Ingezonden.
Korte Oorlogsberichten.
Uit de Omstreken.
FEUILLETON.
©©311 R83ssêadi|§eS'.
VERLOVEN AAN MILITAIREN.
Door den heer Duymaer van Twist zijn,
gelijk bekend is, aan den minister van Oor
log de volgende vragen gesteld:
Acht de minister den aigeineenen toestand
niet zoo gewijzigd, dat de mogelijkheid kan
overwogen worden om verloven aan mili
tairen op ruimere schaal te verleenen als
tot. op heden plaat© heeft?
Zoo ja, is de minister dan bereid een re
geling te treffen, waarbij zooveel mogelijk
rekening gehouden wordt met de maat
schappelijke belangen van hen, die met de
mobilisatie onder de wapenen zijn geroe
pen 1
De minister, de heer Bosboom, heeft
hierop geantwoord, dat naar zijn meening
de algemeen© toestand niet zoodanige wij
ziging heeft ondergaan, dat het verleenen
van verlof aan militairen op ruimere schaal
dan tot dusvor geschiedt in overweging kan
worden genomen.
De heer Vlijmen heeft betreffende het
verleenen van verlof aan sommige l&nd-
weerplichtigeo, die hoofden van zaken zijn,
gevraagd of de minister bereid zou wezen,
meer vrijgevig te zijn in het toestaan van
enkele dagen verlof, indien de noodzake
lijkheid van hun tegenwoordigheid voor kor
ten tójd (b.v. 4 dagen) tehuis overtuigend
wordt aangetoond?
De minister heeft hierop geantwoord, dat
voor het verleenen van verloven de^ volgen
de, door den opperbevelhebber van land- en
•eemacht vastgestelde algemeen© regelen
gelden:
a. aan dö militairen der land- en zee
macht kan verlof worden verleend behou
dens bevoegdheid van de compagnies- en
daarmee gelijkgestelde commandanten om
ten deze (ook ingevolge hoogeren last) be
perking op to leggen in verband met de
eischen van de>n dienst., de to volbrengen
opdracht of de veiligheid naar keuze van
den verlofganger:
1. ten hoogste gedurende één etmaal in
zeven achtereenvolgende dagen aan perso
nen, behoorende tot de bezetting van for
ten, en ton hoogste één etmaal in tien ach
tereenvolgende dagen aan de overige mili
tairen, of
2. ten hoogste gedurende twee etmalen in
veertien achtereenvolgende dagen, onder
scheidenlijk in twintig achtereenvolgende
dagen aan personen, behoorende tot de on
der 1 bedoelde categorieën, of
3. ten hoogste gedurende 4, onderschei
denlijk 3 etmalen per maand aan perso
nen als voren.
b. De verloven gaan als regel in na af
loop van den dienst op den dag, vooraf
gaande aan het etmaal of de etmalen, onder
a 3, 2 of 3 'bedoeld. Kan de betrokkene
dicnzelfden dag zijn woonplaats of besom
ming niet bereiken, dan mogen de onder 2
en 3 bedoelde verloven met. één dag worden
verlengd, in welk g<.#il echter het vertrek
eerst plaats heeft op den eersten verlofdag
en terugkeer op den laatst en dag w -dt
geëischfc.
c. De verloven worden zoodanig geregeld,
dat zij voor elke compagnie of daarme ge
lijk te stellen eenheid of detachement, voor
zoover doenlijk, over de verschillende dagen
der week ongeveer gelijk worden verdeeld.
d. In zeer dringende gevallen en oij ho~T©
uitzondering als bijvoorbeeldoverlijden of
ernstige ziekte van echtgenooten, kinderen
of ouders, kan door of vanwege den korps-
commandant of hoogere autoriteit, voor zoo
ver de dienst zulks toelaat, een buitenge
woon verlof van één tot hoogstens vier da
gen worden verleend.
De noodzakelijkheid van zoodanig verlof
moet vóór of na het verlof deugdelijk wor
den aangetoond.
Uitzondering op deze algemeene regelen
wordt, in voorkomende gevallen, gemaakt
voor milüaren ,die in het buitenland belang-
gen hebben te behartigen en aan wie, met
het T>g op den duur der reis of de daaraan
verbonden bezwaren, langer verlcf, met
evenredig grootere tusschenpoozen, voor
het geval waarin herhaling wordt rlangd,
wordt verleend.
"Voorts zijn in versehillendo gevallen aan
militairen, door wier voortdurend verblijf
onder de wapenen eenig gewichtig lands
belang of eenig groot maatschappelijk be
lang ernstig zou worden geschaad, buiten
gewone verloven toegestaan van langoren
duur, hetzij aan een stuk, hetcij periodiek.
Met liet oog op de eischen der landsverde
diging geschiedt dit laatste echter zoo spaar
zaam mogelijk en slechts dan, wanneer de
noodzakelijkheid overtuigend gebleken is.
Meer vrijgevigheid in het toestaan van
verloven ban niet. worden betracht.
PRIKKELDRAAD LANCS DE CRENS.
Bij het uitbreken van den oorlog werden
langs onze grenzen door de Xhiitsclie militai
ren de wegen door het graven van greppels
«en het aanbrengen van prikkeldraad-versper
ringen onbegaanbaar gemaakt. Deze hinder
palen werdeir evenwel spoedig weder opge
ruimd. Thans is men opnieuw begonnen hier
en daar, althans langs onze Noord.Limburg-
Eche grens, prikkeldraad, en andere versper
ringen aan te brengen, vermoedelijk in ver
hand met. de verscherpte bepalingen omtrent
het grensverkeer van 15 November a.s. af.
„HET VOLK" IN DUtTSCHLAND VERBODEN.
„Het Volk" heeft het volgende schrijven
ontvangen van het „Khiserlioh Deutscher
Pcstzeitungsamt" te Berlijn:
„In antwoord op uw schrijven Nvordt u
beleefd medegedeeld, dat het verbod tot in
voer van uw dagblad „Het Volk", Dagblad,
voor de Arbeiderspartij", met de bijlage ,,De
Notenkraker", op een bevel van het plaats
vervangende generaal.oommando van het 7de
legerkorps berust, volgens hetwelk de in
voer van Hollandsche socialistische bladen
vcorloopag verhinderd moet worden.
HET TRANSPORTWEZEN.
Naar Harlingcn wordt», zoo meldt de
„I/eeuw. Ct..", van Rostok uit een lading
gezaagd hout per spoor vervoerd. Dit hout
is afkomstig uit «een stoomschip, dat wegens
oorlogsgevaar aldaar was binnengeloopen. De
eerste waggons zijn reeds aangekomen. Aan
spoorvrachien en bijkomends onkosten moet
ongeveer f 6000 betaald worden.
BAKSTEENFABRIKANTEN.
De vergadering van baksteenfabrikanten
op 12 November in het Gob. v. K. en W. te
Utrecht gehouden, vertegenwoordigende een
productie van ongeveer 500 millioen steenen,
heeft met algemeene stemmen, daartoe ge
noodzaakt door de ernstige tijdsomstandig
heden, die een zeer verminderden afzet van
het product meebrengt-, besloten tot het ne
men van maatregelen om den verkoop van
de metselstcenen in één hand to brengen,
door zoo mogelijk het oprichten van een
verkoopbureau in het leven te roepen. Op
dracht word gegeven aan het bestuur der
Vereeniging van Ncderlandsche Baksteenfa
brikanten om de noodige voorbereidingen
daartoe te treffen en zoo spoedig mogelijk
met nadere voorstellen te komen.
AMERIKAANSCHE STEUN VOOR DE
VLUCHTELINCEN.
Do Amerikaanscho gezant te 's-Gxaven-
kage heeft weder ten behoeve der Belgische
vluchtelingen in Nederland ontvangen f3500
van de Singer Manufacturing Co. te New-
York en f25,000 van het Roode Kruis in
Amerika.
Het is het voornemen van dr. Van Dijke,
om een groot deel van deze gelden te be
stemmen tot bekostiging van de herstelling
der verwoeste woningen van naar ons land
gevluchte Bel-egn in kleine plaatsen van dat
land.
DE BELCISCHE SCHOOL TE MIDDELBURC.
l>e te Middelburg opgerichte Belgische
school mag zich in een grooten toeloop van
kinderen verheugen en tevens in een vrij
voldoenden financieelen steun. Reeds bezoe
ken ruim 300 kinderen de school, en be
halve het eerste in-gebruik.genomen lokaal
in do sociëteit „St.-Joris", dat tegen een
z©er matigen prijs werd afgestaan, zijn nu
lokalen van „Ons Huis" dn gebruik geno
men, welke door het bestuur geheel belang
loos worden beschikbaar gesteld.
NOC EEN KIND TERECHT.
Vrijdagavond vervoegde zich bij het
Seuncomité Breda een vrouw met de mede-
deeling, dat zij te Antwerpen gesproken
had de moeder van den ll-jarigen Francis-
cus Ludocivus Beekhoven, wiens portretje
ook in Panorama van 16 October prijkte, en
die ook in Zomerzorg te Leiden was opge
nomen. Het Comité zal de moeder met het
verblijf van haar zoontje in kennis stellen.
Ondeugdzaam Water te KatwIjk-aan-Zce.
Mijnheer de Redacteur 1
Zou U ons een kleine ruimte willen af
staan voor onderstaande regeltjes?
Daar gisteravond van onbekende zijde
gewezen werd op het minder deugdzame
water, dat zoowel de militairen als wij ge
noodzaakt zijn steeds te gebruiken, bren
gen wij hiervoor onzen hartelijken dLank en
hopen, dat het een gunstige uitwerking
moge hebben.
Inmiddels zijn wij, om eventueel© ver
warringen te voorkomen, zoo vrij beleefd
op te merken, dat onze firmanaam niet is
Kr. Haasnoot, doch dat wij altijd onze
zaakjes behandelen onder den naam van
GEBRS. HAASNOOT Pa.
Katwijh-aan-Zee, 14 Nov. 1914.
Maïs.
Hooggeachte Redactie 1
Mag ik u beleefd plaatsing verzoeken van
het volgende, naar laanlriding van nw be-
riclit van zeer bevoegde zijde in het nommer
van gisteren onder het hoofdje Maïs.
Als verklaring, waarom de Rcgcering al
de beschikbare maïs toswees aan het Cen
traal Landbouw.Comité heet het hierin, dat
er een buitengewone voedernood heorschte,
waarin moest worden voorzien om te voor
komen, dat de kleine varkens nog langer
a tobt prix verkocht werden, hetgeen voor
de landarbeiders en de kleine boeren, die
varkens fokken, een groot verlies be toeken
de. Ook de mesters, die gedwongen weerden
hun varkens te verkoopen, rijp of niet, leden
groot© schade, enz., enz.
Mag ik nu even aantoon en, dat door dezen
maatregel precies het omgekeerde wordt be
reikt van wat men er mede beoogt?
Er zijn in ons land twee soorten van
veehouders, n.l. zij, die contant kunnen koo-
pen, en zij, die dit niet kunnen. De eersten
nu blijven het liefst zelf baas over hun
beurs en koopen daar, waar zij het beste
bediend worden, en waar zoo noodig over
prijs of kwaliteit kan gereclameerd worden,
wat bij coöperatie niet gaat.
Wil nu zoo'n veehouder noodgedwongen
RegeeringsonaÏ9 betrekken, dan moet hij aan
sluiting zoeken bij een coöperatieve vereeni-
ging of zich wenden tot het bestuur van
een of andere Landbouwafdeeling, waar hem
eerst gevraagd wordt of hij centen in zijn
zak heeft, want er moet vooruit betaald
worden. Heeft hij hieraan voldaan, dan is
de boer wel zijn centen kwijt, maar maïs
heeft hij nog lang niet, wellicht na een
week nog niet., want het Comité van distri
butie werkt evenals alle Comité'9 langzaam.
Kan d© graanhandel hem dan niet hel
pen, dan moet hij zijn varkens verkoopen
a tout prix. De tweede groep, dat zijn dus
de landarbeiders en de kleine boeren, die
ook door dezen Regeringsmaatregel heeten
geholpen te worden, kunnen in 't geheel niet
vooruit betalen, moeten dus zeker, bijaldien
zij door den graanhandel niet geholpen wor
den, hun varkens verkoopen, rijp of niet.
Ten slotte is de raad aan de graanhan
delaars, uitsluitend contant te leveren,
wat bij coöperatieve vereenigingen al even
min als ergens anders consequent is, door
te voeren, wel een radicale, doch mijns in
ziens een nogal naieve oplossing van het
credietvraagstuk ©n zeker allerminst in het
belang der kleine veehouders.
Had d© Regeering zich bepaald, zooals
bij een paar aangevoerde partijen maïs het
geval is geweest, tot het vaststellen van een
maximum-verkoopprijs en verder den han
del vrij gelaten, het zou in het belang
geweest zijn zoowel van de veehouders pis
van de graanhandelaars.
Met dank voor de plaatsing,
W. C. SCHRIER.
Hazerswoude, 14 Nov. 1914.
Finscli© bladen maken gswag van de held
haftig© zelfopoffering van de bemanning
van een Russische piket-boot, om een Rus-
sischen kruiser te redden, die, zonder zich
van het gevaar bewust te zijn, in dc Fin-
echo Golf een mijn naderde. Inziende, dat
het te laat was, om voor het gevaar tc
waarschuwen, liep de boot opzettelijk met
volle vaart op de mijn. Er volgde een
vreeselijke ontploffing. Zes van de beman
ning van zeven koppen kwamen om. De over
levende, die zwaar gewond was, heeft, de
orde van St.-Georg© gekregen.
Minister Lloyd George's twee zonen heb
ben in het Engelsche leger dienst genomen;
zoo ook twee zonen van minister Asquith
en van Bonar Law, den leider der unio
nisten in het Lagerhuis. Henderson, de nieu
we leider ,van de arbeiderspartij in het
Lagerhuis, heeft er drie zonen bij- Of al
deze zooïis bij het expeditieleger zijn, dan
wel bij de territorial en, vinden wij er niet
bij vermeld.
In Engeland is op bevel van den koning
een corps militaire wielrijders gevormd.
Men verneemt, dat met voldoening, daar prof.
Cook Wilson reeds onlangs in de „Times"
er op had aangedrongen, om de talrijke
wielrijders in het land voor militaire doel
einden te gebruiken.
De „Tag" bevat de portretten van den
15-jarigen oorlogsvrijwilliger Fritz Lehmann
en den 14-jorigen Karl Belz, een padvinder,
die beiden voor het IJzeren Kruis zijn
voorgedragen.
o
Dezer dagen verscheen in een bank te
Landau een boer van tegen de zestig jaar,
die met den directeur spreken wilde over
het beleggen van zijn spaarpenningen. De
man vertelde, volgens de ,,D. Tages Ztg.", bij
die gelegenheid:
Een gedeelte van mijn vermogen moet ko
men aan de kinderen van mijn vier zoons,
die in den oorlog gevallen zijü. De rest moet
aan mijn bedde dochters komen, wier mannen
©veneens op het veld van eer zijn gesneuveld.
Mijn vrouw heeft het geld niet meer noodig,
want zij is ten gevolge van al deze slagen
krankzinnig geworden. Ik heb nu dienst ge
nomen als vrijwilliger onder voorwaarde,
dat ik naar het front kom, om ons ongeluk
te WTeken.
De bijzonder© correspondent van de „Ti
mes" meldde Zondag uit het noorden van
Frankrijk d© volgende geestigheid van een
gewond Engelsch officier.
Een Fransch krijgsman zat met oon En-
gelsohman in de loopgraven, en, een bloedig
gat in d© linkerzijde van diens kh&ki-uni-
form bespeurende, zeide hij tot den En-
gelschman
„Zijfc gij ernstig gewond, kameraad?"
Waarop de Engelsche officier antwoord
de
„Och, dat heeft niets te beduiden. De
Duitschers zochten mijn hart, maar kon
den het niet vinden, want ik gaf het aan
Frankrijk 1"
ft
De Duiteche pers verzamelt 6 mark-kerst
misgaven voor paketten naar de troepen.
Zoo'n pakket zal bevatten1 onderhemd
of 1 onderbroek of 1 paar wollen kousen
(handwerk), 1 groot© cervelaatworst, 1
pakje peperkoek, appelen cn noten, 12 si
garen, 1 kleine flesch cognac, 3/f» pond klon
tjes suiker, 1 sigarenaansteker, 2 stukken
zeep, 2 kerstmiskaarsen en 10 veldpostkaar-
ten. Bovendien wordt er in iedere kist een
elegant gebonden, geïllustreerd jaarboek en
kalender 1915 verpakt.
Volgens een officieel Duitsch rapport zijn
alleen in het distriet Koningsbergen 2142
gebouwen geheel of grootendeels vernield.
Gerdauen heeft het meest geledener zijn
675 gebouwen verwoest-. Dit is nog van den
eersten Russdschen inval.
Do Pruisische minister van spoorwegen
heeft bepaald, dat in de stations-restaura
ties, cam tin en cn restauratiewagens geen
artikelen mogen verkocht worden, afkom
stig uit vijandelijke landen.
GEMENGD NIEUWS.
Aan de Z u i d z ij d e van d e Z u i d r-
pier te Hoek van Holland is ook een reus
achtig groot© viseh aangespoeld, naar schat
ting ongeveer 20 meter lang. Als bewijs,
dat de viscli zeer groot is, kan dienen, dat
er zeven zware eiken hoofdpalon en nog
verscheidene kleinere palen totaal vernield
zijn.
Terwijl de. landbouwer J. Evers,
te Zuidbarge (Dr.), de dorschmachine, met
vier paarden bespannen, van het land haal
de, knapte het staaldraad stuk en kreeg
E. oen slag van den knuppel tegen het on
derlijf, met het gevolg, dat hij onmiddellijk
naar het ziekenhuis te Groningen moest
worden vervoerd, waar hij des avonds reed»
is overleden.
Men meldt uit Hoorn: Klaas
Oord, uit Brussel, cn van da-ar gevlucht
naar ons land, waar hij in dienst kwam bij
do Nederlandsche IsoJeermaatschappij te
Delft, was tijdelijk als isolecrder werkzaam
in de stoomwasscherij en ververij van den
heer M. Stam, te Hoorn. Bezig zijnde
stoompijpen te isoleercn, werd hij door do
drijfas gegrepen, met het gevolg, dat hij
geheel werd vermorzeld. De overleden©
Laat een vrouw en vier kinderen achter,
die thans in Delft wonen.
Thans is ook de tweede inbre
ker van de villa Sonnevanck", te Aerden-
hout, bewoond door mevr. Zaangehouden.
De eerst aangehoudene had bekend de in
braak met Jan W., geboren t© Oost wo lde,
thans meestal verblijvende te Rotterdam,
gepleegd te hebben. W. werd gesignaleerd
in „Het Politieblad". De inbreker, die da/t
niet wist, kwam van Arnhem op het politie
bureau te Haarlem, om nacbtlogiee en werd
aangehouden. W. heeft bekend en i» naar
het huis van bewaring te Haarlem overge
bracht.
KATWIJK-AAN-ZEE.
Door den Minister van Oorlog is aan
luitenanb-kolonei P. A. A. Olrée en aan
majoor F'. O. J. P. Kroeze met ingang van
6 Dec. a.s. het cijfer XXV voor XXX te ver
wisselen als onderscheidingsteeken voor
langdurigen dienst. Bedden zijn hier goen
onbekenden, aangezien zij hier aan het
hoofd stonden van het Kamp en nu van het
Kantonnement.
LEIMUIDEN.
Ged. ten van Zuid-Holland stollef
voor om aan deze gemeente ten behoevs
van de door haar, in vereeniging met de
gemeente Ter-Aar en den Noordeind- en
Geespolder voorgonomen verbetering van
den Geerweg of Geerdijk, gelegen tusschen
den Generaal van Mcrlenweg en de Kanten-
brug te Nieuwveen onder zekere voorwaar
den een su. ~idie te verleenen ten bedrage
van de helft der aanlegkosten en tot een
maximum van 5400.
SASSENHEIM.
Do oud-land)bouwer, de heer M. van
der Vlugt, die nog slechts korten tijd in on
ze gemeente woonde, sloeg Zondag bij het
uitgaan der kerk, plotseling achterover
en was binnen enkele minuten dood. Hij
word in de woning van den pastoor binnen
gedragen.
VALKENEURG.
Wegens bedanken van den heer J. van
Duikeren werd als gemachtigde van het
kiescollege der Ned. Herv.-Gom. alhier, ge
kozen de heer A. Peet, Azn.
KERKELIJKE BERICHTEN.
Sassenheim. Ned-Herv. Gein. Dins
dagavond te halfzeven, ds. Vunderink, van
Haarlem.
Katwijk-aan-Zeo.
Te IJmuiden kwamen binnende loggers
K. W. 65, „Holland VI", met 10 la«t;
K. W. 142, „Jacob", met 13 last;
43, „Landbouw en Zeevaart III" *3
Jast; K. W. 164, „Nederland I", .19
las' K. W. 171, „Noordzee V", met 17 lr:t.
6)
Hij wreef zich in de handen- als iemand,
die iets zeer genoeglijks ondervindt, en ik
nam den schijn aan, alsof ik de courant-
berichten, welke mei. dikke potloodstrepen
waren aangegeven, hoogst aandachtig las,
wijl ik bij het verschil Aan onze meenin
gen, niet gaarne nog eens over dit
thema met hem wilde uitweiden. Harders
zette ondertussclien zijn wandeling door
de kamer voort cn verbrak na verloop van
eenige minuten nogmaals het stilzwijgen.
„Acht en zestig duizend vijfhonderd
marken in banknoten cn papieren, een
mooie som, nietwaar? En het best© daar
aan is, dat men van de consols niet eens
een opgave der nummers bezit. De boek
houder beweert wel, dat die er was ge
weest, maar men heeft er tot dusver te
vergeefs naar gezocht. Waarschijnlijk was
dc man in de grijze overjas voorzichtig ge
noeg- die eveneens mee te nemen. Een on
bekookt© stumperd, die. zich ook wel niet
met zulk een onderneming zou inlaten,
is hij oogenscbijnlijk niet geweest".
,,Hij moet zeer nauwkeurig op de hoog
te van de omstandigheden zijn geweest,
als uw vermoeden juist is", merkte ik op,
om toch eindelijk iets te zeggen. Maar
Harders schudde met een ongeloovig lach
je zijn hoofd.
„Zoo gelooven de meesten m^ar ik zeg
u, dat zoo iets volstrekt niet noodig is.
Hij ging slechts volgens een wèloverdacht
plan le werk eü bij verloor ook in het
oogenblik der uitvoering zijn koelbloedig
heid ni$t; dat is alles! Zoo hij een gemee-
ne dief ware geweest, een van degenen,
die mot eiken mogelijken buit tevreden
zijn, dan zou hij- in blinde hebzucht ge
nomen hebben, wat hem het eerst in han
den viel. Maar het was zonder twijfel
iemand, die in koelen bloede bepaalde
oogmerkp-n volgde. En hij paste wel op
dat hij door dwaze overijling alles in het
beslissende oogenblik bedierf. Misschien
had hij het geld noodig om zijn schuld-
eischers te betalen of om een dochter een
huwelijksgift mee te geven. Want een
meisje zonder geld is heden ten dage eon
weinig begeerd artikel, al is zij ook zoo
mooi en zoo goed als een engel. Gelcol
wat ik zeg, besto vriend, want ik spreek
uit eigen, zeer bittere ervaring. Ik zou
kunnen, maar stil, daar is Ilse I Geen
woord meer over deze dingen 1"
Ik haalde verruimd adem en terwij1
Harders met eenigszins onzekere hand
glazen vulde, haastte ik mij een gesprek
over het eerst© heb beste thema te be
ginnen, dat mij juist in den zin kwam.
Wij dronken samen op een goede vriend
schap en het bloed stroomde mij met
kracht naar het hart, boen Ilse's bruine
oogen mij met een eigenaardigen glans te-
gestraalden, terwijl onze glazen tegen
elkaar klonken. Harders, die in gelukki
ger dagen een goed glas wijn had kunnen
drinken, had, volgens zijn onlangs aange
nomen principes, nauwelijks zijn lippen
bevochtigd, maar het scheen alsof reeds
de geurige aroma van deD wijn een op
wekkende uitwerking op hem had, want hij
nam den door mij uitgeworpen draad van
het gesprek op en leidde het discours
spoedig met dezelfde slagvaardigheid en
pittigheid, welke mij vroeger zoo dikwijls
met oprecht© bewondering hadden ver
vuld.
Somtijds verkondigde hij wel zonderlin
ge stellingen, welke mij onder andere om
standigheden zeker tot. tegenspraak zonden
geprikkeld hebben. Maar indaohtig aan
Ilse's waarschuwingen, gaf ik er de voor
keur aan tc zwijgen of tct een an ?er
thema over te gaan. Aldus werd enkele
wanklank vermeden, ofschoon wij bijna
twee uur bij elkaar zaten, en toen ik
eindelijk aanstalten maakte om heen te
gaan, perst© Harders mij met beminnelijke
hartelijkheid de belofte af, dat ik mijn
bezoek zeer spoedig en dikwijls herhalen
zou. Zulk een belofte gaf ik natuurlijk van
hart© gaarne en voelde mij zeer gelukkig,
teen-Ilse, die mij tot aan de deur
der woning had begeleid, met eon zacht
beven in haar lieve stem zeide: ,,Gij hebt
u tegenoier mijn vader geducht moeten
beheerschen, dat heb ik wel gemerkt.
Maar geloof mij, mijnheer Weltlinger, gij
hebt daarmee een goe I werk verricht".
In zulk een vroolijke en hoopvolle stem
ming, als ik sinds mijn aankomst in deze
naargeestige, nevelachtige stad nog niet
had gekend, keerde ik naar huis terug en
de opstellen mijner scholieren waren ze
ker nog nooit met 'zooveel toegevendheid
gecorrigeerd en beoordeeld als op dien
dag.
III.
Van toen nf bezocht ik mijn terugge
vonden vrienden dikwijls; doch de gun
stige invloed, welken ik daarvan op Use's
melancholieken gerooedstoeslan 1 had ver
wacht, was tot mijn teleurstelling in den
eersten tijd slechts gering. "Wel kon ik er
niet meer aan twijfelen, dat zij mij telken
male gaarne komen en ongaarne heengaan
zagmaar het vroolijke lachen, dat ik
zoo vurig wenschte te hooren, had ik on
danks al mijn pogingen nog geen enkele
maal te voorschijn kunnen tooveren. Er
lag nog altijd, als iets vreemds en onna
tuurlijks, een uitdrukking van diepen ernst
op haar mooi gelaat en somtijds ontdek
ten mijn oogen, welke door de innigste
deelneming waren verscherpt, zelfs zeke
re sporen, welke maar al te duidelijk van
vergoten tranen en slapelo.oze nachten
spraken.
Dat het met de geldmiddelen van mijn
vriend zeer slecht gestold moest zijn, daar
voor kreog ik dagelijks nieuwe, ondubbel
zinnige bewijzen. Nu ik hen zoo dikwijls
bezocht, kon het niet meer voor mij verbor
gen blijven, dat de zorg voor dc in-stand-
houding van het kleine huishouden geheel
alleen op Ilse's schouders rustte. Zij ver
vaardigde handwerken en gaf eonige
pianolessen, waarvoor zij zeker slecht be
taald werd, want er is wellicht nergens
in het Duitsche rijk zulk een overvloed
aan muziek-onderwijzers en -on lerwijzeres-
sen als in H. Harders zelf verdiende
blijkbaar geen cent en het groote werk,
waarmede hij op literarisch gebied een goe
den naam hoopt© te maken, vorderde
oogenschijnlijk slechts zeer weinig, wijl ik
hem daaraan nooit zag schrijven en hij vol
gens zijn eigen verzekering daarvoor nog
een menigte moeilijke studies moest door
worstelen.
Het deed mij dikwijls zeer pijnlijk aan,
als ik hom op een toon van overtuiging
reeds van de naaste toekomst als van een
schitterende en zonnige hoorde spreken.
Hij scheen voor zijn eigen persoon slechts
nog zeer weinig eischen aan het leven te
stellen, maar hij mocht gaarne het bestaan
zijner dochter, wanneer het komende dagen
betrof, in de schitterendst© kleuren voor
stellen, en het sneed mij door 't hart, aJs
Ilse dan haar hoofd diep over haar werk
boog, wellicht om de tranen t© verbergen,
welke haar in de oogen kwamen.
Zoo sprak Harders op zekeren dag van
een allerliefste villa aan d© rivier, wolke
te koop was en die hij den vorigen dag
had bezichtigd.
„Zij is als voor ons gebouwd", zcidc hij,
„en de koopprijs is belachelijk gering. Do
eigenaar verlangt daarvoor slechts tien
duizend marken en hij is ook bereid om
voor nog een tien duizend de geheel© in
richting te verkoopen. Het is een gelegen
heid, welke zich niet dikwijls voordoet.
Wat dunk je, lieveling, als ik die, ras be
sloten, met beido handen aaugreep?"
Ilse, dio* ijverig aan het borduren was,
hief haar gelaat op cn ik zag, dat zij zeer
bleek was geworden.
„Dat is natuurlijk maar een grapje, va
der! Want waarvan zouden wij nu een
vil'a kunnen koopen en wat zoudon wij
daarmee ook moeten doen?"
Op welk een be'scheiden toon dit ant
woord ook was gegeven, zoo scheen, dat
toch in hooge mate de misnoegdheid van
den man op to wekken. Hij fronste zijn
voorhoofd en in zijn rustelooze oogen tin
telde het toornig.
(Wordt vervolgd).
